MAANDBLAD VAN DE LIBERALE VAKBOND

Transcriptie

1 AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X. P MAANDBLAD VAN DE LIBERALE VAKBOND Vrijuit 81 ste jaargang november 2010 LIBERALE SYNDICALISTEN WIE BENT U? Echte vakbondsmensen en, in grote meerderheid, liberaal gezind. Dat komt naar voor uit de grote enquête die bij u, leden van de ACLVB, gevoerd werd door de Universiteit van Gent en CRISP. Was het noodzakelijk een beroep te doen op wetenschappers om in het daglicht te stellen wat we al wisten en wat we duidelijk bevestigd hebben op het congres "Ons sociaal liberalisme"? Ja, omdat sommigen nog steeds niet begrijpen dat we zowel kunnen fungeren als een vakbondsman en als liberaal in de ware betekenis van beide termen. Als syndicalist heeft u een solidariteitsgevoel, strijdt u tegen sociale onrechtvaardigheid. Als liberaal bent u gehecht aan individuele vrijheid en aanvaardt u niet dat u in een keurslijf gedwongen wordt. Een andere les die ons blij maakt, is dat u erg tevreden bent over de diensten die wij u leveren. Midden in deze Vrijuit kan u lezen over uw verwachtingen op sociaal en economisch vlak. Het liberaal syndicalisme bestaat. Het is een onlosmakelijk deel van het landschap van de Belgische sociale dialoog. We kunnen hier trots op zijn. 4 RAPPORT De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven heeft opnieuw zijn twee verplichte verslagen gepubliceerd. Zeker nu, bij de start van de interprofessionele onderhandelingen, kunnen de bevindingen op veel belangstelling rekenen. 6EUROPA 2020 Wat is de rol van de sociale partners en het georganiseerd maatschappelijk middenveld in de uitvoering en opvolging van de Europa 2020-strategie? En wat houdt die strategie eerst en vooral in? 8WILLEKEURIG ONTSLAG Als de werknemer die werd aangeworven voor onbepaalde tijd, willekeurig ontslagen wordt, moet de werkgever hem een schadevergoeding betalen. Een greep uit de praktijkgevallen. 15 WIE BENT U? ACLVB hield een groot wetenschappelijk onderzoek bij haar leden. Wat vindt u van uw vakbond, wat verwacht u ervan, hoe kijkt u aan tegen stakingen en stiptheidsacties en hoe sterk bent u gehecht aan het woord liberaal in onze naam? 28 VLAAMSE REGIONALE Verdieping en vernieuwing, dat waren de codewoorden van het Vlaams Regionaal Comité begin november in Essene. Via workshops konden de aanwezige militanten hun inbreng doen rond diverse thema s. 30 SLECHT WEER Hoeveel bedraagt uw uitkering als u tijdelijk werkloos bent door slecht weer? En aan welke voorwaarden moet u voldoen om recht te hebben op die uitkeringen?

2 Goedkopere en groenere energie e : ook voor u! Energie wordt steeds duurder. Zo kondigde de historische gas- en elektriciteitsmaatschappij onlangs een aantal prijsverhogingen aan tot 17 en zelfs 20%! Zulke prijsstijgingen en de onzekerheid die ermee gepaard gaat komen bij werknemers extra hard aan. Er moest iets gedaan worden. Tal van organisaties, waaronder ook uw vakbond, hebben besloten om zich aan te sluiten bij Power4You ou, een coöperatie die namens de vele leden van deze organisaties tegen scherpe prijzen energie inkoopt. UW VOORDELEN Energie van de maatschappij Lampiris tegen tarieven die gemiddd eld 18% onder die van Electrabel liggen, de grootste leverancier op de markt. Een extra korting van 2,5% op de toch al uiterst aantrekkel ijke prijzen van Lampiris (exclusief BTW en distribut tiekosten). Een aanvullende korting van 15 euro per energiemet ter per jaar. Een vaste elektriciteitsprijs desgewens st 3 jaar. 100% groene stroom. Een ombudsdienst d oor het OIVO. gedurende 1 of Hoe kunt u ervan profiteren? Heel eenvoudig. Als lid van de ACLVB kunt u zich meteen aanmelden! 1. Neem een recente gasen uw meternummer. en/of elektriciteitsrekening. 2. Noteer de EAN-code (54 ) 3. Surf naar e of bel gratis 0800/ Vermeld uw voordeelcode : P4U Volg de instructies.

3 actualiteit KEER GEHAMERD OP WAARDIG WERK! Met een bezoek op 7 oktober 2010, de Internationale Dag voor Waardig Werk, aan het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) en het Federaal Parlement, sloten ACLVB en de partners van de Coalitie Waardig Werk de nationale campagne rond Waardig Werk af. Wij presenteerden de handtekeningen die de coalitie tijdens haar tweejarige campagne ophaalde, en legden een aantal duidelijke eisen op tafel. Twee jaar Waardig Werk Twee jaar lang voerde ACLVB in coalitie met ACV, ABVV en ngo's, bestaande uit , Fos socialistische solidariteit, Oxfam-Solidariteit en Wereldsolidariteit, campagne rond het thema waardig werk. De coalitie wist daarmee een breed publiek te bereiken. In totaal tekenden mensen de petitie voor Waardig Werk! Dat blijft broodnodig in tijden van crisis, want de helft van alle werknemers wereldwijd is nog altijd straatarm. Met die boodschap klopte de coalitie twee jaar lang bij politici én werkgevers aan, en met resultaat. Zo konden we het investeringsakkoord tussen België en Colombia tegenhouden omwille van de talrijke schendingen van mensen- en arbeidsrechten in dat land. Het parlement keurde een resolutie rond waardig werk goed en op de Internationale Arbeidsorganisatie bereikte men een akkoord over betere arbeidsrechten voor de 300 miljoen vrouwen die wereldwijd als huispersoneel werken. Acties in de ondernemingen In honderden ondernemingen organiseerden werknemers schafttijden' uit solidariteit met hun uitgebuite collega's in het Zuiden. Vele vakbondsafgevaardigden gingen nog een stap verder en zetten het thema op de agenda van de Ondernemingsraad. Dat resulteerde in tientallen gedragscodes, cao's en sectorale akkoorden waarin waardig werk en het respect voor arbeidsrechten een plaats kregen. Op internationaal niveau blijven wij ook vechten om multinationals er op te wijzen dat internationale kaderakkoorden de beste garantie bieden aan werknemers uit alle hoeken van de wereld. Concreet vraagt ACLVB-voorzitter Jan Vercamst aan VERNIEUWING MANDATEN IN HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ Bernard Noël, Nationaal Secretaris, vertegenwoordigt voortaan de ACLVB binnen het Europees Economisch en Sociaal Comité. Het EESC hield een constituerende zitting van 19 tot en met 21 oktober. Het EESC telt tegenwoordig 344 leden, benoemd voor een periode van 4 jaar. Er werd zopas een nieuwe Voorzitter verkozen, Staffan Nilsson (Zweden) en twee vice- Voorzitters, Anna-Maria Darmanin (Malta) voor de werknemers en Jacek Kraczyk (Polen) voor de werkgevers. Het voorzitterschap van de werknemersgroep wordt opnieuw waargenomen door Georges Dassis. Het Europees Economisch en Sociaal Comité vindt zijn oorsprong in het Verdrag van Rome (1957) en kwam tot stand om de diverse economische en sociale belangengroepen te kunnen betrekken (de georganiseerde civiele maatschappij) bij de verwezenlijking van de Gemeenschappelijke Markt (nu Interne Markt). Het EESC biedt hun de mogelijkheid advies uit te brengen aan de grote instanties, als de Europese Raad, de Europese Commissie en het Europees Parlement en volwaardig betrokken te zijn bij de besluitvorming van de Europese Unie. het VBO een permanente opvolging van waardig werk in zijn werking en de aanduiding van een aanspreekpunt om de vooruitgang samen met de vakbonden te bekijken. 7 oktober altijd de internationale dag voor Waardig Werk De campagne sloten we af op 7 oktober 2010, maar de coalitie blijft hameren op waardig werk. Politici en werkgevers, in België en daarbuiten, moeten aandacht hebben voor het lot van de werknemers overal ter wereld. Bedrijven hier in het Noorden zijn verantwoordelijk voor alle stappen van hun productieketen en moeten waardig werk garanderen voor iedereen die aan hun product meewerkt. Politici moeten waardig werk meenemen in alle aspecten van hun beleid, in het bijzonder bij het afsluiten van internationale akkoorden. De ACLVB zal waardig werk hoog blijven plaatsen op de agenda. Internationale Dienst ZWANGERSCHAPSVERLOF VERHOOGD TOT 20 WEKEN? Het resultaat van de stemming in het Europees Parlement over de richtlijn betreffende de bescherming van het moederschap was gemengd. "Hoewel we blij zijn met de verhoogde bescherming van zwangere werkneemsters en werkende moeders, betreuren wij dat de stemming in het Europees Parlement over de richtlijn betreffende de bescherming van het moederschap niet leidt tot volledige betaling van het zwangerschapsverlof in alle lidstaten ", aldus John Monks, secretaris-generaal van de Europees Vakverbond (EVV). Het EVV dringt aan op de volledige betaling van het zwangerschapsverlof voor ten minste 18 weken, zonder plafond op het nationale niveau. Het parlement stemde voor een verlenging van het zwangerschapsverlof tot 20 weken, maar de vergoeding van de laatste vier weken mag variëren naargelang de nationale wetgeving. Het dossier over de bescherming van het moederschap gaat nu over in handen van de Raad en het EVV dringt er bij het Belgisch Voorzitterschap op aan om dit probleem aan te pakken als een prioriteit. "In Europa hebben werkende moeders lange tijd gewacht op een verbetering van de Europese bescherming van het moederschap. De Raad moet ervoor zorgen dat zij niet tevergeefs gewacht hebben", zei John Monks.

4 4 actualiteit Hoe staat het met de loonkosten, het concurrentievermogen en de werkgelegenheid in België? NIEUWE RAPPORTEN VAN DE CENTRALE RAAD VOOR HET BEDRIJFSLEVEN De CRB (Centrale Raad voor het Bedrijfsleven) heeft opnieuw zijn 2 verslagen gepubliceerd die hem door de Wet van 96 tot bevordering van de werkgelegenheid en tot preventieve vrijwaring van het concurrentievermogen zijn opgelegd. Ze vormen een overzicht van de economische situatie en positie van ons land en zijn uiteraard een belangrijke bron van informatie. Tweejaarlijks staan deze verslagen veel meer in de belangstelling, want dan vormen zij de basis voor en de start van de interprofessionele onderhandelingen. Het verslag van de CRB analyseert achtereenvolgens onze loonkosten in vergelijking met onze buurlanden, alsook de structurele aspecten van ons concurrentievermogen en van de werkgelegenheid. Op die manier beschikken de interprofessionele onderhandelaars over een objectief, volledig en actueel document om een strategie uit te stippelen ten dienste van meer werkgelegenheid en meer welzijn voor iedereen. Dit jaar werd resoluut gekozen voor een kortere versie. Op die manier wordt de lezer misschien aangespoord om verder te lezen dan de inleiding. De uitgebreidere nota s kan je terugvinden op de website van de CRB. Het technisch verslag biedt uiteraard veel meer dan enkel informatie over de loonmarge en de loonkost. Macro-economische context De recessie van 2009 was in België minder groot dan in de andere landen van de Eurozone. Bovendien is ook het economisch herstel in België krachtiger dan oorspronkelijk verwacht. Men schat de economische groei voor 2011 op 1,7 % à 1,9 % van het BBP. Er blijven echter een groot aantal onzekerheden bestaan. Vooral over de grondstoffenprijzen en de inflatie. Een verhoging van de rentevoeten zou het positieve scenario negatief kunnen beïnvloeden. Werkgelegenheid De vertraging van de BBP-groei heeft uiteraard ook gevolgen voor de werkgelegenheid. Die gevolgen zijn echter minder uitgesproken in Duitsland en België in vergelijking met Nederland en Frankrijk. Met uitzondering van Nederland zouden België en de buurlanden een groei kennen van de werkgelegenheid. Loonkostenontwikkeling Voor de komende twee jaar berekende de CRB een marge van 5 % voor de periode In 2011 verwacht men een stijging van de lonen in onze buurlanden van 1,5 % en voor 2012 met 3,4 %. De verwachte loonindexering zou voor dezelfde periode 3,9 % bedragen. Theoretisch kunnen we dus een reële loonmarge berekenen van 1,1 %. De effectieve loonnorm zal uiteraard ook rekening houden met veel andere loonsgerelateerde elementen, zoals de vrijstelling sociale bijdragen overuren, ploegen- en nachtarbeid en onderzoek. Ook de verlenging en uitbreiding van de korting op de bedrijfsvoorheffing van 0,25 % van de brutolonen sinds 1 oktober Vanaf 1 juli 2009 werd dit 0,75 % en vanaf 1 januari 2010 verhoogd tot 1 %. Bovendien moeten ook loonsubsidies, werkgeversbijdrage voor betaald educatief verlof en de wijzigingen in fiscaliteit en parafiscaliteit in de balans gelegd worden. O&O en vorming De grootste structurele handicaps zijn voor België nog steeds het ondermaats presteren wat betreft onderzoek en ontwikkeling (O & O) en vorming. Een innovatieve, creatieve en efficiëntiegedreven economie berust op gekwalificeerde werknemers. Werknemers moeten in staat zijn zich de nieuwe technologieën eigen te maken. Vorming is hierbij de sleutelfactor. Structurele actie is dringend nodig. Caroline JONCKHEERE Wintervakantie in Les vacances à Spa Les Carroz d Arâches Villa Le Chalet de Spa d Izé RÉSERVATION TE RESERVEREN : VIA: Spa Agence La Belle Immobilière immobilière Renand Rue Route Collin des Moulins Leloup Spa Les Carroz d Arâches Frankrijk tél. tel info@spalabelle.be carroz@immorenand.com PROFITEER VAN DIT AANBOD TIJDENS DE TWEEDE WEEK VAN DE KERSTVAKANTIE 25 % KORTING op een verblijf in Le Chalet d Izé (Les Carroz d Arâches - Frankrijk) Op uw boeking voor een verblijf vanaf zaterdag 1 januari 2011 tot en met zaterdag 8 januari 2011 in het ACLVB-vakantieverblijf Le Chalet d Izé te Les Carroz d Arâches (Frankrijk) geniet u een korting van 25 %. Laat deze buitenkans niet liggen en reserveer nu! Een reservatieformulier vindt u in uw ACLVB-secretariaat. Meer info bij het immobiliënkantoor RENAND : of op

5 Glansrijke voorstellingen van Music Hall Nu goedkoper dankzij uw WINcard OLIVER vanaf 25/11 in Capitole Gent, vanaf 25/12 in Stadsschouwburg Antwerpen Oliver, het verhaal van Charles Dickens, nu op de planken in een musicalversie! Met Peter Van Den Begin als Fagin in de hoofdrol. 15 % korting voor WINcard-houders! ABBA THE SHOW 30 januari 2011 in Vorst Nationaal De legendarische groep ABBA herleeft tijdens dit 2 uur durend spektakel, mét uitzonderlijk symfonisch orkest én fenomenale coverband! 10 % korting voor WINcard-houders! HET ZWANENMEER van 15/12 tot 19/12 in Stadsschouwburg Antwerpen Een prachtige uitvoering van het Zwanenmeer van Tsjaikowsky door het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. 15 % korting voor WINcard-houders! JEF NEVE & LIEBRECHT VAN BECKEVOORT 28/01 in Capitole Gent Een kruisbestuiving tussen twee muziekculturen : meester in het klassieke oeuvre in combinatie met een jazz-virtuoos. 15 % korting voor WINcard-houders! Hoe reserveren? Voor individuele boekingen (tot max. 10 personen), contacteer SHERPA op het nummer 0900/ met duidelijke vermelding van het codewoord WINCARD. Vergeet uw WINcard niet mee te nemen naar de voorstelling. Aan de ingang kan u gevraagd worden ze voor te leggen. Kortingen worden steeds berekend op ticketprijzen (excl. reservatiekosten van 3,5 euro en verzendingskosten). U kunt ook uw tickets verkrijgen bij de kassa van Capitole (Graaf van Vlaanderenplein 5, 9000 Gent) en de kassa van Stadsschouwburg Antwerpen (Theaterplein 1, 2000 Antwerpen). Daar mag u het codewoord WINCARD vermelden bij de kassaverantwoordelijke. Opgelet : Tickets voor Oliver kunnen ook online besteld worden via OP VERTOON VAN UW WINCARD, -10 %* KRIJGT U OP DE HELE COLLECTIE ONZE VERKOOPPUNTEN IN VLAANDEREN: BRUGGE (ST.-ANDRIES) Hoge Express - Legeweg 160 BRUGGE (ST.-KRUIS) Maalsesteenweg 324 EEKLO Krügercenter - Stationstraat 82K GENK Koopcentrum Zuiderring - Bosdel 26 HASSELT Genkersteenweg 160 KURINGEN Schampbergstraat 22/6 IEPER De Rijselsepoort - Rijselsepoort 25 KORBEEK-LO Tiensesteenweg 410 KUURNE Ter Ferrants 2 LOCHRISTI Bosdreef 1A LOMMEL Shopping De Singel - Buitensingel 60 MAASMECHELEN Shopping Center M2 - Koninginnelaan 115 MECHELEN Oscar van Kesbeeckstraat 3 OOSTENDE Commercial Center - Torhoutsesteenweg 568 ROESELARE Mammoetcenter 2 - Brugsesteenweg 451 SINT- DENIJS-WESTREM Wallekensstraat 24 SINT-JORIS- WINGE Koopcentrum - Gouden Kruispunt 17 SINT-NIKLAAS Waasland Shopping Center Pr. Alexanderlaan SINT-PIETERS-LEEUW Bergensesteenweg 100 SINT-TRUIDEN Kattenstraat 11 WESTERLO (OEVEL) Winkelcentrum Watertoren Hotelstraat 10 = -10 % *Geldig op vertoon van uw WINCard. Niet cumuleerbaar met Primo Prices en andere voordelen. MEER INFO OP

6 6 actualiteit DE STRATEGIE EUROPA 2020 : EEN STRATEGIE OM ZICH EIGEN TE MAKEN Op 17 september hebben de Nationale Arbeidsraad en de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven in het kader van het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie en samen met het Europees Economisch en Sociaal Comité een seminarie georganiseerd over de rol van de sociale partners en van het georganiseerde maatschappelijk middenveld in de vaststelling, de tenuitvoerlegging en de opvolging van de Europa 2020-strategie. Een sleutelrol waar de Europese Commissie de nadruk op legt en waar de verschillende sprekers die dag op ingingen. Opdat Europa een project zou zijn dat zo breed mogelijk gedragen wordt en de Europese Unie dicht bij haar burgers en werknemers zou staan, moeten die zich haar strategieën eigen maken en deelnemen aan zowel de uitwerking als de uitvoering. De conferentie bood de gelegenheid enkele pistes aan te reiken om daartoe te geraken en eraan te herinneren dat de nieuwe strategie van de Unie ons allen aanbelangt. De Europa 2020-strategie : implicaties en concrete acties achter de abstracte begrippen De Europese Unie voorziet zich van kaders, actieprogramma s en ze neemt ook wetgevende instrumenten en beleid aan een reeks instrumenten van zeer verschillende aard, die zeer vaak hun oorsprong vinden in politieke en economische strategieën en oriënteringen die haar actie leiden over min of meer lange perioden. De Europa 2020-strategie (of EU 2020) maakt er uiteraard deel van uit en zou de Europese actie de 10 komende jaren moeten leiden, dus tot in Het is dus die strategie die de passende instrumenten zou moeten verstrekken om de Unie toe te laten om te gaan met de verschillende crisissen die ze doormaakt (economisch en financieel, massale werkloosheid, armoede, klimaatswijzigingen en energievraagstukken, demografie ).

7 actualiteit 7 Om maar te zeggen hoe belangrijk ze is en welke gevolgen eruit voortvloeien, zeker op Europees niveau, maar ook nationaal. Noteren we bijvoorbeeld dat op grond van deze strategie de Lidstaten zich geëngageerd hebben een tewerkstellingsgraad van 75 % te behalen voor het geheel van de Unie. Een doelstelling die dus noodzakelijk zeer concrete gevolgen zal hebben in België; in het bijzonder op het niveau van het tewerkstellingsbeleid dat we moeten uitvoeren om tegemoet te komen aan deze doelstelling. EU 2020 en een sociaal Europa : een restrictieve Europese benadering Met het oog op een intelligente, duurzame en inclusieve groei is EU 2020 de opvolger van de Strategie van Lissabon die in 2010 van de Europese Unie de meest competitieve economie ter wereld moest maken, in een optiek van duurzame ontwikkeling. Daar waar Lissabon steunde op 3 pijlers (economisch, sociaal en ecologisch), wil Europa 2020 een transversale strategie zijn, die die 3 pijlers integreert. Het is zo dat EU 2020 beweert nog steeds een duurzaamheidsdoelstelling naar voor te schuiven. Toch moeten we vaststellen dat ze zich in de eerste plaats concentreert rond groei, begrotingsrestricties en de vermindering van de openbare schuld en deficits. In tegenstelling tot Lissabon zijn de hervormingen die de Lidstaten in dit kader zullen moeten aannemen (of de zogenaamde nationale hervormingsprogramma s), nu gelieerd aan het Stabiliteits- en Groeipact. De transversale benadering beperkt zich essentieel tot het respecteren van dit pact en het vergroenen van bepaalde economische oriënteringen. Het sociale is dan weer teruggebracht tot de strijd tegen de armoede en de werkgelegenheid tot de tewerkstelling. en een nog scherpere noodzaak aan nationale mobilisatie Vandaag wordt dus geen verwijzing meer gemaakt naar kwaliteitsvolle jobs, een beleid dat arbeids- en privéleven met elkaar verzoent, het sociaal beleid, toegankelijke en kwalitatieve sociale diensten en gezondheidszorgen kortom een echte sociale agenda. Wat uiteraard een duidelijke stap achteruit is ten opzichte van Lissabon en van die aard dat we ons vragen moeten stellen, zowel over de toekomst van het sociaal Europa als over de operationalisering van de doelstellingen die door de EU worden vastgelegd. Hoe met name een tewerkstellingsgraad van 75 % bereiken of een vermindering met 20 miljoen van het aantal personen dat bedreigd wordt door armoede terwijl geen enkel specifiek Europees sociaal en tewerkstellingsbeleid gerealiseerd werd om het uit te voeren en de EU overigens een bezuinigingsbeleid op nationaal vlak verdedigt? Op zich biedt de strategie geen antwoord en kan ze integendeel leiden tot het nog meer destabiliseren van de werkgelegenheid en de verzwakte personen in Europa. Dat vergt voortaan waakzaamheid van de sociale partners en het georganiseerd maatschappelijk middenveld, maar ook en vooral reactiviteit, ambitie, inventiviteit en het vermogen tot concrete voorstellen bij de implementatie van de strategie op nationaal vlak via onze nationale hervormingsprogramma s. Het is in dat kader dat we ons zullen moeten mobiliseren om het sociale in te schrijven in onze nationale hervormingsplannen en er kwaliteitsvolle jobs en strategieën voor toegang tot de arbeidsmarkt te eisen. Enkele pistes om zich de strategie eigen te maken De conferentie van 17 september heeft bepaalde pistes aangereikt die een sterkere participatie van het maatschappelijk middenveld en de sociale partners kunnen bevorderen en de mogelijkheid bieden om in de Europa 2020-strategie evengoed een sociale governance als een economische governance te ontwikkelen. De conferentie onderstreepte de belangrijke rol die de sociaal-economische raden en het Europees Economisch en Sociaal Comité zullen moeten spelen in het eigen maken van de Strategie Europa Op Europees niveau eerst en vooral zouden de bestaande instrumenten, waaronder de macro-economische dialoog of de tripartiete top, beter kunnen worden benut dan nu het geval is. Aan de tripartiete sociale top zou meer zichtbaarheid kunnen worden verleend. Ook zou kunnen worden gedacht aan buitengewone sociale toppen om bepaalde belangrijke teksten te onderzoeken. Moet daar volgens ons ook aan toegevoegd worden : een betere coherentie en een gelijkheid tussen de werkzaamheden van de verschillende departementen (economisch, sociaal, werkgelegenheid en milieu); zoniet zijn de agenda en de prioriteiten voorbestemd om tot het domein van economie en financiën te blijven behoren. Voorts zou het nog steeds op Europees niveau - ook goed zijn te zorgen voor meer transparantie in de werkzaamheden van de comités (Comité voor de Werkgelegenheid, Comité voor de sociale bescherming, Comité voor de Economische politiek) door de sociale partners hierbij door middel van regelmatige ontmoetingen te betrekken. Op nationaal niveau vervolgens zou een echt debat met de sociale partners en met de andere representatieve organisaties van het maatschappelijk middenveld moeten plaatsvinden, alvorens het nationaal hervormingsprogramma en het stabiliteits- en convergentieprogramma worden goedgekeurd; daarbij moeten uiteraard de eigen raadplegingsprocedures van elke lidstaat strikt in acht worden genomen. Noteren we dat België zich ondanks de huidige institutionele crisis deze maand zal moeten toeleggen op de uitwerking van zijn nationaal hervormingsplan. Bij dat proces werden de sociale partners en het maatschappelijk middenveld al betrokken in het kader van de drie federale adviesraden : de Nationale Arbeidsraad, de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven en de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling. Een zaak om zeker op de voet te volgen. Diana VAN OUDENHOVEN INSTRUMENTEN VAN GOVERNANCE IN EU 2020, STABILITEITS- EN GROEIPACT EN EUROPEES SEMESTER Een van de belangrijkste veranderingen inzake bestuur dat gepaard zal gaan met de strategie is de instelling, vanaf 2011, van het nieuwe Europees semester, waarin de nieuwe EU-2020-strategie zal ingebed worden. Het Europees semester vormt een belangrijk apparaat voor de versterking van de coördinatie van het budgettair beleid van de lidstaten. Het zal dus beginnen in 2011 en de lidstaten zullen parallel de toekomstige maatregelen over werkgelegenheid en sociale inclusie moeten preciseren. In de maanden juni en juli zullen de Europese Raad en de ministers van Financiën van de EU hun advies aan de lidstaten geven, voordat die hun begroting voor het volgend jaar zullen aanvaarden. Het gaat om een instrument van begrotingsdiscipline, dat zich integreert in de Europa 2020-strategie en dat dus de nationale hervormingsplannen verbindt aan het Stabiliteits- en Groeipact. DVO

8 8 arbeidsrechtbank WILLEKEURIG ONTSLAG (DEEL 2) Daar waar in het vorig nummer van VRIJUIT het begrip willekeurig ontslag werd toegelicht en de omkering van de bewijslast werd verduidelijkt, zullen we het in dit artikel hebben over de sanctie voor de werkgever indien hij zich bezondigt aan willekeurig ontslag, om daarna een en ander te illustreren aan de hand van een paar concrete voorbeelden uit de rechtspraak. Sanctie Indien de arbeider, aangenomen voor onbepaalde tijd, willekeurig ontslagen wordt, moet de werkgever hem een schadevergoeding betalen. Die vergoeding is bij wet bepaald en wordt forfaitair vastgesteld en bedraagt het brutoloon van zes maanden. De vergoeding wegens willekeurig ontslag van een deeltijds tewerkgestelde arbeider moet berekend worden op grond van het deeltijdse loon (Arbeidshof Brussel, 17 december 2007). Over de vraag of de vergoeding voor willekeurig ontslag, net als een opzeggingsvergoeding, ook de voordelen verworven krachtens de arbeidsovereenkomst behelst, zijn de meningen verdeeld (Arbeidshof Bergen, 21 april 1993 en Arbeidsrechtbank Brussel, 20 december 1993). De vergoeding is verschuldigd van zodra is komen vast te staan dat het ontslag willekeurig is, ongeacht of de werkman al dan niet met een inachtneming van de opzeggingstermijn werd afgedankt. Deze forfaitaire vergoeding is cumuleerbaar met de wettelijke opzeggingsvergoeding, maar is niet te combineren met andere ontslagvergoedingen die worden toegekend als het ontslag in strijd is met de ontslagverboden en -beperkingen (o.a. vergoedingen bij het ontslag omwille van dienstplicht, zwangerschaps-, adoptie- en betaald educatief verlof of bij ontslag van de personeelsafgevaardigden en kandidaat-personeelsafgevaardigden van de ondernemingsraad en comité voor preventie en bescherming op het werk). Daarnaast zijn sommigen ervan overtuigd dat het ook mogelijk is om de forfaitaire vergoeding aan te vullen met een morele schadevergoeding (Arbeidsrechtbank Brussel, 21 maart 1996). Praktijkvoorbeelden Er bestaan enorm veel praktijkgevallen waarin men het willekeurig ontslag inroept om een schadevergoeding te vorderen. Hierna volgt een selectie van enkele gevallen. Afwezigheden Afwezigheden kunnen in twee opzichten worden ingeroepen om een ontslag te verantwoorden : enerzijds omdat zij onrechtmatig zijn of anderzijds omdat zij, hoewel zij rechtmatig zijn, de goede gang van zaken in de onderneming hinderen. In beide gevallen zal het ontslag wettig zijn. a) Willekeurig ontslag wordt niet aanvaard Als men ontslagen wordt wegens het niet onmiddellijk melden van een afwezigheid bij de werkgever, beantwoordt dit aan de economische en sociale noodwendigheden van de onderneming aangezien de organisatie door de niet-tijdige verwittiging in het gedrang kan worden gebracht (Arbeidsrechtbank Antwerpen, 29 maart 1974). Ook wanneer een niet-tijdige melding van de afwezigheid tot gevolg heeft dat de werkgever zijn verbintenis ten aanzien van een klant niet kon nakomen en die klant daarvoor schadeloos diende te stellen, zal het ontslag gerechtvaardigd zijn (Arbeidshof Brussel, 5 oktober 1998). b) Willekeurig ontslag wordt aanvaard Anders zal het zijn wanneer een arbeider met een onberispelijke staat van dienst van 9 jaar, omwille van het feit dat hij uit eigen beweging een dag vakantie nam na belangrijke arbeidsprestaties te hebben geleverd in de voorafgaande weken, ontslagen wordt (Arbeidsrechtbank Brussel, 5 maart 1990). Dit ontslag is niet verantwoord en kan aangevochten worden voor zijn willekeurig karakter. Hetzelfde scenario speelt zich af wanneer een arbeider in de periode van 9 maanden voorafgaand aan zijn ontslag en volgend op een aanmaningsbrief tot beperking van de afwezigheden in de onderneming, slechts 3 volle dagen afwezig was, zonder dat bewezen is dat deze afwezigheid ongerechtvaardigd was (Arbeidsrechtbank Brussel, 24 april 1981). De werknemer die een hele dag afwezig blijft terwijl het bezoek aan de dokter alleen de morgen in beslag neemt, begaat geen ernstige fout als zijn afwezigheid het gevolg is van een foutieve doch aannemelijke interpretatie van de beroepsziektewet, zelfs al heeft de werkgever hem bevolen s middags het werk te hervatten. Het ontslag om deze reden is evenwel geen willekeurig ontslag aangezien het wordt gerechtvaardigd door motieven die in verband staan met het gedrag van de arbeider (Arbeidsrechtbank Luik, 24 april 1981). Indien een arbeider wordt ontslagen wegens langdurige of herhaalde zelfs gewettigde afwezigheid, is dit ontslag niet willekeurig aangezien overdreven absenteïsme het belang van de onderneming kan schaden (Arbeidshof Luik, 9 juni 1995). Ontslag om economische redenen De economische redenen leveren een vaak voorkomende grond op voor ontslag. Als een werkgever een dergelijk motief opgeeft, moet men aannemen dat de term economisch ruim mag worden geïnterpreteerd en ook betekent op het bedrijfsleven betrekking hebbende, zodat onbekwaamheid en veelvuldige afwezigheden wegens arbeidsongeschiktheid moeten worden geacht daaronder te vallen (Arbeidsrechtbank Gent, 17 maart 1980). a) Willekeurig ontslag wordt wel aanvaard Een ontslag kan als willekeurig worden bestempeld, wanneer een economische oorzaak of het einde van het werk wordt ingeroepen als reden voor het ontslag en blijkt dat dadelijk na het ontslag tot nieuwe aanwervingen wordt overgegaan (Arbeidshof Antwerpen, 18 april 1991).

9 arbeidsrechtbank 9 Dit moet wel genuanceerd worden. Het aanwerven van nieuwe werknemers kort na het ontslag van een arbeider, verleent niet automatisch een willekeurige aard aan het ontslag (Arbeidshof Gent, 6 oktober 1986). Dit zal zo zijn indien het ontslag in werkelijkheid niet werd gegeven om economische redenen, maar op grond van een door de arbeider begane fout. De aanwerving van nieuwe arbeidskrachten achteraf is dan ook niet ter zake dienend (Arbeidshof Gent, 2 januari 1985). b) Willekeurig ontslag wordt niet aanvaard Het ontslag dat het gevolg is van economische moeilijkheden waarmee de onderneming geconfronteerd wordt of van het afschaffen van de functie van de werknemer houdt verband met de noodwendigheden van de onderneming en is niet willekeurig. Als uit de omvang van de schulden van de onderneming, de belastingaangiften en het niet-betalen van de bezoldigingen tijdens de laatste maanden blijkt dat de onderneming ernstige economische moeilijkheden heeft, sluit dit uit dat het ontslag dat met deze toestand verband houdt, willekeurig zou zijn (Arbeidshof Bergen, 21 februari 1992). Ook het ontslag van een arbeider die in feite eenvoudig werk als handlanger verricht, maar na een controle van de sociale inspectie als gekwalificeerd arbeider moet vergoed worden, terwijl de onderneming de loonkost van een gekwalificeerd arbeider niet kan dragen, is niet willekeurig (Arbeidshof Bergen, 1 februari 1995). Het spreekt echter vanzelf dat economische redenen slechts in aanmerking komen om aan een ontslag elke willekeurige aard te ontnemen, wanneer er werkelijk economische motieven zijn en zij ook aan de grond liggen van het ontslag (Arbeidsrechtbank Brussel, 21 maart 1996). Bij algehele sluiting van een onderneming staat het economisch motief natuurlijk vast. Men mag dan ook aannemen dat de regeling van het willekeurig ontslag niet openstaat voor arbeiders die ontslagen worden door de sluiting van de onderneming. De sluiting op grond van een evaluatie van de investeringsrisico s is dan ook op zichzelf geen fout, maar de uitoefening van een recht van de ondernemer (Arbeidshof Antwerpen, 15 oktober 1980). Andere gevallen 3 Het ontslag om reden van werkverlating houdt verband met het gedrag van de arbeider en is dus niet willekeurig (Hof van Cassatie, 17 februari 1992). 3 Het ontslag gesteund op de niet-bereidheid om bepaalde arbeidstaken in de plaats van een afwezige werknemer uit te voeren, is niet willekeurig (Arbeidshof Gent (afd. Brugge), 4 september 1991). 3 Het ontslag van een arbeider omdat hij zijn godsdienst beoefent op ogenblikken en in bedrijfslokalen die daarvoor niet bestemd zijn, en dit nadat de werkgever de betrokken arbeider had verwittigd dat hij ontslagen zou worden indien hij zou volharden in de praktijken, is niet willekeurig (Arbeidsrechtbank Nijvel, 11 maart 1994). 3 Het ontslag van een arbeider omwille van gedragingen die volledig in de private sfeer liggen (een vechtpartij buiten de arbeidsuren en buiten de onderneming) zal willekeurig zijn (Arbeidsrechtbank Brugge, 8 oktober 1999). 3 Willekeurig is ook het ontslag met opzegging van een werknemer die had geweigerd om over te schakelen naar ploegenarbeid, terwijl deze weigering gemotiveerd werd door zeer ernstige en door de werkgever niet-betwiste medische redenen (Arbeidsrechtbank Brussel, 5 september 1991). Conclusie Ten opzichte van zijn werkgever zal de arbeider steeds de zwakkere partij zijn. Een bescherming tegen willekeurig ontslag is dus zeker op zijn plaats. Maar zoals uit de verschillende praktijkgevallen blijkt, wordt het willekeurig ontslag vaker niet dan wel aanvaard door de rechter en slaagt de arbeider er vaak niet in om een schadevergoeding van zijn werkgever te verkrijgen. Marleen VANDERSTRAETEN

10 10 bedrijvig Brink s WERKNEMERS ZIJN SPEELBAL VAN AANDEELHOUDERS KRONIEK VAN EEN AANGEKONDIGD FAILLISSEMENT DAT DOOR DE RECHTBANK GEWEIGERD WERD De directie van Brink s heeft er niet lang twijfel over laten bestaan. Nadat ze had bevestigd te willen bezuinigen door de waardetransporteurs te laten overgaan van een bediendestatuut naar een arbeidersstatuut, is de onderneming nu genoodzaakt haar ware intenties te onthullen : België verlaten met de noorderzon tegen een zo laag mogelijke kostprijs. Die intenties werden uitvoerig bevestigd op de Buitengewone Ondernemingsraad van vrijdag 12 november 2010 waar de directie de faillissementsaanvraag aankondigde. Tijdens de zitting van de Handelsrechtbank van Brussel op 15 november 2010 sprak het Openbaar Ministerie over de faillissementsaanvraag in niet mis te verstane termen als onontvankelijk, voorbarig en ongegrond. De slechte leerling werd onmiddellijk onder voogdij geplaatst van twee voorlopige bewindvoerders : meester Alain Zenner en bedrijfrevisor Gérard Delvaux. Hun dubbele missie : de plaats innemen van de directie en de financiële situatie bij Brink s onderzoeken. In afwachting heeft de rechtbank van koophandel op 14 november de faillissementsaanvraag verworpen wegens procedurefouten en werd de verkoop van de basis in Zaventem geannuleerd. De situatie bij Brink s is sinds lange maanden gespannen als gevolg van : twee opeenvolgende personeelsafslankingen, het aan de deur zetten van het voltallig management om afhankelijk te worden van de Nederlandse directie, de aankondiging van de directie alle waardetransporteurs te willen laten overgaan van een bediendestatuut naar een arbeidersstatuut, Toen de personeelsafgevaardigden bijeenwaren op de Ondernemingsraad van 27 oktober 2010 om opnieuw de organisatieproblemen of liever de desorganisatie en het managementprobleem aan te kaarten, voegde de directie verrassend een extra punt aan de agenda toe : de sluiting van de Strépy-site. Algemene staking Voor de werknemers was dit de druppel die de emmer deed overlopen; ze beslisten over te gaan tot een totale staking. Het vertrouwen is geschonden, de directie weigert elke verzoeningspoging en respecteert de regels van het sociaal overleg in België niet. Na het verzoeningsbureau van 2 november 2010 verzamelden de sociale partners op 4 november 2010 onder voogdij van de voorzitter van het Paritair Comité 317. De vakbonden deden voorstellen voor de besparingen die de directie nastreeft en voor het organiseren van flexibiliteit, maar zonder succes. Het verzoeningsbureau kon enkel vaststellen dat de directie weigerde te onderhandelen, zelfs van kwade wil is, en niet openstaat voor compromissen. Die vaststelling geldt ook met betrekking tot de inspanningen die de minister van Werk leverde. Na twee ontmoetingen met de directie kon de minister niets anders concluderen dan dat die stug is om mee te onderhandelen of op zijn minst om de sociale dialoog met de sociale partners aan te knopen. Scenario faillissement : een realiteit?! Sinds 27 oktober 2010 bevestigen tal van argumenten onze vermoedens die we van bij het begin koesterden : is Brink s bezig met het organiseren van zijn eigen faillissement door het sociaal conflict te laten doodbloeden, alvorens vanuit het buitenland te kunnen terugkeren naar België, daarbij profiterend van de opening van de Europese markt? We sommen kort de verschillende argumenten op die onze vaststelling bijtreden dat het hier eenvoudigweg gaat om een sabotage door de directie van Brink s. Om de statuutwijziging van bediende naar arbeider voor een deel van het personeel te rechtvaardigen, valt de directie terug op volgend argument : een bediende kost meer en is minder flexibel. We stellen ons vragen over de bereidheid van de directie die nooit heeft overwogen om haar toevlucht te zoeken tot de crisismaatregelen voor bedienden die een grotere flexibiliteit en een vermindering van de kosten toelaten.

11 De vakbonden waren overigens wél akkoord om toegevingen te doen, zonder daarbij te raken aan het gewaarborgd maandloon en de opzeggingstermijn. De directie daarentegen heeft uiteindelijk toegegeven korte opzeggingstermijnen te verkiezen om met name de kosten bij eventuele ontslagen zoveel mogelijk te kunnen drukken. bedrijvig 11 Vertrekken De dag zelf van de vergadering op 4 november 2010 heeft Brink s Belgium zijn basis in Zaventem verkocht aan Brink s Global Services. Volgens de directie zal de verkoop van deze vestiging besparingen mogelijk maken. Maar in werkelijkheid zal Brink s zijn winsten verminderen door ervoor te kiezen zich te ontdoen van de meest rendabele site in het voordeel van een maatschappij van dezelfde groep. Sinds het begin van de crisis heeft de directie van Brink s niet ook maar de minste wil getoond om tot een akkoord te komen, terwijl de vakbonden hun bereidheid toonden om over eventueel te realiseren besparingen te praten, op voorwaarde dat die becijferd en gerechtvaardigd zouden zijn en het resultaat van onderhandelingen. Wil Brink s vertrekken tegen de laagste prijs? We zijn nog lang niet aan het einde van dit verhaal en er moeten klaarblijkelijk nog een aantal lijken uit de kast van Brink s vallen. Bepaalde elementen in het faillissementsdossier hebben argwaan gewekt bij het parket van Brussel, dat een onderzoek instelde voor misbruik van maatschappelijk vermogen. Het openbaar ministerie blijkt die mening toegedaan en beschuldigt Brink s van inbreuk op de faillissementswetgeving en verduistering en witwassing van geld. De weigering van de faillissementsaanvraag door de rechtbank van koophandel betekent een eerste zege voor de werknemers, zelfs al heeft het slechts betrekking op procedurefouten. De vakbonden hopen dat de rechtbank het openbaar ministerie volgt over de grond van de zaak, namelijk het vermoeden van het frauduleus organiseren van een faillissement. Het zou niet meer dan rechtvaardig zijn ten opzichte van de werknemers van Brink s, maar ook een sterk signaal voor alle werknemers van ons land. Gwendoline TIMMERMANS en Thibaut MONTJARDIN Terwijl de discussies omtrent het eenheidsstatuut op de intersectorale agenda staan, dreigt het geval Brink s een pijnlijk precedent te worden voor de andere sectoren. Het conflict bij waardetransporteur Brink s is een mooi bewijs van de verschillen die bestaan tussen het statuut van arbeider en bediende. ACLVB weigert het statuut van de werknemers te braderen om de aandeelhouders van het bedrijf toe te laten winst te realiseren terwijl het bedrijf wil stoppen met investeren in ons land of werknemers onderbetaald wil tewerkstellen. Vandaag doen we de triestige vaststelling dat de arbeider niet dezelfde bescherming tegen het ontslag geniet als de bediende. ACLVB pleit voor een uniforme ontslagregel op basis van een gestandaardiseerd systeem, een voorafgaand horen van de werknemer en een motivering van de reden van het ontslag. Meer info : dossiers/statuut-arbeiders-bedienden/ Handen af van onze inhaalrust! THE COMMONWEALTH WAR GRAVES COMMISSION Op maandag 8 november 2010 riepen Bestendig Secretaris Dieter Hollebeke en de collega s van de twee andere vakbonden van The CWGC hun mensen samen op een raadplegingsvergadering. CWGC is The Commonwealth War Graves Commission die instaat voor de oprichting en het onderhoud van de meer dan sites wereldwijd waar Britse gesneuvelde militairen uit de twee wereldoorlogen begraven liggen. Het hoofdkwartier Noord is in Ieper gevestigd en stelt 125 werknemers tewerk in België. Aanleiding van de vergadering was de intentie van de directie om de periode en berekeningswijze van de jaarlijkse inhaalrust eenzijdig en zonder overleg te wijzigen. Drie discussiepunten zorgden ervoor dat kort na het aanvatten van de vergadering een spontane staking uitbrak, waar alle aanwezige werknemers zich achter schaarden. Dat viel niet in goede aarde bij de Britse directie, zeker niet met de dag van Wapenstilstand in het verschiet, dag waar vele prominenten uit de Britse Gemenebest Ieper en haar oorlogsmonumenten komen vereren met een staatsbezoek. In de loop van dinsdagnamiddag 9 november kon dan toch een gedeeltelijk akkoord bereikt worden. De directie had blijkbaar toch snel begrepen dat de Belgische wetgeving dient gevolgd te worden, én dat haar werknemers, die heel vaak in weer en wind mooi werk leveren, niet met zich laten sollen. Aan de toekenning van de ADV-dagen wordt niet geraakt. Ook de berekening zal in dagen blijven. Gelijkstellingen blijven echter een discussiepunt, maar op een latere datum komen de vakbondssecretarissen weer samen om dat punt uit te klaren. DH Mee door de inzet van Bestendig Secretaris Dieter Hollebeke (foto) en de ACLVB-kern werd alvast een gedeeltelijk akkoord bereikt bij The CWGC.

12 Van links naar rechts : Marc Van Hooste, Anja Verdurmen, Bestendig Secretaris Leen Van Lierde, Jean-Claude D Haenens, Nicole Nuyts, Karel Vanderkerken en Eric Van Doorslaer 12 bedrijvig Hewlett-Packard HP EN HET WORK FORCE REDUCTION-VERHAAL Met in de hoofdrollen Hewlett-Packard, Work Force Reduction, off-shoring, 12 januari 2010, de vakbonden, de delegees, de Wet Renault en een sociaal plan... Op 12 januari 2010 werd bij HP in Diegem aangekondigd dat 324 mensen het schip moesten verlaten; een zware slag voor het personeel. Volgens de directie een geluk bij een ongeluk, omdat dit aantal initieel nog een heel stuk hoger lag. En met deze mokerslag was de procedure collectief ontslag ingezet. Wat bij HP gebeurde, is helaas geen unicum in de ICT-sector. Overnames om het marktaandeel te verhogen of de concurrentie uit te schakelen, hele diensten (voornamelijk backoffice support) uitbesteden naar landen waar de loonkosten een stuk lager liggen, Deze overnames en het verhuizen van business hebben tot gevolg dat interne functies overcompleet zijn of dat jobs gewoon wegvallen, met (zware) herstructureringen tot gevolg. Een grote kanttekening bij heel dit verhaal is dat dit meer dan eens bedrijven zijn die niet verlieslatend zijn, maar die omwille van winstmaximalisatie deze acties doorvoeren. Wat een ander uitgangspunt bij de onderhandelingen tot gevolg heeft. Na een voorjaar wachten op gedetailleerde info van de directie en een zomer onderhandelen, is dan op 7 september het sociaal plan goedgekeurd. Het aantal werknemers dat moet vertrekken, hebben we kunnen reduceren tot 197 werknemers. De korte inhoud van het plan is dat er verschillende modaliteiten zijn naargelang de leeftijd en de anciënniteit bij HP, maar met een belangrijke aanvulling van heel wat maatregelen ter bevordering van de tewerkstelling. Die maatregelen zijn : 3 Interne herplaatsing naar nieuwe posities 3 Contractors worden vervangen door interne medewerkers 3 Externe aanwerving is enkel mogelijk mits geen geschikte interne kandidaat 3 Opleidingsperiode van 1 maand voor getroffen medewerkers die zich kandidaat stellen voor een openstaande interne vacature 3 HP neemt hierbij een actieve rol op om de medewerkers te begeleiden naar jobopenings Om HP te motiveren deze maatregelen geëngageerd uit te voeren en een rem te zetten op extra ontslagen, is er een factor Z in het leven geroepen. Die houdt in dat indien er meer dan 197 ontslagen vallen om economische of technische reden tot einde sociaal plan, er per overschrijding een boetebedrag betaald wordt. Deze eindafrekening wordt dan gemaakt op het einde van de rit. De ontslagmodaliteiten naar leeftijd en anciënniteit : - 50 jaar Formule Claeys Vertrekpremie per jaar anciënniteit op basis van het brutoloon Bestaanszekerheid (gedurende 12 maanden wordt dit bijgepast bij de werkloosheid) of Reactivatiepremie (gedurende 12 maanden wordt dit bijgepast bovenop de nieuwe inkomsten ongeacht het nieuwe statuut van de werknemer,...) 50 maar nog geen 55 jaar Ofwel : idem -50 jaar Ofwel : 4 maand opzeggingsperiode per begonnen schijf van 5 jaar anciënniteit Na de periode van verbrekingsvergoeding : bijpassing tot leeftijd tot 65 jaar, ongeacht het statuut van de werknemer 55+ Ofwel : idem -50 jaar Ofwel : 4 maand opzeggingsperiode per begonnen schijf van 5 jaar anciënniteit Na de periode van verbrekingsvergoeding : verbeterde bestaanszekerheid tot de wettelijke pensioenleeftijd, ongeacht het statuut van de werknemer Voortzetting medisch plan tot de wettelijke pensioenleeftijd En om met een positieve noot te eindigen : naast dit sociaal plan werd tegelijkertijd een cao werkzekerheid afgesloten voor de periode na deze Work Force Reduction : november oktober Hierbij nog een woordje van dank aan onze HP-kern! Leen VAN LIERDE

13 bedrijvig 13 BEKAERT DANKJEWEL, MARNIX! In oktober laatstleden ging Marnix Naert met brugpensioen bij Bekaert Zwevegem. Dat konden we niet zomaar laten voorbijgaan, zeker niet met zijn loopbaan van 38 jaar, waarvan heel wat jaren ten dienste van de ACLVB-kern. In 1972 begon Marnix te werken bij de wereldbekende staaldraadfirma Bekaert in Zwevegem. Dankzij collega s Georges Van Den Heede en Jannick Devos schreef Marnix zich begin jaren 90 in voor de vorming. En daar kreeg hij natuurlijk de vakbondsmicrobe te pakken. Niet lang daarna was Marnix klaar voor een verder engagement. In 1995 kon Marnix Naert (op beide foto s naast ACLVB-voorzitter Jan Vercamst) werd in de bloemetjes gezet voor zijn jarenlange inzet in de ACLVB-kern bij Bekaert. Bestendig Secretaris Jean-Claude Hollebeke Marnix overtuigen kandidaat te zijn op de ACLVB-lijst voor de sociale verkiezingen; in 1997 werd hij delegee en dat bleef hij al die jaren met hart en ziel. Verkiezing na verkiezing kon de solide ACLVB-kern onder leiding van het onafscheidelijk duo Jannick Devos/Marnix Naert zijn positie bij Bekaert bestendigen en verstevigen. Strijdvaardig maar begaan met de belangen van de collega s-werknemers gingen ze geen enkel probleem uit de weg. Sluitingen van afdelingen, reorganisaties, woelige onderhandelingen : ze hebben het allemaal meegemaakt en kwamen er alleen maar sterker uit! De laatste sociale verkiezingen in 2008, ondertussen samen met Bestendig Secretaris Geert Debevere, kon er zelfs nog wat vooruitgang geboekt worden. Marnix was tevreden; hij kon binnenkort met een gerust hart de fakkel doorgeven aan de jongeren, die het werk onverminderd zullen voortzetten. Op 15 oktober zwaaide Bekaert Zwevegem Marnix uit met een geslaagde, zelfs emotionele afscheidsreceptie. In aanwezigheid van de voltallige ACLVB-kern, Nationaal Voorzitter Jan Vercamst, Zonesecretaris Jean-Claude Hollebeke, Bestendig Secretaris Geert Debevere en enkele ACLVB-collega s werd hij oprecht in de bloemetjes gezet. Marnix, een welgemeende dankjewel en het ga je goed! Vergeet niet op tijd en stond eens binnen te springen bij ons en je werkmakkers! Els DEPOORTER Speciale aanbieding! Geniet 20 % korting met uw WINcard! Cirque du Soleil komt op 4 januari 2011 terug naar Brussel met de Europese première van de grootste Big Top-voorstelling die het ooit heeft opgevoerd. Corteo, wat "processie" betekent in het Italiaans, is een vrolijke optocht, een feestelijke parade ingebeeld door een clown. In deze voorstelling worden de passie van de acteur en de elegantie en kracht van de acrobaat samengevoegd om het publiek onder te dompelen in een theatraal verhaal van plezier, humor en spontaneïteit dat zich afspeelt in een mysterieuze ruimte tussen de hemel en de aarde. SPEELDATA Vanaf woensdag 5/01/2011 t.e.m. zondag 23/01/2011 PLAATS Grote witte Cirque du Soleil tent Kart Expo Alfons Gossetlaan Groot-Bijgaarden PRIJZEN (de korting voor Wincard-houders werd reeds verrekend) CAT 1 CAT 2 CAT 3 Volwassenen 60,00 44,00 28,00 Kind 42,00 31,00 19,75 Student 42,00 31,00 19,75 Senior ,00 31,00 19,75 RESERVATIES Tickets kunnen besteld worden via evenementen. Betaling enkel mogelijk met creditcard! 3 Senioren en studenten = tarief kinderen 3 Kinderen: van 2 t.e.m. 12 jaar, student : 13+ mits voorlegging studentenpas, senioren: Senioren en studenten dienen een ticket kind aan te kopen. 3 Geen kortingen op Front Rows, Tapis Rouge et Premium tickets! 3 Korting niet cumuleerbaar met andere aanbiedingen. 3 Opgelet : aanbod NIET geldig op voorstellingen van vrijdagavond en zaterdagnamiddag en -avond

14 14 Non-profit uit de sector GESLAAGDE FIETSACTIE IN GENT Op donderdag 28 oktober was er in Gent een fietsactie aangekondigd door het gemeenschappelijk vakbondsfront. De vakbonden wilden deze dag aangrijpen om de politieke partijen wakker te schudden voor de onderhandelingen van de vijfjaarlijkse non-profitakkoorden. De Liberale Vakbond was ook van de partij met een enthousiaste delegatie vanuit alle afdelingen in Oost-Vlaanderen. We startten op het Sint-Pietersplein, waar het verzamelen geblazen was om 10 u. Tegen u. was iedereen paraat om te vertrekken. Van het Sint-Pietersplein ging het langs het Sint-Pietersstation en vandaar naar de Koning Albertlaan, waar zich niet alleen onze administratieve zetel bevindt, maar ook de lokale afdeling van de CD&V. Een volksvertegenwoordiger kwam ons te woord staan. Wij hebben hem herinnerd aan het indienen van de eisenbundel, op 2 februari 2010, reeds 9 maanden geleden. Op die tijd kan een zwangerschap beëindigd worden, dus kunnen we wel degelijk stellen dat de sector hoogzwanger is van een nieuw akkoord. Dagelijks ondervinden de verpleegsters te hoge werkdruk, of moeten verzorgenden ondanks lichamelijke letsels op latere leeftijd blijven verder werken. Op de lange termijn dreigen grote tekorten in de sector van de rust- en verzorgingstehuizen. Enzoverder. De overheid laat echter na om in gang te schieten, want de vakbonden hadden op het moment van de actie nog geen uitnodiging gekregen om de onderhandelingen te beginnen. Integendeel, halfweg oktober kwam Minister van Cultuur Joke Schauvliege (CD&V) met het bericht dat er een kwart van de inkomsten van de volkshogescholen (Vorming Plus) zal afgenomen worden! Op federaal niveau werd ondertussen een akkoord van korte duur met beperkte engagementen afgesloten. Een kruimel voor de werknemers! Voor de vakbonden is het dus hoogtijd dat er een nieuw akkoord komt. Deze hoogdringendheid werd nog benadrukt door het overhandigen van een tijdbom aan de politicus. Vervolgens gingen we nog langs bij N-VA en Sp.A, waar dezelfde boodschap werd gebracht. We kregen enkel te horen dat er weinig geld was en dat de onderhandelingen halfweg november zouden aangevat worden. Weinig goed nieuws dus. Desondanks kunnen we tevreden terugkijken op een geslaagde actie. Wat acties betreft, geldt niet alleen hoe meer zielen, hoe meer vreugde, maar ook hoe meer zielen, hoe meer kans op resultaten. Bedankt dus aan de aanwezige sympathisanten en militanten. Op 19 november heeft ondertussen ook een nationale actie plaatsgevonden in Brussel, om nogmaals onze eisen te benadrukken. Daarvan zult u een verlag kunnen lezen in Vrijuit van december. Johan VANDYCKE GOEDE VRACHTWAGENCHAUFFEURS GEZOCHT? Groot was de verbazing wel (en tevens niet) tijdens het lezen van de Knelpuntberoepenkrant van 29 september. Daarin staat een interview met een transporteur uit het Antwerpse die duidelijk stelt dat er steeds meer vacatures zijn binnen de transportsector en dat die maar zeer moeilijk kunnen worden ingevuld door bekwaam personeel. Het is steeds moeilijker om personeel te vinden dat de nodige vergunningen heeft, daar het behalen ervan veel geld en tijd kost, maar de voorwaarden steeds uitgebreider worden. De problemen situeren zich echter niet alleen op het vlak van het vinden van het juiste personeel, maar ook omtrent het houden van deze mensen. De man heeft in wezen nog gelijk ook, want het vinden van dit bekwaam personeel is een verhaal op zich, maar het houden van bekwame mensen is net iets anders. Goede werkomstandigheden en een leuke werksfeer, evenals een blijk van appreciatie, kunnen zeer sterk bijdragen tot het houden van het bekwame personeel. Spijtig genoeg moeten we nog veel te vaak vaststellen dat er grote fouten gebeuren en blijven gebeuren binnen deze boeiende sector. Ik geef enkele voorbeelden : tekorten van lonen, niet respecteren van rij- en rusttijden door extreme druk van de werkgever, constante controles door de werkgevers en aanhoudende misverstanden tussen dispatch systemen en chauffeur, maar evengoed grote mobiliteitsproblemen en verkeersagressie tegen rijdend personeel. Werken in de transportsector vergt dan ook moedige en gemotiveerde mensen die zich steeds ten volle willen inzetten en steeds gefocust dienen te blijven, maar vaak weinig of geen appreciatie hiervoor krijgen. Een ander item dat steeds terugkomt en bij vele Belgische chauffeurs voor zeer veel wrevel zorgt, is het fenomeen van de buitenlandse chauffeurs in Belgische vrachtwagens. Iedereen ziet wel de Poolse, Roemeense, Bulgaarse, enz. nummerplaten op de weg op een in wezen Belgische vrachtwagen. Malafide constructies (de postbus in het buitenland), opgezet door werkgevers om tegen zo weinig mogelijk kosten te kunnen transporteren, zijn een ware pest voor de sector. Let wel, dit artikel is allesbehalve een discriminerend betoog tegen de buitenlandse chauffeurs, want zij zijn zeer zeker ook het slachtoffer. Rijden tegen dumpingprijzen, geen enkele sociale zekerheid, onvoldoende voorzieningen voor hygiëne en erbarmelijke loonsvoorwaarden zijn dagelijkse kost. Gelukkig zijn onze afgevaardigden er, die proberen hen op te vangen. We moeten anderzijds niet blind zijn voor de wrevel die er al ontstaan is door bovenstaand systeem bij de anciens in de sector, want ook zij zien hun job in gevaar komen. Het verwijt jullie zijn te duur mogen ze dan ook zeer vaak horen. Spijtig genoeg is dit allesbehalve een makkelijk verhaal, laat staan een makkelijke discussie, vermits er hier veel belangen spelen en er meerdere Europese richtlijnen en wetgeving rond bestaan. Toch mogen we deze discussie niet uit de weg gaan en is het zoeken naar aanvaardbare oplossingen een permanente opdracht van ons als vakbond. Olivier COENEN

15 Grote enquête «Wie bent u»? enquête ECHTE VAKBONDSMENSEN 15 Vakbondsleden en liberalen. Dat is hoe u zichzelf omschrijft volgens de grote enquête die ACLVB toevertrouwde aan de Universiteit van Gent (*) en CRISP (**). Het idee ontstond tijdens het congres over ons sociaal liberalisme in 2008 tijdens hetwelk Nationaal Voorzitter Jan Vercamst beloofde om een werkgroep te starten over de benaming van onze organisatie. Het doel van de enquête werd vervolgens uitgebreid. We maakten van de gelegenheid gebruik om u beter te leren kennen om zo te bepalen of de koers die ACLVB vaart de juiste is, op ideologisch vlak en bij onze sociaal-economische eisen. Om de objectiviteit te garanderen, de onontbeerlijke kijk van een buitenstaander te hebben en zeker te zijn van een wetenschappelijke benadering van in het begin, hebben we ons gericht tot twee gezaghebbende instellingen op het vlak van onderzoek en analyse van de Belgische samenleving. ACLVB wou de campagne op een transparante manier uitvoeren, zonder angst voor de resultaten. Bij aanvang werd overeengekomen dat de Universiteit van Gent en CRISP vrij zouden zijn om hun bevindingen te publiceren. Bernard Noël, die op vraag van het Nationaal Bureau de werkgroep voorzat, benadrukt dat er snel een algemene sfeer van vertrouwen was. Na de feiten leek het risico beperkt, want we kunnen blij zijn met de antwoorden op de enquête, maar voordien... was het gedurfd. In afwachting van de publicatie door de vorsers, zijn hier alvast enkele lessen die we hebben getrokken uit een eerste (dik) rapport van 366 pagina's gevuld met tabellen. Tevreden over uw vakbond Laat ons toe er eerst op te wijzen dat uw appreciatie van de diensten die wij leveren bijzonder goed is, net als de vriendelijkheid van het personeel. Het bewijs : u blijft heel lang lid, 50,2 % meer dan 10 jaar. Niet alles is perfect en er zijn redenen om ontevreden te zijn wanneer u tijdens uw lidmaatschap in contact komt met onze diensten. Gelukkig wordt alles snel bijgelegd wanneer er een conflict is. Een ander bewijs? 89,57 % heeft nog nooit overwogen om de Liberale Vakbond te verlaten voor een van de twee andere vakbonden of om niet langer bij een vakbond aangesloten te zijn. Er zijn ook relatief weinig "overlopers". 64,6 % is nooit lid geweest van een andere vakbond. Wat verwacht u hoofdzakelijk van ons? Dat wij u een bepaalde zekerheid geven op het werk. Uw ACLVB-bijdrage is een soort verzekering tegen problemen met uw werkgever op individueel vlak en een collectieve verdediging van werknemers waarvan u ook geniet. U stelt de juridische bijstand en de betaling van werkloosheidsuitkeringen op prijs. U bent over het algemeen van mening (62,3 %) dat uw plaatselijke ACLVB-secretariaat de plaats is waar u passende hulp krijgt voor uw problemen Meer werkzekerheid Lonen verhogen Werkomstandigheden verbeteren eren Belastingen verminderen Sociale zekerheid versterken S Meer arbeidsplaatsen voor de jongeren Combinatie arbeid en privé-leven Meer macht aan werknemers Eerste pijler Inflatie tegengaan Brugpensioen behouden Milieu Tweede pijler Derde pijler Meer opleidingen Werktijd verkorten

16 16 enquête Meestal wel Soms swe wel, soms soms niet Meestal eestal eestal eestal niet Niet iet van toepassingoepassing De Liberale Vakbond is een grote familie, deze uitdrukking is niet ijdel, want 38,1 % zegt aangesloten te zijn op advies van zijn familie en 20,9 % op eigen initiatief, 11,4 % via een vakbondsafgevaardigde en 10,6 % via een vriend. Een tegenwicht U gelooft in het nut en de doeltreffendheid van de vakbonden in het algemeen voor het verbeteren van het lot van de werknemers. Ze vormen een bekwaam tegenwicht voor werkgevers en overheid. U vindt het niet normaal dat de werkgever alles kan beslissen in het bedrijf. Werknemers moeten ook inspraak hebben in het beheer of ten minste in belangrijke beslissingen die de toekomst bepalen. U bent van mening dat de aandeelhouders niet de enige eigenaars zijn van het bedrijf. Natuurlijk is dit tegenwicht alleen effectief als de werknemers elkaar helpen. U bent ervan overtuigd dat werknemers solidair moeten zijn als er een conflict ontstaat in de onderneming, zelfs indien zij het risico op sancties lopen. Wie bent u? De sociologische samenstelling van de ACLVB-leden zal meer dan een buitenstaander verrassen. 61,34 procent onder u werkt, 36,78 % heeft gewerkt en 1,88 % heeft nooit gewerkt. Bij diegenen die werk hebben, werkt 74,28 % voltijds en 25,72 % deeltijds. Een goede meerderheid heeft een arbeiderscontract (55,14 %), 33,95 % is bediende en 4,14 % kader. ACLVB is dus geen elitaire organisatie van kaders en zelfstandigen zoals sommigen denken omdat ze de organisatie niet goed kennen. Het contract van onbepaalde duur blijft het ideaal en is gelukkig de norm met 85,06 %. De kwetsbare tewerkstelling heeft betrekking op de 4,72 % contracten van bepaalde duur en uitzendkrachten (2,76 %). In dit magazine geven we vaak het woord aan de werknemers in bedrijven waar er sociale verkiezingen zijn. We vergeten echter de werknemers uit de kmo's niet. 28 % van onze leden werkt in een bedrijf met minder dan 20 werknemers en 15,4 % in een bedrijf met 20 tot 49 personen. Onder de sociaal verzekerden vinden we een meerderheid aan werklozen. Een situatie waaruit het moeilijk te ontsnappen is aangezien 54,4 % reeds meer dan 2 jaar zonder werk zit. NB : De enquête richtte zich niet tot de leden van het VSOA, de openbare sector van ACLVB. Sociale zekerheid onontbeerlijk Als er al een vakbondsthema is, dan bent u met een overweldigende meerderheid van mening dat de sociale zekerheid een van de fundamenten is van onze samenleving. Het is de beste manier om te zorgen voor het welzijn van iedereen in geval van problemen. Het is niet minder krachtig dan voorheen. Maakt het de mensen onverantwoordelijk en lui? Een grote meerderheid denkt van niet. Is de sociale zekerheid in gevaar of ten minste toch sommige van haar onderdelen? Met betrekking tot het pensioen is uw mening duidelijk. Er zijn er maar weinig die zich geen zorgen maken over de betaling van de pensioenen voor hun kinderen, de toekomstige generaties en zelfs hun eigen pensioen. Langer werken omdat we langer leven, is voor u minder evident. Trouwens, velen vinden dat de tweede pensioenpijler (groepsverzekeringen) en de derde pijler (individueel sparen) gestimuleerd moeten worden. Actiemiddelen Aan vakbondszijde heeft elke vakbond zijn eigen kenmerken. Van de ACLVB is geweten dat ze de voorkeur geeft aan het zoeken van een oplossing door dialoog in plaats van het veroorzaken van een conflict. Als er verder moet worden gegaan, dan verkiest u de gebruikelijke middelen, zoals petities, ludieke acties, demonstraties, stiptheidsacties en stakingen met stakingsaanzeg. U bent meer terughoudend voor staking zonder stakingsaanzeg en bedrijfsbezettingen. U verwerpt het aanrichten van vernielingen aan het bedrijf en de gijzeling van de werkgever of zijn vertegenwoordigers. In elk geval denkt u dat staking niet het enige wapen is van de werknemers om gehoord te worden. Werkgelegenheid op de eerste plaats Waarschijnlijk omdat werk het beste middel tot sociale integratie blijft, is werkzekerheid uw voornaamste zorg. Op respectabele afstand gevolgd door het verhogen van de lonen en het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Dan komen de belastingverlagingen (wat onrechtstreeks neerkomt op koopkrachtverhoging) en het versterken van de sociale zekerheid. Daarna volgen de toegang tot de arbeidsmarkt voor jongeren en een betere combinatie van werk en privéleven. Geld maakt niet gelukkig maar draagt er wel sterk aan bij. Een aantal vragen gingen over uw perceptie op uw positie op de maatschappelijke ladder en uw inkomen. Bijna de helft (48,5 %) vindt het inkomen van zijn huishouden voldoende om te leven, 18,5 % gelooft dat er meer nodig is, 19,3 % heeft problemen en 5,3 % heeft de grootste moeite om de eindjes aan elkaar knopen. Een actieve werknemer bevindt zich in een comfortabelere situatie dan een bruggepensioneerde, een gepensioneerde of werkloze. Het verliezen van een

17 enquête 17 baan is traumatisch. Iemand die net werkloos geworden is, schat zijn financiële situatie zorgelijker in dan langdurig werklozen (meer dan twee jaar). Dit is enerzijds te verklaren omdat mensen een direct verband leggen tussen het verloren loon en uitkeringen en anderzijds door een aanpassing van de behoeften aan een laag inkomen. De samenstelling van het huishouden heeft invloed op de perceptie van het inkomen. Hoe meer kinderen er zijn, hoe moeilijker het is. Ten slotte willen we er op wijzen dat huiseigenaren hun situatie gunstiger inschatten dan huurders. (Te) weinig gekende voordelen Vreemd genoeg zijn er maar weinigen die kiezen voor de ACLVB voor de voordelen die we bieden : vakantiehuizen, de WinCard... Nochtans worden ze sterk geapprecieerd... door degenen die ze kennen. Het probleem is dat ze een minderheid vormen. Het is verwonderlijk dat 57,9 % van jullie beweren nooit te hebben gehoord van de Weetwijzer, een samenvatting van de sociale wetgeving die in twee vormen bestaat, een boek en een website (weetwijzer.be). We nodigen jullie uit om de Weetwijzer zo snel mogelijk te ontdekken. We zullen zeker de extra-syndicale voordelen die verbonden zijn aan uw lidmaatschap beter kenbaar moeten maken. Syndicalist en liberaal De Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België. Kortweg, ACLVB. Een moeilijke naam om te onthouden en uit te spreken, horen we zo nu en dan. De benaming "Liberale Vakbond" is zonder twijfel duidelijker. Sommigen beweren dat het bijvoeglijk naamwoord liberale moeilijk om dragen is. Wel, u bent blijkbaar gehecht aan deze eindeloze benaming en haar afkorting. Het is een veilige waarde die ons perfect identificeert. U vindt de woorden vakbonden, liberale en België in een vergelijkbaar percentage belangrijk tot zeer belangrijk. U bent niet per toeval lid van de ACLVB. Het vormt een bewuste keuze. Het woord liberaal komt voor de meerderheid onder u niet te politiek geladen over, een bijkomend bewijs dat wat telt onze eigen opvatting van het sociaal liberalisme is. Is het ook niet duidelijk verankerd in onze statuten Helemaal Helemaal maal niet belangrijk belangrijk Niet iet belangrijk ijk noch noch ch belang belangrijk noch noch och onbelangr onbelangrijk ijk Belangrijk ijk dat we onafhankelijk zijn van elke politieke partij? De enquête bevestigt in ieder geval dat de liberale syndicalisten geen stemadvies willen ontvangen van hun vakbond. Wij respecteren hun keuze. BEDANKT OM TE REAGEREN De werkgroep begon, in samenwerking met de Universiteit van Gent en het CRISP, met het uitwerken van een vragenlijst en het selecteren van een representatieve steekproef van de leden werkzaam in de private sector. Van de vragenlijsten die verstuurd werden, kregen we bruikbare exemplaren terug. Met een uitzonderlijke antwoordgraad van 41,07 % is de enquête een momentopname van alle ACLVBleden. Dank u voor het talrijk beantwoorden van de vragen, zelfs op enigszins indiscrete vragen rond uw inkomen en uw religieuze of politieke overtuigingen. VRIJUIT, UW FAVORIETE INFORMATIEKANAAL In een tijd waarin het internet wijdverspreid is geworden, blijft Vrijuit uw favoriete informatiekanaal. We waren aangenaam verrast om te leren dat 16,4 % van u het leest van de eerste tot de laatste pagina. De website wordt door 30,9 % van de steekproef af en toe bezocht, 3,1 % doet dat regelmatig, terwijl 40 % het niet raadpleegt en 26 % geen internetverbinding heeft. Het syndicalisme is een zaak van mannen en vrouwen, we werken niet met koopwaar, en bij de Liberale Vakbond vooral is de persoonlijke ontwikkeling ons doel. Het is dan ook normaal dat u voorkeur geeft aan directe contacten - onder vier ogen - met het ACLVB-personeel op contacten per telefoon, brief of . Helemaal l belangrijk belangr ijk (*) Ghent Institute for Political Studies (**) Centre de Recherche et d Information socio-politiques

18 18 enquête CARL DEVOS Universiteit Gent UNIEK ONDERZOEK LEVERT VEEL BRUIKBARE INFORMATIE OP JEAN FANIEL CRISP DE ACLVB? ONGEÏDENTIFICEERD OBJECT! Zowel het Ghent Institute for Political Studies (GhIPS) van de Universiteit Gent als CRISP werden door ACLVB aangezocht om dit onderzoek te voeren. Professor Carl Devos, voorzitter van het GhIPS aan de vakgroep Politieke Wetenschappen, greep meteen deze uitzonderlijke kans aan. Het gebeurt niet alle dagen dat spelers uit het maatschappelijk middenveld tot een dergelijk grootschalig en verreikend onderzoek overgaan. Bovendien is ACLVB niet zomaar de eerste de beste middenveldorganisatie. Als een van de klassieke vakbonden heeft deze organisatie invloed, en het is altijd interessant als een invloedrijke speler zich opent voor zo'n onderzoek. Bovendien: een vakbond die liberaal is, dat alleen al maakt ACLVB uniek. Zijn mensen er lid van omwille van of ondanks het feit dat de vakbond liberaal is? Dat aspect bijvoorbeeld interesseerde me zelf ook. De financiering van de bevraging mocht dan wel door ACLVB gebeuren, toch stond de vakbond erop dat het onderzoek in alle objectiviteit zou geschieden. Dat was ook voor ons als wetenschappers uiteraard een absolute vereiste. Tevens verzekerde ACLVB ons dat ze ons volledig autonoom zou laten in het formuleren van conclusies. De samenwerking met de Liberale Vakbond is zeer goed verlopen, getuigt Carl Devos. ACLVB is alle afspraken nagekomen. Ze heeft ons - vanuit haar wil tot ernstige medewerking - veel interne gegevens verstrekt, die wij op onze beurt vertrouwelijk hebben behandeld. Het sop is de kool zeker waard, dit onderzoek leverde zeer veel informatie op. Zelfs al zitten er geen spectaculaire resultaten in die iedereen van zijn sokken blazen. Er was een voldoende grote respons, waardoor de resultaten representatief zijn. Interessant is ook dat de enquête deels een attitudeonderzoek beoogde. Zo werd bijvoorbeeld gepolst naar de partijpolitieke opvattingen van de ACLVB-leden. Het is uniek dat ACLVB daar heeft willen over spreken en dat ze zich dus niet beperkt heeft tot een tevredenheidsonderzoek. Los van de resultaten heeft het onderzoek al heel wat bijgebracht voor de politicologen. Er steekt zeer veel materiaal in waarop we ook morgen kunnen verderwerken, aldus Carl Devos. Dat de studie mag gezien worden, blijkt alvast uit het voornemen van de professor om er - met medewerking van de universitaire assistenten Steven Lannoo en Emmanuel Mus - een boek over te publiceren. Op radio en televisie horen we Jean Faniel regelmatig antwoord geven op vragen over de politieke situatie van België. Het geheel van zijn onderzoeken is echter veel ruimer, zoals blijkt uit het onderwerp van zijn doctoraatsthesis : De relatie tussen de Belgische vakbonden en de werklozen. Het was dus de aangewezen persoon om namens CRISP de enquête mee te voeren. "De Liberale Vakbond is een niet-geïdentificeerd sociaal-politiek object of beter gezegd, vreemd, ongebruikelijk en tezelfdertijd intrigerend, zonder buitenlandse equivalent. In de verzuilde Belgische samenleving (socialistisch-liberaal-katholiek) kan je zowel liberaal als syndicalist zijn. Wij begrijpen niet waarom (dat was niet het onderwerp van het onderzoek), maar het feit is er. Dit wordt bevestigd door het feit dat de ACLVB-leden politiek eerder centrumrechts zijn en ook vlugger geneigd zijn aan te sluiten bij de Liberale Mutualiteit. Het onderzoek toont duidelijk aan hoe de ACLVB-leden syndicalist zijn. Hun prioriteiten zijn zeer onthullend voor wat de Belgische vakbeweging is : een subtiele mix van bescherming op het werk, collectieve belangenbehartiging en voorzieningen zoals de betaling van werkloosheidsuitkeringen. Wat echter niet uit de enquête blijkt, is wat het woord liberaal voor hen betekent. We kunnen lessen trekken uit de statistieken van deze vragenlijst, zonder te vergeten dat het verschillende personen zijn die gereageerd hebben met misschien wel elk hun mening over het liberalisme." Ons sociaal liberalisme Vrijheid, solidariteit, verantwoordelijkheid en verdraagzaamheid zijn de kernwaarden van het sociaal-liberalisme zoals de 627 afgevaardigden het hebben geherdefinieerd tijdens het ACLVB-congres op 15 februari Waarom leggen we de nadruk op ons sociaal liberalisme? Omdat er verschillende benaderingen bestaan binnen de grote stroming die het liberalisme is. Waar het ons op dat congres om te doen was, was onze conceptie van sociaal-liberalisme te bepalen. Voor ons zijn vrijheid, solidariteit, verdraagzaamheid en verantwoordelijkheid onlosmakelijk met elkaar verbonden waarden om het welzijn te verbeteren en de belangen te verdedigen van mensen, werknemers en uitkeringsgerechtigden. Om dit doel te bereiken, rekenen we op de solidariteit van de groep. De Liberale Vakbond stelt natuurlijk het individu centraal. Ons syndicalisme staat ten dienste van het individu en niet omgekeerd.

19 internationaal 19 Solidariteit tussen vrouwen en mannen 1 STE NATIONALE GENDER CONFERENTIE VAN DE ZUID-AFRIKAANSE VAKBOND SACCAWU Van 19 tot 21 augustus kwamen meer dan 100 vrouwen en mannen uit alle 9 Zuid-Afrikaanse provincies samen in Kaapstad voor de SACCAWU 1ste Nationale Gender Conferentie. Het thema luidde Intensify the struggle for decent work and advance the struggle for gender equality in all spheres of life of : voer de strijd voor waardig werk en gender gelijkheid op in alle levensaspecten. Met dit thema behandelde de conferentie die sleutelaspecten die ook wereldwijd door internationale instanties zoals het Internationaal Vakverbond (IVV) en de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) aangekaart worden. Onderbetaalde, ondergewaardeerde en atypische jobs Vrouwen zijn meestal degenen die in onderbetaalde, ondergewaardeerde en atypische jobs terechtkomen. De overgrote meerderheid hiervan zijn de jongere vrouwen. Het thema ligt bijzonder nauw aan het hart van SACCAWU (South Africa Commercial, Catering & Allied Workers Union), met haar meer dan 60 % vrouwelijke leden die in de groot- en kleinhandelsector werken. Voor de inhoudelijke invulling van de conferentie hebben de genderstructuren van SACCAWU veel inspiratie opgedaan tijdens hun deelname aan de 1ste Vrouwenconferentie van het IVV in oktober 2009 te Brussel en de genderworkshop die onder leiding van Sabine Slegers, Nationaal Secretaris ACLVB, in november 2009 te Zuid-Afrika plaatsvond. Gedurende de driedaagse conferentie werd hard gewerkt rond een eigen genderbeleid voor SACCAWU. Met het oog op het volgende nationaal congres werden de deelnemers in thematische commissies verdeeld. Zo waren er commissies rond de Waardig Werk Agenda, strategieën om vrouwen van afgevaardigden tot nationaal leiderschap te ontwikkelen, een commissie om te zorgen dat de ontwerpbeleidsdocumenten rond gender alle resoluties respecteren, en een commissie die de beleidszaken en -processen behartigde. Bij het conferentiemateriaal zat er voor elke deelnemer een bundel met praktische informatiefiches, die speciaal waren ontworpen om afgevaardigden in de bedrijven te helpen om een beter en concreter genderbeleid te voeren. Het goede voorbeeld uit België Een bijzonder woord van dank werd door de eerste adjunct-president Louise Thipe aan de ACLVB gericht voor zowel de solidariteit in het realiseren van de conferentie, als de steun aan kennisdeling en advies dat ACLVB gaf inzake de gender thematiek. Met de woorden van de COSATU-afgevaardigde Freda Oosthysen : Wij moeten als vakbond leren om te delen. Wij moeten elke dag onze kennis met elkaar delen, en wij moeten blij zijn en ons goed voelen wanneer een collega groeit als gevolg van zaken die wij met hem gedeeld hebben. Het Belgische Gender Charter, een initiatief dat tot stand kwam door de samenwerking tussen de drie Belgische vakbonden, werd aangehaald als een goed praktijkvoorbeeld. Hierin engageerden de Belgische vakbonden zich om enerzijds de gelijke kansenproblematiek tussen vrouwen en mannen meer aandacht te geven in hun dagelijkse werking, en anderzijds om iets te doen aan de ondervertegenwoordiging van vrouwen in eigen rangen. De ACLVB en BIS zijn trots deel uit te maken van een partnerschap met SACCAWU, aangezien die een thema als gender hoog op de agenda zet. Wij zullen onze internationale solidariteit blijven uitbouwen met onze zusterorganisaties in het zuiden om ook hun de gelegenheid te bieden te blijven vechten voor waardig werk. Internationale Dienst

20 20 europa Gezien het multiculturele karakter van de Balkanlanden heeft de Belgische vakbondscohesie altijd veel succes gehad in die landen. Ze begrijpen niet hoe een nietconflictuele samenwerking tussen vakbonden van eenzelfde land mogelijk kan zijn. 20 JAAR VAKBONDSSAMENWERKING MET MIDDEN- EN OOST-EUROPA Sinds 1989 leidt de ACLVB veel syndicale samenwerkingsprojecten met de landen van Midden- en Oost-Europa en bepaalde landen uit de Kaukasus. We vermelden hier enkel een aantal van onze meest succesvolle acties. Kenmerkend voor België is de praktijk van sociale dialoog en onderhandelingen tussen vakbonden en werkgeversorganisaties. De instellingen voor sociale dialoog die na de Tweede Wereldoorlog werden opgericht, worden vaak als voorbeeld aangehaald. Tijdens verschillende bijeenkomsten die sinds de val van de Muur georganiseerd werden, hebben we er op gelet om dit bijzondere Belgische kenmerk te beklemtonen. Gezondheid en veiligheid Allereerst willen we benadrukken dat een van de thema's die ons dierbaar zijn en waaraan we veel energie en middelen hebben besteed de veiligheid en gezondheid op het werk is. In 2004 reeds hebben we een project opgezet rond de richtlijn van 12 juni 1989 betreffende het uitvoeren van maatregelen voor de verbetering van de veiligheid en de gezondheid van de werknemers op het werk. We zaten rond tafel met vakbonden uit Estland, Letland, Litouwen, Bulgarije en Roemenië. In Bulgarije voerden we actie rond de hervorming van de suikersector (van een gedragscode tot de gevolgen