Watermanagement. Gezondheidstechniek. Hydrologie. Waterbeheer

Transcriptie

1 Master of Science Civiele Techniek variant Watermanagement programma voor HBO-ers Watermanagement Gezondheidstechniek (Sanitary Engineering) Hydrologie (Hydrology) Waterbeheer (Water Resources Management) April 2013

2 Department of Water Management Stevinweg 1 P.O. Box CN Delft 2600 GA Delft Netherlands Netherlands Section of Sanitary Engineering secretary: Mrs. J. Duiverman, room 4.55 T: ( )83347 E: Secr-GEZ-CITG@tudelft.nl Section of Water Resources Hydrology secretary: Mrs. L. Ton-Estrada, room 4.75 T: ( )85080 E: Secr-WR-CITG@tudelft.nl Water Resources Management secretary: Mrs. E.G. Rothfusz, room 4.75 T: ( )81646 E: Secr-WR-CITG@tudelft.nl Dispuut Watermanagement room 4.74 T: ( )84284 E: Dispuut-WM-CiTG@tudelft.nl 2

3 Inhoudsopgave WOORD VOORAF CIVIELE TECHNIEK EN WATER WATERMANAGEMENT IN VOGELVLUCHT Gezondheidstechniek Drinkwatervoorziening Riolering Behandeling van afvalwater Voorbeelden van afstudeeronderwerpen Hydrologie Aandachtsgebieden van de subrichting Hydrologie Voorbeelden van afstudeeronderwerpen Waterbeheer Aandachtsgebieden van de subrichting Waterbeheer Specialismes binnen Waterbeheer Voorbeelden van afstudeeronderwerpen RELATIES MET ANDERE OPLEIDINGEN EN UNIVERSITEITEN TOEKOMSTIG WERKTERREIN DE MSc-VARIANT WATERMANAGEMENT Algemene opzet Instroom met een HBO-bachelor Algemeen Het schakelprogramma Homologatievakken Het MSc-programma van Watermanagement Gemeenschappelijk Specialisatie Keuzevakken Afstuderen Uitwisseling programma's 27 6 HET DISPUUT WATERMANAGEMENT...29 Bijlage 1 Kwartaalrooster Schakelprogramma Bijlage 2 Course schedule track Water Management Disclaimer: Deze brochure is met zorg samengesteld. Toch kan het zijn dat er achterhaalde informatie in voorkomt of onvolkomenheden zijn. Aan deze brochure kunnen daarom geen rechten worden ontleend. Voor rechtsgeldige informatie dient u de onderwijs en examen regelingen samen met de uitvoeringregels en regels en richtlijnen van de examencommissie te raadplegen. Deze zijn te vinden op de website van de TUDelft onder reglementen. 3

4 4

5 WOORD VOORAF Sinds september 2002 kent de opleiding Civiele Techniek aan de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen van de Technische Universiteit Delft een onderwijsprogramma volgens Bachelor-Mastersysteem. De basis wordt gevormd door de Bachelor of Science in de Civiele Techniek (BSc Civiele Techniek). Deze basisopleiding duurt drie jaar (zes semesters) en bevat voor een groot deel alle basisvakken in de wiskunde, mechanica en algemene civieltechnische vakken, naast een introductie in alle werkvelden van de Civiele Techniek, waaronder Watermanagement. Voor een verdere verdieping in één van de werkvelden is de Master of Science-opleiding (MSc) opgezet. De opleiding Civiele Techniek kent vijf MSc-varianten, waaronder de MSc-variant Watermanagement. De MSc duurt 2 jaar (4 semesters). In principe worden alle studenten met een BSc-diploma van een universiteit of HBO-opleiding tot de MSc-opleiding toegelaten, echter aan studenten met een andere BSc dan de BSc Civiele Techniek kunnen toelatingseisen worden gesteld. Deze brochure is gemaakt ten behoeve van studenten met een HBOvooropleiding, die overwegen om de MSc-variant Watermanagement te gaan volgen vanaf het studiejaar Wij van Watermanagement vinden dat de interesses en capaciteiten van de student moeten passen bij wat de MSc-variant. Watermanagement te bieden heeft. Daarom wordt in deze brochure uitvoerig ingegaan op de vakgebieden die Watermanagement bestrijkt en wordt een omschrijving van de MSc-vakken gegeven. Een brochure kan veel informatie bevatten, maar niet alles! Aarzel daarom niet om ondergetekenden, de afstudeercoördinator en het dispuut Watermanagement, of de docenten persoonlijk te benaderen. Zij zien je graag komen!!! ir. W.M.J. Luxemburg, afstudeercoördinator kamer 4.90 T: (015 27)85717 E: w.m.j.luxemburg@tudelft.nl Dispuut Watermanagement kamer 4.74 T: (015 27)84284 E: Dispuut-WM-CiTG@tudelft.nl 5

6 6

7 1 CIVIELE TECHNIEK EN WATER Water is van groot belang voor mens en natuur, maar het kan ook een bedreiging vormen. Rivieren, bijvoorbeeld, voorzien in drinkwater en irrigatiewater, maar kunnen ook verwoestende overstromingen veroorzaken. De natte Civiele Techniek, bestaande uit Watermanagement en Waterbouwkunde, is de ingenieurswetenschap met water als onderwerp van onderwijs en onderzoek. Ondanks een zekere verwantschap zijn Watermanagement en Waterbouwkunde echter bepaald niet "één pot nat". Waterbouwkunde houdt zich in hoofdlijnen bezig met de grote oppervlaktewateren (rivier, estuarium, zee). De aandacht is daarbij gericht op constructies en constructiemethoden ten behoeve van de afvoer van water, de bescherming tegen water en het transport via en over water. Watermanagement houdt zich bezig met het begrijpen van waterstromen oppervlaktewater en grondwater zoals die van nature voorkomen en met het beheren van deze stromen ten behoeve van de maatschappij. Watermanagers richten zich op relevante praktische zaken als voorspellen van overstromingen en droogtes, drinkwatervoorziening, riolering en afvalwaterbehandeling, waterkwaliteitsbeheer in rivieren en meren en operationeel waterbeheer in landelijke en stedelijke gebieden. Watermanagement speelt een dominante rol in: Milieu (kwantiteit en kwaliteit van oppervlakte- en grondwater; Ontwikkeling van landelijke en stedelijke gebieden (irrigatie en drainage); Ontwerp van infrastructuur voor drinkwatervoorziening, riolering en afvalwaterbehandeling, met speciale aandacht voor de bescherming van zowel de volksgezondheid als milieu. Watermanagement is zeer veelzijdig en biedt mogelijkheden voor ontplooiing van zeer uiteenlopende talenten!!! 7

8 Afdeling WATERMANAGEMENT Waterhuishouding Gezondheidstechniek Waterbeheer Hydrologie Stedelijk waterbeheer Polders & Irrigatie Stroomgebiedbeheer Oppervlaktewaterhydrologie Grondwaterhydrologie Waterkwaliteitsmanagement Drinkwaterbereiding Riolering Behandeling van afvalwater 8

9 2 WATERMANAGEMENT IN VOGELVLUCHT De MSc-variant Watermanagement bestrijkt een breed spectrum aan aspecten van kwantiteit en kwaliteit van water. Elk aspect is op zich een vakgebied. De vakgebieden zijn, op grond van hun verwantschap, geclusterd tot drie specialisaties: Gezondheidstechniek Het ontwerpen, bouwen en beheren van installaties en infrastructuur t.b.v. de openbare watervoorziening, de riolering en de behandeling van afvalwater. Hydrologie De beschrijving en kwantificering van watersystemen in de natuurlijke hydrologische kringloop en de invloed van ingrepen door de mens op die systemen. Waterbeheer Het ontwerpen, bouwen en beheren van waterbeheersingsystemen en de bijbehorende beheersorganisaties, nu en in de toekomst. Modellering, laboratoriumwerk, veldwerk en experimenten met proefinstallaties maken bij alle drie de specialisaties een belangrijk deel uit van het onderzoek. Masterstudenten nemen vaak actief deel aan de onderzoeksprojecten van de afdeling als onderdeel van hun afstudeerwerk. Het personeel dat aan de vakgebieden vorm en inhoud geeft is gegroepeerd in twee secties: Gezondheidstechniek en Waterhuishouding. De medewerkers zetten zich in voor onderwijs en onderzoek. Het is niet alleen hun baan, ze houden van hun vak. Ook de studenten van Watermanagement zetten zich in voor de MSc-variant. Georganiseerd via het Dispuut Watermanagement vullen ze de opleiding aan en dragen ze bij aan cohesie en sfeer, door het organiseren van excursies, lezingen en festiviteiten. De afdeling Watermanagement heeft contacten met vele instellingen in landen binnen en buiten Europa. Dit biedt de mogelijkheid om de blik te verruimen, in de vorm van stages en (afstudeer)projecten, in landen als Indonesië, Bangladesh, India, Thailand, Filippijnen, Kenia, Mozambique, Nicaragua, Peru, Colombia, Argentinië, Duitsland, Frankrijk, en de Verenigde Staten. Duurzame ontwikkeling wordt steeds belangrijker bij het ontwerpen, uitvoeren en beheren van civieltechnische objecten. Voor studenten die in hun MSc-programma een accent op duurzaamheid willen leggen is er de afstudeerprofilering Technologie in duurzame ontwikkeling. Velen hebben het aangedurfd om Watermanagement te kiezen. In de periode zijn per jaar gemiddeld 35 studenten bij Watermanagement afgestudeerd. Ze zijn daarna goed terecht gekomen!!! 9

10 2.1 Gezondheidstechniek De Civiele Gezondheidstechniek houdt zich bezig met techniek op de raakvlakken tussen water, gezondheid en milieu. Dit spitst zich toe op de volgende vakgebieden: Drinkwatervoorziening Riolering Behandeling van afvalwater Het laboratoruim voor Gezondheidstechniek maakt deel uit van de sectie Gezondheidstechniek Drinkwatervoorziening Waterleidingbedrijven leveren drinkwater en gebruikswater aan miljoenen huishoudens en duizenden bedrijven. Dit is van vitaal belang voor de volksgezondheid en draagt in belangrijke mate bij aan de welvaart. Er komt heel wat bij kijken om aan de behoeftes aan water te voldoen. Eerst worden oppervlaktewater en grondwater onttrokken aan de natuurlijke waterkringloop (winning). Oppervlaktewater verblijft daarna in spaarbekkens of wordt, na een voorzuivering, in de bodem geborgen (opslag). Dit heeft tot doel om een voorraad aan te leggen en de kwaliteit te verbeteren. Vervolgens wordt het water vanuit een spaarbekken of de bodem naar (andere) zuiveringsinstallaties gepompt (transport, zuivering). Daar wordt het geschikt gemaakt voor alle vormen van gebruik. Vanuit de zuiveringsinstallaties vindt het water via uitgebreide leidingnetwerken zijn weg naar de afnemers (distributie). Het gaat om forse hoeveelheden. De Nederlandse waterleidingbedrijven leveren per jaar ongeveer 1,3 miljard kubieke meter drink- en gebruikswater Riolering Het door waterleidingbedrijven geleverde water wordt door de afnemers voor allerlei doeleinden gebruikt. Een groot deel ervan moeten zij na gebruik weer kwijt. Het is vervuild geraakt en een afvalstroom (afvalwater) geworden die een bedreiging vormt voor de volksgezondheid. Daarnaast hebben dezelfde afnemers, die zich voor het overgrote deel in bebouwde gebieden bevinden, te maken met neerslag. Als neerslag zich in de bebouwde omgeving ophoopt, dus als straten blank komen te staan en kelders vollopen, veroorzaakt dat overlast en schade. De kwaliteit van het gebied gaat achteruit. Door afvoer van afvalwater en neerslag moet dit zo veel mogelijk worden voorkomen. Uitgangspunt daarbij is dat het water wordt teruggevoerd in de natuurlijke waterkringloop. Over het algemeen is dat oppervlaktewater. De afvoer van afvalwater en neerslag 10

11 begint met een uitgebreid ondergronds stelsel van riolen (inzameling). Zowel gemengde rioolstelsels, waarmee afvalwater en neerslag gezamenlijk worden afgevoerd, als gescheiden rioolstelsels voor gescheiden afvoer van afvalwater en neerslag komen voor. De riolen van gemengde stelsels en de afvalwaterriolen van gescheiden stelsels komen samen bij een gemaal, waarmee het water door een transportleiding naar een zuiveringsinstallatie wordt gepompt (transport). De regenwaterriolen van gescheiden stelsels lozen rechtstreeks op het oppervlaktewater. Om bij extreme neerslag te voorkomen dat toch water op straat komt hebben gemengde rioolstelsels nooduitlaten naar oppervlaktewater (overstorten). Deze overstorten leiden tot verontreiniging van oppervlaktewater. Om de frequentie van overstorten te beperken, zonder al te grote leidingen te hoeven toepassen, hebben rioolstelsels ondergrondse opslagbassins (berging). In Nederland ligt circa km rioolleiding in de bodem. De vervangingswaarde hiervan bedraagt 58 miljard euro Behandeling van afvalwater Het door middel van rioolstelsels ingezamelde water moet worden geloosd op oppervlaktewater. Het rioolwater is echter verontreinigd en moet eerst worden behandeld (gezuiverd) om de kwaliteit van oppervlaktewater, als bron voor watergebruik en als onderdeel van het milieu, voor nu en de toekomst veilig te stellen. Dit geldt evenzeer voor het afvalwater van de vele bedrijven die rechtstreeks op oppervlaktewater lozen. Behandeling van afvalwater vindt plaats in afvalwaterzuiveringsinrichtingen (AWZI's). Het omvat de verwijdering van de diverse verontreinigingen door middel van fysische, chemische en biologische processen, en de verwerking van de reststoffen (slibben) die bij de zuivering vrijkomen. In het licht van het zoeken naar duurzame oplossingen voor milieuproblemen beperkt de behandeling van het afvalwater zich steeds minder tot het louter zuiveren tot een voor lozing op oppervlaktewater aanvaardbare kwaliteit. Meer en meer worden technieken gezocht waarmee het afvalwater voor direct hergebruik geschikt kan worden gemaakt. Net als bij de watervoorziening gaat het om forse hoeveelheden. In Nederland wordt per jaar circa 1,8 miljard kubieke meter water afgevoerd naar en behandeld in 375 openbare RZWI s. De gezondheidstechnische ingenieur neemt in de praktijk een centrale positie in bij de planvorming, het ontwerp, de aanleg, en het gebruik van de bovenbeschreven voorzieningen. Zijn kracht is het vermogen om tot doelmatige en effectieve oplossingen te komen, in samenspraak met specialisten zoals constructeurs, werktuigbouwkundigen, elektrotechnici, chemici, bacteriologen, biologen en epidemiologen, binnen complexe economische, wettelijke en politieke randvoorwaarden. 11

12 2.1.4 Voorbeelden van afstudeerprojecten Treatment techniques for Combined Sewer Overflows Fouling modification during pre-treatment for dead-end ultrafiltration of wwtp effluent Microbial risk assessment for pluvial urban flooding Probabilistic modeling of sewer deterioration Verstopping biologische actieve koolfilters Weesperkarspel Development of indirect potable reuse in impacted areas of the United States Ceramic silver impregnated pot filters for household drinking water treatment Iron removal at groundwater pumping station Harderbroek CFD for UV desinfection reactor design Nanofiltration with zero liquid discharge for drinking water treatment Validation of raw measuring data of water quantity and water quality in wastewater systems 2.2 Hydrologie De subrichting Hydrologie richt zich op de beschrijving en kwantificering van watersystemen in de natuurlijke hydrologische kringloop. Zeeën en oceanen blijven daarbij buiten beschouwing. De subrichting voorziet in de voor de civiel ingenieur noodzakelijke kennis omtrent het ontstaan, het voorkomen, het gedrag en de eigenschappen van water, en verzorgt het meer specialistische onderwijs voor de opleiding tot civiel-hydrologisch ingenieur. De subrichting Hydrologie houdt zich bezig met oppervlaktewater en grondwater. Daarbij komen met name de beschikbaarheid van water voor de mens en de beïnvloeding van de kwantiteit en kwaliteit door de mens aan de orde. Het ingrijpen door de mens wordt bekeken vanuit de criteria van het ecologisch inpasbaar handelen en duurzaamheid. Hydrologie kent de volgende vakgebieden: Hydrologie Oppervlaktewaterhydrologie Stoftransport in oppervlaktewater Stoftransport met het grondwater 12

13 2.2.1 Aandachtsgebieden van de subrichting Hydrologie Bij het onderwijs van de subrichting Hydrologie kunnen de volgende aandachtsgebieden worden onderscheiden: de beschikbaarheid van water Menselijke behoeften aan water, zoals drink- en industriewater en water voor de landbouw, kunnen worden vervuld met zowel grondwater als oppervlaktewater. De subrichting Hydrologie houdt zich bezig met de beschikbaarheid van water en de effecten van waterwinning en kunstmatige aanvulling van grondwater op het milieu en de natuur. wateroverlastproblemen door hoge rivierafvoeren Door hoge rivierafvoeren en daarmee gepaard gaande hoge waterstanden ontstaan bedreigende situaties. Berekening van maatgevende afvoeren is een essentieel onderdeel van de oppervlaktewaterhydrologie. lage afvoeren van rivieren Analyse van de afvoerproblemen in tijden van weinig neerslag zowel in kwantitatief als in kwalitatief opzicht. voorspellen van hoge en lage rivierafvoeren Om te kunnen anticiperen op extreme afvoersituaties is het van belang neerslag-afvoerrelaties te kennen. Daartoe worden neerslag-afvoermodellen op specifieke omstandigheden ontworpen en toegepast. Voor ontwikkeling en toepassing van modellen worden waarnemingen in het veld verdisconteerd. wateroverlast door hoge grondwaterstanden Het antiverdrogingsbeleid in Nederland resulteert op diverse plaatsen in wateroverlast in landbouwgebieden en stedelijke gebieden. Effectberekeningen en maatregelen op het gebied van de geohydrologie zijn een belangrijk onderdeel. hydrologie van delta's Effecten van rivierafvoerregimes op hydrologische processen in delta's. verdrogingsproblemen door lage grondwaterstanden Kwantificering van de effecten op vegetatie en landbouwschade als nadelige gevolgen van lage grondwaterstanden. milieuhydrologie De kwaliteit van het grondwater wordt bedreigd door: bodemverontreiniging, die diverse oorzaken kan hebben; kwel van zout water. De kwaliteit van oppervlaktewater wordt nadelig beïnvloed door: een te grote belasting met stikstof en fosfaat (eutrofiëring), waardoor in de zomer overmatige algengroei kan optreden; de lozing van milieuvreemde stoffen, die het aquatische ecosysteem kunnen verstoren; thermische verontreiniging, als gevolg van de lozing van warm 13

14 koelwater, waardoor in het water zuurstofloosheid kan ontstaan die het aquatische ecosysteem schade berokkent; door zoute kwel en indringing van zout water in mondingen van rivieren, wat nadelige gevolgen heeft voor de drinkwatervoorziening en de landbouw. De subrichting Hydrologie houdt zich bezig met de processen die het voorkomen van verontreinigingen en zout water in grondwater en oppervlaktewater beïnvloeden. Het gaat daarbij om het transport en de omzetting van stoffen in water en de stofoverdracht tussen water en de omgeving. Ook wordt aandacht besteed aan de maatregelen die de nadelige effecten van stoffen op de waterkwaliteit tegengaan. waterkwantiteitsbeheer Dit aandachtsgebied spitst zich toe op het samenspel tussen grond- en oppervlaktewater. Hierbij komen zowel overlast als schaarsteproblemen aan de orde Voorbeelden van afstudeeronderwerpen Moisture recycling and the effect of land-use change Identification of runoff mechanisms in flood frequency analysis Analytical modelling of Salt Intrusion in the Kapuas Estuary Phase lags in alluvial estuaries; Classification of alluvial estuaries by means of the phase lag Predicting Ulva growth in a saline Volkerak Zoom lake Measurability of hydrological processes by means of gravimetrical measurements MeteoLook a physically based regional distribution model for measured meteorological variables The impact of the deep water extraction at the position of the fresh-salt interface A distributed stream temperature model using high resolution temperature observations Spatial variability of dry spells in Tanzania 14

15 2.3 Waterbeheer Het onderwijs van de subrichting Waterbeheer is gericht op het ontwerpen, bouwen en beheren van waterbeheerssystemen en de bijbehorende beheersorganisaties, en op de lange termijn planning van toekomstige ontwikkelingen in het waterbeheer. De vakgebieden van de subrichting Waterbeheer zijn: Stroomgebiedbeheer Irrigatie Regionale waterbeheersing Stedelijke waterbeheersing Operationeel waterbeheer Aandachtsgebieden van de subrichting Waterbeheer Het onderwijs van de subrichting Waterbeheer kan in de volgende aandachtsgebieden worden ingedeeld: beheersen Het beheersen van oppervlaktewater en grondwater in stedelijke en landelijke gebieden ten behoeve van veiligheid, bruikbaarheid, bewoonbaarheid en natuurbeheer. ontwerpen Het systematiseren van ontwerpprocedures voor waterbeheerssystemen vanuit de functionele eisen met de daarin voorkomende meet- en regelkunstwerken, voor irrigatie-, drainage- en polderstelsels en in de stedelijke waterbeheersing. sturen van water Het ontwerpen van strategieën en algoritmen voor de besturing van watersystemen en het optimaliseren van het waterbeheer met gebruikmaking van de modernste automatiseringstechnieken. stroomgebiedbeheer Stroomgebiedbeheer met het accent op beleidsanalyse en beslissingsmethoden voor het plannen van gewenste ontwikkelingen in het waterbeheer, uitgaande van de civieltechnische mogelijkheden en gelet op de juridische en bestuurlijke omgeving. Er moet rekening worden gehouden met vaak concurrerende belangen als veiligheid, scheepvaart, drink- en industriewatervoorziening, landbouw, menselijke bewoning, landschaps- en natuurwaarden Specialismen binnen Waterbeheer Het gaat in alle gevallen om het beheersen van waterstromen en waterstanden zodanig dat de gebruiksfuncties van het betreffende gebied zo goed mogelijk tot hun recht komen. Het betreft regionale watersystemen in landelijke en stedelijke gebieden, in interactie met 15

16 de door de gezondheidstechniek beheerste drinkwater- en afvalwaterstromen en rekening houdend met de (on)mogelijkheden van het natuurlijke hydrologische systeem als randvoorwaarde. De volgende specialisaties kunnen worden onderscheiden: stedelijke waterbeheersing Het werkterrein van de stedelijke waterbeheersing is speciaal gericht op het geschikt maken en houden van terreinen voor menselijke bewoning en de interactie van het menselijk watergebruik in de stad met de omliggende regionale watersystemen. Het is het vakgebied met raakvlakken met de stedelijke hydrologie, rioleringssystemen en bestuurlijke besluitvorming. Zowel planologische als waterbeheerstechnische zaken zijn hierbij van belang. polders en hoogwaterbescherming Dit is een in Nederland ver ontwikkelde expertise om gebieden die lager liggen dan het peil van de omringende wateren veilig, bewoonbaar en productief te maken en te houden met daarbij rekening houdend met de eisen van goed natuurbeheer. Het betreft ontwerpen en beheren van polder boezem-hoogwaterbeveiligings-systemen middels reservoirs, dijken, kanaalsystemen, sluizen en gemalen, met de bijbehorende geautomatiseerde operationele besturing en beheersorganisatie. irrigatie en drainage De grootste waterverbruiker - ook in Nederland - is de landbouw en het natuurbeheer. Grote sociaal-economische belangen zijn afhankelijk van een goede beheersing van aan- en afvoer van water en het beheersen van de juiste waterkwaliteit. Een deskundige watermanagementorganisatie is hierbij onmisbaar. In dit specialisme gaat het om het ontwerpen en beheren van aanvoer- en afvoer-systemen middels waterwinwerken, reservoirs, stuwen, sluizen en gemalen, kanaalsystemen met regelkunstwerken en het opzetten van het daarbij behorende management. operationeel waterbeheer In dit specialisme wordt dieper ingegaan op de dynamische besturing van de waterstromen, waterpeilen en waterkwaliteit met toepassing van automatisering in de meet- en regeltechniek. Doordat de eisen die aan de waterbeheersing worden gesteld steeds scherper worden, is dit specialisme sterk in ontwikkeling. stroomgebiedbeheer Het stroomgebiedbeheer omvat de grondslagen voor een samenhangend beleid en beheer door de verschillende overheidslichamen om een integrale zorg voor de hoedanigheid en het gebruik van watersystemen te bewerkstelligen. Water, bedding en oevers van een stroomgebied met hun fysische, chemische en biologische componenten worden bestudeerd in relatie met de relevante omgeving. De nadruk ligt op analyse en kwantificering 16

17 van het watergebruik, processen in natuurlijke en kunstmatige kringlopen van water, formuleren van ontwikkelingsscenario's en de bijbehorende socio-economische en milieu-effecten, uitmondend in concrete plannen met inbegrip van de bestuurlijk-juridische maatregelen voor de toekomstige ontwikkeling van het waterbeheerssysteem. Dit vakgebied is van essentieel belang voor alle wateringenieurs die met strategische planning in het waterbeheer te maken krijgen Voorbeelden van afstudeeronderwerpen A new control system for the Rhine-Meuse delta Effect of climate change on urban water management design criteria Space and the art of water management Application of control techniques to the water management of large water systems Risk assessment for floods due to precipitation exceeding drainage capacity Integrated water quantity and water quality control of lowland water systems Nalevingsmetingen in het waterbeheer Een casestudy naar de Wet beheer rijkswaterstaatswerken Risicoanalyse binnen het regionale waterbeheer "Vasthouden, bergen, afvoeren" onder de loep; Onderzoek van de effectiviteit van maatregelen tegen wateroverlast door neerslag, toegepast op polder Eijerland Calibration of the precipitation-runoff model of the Hirmand River in Afghanistan and Iran using remote sensing data Transitions to more sustainable concepts of urban water management and water supply Maatregelen ter bestrijding van grondwateroverlast in bestaand stedelijk gebied 17

18 18

19 3 RELATIES MET ANDERE (MSC-)OPLEIDINGEN EN UNIVERSITEITEN Voor de subrichtingen Waterbeheer en Hydrologie (sectie Waterhuishouding) geldt dat er nauwe banden bestaan met de secties Waterbouwkunde en Vloeistofmechanica van de opleiding Civiele Techniek. Er is zelfs een apart track genaamd Watermanagement en Engineering wat vakken combineert van de secties. Afstuderen gebeurt dan bij een van de secties. De sectie Gezondheidstechniek werkt op een aantal terreinen samen met de sectie Vloeistofmechanica van de opleiding Civiele Techniek en de secties Bioprocestechnologie, Analytische Biotechnologie en Microbiologie van de Faculteit Technische Natuurwetenschappen. Daarnaast zijn er contacten met de sectie Milieutechnologie van de Wageningen Universiteit & Research Centrum. Met een Erasmusbeurs van het Socratesprogramma van de Europese Unie is het mogelijk om een deel van de studie (vakken, afstudeerwerk) te voltooien aan een universiteit in één van de landen van de EU. Inschrijfformulieren voor het Socratesprogramma zijn verkrijgbaar bij de studieadviseurs. In samenwerking met de National University of Singapore kunnen studenten met een bachelor diploma Citg en gemiddelde van 7.5 of hoger aanvragen deel te nemen aan het Double Degree programma, wat resulteert in een diploma van beide deelnemende universiteiten. In dit tweejarige programma verblijft de student zowel in Singapore als Delft en doet een programma van 136 EC s. 19

20 20

21 4 TOEKOMSTIG WERKTERREIN Uit het voorgaande moge duidelijk zijn dat Watermanagement diverse boeiende opleidingsmogelijkheden biedt. De praktijk heeft tot nu toe uitgewezen dat deze goede perspectieven geven op de arbeidsmarkt. Als mogelijke werkgevers voor afgestudeerde Watermanagers kunnen worden genoemd: Technisch/Ontwerpend o advies- en ingenieursbureaus o waterstaat o water- en zuiveringsschappen o drinkwaterbedrijven o gemeenten Onderzoek o onderzoeksinstituten (KIWA, RIZA, TNO, WL etc.) o universiteiten Beheer o provinciale en rijkswaterstaat o waterschappen o zuiveringschappen o drinkwaterbedrijven o gemeenten Beleid o ministeries o provincies o gemeenten o waterschappen o drinkwaterbedrijven o universiteiten o onderzoeksinstituten Buitenland o advies- en ingenieursbureaus o ontwikkelingssamenwerking (via overheid of nongouvernementele organisaties) Overig o banken, met name voor financiering van ontwikkelingsprojecten, b.v. Nederlandse banken, Europese ontwikkelingsbank, EU en de Wereldbank Bij de genoemde werkgevers bekleden Watermanagers in het algemeen de functies van adviseur, van ontwerper en, na een aantal jaren ervaring, van projectleider. 21

22 22

23 5 DE MSC-VARIANT WATERMANAGEMENT 5.1 Algemene opzet Een belangrijk verschil van de MSc-varianten van de opleiding Civiele Techniek met de BSc Civiele Techniek is dat het onderwijs Engelstalig is. De MSc-variant Watermanagement voor studenten met een HBOopleiding heeft dezelfde algemene opzet als de andere MSc-varianten van de opleiding Civiele Techniek voor studenten met een HBOopleiding, zie tabel 1. tabel 1 Algemene opzet MSc-variant Watermanagement voor HBO verplicht voor elke MSc-variant: WM0312CT Philosophy, technology assessment and ethics in civil Engineering or CIE4510 Climate change: Science & Ethics verplicht voor MSc-variant Watermanagement 56 ec 10 ec vakken van HBO-schakelprogramma 10 ec (zie paragraaf 5.2.3) Eén te kiezen uit: project, extra afstudeerwerk, keuzevakken (max 6 ec WM-code) afstudeerwerk totaal 10 ec 40 ec 120 ec De MSc-variant Watermangement kent een bijzonder rooster. In principe is in een betreffende onderwijsperiode één hele dag per week voor een bepaald vak gereserveerd. Dat wil zeggen dat alle activiteiten van dat vak (colleges, oefeningen, practica etc.) op die ene dag worden geconcentreerd. Enkele grote vakken (>) vormen een uitzondering, daarvoor is meer den één dag nodig. Deze wijze van roosteren geldt alleen voor de vakken die door de afdeling Watermanagement worden verzorgd. In de volgende paragrafen wordt nader ingegaan op de instroom vanuit het HBO en de verdere invulling van de MSc-variant Watermanagement. Binnen de MSc-variant Watermanagement kan de student kiezen voor voor afstudeerprofileringen zoals Technology in Sustainable Development en Entrepreneurship, zie hiervoor de artikelen 12A,B,C,D van The Implementation Regulations MSc Civil Engineering ( tab CiTG reglementen). 23

24 5.2 Instroom met een HBO-bachelor Algemeen Met een HBO diploma kun je worden toegelaten tot de masteropleiding als: De masteropleiding aansluit op je HBO opleiding Je de ingangstoetsen voor Engels en Wiskunde hebt behaald Je deficiënties hebt weggewerkt Informatie over de ingangstoetsen is te vinden op de website Bekijk deze website tijdig zodat je weet wat er verwacht wordt en je op tijd bent met aanmelden. Om met een HBO-diploma Civiele Techniek of een aanverwant HBOdiploma te kunnen instromen in de MSc Civil Engineering moet op sommige gebieden de kennis worden bijgespijkerd. Hiervoor is het HBO schakelprogramma ontworpen. Dit programma bestaat uit twee delen: De fundamentele schakelvakken welke je volgt voordat je in de MSc instroomt. Deze vakken verhelpen algemene deficiënties en brengen studenten op academisch niveau. een aantal variant-specifieke vakken die je opneemt in de MSc, de zgn homologatievakken. Het schakelprogramma is toegankelijk voor de volgende HBOopleidingen: HBO-bachelors met een HBO-opleiding Civiele Techniek hebben toegang tot het HBO-schakelprogramma van elke MSc-variant. HBO-bachelors met een HBO-opleiding op het gebied van Watermanagement, (zoals: milieukunde, milieutechniek, milieutechnologie, milieumanagement, land- en watermanagement, aquatische ecotechnologie) hebben alleen toegang tot het HBO-schakelprogramma van de MScvariant Watermanagement. Voor studenten met een hier niet genoemde HBO-opleiding kan het schakelprogramma eventueel met maximaal 15 studiepunten worden uitgebreid. Zijn meer studiepunten nodig dan is toelating niet mogelijk. Een voorbeeld van een niet-aansluitende HBO-opleiding is Chemische Technologie. Afhankelijk van het individuele geval kan soms met een aangepast schakelprogramma wel toegang tot de MScvariant Watermanagement worden verleend. 24