De Republiek ( )

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De Republiek (1477-1795)"

Transcriptie

1 Leergang Nederlandse Geschiedenis, deel 3 De Republiek ( ) 1 titeldia s overzicht Staatsinrichting van de Republiek De coup van Willem II Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk en Johan de Witt Het Rampjaar Willem III Het Tweede Stadhouderloze Tijdperk 3 stamboom stadhouders Holland Friesland Willem van Oranje Willem de Rijke Juliana van Stolberg Jan VI van Nassau - Dillenburg Het huis Oranje-Nassau Philips Willem Maurits Frederik Hendrik Hollandse stadhouders t/m Willem III Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg Jan VII van Nassau-Siegen Johan Maurits v. Nassau-Siegen Ernst Casimir van Nassau-Dietz Friese stadhouders en met Willem IV in hele Republiek 5

2 stadhouders in de republiek na Willem van Oranje Stadhouders in de Republiek (na Willem I) Holland, Zeeland, Utrecht, Gelre (grotendeels ook Drenthe) Maurits van Nassau ( ) Frederik Hendrik van Oranje ( ) Willem II van Oranje-Nassau ( ) Eerste Stadhouderloze Tijdperk ( ) Willem III van Oranje-Nassau ( ) Tweede Stadhouderloze Tijdperk ( ) Friesland (deels ook Overijssel, Groningen) Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg ( ) Ernst Casimir van Nassau-Dietz ( ) Hendrik Casimir I van Nassau-Dietz ( ) Willem Frederik van Nassau-Dietz ( ) Hendrik Casimir II van Nassau-Dietz ( ) Johan Willem Friso van Nassau-Dietz ( ) Alle gewesten Willem IV van Oranje-Nassau (1711 / ), Willem V van Oranje-Nassau ( ) 6 ridderzaal met vaandels De Ridderzaal tijdens de Grote Vergadering van 1651, Bartholomeus van Bassen, Anthonie Palamedesz., ca Rijksmuseum, Amsterdam. (Vaandels o.a. van de Slag bij Turnhout, 1597.) 7 staten generaal 1464 Staten-Generaal (Brugge, 1464): Besluiten bij unanimiteit (lukt zelden) Last en ruggespraak bij gewesten Vrijwel permanente zitting Bepaling waarde, gewicht en inhoud 7 provinciale muntsoorten 8

3 financiering Generaliteit Financiering Generaliteit in 1658 (zonder Generaliteitslanden) 3% 1% 6% 6% 11% 9% 6% 58% Holland Zeeland Friesland Utrecht Groningen Gelderland Overijssel Drenthe Bron: J. Israel, De Republiek, p staten van Holland samenstelling Staten per provincie Holland Stadsbesturen Ridderschap (1 stem) Gecommiteerde Raden ( dagelijks bestuur ) Landsadvocaat (na 1650: raadspensionaris) Financiering: gemene middelen 11 staten Zeeland Friesland Utrecht Gelderland Staten per provincie Zeeland: abt van Middelburg (tot 1572), edelen en steden Friesland: Oostergo, Westergo, Zevenwolde (elk 2 zetels) + 30 grietmannen (2 zetels) Utrecht: 5 kapittels van 3 hoofdkerken, ridderschap, steden Gelderland: Landdag = kwartieren van Zutphen, Arnhem en Nijmegen 13

4 Generaliteitslanden Generaliteitslanden Staats-Brabant Staats-Vlaanderen Staats-Opper-Gelre (Venlo) Staats-Overmaas (Maastricht) Westerwolde, Wedde (v/h onder bisdom Münster en Osnabrück) tot raad van state Raad van State (Conseil d État) Habsburgse tijd (na 1531) Samenstelling: Benoeming: Taak: edelen door landvoogd advies Vanaf 1651: Advies en beheer van o.a.: Leger Vestingsteden Generaliteitslanden Leden benoemd door SG op voordracht van de gewesten 15 titeldia coupe Willem II Staatsinrichting van de Republiek De coup van Willem II Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk en Johan de Witt Het Rampjaar Willem III Het Tweede Stadhouderloze Tijdperk 16

5 Willem II achtergronden Willem II ( ) 1647 Stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland, Overijsel en Groningen Plannen: Calvinisme doorvoeren in generaliteitslanden Uitbreiding leger Weerstand m.n. Amsterdam, Dordrecht, Delft en Haarlem Juli 1650 November 1650 Poging wet te verzetten Opsluiting 6 regenten (Loevestein) Tocht door Holland en Utrecht Overleden (pokken) Willem II en Maria Henriëtte Stuart Antoon van Dijck, Amalia van Solms Huwelijk met Frederik Hendrik 1626 Geboorte Willem II 1626 Geboorte Louise Henriëtte van Nassau (overl. 1667), trouwt met met keurvorst Frederik Willem I van Brandenburg ( ) Bouw slot Oranienburg in Berlijn Overlijden Frederik Hendrik 1650 Overlijden Willem II, voogdij Willem III (geb. 1950) Amalia van Solms Gerard van Honthorst, ca titeldia eerste stadhouderloze tijdperk Staatsinrichting van de Republiek De coup van Willem II Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk en Johan de Witt Het Rampjaar Willem III Het Tweede Stadhouderloze Tijdperk 19

6 eerste Engels-Nederlandse oorlog Eerste Stadhouderloze Tijdperk Akte van Navigatie 1652 Eerste Engels-Nederlandse Oorlog 1654 Vrede van Westminster 21 gebroeders de Witt Johan de Witt 1653 Raadspensionaris 1654 Vrede van Westminster Akte van Seclusie (Holland) Deductie Johan de Witt ( , L) Cornelis de Witt ( , R) 22 Aitzema titel 23

7 Aitzema citaat Akte van Seclusie Dat de Staten-Generaal van de Republiek, of één van de afzonderlijk provincies, Willem, prins van Oranje, kleinzoon van de laatste koning van Engeland (Karel I), of iemand van diens nageslacht, niet zullen mogen benoemen tot kapitein-generaal, stadhouder, bevelhebber van de landlegers, regeerder van steden, burchten of forten, of admiraal of bevelhebber van de vloot. Saken van staet en oorlogh: deel , Lieuwe van Aitzema 24 Johan de Witt deductie De Deductie van Johan de Witt namens de Staten van Holland en West-Friesland (1654) Deductie: afleiding van het bijzondere uit het algemene (om een bepaald standpunt kracht bij te zetten) I: Het was wettelijk geoorloofd om de Akte van Seclusie aan te nemen. II Het was niet laf of ondankbaar jegens de Oranjes om de Akte van Seclusie aan te nemen. Zie o.m tweede Engels-Nederlandse Oorlog 1660 Willem Kind van Staat (Na herstel Engelse monarchie) 1664 Engelsen veroveren Nieuw Nederland e Engels-Nederlandse Oorlog 1667 Republiek verovert Brits Guyana Vrede van Breda Johan de Witt ( , L) Cornelis de Witt ( , R) 28

8 1667 Eeuwig Edict Devolutieoorlog mei 1667 mei 1668 Frankrijk probeert Spaanse Nederlanden te bezetten Republiek weigert zuiden met Frankrijk te delen ( Vriend, geen buur ) Eeuwig Edict, augustus 1667 Staten van Holland: Overige staten: Betekenis: Stadhouderschap voor altijd afgeschaft Stadhouderschap is onverenigbaar met functie kapitein-generaal Scheiding van burgerlijke en militaire ambities van Willem. Hij kan nog altijd militair leider worden 29 titeldia rampjaar Staatsinrichting van de Republiek De coup van Willem II Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk en Johan de Witt Willem III Het Tweede Stadhouderloze Tijdperk 30 rampjaar data 1668 Triple Alliantie Republiek, Engeland en Zweden 1670 Geheim verbond Frankrijk en Engeland 1672 Maart Mei juni Louis XIV Engeland valt handelskonvooi aan Frankrijk valt Spaanse Nederlanden binnen Frans leger wint veldslag bij IJssel Val van Naarden, front bij Gorkum Münster en Keulen vallen binnen Charles II (

9 Karel II brief aan Willem Karel II van Engeland houdt Willem III te vriend: 22 April 1672 I could not omitt writing one word to you... since I feare our correspondence must sease for some time, upon this misunderstanding betweene the States and me... Karel II ( )... though I assure you, my kindnesse shall never change to you in the least, and though our interests seeme to be a little differing at this present,... you may be assured I will slip no oportunity to lett you see how truly kinde I am to you. 32 rampjaar juni juli Juni Juli 130 staatsgezinde regenten afgezet Zeeland erkent als eerste Willem III als stadhouder Willem III ( ) 33 Willem III verzoek stadhouderschap 2 Paulus Andreas van der Meulen (Provinciale Staten van Zeeland) verzoekt Willem III weer stadhouder te worden (3 Juli 1672)... het stuer van de regering wederom te brengen op den ouden voet ende vervolgens Uwe Hoogh, aen te nemen tot stadthouder, capiteyn- ende admirael-generael, ende dat met sodaenigen authoritijt ende gesag als waermede Uwe HooghVs doorluchtiege voorouders sijn bekleedt geweest. We zullen ook Holland overhalen : Dat oock de provintie van Hollandt sal werden besonden, ten eynde alles met een gewenste harmonie mochte werden ingeschickt ende de gedaene eeden, mitsgaeders het Euwig Edict, in euwigheyt geannulleert ende vernietigt. 35

10 rampjaar moord 23 juli Cornelis de Witt beschuldigd van samenzwering 20 augustus Moord op gebroeders de Witt De lijken van Johan en Cornelis de Witt Jan de Baen (toegeschreven), rampjaar radeloos De regering is radeloos, de natie is reddeloos, Hofvijver en Gevangenpoort ca het volk is redeloos 37 rampjaar De Ruyter 1673: Michiel de Ruyter verslaat Engels/Franse vloot Fransen overvallen door dooi Spanje valt Frankrijk aan Münster en Keulen trekken zich terug 1674 (2 e ) Vrede van Westminster 1678 Vrede van Nijmegen 1672 Franse en Duitse bezettingen 38

11 titeldia Willem III Staatsinrichting van de Republiek De coup van Willem II Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk en Johan de Witt Willem III Het Tweede Stadhouderloze Tijdperk 39 Willem III stamboom Frederik Hendrik Karel I van Engeland Willem II van Oranje Maria Henriëtte Stuart Karel II van Engeland Jacobus II van Engeland Huwelijk Willem III van Oranje Maria II van Engeland Willem III huwelijk en november Vertrek uit Hellevoetsluis 15 november Landing in Brixham (Torbay) 21 december Vlucht van Jacobus II februari Bill of Rights 11 april Double Coronation Willem III ( ) 41

12 Willem III van vertrek Vertrek van Willem lll uit Hellevoetsluis. Jacobus Storck Bill of rights 1689 Bill of rights Kroon uitsluitend protestants Vrijheid van meningsuiting Parlement besluit over belastingen Geen staand leger in vredestijd Geen invloed koning op rechters Wetgeving bij parlement Slag aan de Boyne 12 juli 1690 Slag aan de Boyne (Ierland) Willem III verslaat Jacobus II 44

13 Bentinck afscheidsbrief Uit een niet verzonden afscheidsbrief aan Willem III, 19 juli 1690 Uwe majesteit neem ik als enige getuige van wat ik in mijn leven heb gedaan en als de beste rechter, wanneer hij zijn gedachten laat gaan over mijn gedrag in meer dan 26 jaar hoop ik dat God uwe majesteit en de koningin... na mij even trouwe en meer capabele dienaren zal schenken... Hans Willem Bentinck ( ) Heer van Rhoon en Pendrecht Na 1688 graaf van Portland Negenjarige oorlog Negenjarige oorlog Vrede van Rijswijk 8 Barrièresteden Spaanse successieoorlog De Spaanse successieoorlog ( ) Huis Habsburg Huis Bourbon Filips IV Karel II Maria Theresia v. Sp Lodewijk XIV Vrede van Utrecht: Filips van Anjou koning van Spanje, maar niet van Frankrijk. Oostenrijk krijgt als compensatie de zuidelijke Nederlanden en de Spaanse gebieden in Italië. Lodewijk, le Grand Dauphin Filips van Anjou

14 titeldia tweede stadhouderloze tijdperk Staatsinrichting van de Republiek De coup van Willem II Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk en Johan de Witt Willem III Het Tweede Stadhouderloze Tijdperk 48 tweede stadhouderlozetijdperk data Het Tweede Stadhouderloze Tijdperk ( ) 1702 Titel Prins van Oranje naar Johan Willem Friso Aanspraken: Frans Lodewijk van Bourbon-Conti Frederik I van Pruisen Overleg in Den Haag 1709 Huwelijk Johan Willem Friso met Maria Louise van Hessen-Kassel 1711 Verdronken bij Moerdijk Geboorte Willem IV Johan Willem Friso van Nassau-Dietz Stadhouder Friesland en Groningen 49 tweede stadhouderlozetijdperk einde Einde van het Tweede Stadhouderloze Tijdperk 1747 Nederland kiest Oostenrijkse kant in Successieoorlog Franse invasie in Zeeuws-Vlaanderen Mei Benoeming Willem IV tot capteingeneraal en stadhouder van alle gewesten Willem IV November Willem IV erfstadhouder (toedoen Willem Bentinck) 51

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht

Nadere informatie

NEDERLAND IN DE 16e EEUW

NEDERLAND IN DE 16e EEUW NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten

Nadere informatie

Noord-Nederlandse gewesten. Smeekschift

Noord-Nederlandse gewesten. Smeekschift Habsburgs gezag Vanaf dat moment stonden de zuidelijke Nederlanden onder Habsburgs gezag. Noord-Nederlandse gewesten Door vererving en verovering vielen vanaf dat moment ook alle Noord- Nederlandse gewesten

Nadere informatie

Leerdoel Leerlingen herhalen op een speelse manier kennis over het ontstaan en het bestuur van de Republiek.

Leerdoel Leerlingen herhalen op een speelse manier kennis over het ontstaan en het bestuur van de Republiek. HISTORISCHE BLINGO Korte omschrijving werkvorm Deze kennisquiz is een combinatie van Bingo en Lingo. De klas wordt verdeeld in zes teams. Ieder team heeft een bingokaart met daarop negen jaartallen. Het

Nadere informatie

KUNSTMENU DE WITT OF ORANJE. PO groep 7-8 en VO klas 1-2. Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden

KUNSTMENU DE WITT OF ORANJE. PO groep 7-8 en VO klas 1-2. Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden KUNSTMENU DE WITT OF ORANJE PO groep 7-8 en VO klas 1-2 Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden 2 INHOUD INHOUD 3 PLATTEGROND 4 1. KLEIN SCHAVERNEK 14 (GEVELSTEEN TREKSCHUIT): 6 Michiel de Ruyter

Nadere informatie

Instructie voor leerkracht

Instructie voor leerkracht Instructie voor leerkracht Bij deze PPT hoort achtergrondinformatie. Dit vindt u ook op deze site. In het document: Informatie voor leerkrachten Print het uit. Dan heeft u de info bij de hand, tijdens

Nadere informatie

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats). Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de

Nadere informatie

Link it: Republiek in tijd van Vorsten

Link it: Republiek in tijd van Vorsten Link it: Republiek in tijd van Vorsten Uitleg Link it werkt in principe als een soort domino (hoewel je er andere varianten op kunt bedenken). Het idee is dat de leerlingen moeten proberen om een begrip

Nadere informatie

Leerdoel Leerlingen horen spelenderwijs feiten langskomen over de staatsinrichting van de Republiek in de Gouden Eeuw.

Leerdoel Leerlingen horen spelenderwijs feiten langskomen over de staatsinrichting van de Republiek in de Gouden Eeuw. Geschiedenisquiz Korte omschrijving werkvorm De werkvorm is gebaseerd op het spel ren je rot. De inhoud van de quiz gaat over Nederland in de zeventiende eeuw. De leerlingen worden ingedeeld in teams.

Nadere informatie

De Republiek (1477-1795)

De Republiek (1477-1795) Leergang Nederlandse Geschiedenis, deel 3 De Republiek (1477-1795) 1 NL 3 Programma 1. Inleiding: het Wilhelmus, overzicht 2. Erasmus, Luther, de wederdopers en Calvijn 3. Van Groot Privilege (1477) tot

Nadere informatie

Leergang Nederlandse Geschiedenis, deel 3 De Republiek (1477-1795)

Leergang Nederlandse Geschiedenis, deel 3 De Republiek (1477-1795) Leergang Nederlandse Geschiedenis, deel 3 De Republiek (1477-1795) 1 NL 3 Programma 1. Inleiding: het Wilhelmus, overzicht 2. Erasmus, Luther, de wederdopers en Calvijn 3. Van Groot Privilege (1477) tot

Nadere informatie

DE GROTE VERGADERING VAN 1651 KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM

DE GROTE VERGADERING VAN 1651 KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM DE GROTE VERGADERING VAN 1651 KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM Leerlingen spelen de Grote Vergadering van de Staten-Generaal in 1651 na. Deze vergadering was het beginpunt van het eerste stadhouderloze tijdperk.

Nadere informatie

Chronologisch overzicht - DE 17e EN 18e EEUW, Deel 2 (1672-1795): De Gouden Eeuw 1 / 6

Chronologisch overzicht - DE 17e EN 18e EEUW, Deel 2 (1672-1795): De Gouden Eeuw 1 / 6 Chronologisch overzicht - DE 17e EN 18e EEUW, Deel 2 (1672-1795): De Gouden Eeuw 1 / 6 DE SOEVEREINE REPUBLIEK (1648-1795) Deel 2: 1672-1703 Het rampjaar en de Negenjarige Oorlog Klik hier voor een verklaring

Nadere informatie

Calvijn. Vrede van Augsburg. Margaretha van Parma. Hertog van Alva. De keurvorst van Saksen. Karel V. Buitenlandse zaken en oorlog

Calvijn. Vrede van Augsburg. Margaretha van Parma. Hertog van Alva. De keurvorst van Saksen. Karel V. Buitenlandse zaken en oorlog In welk jaar publiceerde Luther zijn 95 stellingen? Welke Frans-Zwitserse hervormer kreeg veel aanhang in de Nederlanden? Welke vrede bepaalde, dat de vorst de religie van zijn volk bepaalt? 1517 Calvijn

Nadere informatie

DE STATEN VAN HOLLAND

DE STATEN VAN HOLLAND DE STATEN VAN HOLLAND Jullie zijn de bestuurders van Holland. Zorgen dat er geen stadhouder meer komt in de Republiek. Holland is het belangrijkste en rijkste gewest van de Republiek. Handel is de belangrijkste

Nadere informatie

Koningsspelen quiz. Benodigdheden: Spelregels:

Koningsspelen quiz. Benodigdheden: Spelregels: Koningsspelen quiz Benodigdheden: Dobbelsteen Kaartjes van de verschillende vragen (uitgesneden en gelamineerd) Antwoorden voor de spelleider (lekkere) beloning Leuke manier om punten te tellen Spelregels:

Nadere informatie

Nummer Toegang: A15. Willem II, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( )

Nummer Toegang: A15. Willem II, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( ) Nummer Toegang: A15 Willem II, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda (1626-1650) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A15 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen

Nadere informatie

4 De Nederlandse opstand

4 De Nederlandse opstand 4 De Nederlandse opstand Kenmerken Nederlanden: * veel water * weinig goede wegen * weinig steden * veel dorpen * aparte gewesten * gewesten zeer zelfstandig Habsburgse Nederlanden 1477-1581 * 17 gewesten

Nadere informatie

Erfgoedonderwijs, Fryslân

Erfgoedonderwijs, Fryslân Erfgoedonderwijs, Fryslân Inleiding Fries erfgoedonderwijs Deze lesbrief bevat vier leesteksten op bovenbouwniveau (primair onderwijs) en een gemakkelijk uitvoerbare verwerkingsopdracht. U vindt vragen

Nadere informatie

Nummer Toegang: A13. Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( )

Nummer Toegang: A13. Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( ) Nummer Toegang: A13 Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda (1567-1625) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A13 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen

Nadere informatie

Nummer Toegang: A14. Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda ( )

Nummer Toegang: A14. Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda ( ) Nummer Toegang: A14 Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda (1584-1647) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A14 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5

Nadere informatie

Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726

Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726 Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726 Maximiliaan Emanuel Lodewijk Maria Jozef Cajetanus Anton Nicolaas Frans Ignatius Felix, kortweg Max Emanuel en bijgenaamd

Nadere informatie

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marco Harmsen 13 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67292 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10. 2 De geboorte van een prins 16. 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20

1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10. 2 De geboorte van een prins 16. 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20 Inhoud Stamboom van het Koninklijk Huis 6 Inleiding 9 e 1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10 2 De geboorte van een prins 16 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20 4 De studententijd van prins Willem-Alexander

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Katern: De Republiek in de tijd van de vorsten. Hst. 4: De Republiek verliest haar voorsprong

Samenvatting Geschiedenis Katern: De Republiek in de tijd van de vorsten. Hst. 4: De Republiek verliest haar voorsprong Samenvatting Geschiedenis Katern: De Republiek in de tijd van de vorsten. Hst. 4: De Republiek verliest haar voorsprong Samenvatting door een scholier 2325 woorden 20 maart 2012 6,7 10 keer beoordeeld

Nadere informatie

Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1. dit is Klaas. Klaas is veer-tien jaar. hij loopt al heel lang.

Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1. dit is Klaas. Klaas is veer-tien jaar. hij loopt al heel lang. Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1 Rouwdouwen Kleur de woorden: sol-daat = geel vecht = rood vrij-heid = groen held = blauw dit is Klaas Klaas is veer-tien jaar hij loopt al heel

Nadere informatie

Tijd van regenten en vorsten (1600 1700) / 17e eeuw

Tijd van regenten en vorsten (1600 1700) / 17e eeuw Tijdvakken Tijd van regenten en vorsten (1600 1700) / 17e eeuw K.A. * Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie * De bijzondere plaats in staatkundig opzicht

Nadere informatie

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555)

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) Deel 1: 1305-1354 De groei van de macht van het volk en het uitbreken van de Hoekse en Kabeljouwse twisten. In deze periode zien we de macht van de graafschappen en hertogdommen

Nadere informatie

een zee In de zeventiende eeuw worden de handelaren en kooplieden steeds belangrijker. De edelen en de geestelijken krijgen veel minder macht.

een zee In de zeventiende eeuw worden de handelaren en kooplieden steeds belangrijker. De edelen en de geestelijken krijgen veel minder macht. Werkblad 3 Ω De Republiek Ω Les : Regenten, burgers en gemeen In de zeventiende eeuw worden de handelaren en kooplieden steeds belangrijker. De edelen en de geestelijken krijgen veel minder macht. Rijk

Nadere informatie

Werkblad Bestuur. Vrede van Utrecht VO Werkblad verdieping 1: Bestuur: Waarom kon de Republiek geen vuist maken?

Werkblad Bestuur. Vrede van Utrecht VO Werkblad verdieping 1: Bestuur: Waarom kon de Republiek geen vuist maken? Werkblad Bestuur 1a. HET BESTUUR VAN DE REPUBLIEK Lees de bijbehorende tekst over het bestuur van de Republiek (zie laatste blad). Vul daarna onderstaand schema in aan de hand van de informatie in de tekst.

Nadere informatie

Deel 1: 1648-1672 De Soevereine Republiek, de Engelse Oorlogen en het rampjaar

Deel 1: 1648-1672 De Soevereine Republiek, de Engelse Oorlogen en het rampjaar Chronologisch overzicht - DE 17e EN 18e EEUW, Deel 1 (1648-1672): De Republiek na de vrede van Munster 1 / 8 DE SOEVEREINE REPUBLIEK (1648-1795) Deel 1: 1648-1672 De Soevereine Republiek, de Engelse Oorlogen

Nadere informatie

Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?

Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Dit deel van 6.2 hoort bij de HC De republiek Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht.

Nadere informatie

keer beoordeeld 6 april 2014

keer beoordeeld 6 april 2014 0 Samenvatting door M. 2362 woorden keer beoordeeld 6 april 2014 Vak Geschiedenis Methode Werkplaats Geschiedenis Werkplaats CE Examenkatern VWO De Republiek in een tijd van vorsten Hoofdstuk 4: De Republiek

Nadere informatie

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september 1601 - Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII, bijgenaamd de Rechtvaardige (le Juste), koning van Frankrijk van 1610 tot aan zijn dood,

Nadere informatie

Tips Geschiedenis GS examens 2014: een lijstje met belangrijke dode mensen (De Republiek)

Tips Geschiedenis GS examens 2014: een lijstje met belangrijke dode mensen (De Republiek) Tips Geschiedenis GS examens 2014: een lijstje met belangrijke dode mensen (De Republiek) Tips door C. 3125 woorden 30 april 2014 7,2 31 keer beoordeeld Vak Geschiedenis HEEL BELANGRIJKE DODE MENSEN DEEL

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

Landenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?

Landenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u? Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten

Nadere informatie

Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij.

Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. Werkblad Introductie 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 2. PETJE OP, PETJE AF: WAAR OF NIET? Zijn de volgende zinnen

Nadere informatie

Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660

Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660 Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660 Gaston Jean Baptiste van Frankrijk, hertog van Orléans, prins van Frankrijk. Hij werd geboren als het vijfde kind en derde zoon van

Nadere informatie

Het verhaal van de 80 jarige oorlog!

Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Filips II erft het grote "Europese Rijk" van zijn vader Karel V. Om te beginnen gaat hij strenge belastingen heffen. 1 Na een aantal jaar vertrekt hij naar Spanje,

Nadere informatie

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Hij was hertog van Bourgondië. Hij werd geboren in Dijon en was de oudste zoon van Filips de Stoute, hertog van Bourgondië en

Nadere informatie

Lancelot Volders. RKDimages

Lancelot Volders. RKDimages RKDimages Lancelot Volders Portret van Henriette Amalia van Anhalt-Dessau (1666-1726) met haar dochter Henriette Casimira van Nassau-Dietz (1696-1738), 1696-1697 Veenklooster (Kollumerland en Nieuwkruisland),

Nadere informatie

Keizer Leopold I: Wenen, 9 juni aldaar, 5 mei 1705

Keizer Leopold I: Wenen, 9 juni aldaar, 5 mei 1705 Keizer Leopold I: Wenen, 9 juni 1640 - aldaar, 5 mei 1705 Leopold I (Leopold Ignatius Joseph Balthasar Felician; Hongaars: I. Lipót), was bijna een halve eeuw heerser als Rooms-Duitse keizer, koning van

Nadere informatie

1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II

1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II 1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II Wat wilden Karel V en Filips II bereiken? Op politiek gebied wilden ze dat de macht van de regering in Brussel vergroot werd Grote ontevredenheid onder

Nadere informatie

Ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648)

Ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648) 1 Ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648) H!to"sche context Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 meneervanempel.nl 2 Hoofdvraag Waardoor ontstond in de Republiek de Gouden Eeuw, 1588-1648?

Nadere informatie

Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637

Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637 Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637 Ferdinand II, was de zoon van Karel II van Oostenrijk, broer van keizer Maximiliaan II, de vader van keizer Matthias. Hij behoorde tot het

Nadere informatie

Hoofdstuk 1C8. Hoe ontstond Nederland?

Hoofdstuk 1C8. Hoe ontstond Nederland? Hoofdstuk 1C8 Hoe ontstond Nederland? Cursus 8.1 De koning en de prins Wat leer je deze cursus? Dat hervormers de Katholieke kerk wilden veranderen Dat zij de Protestante kerk stichtten Wat de reformatie

Nadere informatie

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235 Hendrik I van Brabant: Leuven, ca. 1165 - Keulen, 5 september 1235 Hendrik I was hertog van Brabant vanaf 1183 en hertog van Neder-Lotharingen vanaf 1190. Hij wordt ook Hendrik de Krijgshaftige genoemd.

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo II

Eindexamen geschiedenis vwo II Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire

Nadere informatie

L E E R L I N G E N W E R K B L A D

L E E R L I N G E N W E R K B L A D L E E R L I N G E N W E R K B L A D Koning Willem I en zijn taarten Noem een paar Nederlandse politieke partijen: Partij van de Dieren VVD Nederland heeft een minister president, wie is onze minister president?

Nadere informatie

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: De Nederlandse Opstand (1555 1588)

Hoofdstuk 2: De Nederlandse Opstand (1555 1588) Hoofdstuk 2: De Nederlandse Opstand (1555 1588) Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl 1555-1588 Politiek: Nederland onafhankelijk Economie: Amsterdam wordt de stapelmarkt van Europa Welke staatsvorm?

Nadere informatie

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen een Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,

Nadere informatie

Keizer Frans I Stefan: Nancy, 8 december 1708 Innsbruck, 18 augustus 1765

Keizer Frans I Stefan: Nancy, 8 december 1708 Innsbruck, 18 augustus 1765 Keizer Frans I Stefan: Nancy, 8 december 1708 Innsbruck, 18 augustus 1765 Hij was van 1729 tot 1737 als Frans III Stefan hertog van Lotharingen, van 1737 tot 1765 als Frans II Stefan of Frans Stefan groothertog

Nadere informatie

Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745

Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745 Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745 Karel VII Albert, een lid van het Huis Wittelsbach, was keurvorst van Beieren vanaf 1726 en Rooms-Duitse keizer van 24 januari

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Historische context de Republiek. 5,4 t/m 6,2

Samenvatting Geschiedenis Historische context de Republiek. 5,4 t/m 6,2 Samenvatting Geschiedenis Historische context de Republiek. 5,4 t/m 6,2 Samenvatting door N. 1759 woorden 19 maart 2015 7,3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Historische context 1, de republiek

Nadere informatie

Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665

Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665 Filips IV van Spanje: Valladolid, 8 april 1605 Madrid, 17 september 1665 Hij was koning van Spanje van 1621 tot 1665, landsheer van de Zuidelijke Nederlanden en koning van Portugal (als Filips III) tot

Nadere informatie

Albert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934

Albert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Albert I van België: Brussel, 8 april 1875 - Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Hij was prins van België, hertog van Saksen, prins van Saksen-Coburg-Gotha, was van 23 december 1909 tot 17 februari 1934

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten

De Republiek in een tijd van vorsten De Republiek in een tijd van vorsten De volgende gebeurtenissen houden verband met oorlogen en godsdienstvervolgingen in de zestiende en zeventiende eeuw: 1 Net als Jacobus II vluchten nonnen van het klooster

Nadere informatie

Gebeurtenis Regeerperiode 1403-1442

Gebeurtenis Regeerperiode 1403-1442 Johanna van Polanen is pas 11 jaar als ze trouwt. Dit komt doordat haar familie een verstandshuwelijk sluit. Ontvang 100 florijnen. 1403 Engelbrecht de Eerste van Nassau trouwt met Johanna van Polanen.

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten

De Republiek in een tijd van vorsten De Republiek in een tijd van vorsten De moedernegotie droeg ertoe bij dat de Republiek in staat was handel te drijven met Azië. 2p 1 Leg dit met een voorbeeld uit. Twee gebeurtenissen rond het standbeeld

Nadere informatie

Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2014 Data voor alle 12 provincies

Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2014 Data voor alle 12 provincies Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2014 Data voor alle 12 provincies Stichting Duurzame Samenleving www.gdindex.nl info@gdindex.nl 0317-750645 1 De GDI omvat de 3 dimensies van duurzaamheid: Mens & Maatschappij,

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Opdracht 1 De sterke economische groei die de Gouden Eeuw kenmerkt, kwam hoofdzakelijk ten goede aan het gewest Holland. Welke militaire oorzaak kun je benoemen? Holland

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017 Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties woningen woningen. Provincie Drenthe Assen 67.700 31.400 Woningvoorraad 32.900 33.700 33.700 Tussenwoning 448 16,7 166.000

Nadere informatie

Vrouwen aan de macht Markiezinnen van Bergen op Zoom

Vrouwen aan de macht Markiezinnen van Bergen op Zoom Vrouwen aan de macht Markiezinnen van Bergen op Zoom Portret van een vriendschap Moeizaam manoeuvreren Corte deductie Het heikele punt van de religie Portretruil Politiek ongelukkige partnerkeuze Portret

Nadere informatie

Rampjaar 1672 hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Rampjaar 1672 hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 09 November 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/61312 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

een zee van tijd In Omdat 14 juli het begin van de Franse Revolutie is. Werkblad 42 Ω Fransen en koningen Ω Les 1: De Fransen komen Naam:

een zee van tijd In Omdat 14 juli het begin van de Franse Revolutie is. Werkblad 42 Ω Fransen en koningen Ω Les 1: De Fransen komen Naam: Werkblad 4 Ω Fransen en koningen Ω Les : De Fransen komen een Het strijdlied van de Franse Revolutie: Kom, kinderen van het vaderland, de dag van de overwinning is gekomen! De Franse Revolutie De burgers

Nadere informatie

7,6. Samenvatting door een scholier 2543 woorden 20 maart keer beoordeeld. Geschiedenis

7,6. Samenvatting door een scholier 2543 woorden 20 maart keer beoordeeld. Geschiedenis Samenvatting door een scholier 2543 woorden 20 maart 2012 7,6 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis samenvatting. Katern: De Republiek in de tijd van de vorsten. Hst. 3: Een

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO Samenvatting door Marieke 1467 woorden 30 april 2015 7,4 34 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1: Het

Nadere informatie

Levenslijn Republiek - Maurits en Oldenbarnevelt

Levenslijn Republiek - Maurits en Oldenbarnevelt Republiek - Maurits en Oldenbarnevelt De les in een oogopslag Onderwerp: Maurits en Oldenbarnevelt Activiteit: Tijdsduur: Leerlingen bepalen hoe Oldenbarnevelt en Maurits reageerden op een gebeurtenis

Nadere informatie

Karel IV van Spanje: Portici, 11 november Rome, 20 januari 1819.

Karel IV van Spanje: Portici, 11 november Rome, 20 januari 1819. Karel IV van Spanje: Portici, 11 november 1748 - Rome, 20 januari 1819. Karel Anton Pascal Frans Xavier Johan Nepomuceen Jozef Januarius Serafijn Didacus (Spaans: Carlos) was van 1788 tot 1808 koning van

Nadere informatie

werkblad Michiel de Ruyter

werkblad Michiel de Ruyter werkblad Michiel de Ruyter Al vier jaar na het einde van de Tachtigjarige Oorlog kreeg de Republiek het aan de stok met die andere zeevarende handelsmacht: Engeland. Hun rivaliteit leidde in de 17e eeuw

Nadere informatie

Het Overkwartier van Gelre

Het Overkwartier van Gelre Het door: P.G.H. Vullings Het oude hertogdom Gelre bestond uit vier kwartieren; het kwartier van Arnhem, het kwartier van Nijmegen, het kwartier van Zutphen en het kwartier van Roermond of Overkwartier.

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2012 tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

Nummer Toegang: A04. Nassau-Siegense en Nassau-Hadamarse Linies

Nummer Toegang: A04. Nassau-Siegense en Nassau-Hadamarse Linies Nummer Toegang: A04 Nassau-Siegense en Nassau-Hadamarse Linies Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A04 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen voor de gebruiker...6

Nadere informatie

6,1. Samenvatting door A woorden 28 april keer beoordeeld. Geschiedenis

6,1. Samenvatting door A woorden 28 april keer beoordeeld. Geschiedenis Samenvatting door A. 1648 woorden 28 april 2014 6,1 9 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1453: Constantinopel veroverd door de Islam 1464 : Eerste bijeenkomst Staten Generaal -> olv Fillips

Nadere informatie

Stadhouders en koningen

Stadhouders en koningen 1 Stadhouders en koningen Hebt u dat ook wel eens, dat al die Willemen tot verwarring leiden en u zich afvraagt: hoe zat dat ook al weer? Je ziet door de bomen het bos niet meer! Voor mijzelf heb ik een

Nadere informatie

WIE BESTUURT DE PROVINCIE? De ondertitel

WIE BESTUURT DE PROVINCIE? De ondertitel PROVINCIE NOORD-HOLLAND chapeau WIE BESTUURT DE PROVINCIE? De ondertitel 2 PROVINCIE NOORD-HOLLAND INLEIDING Noord-Holland is één van de twaalf provincies van Nederland. Net als het Rijk en de gemeenten

Nadere informatie

Hendrik VI van Engeland: bij Windsor, 6 december 1421 Londen, 20 mei 1471

Hendrik VI van Engeland: bij Windsor, 6 december 1421 Londen, 20 mei 1471 Hendrik VI van Engeland: bij Windsor, 6 december 1421 Londen, 20 mei 1471 Hendrik VI was koning van Engeland van 1422 tot 1461 en van 1470 tot 1471. 1ste opvolger voor de Engelse kroon Periode: 1421-1422

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3: De Republiek in een tijd van vorsten

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3: De Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3: De Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting door D. 1948 woorden 18 juni 2013 4,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Hoofdstuk 3: Een Gouden

Nadere informatie

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555)

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) Deel 3: 1477-1555 De Habsburgse overheersing en Karel Het Hertogdom Bourgondië wordt overheerst door de Fransen. De Elzas, Lotharingen en Gelre zijn afgesplitst. Maria

Nadere informatie

Woningen. Prijzen en transacties. Provincie / Steden. Marktgegevens en prognoses. Transactieprijzen koopwoningen in mediaan 2016

Woningen. Prijzen en transacties. Provincie / Steden. Marktgegevens en prognoses. Transactieprijzen koopwoningen in mediaan 2016 Woningen 2017 Provincie / Steden Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties Aantal inwoners 2016 Aantal woningen 2016 Woningvoorraad/ huishoudens/inwoners 2020 2025 Koopwoningen Aantal verkochte

Nadere informatie

Maria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482

Maria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482 Maria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482 Zij was hertogin van Bourgondië, Brabant, Limburg, Luxemburg en Gelre, gravin van Vlaanderen, Artesië, Holland, Zeeland, Henegouwen,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting door Y. 1162 woorden 6 september 2012 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 2.1 In Frankrijk regeerde absolute vorsten. Rond

Nadere informatie

Geert Jan Hamilton, Griffier van de Eerste Kamer der Staten-

Geert Jan Hamilton, Griffier van de Eerste Kamer der Staten- Welkomstwoord Geert Jan Hamilton, Griffier van de Eerste Kamer der Staten- Bijeenkomst Plakkaat van Verlatinghe, 26 juli 2018 in de vergaderzaal van de Eerste Kamer der Staten-Generaal (Verkort uitgesproken)

Nadere informatie

www.egmp.be DE MUNTKLAPPER EUROPEES GENOOTSCHAP VOOR MUNT- EN PENNINGKUNDE vzw Koninklijke Vereniging

www.egmp.be DE MUNTKLAPPER EUROPEES GENOOTSCHAP VOOR MUNT- EN PENNINGKUNDE vzw Koninklijke Vereniging www.egmp.be DE MUNTKLAPPER EUROPEES GENOOTSCHAP VOOR MUNT- EN PENNINGKUNDE vzw Koninklijke Vereniging Driemaandelijks tijdschrift - 63 - juli-augustus-september 2009 Prinsenduit 1766, Overijssel schaal

Nadere informatie

Nummer Toegang: A14. Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda ( )

Nummer Toegang: A14. Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda ( ) Nummer Toegang: A14 Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda (1584-1647) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A14 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5

Nadere informatie

Nummer Toegang: A11. Willem I, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( )

Nummer Toegang: A11. Willem I, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( ) Nummer Toegang: A11 Willem I, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda (1533-1584) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A11 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen

Nadere informatie

Nummer Toegang: A16. Willem III, prins van Oranje, koning van Engeland ( )

Nummer Toegang: A16. Willem III, prins van Oranje, koning van Engeland ( ) Nummer Toegang: A16 Willem III, prins van Oranje, koning van Engeland (1650-1702) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A16 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen

Nadere informatie

Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865

Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865 Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865 Leopold Joris Christiaan Frederik van Saksen-Coburg en Gotha, prins van Saksen-Coburg-Saalfeld (later van Saksen-Coburg en Gotha),

Nadere informatie

Lodewijk XIV van Frankrijk: Saint-Germain-en-Laye, 5 september 1638 Versailles, 1 september 1715

Lodewijk XIV van Frankrijk: Saint-Germain-en-Laye, 5 september 1638 Versailles, 1 september 1715 Lodewijk XIV van Frankrijk: Saint-Germain-en-Laye, 5 september 1638 Versailles, 1 september 1715 Ook bekend als Lodewijk de Grote (Frans: Louis le Grand) of de Zonnekoning (Frans: le Roi-Soleil), was koning

Nadere informatie

toegeschreven aan Anselm van Hulle

toegeschreven aan Anselm van Hulle RKDimages toegeschreven aan Anselm van Hulle Ruiterportret van Willem I 'de Zwijger' van Oranje-Nassau (1533-1584), 1647 Amsterdam,, inv./cat.nr. 53 + Leaflet Map data OpenStreetMap contributors, CC-BY-SA,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Regenten en vorsten

Samenvatting Geschiedenis Regenten en vorsten Samenvatting Geschiedenis Regenten en vorsten Samenvatting door M. 4137 woorden 29 april 2014 6,5 17 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats 1.1 In 1485 Kwam Hendrik Tudor (Hendrik de 7 e )

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

Archief van de Burgemeesters: stukken betreffende lands- en gewestelijk bestuur

Archief van de Burgemeesters: stukken betreffende lands- en gewestelijk bestuur Archief van de Burgemeesters: stukken betreffende lands- en gewestelijk bestuur Algemene kenmerken Toegangsnummer: 5030 Periode: 1504-1801 Archiefvormers Beverningk, H. van (Hieronymus, 1614-1690) : 417

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Vwo

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Vwo Kennistoets bij hoofdstuk 3 Vwo Opdracht 1 De sterke economische groei die de Gouden Eeuw kenmerkt, kwam hoofdzakelijk ten goede aan het gewest Holland. Daar is een militaire oorzaak voor. Benoem die oorzaak

Nadere informatie

Na de Nassau s werd de Gouverneur van de KMA de nieuwe Kasteelheer. Van de oude Burcht in Breda is vrijwel niets bekend.

Na de Nassau s werd de Gouverneur van de KMA de nieuwe Kasteelheer. Van de oude Burcht in Breda is vrijwel niets bekend. 1200 an POLANEN naar NASSAU tot GOEVERNEUR Ons koningshuis Oranje Nassau ontstond in Breda door het huwelijk van Johanna van Polanen (ook wel Wassenaar) met Egelbrecht van Nassau uit Duitsland. Van BURCHT

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Historische context; De republiek

Samenvatting Geschiedenis Historische context; De republiek Samenvatting Geschiedenis Historische context; De republiek Samenvatting door F. 1442 woorden 27 februari 2015 4,4 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Historische context; De republiek

Nadere informatie

Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780

Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780 Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780 Maria Theresia van Oostenrijk, (Hongaars: Mária Terézia, Kroatisch: Marija Terezija), was regerend aartshertogin

Nadere informatie