NWB Fonds Jaarverslag Stichting NWB Fonds

Transcriptie

1 NWB Fonds Jaarverslag 2015 Stichting NWB Fonds BEST april 2016

2 Inhoud Kerncijfers 3 Bestuur 4 Bestuursverslag 5 De wereld van het Fonds 5 Het doel van het Fonds 5 De financiën van het Fonds 5 Directieverslag 7 Reglementen en financieringskader 7 Afgesloten projecten 7 Nieuwe projecten 10 Lopende projecten 13 Stand van zaken ultimo 2015 en vooruitzicht Jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten 21 Grondslagen voor waardering van activa en passiva en resultaatbepaling 22 Toelichting op de balans 23 Financiële positie 23 Toelichting op de staat van baten en lasten 25 Specificatie projectbijdragen 25 Specificatie exploitatiekosten 26 Specificatie financiële baten en lasten 26 Bijlage: Overzicht financiering lopende projecten 27 2

3 Kerncijfers Balans Eigen vermogen Stamvermogen x Resultaten Rentebaten Projectbijdragen Bureaukosten Projecten Nieuw Lopend

4 Bestuur De zittingstermijn van Gerard Doornbos liep af op 23 december Het Uniebestuur heeft uit haar midden Hein Pieper voor benoeming in de vacature (bindend) voorgedragen. Op 7 december heeft het bestuur met de voordracht ingestemd en Hein Pieper als nieuwe voorzitter aangewezen. Per ultimo 2015 bestaat het bestuur hiermee uit: Hein Pieper (voorzitter) - dijkgraaf waterschap Rijn en IJssel Jakob Bartelds (secretaris) - loco-dijkgraaf waterschap Hunze en Aa s Sjef Ernes - directeur stichting Aqua for All Fon Koemans (penningmeester) - voormalig bestuursvoorzitter NWB Bank Lida Schelwald-van der Kleij - heemraad waterschap Zuiderzeeland Het bestuur richt zich op het reilen en zeilen van het Fonds en bepaalt het financieringsbeleid. Het goedkeuren van projectvoorstellen en het toekennen van financiële bijdragen is in handen van een vijfhoofdige programmacommissie. In de programmacommissie is Peter van den Horn (door het bestuur op 9 maart) benoemd in de vacature Bert Satijn. De programmacommissie heeft Peter als voorzitter aangewezen. De samenstelling van de programmacommissie per ultimo 2015 is hiermee als volgt: Peter van den Horn - Netherlands Water Partnership Louis Bijlmakers - Waterschap De Dommel Erwin de Bruin - Waterleiding Maatschappij Limburg Cees van de Guchte - Deltares Henk Wolven - Waterschap Hunze en Aa s Het dagelijks beheer van het Fonds ligt bij het bureau, bestaande uit Henk J. Loijenga (directeur) en Paul Langeveld (programmamanager). 4

5 Bestuursverslag De wereld van het Fonds Het NWB Fonds is op 22 december 2006 opgericht. In de eerste vijf jaren was de cofinanciering van buitenlandactiviteiten van de waterschappen strak gereguleerd. Het beleid lag vast in gedetailleerde reglementen en werd door het bestuur zelf uitgevoerd. Vanaf 2011 beslist de programmacommissie over de cofinanciering, aan de hand van een actueel beleidsplan van het bestuur. Op dit moment vigeert het Beleidskader Via de jaarbegrotingen kleurt het bestuur het beleid nader in, zoveel mogelijk inspelend op de actualiteit. Met het vigerende beleid wil het NWB Fonds de doelstelling en ontwikkeling van de DUTCH WATER AUTHORITIES krachtenbundeling, professionalisering en internationale positionering van de waterschappen gericht ondersteunen. Zo wordt ingespeeld op de wens van de waterschappen om, naast het bijdragen aan het oplossen van mondiale watervraagstukken, te leren in internationale samenwerking. Kernbegrippen in het beleid zijn: toegevoegde waarde en kerncompetenties van de waterschappen, unieke waterschapthema s, leren en professionaliseren, maatwerk en flexibiliteit, inbedding en verbinding en hechte en duurzame partnerschappen. Er is ruimte voor cofinanciering van lokaal programmamanagement en van loonkosten van Young Expert Programme (YEP) trainees van waterschappen. Het doel van het Fonds Doel van het Fonds is om de waterschappen en de Unie van Waterschappen financieel steun in de rug te geven bij internationale samenwerking. Voor de Nederlandse Waterschapsbank N.V. (NWB Bank) is het NWB Fonds een belangrijke uiting en invulling van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het NWB Fonds is door de Belastingdienst aangewezen als Algemeen Nut Beogende Instelling, met RSIN nummer De financiën van het Fonds Het vermogen van het Fonds is opgebouwd uit donaties van de NWB Bank. Het (stam)vermogen van het Fonds wordt in stappen opgebouwd met giften van de NWB Bank tot een bedrag van maximaal Bij een gemiddeld rendement van (thans circa) 4% kan dat uiteindelijk een jaarbudget opleveren van Rekening houdend met de exploitatiekosten is er dan ruim per jaar beschikbaar voor de realisatie van het doel van het Fonds. 5

6 Sinds 2010 is het stamvermogen van het Fonds In 2014 heeft de NWB Bank gestort. Hiermee is het stamvermogen toegenomen tot Het bestuur heeft de NWB Bank gevraagd de volstorting van het stamvermogen zo snel mogelijk uit te voeren. Het stamvermogen staat op depositorekeningen bij de NWB Bank. In 2017 loopt een tienjarige deposito van af. De rente is nu 4,44%. Als de huidige lage rentestand aanhoudt, betekent dat een drastische verlaging van de renteopbrengst en daarmee een inperking van de doelverwezenlijking van het NWB Fonds. Het NWB Fonds en de NWB Bank zijn gesprekken gestart om dit naderende probleem beheersbaar te krijgen. Daarbij wordt gedacht aan omzetting van de deposito s in een zogenaamde hybride Tier 1 lening. In de eerste zes jaren van het Fonds is in bijna geen enkel jaar behalve in 2009 het netto jaarbudget 1 volledig voor projectbijdragen aangewend. Als gevolg hiervan was een overschot aan liquide middelen ontstaan. Medio 2011 is hiervan op een vermogensspaarrekening bij ABN AMRO gezet. Begin 2013 is bij ABN AMRO nog een tweede spaarrekening geopend, waarop liquiditeiten worden aangehouden. Op deze spaarrekening is voorlopig ook de kapitaalstorting 2014 van gestald, in afwachting van het nieuw vast te stellen beleggingsbeleid. Vanaf 2013 is aan de onderbesteding een einde gekomen. Het opgespaarde geld wordt sindsdien en in de komende twee jaren voor het doel van het Fonds aangewend. Met ingang van 2018 worden de activiteiten van het Fonds weer uitsluitend uit de jaarlijkse rentebaten gefinancierd. Voor huisvesting, faciliteiten en bemensing van het bureau werkt het NWB Fonds samen met de Unie van Waterschappen. De kosten worden verrekend volgens het stelsel van kosten voor gemene rekening. De exploitatiekosten bedroegen in Dit is 18,6% van de baten ( ): 6,4%-punt onder de bovengrens van het Treasuryreglement. 1 Het bestuur houdt een structurele continuïteitsreserve van aan. 6

7 Directieverslag Reglementen en financieringskader Het nieuwe Beleidskader geeft aan het programmabureau en de programmacommissie ruimte voor cofinanciering op maat. Het financieringsreglement en de financieringsleidraad zijn aangepast en worden in het licht van het Beleidskader toegepast. De directeur van het Fonds ziet daarop toe. Beleid en financieringsregels zijn gepubliceerd op onder Organisatie. Vooruitlopend op het nieuwe Beleidskader had het bestuur in 2013 geld geoormerkt voor impulsprojecten, met het oogmerk om: de krachtenbundeling en professionalisering van de internationale activiteiten van de waterschappen te ondersteunen, focus te leggen op de toegevoegde waarde en complementariteit van de waterschappen in internationale samenwerkingsverbanden en de mobilisatie van de waterschapsexpertise achter de voordeur te versnellen. Hiermee wordt de ontwikkeling van het buitenlandmerk van de waterschappen, DUTCH WATER AUTHORITIES, tijdelijk gericht ondersteund. Afgesloten projecten In 2015 zijn zes projecten afgesloten. Met het vaststellen van deze jaarrekening bekrachtigt het bestuur de verantwoordingsrapporten van deze projecten. waterschap project 12/02 Mozambique begin eind toegekend uitgekeerd Wetterskip Fryslân De Dommel Capacity Building Water Resources Management ARA Sul 2012 (2013) Door de overstroming van de Limpopo rivier in 2013 is de focus van het project met instemming van het bureau van het NWB Fonds gelegd op het opzetten van dijkbeheer voor deze rivier. Hierdoor is ook vertraging opgetreden. Er zijn trainingen op maat verzorgd op het gebied van voorspellen van overstromingen en rivier- en dijkbeheer. Uit evaluatie van de bestaande waterbeheerplannen is naar voren gekomen dat er nog enorme uitdagingen liggen: voor duurzaam dijkbeheer, waterallocatie, grondwaterbeheer en strategische planvorming. Deze uitdagingen zullen worden aangegaan in vervolgprojecten onder de paraplu van DUTCH WATER AUTHORITIES en in samenwerking met de Nederlandse ambassade. 7

8 waterschap project 12/05 Ethiopië begin eind toegekend uitgekeerd Zuiderzeeland Set-up of a Water Governance 2012 (2014) Hollandse Delta Program for the Awash River Hunze & Aa s Basin Velt en Vecht Uniebureau DWA Het eindresultaat van dit project is op 12 december 2014 in Addis Ababa opgeleverd door en voor de gezamenlijke partners met het Water Governance Implementation Programme for effective Integrated Water Resources Management (IWRM) in the Awash Basin Ethiopia. Hiermee is de voorbereidingsfase afgesloten en de opmaat voor de uitvoering gemarkeerd. Onder de vlag van DUTCH WATER AUTHORITIES is de uitvoering meteen in 2015 ter hand genomen (zie project 14/01, onder Lopende projecten). waterschap project 12/08 Vietnam begin eind toegekend uitgekeerd Vechtstromen Roer en Overmaas Rijn en IJssel Schieland/Krimpenerwaard Vallei en Veluwe Ho Chi Minh City, SCFC Capacity-building program Experts van de vijf waterschappen hebben, in samenwerking met TU Twente en RoyalHaskoningDHV, trainingen verzorgd voor en met de collega s van Steering Centre for Urban Flood Control (SCFC) op het gebied van flood risk management and climate adaptation, waste water treatment, projectmanagement, strategische planning en financiële planning. De trainingsmodules zijn op sharepoint van DUTCH WATER AUTHORITIES geplaatst. Het project krijgt een vervolg met het SCFC capacity-building program 2 (zie project 15/06, onder Nieuwe projecten). waterschap project 13/01 Nicaragua begin eind toegekend uitgekeerd Rijn en IJssel Schoon water voor La Libertad, fase Met een nazorgfase 3 is het samenwerkingsproject Schoon water voor La Libertad na zeven jaar beëindigd. Samen met de overgebleven partners is de organisatieopbouw van het jonge stroomgebiedscomité op een geschikt moment afgehecht en zijn kennis en ervaringen gedeeld en geborgd in gezamenlijkheid met vier buurgemeenten van La Libertad. De samenwerking is op 8

9 onderdelen geen onverdeeld succes gebleken, maar heeft wel een schat aan leerervaringen opgeleverd. Deze ervaringen zijn gedeeld tijdens een conferentie in Managua over de krachtenbundeling en professionalisering van DUTCH WATER AUTHORITIES in Nicaragua begin 2015 (zie project 14/03, onder Afgesloten projecten) en in de ontwapende eindevaluatie van 1 juni In de eindfase zijn, in overleg met het NWB Fonds, enkele activiteiten versoberd of geschrapt. Hierdoor is uiteindelijk minder uitgekeerd dan toegekend. waterschap project 13/02 Bangladesh Impuls begin eind toegekend uitgekeerd Unie/DWA Good Water Governance: Delta Plan 2100, Blue Gold, Urban Dredging Voor de Bangladesh Impuls was aanvankelijk door het bestuur uitgetrokken. Voor out-ofpocketkosten heeft de programmacommissie in 2014 een bedrag van toegekend. Het bestuur heeft nadien besloten de Impuls met driekwart jaar te verlengen ( ). Het bureau van de Unie van Waterschappen is er in geslaagd de ambitie van DUTCH WATER AUTHORITIES in het Blue Gold en Urban Dredging grotendeels te verwezenlijken. Tenminste vijf waterschappen zijn bereid capaciteit beschikbaar te stellen. Twee waterschapshydrologen zijn ingezet bij een project ter verbetering van het stedelijk waterbeheer in Dhaka, in een team van Vitens Evides International (VEI). Onder het Blue Gold programma zijn samen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO- NL) concrete voorstellen uitgewerkt voor het maken van een polderplan en voor het verbeteren van asset management in de polders. Rijnland heeft een YEP trainee voor een jaar uitgezonden (zie project 15/03). De aansluiting bij het Bangladesh Delta Plan 2100 is niet van de grond gekomen, vanwege het ontbreken van specifieke toegevoegde waarde van de waterschappen in dit stadium. De programmacommissie heeft met waardering kennis genomen van bereikte resultaten en de prille positionering van DUTCH WATER AUTHORITIES in Bangladesh. Naar verwachting zullen er zeker projecten uit voortvloeien. De programmacommissie heeft geadviseerd de Impuls af te sluiten en de Unie te vragen een landencoördinator te zoeken. waterschap project 14/03 Nicaragua begin eind toegekend uitgekeerd Rijn en IJssel Conferentie Krachtenbundeling 2014 (2014) De Dommel en Professionalisering DWA 2015 Noorderzijlvest De Stichtse Rijnlanden 9

10 Op basis van de leerervaringen in verschillende projecten hebben de waterschappen die actief zijn in Nicaragua een analyse gemaakt van de impact die zij gezamenlijk kunnen hebben in het land. Als eerste stap naar verdere krachtenbundeling en samenwerking met Nicaraguaanse partners hebben zij, iets later dan gepland, op 21 en 22 januari 2015 onder de vlag van DUTCH WATER AUTHORITIES een conferentie georganiseerd. Daar kwamen zo n 100 Nicaraguaanse deelnemers op af. Er werden thema s voor inhoudelijke samenwerking benoemd en er werd stevig engagement op lokaal en regionaal niveau verkregen. De Nederlandse ambassade in Costa Rica zegde ook steun toe en vroeg om breder te kijken dan alleen naar Nicaragua. De uitkomst van de conferentie heeft geleid tot het opzetten van een nieuw samenwerkingsprogramma van DUTCH WATER AUTHORITIES met Nicaragua voor de periode (zie project 15/07, onder Nieuwe projecten). Nieuwe projecten In 2015 zijn zeven nieuwe projecten van start gegaan en/of goedgekeurd. waterschap project 15/01 Impuls Water Governance Learning begin eind toegekend Unie/DWA Dialogue supporting tool on financing waste water 2015 (2015) challenges 2016 Met de bedoeling om de professionalisering en internationale positionering van DUTCH WATER AUTHORITIES op het gebied van water governance onderwerpen te versterken, heeft het bestuur van het NWB Fonds budget gereserveerd voor een Impuls Water Governance Learning, in samenwerking met het Water Governance Centre. In overleg met de directeur van het NWB Fonds is gekozen voor het opkomende thema van de financiering van stedelijk en industrieel afvalwaterbeheer. In het netwerkverband van het Water Governance Centre heeft Ralph Wesseling, na een tweejarige watertraineebaan bij waterschap Brabantse Delta, de opdracht uitgevoerd. Het resultaat is een denken beoordelingsmodel voor de discussie over alternatieve financieringssystemen in verschillende contexten voor afvalwater in stedelijk gebied. Eind 2015 was het rapport in concept klaar. Op 10 maart 2016 wordt het gepresenteerd in een workshop ter gelegenheid van het eindsymposium van het Water Governance Centre. waterschap project 15/02 Mozambique begin eind toegekend Hunze en Aa s Twinning Hunze en Aa s ARA Centro Zoals de titel al aangeeft betreft dit een traditionele twinning van één waterschap met één buitenlandse evenknie. Tegen de achtergrond van het Beleidskader heeft de 10

11 programmacommissie, na ampele overweging, de aanvraag gehonoreerd onder de voorwaarde dat het project zodra mogelijk wordt ingeschoven in de in opbouw zijnde samenwerking van DUTCH WATER AUTHORITIES met alle Administração Regional de Águas (Regional Water Authority) (ARA s) in Mozambique (zie project 13/03 Mozambique Impuls, onder Lopende projecten). Voor 2015 is toegekend en voor 2016 en 2017 is rekening gehouden met dezelfde bedragen, onder de genoemde voorwaarde. waterschap project 15/03 Bangladesh begin eind toegekend Rijnland Unie/DWA YEP trainee Blue Gold Dit project is voortgevloeid uit de Bangladesh Impuls (zie project 13/03, Lopende projecten). Ter ondersteuning van het Blue Gold programma van de Nederlands ambassade in Bangladesh heeft Hoogheemraadschap van Rijnland een jonge watertrainee voor een jaar uitgezonden als YEP trainee. Deze is namens DUTCH WATER AUTHORITIES met name betrokken bij de voorbereiding van een deelprogramma onder Blue Gold ter versterking van beheer en onderhoud (asset management) van natte infrastructuur. Daarnaast helpt de trainee bij het opzetten van de beoogde samenwerking met de Bangladesh Water Development Board. waterschap project 15/04 Swaziland begin eind toegekend Vechtstromen Groot Salland Wetterskip Fryslân Code BEST (River Basin Authorities (RBAs)) Waterschap Vechtstromen heeft een vervolg gegeven aan een prille en sluimerende samenwerking met Komati River Basin Authority (RBA) in Swaziland uit 2010 van waterschap Velt en Vecht. De scope is verbreed naar alle RBAs in Swaziland en de activiteiten worden verbonden met de vergelijkbare projecten in de buurlanden: het Kingfisherproject voor de Catchment Management Agencies (CMAs) in Zuid-Afrika en het in opbouw zijnde programma voor de ARAs in Mozambique. Uitvoering vindt plaats onder de paraplu van DUTCH WATER AUTHORITIES. waterschap project 15/05 Colombia begin eind toegekend De Dommel Rijn en IJssel Zuiderzeeland CVC Cali

12 Onder aanvoering van De Dommel wil DUTCH WATER AUTHORITIES een langjarige samenwerking aangaan met waterautoriteiten in Colombia, aanhakend bij Memorandums of Understanding (MoU s) uit 2011 en 2015 van Nederland met Colombia voor brede en intensieve samenwerking op het gebied van water. Naar aanleiding van een concreet verzoek van de Corporación Autónoma Regional del Valle del Cauca (CVC) (milieuautoriteit van de Valle de Cauca) in Cali is een voorbereidingsmissie naar Colombia uitgevoerd. Hiervoor heeft het bureau van NWB Fonds een eerste bijdrage van maximaal toegekend. Tijdens de missie is een samenwerkingsovereenkomst tussen het CVC en DUTCH WATER AUTHORITIES getekend. Op basis van de missie en de samenwerkingsovereenkomst is een concept-projectvoorstel bij het NWB Fonds opgesteld, met een aanvraag van maximaal voor vier jaren. Dit voorstel is in concept aan de programmacommissie gepresenteerd. Het definitieve voorstel staat op de agenda van de programmacommissie van begin waterschap project 15/06 Vietnam begin eind toegekend Vechtstromen Ho Chi Minh City, SCFC Capacitybuilding program Het trainingsproject SCFC Capacity-building, dat in 2015 is afgesloten, krijgt een vervolg binnen het kader van het Ho Chi Minh City (HCMC) Flood Management and Inundation Project (gefinancierd door de Wereldbank). DUTCH WATER AUTHORITIES gaat samen met de Vietnamese partners en TU Twente en Royal HaskoningDHV Vietnam een achttal trainingsmodules ontwikkelen en de trainingen verzorgen. De trainers zullen worden gerekruteerd van verschillende waterschappen. Mogelijk zal ook een Nederlandse en een lokale YEP trainee worden ingezet. Het Peoples Committee van HCMC draagt (maximaal) bij. waterschap project 15/07 Nicaragua begin eind toegekend De Stichtse Rijnlanden De Dommel Noorderzijlvest Rijn en IJssel Samenwerkingsprogramma DWA met Nicaragua De conferentie Krachtenbundeling en Professionalisering DWA (zie project 14/03, onder Afgesloten projecten) vormde de opmaat voor het vierjarige samenwerkingsprogramma De focus ligt op decentraal stroomgebiedsbeheer. DUTCH WATER AUTHORITIES gaat de samenwerking aan met RENOC, de Nicaraguaanse netwerkorganisatie van de 38 stroomgebiedsbeheerders (gemeenten en stroomgebiedscomités), die haar commitment schriftelijk heeft bevestigd. De Nederlandse ambassade 12

13 in Costa Rica is postadres voor waterbeheervragen uit andere landen in Midden-Amerika waar DUTCH WATER AUTHORIES mogelijk van dienst kan zijn. Lopende projecten Naast de zeven nieuwe projecten van 2015 lopen er nog twaalf projecten uit eerdere jaren. waterschap project 07/04 en 09/03 Indonesië begin eind toegekend Schieland/Krimpenerwaard Banger Polder, Semarang 2007 (2009) Dit project is inmiddels het bekendste en langstlopende traject binnen het NWB Fonds. De oorspronkelijke doelen, het opzetten van een polder met een polderbestuur, zijn binnen handbereik. De polderwerken en het hoofdgemaal waren eind 2014 gereed. In 2015 is gewerkt aan de verdieping van de Banger en het retentiebassin. Doordat dit niet klaar was voor het regenseizoen kan de gewenste peilverlaging pas in 2016 plaatsvinden. Daarna kan het polderbestuur belasting gaan heffen. Schieland en de Krimpenerwaard wil het traject graag blijven begeleiden tot de polder en het bestuur operationeel zijn. In april 2015 is het project daarom voor de laatste maal verlengd, tot 31 december De maximale bijdrage aan het project is nu vastgesteld op waterschap project 11/06B Mozambique begin eind toegekend De Dommel Development of basic plans ARA Zambeze 2011 (2014) In de periode heeft waterschap De Dommel een intensief en succesvol adviesproject gedraaid in Mozambique met de regionale waterautoriteit ARA Zambeze. Begin 2014 is een Strategic Action Plan opgeleverd voor de verdere ontwikkeling van ARA Zambeze. Als uitkomst van het project is ook een vruchtbare samenwerking ontstaan tussen de beide partners. Vanuit deze samenwerking is de wens opgekomen om in samen elementen uit het Strategic Action Plan te implementeren. Met dit doel is het project verlengd en is extra toegekend. Door interne capaciteitsproblemen bij De Dommel zijn echter minder activiteiten uitgevoerd dan gepland. Wel zijn verbindingen gemaakt met activiteiten van andere waterschappen in Mozambique (ARA Sul en ARA Centro) onder de vlag van DUTCH WATER AUTHORITIES. Het project zal begin 2016 worden afgesloten. 13

14 waterschap project 11/07 Nicaragua begin eind toegekend De Stichtse Rijnlanden Futuragua, Matagalpa 2012 (2014) Futuragua beoogt een bijdrage te leveren aan een meer duurzaam en integraal waterbeheer in de stroomgebieden rond Matagalpa en in het stedelijk gebied. In een consortium van Nederlandse regionale waterketenpartners ondersteunt hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden de waterbedrijven van de gemeente Matagalpa bij de organisatie van drie wateruitdagingen: hoogwaterbescherming en stedelijke regenwaterafvoer, optimalisatie van de afvalwaterzuivering en het borgen van de drinkwatervoorziening op de langere termijn. Het project is moeizaam gestart. In 2013 heeft De Stichtse Rijnlanden, aangespoord door het programmabureau, de focus meer gericht op de strategische vraagstukken. Aan Nicaraguaanse kant blijft de behoefte echter heel sterk aan praktische operationele assistentie. Hoewel het wederzijds vertrouwen en commitment van de partijen groot is, waren de doelen van het project eind 2014 niet gehaald. De Stichtse Rijnlanden heeft daarom een budget-neutrale verlenging met een jaar gevraagd en gekregen. De eindrapportage wordt begin 2016 verwacht. waterschap project 12/01 Zuid-Afrika begin eind toegekend Groot Salland Remote Sensing Cooperation 2012 (2015) Aa en Maas Groot Salland & Inkomati CMA 2016 Brabantse Delta De Dommel De Stichtse Rijnlanden Rijnland In dit eigentijdse project van waterschap Groot-Salland worden kennis en ervaringen met remote sensing in Zuid-Afrika (Inkomati CMA) gedeeld met Nederlandse waterschappen en andere Nederlandse en Zuid-Afrikaanse watersectorpartners. De focus ligt op het in beeld krijgen van de governance-implicaties van deze innovatieve manier van monitoren. Verschillende onderdelen zijn afgerond en met financiering van derden is een dashboard ontwikkeld. Het Nederlandse bedrijf Hydrologics ontwikkelt met geld van Partners voor Water verschillende andere tools voor Zuid-Afrika. Deze toepassingen zijn ook interessant voor de Nederlandse markt. Eind 2015 zijn verschillende dashboards aan CMA s in Zuid-Afrika verkocht. Vanuit de programmacommissie is veel waardering uitgesproken over hoe het project de verschillende aardobservatie-initiatieven heeft weten te verbinden en ook als hefboom heeft gediend voor andere projecten. Dit project is hiermee een mooi voorbeeld van de bijdrage van DUTCH WATER AUTHORITIES aan de transitie van hulp naar handel. Om het maximale uit het project te halen en extra kansen te benutten, is het project budgetneutraal verlengd tot 1 juli

15 waterschap project 12/03 Egypte begin eind toegekend Aa en Maas Brabantse Delta De Dommel WOP decentraal IWRM 2012 (2015) Waterschap Aa en Maas ondersteunt de nieuwe Integrale Water Management Districten in Egypte om regionaal integraal waterbeheer van de grond te tillen. De programmacommissie heeft in 2012 alleen de aanloopfase goedgekeurd en daarvoor maximaal toegekend. Deze aanloopfase is begin 2013 met succes doorlopen, in samenwerking met het Water Governance Centre. In deze fase is een integraal strategisch plan voor beheer en onderhoud in één district opgezet. Daarbij is speciaal ingezoomd op de relatie met de eveneens met waterschaarste kampende buurdistricten. Het plan moet de basis vormen voor omvangrijke investeringen in irrigatie- en drainagesystemen (met geld van buitenlandse donoren). De implementatiefase is langere tijd uitgesteld door de fragiele politieke situatie in Egypte. Toen in 2014 het waterschap het project weer wilde opstarten zijn samen met de projectleiding de mogelijkheden voor het vervolg onderzocht. Grootste twijfel vanuit het Fonds is of de geschetste inbedding en verbinding van het project daadwerkelijk worden gerealiseerd, zodat de beoogde duurzame resultaten worden bereikt. Na intensief overleg zijn medio 2015 de gemaakte afspraken hierover vastgelegd en heeft de programmacommissie in een schriftelijke ronde geadviseerd om de maximale toezegging voor het vervolg van het project ad te bevestigen. Het projectleiderschap is overgegaan naar waterschap Brabantse Delta. waterschap project 12/04 Ethiopië begin eind toegekend Hollandse Delta Zuiderzeeland Hunze en Aa s Resource Oriented Sanitation Services in Adama (ROSSA): Resource Oriented Sanitation Services in Adama Met waterschap Hollandse Delta aan het roer worden in de drie armste wijken van Adama kleinschalige systemen voor inzameling, transport, behandeling en hergebruik van feces en urine ontwikkeld en gerealiseerd, die door lokale bedrijven worden geëxploiteerd. Twee Ethiopische studenten van UNESCO-IHE hebben deelonderzoek voor het technisch ontwerp van dit innovatieve concept verricht. Er is een lokale projectleider in dienst genomen om het project ter plaatse aan te sturen en het concept verder uit te rollen naar andere wijken. Voor een onvoorziene proefopstelling voor vergisting en struviet-winning is extra cofinanciering toegekend. 15

16 Na een mid-term review van het project in 2014 is de rol vanuit Nederland veranderd van projectleiding naar projectbegeleiding. Hiervoor was een klein beetje extra tijd nodig. Dit is toegezegd. Eind 2015 is het project afgerond. De eindrapportage wordt begin 2016 verwacht. Waterschap project 12/06 Zuid-Afrika begin eind toegekend Groot Salland Aa en Maas AGV/Waternet Brabantse Delta De Dommel Delfland Hollandse Delta Rivierenland Roer en Overmaas Vallei en Veluwe Vechtstromen Kingfisher (CMAs) Het institutionaliseren van de decentralisatie van het waterbeheer naar CMA s gaat minder snel dan gepland. Dat ligt vooral aan de politieke context in Zuid-Afrika. Maar ook de koppeling van de waterschappen aan de 7 CMA s verliep moeizamer dan verwacht. Daar komt bij dat de CMA s in de opstartfase geen grote prioriteit geven aan internationale contacten. Desondanks hebben de CEO s van de CMA s in 2015 een werkbezoek aan de DUTCH WATER AUTHORITIES in Nederland gebracht. Het project heeft een goede exposure en draagt sterk bij aan de positionering van de DUTCH WATER AUTHORITIES in Zuid-Afrika. Het loopt echter achter bij de inhoudelijke doelstellingen. Naar verwachting wordt in 2016 een inhaalslag gemaakt. waterschap project 12/07 Nicaragua/Honduras begin eind toegekend Noorderzijlvest MULGRO Dit project van waterschap Noorderzijlvest is onderdeel van EU-project: Samenwerking op lokaal overheidsbeleid tussen Europa en Midden-Amerika voor een beter bestuur en integraal beheer van waterbronnen, De EU financiert 75%. Partners in het project zijn: ACRA (Italiaanse NGO die ook het lokale projectmanagement op zich neemt), de gemeente San Carlos in Nicaragua en de gemeente Marcala in Honduras. De rol van Noorderzijvest is tweeledig. Enerzijds is zij hoofdverantwoordelijke van het project. Anderzijds levert zij gericht technische expertise om de waterproblematiek aan te pakken, bijvoorbeeld voor het uitwerken van een Master Plan 16

17 Waterbronnenbeheer voor de interventiegemeenten. Tegelijkertijd wordt de capaciteit van het gemeentelijke personeel voor implementatie van het masterplan versterkt. Gedurende het project is voor Noorderzijlvest onbedoeld meer tijd gaan zitten in de projectmonitoring. Het project is eind 2015 afgerond. De eindrapportage volgt begin waterschap project 13/03 Mozambique Impuls begin eind toegekend Wetterskip Fryslân Good Water Governance: 2013 (2015) Unie/DWA Bundeling en acceleratie van de verspreide waterschapsinzet voor diverse programma s Dit Impulsproject werd aanvankelijk getrokken door Aa en Maas, met een budget van voor inzet gedurende anderhalf jaar en voor out-of-pocketkosten. In verband met personele wisselingen heeft Wetterskip Fryslân het stokje overgenomen. Zij weten zich hierbij gesteund door de Nederlandse ambassade in Maputo, blijkens een brief van 24 oktober 2014 aan DUTCH WATER AUTHORITIES. In die brief spreekt de ambassadeur brede waardering uit voor de kennisactiviteiten van de waterschappen in Zuidelijk Afrika en roept zij op tot synergie en gecoördineerd opereren. Dit was mede aanleiding voor verlenging van de impuls met driekwart jaar ( ). Wetterskip Fryslân heeft in 2015 succesvol verder gewerkt aan de krachtenbundeling, professionalisering en positionering van DUTCH WATER AUTHORITIES in Mozambique. Nu de Nederlandse ambassade zelf een nieuw waterplan voor Mozambique aan het schrijven is en ook de activiteiten van de waterschappen hierin wil opnemen, heeft de programmacommissie besloten om de Impuls te verlengen en extra toe te kennen. Het impulsproject kan in 2016 worden afgesloten. waterschap project 13/04 - InnoWaSK begin eind toegekend Unie DWA Innovatie Water- en SanitatieKeten 2014 (2016) De Impuls InnoWaSK (Innovatie Water- en SanitatieKeten) zou in 2014 van start gaan, maar door capaciteitsproblemen is dit niet gelukt. Het bleek dat de gemotiveerde en (zeer) geschikte kandidaten niet in de gelegenheid konden worden gesteld om twee dagen per week te werken aan de promotie van DUTCH WATER AUTHORITIES op dit kansrijke mondiale speelveld. Gelukkig bleek eind 2014 dat door inzet vanuit het Uniebureau voor een periode van twee jaren de uitdaging kon worden aangegaan. Het project is gestart op 1 mei De focus van de impuls is komen te liggen op industrieel en stedelijk afvalwaterbeheer en circulaire economie. Er wordt aansluiting gezocht bij de Sustainable Development Goals (SDG6). 17

18 waterschap project 14/01 Ethiopië begin eind toegekend Zuiderzeeland Aa en Maas De Dommel Groot Salland Hollandse Delta Hunze en Aa s Unie/DWA Vechtstromen Water Governance Implementation Programme Awash Basin Dit programma is het vervolg van project 12/05 van waterschap Zuiderzeeland dat eind 2014 heeft geresulteerd in een Water Governance Implementation Programme for effective Integrated Water Resources Management (IWRM) in the Awash Basin Ethiopia. Het programma wordt uitgevoerd onder de vlag van DUTCH WATER AUTHORITIES. Op 12 december 2014 hebben de partners (met aan Ethiopische kant het Ministry of Water, Irrigation and Energy en de Awash Basin Authority) in Addis Ababa de samenwerking voor de komende vier jaren bezegeld. In Ethiopië wordt het programma namens DUTCH WATER AUTHORITIES voortgestuwd en dagelijks in de gaten gehouden door een Resident Programme Manager. De eerste twee jaren zijn op onderdelen van het programma (informatiemanagement en regulering) ook twee lokale en een Nederlandse YEP trainee actief. Met kennis en subsidie van de WIN Association wordt water integrity als inherent onderdeel van good water governance in het programma meegenomen. Inmiddels zijn 22 medewerkers van acht waterschappen actief voor het project. waterschap project 14/02 Ethiopië begin eind toegekend Wereld Waternet Water Governance Program Abbay Basin Geïnspireerd door het Water Governance Programme voor de Awash Basin heeft de Abbay Basin Authority (Blauwe Nijl) de waterschappen gevraagd een vergelijkbaar partnerschapsprogramma voor de Abbay Basin aan te gaan. Wereld Waternet heeft dit verzoek opgepakt. Tijdens een identificatiemissie zijn de contouren voor het programma geschetst. Vanwege de vele parallelle uitdagingen met de Awash Basin is in fase 1 en 2 ( ) van het programma gezocht naar verbindingsmogelijkheden en naar winst van learning alliances, onder de vlag van DUTCH WATER AUTHORITIES. 18

19 Stand van zaken ultimo 2015 en vooruitzicht 2016 Het aantal waterschappen dat met directe of indirecte financiering van het NWB Fonds internationaal actief is neemt toe. De activiteiten van de landencoördinatoren in CINTER-verband leiden ertoe dat steeds meer onder de vlag van DUTCH WATER AUTHORITIES wordt opgetreden. Ook de impulsprojecten beginnen vruchten af te werpen. Daarmee krijgt het merk DUTCH WATER AUTHORITIES vaste grond onder de voeten. Vanaf 2015 vervult het NWB Fonds voor DUTCH WATER AUTHORITIES op verzoek ook de kassiersfunctie voor subsidies van derden. Hiertoe zijn in 2015 twee tussenrekeningen geopend: - voor de YEP Water trainee Ethiopië van de Unie van Waterschappen (YEP Water subsidie in 2015 en in 2016); - voor Governance and Water Integrity (GOWIN) Ethiopia (WIN Association subsidie in 2015 en in 2016). Deze tussenrekeningen zullen na afloop op 0 (nihil) sluiten. De ervaring met de impulsprojecten leert dat tijdelijke extra inzet van capaciteit voor krachtenbundeling, professionalisering en internationale positionering van de waterschappen resultaat en effect oplevert. Het eind 2015 vastgestelde Perspectief 2019 van DUTCH WATER AUTHORITIES, met de titel Waterschappen over de grens, geeft daar verdere richting aan. Voor 2016 en 2017 is daarom opnieuw twee keer impulsgeld begroot. Daarmee wil het NWB Fonds gericht steun geven aan de realisatie van Waterschappen over de grens. 19

20 Jaarrekening Balans per 31 december 2015 Activa EUR EUR Vaste activa Leningen u/g Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen Totaal activa Passiva Eigen vermogen Stamvermogen Continuïteitsreserve Algemene reserve Exploitatieresultaat Kortlopende schulden Crediteuren Overige schulden Totaal passiva

21 Staat van baten en lasten Realisatie Begroot Realisatie Lasten Projectbijdragen Exploitatiekosten Financiële baten en lasten Rentebaten Exploitatieresultaat In de jaarrekening worden de projectbijdragen toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Als bijlage bij dit jaarverslag is een overzicht van de lopende projecten opgenomen met de toegerekende bedragen per project over de looptijd. In de toelichting op de staat van baten en lasten is specificatie per project opgenomen. 21

22 Grondslagen voor waardering van activa en passiva en resultaatbepaling De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de eigen Richtlijn voor de jaarverslaglegging van het NWB Fonds (zoals deze luidt vanaf 1 januari 2014). Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de afzonderlijke balanspost anders is vermeld, worden de activa en de passiva opgenomen tegen de nominale waarde. De baten en lasten worden tijdsevenredig toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Hierbij wordt een bestendige gedragslijn gevolgd. Dit houdt in dat in de balans rekening wordt gehouden met de aan een periode toe te rekenen bedragen die in een andere periode zijn of worden ontvangen, dan wel betaald. Baten worden slechts opgenomen voor zover ze op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien ze voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. De bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Financiële vaste activa. De leningen zullen tot de vervaldag worden aangehouden. Vorderingen en overlopende activa. Deze vorderingen hebben een verwachte looptijd van maximaal een jaar. Liquide middelen. De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van het Fonds. Stamvermogen. Dit is het totaal van de ontvangen schenkingen van de NWB Bank (en eventuele andere schenkingen of nalatenschappen). Ontvangsten van de NWB Bank (en eventuele andere schenkingen of nalatenschappen) worden direct ten gunste van het stamvermogen gebracht en lopen derhalve niet via de staat van baten en lasten. Continuïteitsreserve. Op 31 mei 2010 heeft het bestuur van het eigen vermogen afgezonderd om onverwachte kortlopende verplichtingen tijdelijk te overbruggen of om calamiteiten op te vangen. Algemene reserve. Deze is opgebouwd uit de resultaatbestemmingen van afgesloten boekjaren en is vrij besteedbaar. Kortlopende schulden. Dit zijn alleen de kortlopende schulden die binnen twaalf maanden na de balansdatum kunnen worden opgeëist. Langer lopende schulden (toegezegde financiële bijdragen voor het tweede en derde jaar of eventueel nog latere jaren) worden vermeld bij de niet in de balans opgenomen verplichtingen. 22

23 Toelichting op de balans Financiële positie Mutatie Middelen op lange termijn Eigen vermogen Vastgelegd op lange termijn Vaste activa Netto werkkapitaal Middelen op korte termijn Crediteuren Overige schulden Beschikbaar Aangewend voor Vorderingen Liquide middelen De boekwaarde van de Leningen u/g ( ) is als volgt samengesteld: - Lening aan NWB Bank van , looptijd 10 jaar, rente 4,44%; - Lening aan NWB Bank van , looptijd 10 jaar, rente 4,00%; - Lening aan NWB Bank van , looptijd 10 jaar, rente 3,63%; - Lening aan NWB Bank van , looptijd 10 jaar, rente 3,85%. Gehele of gedeeltelijke aflossing van de leningen tussentijds is niet mogelijk. Verder is van het stamvermogen gestald op een kwartaalrenterekening bij ABN AMRO. De vorderingen ad hebben voor betrekking op nog te ontvangen rente (NWB Bank en ABN AMRO). Het restant heeft betrekking op nog te ontvangen subsidies

24 Overige schulden ( ) heeft voor betrekking op toegezegde, maar nog niet uitbetaalde projectbijdragen, de nog te betalen bedragen inzake het WIN-project ad ,- en voor het overige op nog te ontvangen rekeningen voor accountant- en administratiekosten ad Er zijn niet in de balans opgenomen verplichtingen voor projectfinanciering voor een bedrag van (verschil tussen toegekend en toegerekend ). Dit heeft betrekking op 2016 en verder. 24

25 Toelichting op de staat van baten en lasten Specificatie van de project bijdragen Realisatie 2015 Begroting 2015 Realisatie /04 HSK, Indonesië - Banger /06B DOM, Mozambique Zambeze /07 HDSR, Nicaragua Matagalpa /01 WGS, Zuid-Afrika R Sensing /02 WF, Mozambique - Sul /03 A&M, Egypte G Governance /04 WHD, Ethiopië Adama /05 ZZL, Ethiopië WGP Awash /06 UvW, Zuid-Afrika CMA s /07 NZV Nicaragua / Honduras /08 WRD, Vietnam HCMC /01 WRIJ, Nicaragua LL /02 UvW, Bangladesh Impuls /03 UvW, Mozambique Impuls /04 UvW, Impuls InnoWaSK /01 ZZL, Ethiopië WGIP Awash /02 WWn, Ethiopië WGP Abbay /03 NZV, Nicaragua K&P DWA /01 UvW, Impuls Watergovernance /02 H&H, Ara centro Mozambique /03 HHR, Bluegold Bangladesh /04 Vechtstromen - Swaziland /05 DOM, Colombia CVC Cali /06 WVS, Vietnam SCFC /07 HDSR, Nicaragua DWA

26 Specificatie exploitatiekosten Realisatie Begroot Realisatie Bureau Financiële administratie Bestuur en programmacommissie Congressen, symposia en netwerkdagen Reis- en verblijfskosten Communicatie, websites, publicaties Accountantskosten Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering Overige kosten Specificatie financiële baten en lasten Realisatie Begroot Realisatie Rente leningen u/g Rente spaarrekening Rente rekening-courant De exploitatiekosten zijn bijna onder de raming gebleven. Voor de Financiële administratie waren geen kosten meer begroot, omdat besloten is de boekhouding deels in eigen beheer te nemen. In 2015 is nog wel gebruik gemaakt van Alterim ter ondersteuning van de financiële administratie. Voor Bestuur en programmacommissie is uitgegeven. Dit betreft de vacatiegelden en onkosten van een bestuurslid en twee leden van de programmacommissie. Op Congressen, symposia en netwerkdagen zijn geen kosten gemaakt. Er zijn in 2015 kosten gemaakt voor de website, deze kosten zijn opgenomen onder Communicatie, website en publicaties. Onder de Overige kosten zijn onder andere de bankkosten opgenomen. Rentebaten. Het tijdelijke overschot aan liquide middelen is gedeeltelijk op spaarrekeningen gestald. Er is iets meer rente ontvangen dan (conservatief) was geraamd. 26

27 Bijlage: Overzicht financiering lopende projecten Toegekend Toegerekend 2015 Toegerekend t/m 2015 Betaald 2015 Betaald t/m Schuld /04 HSK, Indonesië Banger /06B DOM, Mozambique Zambeze /07 HDSR, Nicaragua - Matagalpa /01 WGS, Zuid-Afrika Remote S /02 WF, Mozambique Sul /03 A&M, Egypte G Governance /04 WHD, Ethiopië - Adama /05 ZZL, Ethiopië WGP Awash /06 UvW, Zuid-Afrika CMA s /07 NZV, Nicaragua / Honduras /08 WRD, Vietnam HCMC /01 WRIJ, Nicaragua LL /02 UvW, Bangladesh Impuls /03 UvW, Mozambique Impuls /04 UvW, Impuls InnoWaSK /01 ZZL, Ethiopië WGIP Awash /02 WWn, Ethiopië WGP Abbay /03 NZV, Nicaragua K&P DWA /01 UvW, Impuls Watergovernance /02 H&H, Ara centro Mozambique /03 HHR, Bluegold Bangladesh /04 Vechtstromen - Swaziland /05 DOM, Colombia - CVC Cali /06 WVS, Vietnam - SCFC /07 HDSR, Nicarague - DWA