Verslag openbare vergadering commissie Mens & Samenleving d.d. 21 en 23 mei 2013

Transcriptie

1 Griffie Gemeenteraad Utrecht Secretariaat raadscommissie Mens & Samenleving Postadres Postbus CE Utrecht Telefoon Fax www Verslag openbare vergadering commissie Mens & Samenleving d.d. 21 en 23 mei 2013 Verslag door: Geertjan Benus (in opdracht van de griffie, eindredactie vóór aanbieding van het verslag aan de griffie). Datum verslag: 30 mei 2013 Vaststelling verslag: De commissie stelt dit verslag definitief vast in de vergadering van 2 en 4 juli Eventuele wijzigingen op dit verslag worden verwerkt in het verslag van die vergadering. Aanwezig: 21 mei s middags: De voorzitter de heer W. Buunk, de burgemeester A. Wolfsen en de wethouders M. de Rijk, H. Spigt, en voorts de leden: mevrouw A.H. de Boer (GroenLinks), mevrouw M. Haage (PvdA), mevrouw R.M. Crowe (D66), de heer E. Smid (CDA), de heer J. Wijmenga (ChristenUnie), mevrouw C. Hakbijl (CDA), de heer M.H. Dijk (VVD), de heer V. Oldenborg (Stadspartij Leefbaar Utrecht), de heer M.E. Eggermont (SP), de heer R. Kuijper (GroenRechts), de heer D. Tegelberg (GroenRechts). Voorts is aanwezig de heer M. Kiewik (commissiegriffier). 21 mei s avonds: De voorzitter, de heer S. de Vries, de wethouder J. Kreijkamp, V. Everhardt en F. Lintmeijer, de burgemeester Wolfsen, en voorts de leden: de heer J.L. Ravesteijn (GroenLinks), mevrouw Bottse (GroenLinks), mevrouw Hamid (GroenLinks), mevrouw S.M.L. Bottse (GroenLinks), de heer B. van der Roest (PvdA), mevrouw S. Baş (D66), de heer L. Roodenburg (D66), mevrouw C. Hakbijl (CDA), de heer J. Rijpma (VVD), de heer D.E. Ikkersheim (VVD), de heer T. Schipper (SP), mevrouw N.M. van Gemert (SP), de heer M. van der Sloot (ChristenUnie), de heer P.K. Jongma (GroenRechts), de heer D. Tegelberg (GroenRechts). Overigens is aanwezig van de griffie, de heer M. Kiewik (commissiegriffier). 23 mei s middags: De voorzitter, de heer V. Oldenborg, de wethouders V. Everhardt en H. Spigt, de leden, mevrouw M. Mos (GroenLinks), mevrouw P.G.E. Wijntuin, (GroenLinks), mevrouw J. Hamid (GroenLinks), de heer Koopmans (PvdA), mevrouw B. Dibi (PvdA), mevrouw A. Vink (D66), mevrouw S. Baş (D66), de heer M. van Ooijen (ChristenUnie), mevrouw M. Peetoom (Stadspartij Leefbaar Utrecht), de heer E. Smid (CDA), de heer S. van Waveren (CDA), de heer M.H. Dijk (VVD), de heer M. van Ooijen (ChristenUnie), mevrouw N.M. van Gemert. Voorts is aanwezig de heer M. Kiewik (commissiegriffier). En overigens: Ambtelijke vertegenwoordigers van gemeentelijke afdelingen. Niet aanwezig: 0. Inhoudsopgave 1. Opening en mededelingen Vaststellen agenda en inventarisatie te bespreken agendapunten Verslagen van de commissie Mens en Samenleving a. Verslag van de openbare vergadering van de Commissie Mens en Samenleving van 16 en 18 april b. Verslag subcommissie Financiën d.d. 11 maart Ingekomen stukken Mogelijkheid tot het stellen van rondvragen aan de portefeuillehouders ste technische begrotingswijziging in Opmerkingen toezeggingenlijst, terugkoppeling uit gemeenschappelijke regelingen, beantwoording rondvragen wethouder Spigt Opmerkingen toezeggingenlijst, terugkoppeling uit gemeenschappelijke regelingen, beantwoording rondvragen wethouder Spigt Protocol agressie tegen college- en raadsleden Vaststellen integraal Veiligheidsplan Coffeeshopbeleid Opmerkingen toezeggingenlijst en beantwoording rondvraagpunten burgemeester Wolfsen Opmerkingen toezeggingenlijst en beantwoording rondvraagpunten wethouder Lintmeijer Transitie cultuureducatie: van aanbod naar vraaggestuurd Pagina 1 van 60

2 Vernieuwend Welzijn Opmerkingen toezeggingenlijst en beantwoording rondvraagpunten wethouder Kreijkamp Commissiebrief inzake handhavingsprogramma s Voortgang decentralisatiedossiers Opmerkingen toezeggingenlijst en beantwoording rondvraagpunten wethouder Spigt Toezegging registratie keukentafelgesprekken Opmerkingen toezeggingenlijst, terugkoppeling uit gemeenschappelijke regelingen, beantwoording rondvragen wethouder Spigt Lijst van toezeggingen Opening en mededelingen Opening 21 mei in de middag De voorzitter, de heer Buunk, opent de vergadering omstreeks uur en verwelkomt de aanwezigen. Punten van de burgemeester en van wethouder De Rijk staan op de agenda. In de avondvergadering zullen de handhavingprogramma s behandeld worden. Bij de handhavingprogramma s gaat het om integraal beleid waarbij meerdere portefeuilles betrokken kunnen zijn en vrijwel het voltallige college verantwoordelijkheid draagt. Het college wordt vertegenwoordigd door de burgemeester. De voorzitter brengt enkele punten in ter organisatie van de ambtelijke ondersteuning en ter nadere definiëring van de orde in de vergadering. Mededeling wethouders Geen. 70 Mededelingen vanuit de commissie Geen. Heropening 21 mei in de avond De voorzitter, de heer De Vries, heropent de vergadering omstreeks uur. Hij heet iedereen welkom. Het voorstel transitie Cultuureducatie, de Raadsbrief Vernieuwend Welzijn en de commissiebrief inzake de handhavingsprogramma s staan op de agenda. Voorstellen die de commissie de A status meegeeft komen aan de orde in de raadsvergadering van 30 mei. Wanneer de commissie voorstellen de B-status geeft, komen ze aan de orde in de vergadering van de raad op 20 juni. Op 10 en 12 juni behandelt de commissie de jaarstukken 2012 en de Voorjaarsnota Mededelingen van de wethouders Geen. Heropening op 23 mei omstreeks uur De voorzitter, de heer Oldenborg, heropent de vergadering omstreeks 14:00 uur. Agendapunten uit de portefeuille van wethouders Spigt en Everhardt zijn aan de orde. Een belangrijk onderdeel van dit deel van de vergadering zullen de decentralisatiedossiers zijn. De eerstvolgende reguliere vergadering van deze agenda vindt plaats op 2 en 4 juli Hij deelt mee dat 14 mei aanstaande een extra vergadering zal plaatsvinden in de aanloop naar het later in het jaar te ontvangen raadsvoorstel Kadernota Meedoen naar Vermogen en Kadernota Zorg voor Jeugd. Hij vraagt hiervoor de aandacht van de leden van de commissie. De heer Van Ooijen 10 zal minuten verlaat acte de présence geven. Mededelingen van de commissie Geen. Mededelingen van de Burgemeester en Wethouders Geen Vaststellen agenda en inventarisatie te bespreken agendapunten Inventarisatie van de te bespreken agendapunten in de middagvergadering van 21 mei 2013 De voorzitter stelt vast dat de commissie de agendapunten 6, 9, 10 en 11 zal bespreken. Inventarisatie van de te bespreken agendapunten in de avondvergadering van 21 mei 2013 De voorzitter stelt vast dat de commissie de agendapunten 14 (75 minuten maximaal 5 minuten per fractie), 15 (45 minuten 2 minuten per fractie), 17 (een uur, 4 minuten per fractie) aan de orde zal stellen. Pagina 2 van 60

3 Inventarisatie van de te bespreken agendapunten in de middagvergadering van 23 mei 2013 De voorzitter stelt vast dat de commissie de agendapunten 18 en 20 aan de orde zal stellen Verslagen van en voor de commissie Mens en Samenleving a. Verslag van de openbare vergadering van de Commissie Mens en Samenleving van 16 en 18 april 2013 Het verslag wordt als volgt vastgesteld: Bladzijden 1 t/m 18 Conform vastgesteld. Bladzijden 18 t/m 27 Vastgesteld met de volgende tekstuele wijzigingen: Ontvangen tekstuele opmerkingen van de heer Schipper (SP) Regel 1129: Vervangen door: De heer Schipper (SP) merkt op dat de leerlingen worden vervoerd per bus. Het is logisch om dan ook bij de bepaling van de afstand uit te gaan van autokilometers. Dat heeft niets te maken met de beginselen van duurzaamheid. Bladzijden 27 t/m 43 Conform vastgesteld. b. Verslag subcommissie Controle en Financiën d.d. 11 maart 2013 Is ter kennisgeving aangenomen. 4. Ingekomen stukken Geen ingekomen stukken Mogelijkheid tot het stellen van rondvragen aan de portefeuillehouders. Middagvergadering 21 mei 2013 Mevrouw Haage (PvdA) stelt het televisieprogramma Nachtwacht aan de orde en wil weten of daadwerkelijk is ingebroken in een woning in Utrecht voor het vermaak van het publiek en of de schade vergoed zal worden. Zullen de presentator van het programma, zijn maatje en de cameraploeg worden aangehouden? Welke stappen kunnen genomen worden tegen het programma? Avondvergadering 21 mei 2013 De heer Ravesteijn (GroenLinks) stelt vragen namens zijn collega mevrouw Mos over de webpagina Wiki Utrecht. Het college lanceerde die op 15 april om bewoners en ondernemers te betrekken bij grote maatschappelijke vraagstukken in de stad. Een dikke maand later zijn de reacties zeer summier en op één hand te tellen. Hij vraagt naar de verwachting van het college bij de lancering van deze webpagina. Heeft het college enig idee hoe het komt dat zo weinig mensen reageren? Wat gaat het college doen om het aantal reacties te vergroten? De heer Rijpma (VVD) vraagt naar aanleiding van berichtgeving over de Utrechtse Spelen in de media in de afgelopen dagen. Zijn fractie vraagt zich af of het mogelijk is inzicht te krijgen in de jaarstukken die voor 1 mei moeten zijn ingeleverd met daarbij mogelijk een kleine duiding. De VVD is erg benieuwd naar hoe het er in financieel opzicht voor staat. Hij stelt deze vragen mede namens mevrouw Hakbijl van het CDA Middagvergadering 23 mei 2013 Mevrouw Mos (GroenLinks) is blij met de commissiebrief van het college over het tegemoet stellen van de aanpak van de jeugdwerkloosheid die nu in de maak is. Zij geeft wethouder Spigt graag iets mee in dat kader. De groep allochtonen is oververtegenwoordigd in de doelgroep van Jeugdwerkloosheid. Ongeveer 10 jaar geleden bestond het initiatief van de Rabobank Help een Kanaleneilander aan een Stage. Uit de Gemeenteraad in de wijkbijeenkomsten in Zuidwest was te zien dat veel potentie bestond onder ondernemers en zzp-ers om juist daarmee aan de slag te gaan. Vechtclub XL gaf ook aan daarmee iets te willen. Zij vraagt de wethouder om in samenwerking met de wethouder Economische Zaken en de wethouder Wijken Zuidwest na te gaan of hiervoor een pilot in het leven is te roepen naar analogie van het succesvolle project van 10 jaar geleden. Lijst van toezeggingen Met betrekking tot de toezegging van 12 februari 2013 ontving de commissie een brief over Social Return. Maar daarmee kan deze toezegging niet zijn afgehandeld. Een van toezeggingen was namelijk ook dat de wethouder de commissie gaat informeren over het aantal mensen dat via Social Return in dienst is bij de gemeente. Zij mag hopen dat het college de toezegging eerder gestand doet dan met een nieuw voorstel voor Social Return in Zij vraagt om deze reden de toezegging op de lijst te handhaven. Pagina 3 van 60

4 6. 1 ste technische begrotingswijziging in 2013 Het gaat om een raadsvoorstel. De vraag is of de commissie ermee akkoord gaat dit door te geleiden naar de raad. 170 De heer Wijmenga (ChristenUnie) zette een vraag ambtelijk uit en ontving daarop nog geen antwoord. De vraag had betrekking op de kosten voor vaccins. Wanneer deze vraag ambtelijk beantwoord wordt, hoeft deze begrotingswijziging geen bespreking. Wethouder De Rijk stelt een schriftelijke beantwoording in het vooruitzicht. De voorzitter concludeert dat hij ervan uitgaat dat met in achtname van de beantwoording van de schriftelijke vragen deze technische begrotingswijzigingen met de A-status door kan naar de raad van 30 mei. 7. Opmerkingen toezeggingenlijst, terugkoppeling uit gemeenschappelijke regelingen, beantwoording rondvragen wethouder De Rijk Toezeggingenlijst Geen opmerkingen, geen vragen. 180 Terugkoppeling uit gemeenschappelijke regelingen Geen opmerkingen, geen vragen. Beantwoording rondvragen Geen vragen Opmerkingen toezeggingenlijst, terugkoppeling uit gemeenschappelijke regelingen, beantwoording rondvragen wethouder Spigt Rondvragen Wethouder Spigt beantwoordt de vraag van mevrouw Mos. Hij verneemt graag met welke mensen in Zuidwest is gesproken. Dan is na te gaan of met hen een project of een onderdeel van een project is op te zetten. Het college komt graag terug bij de commissie over het Actieplan Jeugdwerkloosheid. Momenteel lopen er verschillende contacten met verschillende organisaties die plannen hebben ingediend. Niet alles is één op één te honoreren. Afspraken moeten gemaakt worden over de beoogde resultaten en op welke wijze de organisaties zich zouden willen inspannen. Het college zoekt ook naar een relatie met het School-Ex programma. Een deel van het Actieplan Jeugdwerkloosheid heeft ook financiering die rechtstreeks naar het onderwijs gaat, bijvoorbeeld naar de ROC s. De wethouder sprak daarover met Leonard Geluk en hij heeft hem verteld dat hij zoveel mogelijk synergie probeert te bewerkstelligen om zowel de middelen van het Actieplan Jeugdwerkloosheid die naar de gemeente komen als die naar het onderwijs gaan te bundelen om aldus een maximaal resultaat te behalen. Hij verneemt graag na de vergadering met welke mensen gesproken is in Zuidwest. Dan komt hij daarop terug bij het actieplan. De wethouder wilde in het kader van Social Return de desbetreffende toezegging niet afdoen met de aan de commissie toegezonden brief. Deze brief geeft een tussenstand. Gelet op het voorstel dat er lag en gelet op de gemaakte opmerkingen door verschillende werkgevers die met Social Return te maken hebben, oordeelde de wethouder dat het goed is om die inbreng mee te nemen in een breder voorstel in het najaar voor hoe verder te gaan met Social Return om in ieder geval aan te geven dat hij terugkomt op wat de gemeente nu doet en hoe de gemeente nu doorgaat met de gemaakte afspraken over aanbesteden en over Social Return en over de andere elementen in de toezegging. De wethouder zal in ieder geval de wethouder die over de organisatie gaat vragen hoeveel mensen via Social Return rechtstreeks bij de gemeente in dienst zijn. Mevrouw Mos (GroenLinks) antwoordt desgevraagd door de voorzitter dat zij de contactpersoon zal leveren. Zij vraagt of de wethouder ook aan de wethouder Organisatie wil vragen of hij een plan zal leveren voor het bereiken van de 5% wanneer de gemeente feitelijk niet zoveel mensen in dienst heeft via Social Return. De voorzitter oppert de mogelijkheid dit rechtstreeks aan wethouder Kreijkamp te vragen bij de Voorjaarsnota. 9. Protocol agressie tegen college- en raadsleden Het gaat hierbij om een raadsvoorstel en een basisafspraak met betrekking tot grensoverschrijdend gedrag. Het voorstel is om grensoverschrijdend gedrag jegens raadsleden altijd intern te melden. De griffier zal alle meldingen laten registreren in het gemeentelijk incidentenregistratiesysteem. Mevrouw De Boer (GroenLinks) is erg blij met het protocol. Haar fractie vindt het belangrijk dat ook raadsleden veilig hun werk kunnen doen zonder zich daarbij te moeten inhouden vanwege bedreigingen. Zij is ook blij dat in het protocol grensoverschrijdend gedrag duidelijk wordt omschreven zodat duidelijk is dat emoties moeten kunnen, maar dat die niet bij herhaling geuit moeten worden of bedreigingen worden. Pagina 4 van 60

5 Haar fractie zou het goed vinden wanneer dit opgenomen wordt in het handboek voor de volgende raad. Zij vraagt het college daarvoor zorg te dragen. Mevrouw Haage (PvdA) merkt op dat in de politiek werken bijzonder is. Zij vindt dit werk ertoe doen. Soms gaat daarbij eens iets mis vanwege de vele belangen die in het geding zijn. De PvdA is blij dat hierover afspraken gemaakt worden. De belangrijkste daarvan gaat de raadsleden zelf aan als het gaat om de onderlinge samenwerking: dat de raadsleden elkaar steunen in het geval mensen over de schreef gaan. Dan moeten die mensen daarop aangesproken worden. Zij vindt het goed af te spreken het altijd te melden en zij vindt het ook goed dat de griffier hierin een centrale rol speelt. Zij bedankt hem voor de rol die hij in het verleden ter zake heeft gespeeld. Wat haar fractie betreft neemt de raad dit protocol aan in de hoop het nooit meer uit de kast te hoeven halen. Zij trof twee onduidelijkheden aan in het convenant: (1) Onder wie valt de unit risicobeheer? (2) Vallen de kosten voor persoonsbeveiliging onder het Rijk? Of vallen die kosten onder de gemeente omdat het bij de extra surveillancetaken hoort? De heer Smid (CDA) vindt het goed dat het protocol nu voorligt. Hij dankt de dames Haage en Baş voor hun aandringen tot zo n protocol te komen. Hij heeft respect voor de wijze waarop zij dit deden met de bijeenkomsten die zij daarover hielden. Het protocol werkt alleen wanneer de gemeentelijke organisatie dit levend houdt. Hij denkt dan aan een jaarlijkse bijeenkomst voor mensen die daarin geïnteresseerd zijn. Hij denkt ook aan een mogelijkheid van bijschaven na twee à drie jaar. Volgend jaar maart zijn nieuwe verkiezingen. Daaruit volgt dat dan een nieuwe generatie is ontstaan van oud raadsleden en oud collegeleden. Dan kan het zijn dat het voormalig raadslid ernstig bedreigd is die dan plotseling in zijn eentje komt staan. De heer Smid stelt voor voor die en dergelijke situaties iets te regelen of een toezegging te doen dat dat geregeld zal worden. Mevrouw Haage (PvdA) vraagt aandacht van de griffie voor anti-agressietrainingen De heer Wijmenga (ChristenUnie) dankt het college voor het protocol en de dames die zich daarvoor hard maakten. Hij vraagt in het licht van dit protocol aandacht voor fractiemedewerkers - bijvoorbeeld voor die medewerkers die actief zijn in raadsbijeenkomsten. Niets is voor hen opgenomen in het protocol. Hebben ook zij bijvoorbeeld een meldplicht? De heer Eggermont (SP) vindt meldplicht een stap te ver. Zijn fractie denkt dat het goed is dit zo te regelen voor raadsleden die dit wensen. Dit is wat hem betreft vooral iets dat voor werknemers wordt georganiseerd. In die zin vindt hij het logischer dit te regelen voor fractiemedewerkers. Raadsleden zitten in een andere positie. Het is uiteindelijk altijd een politieke keuze. Hij heeft ervaring met een bedreiging in het verleden waarbij de fractie bewust besloot daarover de openbaarheid niet te zoeken en intern maatregelen te nemen en daarover de politie ook niet in te lichten. Die keuze heeft te maken met hoe mensen kunnen opereren. De SP vindt niet dat het melden van bedreiging is op te leggen. Ook intern in organisaties kunnen zaken wel eens uit de hand lopen die een bedreigend karakter hebben. Dat hoeft zijns inziens ook niet allemaal per se gemeld te worden. Zijn fractie vindt dat het verplichtende karakter van het voorstel niet juist is. Zijn fractie zou ook graag de regie willen blijven houden over de gevolgen van een gebeurtenis rond een van de fractiegenoten. Nu wordt de burgemeester aangewezen als woordvoerder. Mevrouw Haage (PvdA) dankt de heer Eggermont voor deze andere invalshoek. Zij ziet het protocol in die zin niet verplichtend als zou een raadslid er per se iets mee moeten. Het protocol biedt haars inziens ruimte om dat niet te doen. Van belang is dat het raadslid niet in zijn eentje komt te staan. Dan is aan diegene die het overkomt altijd nog de keuze om er wel of niet mee naar buiten te gaan. Die oproep spreekt uit het protocol en niet de verplichting om daarmee iets te doen. Zij leest het protocol in die zin iets genuanceerder. Mevrouw De Boer (GroenLinks) hoorde in het verhaal van de SP alsof melding aan de griffie al gelijk staat met aandacht in de media. Zij sluit zich aan bij de opmerking van mevrouw Haage. Na de melding blijven altijd nog sturing en keuzes over. Voor het krijgen van overzicht is de melding van belang. De heer Eggermont (SP) is met de reactie van mevrouw Haage blijer dan met die van mevrouw De Boer. Hij stelt voor het dan helder uit te spreken dat die plicht er niet is. Het begrip meldplicht maakt dat zijn fractie die nuance erin wil brengen zoals hij zei. De regie hoort bij de raadsleden zelf te blijven. Dat hoort hij minder bij GroenLinks. Mevrouw De Boer (GroenLinks) benadrukt het belang van overzicht en het hebben van kennis bij anderen over wat op dit vlak gaande is. Zij vindt melding belangrijk zonder dat dat per definitie tot actie zou moeten leiden. De heer Wijmenga (ChristenUnie) licht toe dat het geenzins zijn bedoeling was om plicht te benadrukken. Het zal uiteindelijk altijd aan iemand zelf zijn om een melding al of niet te doen. Hij kan zich niet voorstellen dat een sanctie gezet wordt op niet melden. Pagina 5 van 60

6 280 De heer Eggermont (SP) concludeert dat wanneer iedereen het erover eens is dat die verplichting niet bestaat, hij aan het voorstel geen problemen ziet. De heer Kuijper (GroenRechts) complimenteert het college met dit protocol. Het protocol is goed, zeker met het oog op de verkiezingen. In het protocol staat burger. Hij stelt voor dat begrip te wijzigen in persoon. De verantwoordelijkheid ligt ook bij de raadsleden in spe. Hij vraagt of het mogelijk is dat aan te passen Mevrouw Crow (D66) neemt de dank in ontvangst voor haar fractiegenoot mevrouw Baş. Zij zal die doorgeven. Ze vindt het protocol van groot belang om raadsleden zonder angst hun werk te kunnen laten doen in onze democratie. Zij vindt het mooi om afspraken te maken over het melden van grensoverschrijdend gedrag. Zij vraagt in het licht van de zojuist gevoerde discussie wel hoe zij de frase moet duiden dat grensoverschrijdend gedrag altijd gemeld wordt - zij hoort in dit opzicht verschil tussen de woorden van enerzijds mevrouw De Boer en anderzijds mevrouw Haage en heer Eggermont. Met heer Smid is zij benieuwd naar het resultaat van dit protocol over enkele jaren; zij dacht zelf aan een evaluatie over een jaar bij de afronding van deze raadsperiode. Ze vraagt of de burgemeester daarop wil ingaan. De heer Oldenborg (Stadspartij Leefbaar Utrecht) vindt het goed dat er nu een protocol is; goed om grensoverschrijdend gedrag te melden. Daarvóór zit de stap dat het raadslid zelf bepaalt wat hij of zij grensoverschrijdend vindt. Daaraan is wat hem betreft niet te ontkomen. Wat hem betreft kan dit protocol door naar de raad. De voorzitter concludeert dat verschil in interpretatie bestaat over het begrip meldplicht. De SP heeft een voorbeeld genoemd van een duidelijke bedreiging en een duidelijke keuze daarmee niet in de publiciteit te gaan. Via de griffie zal dit opgenomen worden in het handboek raadsleden. De raad kan ervoor zorgen dat dit gedaan wordt. Burgemeester Wolfsen schetst de voorgeschiedenis van het protocol. Bovendien is het protocol de afronding van het programma Veiligheid in Publieke Taken. Voor de medewerkers zijn hiermee mooie protocollen ontwikkeld. Volksvertegenwoordigers moeten volstrekt in vrijheid hun werk kunnen doen. De burgemeester is het eens met de heer Oldenborg dat als het gaat om grensoverschrijdend gedrag daarin altijd een weging zit. Zodra iemand in die afweging zit, treedt het protocol in werking en zal de persoon in kwestie gaan melden. Hij beschouwt het als collegiaal om de afspraak te maken grensoverschrijdend gedrag te melden. Dat gaat dan om niet meer dan een kale melding bij de griffier. Aangifte doen is iets anders. Zo ook het al of niet hiermee in de publiciteit gaan. Het gaat niet om een aangifteplicht. Het is ook geen plicht om de publiciteit te zoeken. Het gaat om een collegiale norm grensoverschrijdend gedrag intern te melden. Het is nadrukkelijk de bedoeling dat de persoon in kwestie zelf de regie houdt over wat er vervolgens mee gebeurt. Zo gaat dat ook met medewerkers in dienst van de gemeente. Dit geldt in nog sterkere mate voor raadsleden. De unit Risicobeheer heeft te maken met onder meer verzekeringen en die unit zit tegenwoordig bij Interne Bedrijven, een kleine afdeling die over alle risico's gaat die de gemeente kunnen treffen. De kosten van persoonsbeveiling worden door het Rijk gedragen wanneer de bescherming onder het regime valt van het DKPD: Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging. Wanneer daarmee kosten worden gemaakt door de gemeente draagt de gemeente die zelf. Het is afhankelijk van het regime en de ernst van de bedreigingen wie de kosten gaat dragen. De burgemeester denkt dat het goed is aandacht te besteden aan een overgangsregeling voor oud raadsleden. Hij stelt voor de voorzitter voor te stellen erop toe te zien dat dit wordt opgenomen in het handboek. Wanneer een medewerker materieel functioneert als raadslid, valt hij binnen het regiem. Wanneer een medewerker dat nooit doet valt hij voor zover de burgemeester kan nagaan binnen het protocol dat geldt voor alle medewerkers van de gemeente. Het raadslid houdt zijn eigen regie. Hij merkt op het aangenaam te vinden dat de griffie op de hoogte is. De griffie heeft zicht op andere meldingen die misschien soortgelijk kunnen zijn. De heer Eggermont (SP) merkt op dat de griffier de burgemeester niet hoeft te informeren. Burgemeester Wolfsen antwoordt die mening wel te zijn toegedaan. De burgemeester is voorzitter van de raad. Het is goed dat hij op de hoogte is. Het kan gevolgen hebben voor de raadsvergadering. Het raadslid bepaalt zelf wat hij ermee doet. Het is uitstekend wanneer het raadslid zegt dat de burgemeester er verder niets mee moet doen. Burgers zijn potentiële raadsleden. Mensen die op een kieslijst staan, zijn in die hoedanigheid burgers van de stad. De burgemeester zou in dat opzicht geen onderscheid willen maken. Met burgers wordt iedereen verstaan in de meest brede zin van het woord. Hij kan zich vinden in de termijn van een jaar om na te gaan wat er in het kader van het protocol aan de orde is. In het presidium zijn de voorvallen dan op te halen. Dan is ook informatie uit te wisselen over wat wel en wat niet getolereerd wordt. Pagina 6 van 60

7 Het is ook mogelijk dat een raadslid nooit geconfronteerd wordt met grensoverschrijdend gedrag. Het is dan van belang om de mogelijkheid te hebben daarover vragen te stellen in de zin van of raadsleden er goed aan doen om een bepaald soort gedrag te accepteren De voorzitter concludeert dat vragen zijn beantwoord en dat enkele zaken zijn verduidelijkt. De burgemeester heeft de samenhang benadrukt met de al bestaande protocollen en de normen voor alle medewerkers van de gemeente en de mensen die een publieke taak hebben in de gemeente Utrecht en het belang ervan dat in de aanpak ook college en raadsleden betrokken zijn. Daartoe dient dit protocol. Gesproken is over de meldingsplicht of over de noodzaak van melding. De vrijheid om te bepalen wat er moet gebeuren met wat hem of haar is overkomen, ligt bij de betrokkene. De oproep is om zaken te melden omdat het ook anderen overkomen kan zijn. Die zouden daarin wellicht andere maatregelen getroffen willen zien. Desgevraagd door de voorzitter zegt de burgemeester toe na te gaan hoe in het protocol te voorkomen dat oud raadsleden tussen wal en schip terechtkomen. De voorzitter stelt in het vooruitzicht dat dat in de gang naar de raadsvergadering duidelijk gemaakt zal worden. Tweede termijn De heer Eggermont (SP) merkt op dat het antwoord van de burgemeester afgaat van de wijze waarop hij de eigen regie wil houden. De tekst van het protocol maakt ook duidelijk melding van afspraken die erop gericht zijn om in onderling overleg regie te voeren. Dat betekent dat een persoon niet volledig zelf de regie heeft. In de discussie kwam dit wel naar voren. De burgemeester vindt ook dat de betrokkene ook geen eigen regie heeft over het doormelden naar de burgemeester. In die zin wil hij het protocol terugnemen naar de fractie om na te gaan hoe hier naar te kijken. De manier waarop dit is besproken maakt onderdeel uit van de besluitvorming. Hij wil niet in de situatie terecht komen beticht te kunnen worden van niet-collegiaal gedrag wanneer hij zou besluiten iets niet te melden. De voorzitter verneemt desgevraagd van de heer Eggermont dat dit mee terugnemen gericht is op een eventuele aanpassing van de tekst in het protocol, in die zin dat de SP helderder wil hebben dat de raadsleden die geen werknemers zijn van de gemeente, zelf de politieke consequenties moeten kunnen nemen van hun acties. Burgemeester Wolfsen beantwoordt de inbreng van de heer Eggermont dat het nadrukkelijk de bedoeling is dat het raadslid zelf de regie houdt op wat er gebeurt. De toets met anderen die mogelijk hetzelfde is overkomen via de verzamelde informatie bij de griffier is bedoeld na onderling overleg. Dat kan helpen in de bepaling van de regie. Wanneer het raadslid niet wil dat met de melding iets gebeurt, gebeurt daarmee niets. De voorzitter concludeert dat hij in de voorbereiding van de raadsvergadering zal vernemen of tekstwijzigingen nog nodig zijn. Hiermee is de bespreking afgehandeld. Het gaat om een mogelijk in mineur gewijzigd protocol. In deze vergadering zijn geen bezwaren geuit tegen het eventueel aanbrengen van wijzigingen enkele dagen voorafgaande aan de vergadering van de raad. Het protocol zal 30 mei op de agenda staan Vaststellen integraal Veiligheidsplan Dit is een ontwerpraadsvoorstel. Het voorstel heeft te maken met een wijziging in de gemeentewet. Het college legt dit ter goedkeuring voor aan de raad. In het integraal Veiligheidsplan worden enkele prioriteiten bepaald: de aanpak van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit, woninginbraken, winkelcriminaliteit en autokraken, geweld en de georganiseerde criminaliteit. Mevrouw Crow (D66) heeft in de Raadsinformatieavond gevraagd in welk stadium het wetsvoorstel zich bevindt waarop dit voorstel is gebaseerd. Zij heeft inmiddels begrepen dat het wetsvoorstel mogelijk wordt ingetrokken. Dat heeft te maken met de op 1 januari in werking getreden politiewet waarin is vastgesteld dat de gemeenteraad tenminste één keer in de vier jaar de gemeentelijke veiligheidsdoelen moet vaststellen voor de handhaving van de openbare orde en de hulpverlening door de politie. De vraag is dan nu wat de status is van dit Veiligheidsplan en of dit plan dan nog aanpassing behoeft. Zij vindt het goed nieuws dat criminaliteitscijfers zijn afgenomen en dat de veiligheidssituatie in Utrecht is verbeterd. Alleen op het gebied van bedrijveninbraken is er een toename. Naar zij hoopt draagt het project Veilig Ondernemen bij aan een positieve uitwerking. Haar fractie is een groot voorstander van het betrekken van burgers en ondernemers bij de veiligheidsopgave. Projecten als Waaks, Burgernet, en Veilig Ondernemen kunnen bijdragen aan participatie en aan het gevoel va het gezamenlijk de schouders eronder zetten. Zij hoopt dan ook dat het project Waaks daadwerkelijk op zeer korte termijn over de hele stad zal worden uitgerold. De ambitie van het college heeft om het vertrouwen in de Veiligheidsaanpak te vergroten door open en eerlijk te communiceren, ondersteunt D66 ruimhartig. Haar fractie is er niet van overtuigd dat cameratoezicht effectief is bij het oplossen van veiligheidsproblemen. Het is een duur en privacygevoelig middel. In antwoord op schriftelijke vragen heeft het college gezegd dat in het komend najaar een onderzoek zal worden gedaan naar de effectiviteit van cameratoezicht. Wanneer uit de Pagina 7 van 60

8 evaluatie blijkt dat cameratoezicht niet bijdraagt aan het handhaven van de openbare orde, is het college bereid om de mate van cameratoezicht te heroverwegen. In Amersfoort is dat onderzoek al gedaan. Op basis daarvan is besloten camera's te verwijderen. In de Voorjaarsnota wordt voorgesteld euro te besparen op de post Toezicht Jongeren, cameratoezicht. Zij vraagt of zij hieruit kan concluderen dat de burgemeester een voorzet neemt op de uitkomst van de evaluatie. De heer Kuijper (GroenRechts) begrijpt niet wat tegen cameratoezicht zou kunnen zijn wanneer daarmee goed omgegaan wordt. Wanneer dat toezicht in handen blijft van de politie is daarmee niets mis. Mevrouw Crow geeft aan voorstander te zijn van het programma Waaks. Hondenbezitters controleren dan de wijk op inbrekers. Hij hoort haar dan niet spreken over evaluatievormen zoals zij dat heel expliciet heeft aangegeven bij cameratoezicht. Waarom maakt zij dit onderscheid? Hij vraagt hierop toelichting. Mevrouw Crow (D66) zet uiteen dat cameratoezicht ontzettend duur is zeker in verhouding tot een programma als Waaks. Het blijft altijd goed om beleid te evalueren. Zij is een groot voorstander van evaluatie van Waaks over enkele jaren. De heer Kuijper (GroenRechts) is het eens met mevrouw Crow over dat cameratoezicht ontzettend duur is. Te zien is wel dat bijna elke winkel cameratoezicht heeft. In de herkenning van daders moet nog het nodige verbeterd worden. Cameratoezicht legt meer bewijs vast. De getuigenis van een persoon met alleen een hond in zijn gezelschap is vaak niet afdoende. Mevrouw De Boer (GroenLinks) merkt op dat GroenRechts een voorschot neemt op een nog te houden evaluatie. Zij vraagt zich af of de fractie bekend is met het onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau uit 2008: Sociale Veiligheid Ontsleuteld. Ook daaruit blijkt dat cameratoezicht niet effectief is. Niet preventief en nauwelijks voor opsporing. De beelden zijn nauwelijks bruikbaar. Daders zijn vaak niet herkenbaar in beeld. Zij deelt de opvatting dat dit negatieve gevolgen heeft voor de privacy. Sommige mensen voelen zich door cameratoezicht onveiliger. Het brengt ook hoge kosten met zich mee. Haar fractie is zeer benieuwd naar de evaluatie. Mevrouw Haage (PvdA) complimenteert het college met een daling van de criminaliteit in de afgelopen jaren. Haar fractie is met die daling zeer tevreden. Dat is geen reden om achterover te leunen. De PvdA is het eens met de gekozen prioriteiten: jeugd, overlast, criminaliteit, woninginbraken, et cetera. Daarvan hebben de Utrechtse bewoners zeer veel last. Tegelijkertijd lwamen partijen met elkaar in een spiraal terecht van een steeds grotere beleving van onveiligheid, ook dit jaar weer. De gemeente moet zichtbaar criminaliteit aanpakken, mensen serieus nemen die een melding doen en nazorg bieden bij incidenten. Daarvoor staan handvatten in het plan. De uitwerking daarvan is nog sterk op hoofdlijnen zonder concrete doelstellingen en budgetten. Is dat de bedoeling, of gaat het om een groeidocument en wordt dit verder uitgewerkt in een vervolgdocument? Hoe moet zij dit plan zien in verhouding tot wat er in begrotingen en Voorjaarsnota s staat? Misschien is het een idee om de onderliggende plannen per thema weer te geven. Op enkele plekken is dat gebeurd, maar nog niet overal. Daarnaast is het van belang dat Utrechters elkaar blijven kennen en dat zij werken aan wat zij wel willen zien aan gedrag in de samenleving en de stad. Een wijkagent heeft tegen haar gezegd dat bijvoorbeeld een buurtmoestuin een wijk ineens veel veiliger kan maken. Op dat gebied staat niets in het plan. Hoe wordt de link gelegd met de andere activiteiten van de gemeente en met partners op dit punt? Iets dergelijks zou een integrale aanpak kunnen zijn. Als het gaat om crisisbeheersing is de beschrijving daarvan erg summier. Het college verwijst alleen naar onderliggende plannen. Mevrouw Haage vraagt naar de meerwaarde van de koppeling met het plan. De heer Dijk (VVD) vindt dit een helder document zonder nieuwe prioriteiten. Dat is op zich prima omdat het werk een lange adem vergt om echt resultaten te behalen. Hij vindt de opmerking van mevrouw Crow over de landelijke ontwikkeling zeer interessant. Hij is erg benieuwd naar het antwoord van de burgemeester. Welke gevolgen heeft dit? De VVD-fractie was erover gerustgesteld dat de raad niet voor vier jaar lang de prioriteiten vaststelt en dat jaarlijks wijzigingen nog mogelijk zijn. Hij noemt enkele zaken die continu ter discussie zullen blijven: subjectieve en objectieve veiligheid, het cameratoezicht. Hij neemt zich voor de resultaten van de onderzoeken onder elkaar te zetten voor de voeding van het debat in de toekomst. Mevrouw De Boer (GroenLinks) ziet uit naar de onderzoeken die de heer Dijk belooft. Ze vraagt of de heer Dijk ook weet dat in Groot-Brittannie 4,2 miljoen camera s hangen. Daar worden burgers 300 keer per dag opgenomen. Daar is de criminaliteit door de inzet van deze camera's niet gedaald. En de criminaliteit is ook niet lager dan in Nederland en ook als het gaat om opsporing is wat dat betreft nauwelijks voordeel van het gewone recherchewerk. Dat werkt alleen in combinatie met andere middelen. Zij vraagt hoe de heer Dijk daarover denkt. Mevrouw Haage (PvdA) houdt het voor mogelijk elkaar om de oren te blijven staan met allerlei onderzoeken. Het gaat wat haar betreft vooral om de manier waarop camera's worden ingezet. In allerlei onderzoeken worden camera's ook op verschillende manieren ingezet. Zij houdt het voor mogelijk dat het goed is om daarover afzonderlijk een debat te organiseren. Bij de Voorjaarsnota komt de raad te spreken over de financiering van camera's. Zij stelt voor dat grondig mee te nemen. Het maakt nogal verschil of camera's live worden uitgekeken of Pagina 8 van 60

9 niet. Op de cruciale tijden 's nachts kijkt de horecapolitie camerabeelden wel live uit. Dat doet heel veel met de effectiviteit ervan. Dergelijke aspecten grondiger goed naast elkaar zetten, zal het mogelijk maken om een goede vergelijking te maken. De heer Dijk kan zich voor een groot deel aansluiten bij de woorden van mevrouw Haage. Richting mevrouw De Boer antwoordt hij niet op de hoogte te zijn geweest van de 4,2 miljoen camera's in Groot-Brittannie. Hij zal zich nader oriënteren. Het lijkt hem beter de evaluatie af te wachten dan een bespreking van de diverse onderzoeken bij de Voorjaarsnota. Hij vraagt of de burgemeester een terugkoppeling heeft over hoe het CIM (Coördinatie Incidenten Management) heeft gewerkt: was het effectief, is het goed om ditvoort te zetten, moet het aangepast worden? Hij vraagt naar een update. In Leidsche Rijn neemt de criminaliteit en overlast relatief toe. De vraag is in hoeverre de samenstelling van de wijk meegenomen wordt in de Veiligheidsaanpak. In Leidsche Rijn is een derde deel van de bewoners onder de 25 jaar. Wordt daarop een gericht beleid gezet en hoe ziet dat beleid er dan uit? Voor wat betreft de crisisbeheersing sluit hij zich aan bij de vragen van de PvdA. De heer Eggermont (SP) begrijpt dat het gaat om het voortzetten van de al gestelde prioriteiten. Hij vraagt of het mogelijk is de opsporingscijfers helder te monitoren. Zijn fractie denkt dat de discrepantie tussen het veiligheidsgevoel en de criminaliteitscijfers en daarmee ook de vraag naar de aangiftebereidheid ook te maken heeft met de vraag naar wat daadwerkelijk wordt opgelost; in hoeverre zit in de oplossingscijfers een stijgende lijn? Mevrouw Haage (PvdA) ergert zich ook aan opsporingpercentages van 22%. Zij vindt dat bijzonder laag. Dat is een bevoegdheid die bij het OM ligt. Utrecht zou daarvoor moeten aankloppen bij de mensen die hier overgaan in Den Haag. Hoe ziet de SP dit als lokale verantwoordelijkheid? De heer Eggermont (SP) merkt op dat de commissie nu een integraal veiligheidsprogramma bespreekt. Dat wordt ook gezamenlijk met het OM en de politie gedaan. Een aantal prioriteiten komt in dat kader aan de orde. Hij denkt dat het nuttig kan zijn wanneer in samenspraak met het OM en de politie deze cijfers helderder en een onderdeel gaan vormen van het beleid dat de gemeente uitzet. Daarmee kan zij ook helderder naar burgers communiceren: de pakkans is vergroot. Wanneer dat bericht kan worden afgegeven aan de bevolking, kan de aangiftebereidheid stijgen waardoor de criminaliteitscijfers hoger worden. Daarmee is de bevolking meer het gevoel te geven dat met de terugkoppeling iets gebeurt. Waarom wordt op die cijfers niet gestuurd? Is het mogelijk dat wel te doen? De heer Smid (CDA) merkt op dat veel goede vragen gesteld zijn. Hij heeft in de Raadsinformatieavond een uitstekende prestatie gekregen van mevrouw Zijlstra over dit onderwerp. Het beleidsarme beleid is goed en helder opgeschreven. Zijn fractie heeft daaraan niet veel toe te voegen. Het is een kwestie voor het komende jaar - het kan spannender worden in de periode Hij sluit zich aan bij de vraag van de heer Eggermont en is erg geschrokken over het lage percentage veroordelingen. Dat ligt inderdaad in Den Haag. Utrecht kan dit niet oplossen. Mevrouw De Boer (GroenLinks) vindt het heel goed dat duidelijk de ambities en de prioriteiten in het plan zijn opgenomen en dat veel aandacht is voor de participatie van burgers op allerlei manieren. Wat betreft de participatie moet de gemeente niet te grote verwachtingen wekken bij mensen die meehelpen of meekijken. Dan zou de gemeente verder van huis zijn zeker als het gaat om het veiligheidsgevoel. Het veiligheidsgevoel blijkt in Nederland en in de rest van de wereld los te staan van de daadwerkelijke criminaliteit. Het schoon en heel hebben van de openbare ruimte zijn daarvoor veel belangrijker en de sociale cohesie in de stad of in de buurt. Voor die onderwerpen heeft het college al aandacht. GroenLinks adviseert daarop vooral te letten om deze redenen. Hoe verhouden de prioriteiten in Utrecht zich met die van de Nationale politie? Bestaat straks niet het gevaar dat de prioriteiten in Utrecht afwijken van de landelijke en dat de prioriteiten van Utrecht ondersneeuwen vooral als het gaat om recherchewerk? De burgemeester zag dat destijds als een reëel gevaar. Zij roept op daarvoor regionaal als landelijk aandacht voor te blijven hebben. De heer Kuijper (GroenRechts) vraagt aandacht voor de nodige evaluatie met mogelijk ook nog de nodige aanpassingen op het stuk: cameratoezicht, het programma Waaks. Hoeveel ruimte is daarvoor beschikbaar? Hij is het eens met de PvdA en GroenLinks over dat ook te moeten kijken naar het onveiligheidsgevoel dat juist ook vaak veroorzaakt wordt door omgevingsfactoren. De moestuin is wat dat betreft al langsgekomen. De wijze ewaarop dit te organiseren, zou meer uitgewerkt kunnen worden wat hem betreft. Is het college daartoe bereid? Op welke wijze en wanneer? De heer Wijmenga (ChristenUnie) sluit zich aan bij de opmerking van de heer Dijk over de aangiftebereid en de weerslag daarvan op de geregistreerde criminaliteit. Pagina 9 van 60

10 Zouden geen ambitieuze keuzes gemaakt kunnen worden als het gaat om de doelen en de ambities met betrekking tot woninginbraken en geweldsdelicten? In 2012 is de 14% reductie al gerealiseerd. Dat plan loopt dan nog twee jaar door. Zo geldt dat ook voor geweldsdelicten. Met betrekking tot de nazorg gericht op ex-gedetineerden leest hij dat de gemeente investeert in goede zorg en opvang via het coördinatiepunt. Hij kan uit de plannen niet opmaken of die investering nog aan bezuiniging onderhevig is. De heer Oldenborg (Leefbaar Utrecht) vraagt zich af wat het realiteitsgehalte is met betrekking tot de ambitie gericht op de beperking van jeugdcriminaliteit en jongerenoverlast. Hij ziet aan de cijfers dat het steeds slechter werd in de afgelopen drie jaar. Dan wil de gemeente het plotseling verbeteren met 33%. Zijns inziens is dat vragen om teleurstelling. Hij doet de suggestie daarop een reële inschatting te maken. Hij verwacht dat wanneer daarop reëel zicht gegeven zal worden, het veiligheidsgevoel veel meer zal toenemen. Het gevoel van veiligheid is zijns inziens daaraan gerelateerd. Op zich is het goed dat dit goed aangepakt wordt. De vraag is wel of daarop genoeg wordt ingezet. Beantwoording Burgemeester Wolfsen gaat kort in op het voorafgaande aan deze bespreking. Hij bevestigt dat de Politiewet in werking is getreden. Die is bedoeld om de positie van de raad te verstevigen. Inmiddels heeft Nederland een nationale politie. Het is juist dat de prioriteiten op nationaal niveau niet parallel hoeven te lopen met die op het lokale niveau. Met de minister is afgesproken te wachten met het vaststellen van nationale prioriteiten tot na de gemeenteraadsverkiezingen. Dan zijn er ook nieuwe lokale prioriteiten vast te stellen. Het zou goed zijn om op nationaal niveau zo goed mogelijk aan te sluiten bij de prioriteiten van de verschillende gemeenten. De minister deed die toezegging ook. Materieel is het stuk zeer beleidsrijk omdat het doorgaat met prioriteiten die in de afgelopen tijd al zijn gesteld. Hier en daar zitten accentverschillen. In de afgelopen jaren nam de criminaliteit in de stad met 25% af. De burgemeester noemt dat substantieel. Afgesproken is één keer per vier maanden te rapporteren. De rapportage zal binnenkort ook aangeboden worden aan de raad. De burgemeester wijst op de rode draad in het beleid waarmee een continuüm is bewerkstelligd. Hij noemt dat veelbelovend. Als het gaat om oplossingspercentages constateert de burgemeester dat dat een discussiepunt blijft. Hij brengt dit percentage ook in verband met de capaciteit op toezicht en handhaving. Het veiligheidsgevoel heeft ook te maken met zaken als participatie, incidenten, beeldvorming, of burgers zich senang voelen in hun wijk, of ze gezamenlijk een volkstuin hebben of niet, of ze betrokken zijn bij projecten. Met betrekking tot de vraag of de aangiftebereidheid hiermee te maken heeft, is te zien dat die door de jaren heen eigenlijk niet verandert. De heer Eggermont (SP) vraagt in hoeverre de opsporingscijfers regionaal beschikbaar zijn. Hij begrijpt dat de burgemeester het eens is met de desbetreffende vraag van mevrouw Haage. Is op regionaal niveau niet meer te organiseren met betrekking tot de opsporingscijfers door ze meer te monitoren? Kan in die zin ook de afweging worden gemaakt of op het punt van de repressie en preventie juist meer energie te steken is in het oplossen van zaken? Is het mogelijk daarop het beleid te richten? Burgemeester Wolfsen zou moeten nagaan of deze cijfers op gemeentelijk niveau bestaan. Cijfers zijn beschikbaar over het aantal delicten, het aantal keren dat mensen slachtoffer werden. Op landelijk niveau is te zien hoe vaak aangifte wordt gedaan. Ook zijn cijfers bekend over hoe vaak concrete delicten worden opgelost. Bovendien zijn cijfers te geven over hoe vaak het tot een justitiële interventie komt. Niet altijd komt het tot de uitvoering van een straf. De burgemeester verwacht dat veel cijfers op regionaal niveau wél te vinden zijn. Hij verwacht een redelijke balans te hebben gevonden tussen het repressieve en het preventieve beleid. De heer Eggermont (SP) leest die balans niet terug in het Integraal Veiligheidsprogramma. Daarom vraagt hij of het mogelijk zou zijn om op regionaal niveau te kijken naar de oplossingscijfers om op grond daarvan de balans te kunnen zien. Die zichtbare balans kan de burgemeester ook gebruiken in de raad door te verwijzen naar de cijfers. Nu zet de burgemeester wel de aantallen aangiftes heel centraal in het programma. Burgemeester Wolfsen antwoordt die centraal te zetten omdat iedereen in het bestuur wil dat de criminaliteit in de stad afneemt. Het bestuur wil dat minder mensen het slachtoffer worden van misdaad. Dat bereikt het college ook vrij substantieel. Daarnaast begrijpt hij de wens dat wanneer mensen wel slachtoffer worden de zaak wordt opgelost en dat de dader wordt veroordeeld. De focus ligt op voorkomen is beter dan genezen. Daarop wordt massief ingezet. Daarom lukt het ook om de criminaliteit terug te brengen. De justitiële interne cijfers over hoe vaak een zaak wordt opgelost en voor de rechter wordt gebracht, worden op gezette tijden op landelijk niveau aan de Kamer voorgelegd. Hij nodigt de heer Eggermont uit nog een keer naar het stuk te kijken. Het college denkt dat de balans er wel redelijk in zit doordat in het algemeen te zien is wat iedereen doet op zijn eigen terrein op een bepaald onderwerp. Hij hoopt dat de heer Eggermont ziet dat de activiteit van het ene in het verlengde ligt van het ander. De burgemeester bevestigt dat het betrekken van burgers in deze nota zit: KVO, Waaks, de aangiftebereidheid, subsidieregelingen om de woningen veiliger te maken, buurtprojecten. Negen van de tien keer is de politie Pagina 10 van 60

11 afhankelijk van burgers om een delict daadwerkelijk op te lossen. In dat licht noemt hij Burgernet. Dat wordt provinciebreed uitgerold. Cameratoezicht zal een discussie blijven in deze raad. In de Breedstraatbuurt zijn bewoners over dat toezicht goed te spreken. Het ondersteunt de toezichthouders bij het veel effectiever inzetten van de capaciteit. De bewoners kijken de beelden mee uit. Het is niet objectief vast te stellen of het rendement heeft gehad. Als het lukt om vrij substantieel stappen vooruit te maken, veronderstelt de burgemeester dat er sprake is van een balans die redelijk op orde is. De aandacht blijft hiervoor bestaan. Enkele geweldsdelicten zijn recentelijk opgelost met behulp van camerabeelden. Ook bij grote demonstraties speelt cameratoezicht een belangrijke rol. Het is dan mogelijk om tijdens een demonstratie mee te kijken zodat de politie zo min mogelijk zichtbaar hoeft te zijn. Tijdens de vrijmarkt is op enkele plekken zelfs een camera toegevoegd. De beelden mogen slechts een beperkte tijd bewaard blijven; het is waar dat de privacy in het geding kan zijn. Als het gaat om veiligheid en privacy blijft het steeds een ingewikkelde afweging. De burgemeester gelooft niet dat mensen zich onveiliger kunnen voelen doordat camera's hen kunnen zien. Hij komt die mensen nauwelijks tegen. Voorkomen wordt dat bij mensen in huis kan worden gekeken. Ondanks dat camera s hun functie hebben in de veiligheid in de openbare ruimte, blijft het college wel kijken naar de kosten daarvan gezien ook de steeds beperktere hoeveelheid middelen die naar de gemeente komt. Zodra het mogelijk is een camera minder te plaatsen, gebeurt dat ook. De kosten kunnen ook te maken hebben met uitkijkuren. Het is aan de professionals om die uitkijkuren tot een minimum te beperken. Mevrouw De Boer (GroenLinks) onderscheidt de permanente camera's van de tijdelijke. De afspraak destijds bij de tijdelijke is steeds een evaluatie bij een eventuele verlenging. Zij vraagt of die evaluatie steeds ook plaatsvindt. Burgemeester Wolfsen antwoordt bevestigend. Zo komt ook de beslissing tot stand om een camera bijvoorbeeld te verplaatsen. Hij vraagt de commissie nadrukkelijk het cameratoezicht te zien in de context van alle andere maatregelen gericht op bevordering van de veiligheid, en in de context van hulp bij het toezicht houden op straat door toezichthouders. Hij nodigt de commissie uit een kijkje te nemen bij het centrum waar de camera's worden uitgekeken. Hij bevestigt richting mevrouw Haage dat het feitelijk gaat om een groeidocument. Hij adviseert de raad te waken voor het toevoegen van plannen per thema. De gemeente Utrecht heeft dan heel veel plannen om toe te voegen. Dan zal het een heel dik en onbeheersbaar boekwerk worden. Mevrouw Haage (PvdA) licht toe dat dat niet haar bedoeling was. Haar idee is om het slechts te noemen zoals dat nu bij crisisbeheersing is gedaan. Dit is om zicht te houden op een totaal op wat de gemeente aan veiligheid doet. Burgemeester Wolfsen antwoordt dit een goede suggestie te vinden: de documenten die er zijn te noemen. Crisisbeheersing heeft in dit plan haar plek gekregen. Los daarvan bestaan individuele plannen voor crisisbeheersing rond risicovolle bedrijven. Die moeten nadrukkelijk gezien worden in relatie tot de andere plannen. Het CIM functioneert goed. Één keer in de 14 dagen vindt de CIM-Driehoek plaats. De rode dossiers worden in die Driehoek besproken. De gemeente houdt rekening met de samenstelling van de wijk; zo zijn in Leidsche Rijn drie wijkagenten fulltime gericht op alles wat te maken heeft met jeugd. De methode van werken wordt aangepast op het type criminaliteit - in de Vierhoek in de wijken wordt daarover afgestemd. Met de wijkambities wordt rekening gehouden. Het gaat bij dit alles om het richten van de energie van iedereen die betrokken is bij de bevordering van de veiligheid. De burgemeester noemt dit stuk beleidsrijk. Het gaat hooguit om weinig veranderingen vergeleken met het verleden. Een brief is gereed over het uitrollen van Waaks over de hele stad. Die brief zal behandeld worden in de Driehoek van komende week. Als het gaat om de prioriteiten van nationale politie nodigt hij de raad uit het bestuur daarop scherp te houden. De burgemeester bevestigt richting de heer Kuijper dat wijzigingen mogelijk zijn. Het is mogelijk om te variëren op het plan zoals dat nu voorligt. Nog belangrijker vindt hij dat wanneer er straks een nieuwe raad is, dan wel een nieuw college, het mogelijk is weer andere prioriteiten te stellen. Het plan biedt nadrukkelijk daarvoor een opening. Als het gaat om de ambitie bevestigt de burgemeester dat de doelen grotendeels bereikt zijn. Die doelen waren heel ambitieus. Die doelen nog een keer bijstellen, is mogelijk niet realistisch. Vergeleken met andere steden, loopt Utrecht tegen grenzen aan van de nog mogelijk aan te brengen verbeteringen. De burgemeester geeft er dan de voorkeur aan nuchter te blijven. Bij Jeugd is steeds de ene 21% gehandhaafd. Die 14/15% is één keer gehaald. Het college wil zich wat dat betreft bij de les houden en ambitieus blijven omdat te zien is dat het college vorderingen boekt. Op dit moment wil het zich nog niet neerleggen bij een lager percentage. Hij is het eens met de heer Oldenborg dat het ambitieus is. De burgemeester hoopt dat de raad het college daarop scherp blijft houden. Ook de burgemeester pleit ervoor nuchter en realistisch te blijven in die zin dat ook de raad beseft dat het gaat om ambitieuze doelstellingen. Op de vraag van de heer Wijmenga over de nazorg attendeert de burgemeester de commissie op het Coördinatiepunt. Het zou kunnen zijn dat de plannen van staatssecretaris Teeven om veel gevangenissen te sluiten effecten zullen hebben op het werk van Nazorg omdat minder mensen daadwerkelijk opgesloten worden in een penitentiaire inrichting. Dat zou kunnen leiden tot veel minder behoefte aan nazorg. Landelijk wordt daarop Pagina 11 van 60

12 bezuinigd. Alles wat met nazorg te maken heeft, is nog goed te doen. Zodra het college daarmee in de problemen komt, zal het de raad actief informeren. Mochten de plannen van staatssecretaris Teeven grote impact hebben op de nazorg, komt het college actief terug bij de raad over de nazorg op zaken die dan relevant zijn. De voorzitter concludeert dat dit raadsvoorstel met de A-status door kan naar de raadsvergadering van 30 mei. Hij vat de highlights van de uitwisseling van informatie met de burgemeester kort samen. Burgemeester Wolfsen nuanceert dat in de politiewet niet staat dat de raad het integraal Veiligheidsplan één keer in vier jaar moet vaststellen. Dat staat in de mogelijk in te trekken wet. In de politiewet staat wel dat één keer in de vier jaar afspraken gemaakt moeten worden door de gemeente met de politie en met het OM. Het college vindt dat zo belangrijk dat het de raad daarin een stevige rol wil geven in de geest van de mogelijk in te trekken wet en de raad het Integraal Veiligheidsplan één keer in de vier jaar wil laten vaststellen. Formeel is dat niet nodig volgens de Politiewet. Het is goed wanneer de raad daarin positie kiest. Mevrouw Crow (D66) voegt toe dat in art. 38b van de Politiewet staat dat de gemeenteraad één keer in de vier jaar de doelen vaststelt die de gemeente op het terrein van de veiligheid nastreeft door handhaving van de openbare orde en hulpverlening door de politie. Dat zou ook gezien kunnen worden als een dusdanig plan. Zij raadt aan na te gaan of de inleiding nog wel conform de huidige wetgeving is. De voorzitter concludeert dat de bevestigende nonverbale geste van de burgemeester betekent dat mocht dit leiden tot een wijziging hij dat schriftelijk zal melden aan de raad. De voorzitter last een korte schorsing in. 11. Coffeeshopbeleid 2013 Het gaat om een uitgebreide commissiebrief met achterliggende stukken. Het college geeft daarin aan hoe het verder wil gaan met dit beleid en het doet enkele concrete voorstellen met aangegeven voorkeuren en alternatieven. De voorzitter zet de voorstellen op een rij. Ook andere punten zijn onder de aandacht te brengen door de commissie. De vraag is aan de commissie om daarop te reageren. Dan kan het college verder met de ontwikkeling van het beleid. Hij stelt voor dit in twee termijnen te behandelen met een korte tweede termijn om na te gaan of een fractie tot andere inzichten is gekomen naar aanleiding van de eerste termijn en de beantwoording door de burgemeester. De heer Smid (CDA) heeft begrepen dat de commissie zaken kan wijzigen en dat in die zin de bespreking zin heeft. Hij dankt het college voor de brief. Het oude beleid is 10 jaar oud en landelijk is een en ander in voortgaande verandering. Dit onderwerp is geagendeerd door zijn fractie omdat hierover veel discussie bestaat in de stad. Regelmatig vinden rechtzaken plaats. Gekeken is naar het stuk vanuit de vraag of dit juridisch gezien een beter kader is voor de mensen in de stad zodat ook minder rechtzaken nodig zijn en meer helderheid geboden wordt. De heer Smid gaat in op de punten A tot en met H zoals genoemd door de voorzitter en zal enkele vragen daarover stellen ook naar aanleiding van de Raadsinformatieavond van vorige week. Als het gaat om een maximum beleid is landelijk een dalende trend te zien. Hij vergelijkt Utrecht dan niet met Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, maar met de categorie grotere steden na de vier grootste. Het CDA vindt dat voor Utrecht niet erg. De fractie ziet het aantal van 17 als absoluut maximum en zo mogelijk vindt zij minder beter. Er zijn op dit moment geen 17 coffeeshops in gebruik. Mevrouw Crow (D66) vraagt hoe het CDA de druk op de bestaande coffeeshops ziet. De vraag naar softdrugs blijft bestaan, zo is ook gebleken in de Raadsinformatieavond. Haar fractie wil niet dat rondom de bestaande coffeeshops heel veel overlast gaat ontstaan. De heer Smid (CDA) kan dat niet objectiveren. Hij kreeg daarover geen objectieve cijfers. Hij ziet ook zelf geen extreme wachtrijen voor deuren van coffeeshops. In die zin maakt hij zich daarover geen grote zorgen. Over het afstandscriterium is vaak gediscussieerd. Zijn fractie wil de afstand van 250 meter handhaven en nu ook echt invoeren. Het was in zijn ogen onduidelijk of deze regel ook daadwerkelijk is uitgevoerd. Als het gaat om de afstand, gaat het wat hem betreft zowel om de afstand tot onderwijsinstellingen als ook om de afstand tot overige voorzieningen. Ook omdat het hier om symboolwerking gaat. Wanneer een coffeeshop vlakbij scholen staat beschouwt zijn fractie dat als de kat op het spek binden. Zijn fractie stemt in met een aanvulling van het stuk met een positief voorbeeld voor woonwijken waar het gaat om de primaire functie van een woonwijk. De vraag is of dat 100% afdwingbaar is. Hij voorziet daarover toch nog ruimte voor discussie. De vraag of dit in juridische zin stand houdt, zou specifiek beantwoord moeten worden. Mevrouw De Boer (GroenLinks) vraagt zich af of het CDA denkt dat met welke formulering dan ook rechtszaken zijn te voorkomen. Haars inziens zal altijd enige interpretatie overblijven. Welk criterium stelt het CDA voor? De heer Smid (CDA) bevestigt rechtszaken niet te kunnen voorkomen. Hij vindt dat de gemeente ze ook niet hoeft te stimuleren. Des te helderder de tekst in de beleidsregels, des te minder discussie dit in juridische zin hoeft te geven. Pagina 12 van 60

13 Als het gaat om de regel 50% van de bebouwing op de begane grond zou hij het college vragen dat nader te preciseren. Als het gaat om geen coffeeshops in dicht bewoonde woonwijken is het CDA daarmee eens. Met betrekking tot de drive-in coffeeshop kreeg de raad nadere toelichting in de Raadsinformatieavond. Over het initiatief van een drive-in coffeeshop aan de randen van de stad, bijvoorbeeld op een bedrijventerrein, zei het CDA al eerder daarin te kunnen meegaan al blijft zijn fractie geen voorstander van meer coffeeshops. Hij heeft vernomen dat met de ondernemer nog nader wordt gekeken naar een locatie omdat de ondernemer de locatie niet zo goed vindt. Zijn fractie vindt het goed dat het experiment plaatsvindt, dat de gemeente niet vast zit aan een locatie, en niet aan een ondernemer. Zo begreep hij de discussie vorige week dinsdag. Twee reserveringen zijn gedaan: (1) voor deze drive-in en (2) voor de sociale cannabisclub. Moet die reservering niet gebonden zijn aan een bepaalde termijn? Wanneer over een jaar of twee jaar geen gebruik gemaakt wordt van de reservering, zou de reservering wat hem betreft ook weer opgeheven kunnen worden. Onder de rubriek overige punten noemt het college nog enkele zaken. De CDA-fractie zou onder het kopje nadere voorwaarden graag willen weten of het college inderdaad nog nadere voorwaarden zal stellen. De Raadsinformatieavond en de brief geven daarover nog niet veel duidelijkheid. Zijn fractie kan zich voorstellen dat het college de voorwaarden van de vergunning nog enigszins strakker formuleert zodat het daarop strakker kan handhaven. Het CDA zou in tegenstelling tot het college wel voorstander zijn van een blowverbod in Utrecht ook al is bekend dat de vormgeving daarvan nadere discussie nodig heeft. De heer Smid zou graag die uitspraak willen doen. Nadere juridische uitwerking volgt dan nog, mogelijk in afstemming met andere steden. Voor het CDA was het ingewikkeld hoe de procedure van vergunningaanvraag in de praktijk zal gaan. Hij nam kennis van de verwarring die daarover ontstond in de Raadsinformatieavond: hoe groot is het aantal, hoeveel aanvragen zijn gedaan, zit iemand in het systeem wanneer hij een aanvraag indient, gaat dan de teller in werking? Zijn fractie vond de informatie over deze en dergelijke zaken weinig transparant. Hij kan zich voorstellen dat de gemeente daar meer systeem voor krijgt. Vragen hierover zouden eenduidig beantwoord moeten worden, van wie de vraag dan ook afkomstig is. De heer Wijmenga (ChristenUnie) zal niet herhalen wat de heer Smid al heeft gezegd. Hij noemt de brief van de staatssecretaris van VWS van 28 maart over de plaatsing van wiet op de lijst van de harddrugs wanneer dat een THC-gehalte heeft van meer dan 15%. In die brief wordt ook gemeld dat gemiddeld het percentage coffeeshops hoger ligt dan die 15%. Dat zou betekenen dat wanneer het besluit van de staatssecretaris van kracht wordt heel veel coffeeshops in overtreding zullen zijn. In de brief van het college leest hij daarover nog niet veel terug. Het handhavingprogramma vermeldt dat ook niet. Hij ontvangt graag een reactie van het college hoe dat in het coffeeshopbeleid terugkomt. In het voorgenomen besluit stelt de staatssecretaris dat mogelijk extra opsporingscapaciteit ingezet moet worden. Als het gaat om het Utrechtse coffeeshopbeleid heeft het CDA al veel genoemd. Ook wat hem betreft hoeft de gemeente niet vast te houden aan het aantal van 17. Dat aantal kan wat hem betreft lager. Een reservering voor gemeentelijke wietteelt hoeft in zijn ogen ook niet. Van de huidige 11 coffeeshops zijn er slechts 5 op een plek waar zij kunnen blijven omdat op het pand een horecabestemming rust. Zes zitten op een locatie waar de huidige uitbater de coffeeshop mag runnen, maar die vergunning mag niet doorgezet worden naar de volgende uitbater. Op termijn komt er ruimte vrij en dan is het de vraag of de nieuwe coffeeshops nodig zijn waarover wordt gesproken. Mevrouw De Boer (GroenLinks) vindt dit een vreemde redenering. In feite zegt de heer Wijmenga dat mensen die een coffeeshop zouden willen beginnen eigenlijk ruimte genoeg hebben omdat wanneer de huidige eigenaar over 20 jaar ermee ophoudt er een plekje vrijkomt. Dat is voor een ondernemer geen reële optie. De heer Wijmenga (ChristenUnie) ziet het liefst een uitsterfbeleid. Hij kan zich voorstellen dat ondernemers een coffeeshop willen runnen in de stad. De vraag is dan of de gemeente daarvoor een nieuwe vestiging moet toestaan. Wat zijn fractie betreft niet. Hij benadrukt dat op termijn plekken vrijkomen. Onder 4e stelt het college voor een opening van een coffeeshop toe te staan waar eerder een coffeeshop definitief gesloten is. Dat baart hem zorgen. Definitieve sluiting betekent dat daaraan een ernstige overtreding is voorafgegaan. Definitief betekent voor de ChristenUnie permanent. Hij vraagt zich af of deze regel tegemoetkomt aan het rechtsgevoel van de omwonenden wanneer na een jaar op die plek weer een coffeeshop mogelijk wordt. Had het college daarin niet een andere keuze kunnen maken? Bijvoorbeeld de langere termijn. Waarom is gekozen voor een jaar? Hij vraagt in ieder geval een onderbouwing van de periode van een jaar. Het punt 4h gaat over het Ingezeten criterium. Geschat wordt dat 10% van het aantal bezoekers in Utrecht niet ingezetene is in Nederland. Omdat het de landelijke lijn is dat die geweerd zouden moeten worden uit coffeeshops, ziet hij daarvan graag een nadere onderbouwing. Zijn daarvan cijfers beschikbaar? Is daar onderzoek naar mogelijk? Hoe hard is de schatting van 10%? De heer Dijk (VVD) vraagt bij welk percentage de heer Wijmenga wel wil handhaven. De heer Wijmenga (ChristenUnie) koppelt handhaving niet aan een bepaald percentage. Het lijkt hem goed om de impact op de Utrechtse afnemers van de maatregel in Utrecht te kunnen inschatten. Om die reden wil hij weten of het percentage van 10% redelijk hard is. Wat hem betreft wordt deze regel in ieder geval gehandhaafd. Pagina 13 van 60

14 Wat zijn fractie betreft wordt het blowverbod juridisch mogelijk gemaakt in 2014 ook omdat dan de horecawet weer aangescherpt wordt en te verwachten is dat buiten cafés weer meer gerookt wordt. Zeker voor gebieden met overlast zou hij het middel in de achterzak willen hebben. Hij vraagt of de burgemeester bereid is hierover overleg te voeren met de minister om na te gaan welke voorwaarden er zijn voor een houdbaar blowverbod De heer Kuijper (GroenRechts) vindt de meer dan 30 jaar gedoogbeleid, meer dan 30 jaar ellende voor het land en voor de stad. Hij zal zich in zijn bijdrage blijven focussen op de stad. Het nieuwe beleid van het college is zijns inziens verkeerd voor de stad. Hij denkt ook niet dat onder de bevolking hiervoor draagvlak bestaat. Hij vindt de gevolgen onoverzichtelijk en hij is van mening dat het college zich daarvan bewust moet zijn en daar naar moeten handelen. Zijn fractie vraagt hoe de gemeente de mogelijke gevolgen gaat monitoren wanneer in Utrecht meer coffeeshops zouden komen. Hoe wordt er gehandeld wanneer meer overlast gemonitord gaat worden. Straks zal er een nieuw college zijn. Deze problemen zijn daarom niet vooruit te schuiven om het over te laten aan het volgende college. Mevrouw De Boer (GroenLinks) is verbaasd over de inbreng van de heer Kuijper over meer coffeeshops en over de problemen die hij verwacht. In haar beleving wordt het beleid helemaal niet zo aangepast aan wat er nu aan beleid is. Zeker als het gaat om het aantal coffeeshops wordt het huidige maximum gehandhaafd. Waarop baseert GroenRechts dit? De heer Kuijper (GroenRechts) antwoordt dat dit gebaseerd is op de kennelijke onterechte verwachting bij hem dat de coffeeshops die gesloten waren vanwege de overlast gesloten zouden blijven. Daarmee is zijn fractie niet blij. Hij verneemt graag van de burgemeester in hoeverre het aantal van 17 juist is. Dan is daarover verder te discussiëren. Mevrouw De Boer (GroenLinks) merkt op dat het aantal duidelijk in de brief staat. Kennelijk concludeert GroenRechts op basis van een onterechte verwachting dat het beleid in de stad tot een verschrikkelijke situatie zal leiden. Dat vindt zij vreemd. De heer Kuijper (GroenRechts) licht toe dat zijn fractie tegen het gedoogbeleid is. Daarmee gaat zijns inziens criminaliteit gepaard. Hij is van mening dat landelijk besloten moet worden of wel of niet gelegaliseerd wordt. Dan pas is de gemeente aan zet met uitkristallisatie van beleid. Utrecht neemt een stap in de richting van legaliseren. Hij merkt op dat de gemeente dat ook doet met het experiment. Hij vindt het niet de juiste volgorde. Ook merkt hij op softdrugs ontzettend slecht voor de gezondheid te vinden. Wanneer jongeren vanaf de leeftijd van 18 jaar softdrugs gaan gebruiken, heeft het gebruik consequenties voor de gezondheid. Ook om die reden is zijn fractie tegen. Mensen raken verslaafd en komen eerder terecht in de criminaliteit. Hij vindt dat genoeg argumenten om de gevolgen van dit beleid te vrezen. De vraag is welke conclusies te moeten trekken wanneer het mis dreigt te gaan met de monitoring. Zijn fractie maakt zich zorgen over de punten die benoemd zijn door de voorgaande sprekers. Het gaat hem dan om de afstand van coffeeshops tot scholen en jeugdcentra s. De mogelijkheid om een coffeeshop te beginnen op een locatie waar eerder een is gesloten vanwege overlast en het niet handhaven van het ingezetenencriterium, vindt hij vreemd. Vanuit het landelijke wordt dit wel zo voorgesteld. Zijn fractie is van mening dat dan wel hele zware argumenten moeten gelden wanneer Utrecht gaat bepalen om niet te gaan uitvoeren. Hij vindt het heel onduidelijk hoe dat is opgeschreven. Het rendement is te laag. Het is bekend dat heel weinig buitenlandse toeristen hiervan gebruik maken. Hij krijgt daarover dan graag meer exacte informatie. Dan is het mogelijk om te zeggen of zijn fractie het ermee eens is dit in Utrecht al of niet te handhaven. De heer Eggermont (SP) vraagt hoe GroenRechts aankijkt tegen een andere eigenaar die opnieuw een café begint in een pand met een horecabestemming dat eerder als café was gesloten op last van de gemeente? Moet dat verboden worden? Hij vraagt of GroenRechts de ontwikkeling in Maastricht heeft gevolgd als het gaat om het ingezetenencriterium en de handhaving daarvan. Vindt de fractie het aanmoedigen van straathandel een goed idee? De heer Kuijper (GroenRechts) vindt het lastig om verschillende zaken met elkaar te vergelijken. Hij begrijpt de vraag wel. Hij is zeker van mening dat wanneer een coffeeshop is gesloten vanwege overlast het college minimaal de ondernemers en de bewoners in de directe omgeving kan betrekken bij de besluitvorming over of daar een nieuwe coffeeshop mag komen. Hij zou het onbehoorlijk vinden jegens de omwonenden wanneer opnieuw in dat pand een coffeeshop geopend zou worden. De heer Oldenborg (Stadspartij Leefbaar Utrecht) vraagt of GroenRechts het met hem eens is dat de bepaling 104g precies datgene beoogt wat GroenRechts wil: het wordt weer beoordeeld als een nieuwe vestiging. Dan komen alle argumenten die vijf jaar eerder zijn langsgekomen weer opnieuw langs. In dat opzicht begrijpt hij het probleem van de fractie van GroenRechts niet. De heer Kuijper (GroenRechts) licht toe dat dat te verklaren is met zijn mening over de relatie die zijn fractie ziet tussen overlast en coffeeshops. Hij beschouwt dat als een onderdeel van het beleid rondom softdrugs. Zijn fractie heeft er geen vertrouwen in wanneer daar opnieuw een coffeeshop komt. Dat is zijn politieke afweging. Zijn fractie verwacht dat met een coffeeshop opnieuw problemen komen. Zijn fractie is er voorstander van dan een kans te geven aan een ander soort onderneming om in de desbetreffende buurt nieuwe kansen te creëren. Waar het gaat om het beleid in Limburg leest hij in de brief dat te concluderen is dat de wietpas niet werkt. Hij vraagt de SP de vraag toe te lichten. Pagina 14 van 60

15 De heer Eggermont (SP) zet uiteen dat zijn vraag gericht was op wat nodig is om straathandel te voorkomen waarbij de handhaving van het ingezetenencriterium in de weg zit. De heer Kuijper (GroenRechts) merkt op dat straathandel te voorkomen is door goede handhaving. In dit licht noemt hij de criteria met betrekking tot het THC-gehalte. Dat moet in Utrecht ook gehandhaafd worden. Daarop moet meer ingezet worden. Hij is nieuwsgierig hoe het college dat wil doen. Hij heeft daarover geen gedachten aangezien zijn partij ervan overtuigd is dat het tegengaan van straathandel in de gekozen constructie ontzettend moeilijk is. Daarvoor zouden de softdrugs gelegaliseerd moeten worden of een compleet verbod zou moeten worden uitgevaardigd. Hij is in dit geval voorstander van een sterfhuisconstructie als het gaat om coffeeshops omdat de coffeeshops de stad niet verrijken in zijn beleving. Hij kraakt enkele kritische noten met betrekking tot het experiment. Mocht het college deze nieuwe maatregelen gaan doorvoeren, vraagt zijn fractie in ieder geval daar tegenover iets te stellen: meer aandacht voor preventie en voorlichting. De zorg van zijn fractie gaat uit naar in ieder geval jongeren die experimenteren met softdrugs waardoor ze verslaafd kunnen raken. Ze hebben vaak onvoldoende kennis over de risico's van wietverslaving. Daarom vraagt zijn fractie of het college preventie wil toevoegen als onderdeel van het integraal coffeeshopbeleid zodat de raad daarover kan beslissen. GroenRechts maakt zich zorgen over de spreiding van coffeeshops. Zijn fractie is van mening dat Leidsche Rijn totaal ongeschikt is voor een coffeeshop. Hij krijgt graag nu al de toezegging dat het college zal gaan kijken naar de mogelijkheid om Leidsche Rijn coffeeshop vrij te houden. De heer Dijk (VVD) beschouwt een coffeeshop in Leidsche Rijn als een mogelijkheid om heen-en-weer verkeershinder te voorkomen. De VVD pleit bovendien voor een of twee coffeeshops aan de rand van de stad om de verkeersdruk in de stad te laten afnemen. Ten tweede maakte zijn fractie zich zorgen over de overlast. Het gaat de fractie daarbij vooral om overlast rond coffeeshops. De fractie vernam veel geluiden over onder meer dubbel parkeren. Daarop moest worden gehandhaafd. Dat waren de motivaties voor zijn fractie om te pleiten voor een herijking van het coffeeshopbeleid. Kijkend naar het laatste jaar is ten eerste te zien dat behoorlijk hard is ingegrepen in bepaalde coffeeshops. Coffeeshops zijn gesloten waar criminaliteit plaatsvond. Bovendien is het officieel bekendgemaakt dat er een experiment gestart zal worden met een drive-in coffeeshop. Tegen het licht van die punten en vanwege het dringende advies van de voorzitter, geeft de heer Dijk alleen aan wat zijn fractie anders wil. Met de rest is zijn fractie het in meerdere of mindere mate eens. Het afstandscriterium tot scholen vindt hij soms ook wel een beetje een symboolmaatregel - wanneer mensen dan toch softdrugs willen, kunnen ze die 250 meter ook overbruggen. Al maakt zijn fractie zich ook grote zorgen over de conditie en de gezondheid van de jongeren. De heer Kuijper (GroenRechts) vindt dit onjuist. Het gaat niet alleen om als ze het toch willen halen. Het gaat hem erom dat de onderwijslocatie een veilig omgeving is voor de jongeren. Dat houdt voor hem in dat ze niet in contact kunnen komen met dergelijke verleidingen. De gemeente moet er zorg voor dragen dat de leerlingen in een omgeving komen waar het veilig is. De heer Oldenborg (Stadspartij Leefbaar Utrecht) vraagt zich af of de groep Kuijper dan eenzelfde regel wil voor cafés en snackbars. Als het gaat om de gezondheid van jongeren zouden cafés en snackbars minstens op dezelfde afstand van schoolgebouwen moeten staan. De heer Kuijper (GroenRechts) is bereid om de rapporten waarin staat hoe schadelijk wiet is voor de hersenen op te sturen aan de fractie van Leefbaar Utrecht. Van één patatje ontstaat niet direct schade - die schade ontstaat wanneer iemand veel te veel patatjes eet. Mevrouw De Boer (GroenLinks) merkt op dat van één stickie ook geen hersenschade ontstaat. Alcohol is dan net zo schadelijk. Hoe kijkt GroenRechts daar tegenaan? De heer Kuijper (GroenRechts) merkt op dat de alcohol ook schadelijk is. In dat opzicht is de wetgeving met betrekking tot alcohol heel duidelijk: vanaf een bepaalde leeftijd is het legaal om alcohol te kopen. Ook daar ontstaat een vergelijking in het ongerijmde. De heer Dijk (VVD) herhaalt dat het afstandscriterium een symboolmaatregel is omdat het verboden is onder de 18 jaar. Voor handhaving zijn dan voldoende maatregelen te nemen. Hij stipt de volgende punten aan in dit beleid die voor de VVD fractie van cruciale betekenis zijn: (1) De te realiseren drive-in coffeeshops. In de brief van december staat informatie over het experiment hiermee. Discussies daarover zijn al veel langer gaande. Het college heeft al veel langer ook aangegeven aan de ondernemer dat die drive-in coffeeshop er zou komen. Hij ziet weinig drive om die drive-in coffeeshop te realiseren. Bekend is dat hier een uitzonderingspositie gecreëerd gaat worden omdat het vrij moeilijk is een dergelijke locatie te vinden met een horecabestemming. De gemeente heeft daarvoor een handreiking gedaan. Dit moet ook breder gezien worden. Hij beschouwt dit als de ambitie van de gemeente om dit te realiseren. Dan mag wat hem betreft ook een extra stap gezet worden. (2) Vooral vanwege het draagvlak moet een maximum gesteld worden van een coffeeshop per wijk. De mensen die hij heeft gesproken hebben gezegd dat daarvoor nu meer draagvlak bestaat en dat dit meer helderheid zou bieden. Pagina 15 van 60

16 Mevrouw De Boer (GroenLinks) vraagt of de VVD nu spreekt over de wijken buiten de binnenstad. Anders heeft de gemeente een maximum van 10 coffeeshops. De heer Dijk (VVD) antwoordt bevestigend en licht toe dat hij voor binnen de binnenstad kan leven met de regel van 250 meter binnen de binnenstad. Hij vervolgt. (3) Met betrekking tot de nadere voorwaarden merkt hij op dat een basisprotocol nodig is voor op het gebied van overlast specifiek gericht op coffeeshops. Zijn fractie heeft problemen met het afhalen, met het dubbel parkeren. Hij geeft de voorkeur aan het belang ondernemers helder te maken waar ze aan toe zijn dan steeds weer afhankelijk van de situatie duidelijk te maken waar ze aan moeten voldoen. Die laatste mogelijkheid moet wel blijven bestaan maar een basisprotocol moet er zijns inziens ook komen. (4) De VVD is voorstander van een verplichte Bibob-toets bij elke vergunningsaanvraag. De heer Dijk ziet daarbij een groot voordeel voor wat betreft bijvoorbeeld de wachtlijsten. Utrecht heeft in het laatste jaar behoorlijk veel coffeeshops gehad waar criminele activiteiten plaatsvonden. Een Bibob-toets zal voor een deel criminele ondernemers kunnen uitschiften. Er gaat een preventieve werking vanuit wanneer de gemeente dat doet. Het voordeel is dat zo ook de betere ondernemers geselecteerd worden die de coffeeshopvergunning aanvragen omdat foute ondernemers de toets zien als een drempel. Zijn belangrijkste mededeling is richting het college vooral vaart te maken met de drive-in. Daarvoor moeten nog enkele stappen gezet worden. Het gaat erg langzaam voor wat betreft de gemeente. De ondernemers verliezen daardoor aandacht. Aansluitend op de inbreng van de CDA-fractie verneemt hij graag bevestiging van de burgemeester dat de gemeente de drive-in open stelt voor meerdere ondernemers. Ten tweede doet hij de suggestie naar andere locaties te kijken wanneer de locatie waarop de pijlen nu gericht zijn, niet geschikt is. Daarvan verneemt hij graag nog de bevestiging in deze commissie. De heer Eggermont (SP) vraagt verduidelijking van de VVD over wat de fractie wil: het niet geschikt zijn van deze locatie hangt toch samen met wat de ondernemer daarvan vindt? De gemeente vindt deze locatie toch wel geschikt? Mogelijk is er dan een andere ondernemer die deze locatie ook geschikt vindt maar waarvoor die locatie niet open staat. Richt de VVD zich vooral op de plek of vooral op de ondernemer? De heer Dijk (VVD) verduidelijkt dat de ondernemer heeft aangegeven dit geen geschikte plek te vinden. De gemeente zegt dat dit wel een geschikte plek is. In zijn beleving kan een ondernemer de geschiktheid van locatie prima inschatten. Daarover bestaat nu misverstand. Wanneer deze ondernemer het hier niet wil doen maar een andere ondernemer wil dat wel, vindt hij dat prima. Maar wanneer andere ondernemers ook geen interesse hebben, moet de gemeente uitzien naar een andere locatie waarin ondernemers wel kansen zien. De heer Smid (CDA) krijgt de indruk dat de VVD een beetje opschuift. Hij vraagt of die indruk juist is. Bovendien ziet hij ook niet één maar twee drive-in's voorbijkomen. Ook hoort hij minder enthousiasme van de VVD over het afstandscriterium, en hij hoort een ander geluid met één coffeeshop per wijk. Wanneer hij het mogelijke aantal nu optelt, laat de VVD het maximum aantal coffeeshops in Utrecht ook los en gaat het aantal eerder omhoog dan omlaag. De heer Dijk (VVD) antwoordt dat hij in zijn beleving eerder niet enthousiaster was over het afstandscriterium. Zijn fractie is wel degelijk deze mening met betrekking tot het afstandscriterium toegedaan. De VVD schuift niet als het gaat om het maximum aantal coffeeshops in Utrecht. Hij reageerde alleen op de voorstellen waarmee hij het niet eens is. Over het voorstel maximum 17 heeft hij niets ingebracht. Het gaat dus om maximaal één per wijk. De VVD wil geen uitbreiding. Zijn fractie verwacht eerder dat door de drive-in coffeeshop(s) de druk in de binnenstad zal afnemen. Daardoor zullen ondernemers veranderingen zien in hun markt. Het is dan eventueel mogelijk om het aantal omlaag te brengen. Mevrouw De Boer (GroenLinks) merkt op dat waar het gaat om de verlangde twee coffeeshops, ook ondernemers niet direct staan te springen, in ieder geval niet voor de locaties die de gemeente ter beschikking heeft. Hoe lang wil de VVD daarvoor plekken reserveren? Zit daaraan een maximum tijd? De heer Smid (CDA) is iets gerustgesteld door het antwoord van de VVD. Zoals hij het heeft begrepen is de drivein ook een experiment. Hij heeft ook naar de voorwaarden gevraagd. Hij stelt de VVD voor het aantal op één te laten zo lang de drive-in een experiment is. De heer Dijk (VVD) denkt dat GroenLinks het te stellig stelt als zijn de ondernemers niet geïnteresseerd. Het is ook mogelijk dat de gemeente niet goed heeft geluisterd naar de randvoorwaarden die de ondernemer gerealiseerd wil zien. Hij heeft meerdere ondernemers gesproken die geïnteresseerd zijn in een drive-in coffeeshop. Hij herkent dat probleem niet. Richting het CDA merkt hij op zijn ambitie te hebben uitgesproken als het gaat om twee drive-ins. De fractie gelooft daarin. Het gaat zijn fractie om het verminderen van de verkeersdruk in de binnenstad. Ook de heer Dijk is niet zo van het sociale experiment. Landelijk is gezegd dat dat niet mag. Wanneer uiteindelijk geen toestemming verkregen wordt, gaf de gemeente voor niets geld uit. In dat licht is hij geen grote fan van dat experiment. Mevrouw Haage (PvdA) is van mening dat coffeeshops nodig zijn in de stad om de jongeren te beschermen tegen verkeerd drugsgebruik en straathandel en om criminaliteit tegen te gaan. De PvdA is in die zin voor gereguleerd softdrugsbeleid. Pagina 16 van 60

17 Op dit moment bestaat de vreemde situatie dat Utrecht minder coffeeshops heeft dan wenselijk. Zij ontvangt wel berichten over een groter wordende druk op de overgebleven 10 coffeeshops. Die heeft vooral verkeers- en geluidsoverlast tot gevolg. De burgemeester pakte overtreders hard aan. De PvdA is daarmee blij. Nu hangen daardoor zes vergunningen boven de markt: twee vanwege de experimenten en vier vanwege het intrekken van de vergunning. Dat biedt weinig ruimte om nieuwe exploitanten een plek te gunnen. Een optie zou zijn om van de vier ingetrokken vergunningen waarvan twee exploitanten in beroep zijn bij de rechter, alvast twee uit te geven. Dan loopt de gemeente Utrecht een risico om tijdelijk boven de 17 coffeeshops uit te komen. Dat is voor de PvdA een aanvaardbaar risico. Met betrekking tot de selectie van de exploitanten noemde de VVD de BIBOB als maatregel. Zij houdt dat voor mogelijk. Zij is benieuwd naar de reactie van het college daarop. Nu gaat het om wie het eerst komt wie het eerst maalt. Dat is geen goede selectiemethode. Zo is het niet mogelijk om het beste plan te kiezen dat rekening houdt met omwonenden. Voor de exploitant is het ook niet echt werkbaar elke week te moeten bellen om te zien of er een plaatsje vrij is. Dat levert bovendien veel werkdruk op. Zij vraagt of er een andere selectiemethode gericht op kwaliteit is in te bouwen. De heer Oldenborg (Stadspartij Leefbaar Utrecht) vraagt of mevrouw Haage naar een aanbestedingsprocedure toe wil. Hij vraagt zich af of Utrecht die kant uit moet. Mevrouw Haage (PvdA) weet ook niet zeker of Utrecht die kant uit moet. Zij vindt de huidige ook niet goed. Te zien is op de Croeselaan dat de huidige coffeeshophouder daar, goed in gesprek gaat met de omwonenden en maatregelen neemt om de overlast preventief te bestrijden. Diegene die is afgewezen had niet het voornemen om in overleg te gaan met omwonenden. Dat schuurt. Dan zou toch op een andere manier naar de vergunningverlening gekeken moeten worden. Mevrouw Haage is hier in juridisch opzicht nog niet uit. Zij heeft er over gesproken met ambtenaren. Die hadden na de Raadsinformatieavond nog niet de gelegenheid om dit uit te zoeken. Ze wil graag de discussie aangaan of het stadsbestuur hierin een verbeterslag kan maken. Mevrouw De Boer (GroenLinks) doet de suggestie bij de aanvraag van de vergunning overleg met de buurt als voorwaarde op te nemen. Dat lijkt haar meer haalbaar dan de introductie van een selectiemethode. Mevrouw Haage (PvdA) had dat willen inbrengen bij nadere voorwaarden voor de vergunning en gedoogverklaring. Haar fractie wil het college graag aansporen om daarvan gebruik te maken om overleg met omwonenden en andere betrokkenen en de exploitant te bewerkstelligen, omdat haar fractie erin gelooft dat samenwerking de beste remedie is tegen overlast en voorlichting tegen verkeerd middelengebruik. Zij is het in dat opzicht daarom helemaal eens met GroenLinks. Met betrekking tot de spreiding en plaatsing van coffeeshops is de PvdA-fractie het eens met de keuzes van het college. Haar fractie is positief over de toevoeging van 50% bedrijvigheid in een straat als criterium, om zo te voorkomen dat middenin een volledige woonstraat een coffeeshop gaat verschijnen. Toch vraagt haar fractie zich af of het stadsbestuur met de voorgenomen vijf maatregelen een optimale spreiding over de stad zal realiseren. Net als met andere voorzieningen vindt de PvdA het wenselijk dat de shops eerlijk verdeeld worden over de stad met een hogere concentratie in de binnenstad omdat daar de vraag hoger is. Zij vindt de optie van de VVD ook de moeite waard om te onderzoeken. Zij is benieuwd hoe dat te kunnen organiseren. Zou dat in het beleid opgenomen moeten worden? De heer Oldenborg (Stadspartij Leefbaar Utrecht) is op zich ook blij met die bepaling. Hij vraagt of de PvdA zich realiseert dat dit voor een wijk als Leidsche Rijn betekent dat wanneer de stad daar een coffeeshop wil toestaan, dat dan alleen mogelijk is in het winkelcentrum. Dat geldt ook voor Overvecht. Hij ziet het winkelcentrum Parkwijk nog niet enthousiast reageren op een coffeeshop. Nergens is formeel bedrijvigheid. Hij vraagt hoe de PvdA daartegen aankijkt. Mevrouw Haage (PvdA) vindt dat nog niet zo n gek idee. In winkelcentra zijn meer ogen en oren en handhaving. Dat lijkt haar prettiger dan midden in een woonstraat. Ook op nieuwe plekken, in nieuwe woonwijken, in nieuwe winkelcentra zouden coffeeshops beter passen in de winkelcentra dan midden in woonstraten. Daarbuiten is er nog plek op bedrijventerreinen met alleen maar bedrijvigheid. Dan denkt zij aan drive-in opties. De vraag is aan het college hoe het college verder gaat nadat de raad zijn wensen kenbaar heeft gemaakt. Daarop krijgt zij graag een reactie. De heer Oldenborg (Stadspartij Leefbaar Utrecht) heeft bedenkingen tegen de definitie van die 50% bedrijvigheid in een bouwblok. Het is goed om het toe te lichten maar door de toelichting ontstaat de vraag hoe hiernaar te kijken. Hij begrijpt dat, als het gaat om de Amsterdamsestraatweg. In sommige straten is dit erg ingewikkeld. Hij heeft hiervoor niet direct een oplossing. Deze regel zou betekenen dat het zelfs de vraag is of op de Croeselaan überhaupt één coffeeshop mogelijk is. Het gaat dan om de definitie van een straat. Hij is het eens met de wijziging van het afstandscriterium naar 350 meter. Dat lost al een deel van het probleem op. Hij is het ook eens met de VVD om automatisch bij elke aanvraag van een vergunning voor een coffeeshop een BIBOB uit te voeren. Hij realiseert zich dat dat per definitie betekent dat elke exploitant in ieder geval een illegaal contact heeft; anders kan hij niets exploiteren aangezien de softdrugs moeten worden aangevoerd via de achterdeur. Dat zal met de BIBOB ingewikkeld worden. Pagina 17 van 60

18 Vooral als het gaat om financiering en directe contacten waarbij men als het ware een z-baas wordt voor de producent zou in alle gevallen standaard moeten worden gecheckt. Dat zal geld kosten en meer capaciteit. Hij vindt dat het bestuur het ervoor over moet hebben. Voor het overige kan hij zich vinden in het voorstel van het college. De heer Eggermont (SP) is het eens met de inzet van de PvdA als het gaat om een totaal aantal vergunningen. Hij is het eens met het risico om tijdelijk boven het totaal aantal van 17 uit te komen. De heer Smid (CDA) vindt dit niet duidelijk. Het bestuur stelt een maximum of niet. Ook heeft hij de vraag gesteld aan de burgemeester of het juridisch houdbaar is. De heer Eggermont (SP) zet uiteen dat het aan de omschrijving zal liggen of tijdelijk twee extra vergunningen juridisch houdbaar is. Hij vindt dit wel duidelijk. Het beleid leidt er nu toe dat feitelijk een maximum van 11 coffeeshops bestaat terwijl de stad uitgaat van een maximum van 17. Dat komt niet overeen met de gemaakte afspraken. Bovendien vermoedt hij dat de vier rechtszaken niet gelijktijdig zijn afgerond en dat het niet vaststaat dat de gemeente de vier rechtszaken zal verliezen. De heer Smid (CDA) beschouwt de toevoeging van de heer Eggermont als het hek van de dam voor vergunningaanvragers. Hij houdt in de praktijk graag het maximum aan van 17. De heer Eggermont (SP) vindt de 350 meter afstand handiger dan één coffeeshop per wijk. Het voorstel van het college is in dat opzicht goed. Het is de SP niet helemaal duidelijk als het gaat om het ingezetenenbeleid wat op dat gebied zal gaan gebeuren. Bij punt h leest hij dat dat het ingezetenencriterium zal worden vermeld in de Handhavingsstrategie Horeca. Daarbij wordt dan gezegd dat de handhaving ter hand zou worden genomen wanneer objectief overlast door ingezetenen wordt vastgesteld. In de Handhavingsstrategie Horeca staat dan: dat bij overtreding dezelfde criteria gelden als voor andere horecabedrijven. Bij andere horecabedrijven wordt het ingezetenencriterium niet toegepast. De vraag is dan op welke manier dit in de handhavingsstrategie te vermelden. Is het überhaupt mogelijk dit te vermelden in deze strategie? Wanneer dat niet het geval is, is het dan de bedoeling het alleen op te nemen in de Handhavingsstrategie wanneer van overlast door niet-ingezetenen ook sprake is? Nu is hem dit niet duidelijk. Mevrouw Crow (D66) noemt de coffeeshop een succesvolle Nederlandse uitvinding. Nederland kent minder verslaafden en heeft minder straathandel dan landen die de oorlog hebben verklaard aan softdrugs. Wat D66 betreft wordt ook de achterdeur gelegaliseerd, de wietteelt gereguleerd en uit het criminele circuit gehaald. Helaas is Den Haag nog niet zover. In dit kader is haar fractie wel benieuwd naar de stand van zaken met betrekking tot het Utrechtse experiment met de sociocannabisclub. De heer Kuijper (GroenRechts) vindt dat niet de coffeeshops maar het open karakter in Nederland over softdrugs het door mevrouw Crow aangehaalde resultaat tot gevolg heeft. De heer Wijmenga (ChristenUnie) is benieuwd naar de mening van mevrouw Crow over de brief van de staatssecretaris van VWS dat in wetenschappelijke literatuur steeds vaker melding wordt gemaakt van dat het gebruik van cannabis steeds vaker acute en blijvende nadelige gevolgen heeft voor de psychische gezondheid. Ziet de D66-fractie dat ook, of heeft de fractie van D66 een andere wetenschappelijke visie? Mevrouw Crow (D66) heeft geen andere wetenschappelijke visie. Uiteraard plaatst zij de volksgezondheid op nummer één ook als het gaat om coffeeshops. De handhaving van het THC-gehalte wordt dan ook aangescherpt. Dat is van groot belang. Daar staat haar fractie volledig achter. Zij vervolgt met haar inbreng in haar termijn. D66 kan zich in grote lijnen goed vinden in de wijzigingen van het coffeeshopbeleid. Wel maakt haar fractie zich met de PvdA zorgen over de vraag in relatie tot het aanbod. 17 vergunningen zijn nodig om aan de vraag van de gebruikers te kunnen voldoen, dit ook om de overlast bij bestaande coffeeshops tegen te gaan. Uit de Raadsinformatieavond bleek dat vier vergunningen onder de rechter liggen. De PvdA en de SP hebben daarop ook gewezen. Bovendien is nu nog een coffeeshop gesloten. Die uitbater is vrijwillig opgehouden met zijn activiteiten. In relatie tot punt g van de maatregelen vraagt zij welke bestemming het pand heeft waar die uitbater was gevestigd. Onder g wordt voorgesteld om bij een overname het huidige vestigingsbeleid te hanteren. D66 kan zich daarin vinden. De vraag is alleen of het mogelijk is om bij bestaande coffeeshops in een winkelbestemming waarbij de vergunning afloopt of waarbij de uitbater ermee ophoudt soepelheid te betrachten in het omzetten van de winkelbestemming in een horecabestemming ook ten aanzien van de drive-in coffeeshop. Mevrouw Crow is het met de VVD eens dat daarvan snel werk gemaakt moet worden. Misschien helpt het wanneer soepelheid betracht wordt in de bestemming van een potentieel nieuw pand. Van haar collega s van Stad en Ruimte heeft zij begrepen dat dit college er voorstander van is om flexibiliteit te betrachten richting de ondernemers ten aanzien van bestemmingsplannen. Zij verneemt graag hoe de burgemeester dat ziet. De heer Smid (CDA) merkt op dat de beleidsregels ertoe dienen om beter handhaven mogelijk te maken. Hij vraagt hoe mevrouw Crow haar inbreng met dat gegeven rijmt. De heer Wijmenga (ChristenUnie) sluit zich daarbij aan. Juist in een bestemmingsplan wil hij heldere regels, zeker ook voor de omgeving. Met de flexibiliteit die mevrouw Crow nu bepleit is zijns inziens de rechtszekerheid niet gediend. Pagina 18 van 60

19 De heer Kuijper (GroenRechts) vraagt hoe zwaar het bezwaar van bewoners telt voor D66 wanneer het tot een coffeeshop zou komen in Leidsche Rijn. Op welke manier krijgen de bewoners inspraak en hoe zwaar weegt dan de inspraak? Mevrouw Crow (D66) bevestigt dat beleidsregels helder moeten zijn. Het is helder voor haar dat een coffeeshop een horecabestemming moet hebben. Dat betekent dat de bestemming moet worden gewijzigd wanneer op een pand een winkelbestemming rust wanneer de gemeente daar een coffeeshop zou willen toestaan. Zij vraagt de burgemeester of de gemeente Utrecht daarin soepelheid kan betrachten. Uiteraard gelden allerlei procedures voor wijzigingen van bestemmingen. Die moeten uiteraard netjes gevolgd worden. Zij heeft goed geluisterd naar haar fractiegenoten en begrepen dat de gemeente Utrecht soepelheid wil betrachten naar de Utrechtse ondernemers. Zij vervolgt haar inbreng in haar termijn. De suggestie van de PvdA om twee vergunningen die onder de rechter zijn alvast uit te geven, vindt zij interessant. Zij is benieuwd naar de reactie van de burgemeester daarop. Hoe dat in de tijd te regelen? Richting het CDA merkt zij op het handig te vinden bij dat punt aan te geven dat de gemeente Utrecht maximaal 17 coffeeshops in gebruik heeft. Misschien is dat een verduidelijking waarmee iedereen beter kan leven? D66 is het eens met het college over het blowverbod; haar fractie is van een dergelijk verbod geen voorstander. Zij vraagt zich af hoe dat überhaupt te handhaven is. Zij heeft begrepen dat blowen onder de 18 jaar nu eenmaal niet verboden is. Het kopen van softdrugs onder de 18 jaar is verboden. De heer Kuijper (GroenRechts) kreeg op zijn vraag geen duidelijk antwoord: hoe zwaar weegt het voor D66 wanneer bewoners in grote getalen via een inspraakprocedure aangeven het niet eens zijn met de vestiging van een coffeeshop, bijvoorbeeld in Leidsche Rijn. Mevrouw Crow (D66) vindt dit een vraag naar de bekende weg. D66 is altijd zeer begaan met hoe bewoners denken over zaken. Wanneer uit allerlei procedures blijkt dat de bewoners in hun omgeving geen coffeeshop willen, lijkt het haar evident dat die er niet komt. Mevrouw De Boer (GroenLinks) is het erover eens dat het afstandscriterium een symbolische maatregel is. Die zou wat haar fractie betreft kunnen vervallen. Haar fractie vindt het voorstel van het college niet dusdanig dat zij van mening is dat het per se uit het voorstel zal moeten. GroenLinks is van mening dat een nieuwe aanvraag ingediend zou moeten mogen worden bij een definitieve sluiting van een coffeeshop. In die zin steunt haar fractie het voorstel van het college. De 50%-regel zou te ondervangen zijn wanneer op een pand een horecabestemming rust. Voor zover zij weet is nu midden in een woonblok nu ook geen pand met een horecabestemming. In hoeverre is die regel nodig? Zijn eindeloze discussies zo te voorkomen? Voor zover zij weet staat ook in het voorstel van het college dat verkoop aan jongeren en straathandel worden gehandhaafd. GroenLinks vindt dat belangrijke problemen. Haar fractie is niet voor een blowverbod. Een aantal fracties gaf aan wel iets te zien in het standaard toepassen van de wet BIBOB bij coffeeshops. Zij is daarvan geen voorstander. Zij vindt de wet BIBOB een gedrocht. Het is vrij onduidelijk hoe er gewogen wordt. En wat er uitkomt, is ook voor mensen zelf moeilijk inzichtelijk. Een verklaring van goed gedrag vindt zij prima. Zij ziet de wet BIBOB graag zo weinig mogelijk toegepast in de gemeente. Mevrouw Haage (PvdA) vindt de wet BIBOB juist zeer goed van toepassing, zeker bij dit gevoelige onderwerp als coffeeshops waaraan per definitie het criminele circuit gelieerd is omdat de achterdeur niet is geregeld. Juist ook dan is een zo integer mogelijke exploitant nodig. Met De verklaring Omtrent Gedrag is de zachte informatie niet mee te wegen. Haars inziens is daarmee een goed filter te zetten op welke exploitant nu wel of niet in de stad te willen. Hoe wil GroenLinks zonder BIBOB dat filteer instellen? I Mevrouw De Boer (GroenLinks) vindt het aspect aan die zachte informatie juist dat mensen de idee daarvan krijgen in een soort Kafkaproces terecht te komen. Het is voor hen niet te checken en niet aan te vechten. Dat is wat dat betreft een ondoorzichtige procedure. Haar fractie denkt dat (a) het probleem bestaat zoals dat is aangegeven door de Stadspartij Leefbaar Utrecht dat altijd contacten nodig zijn met het illegale circuit omdat de achterdeur niet geregeld is. Dat is het probleem met het gedoogbeleid zoals in Nederland vormgegeven. GroenLinks wacht met smart samen met D66 totdat Den Haag dat heeft gewijzigd. En (b) is haar fractie van mening dat zodra blijkt dat de gemeente in de praktijk moet ingrijpen op het moment waarop er problemen zijn met hetzij criminele activiteiten, hetzij met het niet voldoen aan de regels, die ingreep veel meer zin heeft dan schimmige BIBOB-procedures vooraf. Korte schorsing Burgemeester Wolfsen hoorde in de afgelopen jaren de zorgen van de raad. Doordat vaak specifieke problemen aan de orde kwamen is niet gesproken over het coffeehopbeleid in algemene zin. Voortschrijdend inzicht in Den Haag heeft ertoe geleid dat er geen spectaculaire veranderingen te verwachten zijn. Ook deze nota is niet spectaculair als het gaat om wijzigingen in beleid. Het college heeft alle criteria nog eens goed op een rij gezet. Zo hier en daar scherpte het college enkele zaken aan. Het beleid is zowel openbare orde gerelateerd als gerelateerd aan de volksgezondheid. Met het beleid wordt verslaving zoveel mogelijk voorkomen. Pagina 19 van 60

20 In meer algemene zin is sprake van een ontmoedigingsbeleid. Daarbij moet gedacht worden aan voorlichting over diverse aspecten aan het gebruik van alcohol en drugs. De gemeente heeft nog steeds te maken met het onderscheid dat gemaakt wordt tussen de voor- en de achterdeur. Hij heeft de discussie in de commissie goed gehoord: het zou mooi zijn wanneer het stadsbestuur zou afhaken van die achterdeurdiscussie. Zolang dat niet het geval is, blijft de gemeente in het schemergebied zitten van criminaliteit en illegale verkoop van drugs. Hiermee schetst de burgemeester het kader waarbinnen de gemeente opereert. Het maximum van 17 lijkt hem een redelijk criterium. De heer Smid wil het afstandscriterium graag ook bij overige voorzieningen. Op basis van onderzoek is niet gebleken dat er een causaal verband bestaat tussen enerzijds het wel en niet hanteren van het afstandscriterium en anderzijds het middelengebruik. Hij stelt de heer Smid voor zijn standpunt te heroverwegen. Voor de drive-in coffeeshop is een locatie gereserveerd. Het college is momenteel in overleg met een ondernemer. Dat duurde heel lang. Het college wil dit heel graag faciliteren. De burgemeester hoopt dat het in de komende tijd tot een afronding kan komen. Wanneer het uiteindelijk met deze ondernemer niet zal lukken, kan het college overwegen in zee te gaan met een andere ondernemer over deze gereserveerde locatie. Los daarvan staat het elke andere ondernemer vrij om bij de gemeente aan te kloppen om een mooie plek aan de rand van de stad onder de aandacht van het college te brengen ten behoeve van een bestemmingswijziging. Veel is gesproken over de woonwijken in relatie tot de 50%-norm. Die norm is nadrukkelijk door het college ingebracht. De eerder bestaande was algemener. Daarover vonden veel procedures plaats. Door dit meer objectief te maken verwacht het college minder twist. Het zal er wel toe leiden dat niet in alle gevallen een coffeeshop begonnen mag worden in een pand waarin eerder een café was gevestigd of dat het pand anderzins een horecabestemming had. Het is goed om dit criterium aanvullend te stellen. De reserveringen kunnen niet eeuwig zijn. Wethouder Everhardt is druk doende met zijn experiment met de social cannabisclub. De heer Smid (CDA) bedoelde te vragen of het juist is dat ook de drive-in een experimenteel karakter heeft; een experiment dat ook geëvalueerd kan worden, een evaluatie die ertoe kan leiden dat het gemeentebestuur beslist hiermee niet door te gaan. Burgemeester Wolfsen antwoordt ontkennend. Het college wil heel graag een drive-in aan de rand van de stad. Wanneer het college dat mogelijk kan maken, gaat het college dat mogelijk maken. De enige reden om de locatie te sluiten zou zijn wanneer het bedrijf niet beantwoordt aan de gestelde criteria. Dan wordt het een definitieve plek voor dit type coffeeshop aan de rand van de stad. Mogelijk zal ook sprake zijn van een tweede drive-in - zo liep de heer Dijk vooruit op de feiten. Vanwege het belang dat het college hieraan hecht, heeft het deze locatie gereserveerd voor deze bestemming. De burgemeester vindt het een goede suggestie om een algemene lijst te maken met criteria op basis waarvan altijd getoetst wordt of een coffeeshop voldoet perfect aan. Hij zegt toe dit te zullen uitwerken. Dat zal ook een zekere rechtszekerheid scheppen. Het college ziet - los van de juridische complicaties - geen reden om op basis van overlast op dit moment over te gaan tot een blowverbod. De burgemeester zal bij Vergunningen nagaan en instructies geven en helder uitleggen aan de hand van een overzicht hoe het precies zit met het aanvragen van vergunningen. Hij wil zo voorkomen dat de idee van willekeur gaat ontstaan. Op dit moment zijn de effecten op het coffeeshopbeleid nog onduidelijk van de informatie over het THC-gehalte. De vraag is hoe dat te handhaven. De uitwerking hiervan is nog zo eenvoudig niet, al begrijpt de burgemeester die idee hierachter wel. Mocht dit gevolgen hebben voor het coffeeshopbeleid zal de burgemeester dit direct laten weten. De heer Wijmenga (ChristenUnie) merkt op dat de staatssecretaris schrijft dat de politie hierop moet toezien. De politie moet ook monsters nemen. Daarvoor zal dus politie-inzet nodig zijn. Hij vraagt of daarover al gesprekken gevoerd worden in de Driehoek. Burgemeester Wolfsen antwoordt dat op dit moment die gesprekken nog niet gaande zijn. Het is een brief aan de Tweede Kamer. De uitwerking moet nog plaatsvinden. Zodra die uitwerking er is, zal die in de Driehoek aan de orde komen. Dit moet dan ook gevolgen krijgen in het interne beleid van de gemeente. Hij houdt de commissie daarvan op de hoogte. Hij licht toe dat in het verleden na sluiting het pand definitief gesloten was voor de bestemming. Dat paste in het uitsterfbeleid. Dat vindt het college nu een beetje over de top. Wanneer het gaat om een goede ondernemer die geen overlast zal veroorzaken, is het onredelijk om te zeggen dat op die locatie nooit meer een coffeeshop gaat komen. Om die reden maakte het college het beleid soepeler. Met betrekking tot het ingezetenencriterium geldt hetzelfde als voor het blowverbod - het college heeft gezegd dat dit te handhaven is maar dan moet het echt overlast zijn als gevolg van veel buitenlanders die van de coffeeshops gebruik maken. Dat is zo in Maastricht. De burgemeester daar handhaafde strakker. Dat pakte desastreus uit voor de openbare orde. De burgemeester begrijpt het beleid in Maastricht. Voor Utrecht is het bezoek van buitenlanders aan coffeeshops geen serieus probleem - daarom handhaaft de gemeente Utrecht daarop niet. De heer Eggermont (SP) vraagt hoe de Handhavingstrategie Horeca met dit beleid in verhouding staat in h. Pagina 20 van 60