Inhoud 1 Inleiding... 2 Wens analyse mantelzorgbeleid Losser... 2 Doel analyse mantelzorgbeleid... 3 Opzet mantelzorgbeleidsscan... 3 Leeswijzer...

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud 1 Inleiding... 2 Wens analyse mantelzorgbeleid Losser... 2 Doel analyse mantelzorgbeleid... 3 Opzet mantelzorgbeleidsscan... 3 Leeswijzer..."

Transcriptie

1

2 Inhoud 1 Inleiding... 2 Wens analyse mantelzorgbeleid Losser... 2 Doel analyse mantelzorgbeleid... 3 Opzet mantelzorgbeleidsscan... 3 Leeswijzer Uitkomsten... 5 Presentatie van uitkomsten... 5 Uitkomsten vinden... 6 Uitkomsten versterken... 7 Uitkomsten verlichten... 9 Uitkomsten verbinden Conclusies en aanbevelingen...13 Conclusies...13 Conclusies...13 Aanbevelingen Steunpunt Mantelzorg Losser...17 Bijlage 1 Mantelzorgbeleidsscan...20 Vinden:...20 Versterken:...20 Verlichten:...21 Verbinden:...21 Bijlage 2 Interviews zorgaanbieders...22 Interviewvragen:...22 Interviewverslagen organisaties Aveleijn, Sint. Maarten en LosserHof

3 1 Inleiding Informele zorg speelt een steeds belangrijker rol binnen de zorg en ondersteuning. De hervormingen binnen de langdurige zorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) zorgen ervoor dat mensen langer in hun eigen omgeving blijven wonen. Dit vraagt meer van de omgeving van zorgvragers. De rol van en vrijwilligers bij de ondersteuning wordt groter. Naar aanleiding van deze ontwikkelingen zijn door het ministerie van VWS, in samenwerking met de VNG en Mezzo, aandachtspunten voor lokaal beleid over mantelzorgondersteuning opgesteld. De aandachtspunten vinden, versterken, verbinden en verlichten kunnen vertaald worden in vier doelen van mantelzorgbeleid en zijn vertaald in een model, het Mezzo Model voor mantelzorgondersteuning. De vier aandachtspunten hangen als volgt met elkaar samen 1 Het vinden van mensen die informele zorg verlenen is een voorwaarde om te kunnen versterken, verbinden en verlichten. Versterken betekent de positie verbeteren van de mantelzorger en de zorgvrijwilliger in lokaal beleid. Samen met de verbinding met de formele zorg is dit nodig om écht te kunnen verlichten: en zorgvrijwilligers op maat toerusten en ondersteunen. Verbinden wil zeggen: het lokale samenspel tussen zorgvrager, formele en informele zorgverleners en (zorg)organisaties vormgeven. Een goede verbinding op organisatiemaar ook op individueel niveau is een voorwaarde voor het goed kunnen vinden en versterken van mensen. Verlichten betekent het op maat ondersteunen van en zorgvrijwilligers. Zodat zij op eigen wijze kunnen zorgen, voldoening blijven halen uit wat zij doen en dit volhouden. Mantelzorgers en zorgvrijwilligers die balans ervaren in hun zorgtaken, kunnen bovendien hun rol in het versterken en verbinden goed spelen. Wens analyse mantelzorgbeleid Losser De gemeente Losser erkent de rol van informele zorg en heeft vanaf 2015 de taak van mantelzorgondersteuning belegd bij welzijnsorganisatie Stichting Cluster. De gemeente verwacht voor de toekomst te weinig uren beschikbaar te hebben voor het ondersteunen van en is op zoek naar mogelijkheden om de in de toekomst toch zo goed mogelijk te kunnen blijven ondersteunen. Ook andere zorg- en welzijnsaanbieders in de gemeente bieden ondersteuning aan, maar die zijn op dit moment bij de gemeente onvoldoende in beeld

4 Voordat de gemeente Losser meer investeert in het mantelzorgbeleid wil ze graag meer inzicht in het huidige beleid. Daarbij is de wens een analyse van het huidige mantelzorgbeleid waarbij inzichtelijk wordt waar er hiaten zitten in het huidige mantelzorgbeleid en op welke aspecten van het beleid (eventueel) meer of anders kan worden ingezet. Doel analyse mantelzorgbeleid Het opsporen van witte vlekken in mantelzorgondersteuning in Losser en aspecten van het mantelzorgbeleid waarop meer kan worden ingezet. Daarbij staan de volgende vragen centraal: - wat doen we nu (goed)? - wat laten we liggen? - waar is behoefte aan? De vraag naar de analyse van het huidige mantelzorgbeleid is eind 2014 aan Arcon gesteld. Arcon heeft al in 2007 uitgebreid de situatie van gepeild en onderzocht aan welke voorzieningen in Losser behoefte hebben 2. Arcon heeft voorgesteld om het huidige mantelzorgbeleid van de gemeente te analyseren door een mantelzorgbeleidsscan te ontwikkelen. Opzet mantelzorgbeleidsscan In samenspraak met de gemeente is er voor gekozen om een beleidsscan te ontwikkelen op basis van het Mezzo Model. Per onderdeel: vinden, versterken, verlichten en verbinden zijn daarom verschillende indicatoren opgesteld om zo het huidige mantelzorgbeleid in Losser te analyseren. In februari 2015 heeft Arcon op basis van het Mezzo Model en de VNG- en Mezzo-notitie over het model Mantelzorgondersteuning de basis: aandachtspunten voor lokaal beleid 3 een eerste opzet voor de mantelzorgscan ontwikkeld. Voor de aandachtspunten vinden, verlichten, versterken en verbinden, is daarvoor een set met onderdelen en indicatoren ontwikkeld. De opzet van deze mantelzorgbeleidsscan en de bijbehorende indicatoren zijn vervolgens besproken met de gemeente en met de welzijnsorganisatie en op basis daarvan aangepast. De definitieve lijst met indicatoren per onderdeel van de mantelzorgscan is te vinden in bijlage 1. Met drie zorgaanbieders in de gemeente: Aveleijn, Zorggroep Sint Maarten en de LosserHof zijn aanvullende gesprekken gehouden om draagvlak te creëren voor de mantelzorgbeleidsscan, de mantelzorgbeleidsscan in te vullen en voor aanvullende informatie. De interviewvragen en gespreksverslagen zijn te vinden in bijlage 2 2 Arcon, 2007, De mantelzorger aan het woord 3 Notitie is te vinden op: 3.

5 Leeswijzer In het volgende hoofdstuk wordt ingegaan op de uitkomsten van de mantelzorgbeleidsanalyse met behulp van de mantelzorgbeleidsscan. Daarna worden de belangrijkste conclusies en aanbevelingen gegeven. In bijlage 1 vindt u de mantelzorgbeleidsscan en in bijlage 2 de gespreksverslagen met zorgaanbieders. 4.

6 2 Uitkomsten Op basis van interviews en een documentanalyse is de lijst met indicatoren ingevuld, waarvan in dit hoofdstuk de uitkomsten gepresenteerd worden. Voor het invullen van de indicatoren is gesproken met: Stichting Cluster, Angeline Voortman Steunpunt Mantelzorg, Gerda van der Velde Stichting Globe, Marytha Verheijen Gemeente Losser, Toos Harmsen Aveleijn, Willy ten Pas Zorggroep Sint Maarten, Laurens Rechtop LosserHof, Lidy Kuster Verder is er gekeken naar de volgende documenten: Beleidsnotitie: DAP-kaart mantelzorgondersteuning Wmo Beleidsplan Verordening maatschappelijke ondersteuning Gemeente Losser 2015 Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Gemeente Losser 2015 Bestek maatwerkvoorzieningen en mantelzorg Bestek huishoudelijke hulp en mantelzorg Samenvatting onderzoek GGD Twente Arcon-onderzoek Mantelzorgers aan het woord Presentatie van uitkomsten Dit hoofdstuk is geschreven aan de hand van de analyse van de lijst met indicatoren in de mantelzorgscan, de interviews en documentanalyse. Per aandachtspunt (vinden, versterken, verlichten en verbinden) wordt per indicator in dit hoofdstuk een analyse gepresenteerd van de uitkomsten. In de onderstaande uitkomsten wordt in drie mogelijke kleuren per indicator aangegeven hoe het mantelzorgbeleid in Losser er voor staat. Hieronder de uitleg van de verschillende kleuren: Groen Oranje Rood Score op indicator is voldoende tot goed Score op indicator is matig tot voldoende Score op indicator is onvoldoende Achter de kleur staat een korte uitleg. In hoofdstuk 3 worden aan de hand van de scores op deze indicatoren conclusies getrokken. 5.

7 Uitkomsten vinden Onderdeel Indicator Uitleg Zoek dichtbij hun eigen leefpad (jongeren: scholen, ouderen: verenigingen) Zoek dichtbij hun eigen zorgpad Deskundigheidsbevordering professionals Sluit aan bij de beleving van Lokale organisaties zijn zich ervan bewust dat zij een rol hebben in het signaleren en vinden van Afspraken over doorverwijzen met lokale partners binnen het leefpad Zorgorganisaties zijn zich ervan bewust dat zij een rol hebben in het signaleren en vinden van Afspraken over doorverwijzen met lokale partners binnen het zorgpad Professionals (zorg, welzijn, onderwijs, verenigingsleven, werkgevers) zijn getraind om mensen die voor iemand zorgen als te herkennen Toerusting sociale wijkteams om te (h)erkennen en te vinden Taalgebruik sluit aan bij de belevingswereld van de Bewustwordingsprojecten zijn de laatste tijd niet uitgevoerd. Ook wordt er bij subsidieverstrekking nog geen rekening mee gehouden. Project 'Mantelzorgers binnen boord' is uitgevoerd, maar weinig verenigingen waren geïnteresseerd. Met kerken, vrijwilligersorganisaties en is er wel afstemming door middel van een overleg dat twee keer per jaar plaatsvindt. Zorgorganisaties zijn hier wel mee bezig, bijvoorbeeld ook door hun eigen personeelsbeleid. Zorgorganisaties zijn zich echter niet voldoende bewust van hun rol in het mantelzorgbeleid en weten bijvoorbeeld weinig van het aanbod van Stichting Cluster/mantelzorgconsulent. Het sociale team en de zorgconsulenten zijn bijgeschoold op mantelzorg en de consulent gaat regelmatig op pad om groepen en organisaties bewust te maken van de mantelzorgtaak. In het bestek van de aanbesteding maatwerkvoorzieningen is beschreven dat zorgaanbieders oor en oog moeten hebben voor. Met zorgaanbieders zijn echter geen afspraken gemaakt over doorverwijzen. Van zorgaanbieders worden professionals niet geschoold op mantelzorg. Zorgorganisaties zouden wel graag een scholing/workshop willen, bij voorkeur gezamenlijk met organisaties in zorg en welzijn (inclusief loketmedewerkers) Training sociale wijkteams vindt plaats, zou inhoudelijk nog wel meer uitgediept kunnen worden Taalgebruik op losser.nl/wmo is goed afgestemd op de belevingswereld van de burgers c.q.. 6.

8 Betrek bij het gesprek Sociale kaart bevat ondersteuningsmogelijkheden voor Aandacht op lokaal niveau van mantelzorgverhalen Mantelzorgers zijn partner bij keukentafelgesprek Inzetten speciale instrumenten (bijv. Preventieve Ondersteuning Mantelzorg (POM) of Mantelscan) om te betrekken Sociale kaart op website gemeente is gericht op zorgvragers en minder expliciet op. Gemeente erkent dit en is bezig de sociale kaart aan te passen. Daarbij worden gebruikers betrokken, o.a. waarmee vanuit het zorgloket contacten zijn. Aan hen wordt o.a. gevraagd wat zij nodig hebben aan ondersteuning. Ongeveer 2 keer per jaar aandacht in media, vaak via Stichting Cluster. Het beleidsplan beschrijft abstracte processen; de uitwerking en verplichting om te betrekken bij het gesprek, staat in de verordening. POM wordt niet meer gebruikt. Eigen Kracht Centrale (EKC) wordt in Losser (op onderdelen) op gebied van jeugd ingezet en door de LosserHof Uitkomsten versterken Onderdeel Indicator Uitleg Onderzoeken van de 'vraag achter de vraag' Keuzemogelijkheid aanvullend apart gesprek met Grenzen en mogelijkheden mantelzorger zijn onderdeel van keukentafelgesprek Flexibel aanbod aan ondersteuningsmogelijkheden Een mantelzorger kan te allen tijde apart keukentafelgesprek aanvragen; rapportage gaat echter wel naar cliënt. Soms is gesprek met cliënt zelf te belastend en wordt gesprek alleen met mantelzorger gevoerd Tijdens keukentafelgesprek worden grenzen en mogelijkheden van nadrukkelijk meegenomen In samenspraak met cliënt en mantelzorger wordt het meest effectieve, dus op maat gesneden, zorgplan opgesteld. Zorgconsulenten laten mantelzorgconsulent op verzoek van mantelzorger actief contact opnemen 7.

9 Goede waardering van Regie en keuzevrijheid van Betrokkenheid bij (vorm van) waardering Specifieke waardering van Bekendheid en publiciteit waardering Mantelzorgers hebben een formele rol in proces van aanvraag, onderzoek en indicering Mantelzorgers zijn meer dan alleen 'zorgers' en hebben (recht op) eigen leven naast zorgtaken Onafhankelijke cliëntondersteuning Mogelijkheid inzetten PGB voor informele zorg Rechtspositie van in Wmo wordt gecommuniceerd Verschillende stakeholders, waaronder enkele zijn betrokken bij de invulling van de waardering. De waardering wordt getoond in de jaarlijkse Dag van de Mantelzorg en via opzetten algemene voorzieningen/gemakdiensten die de mantelzorgtaak verlichten door het aan aanbieden van een voucher (Servicedienst Twente). Waardering van gebeurt apart van vrijwilligers T.z.t. zal activiteit in kader van Dag van de Mantelzorg breed worden gepubliceerd. Nieuw is dat er dit jaar samen met verenigingen en ondernemers iets wordt opgezet. Dat genereert zijn eigen publiciteit. Lokale zorgorganisaties (betrokken in onderzoek) willen ook betrokken worden. Rol van is beschreven in mantelzorgbeleid van de gemeente Ligt niet in beleid/verordening vast. De onafhankelijke cliëntondersteuning is óók beschikbaar voor en is vastgelegd in de verordening (art. 3 lid 2) In beleidsregels par. 4.8 staat dat PGB kan worden gegeven aan mantelzorger als er aantoonbaar doelmatiger, beter en effectiever hulp/ondersteuning door de mantelzorger kan worden geboden dan de professionele zorg In keukentafelgesprek worden alle relevante mogelijkheden voor de mantelzorger doorgesproken en/of verwezen naar de mantelzorgconsulent 8.

10 Actieve participatie van in beleid Deelname (ex-) in (Wmo)-raad (Ex-) nemen deel in werkgroepen beleid Cliënttevredenheidsonderzoek onder Toetsen van effecten nieuw mantelzorgbeleid onder Met vertrek Wmo-raad hebben geen rol meer in beleid. In de werving voor leden van de Participatieraad worden (ex-) uitgenodigd zitting te nemen Bij de werving voor leden van nieuwe Participatieraad worden gevraagd zich te melden Onder de 'oude' Wmo is cliëntonderzoek uitgevoerd. In 2014 hoefde er geen klanttevredenheidsonderzoek te worden gedaan. Het nieuwe klantervaringsonderzoek 2015 valt onder project Menselijke Maat. Geen specifiek mantelzorgonderzoek meer gedaan sinds In Arconproject Menselijke Maat zorgen dat ervaring mantelzorger ook wordt meegenomen. Uitkomsten verlichten Aandachtspunten Indicator Uitleg Aandacht voor preventie en vroegtijdige ondersteuning Informatie en advies Netwerk van zorgvrager en mantelzorger wordt in beeld gebracht Betrekken van buurtbewoners en vrijwilligers Actuele sociale kaart met hulpaanbod Herkenbaar en goed bereikbaar informatiepunt Binnen het sociale team/cjg wordt het gezin/systeem als uitgangspunt genomen, dus inclusief mantelzorger en jonge mantelzorger. Vrijwilligers inzet via mantelzorgsteunpunt; bedoeling is dat buurt/wijk straks via sociale team ingezet wordt. Zorgaanbieders zijn hier ook in geïnteresseerd en zijn o.a. bereid locatie ter beschikking stellen voor activiteit en ontmoeting Er is een werkgroep bezig om alle lokale sociale kaarten bij elkaar te zetten en in een toegankelijke vorm te gieten Als je niet bekend bent met Stichting Cluster, dan valt het niet op dat het Steunpunt Mantelzorg daar onderdeel van is. De drie zorgaanbieders gaven ook aan niet bekend te zijn met het steunpunt 9.

11 Emotionele steun aan Respijtzorg Materiële steun aan Informatie over mantelzorg en werk Informatie over preventieve ondersteuning Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid Aanbod collectieve emotionele ondersteuning Aanbod individuele emotionele ondersteuning Zicht op respijtzorgaanbod Draaglast wordt besproken in relatie tot respijtzorg Materieel steunaanbod is inzichtelijk Reis- en parkeerkostenvergoeding Informatie is aanwezig bij Steunpunt van Stichting Cluster, maar niet bij aanbieders bekend. Er is een specifieke organisatie hiervoor. Ja, is bij Steunpunt aanwezig, maar betrokken zorgaanbieders hebben geen relatie met Steunpunt, ook niet over de ondersteuningsdiensten die zij leveren Ooit is (ambtelijk) geprobeerd bij de grote werkgevers van Losser op te vragen of ze in hun personeelsbeleid rekening hielden met. Zorgorganisaties willen graag gezamenlijk met gemeente werken aan erkenning 'Mantelzorgvriendelijke organisatie' en daarmee ook het goede voorbeeld zijn voor andere lokale werkgevers Twee keer per jaar is er een soort Alzheimercafé in Losser. Niet voor andere specifieke groepen zoals bijvoorbeeld NAH Dit is bij Steunpunt mantelzorg aanwezig. Zorgloket verwijst mensen door naar Steunpunt Er is enigszins zicht op het respijtzorgaanbod, maar onvoldoende i.v.m. de ontwikkelingen op dit moment. Zorgaanbieders willen graag formeel en informeel overleg hierover, o.a. 1) om elkaar te vinden 2) om aanbod op elkaar af te stemmen Draaglast mantelzorg komt ter sprake in keukentafelgesprek. Geen materiële ondersteuning, ook niet via mantelzorgcompliment. Gemeente onderzoekt of ze vouchers met gereduceerd tarief voor huishoudelijke ondersteuning kan verstrekken. De gemeente heeft hiervoor middelen gereserveerd Nee, geen reiskostenvergoeding. In Losser is er overigens nauwelijks een parkeerprobleem 10.

12 Woningaanpassingen Administratieve ondersteuning Kinderopvang Voor woningaanpassing wordt uitgegaan van de goedkoopste, adequate oplossing voor de zorgvrager Humanitas biedt deze ondersteuning voor mensen tot 65 jaar, een groot deel van de is echter ouder dan 65 jaar! Geen kinderopvangtegemoetkoming voor Uitkomsten verbinden Aandachtspunten Samenwerking tussen professionals en (integraal hulpaanbod) Samenwerking en afstemming tussen organisaties formele en informele zorg en ondersteuning Indicator Professionals zijn geschoold om de mantelzorger als een gelijkwaardige partner te zien (bijv. SOFA-model 4 ). Mantelzorgers worden gezien als expert van de leefwereld cliënt Samenwerking met op breed terrein (bijv. ook HH en dagbesteding) Overleg tussen zorgorganisaties en (koepel)organisatie informele zorg Deze scholing is er niet, maar er is wel interesse vanuit de zorgorganisaties. Liefst formeel en informeel samen, zodat men elkaar leert kennen en elkaar weet te vinden Mantelzorgers worden niet gezien als de expert van de leefwereld van de cliënt. Door zorgorganisaties worden zij vooral gezien als 'verwanten/familie', nog onvoldoende als mantelzorger en expert van de leefwereld van hun cliënten Samenwerking tussen verschillende vormen van hulp/zorg gebeurt wel binnen de eigen zorgorganisatie, maar kan versterkt worden door samenwerking/afstemming met andere informele en formele zorgorganisaties Nee, er vind geen overleg met zorgorganisaties over mantelzorg plaats. Wel is twee maal per jaar een overleg van de gemeente met vrijwilligersorganisaties en kerken. Zorgorganisaties hebben de wens om bij overleg over informele zorg betrokken te worden c.q. te komen tot een overleg formele en informele 4 SOFA-model staat voor: Samenwerken, Ondersteunen, Faciliteren en Afstemmen. Daarbij gaat om de verschillende rollen die in de zorg kunnen hebben: partner, hulpvrager, familielid en expert. 11.

13 Gemeente heeft regisseursrol in contacten tussen formele en informele zorg Rol van informele zorg in inkoop en aanbesteding van zorg en ondersteuning zorg. De gemeente heeft deze rol wel, maar kan deze rol concreter in vullen. O.a. door een overleg tussen formele en informele zorg te faciliteren In aanbesteding voor verschillende maatwerkvoorzieningen (o.a. kortdurend verblijf, HH) is aandacht voor (samenwerking met). In subsidiebeleid is het item nog niet opgenomen; gemeente bekijkt of subsidieverstrekking afhankelijk kan worden gemaakt van bepaalde maatschappelijke doelen 12.

14 3 Conclusies en aanbevelingen Conclusies In de conclusies staan de drie vragen uit de inleiding centraal. Aan de hand van de uitkomsten van de mantelzorgbeleidsscan zullen deze per aandachtspunt gepresenteerd worden. De vragen die in de inleiding zijn gesteld zijn: wat doen we nu (goed)? wat laten we liggen? waar is behoefte aan? Per aandachtspunt zal daarom ingegaan worden op wat er nu goed gaat en wat beter kan. In de hoofdconclusie komen alle drie vragen aan bod. Conclusies vinden: Goed: - Beschrijving van betrekken bij keukentafelgesprek in beleid. Nb.: er is in deze scan niet gekeken naar de uitvoering van dit beleid. Wat kan beter: - Er zijn geen afspraken met lokale organisaties over de rol die zij hebben in het signaleren en vinden van. - Betrokken zorgaanbieders (en gemeente) hebben geen specifiek beleid op het signaleren van binnen hun eigen personeelsbeleid. - Het sociale team en de zorgconsulenten zijn bijgeschoold op betrekken en bewustwording van de rol van de mantelzorger; met de zorgaanbieders zijn nog geen afspraken gemaakt over doorverwijzing. - Er is geen specifiek breed (waar meerdere partijen bij betrokken zijn) deskundigheidsaanbod. Wel worden sociale wijkteams toegerust op het vinden van. - De sociale kaart wordt vanuit de gemeente geactualiseerd, maar richt zich voornamelijk op de zorgvrager en minder expliciet op. Gebruikers die contact hebben met het zorgloket worden hierbij betrokken. De zorgaanbieders zijn hier niet bij betrokken. - Betrekken van lokale (zorg)organisaties bij mantelzorgbeleid, het actualiseren van de sociale kaart en afspraken maken over: doorverwijzing, onderlinge afstemming en samenwerking. (Opzetten formele en informele zorg.) - Meer aandacht in lokale media voor mantelzorg. - Betrekken van bij het keukentafelgesprek vastleggen in gemeentelijk beleid. - Afstemming en delen van ervaringen over de wijze waarop methodiek van Eigen Kracht (EKC) wordt ingezet. 13.

15 - Huisartsen spelen een belangrijke rol op het snijvlak tussen leef- en zorgwereld. Stichting Cluster heeft incidenteel contact met huisartsen/praktijkondersteuner. Een gesprek met huisartsen/praktijkondersteuners heeft geen deel uitgemaakt van deze scan, maar zij moeten zeker betrokken worden als het gaat om het vinden van. Er kan meer geïnvesteerd worden in de afstemming en samenwerking met huisartsen. versterken: Goed: - Mantelzorgen kan te allen tijde een apart keukentafelgesprek aanvragen. Grenzen en mogelijkheden van de mantelzorger zijn onderdeel van het keukentafelgesprek en liggen vast in het beleid. - Onderzoeken van de 'vraag achter de vraag' van is goed eveneens vastgelegd in beleid. - Er zijn specifieke afspraken over de waardering van. Voor vrijwilligers is er een ander specifiek beleid. - De waardering in het kader van de Dag van de Mantelzorg wordt aangepast aan de veranderingen en wordt samen georganiseerd met lokale verenigingen en ondernemers. Dat genereert zijn eigen (bredere) publiciteit. Betrokken zorgaanbieders hebben aangegeven hierbij ook aan te willen sluiten. - Regie en keuzevrijheid van is/wordt beschreven in het mantelzorgbeleid van de gemeente. - Bij aantoonbare doelmatigheid kan de mantelzorger een PGB aanvragen. - De rechtspositie van de mantelzorger ligt vast in de Wmo. Wat kan beter: - Werven van (ex-) in beleidsparticipatie Wmo. (Bij werving spelen competenties en vaardigheden een belangrijke rol! Zoals het overstijgen van de eigen situatie.) - Toetsen beleidseffect van Wmo voor. - Zorg dat ook in klanttevredenheidsonderzoek worden meegenomen. - Bij mantelzorgwaardering (meer) de wens van meenemen, en zorgorganisaties daar ook bij betrekken. NB: bij de keukentafelgesprekken worden uitgenodigd aanwezig te zijn. Dit biedt de mogelijkheid deze meteen te registreren. - Gemeente staat voor de keus hoe het gereserveerde budget als waardering voor in te zetten. Daarbij moet de keus gemaakt worden tussen het bieden van de mogelijkheid tot het aanvragen van een voucher HH en/of uitbreiding van de uren van het steunpunt. De communicatie hierover met /burgers vraagt t.z.t. extra aandacht. 14.

16 Verlichten Goed: - Binnen het Sociale Team/CJG wordt het uitgegaan van het gezin c.q. systeem, dus inclusief de (jonge) mantelzorger. - Aanbod individuele en collectieve emotionele ondersteuning is bij steunpunt aanwezig. Zorgloket verwijst waar nodig de mensen door. - Draaglast van de mantelzorger komt ter sprake in het keukentafelgesprek. - Informatie over mantelzorg en werk is bij steunpunt mantelzorg aanwezig. Wat kan beter: - Betrokkenheid en inzet van buurtbewoners en vrijwilligers wordt via bemiddeling van het Steunpunt Mantelzorg in de toekomst onderdeel van de Sociale Teams die gevormd zijn. De vormgeving en uitvoering door de Sociale Teams is op dit moment nog volop in ontwikkeling. De inzet van vrijwilligers/buurtbewoners ter ondersteuning van de vraagt specifieke aandacht. Hierbij speelt tevens dat de rol van het Steunpunt hierin goed omschreven wordt. Afstemming en samenwerking speelt daarbij een belangrijke rol. Zorgaanbieders hebben hun interesse en samenwerking hierbij aangeboden. Zij bieden o.a. aan de locatie beschikbaar te stellen voor activiteiten en ontmoeting op wijk-/buurtniveau. - Er is een gemeentelijke werkgroep gevormd om de sociale kaarten c.q. het totale aanbod in Losser op 1 kaart te zetten en de toegankelijkheid hiervan vorm te geven. Zorgaanbieders willen hier graag in samenwerken. Zij geven aan belang te hechten aan elkaar kennen, elkaar te kunnen vinden en het totale aanbod inzichtelijk te krijgen. - Aandacht voor mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid bij gemeente en zorgorganisaties. De betrokken zorgaanbieders willen hierin graag samen met de gemeente optrekken. Dat genereert niet alleen publiciteit voor mantelzorg maar kan ook andere bedrijven en organisaties in Losser motiveren het goede voorbeeld te volgen! - Beter inzicht in aanbod (en behoefte aan) mantelzorgondersteuning in de gemeente. Nu is er bijvoorbeeld 2 maal per jaar een soort Alzheimercafé in Losser. De vraag is of dat voldoende is, mede gezien het feit dat Losser het hoogste percentage heeft van mensen met dementie in Twente. Daarnaast is de vraag of er andere behoeften liggen. Bijvoorbeeld over autisme of NAH. - Steunpunt Mantelzorg kan beter bekend worden gemaakt, zowel fysiek als digitaal. De zorgorganisaties hebben weinig tot geen contact met het Steunpunt en zijn daarmee ook niet bekend met de mogelijkheden die het Steunpunt kan bieden. - Weinig aanbod aan materiële of andere specifieke vorm van ondersteuning (bijv. kinderopvang, administratieve ondersteuning). De behoefte aan deze voorzieningen kan beter onderzocht worden. Daarbij moet geanalyseerd worden of het gaat om een financieringsvraag of een mantelzorgprobleem. Welke mogelijkheden kan de gemeente bieden bijvoorbeeld vanuit voorliggende voorzieningen en/of individueel maatwerk vanuit de Wmo. De Sociale Wijkteams spelen een belangrijke rol bij deze ontwikkelingen. - De gemeente onderzoekt de mogelijkheid om de mogelijkheid te bieden om via de vouchers Huishoudelijke Hulp ondersteuning te bieden. Hiervoor is budget gereserveerd. 15.

17 - Administratieve ondersteuning wordt via Humanitas geboden voor burgers tot 65 jaar. Een groot deel van de (en de zorgvragers) is 65-plusser en komt daar niet voor in aanmerking. Verbinden Goed: - Enthousiasme vanuit zorgorganisaties en gemeente om meer met elkaar samen te werken! Wat kan beter: - De samenwerking tussen professionals en is er formeel gezien niet. De rol van de speelt niet alleen in de thuissituatie, maar wordt meestal voortgezet bij opname in een intramurale setting. Daarnaast zal steeds vaker en langer extramurale ondersteuning worden ingezet. Zorgaanbieders spreken uit behoefte te hebben aan scholing op dit thema, bij voorkeur samen met de aanbieders van informele zorg. Dat bevordert ook de samenwerking tussen formele en informele zorgorganisaties. - Samenwerking tussen verschillende vormen van hulp c.q. zorg is wel aanwezig binnen de eigen organisaties, maar er is geen afstemming en samenwerking met andere formele en informele organisaties. - Er is geen overleg tussen formele en informele organisaties. Wel is er 2 maal per jaar overleg tussen gemeente, vrijwilligersorganisaties en kerken. Zorgaanbieders hebben de wens te komen tot een platform formele en informele zorg in Losser. De regierol tot het opzetten van een dergelijk overleg ligt bij voorkeur bij de gemeente. - Item over mantelzorg opnemen in subsidie- en aanbestedingsbestek wordt al wel in overleggen meegenomen. - Het gezamenlijke respijtzorgaanbod inzichtelijk maken en breed toegankelijk maken voor mantelzorger, familie, verwanten. Hoofdconclusie: Beleidsmatig staat het mantelzorgbeleid van Losser goed op papier. In de praktijk kan de samenwerking tussen de verschillende organisaties die met te maken hebben verbeterd worden. Een aantal partijen weet elkaar nog niet te vinden. Ook het signaleren, het vinden en het hebben van aandacht voor ondersteuning van kan beter. Er is behoefte aan inzicht over wat zelf aan ondersteuning en waardering wensen. Dat betekent dat de gemeenteraad zal moeten kiezen hoe zij het gereserveerde budget wil inzetten. Daarbij zullen keuzes gemaakt moeten worden. 16.

18 Aanbevelingen 1. Signaleren en vinden van vrijwilligers Voor een ander zorgen ontstaat vaak vanzelfsprekend omdat de zorgvrager meestal een naaste is. Als de zorg te zwaar wordt, kan ondersteuning nodig zijn. Dit wordt vaak te laat erkend omdat men zich niet ziet als mantelzorger. Dat er een ondersteuningsaanbod is, is vaak onbekend. Maak binnen de gemeente met betrokken formele en informele organisaties afspraken over het signaleren en waar nodig doorverwijzen van. Zorg ook voor een fysiek en digitaal toegankelijk informatiepunt. Betrokken zorgaanbieders geven aan de naasten van hun cliënten te zien als familie/verwanten en niet als. Zij kennen het steunpunt niet en zijn niet op de hoogte van de mogelijkheden voor ondersteuning. Dat is een gemiste kans om overbelasting te voorkomen. 2. Actieve participatie van bij de ontwikkeling van gemeentelijk beleid De bestaande Wmo-raad wordt vervangen door een brede participatieraad. Ondersteuning van is een toenemende verantwoordelijkheid van de gemeente. Het ontwikkelen van beleid rondom individueel maatwerk en waardering van en (zorg)vrijwilligers vraagt om aanpassing van het bestaande beleid. Participatie van (ex) is daarbij onmisbaar. Bij werving en selectie van (ex) spelen competenties en vaardigheden, zoals het kunnen overstijgen van de eigen situatie, een belangrijke rol. 3. Overleg formele en informele zorg Welzijn- en zorgorganisaties werken nog onvoldoende met elkaar samen en weten elkaar daardoor ook niet te vinden. In het nieuwe beleid wordt bevorderd dat mensen zolang mogelijk zelfstandig blijven wonen en leven in hun eigen omgeving. Belangrijk uitgangspunt daarbij is dat (dure) zorg waar dat kan wordt uitgesteld (o.a. verschuiving van 2e naar 1e lijnzorg, van 1e naar 0-de lijn en voorliggende voorzieningen). Zorgaanbieders geven aan behoefte te hebben aan een lokaal overleg tussen formele en informele aanbieders. Dat bevordert de samenwerking, afstemming en het samen zoeken naar een breed aanbod dat zo laagdrempelig als mogelijk toegankelijk is voor burgers die daar behoefte aan hebben. Zij kunnen dan ook een gezamenlijk aanbod voor respijt en/of sociale kaart ontwikkelen. Elkaar weten te vinden maakt het mogelijk om expertise te delen en het ondersteuningsaanbod te verbreden. 4. Actualiseer sociale kaart met respijtzorgaanbod Actualiseer de sociale kaart, en betrek daarbij ook het respijtzorgaanbod van de zorgorganisaties. 5. Steunpunt Mantelzorg Losser Het Steunpunt Mantelzorg is ondergebracht bij Stichting Cluster, de welzijnsorganisatie van de gemeente Losser. De mantelzorgconsulent is via Stichting Cluster in dienst bij de gemeente. Uit de bestanden van het Steunpunt blijkt dat op dit moment 142 geregistreerd staan. De consulent heeft 10 uur beschikbaar om haar taak uit te voeren. In dit onderzoek is de vraag naar de bekendheid van het steunpunt meegenomen. Gebleken is dat het steunpunt zowel fysiek als digitaal onvoldoende in beeld is. 17.

19 De betrokken zorgaanbieders hebben weinig tot geen contact en zijn niet bekend met de ondersteuningsmogelijkheden. Dat is een van de redenen waarom er geen verwijzing plaats vind. Uit landelijk onderzoek blijkt dat 1 op de 5 Nederlanders mantelzorgtaken heeft (SCP, 2010). Niet iedere mantelzorger heeft behoefte aan ondersteuning, maar men is vaak wel op zoek naar informatie. Wanneer de aanbevelingen uit deze rapportage worden aangenomen, dan zal dat voor een groot deel een verzwaring van het takenpakket van het steunpunt met zich meebrengen. Het is de vraag of de huidige 10 uur ondersteuning voldoende zal zijn. Dat vraagt om herzieningen van de taak van de consulent en de rol van het Steunpunt Mantelzorg in Losser. 6. Keurmerk mantelzorgvriendelijke gemeente en organisaties Ga voor het keurmerk van mantelzorgvriendelijke gemeente ( in samenwerking met de zorgorganisaties. Dit creëert meer verbondenheid/samenwerking tussen de zorgorganisaties en zorgt voor extra publiciteit en aandacht voor het thema mantelzorg. Hiermee wordt ook een groot aantal bereikt! Eén op de acht medewerkers combineert betaald werk met zorgtaken, maar is zich vaak niet bewust mantelzorger te zijn. Bekendheid geven aan dit gezamenlijk optreden via de huis-aan-huisbladen en andere sociale media kan herkenning oproepen bij andere burgers die mantelzorger zijn. 7. Gezamenlijke training van zorg- en welzijnsprofessionals mantelzorg Zorg voor een training over het omgaan met voor zorg- en welzijnsprofessionals in de gemeente. Ook bij deze scholing is het goed om dat in samenwerking met verschillende organisaties op te pakken die met te maken hebben (zorgloket, Cluster en zorgorganisaties). Zo leer je elkaar kennen en kun je beter naar elkaar doorverwijzen wanneer dat nodig/mogelijk is. 8. Vaststellen van prioriteiten van ondersteuning Niet elke mantelzorger is/wordt een belaste of overbelast mantelzorger. Er zijn wel risicogroepen waarbij overbelasting vaker gesignaleerd wordt. Eén van deze risicogroepen is mantelzorger(s) van mensen met dementie. Bij dementie verliest de patiënt steeds meer de regie over het eigen leven. De mantelzorger krijgt deze rol er steeds meer bij tot in het ergste geval, waarbij de patiënt 24 uur per dag afhankelijk wordt. Deze zijn vaak de (zelf ouder wordende) partner. Losser heeft het hoogste percentage mensen met dementie in de regio Twente, namelijk 35%. Dat betekent ook het grootste aantal van dementerenden. 70% van alle mensen met dementie woont thuis. De helft hiervan is alleenstaand. Het directe netwerk van mensen met dementie bestaat gemiddeld uit 3 tot 4. Tot voor kort lag de focus voor het Steunpunt Mantelzorg Losser vooral bij jonge. Deze doelgroep kreeg daarmee meer aandacht en partijen die bij deze doelgroep betrokken zijn, zijn behoorlijk geïnformeerd en weten elkaar te vinden. Voor de gemeente Losser zijn de cijfers over het hoge percentage mensen met dementie (35%) redenen om de prioriteit van de ondersteuning de komende tijd te leggen bij deze groep. 18.

20 Daarmee wil de gemeente bevorderen dat ook mensen met dementie zo lang mogelijk thuis in hun eigen omgeving kunnen blijven wonen en dat hun de zorg voor hun naaste zo lang mogelijk kunnen blijven volhouden. Naast gerichte aandacht voor deze doelgroep is het brede thema mantelzorg, dus ook jonge, in Losser de komende jaren een belangrijk beleidsonderwerp. 9. Toetsen van beleid In het beleid is het betrekken van bij de (keukentafel) gesprekken vastgelegd, evenals de rol van de mantelzorger, de mogelijkheid om zelf een apart gesprek aan te vragen en de mogelijkheid om ondersteuning te vragen zodat de mantelzorger ook een eigen leven kan behouden. De uitvoering van het beleid staat echter nog in de kinderschoenen. Stel een moment vast waarop het nieuwe beleid getoetst gaat worden en betrek daar ook de /gebruikers bij. 10. Update van behoefte-onderzoek Er kan meer inzicht verkregen worden in de behoefte van aan waardering en ondersteuning, met in ieder geval als aandachtspunt de materiële ondersteuning. Bij dit laatste is het wel de vraag of het daarbij om een financiering-- of een mantelzorgprobleem gaat. Dit onderwerp kan o.a. bij de keukentafelgesprekken aan de orde komen en via het zorgloket. 19.

21 Bijlage 1 Mantelzorgbeleidsscan Vinden: Aandachtspunt Zoek dichtbij hun eigen leefpad (jongeren: scholen, ouderen: verenigingen) Zoek dichtbij hun eigen zorgpad Deskundigheidsbevordering professionals Sluit aan bij de beleving van Betrek bij het gesprek Indicator Lokale organisaties zijn zich bewust dat zij een rol hebben in het signaleren en vinden van Afspraken over doorverwijzen met lokale partners binnen het leefpad Zorgorganisaties zijn zich bewust dat zij een rol hebben in het signaleren en vinden van Afspraken over doorverwijzen met lokale partners binnen het zorgpad Professionals (zorg, welzijn, onderwijs, verenigingsleven, werkgevers) zijn getraind om mensen die voor iemand zorgen als te herkennen Toerusting sociale wijkteams om te (h)erkennen en te vinden Taalgebruik sluit aan bij belevingswereld van de Sociale kaart bevat ondersteuningsmogelijkheden voor Aandacht in lokale media voor mantelzorgverhalen Mantelzorgers zijn partner bij keukentafelgesprek Inzet speciale instrumenten (bijv. Preventieve Ondersteuning Mantelzorg (POM) of Mantelscan) om te betrekken Versterken: Aandachtspunten Onderzoeken van de 'vraag achter de vraag' Goede waardering van Regie en keuzevrijheid van Actieve participatie van in beleid Indicator Keuzemogelijkheid aanvullend apart gesprek met vastgelegd in beleid Grenzen en mogelijkheden mantelzorger zijn onderdeel van keukentafelgesprek Flexibel aanbod aan ondersteuningsmogelijkheden Betrokkenheid bij (vorm van) waardering Specifieke waardering van Bekendheid en publiciteit waardering Mantelzorgers hebben een formele rol in het proces van aanvraag, onderzoek en indicering Mantelzorgers zijn meer dan alleen 'zorgers' en hebben (recht op) eigen leven naast zorgtaken Onafhankelijke cliëntondersteuning Mogelijkheid inzetten PGB voor informele zorg Rechtspositie van in Wmo wordt gecommuniceerd Deelname (ex-) in (Wmo)-raad 20.

22 (Ex-) nemen deel in werkgroepen beleid Cliënttevredenheidsonderzoek onder Toetsen van effecten nieuw mantelzorgbeleid onder Verlichten: Aandachtspunten Aandacht voor preventie en vroegtijdige ondersteuning Informatie en advies Emotionele steun aan Respijtzorg Materiële steun aan Overall Indicator Netwerk van zorgvrager en mantelzorger wordt in beeld gebracht Betrekken van buurtbewoners en vrijwilligers Actuele sociale kaart met hulp aanbod Herkenbaar en goed bereikbaar informatiepunt Informatie over mantelzorg en werk Informatie over preventieve ondersteuning Stimuleren mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid? Aanbod collectieve emotionele ondersteuning Aanbod individuele emotionele ondersteuning Respijtzorgaanbod wordt gecommuniceerd Draaglast wordt besproken in relatie tot respijtzorg Materieel steunaanbod wordt goed gecommuniceerd Reisvergoeding Woningaanpassingen Administratieve ondersteuning Kinderopvang Maatwerkoplossingen Verbinden: Aandachtspunten Indicator Samenwerking tussen professionals en Professionals zijn geschoold om de mantelzorger als een (integraal hulpaanbod) gelijkwaardige partner te zien (bijv. SOFA-model 5 ). Samenwerking en afstemming tussen organisaties formele en informele zorg en ondersteuning Mantelzorgers wordt gezien als expert van de leefwereld cliënt Samenwerking met op breed terrein (bijv. ook HH en dagbesteding) Overleg tussen zorgorganisaties en (koepel)organisatie informele zorg Steunpunt of welzijnsorganisatie is in contact met Rol van informele zorg in inkoop en aanbesteding van zorg en ondersteuning 5 SOFA-model staat voor: Samenwerken, Ondersteunen, Faciliteren en Afstemmen. Daarbij gaat om de verschillende rollen die in de zorg kunnen hebben: partner, hulpvrager, familielid en expert. 21.

23 Bijlage 2 Interviews zorgaanbieders Interviewvragen: Thema vinden: 1. Heeft uw organisatie een beleid t.a.v. de rol van de? Zo ja, hoe ziet die er uit? Zijn er afspraken over de positie van de, wordt de MZ actief betrokken bij het behandel/zorgplan? Blijft de MZ de ondersteunende rol houden bij opname of overdracht van huis naar een organisatie? Welke afspraken zijn er vastgelegd? Zijn er afspraken over het doorverwijzen van? 2. Is uw organisatie zich bewust van het feit dat zich vaak niet als zodanig herkennen? Vindt u het uw rol als organisatie om de mantelzorger daarop aan te spreken? Is dit opgenomen in het beleidsplan of wilt u dat opnemen? 3. Zijn de medewerkers van uw organisatie bekend met de rol en positie van de mantelzorger en de eventuele afspraken die er vanuit de organisatie zijn? Hebben zij daar een scholing voor gehad? Is er behoefte aan scholing? Zou u gezamenlijk met andere partijen formele en informele zorg een scholing wenselijk vinden, ook voor wat betreft doorverwijzing en afstemming? 4. Is uw organisatie bekend met de sociale kaart voor informele zorg? Kent u de rol die het Steunpunt c.q. Stichting Cluster daarin heeft? Heeft uw organisatie folders/informatie op een zichtbare plaats? Worden er specifieke instrumenten als POM of de mantelscan ingezet om te bereiken? Thema Versterken: 1. Is in het behandel/zorgplan vastgelegd welke taken door de mantelzorger(s) worden uitgevoerd? Zijn daarbij ook afspraken gemaakt over waarneming van de taken van de mantelzorger bij afwezigheid? Is vastgelegd hoe mantelzorger(s) en professionals samen met de zorgvrager (indien en voor zover dat mogelijk is) de taken het best kunnen afstemmen? 2. Worden zorgvrager en mantelzorger(s) als een systeem benaderd? 3. Wordt met de familie/mantelzorg duidelijk gecommuniceerd over de familie- /cliëntenraad? Waar kan men de info vinden, bij wie kan men meer informatie krijgen of zaken inbrengen? 4. Mantelzorgers zijn belangrijk voor het welbevinden van zorgvragers. Het waarderen van is essentieel. De gemeente speelt hierin een belangrijke rol. Hoe ziet u uw rol hierin? Wat zou u samen met gemeente en andere partners kunnen betekenen als het gaat om waardering van de? 5. Een groot aantal (1 op de 8 medewerkers) combineert deze taak met betaald werk. Hoe ziet het personeelsbeleid van uw organisatie er uit voor wat betreft mantelzorg? Heeft uw organisatie een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid? Zo nee, hebt u daar behoefte aan? Bekendheid met de erkenning mantelzorg en werk. 6. Hebben van cliënten ook een rol in het (zorg)beleid van de instelling? 22.

24 Thema Verlichten: 1. Vindt u de (bestaande) informatie/sociale kaart voldoende inhoud geven over de mogelijkheden van ondersteuning zowel wat betreft informele als formele zorg? 2. Zijn de professionals binnen uw organisatie bekend met de ondersteuningsmogelijkheden waaronder de lotgenotencontacten en respijtmogelijkheden? Is er een functionaris specifiek belast met dit thema (daarmee is er dan ook een aanspreekpunt)? 3. Zo nee, heeft uw organisatie behoefte aan een dergelijke sociale kaart? Hoe ziet u uw rol daarin? 4. Biedt uw organisatie mogelijkheden voor respijtzorg? Thema verbinden: 1. Is er een overleg tussen de formele en informele zorg in Losser? Hebt u behoefte aan een overlegmogelijkheid tussen formele en informele zorg in Losser? Zo ja, welke rol/functie moet dit overleg wat u betreft hebben? 2. Hebt u een samenwerkingscontract tussen professionals en om gelijkwaardig samen te werken? 3. Heeft u bij de afspraken met de gemeente over huishoudelijke ondersteuning en dagbesteding afspraken over de rol en afstemming met? Interviewverslagen organisaties Aveleijn, Sint. Maarten en LosserHof Aveleijn Willy ten Pas Vinden: 1. Wij spreken over wettelijke vertegenwoordigers i.p.v.. Dat is zo gegroeid. Die nemen een aantal taken op zich zoals meegaan bij artsbezoeken, financiën, etc. Er is beleid op. Wij spreken van medezeggenschap en dat is ook verplicht. Dat betekent dat er beleid en wetgeving op is. Voor een aantal zaken wordt ook wel een contactvrijwilliger of een maatje gezocht. Het gaat om een afhankelijke doelgroep. Daarom wordt goed gekeken wat nodig is en wie dat kan doen. Er is wel een verschil in familie/verwanten en vrijwilligers, ook in taken en bevoegdheden. Bij ambulante begeleiding, waar je ook veel psychische problematiek ziet, zie je ook wel vaker dat de mantelzorger afhaakt. Deze kwetsbare groep valt nu deels onder de Wmo. Dat betekent ook dat je specifieke vrijwilligers nodig hebt. Er wordt wel eerst gekeken naar wat kunnen familie/naasten doen, dan naar een vrijwilliger. We hanteren de term MZ maar gebruiken hem (nog) niet. Term naasten/familie is ruim: dichtbij/veraf en ex MZ. Medewerkers zijn zelf ook vaak mantelzorger, ook voor één van de cliënten. Ze is niet bekend met het feit dat er MZ ondersteuning is in Losser. Vind het wel goed dit te weten en waar nodig te verwijzen. 2. Men is wel met dit onderwerp bezig; vooral ook dat medewerkers zelf mantelzorger zijn. Willy weet dat van 99% van de medewerkers. Scholing wordt als wenselijk gezien, vooral als dat gezamenlijk kan: voor formele en informele zorg medewerkers. 23.

25 3. zie 1 4. Nee. Aveleijn heeft per cliënt een sociale kaart gericht op het netwerk, de mantelzorg en dat staat vooral in het belang van de cliënt. Versterken 1. Per cliënt is vastgelegd, wie 1e contactpersoon is, 2e etc., hoe de contacten lopen, wie is belangrijk voor de cliënt. Vrijwilligers kunnen daar ook bij horen. (Dat zijn soms dus wel meer dan 5 personen). Er zijn afspraken vastgelegd over taken MZ en professionals. Eigenlijk is het hele systeem belangrijk, alleen de een soms meer dan de ander. 2. Ja, iedereen die betrokken is bij het welzijn van de cliënt. 3. Ja, er is een cliëntenraad en een verwantenraad. Dat wordt ook landelijk gezien steeds vaker als verplichting gesteld. MZ wordt ook steeds meer als een verplichting gezien. 4. Wij zouden kunnen zorgen voor netwerkoverleg/ontmoeting tussen MZ van cliënten. Een aantal thema s die benoemd worden: hoe ga je om met schuldgevoelens, wat kun je voor je familielid betekenen, etc. 5. De organisatie is zich zeer bewust van het feit dat zorgmensen vooral ook vaker mantelzorger zijn. Bij functioneringsgesprekken is dat onderdeel van het gesprek. Er is nog geen beleid op. We maken met deze vraag iets wakker bij de organisatie. Willy neemt het mee naar het management. Ze merkt op dat er wel een goed intermenselijk contact is tussen medewerkers en leidinggevenden. Daarnaast biedt de CAO mogelijkheden voor o.a. onbetaald verlof. Er ontstaat een idee over het onderzoeken naar de mogelijkheid om als drie zorgaanbieders samen met de gemeente Losser het Award Mantelzorgvriendelijke organisatie aan te vragen en daar de publiciteit mee te zoeken. Publiciteit zoeken heeft als positief effect dat meer mensen zich gaan realiseren dat zij ook mantelzorger zijn. Verlichten 1. Het hebben van een sociale kaart is belangrijk, vooral nu er veel veranderingen zijn en mensen langer thuis blijven wonen. De indicatiestelling verandert en logeermogelijkheden/respijt worden belangrijke onderdelen. De huidige sociale kaart is onvoldoende. Organisaties zijn niet op de hoogte van de kaart en hij niet aangepast aan de veranderingen. 2. Professionals zijn wel bekend met de mogelijkheden binnen de eigen organisatie, maar niet daarbuiten. Wel belangrijk, zie Ja, zie 1. Ook om aan te kunnen geven welke mogelijkheden Aveleijn te bieden heeft. Er is bijvoorbeeld een pubergroep. Vanuit de Wmo kunnen daar ook mensen voor worden aangemeld. Hij is bedoeld voor pubers met een VG achtergrond en vanuit sociaal zwakkere omstandigheden en waar bijvoorbeeld gezinsbegeleiding plaatsvindt. 4. Nee, wil hier wel weer een grotere rol in gaan spelen. 24.

26 Verbinden 1. Ja, daar is behoefte aan en ze wil ook graag zitting nemen en een rol vervullen. 2. Wij zien het zorgplan als een contract. Belangrijkste uitgangspunt is het individu, de cliënt, en diens individuele situatie. Wat heeft hij of zij nodig om hier goed te leven? 3. Ja, t.a.v. dagbesteding, de individuele begeleiding en de gezinsbegeleiding. Ook hier staat de cliëntbenadering centraal en de rol van mantelzorg/familie is belangrijk. Als voorbeeld: Van een cliënt werd de moeder opgenomen in Sint Maarten. De cliënt deed altijd boodschappen voor zijn moeder en bleef dat doen na opname van moeder. Aan het maken van vader-/moederdagcadeautjes wordt aandacht besteed. Als vader en moeder er niet meer zijn wordt iets gemaakt voor de broer of zus die die rol overgenomen heeft. Maartensstede, onderdeel Zorggroep St. Maarten Laurens Rechtop Vinden 1. Ja, de mantelzorger heeft een rol en die staat beschreven in het zorgleefplan. Minimaal 2 keer per jaar wordt het plan besproken (dat is ook wettelijk verplicht). De bespreekpunten worden aan de mantelzorger vooraf voorgelegd. Dat is ook een goede ontwikkeling (de wettelijke kant). Overplaatsing /doorverwijzing komt nauwelijks voor. Soms bij ernstige gedragsproblemen, maar ook dan komt het de cliënt en omgeving niet ten goede, dus in uiterste nood. Het is ook negatief voor de MZ die ook uit een vertrouwde kring weg moet (netwerk). Aanvulling: MZ van partner met NAH (Parkinson, CVA etc.) hebben het zwaar omdat dit een moeilijke doelgroep is! 2. Ja. Wij bieden die dat willen ook cursussen aan om hun partner/familielid zelf te verzorgen, vooral in de thuissituatie. Denk daarbij aan kleine wondjes, etc. Vroeger kwamen zij, met degenen die een indicatie hebben, naar de zorgorganisatie praten over de a.s. opname. Dan kon men meteen ook proeven aan de organisatie. Nu gaat maatschappelijk werk op huisbezoek. Daarmee wordt ook de rol die de mantelzorger wil houden, besproken (wat wilt u/wat kunt u en hoe stemmen we dat af) 3. Ja. Zij hebben nog geen scholing gehad. Er is al wel veel ervaring, ook met MZ in het kleinschalig wonen. Nieuwe medewerkers worden bij inwerking ook op de rol van gewezen. In de kleinschalig wonen projecten is minimaal 2 keer per jaar een familiebijeenkomst. De thema s staan in het kader van deel je leven, ontmoeting, etc. 4. Stichting Cluster is wel bekend maar de relatie die er is wordt onderhouden door het MW. Niet bekend is dat Gerda van de Velde als MZ consulent bij het Cluster in zit. Hij vindt een werkgroep formele en informele zorg nodig. De organisatie wil een soort kloppend hart voor Losser zijn/worden. Een soort voorliggende voorziening waar mensen naar toe kunnen voor activiteiten en ontmoeting. De organisatie is 1 geworden (zorg en verpleging). Men wil zich ook richten op respijt, tijdelijke opvang, hotelmatige zorg na een operatie, samen met de Werkwijzer. Reden daarvan is dat mensen die door hun beperking moeilijk werk kunnen vinden, een functie binnen de organisatie te geven daar waar dat kan en passend is. Men denkt ook aan het starten met een soort ontbijtservice voor wijkbewoners en ze kijken naar groen onderhoud. Weg met de hokjes en het hokjes denken! 25.

Rapportage mantelzorgbeleidsscan

Rapportage mantelzorgbeleidsscan Rapportage mantelzorgbeleidsscan Hengelo ARCON 6 OKTOBER 2015 1 Inleiding Wens analyse mantelzorgbeleid Hengelo Doel analyse mantelzorgbeleid Opzet mantelzorgbeleidsscan Leeswijzer 2 Uitkomsten Presentatie

Nadere informatie

Rapportage mantelzorgbeleidsscan Twenterand

Rapportage mantelzorgbeleidsscan Twenterand Rapportage mantelzorgbeleidsscan Twenterand Auteurs: Anne ten Vergert en Ria Schlepers Datum: 19 januari 2016 Inhoudsopgave 1 1 Inleiding 2 Wens analyse mantelzorgbeleid Twenterand 2 Doel analyse mantelzorgbeleid

Nadere informatie

Rapportage mantelzorg Kampen

Rapportage mantelzorg Kampen Rapportage mantelzorg Kampen Coby Klomp ARCON 14 SEPTEMBER 2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1 Inleiding... 2 1.1 Wens analyse mantelzorgbeleid Kampen... 2 1.2 Doel analyse mantelzorgbeleid... 3 1.3

Nadere informatie

Rapportage Onderzoek Mantelzorg

Rapportage Onderzoek Mantelzorg Rapportage Onderzoek Mantelzorg Westelijke Mijnstreek, september 2015 Inhoudsopgave pagina Inleiding - 1-1. Voorbereiding - 2-2. Bevindingen - 3-3. Conclusie & aanbevelingen - 5-4. Dankwoord - 6 - Inleiding

Nadere informatie

Rapportage mantelzorgbeleidsscan Wierden

Rapportage mantelzorgbeleidsscan Wierden Rapportage mantelzorgbeleidsscan Wierden Auteurs: Anne ten Vergert en Ria Schlepers Datum: 20 januari 2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 1 Inleiding 2 1.1 Wens analyse mantelzorgbeleid Wierden 2 1.2 Doel

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing voor zorgaanbieders

Gebruiksaanwijzing voor zorgaanbieders Gebruiksaanwijzing voor zorgaanbieders Als zorgaanbieder doet u een beroep op zorgvrijwilligers en mantelzorgers. Binnen zorginstellingen wordt de verbinding met thuis en het gewone leven zoveel mogelijk

Nadere informatie

Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom?

Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom? Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom? Het ministerie van VWS heeft wee websites in het leven geroepen die hierover uitgebreid informatie geven www.dezorgverandertmee.nl en www.hoeverandertmijnzorg.nl

Nadere informatie

De blik op mantelzorg Twenterand ADVIESDOCUMENT

De blik op mantelzorg Twenterand ADVIESDOCUMENT De blik op mantelzorg Twenterand ADVIESDOCUMENT RIA SCHLEPERS BORNE, JUNI 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 De blik op Mantelzorg... 2 2. Waar staan we nu: de Mantelzorgbeleidsscan... 3 Uitkomsten...

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing voor gemeenten

Gebruiksaanwijzing voor gemeenten Gebruiksaanwijzing voor gemeenten U als gemeente doet een beroep op mantelzorgers en zorgvrijwilligers. Vanwege de opdracht om de zorg dichtbij mensen zelf te organiseren, en de beheersing van de kosten

Nadere informatie

Reactie op advies Mantelzorgondersteuning en waardering

Reactie op advies Mantelzorgondersteuning en waardering bericht Ontwikkeling Maatschappelijke Ontwikkeling Retouradres: Postbus 10007, 8000 GA Zwolle Participatieraad Zwolle t.a.v. de heer J. van der Heiden Sassenstraat 33 8011 PB..ZWOLLE Stadskantoor Lübeckplein

Nadere informatie

Beleid mantelzorg. Versie 031109 Herzieningsdatum 031112

Beleid mantelzorg. Versie 031109 Herzieningsdatum 031112 Beleid mantelzorg Herzieningsdatum 031112 Mantelzorgbeleid Cederhof Mantelzorg kan worden gedefinieerd als de extra zorg en begeleiding die mensen, vrijwillig, langdurig en onbetaald, verlenen aan personen

Nadere informatie

Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen

Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen Inleiding De gemeente Harlingen wil passende ondersteuning bieden aan mantelzorgers. Inzicht in de belasting en ondersteuningsbehoeften van deze doelgroep

Nadere informatie

Gemeente Sittard-Geleen. Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers

Gemeente Sittard-Geleen. Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers Gemeente Sittard-Geleen Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers 2015 Inhoud 1. Inleiding... 1 2.1 Mantelzorgondersteuning... 2 2.1.1 Aandacht aan de voorkant... 2

Nadere informatie

Oude en nieuwe Wmo. ondersteuning. 2 Deze resultaatgebieden zijn: a. een huishouden te voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning;

Oude en nieuwe Wmo. ondersteuning. 2 Deze resultaatgebieden zijn: a. een huishouden te voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning; Oude en nieuwe Wmo De Tweede Kamer is akkoord met het Voorstel van wet Wmo 2015. Na behandeling in de Eerste Kamer zal dit voorstel eind 2014 de huidige Wmo gaan vervangen. Tussen de huidige Wmo en het

Nadere informatie

Informatiekaart 2. Mantelzorg in de Wmo 2015. Gemeenten aan zet. Kennisdossier Mantelzorg en de Wmo

Informatiekaart 2. Mantelzorg in de Wmo 2015. Gemeenten aan zet. Kennisdossier Mantelzorg en de Wmo Informatiekaart 2 Mantelzorg in de Wmo 2015 In de vernieuwde Wmo staan participatie en zelfredzaamheid centraal. Nederland wordt steeds meer een participatiemaatschappij: de rol van de overheid in zorg

Nadere informatie

Rapport Onderzoek Mantelzorgbeleid

Rapport Onderzoek Mantelzorgbeleid Rapport Onderzoek Mantelzorgbeleid In opdracht van VNG Datum: 16-6-2015 Team Kennisnetwerk Wmo RadarAdvies Veemarkt 83, 1019 DB Amsterdam T (020) 463 50 50 www.radaradvies.nl Inhoudsopgave 1 Inleiding

Nadere informatie

Welkom. Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013. Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent

Welkom. Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013. Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent Welkom Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013 Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent Inhoud presentatie Informatie en kengegevens Steunpunt Mantelzorg De praktijk aan het

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing voor belangenbehartigers

Gebruiksaanwijzing voor belangenbehartigers Gebruiksaanwijzing voor belangenbehartigers Deze gebruiksaanwijzing is voor mensen die gemeenten of zorgaanbieders adviseren over mantelzorg en/of vrijwilligerszorg. Als ervaringsdeskundige op het gebied

Nadere informatie

Mantelzorg waardering en ondersteuning

Mantelzorg waardering en ondersteuning 6 juli 2017 Mantelzorg waardering en ondersteuning Betreft: kadernota 2017-2021 Beste leden van de gemeenteraad, burgemeester, wethouder en andere aanwezigen, Vanavond wordt de kadernota 2017-2021 van

Nadere informatie

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE Hoe word ik als cliënt geïnformeerd over de veranderingen? Met een brief van de gemeente Met een persoonlijk gesprek in 2015

Nadere informatie

3 VISIE OP MANTELZORG EXTRAMURALE ZORG ISZ DE BRUG

3 VISIE OP MANTELZORG EXTRAMURALE ZORG ISZ DE BRUG MANTELZORGBELEID EXTRAMURALE ZORG ISZ DE BRUG Dit beleid is opgesteld voor extramurale cliënten van ISZ De Brug en geldt vanaf 1 januari 2015. 1 INLEIDING Door veranderingen in de zorg wordt er een steeds

Nadere informatie

Beleid mantelzorg en vrijwilligers Fener Zorg

Beleid mantelzorg en vrijwilligers Fener Zorg P a g i n a 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Begrippen 1-2 3. Verschillen tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk 2 4. Mantelzorg in Rotterdam 2-3 5. Visie van Fener Zorg op mantelzorg en vrijwilligers

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing voor (welzijns-) organisatie voor mantelzorgers of zorgvrijwilligers

Gebruiksaanwijzing voor (welzijns-) organisatie voor mantelzorgers of zorgvrijwilligers Gebruiksaanwijzing voor (welzijns-) organisatie voor mantelzorgers of zorgvrijwilligers Mantelzorgers en zorgvrijwilligers zijn van onschatbare waarde voor de samenleving. Als organisatie in de informele

Nadere informatie

Mantelzorg in de gemeente Groesbeek

Mantelzorg in de gemeente Groesbeek Mantelzorg in de gemeente Groesbeek 1 Inleiding De gemeente is vanuit de Wmo verantwoordelijk voor ondersteuning van mantelzorgers. Met deze notitie wordt een eerste invulling gegeven aan die verantwoordelijkheid.

Nadere informatie

voorstel Beslisnota voor de raad Openbaar Mantelzorgondersteuning en waardering Versienummer 1

voorstel Beslisnota voor de raad Openbaar Mantelzorgondersteuning en waardering Versienummer 1 Beslisnota voor de raad Openbaar Onderwerp Mantelzorgondersteuning en waardering Versienummer 1 Portefeuillehouder Nelleke Vedelaar Informant Erna van Dijk Eenheid/Afdeling Ontwikkeling / OWS Telefoon

Nadere informatie

Goed samenspel met mantelzorgers loont! SharingDay 7-11 13

Goed samenspel met mantelzorgers loont! SharingDay 7-11 13 Goed samenspel met mantelzorgers loont! SharingDay 7-11 13 1 Wat is Mezzo? Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg Visie: Wij maken het mogelijk dat mensen op eigen wijze voor elkaar

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid Driezorg

Mantelzorgbeleid Driezorg Mantelzorgbeleid Driezorg Inleiding Mantelzorg is een belangrijk en omvangrijk deel van de zorg. Naar verwachting neemt het aandeel van mantelzorgers toe in verband met demografische en sociaal-economische

Nadere informatie

Wordt de mantelzorger lokaal ondersteund?

Wordt de mantelzorger lokaal ondersteund? Onderzoeksresultaten Mantelzorgondersteuning in uw gemeente juni 2017 Wordt de mantelzorger lokaal ondersteund? Het Nationaal Mantelzorgpanel is gevraagd of zij bekend zijn met lokale mantelzorgondersteuning

Nadere informatie

Vraag 1: In 2017 wordt een pilot gestart voor gezinsondersteuning vanuit het sociaal team. Graag willen wij uitleg hoe de pilot eruit ziet?

Vraag 1: In 2017 wordt een pilot gestart voor gezinsondersteuning vanuit het sociaal team. Graag willen wij uitleg hoe de pilot eruit ziet? Datum : 13 februari 2017 Van : Het college Bijlagen : Onderwerp : Raadsvoorstel Beleidsplan Wmo en Jeugd 2017-2020 Zaak- / Docnummer : 17-22420/ 20012 Op grond van artikel 34b Reglement van Orde stelt

Nadere informatie

ZORG VOOR EEN GOEDE MANTEL Beleid Mantelzorg Waardeburgh

ZORG VOOR EEN GOEDE MANTEL Beleid Mantelzorg Waardeburgh ZORG VOOR EEN GOEDE MANTEL Beleid Mantelzorg Waardeburgh Opgesteld door: Bijlage: Albert Tahaparij Eveline Stehouwer Ellen van den Bosch Folder Mantelzorg Vastgesteld MT d.d. 10 september 2013 Opgesteld

Nadere informatie

Beknopte rapportage. Pilot Informatie voor de informele zorg

Beknopte rapportage. Pilot Informatie voor de informele zorg Beknopte rapportage van de Pilot Informatie voor de informele zorg Gemeente Enschede en Ministerie van VWS Juni december 2012 Pagina 1 Inhoud Inleiding... 3 Grotere rol van mantelzorgers en vrijwilligers...

Nadere informatie

Secretariaat WMO raad: Maaskantveld 26, 2992 HM Barendrecht. secretariaat: Website:

Secretariaat WMO raad: Maaskantveld 26, 2992 HM Barendrecht.  secretariaat: Website: Secretariaat WMO raad: Maaskantveld 26, 2992 HM Barendrecht E-mail secretariaat: info@wmo-raadbarendrecht.nl Website: www.wmo-raadbarendrecht.nl Aan het College van Burgemeester en Wethouders Postbus 501

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid. Mantelzorgbeleid De Gouden Leeuw Groep - mei

Mantelzorgbeleid. Mantelzorgbeleid De Gouden Leeuw Groep - mei Mantelzorgbeleid Mantelzorgbeleid De Gouden Leeuw Groep - mei 2016-1 Inleiding De Gouden Leeuw Groep hecht veel waarde aan een goede relatie tussen de cliënt, de mantelzorger en de medewerker(s) van De

Nadere informatie

Mantelzorg en vrijwilligerszorg is de basis

Mantelzorg en vrijwilligerszorg is de basis Mantelzorg en vrijwilligerszorg is de basis - Beuningen - - donderdag 19 november 2015 1 Van Binnenhof naar Beuningen een beeld 2 Waar hebben we het over zelfzorg gebruikelijke zorg Informele zorg professionele

Nadere informatie

NAASTENPARTICIPATIEBELEID ISZ De Brug

NAASTENPARTICIPATIEBELEID ISZ De Brug NAASTENPARTICIPATIEBELEID ISZ De Brug Dit beleid is in eerste instantie opgesteld voor intramurale cliënten van ISZ De Brug. De vertaalslag naar extramurale cliënten moet nog worden gemaakt. Inleiding

Nadere informatie

Mezzo Advies voor gemeenten Verordening WMO versie 2

Mezzo Advies voor gemeenten Verordening WMO versie 2 voor gemeenten Verordening WMO 2015 versie 2 Mezzo Auteur: Karin Verbeek Bunnik, oktober 2014 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. DE REIKWIJDTE VAN MANTELZORG... 3 2.1. Mantelzorg is altijd vrijwillig...

Nadere informatie

De slimste route? Vormgeven toegang

De slimste route? Vormgeven toegang De slimste route? Vormgeven toegang Grote veranderingen in zorg en ondersteuning Taken vanuit AWBZ, Jeugdzorg, Werk en inkomen. Passend onderwijs (toegang tot onderwijs) De slimste route (voor Hengelo)

Nadere informatie

Workshop: Familiegericht werken. SOFA-model

Workshop: Familiegericht werken. SOFA-model Workshop: Familiegericht werken SOFA-model In de zorg staat de zorgvrager centraal, maar ook de familie is betrokken partij als iemand wordt opgenomen in het WZC. Om de zorg goed te laten verlopen, is

Nadere informatie

Uitvoeringsplan Actiepunten gemeenten. Mantelzorgondersteuning en mantelzorgwaardering in het Westerkwartier

Uitvoeringsplan Actiepunten gemeenten. Mantelzorgondersteuning en mantelzorgwaardering in het Westerkwartier Uitvoeringsplan Actiepunten gemeenten Mantelzorgondersteuning en mantelzorgwaardering in het Westerkwartier 2017-2018 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Beleidskader Niveau 1 Ondersteuning vanuit de samenleving...

Nadere informatie

Bron: Vilans website januari 2018 en Movisie - website januari 2018

Bron: Vilans website januari 2018 en Movisie -   website januari 2018 Wettelijke kaders en voorzieningen mantelzorgondersteuning Bron: Vilans - https://www.vilans.nl - website januari 2018 en Movisie - https://www.movisie.nl website januari 2018 Vilans is een kenniscentrum

Nadere informatie

Respijtzorg in de regio

Respijtzorg in de regio Respijtzorg in de regio Pagina 1 van 7 Respijtzorg in de regio Aandachtspunten van aanbieders en verwijzers in het Land van Cuijk Respijtzorg in de regio Pagina 2 van 7 Inleiding Respijtzorg geeft mantelzorgers

Nadere informatie

De gekantelde Wmo-verordening

De gekantelde Wmo-verordening De gekantelde Wmo-verordening De VNG heeft een Wmo-modelverordening gepubliceerd. Gemeenten kunnen deze tekst gebruiken als voorbeeld om lokaal een eigen Wmo-verordening op te stellen. Voor belangenorganisaties

Nadere informatie

Beleid samenwerking met en ondersteuning van mantelzorg in de intramurale locaties van Amstelring

Beleid samenwerking met en ondersteuning van mantelzorg in de intramurale locaties van Amstelring Beleid samenwerking met en ondersteuning van mantelzorg in de intramurale locaties van Amstelring Mantelzorgbeleid Intramuraal Amstelring 2013 1 Inleiding Mantelzorg staat in de belangstelling. Het ontwikkelen

Nadere informatie

Minters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg

Minters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg Voor mantelzorgers Voor professionals Over mantelzorg Minters Mantelzorg Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals Zorgt u meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden voor uw partner,

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing voor belangenbehartigers

Gebruiksaanwijzing voor belangenbehartigers Gebruiksaanwijzing voor belangenbehartigers Deze gebruiksaanwijzing is voor mensen die gemeenten of zorgaanbieders adviseren over mantelzorg en/of vrijwilligerszorg. Als ervaringsdeskundige op het gebied

Nadere informatie

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Programma Welkom en korte kennismaking Pluspunt aan het werk Ouderen Mantelzorgers Visie Pluspunt op ontwikkelingen in sociaal domein Pluspunt aan het werk

Nadere informatie

Startnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015

Startnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015 Startnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015 Datum: maart 2015 Afdeling: Samenlevingszaken In- en aanleiding Voor u ligt de startnotitie voor de aankomende beleidsnota van de gemeente

Nadere informatie

Doel. Inleiding. De mantelzorger als samenwerkingspartner MANTELZORGBELEID VIERSTROOM

Doel. Inleiding. De mantelzorger als samenwerkingspartner MANTELZORGBELEID VIERSTROOM MANTELZORGBELEID VIERSTROOM Doel Het doel van deze tekst is een kader beschrijven waarbinnen doelstellingen en randvoorwaarden zijn vastgelegd die de samenwerking met mantelzorgers en ondersteuning van

Nadere informatie

Nota van B&W. onderwerp Mantelzorgwaardering 2016

Nota van B&W. onderwerp Mantelzorgwaardering 2016 gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W onderwerp Mantelzorgwaardering 2016 Portefeuillehouder dr. Tom Hom Collegevergadering 27 Oktober 2015 inlichtingen Vivienne Otto (023-5673585) Registratienummer 2015.0049296

Nadere informatie

waardering Zwolle Jonge mantelzorgers (jonger dan 18 jaar) zijn in de onderzoeken van de gemeente niet meegenomen,

waardering Zwolle Jonge mantelzorgers (jonger dan 18 jaar) zijn in de onderzoeken van de gemeente niet meegenomen, Zwolle Rapportage Mantelzorg in beeld Resultaten uit onderzoeken onder mantelzorgers 2012 en 2014 De gemeente Zwolle wil de positie van de mantelzorger versterken en hun taak verlichten. Met de komst van

Nadere informatie

Nieuwsflits 16 Aandacht voor iedereen. Hervorming Langdurige Zorg en Zorgakkoord. 8 mei 2013

Nieuwsflits 16 Aandacht voor iedereen. Hervorming Langdurige Zorg en Zorgakkoord. 8 mei 2013 Nieuwsflits 16 Aandacht voor iedereen 8 mei 2013 Hervorming Langdurige Zorg en Zorgakkoord Eind april presenteerde staatssecretaris Van Rijn zijn plannen voor hervorming van de langdurige zorg. Daarbij

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid ZAB Nederland

Mantelzorgbeleid ZAB Nederland Mantelzorgbeleid ZAB Nederland 1. Inleiding Mantelzorg is een thema dat momenteel veel aandacht krijgt in onze samenleving. Het gaat om zorg die noodzakelijkerwijs langdurig, onbetaald en vanuit een persoonlijke

Nadere informatie

De Adviesraad Sociaal geeft hierbij aanbevelingen en advies voor een bijgesteld beleid dat herkenbaar is en transparant voor de burger.

De Adviesraad Sociaal geeft hierbij aanbevelingen en advies voor een bijgesteld beleid dat herkenbaar is en transparant voor de burger. Datum : Kenmerk : Aan : het college van B en W van de Gemeente Oss Betreft : Ongevraagd advies mantelzorg Geacht college, Op 29 mei 2016 heeft de toenmalige Wmo raad advies uitgebracht over het Mantelzorgbeleid

Nadere informatie

Vragen en aandachtspunten t.b.v. gesprek met Wendy van Herk (team coördinator WMO gemeente Eersel).

Vragen en aandachtspunten t.b.v. gesprek met Wendy van Herk (team coördinator WMO gemeente Eersel). Vragen en aandachtspunten t.b.v. gesprek met Wendy van Herk (team coördinator WMO gemeente Eersel). Bij zowel de achterban van de mantel zorgers, voor deze Erica Vaarkamp en Toinette van Unen als ook bij

Nadere informatie

Wmo 2015 door Tweede Kamer

Wmo 2015 door Tweede Kamer Wmo 2015 door Tweede Kamer Een ruime tweederde meerderheid van de Tweede Kamer heeft op 24 april ingestemd met het wetsvoorstel van de Wmo 2015. De verwachting is dat de behandeling van het voorstel nog

Nadere informatie

Opgroeien met zorg(en): jonge mantelzorgers

Opgroeien met zorg(en): jonge mantelzorgers Opgroeien met zorg(en): jonge mantelzorgers Position paper In samenwerking met: Inleiding In dit paper geven MantelzorgNL en JMZ Pro inzicht in wie jonge mantelzorgers zijn, welke problemen en risico s

Nadere informatie

Goed samenspel met mantelzorgers

Goed samenspel met mantelzorgers Goed samenspel met mantelzorgers Criteria voor een mantelzorgvriendelijke organisatie Inleiding Wanneer iemand te maken krijgt met de professionele zorg/behandeling of begeleiding, brengt hij/zij een heel

Nadere informatie

Mezzo Advies Verordening WMO 2015

Mezzo Advies Verordening WMO 2015 Verordening WMO 2015 Mezzo Auteur: Karin Verbeek Bunnik, mei 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. De reikwijdte van mantelzorg 4 2.1 Mantelzorg is altijd vrijwillig 4 2.2 Mantelzorg en bovengebruikelijke

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid. Versie Herzieningsdatum

Mantelzorgbeleid. Versie Herzieningsdatum Mantelzorgbeleid Versie 260416 Herzieningsdatum 260419 Mantelzorgbeleid Cederhof Mantelzorg kan worden gedefinieerd als de extra zorg en begeleiding die mensen, vrijwillig, langdurig en onbetaald, verlenen

Nadere informatie

Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg

Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg Welkom De steunpunten algemeen Stand van zaken steunpunt vrijwilligers Stand van zaken steunpunt mantelzorg Vragen Contactgegevens De steunpunten Startbijeenkomst

Nadere informatie

Plan Informele Zorg 2016

Plan Informele Zorg 2016 Plan Informele Zorg 2016 2016 Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Mantelzorg... 2 2.1 Mantelzorgondersteuning... 2 2.1.1 Aandacht aan de voorkant... 2 2.1.2 Aandacht voor speciale doelgroepen... 4 2.1.3 Breed

Nadere informatie

Wat verandert er voor ouderen in het sociale domein?

Wat verandert er voor ouderen in het sociale domein? Wat verandert er voor ouderen in het sociale domein? 11 juni 2014 Bijeenkomst SBO provincie Utrecht NUZO Netwerk Utrecht Zorg voor Ouderen presentatie door Anneke van Heertum directeur Cosbo-Stad-Utrecht

Nadere informatie

Mantelzorg en professionals: bondgenoten in de zorg

Mantelzorg en professionals: bondgenoten in de zorg Mantelzorg en professionals: bondgenoten in de zorg Workshop Mantelzorg Febe Lenie de Pater Consulent Mantelzorg Freelancer Mantelzorgondersteuning November 2014 Doel workshop Bewustwording rol en positie

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid Stichting Thuiszorg Groot Limburg. Inleiding. 1. Doel

Mantelzorgbeleid Stichting Thuiszorg Groot Limburg. Inleiding. 1. Doel 1 Mantelzorgbeleid Stichting Thuiszorg Groot Limburg Inleiding Mantelzorgers zijn onmisbaar voor de cliënt en verdienen ondersteuning en begeleiding bij het uitvoeren van hun zorg- en ondersteuningstaken.

Nadere informatie

Inspraak regionale Verordening Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015

Inspraak regionale Verordening Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 Inspraak regionale Verordening Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 Reactie/advies: WMO-raad Uden Om alle reacties uit 12 gemeenten samen te kunnen brengen, wordt u verzocht om gebruik te maken van

Nadere informatie

Korte schets over wat de Kanteling inhoudt, samenhang met Welzijn Nieuwe Stijl Kanteling in beleid en verordening Kanteling in de uitvoering

Korte schets over wat de Kanteling inhoudt, samenhang met Welzijn Nieuwe Stijl Kanteling in beleid en verordening Kanteling in de uitvoering Checklist Kanteling binnen gemeenten Korte schets over wat de Kanteling inhoudt, samenhang met Welzijn Nieuwe Stijl Kanteling in beleid en verordening Kanteling in de uitvoering Kanteling in beleid Ja

Nadere informatie

V&VN standpunt. Samenwerken met informele zorg

V&VN standpunt. Samenwerken met informele zorg V&VN standpunt Samenwerken met informele zorg Inhoudsopgave 1 Informele zorg voegt waarde toe aan het leven 3 2 De rol van professionals is cliënt en systeem te ondersteunen in het zich samen redden 3

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid AYA Thuiszorg B.V.

Mantelzorgbeleid AYA Thuiszorg B.V. 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 : Visie op werken met mantelzorgers Hoofdstuk 2 : Wat kunnen mantelzorgers doen bij AYA Thuiszorg? Hoofdstuk 3 : Ondersteuning van mantelzorgers Hoofdstuk 4 : Mantelzorg en

Nadere informatie

Mezzo Model Informele Zorg

Mezzo Model Informele Zorg Voor gemeenten, zorg- en welzijnsorganisaties en werkgevers. Mezzo Model Informele Zorg Samenwerken om mantelzorgers en vrijwilligers goed te ondersteunen. Passende ondersteuning voor mantelzorgers en

Nadere informatie

Nota Mantelzorgondersteuning

Nota Mantelzorgondersteuning Nota Mantelzorgondersteuning Inleiding De gemeente is vanuit de Wmo verantwoordelijk voor mantelzorgondersteuning. Vanuit de oude Wmo is deze ondersteuning ondergebracht bij Stichting Welzijn Hattem (hierna

Nadere informatie

Gemeente Hattem - Nota Mantelzorgondersteuning

Gemeente Hattem - Nota Mantelzorgondersteuning GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Hattem. Nr. 92794 13 juli 2016 Gemeente Hattem - Nota Mantelzorgondersteuning Inleiding De gemeente is vanuit de Wmo verantwoordelijk voor mantelzorgondersteuning.

Nadere informatie

AANSTUREN OP BETERE SAMENWERKING TUSSEN PROFESSIONALS EN MANTELZORGERS

AANSTUREN OP BETERE SAMENWERKING TUSSEN PROFESSIONALS EN MANTELZORGERS AANSTUREN OP BETERE SAMENWERKING TUSSEN PROFESSIONALS EN MANTELZORGERS Informatie voor managers en beleidsmedewerkers van thuiszorgorganisaties ZORGNETWERK VAN EEN KWETSBARE OUDERE Team van verpleegkundigen

Nadere informatie

MANTELZORG BELEID 2015. Door S. Veenendaal THUISZORG COMFORT

MANTELZORG BELEID 2015. Door S. Veenendaal THUISZORG COMFORT MANTELZORG BELEID 2015 Door S. Veenendaal THUISZORG COMFORT Inhoud Wat is mantelzorg... 2 Visie op Mantelzorg... 2 De kwetsbaarheid van de mantelzorger... 2 Methode en werkwijze... 4 Mantelzorg ondersteuning

Nadere informatie

Platform Mantelzorg Amsterdam

Platform Mantelzorg Amsterdam Reactie van het Platform Mantelzorg Amsterdam op het conceptrapport Naar een continuüm van respijtzorg in 2015 RIGO Research en Advies 8 maart 2013 Reactie van het Platform Mantelzorg Amsterdam op de concept

Nadere informatie

De ASD Oss geeft hierbij aanbevelingen en advies voor een bijgesteld beleid dat herkenbaar is en transparant voor de burger.

De ASD Oss geeft hierbij aanbevelingen en advies voor een bijgesteld beleid dat herkenbaar is en transparant voor de burger. Datum : 9 mei 2019 Kenmerk : 20190003 Aan : het college van B en W van de Gemeente Oss Betreft : Ongevraagd advies mantelzorg Geacht college, Op 29 mei 2016 heeft de toenmalige Wmo raad advies uitgebracht

Nadere informatie

Nadere regels blijk van waardering Mantelzorgers. a. belanghebbenden: personen die zich aantoonbaar hebben geregistreerd als mantelzorger;

Nadere regels blijk van waardering Mantelzorgers. a. belanghebbenden: personen die zich aantoonbaar hebben geregistreerd als mantelzorger; GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Katwijk. Nr. 119269 14 december 2015 Nadere regels blijk van waardering Mantelzorgers Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Artikel 1. Begrippen In deze nadere regeling

Nadere informatie

Mantelzorg in Kampen AAN DE SLAG MET EN VOOR MANTELZORGERS

Mantelzorg in Kampen AAN DE SLAG MET EN VOOR MANTELZORGERS Mantelzorg in Kampen AAN DE SLAG MET EN VOOR MANTELZORGERS ARCON JULI 2016 1. Inleiding In 2015 heeft de gemeente Kampen een mantelzorgbeleidsscan uit laten voeren door Arcon. Op interactieve wijze zocht

Nadere informatie

Wmo 2015 Gemeente Zeist

Wmo 2015 Gemeente Zeist Wmo 2015 Gemeente Zeist Het veranderende zorgaanbod voor ouderen, mantelzorgers en mensen met dementie. Dinsdag 14 oktober 2014 Even voorstellen Naam: Judith van Leeuwen Functie: accountmanager Wmo bij

Nadere informatie

Bijlage 2 Factsheet en ontwikkelagenda gemeente Ridderkerk

Bijlage 2 Factsheet en ontwikkelagenda gemeente Ridderkerk Bijlage 2 Factsheet en ontwikkelagenda gemeente Ridderkerk Doel Wmo Beleidsplan 1 Een samenhangend antwoord Specifiek en Meetbaar Wat te doen en met wie Acceptatie en Realistisch Termijn Het Besluit maatschappelijke

Nadere informatie

Uitvoeringsplan Nota Mantelzorgondersteuning Gemeente Beek 2010-2013

Uitvoeringsplan Nota Mantelzorgondersteuning Gemeente Beek 2010-2013 Uitvoeringsplan Nota Mantelzorgondersteuning Gemeente Beek 2010-2013 1. Bekendheid vergroten van het begrip mantelzorg, het Steunpunt Mantelzorg Westelijke Mijnstreek, en het ondersteuningsaanbod bij mantelzorgers

Nadere informatie

Veelgestelde vragen over veranderingen in de zorg

Veelgestelde vragen over veranderingen in de zorg Veelgestelde vragen over veranderingen in de zorg WMO - GEMEENTE Is het al officieel dat de Wmo ingaat op 1 januari 2015? Ja, met dien verstande dat 2015 een overgangsjaar wordt. Verandert het recht op

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid. Inleiding. Definitie. Doel. Beleid

Mantelzorgbeleid. Inleiding. Definitie. Doel. Beleid Mantelzorgbeleid Inleiding Een goede relatie tussen de zorgvrager, de mantelzorger en de medewerker(s) van Vlindervrije Zorg draagt bij aan het leveren van kwalitatief verantwoorde zorg. Kwaliteit van

Nadere informatie

Zelf doen wat kan en ondersteuning waar moet.

Zelf doen wat kan en ondersteuning waar moet. Zelf doen wat kan en ondersteuning waar moet. Op 1 januari 2015 wordt de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) van kracht. De zes Drechtsteden zijn dan verantwoordelijk voor de ondersteuning

Nadere informatie

Uitvoeringsplan Mantelzorg Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen

Uitvoeringsplan Mantelzorg Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen splan Mantelzorg Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen 2017-2018 1 Inhoud Inleiding... 2 2. Ambities 2017 2018... 6 2.1 Vinden... 6 2.2 Versterken... 8 2.3 Verlichten... 10 2.4 Verbinden... 13 3. Samenvatting

Nadere informatie

DE PIRAMIDE WERKT BEWEEGT

DE PIRAMIDE WERKT BEWEEGT DE PIRAMIDE WERKT In de overgang naar een nieuwe manier van het organiseren van zorg en ondersteuning in Nederland, is de WMO piramide een goed hulpmiddel. ZIVA heeft de piramide vertaald naar een praktische

Nadere informatie

Speerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam 2012-2015

Speerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam 2012-2015 Speerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam 2012-2015 1. Inleiding Een van de nieuwe punten in de Bijzondere Subsidieverordening

Nadere informatie

Mantelzorgnotitie juni 2016 Gemeente Oss

Mantelzorgnotitie juni 2016 Gemeente Oss Mantelzorgnotitie juni 2016 Gemeente Oss Dr. Deirdre Beneken genaamd Kolmer is Lector mantelzorg aan de Haagse Hogeschool en werkzaam als copromotor bij Tranzo, Tilburg University. Deirdre Beneken beeldt

Nadere informatie

Dé mantelzorger bestaat niet

Dé mantelzorger bestaat niet Dé mantelzorger bestaat niet Deze notitie over mantelzorg is opgesteld is samenwerking met: Stichting Pulse, Plaatselijk Overleg Gehandicapten, het Nederlandse Rode Kruis, de Zonnebloem IJsselstein, de

Nadere informatie

Nota Mantelzorg 2015-2018 Evenwicht tussen draagkracht en draaglast 9 september 2015 1

Nota Mantelzorg 2015-2018 Evenwicht tussen draagkracht en draaglast 9 september 2015 1 Nota Mantelzorg 2015-2018 Evenwicht tussen draagkracht en draaglast 9 september 2015 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 Leeswijzer... 4 2. Wie is mantelzorger?... 4 3. Wat willen we met mantelzorgbeleid bereiken?...

Nadere informatie

DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee

DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee 1.a Uw gemeente kent/heeft een actuele sociale kaart dementie opgebouwd uit vragersperspectief met het aanbod in uw gemeente en in de eigen regio. 1 wel

Nadere informatie

Mezzo memo. Betreft : Het keukentafelgesprek, visie en uitgangspunten Van : Mezzo Bijlage 1 : Het keukentafelgesprek in de praktijk

Mezzo memo. Betreft : Het keukentafelgesprek, visie en uitgangspunten Van : Mezzo Bijlage 1 : Het keukentafelgesprek in de praktijk Mezzo memo Betreft : Het keukentafelgesprek, visie en uitgangspunten Van : Mezzo Bijlage 1 : Het keukentafelgesprek in de praktijk Inleiding Gemeenten krijgen een steeds grotere taak in de ondersteuning

Nadere informatie

Zelftest clie ntondersteuning voor gemeenten

Zelftest clie ntondersteuning voor gemeenten Zelftest clie ntondersteuning voor gemeenten Aanleiding Op 16 oktober heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen die de regering verzoekt om een zelftest aan gemeenten aan te reiken die gemeenteraden,

Nadere informatie

Notitie Mantelzorgondersteuning en waardering gemeente Bergen (L) 4 mei

Notitie Mantelzorgondersteuning en waardering gemeente Bergen (L) 4 mei Notitie Mantelzorgondersteuning en waardering gemeente Bergen (L) 4 mei 2015 99-3 Inhoud Inleiding... 2 1. Wat is mantelzorg?... 2 1.1 Mantelzorg... 2 2. Wettelijk kader en positionering in Bergen... 4

Nadere informatie

Uitvoeringsregels ondersteuning mantelzorgers gemeente Schouwen-Duiveland

Uitvoeringsregels ondersteuning mantelzorgers gemeente Schouwen-Duiveland GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Schouwen-Duiveland Nr. 169589 29 september 2017 Uitvoeringsregels ondersteuning mantelzorgers gemeente Schouwen-Duiveland 2017-2020 Het college van burgemeester

Nadere informatie

Familieparticipatie en mantelzorg

Familieparticipatie en mantelzorg Familieparticipatie en mantelzorg Inleiding: Mantelzorg en familieparticipatie zijn twee begrippen die vaak door elkaar gebruikt worden. Norschoten maakt onderscheid in deze twee begrippen. In deze notitie

Nadere informatie

MANTELZORG Presentatie voor Netwerk Informeel Overleg Oudewater Ellen Joormann, trainer Mezzo 15 november 2016

MANTELZORG Presentatie voor Netwerk Informeel Overleg Oudewater Ellen Joormann, trainer Mezzo 15 november 2016 MANTELZORG Presentatie voor Netwerk Informeel Overleg Oudewater Ellen Joormann, trainer Mezzo 15 november 2016 Mezzo Landelijke vereniging voor iedereen die voor een naaste zorgt Mezzo: Wij vinden het

Nadere informatie

Lokale Wmo raad advies 1. Zorgvuldigheid bij keukentafelgesprek

Lokale Wmo raad advies 1. Zorgvuldigheid bij keukentafelgesprek Advisering Wmo raad bij transitie Begeleiding Lokale Wmo raad advies 1. Zorgvuldigheid bij keukentafelgesprek De inzet van een juiste interviewtechniek om misverstanden en gevoelens van ongenoegen te voorkomen.

Nadere informatie

Mantelzorg in Valkenburg aan de Geul

Mantelzorg in Valkenburg aan de Geul 1 Mantelzorg in Valkenburg aan de Geul Wat is mantelzorg? Er is een essentieel verschil tussen mantelzorgers en vrijwilligers: mantelzorg overkomt je als het ware, terwijl vrijwilligerswerk een bewuste

Nadere informatie

Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden

Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden 1 Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden Het gesprek (ook wel keukentafelgesprek genoemd) is een gesprek tussen burger en gemeente.

Nadere informatie

Uitvoeringsplan Wmo beleid 2013-2016 Samen sterk in de Wmo Gemeente Slochteren

Uitvoeringsplan Wmo beleid 2013-2016 Samen sterk in de Wmo Gemeente Slochteren Uitvoeringsplan Wmo beleid 2013-2016 Samen sterk in de Wmo Gemeente Slochteren 1 Prestatieveld Sociale Samenhang en Leefbaarheid Doel: Versterken van het zorgzaam samenleven Wat deden we al en blijven

Nadere informatie