Empathie en relatieverstoring
|
|
- Hidde Vermeiren
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ede, de Reehorst, 9 maart 2016 Empathie en relatieverstoring Dr. Grieteke Pool Klinisch psycholoog en psychotherapeut Universitair docent Gezondheidspsychologie Medische Faculteit RijksUniversiteit Groningen/UMC Groningen Docent Postdoctoraal onderwijs GZ, KP-PT, Groningen
2 Relatie - verstoringen komen veel voor: Is dit erg?
3 Behandel - relatie Afhankelijkheid Complementaire reacties of machtstrijd Relatieverstoringen Impliciet of Expliciet Terugtrekking of Confrontatie
4 Oplossing : - Op zoek naar Samenwerking - Thematiseren van relatieverstoring Fragment 1. Samenwerking; Frans de Waal,
5 Overzicht 1. Context: therapeutische relatie 2. Relatiebreuken & Negatieve processen 3. Rol van Wil & Autonomie 4. Therapeutische aanpak 5. Besluit
6 1. Therapeutische werkrelatie Overeenstemming over Doel behandeling Taken binnen de behandeling Band / relatie cliënt-therapeut (Bordin, 1979) Vatbaar voor misverstanden & Geschikt voor onderhandeling
7 Gelaagdheid van de therapeutische relatie Primaire relatie: geen onderscheidzelf & object Overdrachtsrelatie: herbeleving vroegere relaties Werkrelatie: samenwerkingsrelatie, reële percepties Reële relatie: gewoon contact twee volwassenen (Greenson, 1965; Trijsburg, Knaevelsrud en Vervaeke 2002; Stinckens 2009)
8 Therapeutische context Relatie-laag is niet altijd duidelijk Relatie-lagen lopen gelijktijdig door elkaar heen Relatie wordt niet gedefinieerd of niet besproken Relatie voelt te onveilig, - of te veilig voor cliënt Doelstelling, taken & band verdienen aandacht
9 Fragment 2. Samenwerking zoeken bij withdrawal (1)= qr6w
10 2. Relatiebreuken Stagnatie, of barst, in het contact, meer /minder subtiel Een - al dan niet tijdelijke - spanning of achteruitgang in de therapeutische werkrelatie, vanwege Een tekort of gebrek in samenwerking tussen cliënt & therapeut aangaande de taken of doelen van de therapie Of vanwege een spanning in de emotionele band (Muran, Barber, 2010; Bordin, 1979).
11 Oorzaken relatiebreuken 1. Gebrek aan empathische afstemming 2. Overvraging van de cliënt 3. Gebrek aan overeenstemming over doelstelling en taken 4. Inadequate grensovergangen, m.b.t. a. self-disclosure b. ruimte innemen c. randvoorwaarden d. enactment
12 Wederzijdse vermijding Zowel cliënten als therapeuten geneigd problemen in het contact niet aan de orde te stellen Cliënten rapporteren minder relatiebreuken dan therapeuten (37% client vs 56% therapists, Muran et al. 2009) Therapeuten rapporteren minder relatiebreuken dan observatoren (75-100% van de sessies, Muran & Safran, 2010, pg 84 )
13 Negatieve therapie-processen Niet-gerepareerde relatiebreuken gevaar beëindiging therapie door cliënt Verslechtering door psychotherapie-proces (5-10% van de cliënten, review Cooper 2008, in Hill 2010) Therapeuten zijn net mensen: ze reageren vijandig op vijandig gedrag (Strupp, 1958)
14 Fragment 3. Negative process, confrontation (1)=0.30
15 Onopgeloste Relatiebreuken leiden tot Dysfunctionele interpersoonlijke patronen Negatieve gevoelens (schaamte, vernedering) Ondermijning van de werkrelatie Lagere effectiviteit Onvrede & teleurstelling (Cl + Th) Drop-out (zie o.a. Coutinho, Ribeiro, Hill, Safran, 2011)
16 Onderzoek: Drop-out 20-35% (Review Swift & Greenberg 2012; Review Roos, Werbart 2013, ). Door gebrek aan Ervaring Empathie Informatie over de therapie Overeenstemming doelen & taken Ontevredenheid over Afzeggen van afspraken door de therapeut Teleurstelling effect therapie Negatieve processen & mismatch
17 Goed nieuws: Cliënten ervaren een sessie als verdiepend + meer helpend wanneer de therapeut - subtiele indicaties van een rupture opmerkt - en de cliënt aanmoedigt te exploreren wat er gaande is (Sommerfeld, Orbach, Zim, Mikulincer, 2008)
18 Probleem of uitdaging.. Rupture-resolution Betere therapie - uitkomsten Actieve, interactionele werkwijze Experiencing + inbreng self-disclosure (Safran,Muran, Eubanks-Carter, review 2011; 2014)
19 3. Wil & intentionaliteit Wij zijn Relationele wezens Hechting = nabijheid & afstand hanteren Identiteit = durven separeren, anders zijn Wils-ontwikkeling geeft richting
20 Tegen-Wil & Schuldgevoel Schuldgevoel onderdrukken = Zelf - veroordeling, zelf - kritiek Angst voor afwijzing Geen verantwoordelijkheid nemen De wil verschrompelt. Aanpak: Zelfcompassie & Zelfbegrip
21 Wils - act Ik weet niet wat ik voel. versus Ik wil niet weten wat ik voel ik wil er nu niet naar kijken Toestemming zich te identificeren met afgesplitste Zelf-gebieden
22 Fragment 4. Withdraw Chris short, Muran,
23 4. Therapeutische aanpak Dialoog: In gesprek over eigen behandeling Gelijkwaardigheid binnen de therapeutische relatie Aandacht voor doelen en taken binnen het therapieproces Aangemoediging visie, wil en autonomie in te brengen Transparantie over verschillen van mening Samenwerking & onderhandeling
24 Meta-communicatie bij stagnatie 1. Eigen gevoel n.a.v. marker (openness) 2. Reflectieve afstand (dis-embedding) 3. Neutrale waarneming (mindful stance).. 4. Terugkoppelen naar cliënt (self-disclosure, directe aanpak) 5. Dialoog (negotiation, onderhandeling, directe aanpak)
25 5. Besluit Kernboodschap: Relatieverstoring is kans voor verdieping Relatieverstoring niet negeren maar thematiseren Aanbevelingen: Concretiseren van werkwijzen Kwaliteit van onderzoek niveau publicaties Ontwikkelen geschikt trainingsmateriaal, w.o. videomateriaal
26 DANK voor uw AANDACHT
27 Bijlage: Marker. = Proces-signaal Gedrag dat duidt op stagnatie in de werk-alliantie Terugtrekking Vermijden eigen pijnlijke gevoelens Vermijden kritiek op de therapeut Confrontatie Vermijden opkomende kwetsbaarheid Angst voor agressie projectie op therapeut
28 Markers Terugtrekking (Eubanks-Carter et al., 2009, Willemse & Hafkenscheid, 2009) 1. Ontkennen 2. Minimale reactie 3. Abstracte communicatie 4. Verhalen, praten over Anderen 5. Conformeren, volgzaamheid 6. Splitsen inhoud-gevoel 7. Hopeloosheid/zelfkritiek
29 Fragment 5. Voorbeeld Vermijding female (2), 2.25
30 Markers Confrontatie (Eubanks-Carter et al., 2009, Willemse & Hafkenscheid, 2009) Klachten / twijfels / zorgen over 8. Competentie v.d. therapeut 9. Cliënttaken of therapie-doelen 10. Behandelparameters (frequentie e.d.) 11. Effectiviteit, vooruitgang 12. Verdediging, kritiek ervaren 13. Onder druk zetten/controle 14. Afwijzing (niet gericht op samenwerking) 15. Ongepast gedrag
31 Fragment 6. Voorbeeld Confrontatie female (2), 2.53
32 To do - list? Adviezen ondersteund door onderzoek (Safran, Muran, Eubanks-Carter, 2011) Uitnodigen uiten negatieve gevoelens Indringend meeleven Eigen onderwerpen cliënt bevorderen Diepgaande exploratie = tijd nemen Soms: parallellen met interpersoonlijke problemen Soms: rupture overslaan, taken- en doelen bijstellen
33 Fasenmodel - terugtrekking (Safran et al., 2000, pg 143 ) Fase 1: Marker opmerken Fase 2: Metapositie innemen, ontkoppelen Fase 3: Relatiebreuk inbrengen (Fase 4: Blokkade? Vermijding exploreren) Fase 5: Acceptatie verantwoordelijkheid
34 Fasenmodel - confrontatie (Safran et al., 2000, pg 156 ) Fase 1: Marker opmerken Fase 2: Metapositie, ontkoppelen. Fase 3: Exploratie van de Cliënt-Constructie & visie (Fase 4a: Vermijding van Agressie) (Fase 4b: Vermijding/terugtrekken van kwetsbaarheid) Fase 5: Kwetsbaarheid toelaten
35 Fasenmodel - terugtrekking (Safran et al., 2000, pg 143 ) Fase 1: Marker opmerken Fase 2: Metapositie innemen, ontkoppelen Gevoelens, actie-tendensen Hier-en nu ter sprake brengen Fase 3: Relatiebreuk inbrengen Ervaren & betekenis exploreren Onderliggend verlangen & angst Fase 4: Blokkade? Vermijding exploreren Angst voor afwijzing door therapeut Zelf-afwijzing, zelf-kritiek Fase 5: Acceptatie verantwoordelijkheid Onderliggende verlangens & behoeften erkennen Oplossing niet vd ander verwachten
36 Fasenmodel - confrontatie (Safran et al., 2000, pg 156 ) Fase 1: Marker opmerken Fase 2: Metapositie, ontkoppelen Hervinden eigen ruimte; neutraliteit & acceptatie Metacommunicatie: Strijdpunt benoemen, wederkerigheid Eigen aandeel benoemen Fase 3: Exploratie van de Cliënt-Constructie & visie Tolereren, accepteren, valideren Openstaan voor eigen veranderingen (bijv een overlijden) (Fase 4a: Vermijding van Agressie) Door schuldgevoel of angst (wisseling self-states) (Fase 4b: Vermijding/terugtrekken van kwetsbaarheid) Verdriet weghouden; afwijzing van zich afslaan Fase 5: Kwetsbaarheid Therapeut: werkelijke betrokkenheid, openstaam voor eigen aandeel Cliënt: Durven voelen &verantwoordelijkheid nemen
37 Therapeuten: Externe attributies Therapists tend to focus on external reasons, simple causalities and client-factors, rather than their own contributions. Dropout affects therapists in an almost exclusively negative way, and this kind of attribution to the client may serve as a protector. (review Drop-out Roos & Werbart, 2013)
Complementariteit van of binnen de therapeutische relatie. Anton Hafkenscheid
Complementariteit van of binnen de therapeutische relatie Anton Hafkenscheid Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieAnnah Planjer Klinisch psycholoog- psychotherapeut. Supervisor NVP (Volwassenen) en VKJP (Kinder &Jeugd)
Spiegeltjes van Malkander : mentaliseren, gehechtheid en de therapeutische relatie. Annah Planjer Klinisch psycholoog- psychotherapeut Supervisor NVP (Volwassenen) en VKJP (Kinder &Jeugd) Mentaliseren:
Nadere informatieCommuniceren met ouders. Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland
Communiceren met ouders Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland Inhoud van de workshop 1. Kind binnen systeem 2. School en ouders gelijkwaardig? 3. Richtlijnen bij oudercontacten 4.
Nadere informatieTer Berken. Context: Volgorde: - Eetstoornissen - Vrouwen 15j-40j - Eigen keuze voor opname - Groepstherapie
Ter Berken Context: - Eetstoornissen - Vrouwen 15j-40j - Eigen keuze voor opname - Groepstherapie Volgorde: - Verpleegkundige - Psychologe - Psychomotorisch therapeute Verpleegkundige verzorging - Neutrale
Nadere informatiePionieren met Cliëntenfeedback Ervaringen van hulpverleners en cliënten. Karine Van Tricht UPC KU Leuven, Context
Pionieren met Cliëntenfeedback Ervaringen van hulpverleners en cliënten Karine Van Tricht UPC KU Leuven, Context 16-12-2014 Feedback Informed Dialogical Therapy een nieuwe vorm van therapie? Het is niet
Nadere informatieOmgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast?
Omgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast? An Lievrouw psycholoog Oncologisch Centrum UZ Gent Stellingen 2 We moeten de patiënt zover krijgen dat hij zijn stoma aanvaardt. Ja Ik
Nadere informatieHet veerkrachtig handelen van de hulpverlener bij feedback
Het veerkrachtig handelen van de hulpverlener bij feedback Ayse Dogan OPZ Geel- 6 Dec. 2012 Verloop Korte inleiding Reflectie- oefening Handvatten in veerkrachtig handelen bij feedback Tot slot Reflectie-
Nadere informatieDe kracht van Houd me Vast. Pieter Dingemanse en Karin Wagenaar NVRG 20 september, 2013
De kracht van Houd me Vast Pieter Dingemanse en Karin Wagenaar NVRG 20 september, 2013 Ervaring met Houd me vast : een echtpaar Wat is Houd me vast? Programma van 8 x 2 uur. Heldere structuur EFT proces
Nadere informatieTherapeutische relatie en herstellen breuken. Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen
Therapeutische relatie en herstellen breuken Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Inhoud Workshop Deze workshop gaat over de verschillende klinische processen
Nadere informatieHaïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010
Haïti Anneke Vinke, 19 januari 2010 Opzet Korte introductie Feiten en verder Morgen... PAUZE --> daarna vragen/discussie 2 Situatie: RAMP in Haïti TV beelden & leed: zien van pijn van kinderen niet te
Nadere informatieWaarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen?
Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen? Leerlingen met SOLK Effectieve gesprekken met ouders en leerlingen drs. Hilde Jans psycholoog
Nadere informatieEmoties, wat is het signaal?
Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel
Nadere informatieEmpathie in de forensische zorg anno 2019: een aspiratie voor therapeuten én cliënten? Ellen Gunst - Studiedag ITER - 31 januari 2019
: een aspiratie voor therapeuten én cliënten? Ellen Gunst - Studiedag ITER - 31 januari 2019 Inhoud Controversieel begrip Cliënt-zijde Therapeut-zijde Therapiefragment Empathie (in de forensische zorg):
Nadere informatieWorkshop: Geweldloze Communicatie
Workshop: Geweldloze Communicatie ALV SIETAR NL Door Jackie van der Kroft www.jackievanderkroft.nl Programma: Geweldloze Communicatie Introductie Model 4 elementen Niet-verbindende communicatie Praktijk
Nadere informatiePartnerschap is gezond
NVAGT congres: Gestalttherapie en Psychopathologie Psychopathologie van de partnerrelatie!? Clichés en mythes over gezondheid en pathologie van de partnerrelatie. Partnerschap is gezond Mensen in een stabiele
Nadere informatieInhoud 20-10-2011. Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg
1 Inhoud Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg Praktijk: Tineke Pilon Consequenties voor praktijk: alles is liefde 2 Definitie Gehechtheidsband Met
Nadere informatieParanormaal begaafden: wat kunnen psychologen van hen leren? Dr. M.J. Reinders, klinisch psycholoog Polikliniek Psychosomatiek GGZinGeest, Amsterdam
Paranormaal begaafden: wat kunnen psychologen van hen leren? Dr. M.J. Reinders, klinisch psycholoog Polikliniek Psychosomatiek GGZinGeest, Amsterdam Programma Eerst wat oefenen Dan wat theorie en achtergrond
Nadere informatieNee, het draait hier niet alleen om u!
Nee, het draait hier niet alleen om u! De therapeut centraal 21 september 2017 Ermelo Anton Hafkenscheid Anton Hafkenscheid Arkin/Sinai Centrum Judith Midden veertig Gescheiden, geen nieuwe partner, laag
Nadere informatieDe kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien
De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen De wijsheid om het verschil te zien De psychologie van pijn. Sint-Jozefkliniek Bornem - Willebroek Barbara
Nadere informatieNegatieve factoren bij het ontstaan van onveilige hechting en faalangst
Negatieve factoren bij het ontstaan van onveilige hechting en faalangst. I Kind - afwezig ontmoediging van eigen initiatief - onvoorspelbaar cognitie wordt vertraagd - onverschillig minder lust aan eigen
Nadere informatieSchokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten
Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Koos van der Knaap,
Nadere informatieSchokbrekers in de communicatie met de patiënt en hun naasten
Schokbrekers in de communicatie met de patiënt en hun naasten Christien de Jong Psychotherapeut / trainer Eigen praktijk / Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie Christien de Jong, psychotherapeut
Nadere informatieALLEMAAL ANDERS EN TOCH ZO GELIJK
ALLEMAAL ANDERS EN TOCH ZO GELIJK Als hulpverlener je persoonlijke ervaringen inzetten Els Verheyen en Mara Reynders GGZ Congres 2018 SOCIAAL.NET, 21/8/2018 VOLWAARDIGE CLIËNTPARTICIPATIE IS NIET EVIDENT
Nadere informatieOud worden en sterven met de oorlog
Oud worden en sterven met de oorlog Mede mogelijk gemaakt door de Stichting 1940-1945 1 Oud worden en sterven met de oorlog Over wie gaat het Schokkende gebeurtenissen Kenmerken en stressreacties Verwerking
Nadere informatieSysteem- & relatietherapie. Katrien Aelvoet
Systeem- & relatietherapie Katrien Aelvoet Zit je in de knoop met jezelf? Lijkt de fut uit je relatie? Is er geen land meer te bezeilen met je kind? Misschien kan ik je helpen. Ik ben Katrien Aelvoet,
Nadere informatieSchokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten
Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Distress rond overgangen
Nadere informatieSchaamte Zelfbeeld en Agressie
Schaamte Zelfbeeld en Agressie Hedy Stegge VU Amsterdam PI Research Agressie Het (opzettelijk) toebrengen van fysieke of psychische schade aan een ander, of hiermee dreigen Reactieve of vijandige agressie
Nadere informatieCommunicatie met de patiënt na een vermijdbaar incident: Een weg vol obstakels
Communicatie met de patiënt na een vermijdbaar incident: Een weg vol obstakels Wim Schrauwen Klinisch psycholoog Medische Oncologie & Palliatieve Zorg UZ Gent 2008 Universitair Ziekenhuis Gent 1 Er spelen
Nadere informatieMensvisie als uitgangspunt
Emotionele veerkracht in psychotherapie Inhoud Voorwoord 11 Hoofdstuk 1: Mensvisie als uitgangspunt 17 Wat gebeurt er in therapie? 17 A. Mensvisie in pessotherapie 18 Belang van een mensvisie in therapie
Nadere informatieHelen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker. Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014
Helen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014 Inhoud Rondleiding Over het HDI (missie, visie en aanbod) Kanker: feiten en cijfers
Nadere informatieWaarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.
Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.nl Waarom mensen niet? Dus wat kun je doen? Ze weten niet
Nadere informatieHoe werkt advies? Ze weten niet wat Ze weten niet waarom Ze weten niet hoe. HersenletselCongres 2014 3 november
HersenletselCongres 2014 3 november Disclosure belangen sprekers C1 Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; wat is lastig en wat kun je als professional doen? (potentiële)
Nadere informatiePsycho sociale gevolgen bij kinderen met CP. Susanne Sluijter Orthopedagoog Mytylschool De Trappenberg Mytylschool Behandelteam Merem Huizen
Psycho sociale gevolgen bij kinderen met CP Susanne Sluijter Orthopedagoog Mytylschool De Trappenberg Mytylschool Behandelteam Merem Huizen Ontwikkelingsfasen bij kinderen. 3 Basisbehoeften van kinderen.
Nadere informatieCollega s van onderpresterende leraren
SOK 02/06/2017 Collega s van onderpresterende leraren SOK-congres 2 juni 17 Loth Van Den Ouweland Universiteit Antwerpen SOK-congres 2 juni 2017 1 Overzicht Waarom dit thema? Lessen uit andere sectoren?
Nadere informatieProgramma. 1. ADHD bij adolescenten 2. Motiverende gespreksvoering 3. Werken met Zelf Plannen
Programma 1. ADHD bij adolescenten 2. Motiverende gespreksvoering 3. Werken met Zelf Plannen ADHD BIJ ADOLESCENTEN problemen EF/motivatie ADHD gedrag Adolescentie: Middelbare school Minder oudercontrole
Nadere informatieGecompliceerde rouw na verlies van een dierbare. basis-ggz
Gecompliceerde rouw na verlies van een dierbare Denk biedt hulp aan mensen tussen de 18 en 75 jaar met lichte en matig-ernstige psychische klachten. Behandeling bij Denk past binnen de generalistische.
Nadere informatieDe therapeutische relatie: wanneer is het (goed) genoeg? Anton Hafkenscheid Arkin/Sinai Centrum Joodse ggz
De therapeutische relatie: wanneer is het (goed) genoeg? Anton Hafkenscheid Arkin/Sinai Centrum Joodse ggz Is de definitie Wanneer (goed) genoeg? afhankelijk van aantal behandelcontacten, tijdsduur therapie?
Nadere informatieMINDFUL EXPOSURE EN VERWERKING
MINDFUL EXPOSURE EN VERWERKING (Handout in cursussen MBCT, Ger Schurink, 2009) Inleiding Bij veel emotionele problemen speelt het verleden een grote rol. De actuele situatie doet, automatisch en vaak onbewust,
Nadere informatiePraten met familie 29-09- 15. Hulpverleners: Last of lust. Last / lastig. Lust. Stichting Labyrint-in Perspectief
Praten met familie Francisca Goedhart, Stichting Labyrint- in Perspectief Jacklin Goudsblom, GGZ Noor Holland Noord en PIMM trainer. Hulpverleners: Last of lust Last / lastig (hulpverlener = hv) Lust (hulpverlener
Nadere informatieInhoud. Deel I Veranderen 25
Inhoud Inleiding Psychoanalyse in ontwikkeling 13 Deel I Veranderen 25 1 Het psychoanalytisch kader 27 1.1 Inleiding 27 1.2 Bewust-onbewust 27 1.3 Intersubjectiviteit en innerlijk werkmodel 29 1.4 Twee
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Psychotherapeutische Deeltijdbehandeling. rkz.nl
Patiënteninformatie Psychotherapeutische Deeltijdbehandeling rkz.nl Inleiding U bent voor deeltijdbehandeling verwezen door de huisarts of door een specialistische behandelaar. Het kan ook een passend
Nadere informatieWERKEN MET ONTKENNING EN WEERSTAND AAN TOEKOMSTIGE VEILIGHEID. Judith Yntema
WERKEN MET ONTKENNING EN WEERSTAND AAN TOEKOMSTIGE VEILIGHEID Judith Yntema Wat is waarheid? J. Yntema 30 september 2015 Wat is weerstand? Redenen voor ontkenning Angst voor verstoting/verlating Angst
Nadere informatieVlot trekken van vastlopende CGT-behandelingen: de grootste gemene delers. Anton Hafkenscheid Jan Bernard
Vlot trekken van vastlopende CGT-behandelingen: de grootste gemene delers Anton Hafkenscheid Jan Bernard CGT: Klassieke hulpverleningssituatie Expert Leidt Vriendelijk Leek Volgt Vriendelijk CGT: Doceren
Nadere informatieZiekte van Huntington
Ziekte van Huntington Begrijpen van en omgaan met veranderend gedrag Niels Reinders en Henk Slingerland (psychologen) Huntington Café 27 september 2018 Ziekte van Huntington Erfelijke neurologische ziekte
Nadere informatieRouw en zorg in een team 5 mei 2017
Rouw en zorg in een team 5 mei 2017 riet obyn inleidend Voorstelling: Werkvorm: interactief Stellingen Als hulpverlener moet je steeds professioneel zijn en dus immuun voor verdriet je kan je als hulpverlener
Nadere informatieEffectief versterken van veelvoudige therapeutische allianties in de jeugdzorg. Audri Lamers en Anne Krabbendam 24 november 2016
Effectief versterken van veelvoudige therapeutische allianties in de jeugdzorg Audri Lamers en Anne Krabbendam 24 november 2016 Kernboodschap Therapeutische alliantie versterken kan ieder! effectief bij
Nadere informatieDe therapeut en de cliënt: een liefdesrelatie?
De therapeut en de cliënt: een liefdesrelatie? Peter Rober Abstract Onderzoek toont aan dat de therapeutische relatie wellicht de belangrijkste factor is die verantwoordelijk is voor therapeutische verandering.
Nadere informatieHechtingsproblemen. Wat betekent dit en hoe ga je hiermee om?
Hechtingsproblemen Wat betekent dit en hoe ga je hiermee om? Even voorstellen. Vera Ram Orthopedagoog/ Zorgcoördinator (en lid van de directie) op de Mr de Jonghschool (cl 4, ZMOK) Eerder: leerkracht,
Nadere informatieEmotionele Balans. Een aantal psychologische stromingen onderscheiden tot wel acht basis of kern emoties.
Emotionele Balans Werken met kern emoties in hulpverlenings en coaching processen Achtergrond informatie 1 Als het hulpverlenings proces zich richt op gevoelens, zijn het vaak niet de eigenlijke gevoelens
Nadere informatieThema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie
Thema Kernelementen Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Tips voor de trainer: Werken met mensen is werken met emotie. Leer emoties als signaal te herkennen, maar niet als leidraad te
Nadere informatieEmoties, wat is het signaal?
Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel
Nadere informatieComplexe rouw. Prof. dr. Jos de Keijser. 8 oktober Zorg Diensten Groep. Symposium Kennis & kunde delen in de postmortale zorg
faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen Datum 23-10-2014 Complexe rouw Prof. dr. Jos de Keijser 8 oktober Zorg Diensten Groep Symposium Kennis & kunde delen in de postmortale zorg Normale rouw
Nadere informatieInhoud Inleiding 15 1. Puberteit: algemene ontwikkelingskenmerken 19 2. Puberteit en adoptie 39
Inhoud Inleiding 15 1. Puberteit: algemene ontwikkelingskenmerken 19 1.1 Inleiding 19 1.2 Prepuberteit (9-12 jaar): veranderingen 21 1.2.1 Fysieke en hormonale veranderingen 21 1.2.2 Hersengroei 22 1.2.3
Nadere informatieSchemagerichte cognitieve gedragstherapie; de groepspsychotherapievariant
Schemagerichte cognitieve gedragstherapie; de groepspsychotherapievariant 3 3.1 Schemagerichte cognitieve gedragstherapie in groepsverband De schemagerichte cognitieve gedragstherapie in groepsverband
Nadere informatieMentaliseren Bevorderende Therapie (MBT) voor cliënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis
Mentaliseren Bevorderende Therapie (MBT) voor cliënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis Informatie voor cliënten en hun verwijzers Mentaliseren Bevorderende Therapie voor cliënten met een borderline
Nadere informatieIn gesprek met werknemers met psychische klachten. Machteld List, Sitagre
In gesprek met werknemers met psychische klachten Machteld List, Sitagre 1 Even stil staan bij communicatie Het is soms lastig om een goed gesprek te voeren met een medewerker die last heeft van psychische
Nadere informatieWelkom! Bij de kennismaking met Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
Welkom! Bij de kennismaking met Acceptance and Commitment Therapy (ACT) Even mezelf voorstellen Boeken - Jansen, G.: Denk wat je wilt, doe wat je droomt - Jansen, G.: Leef! - Jansen, G.: Laat los: ruimte
Nadere informatieSchokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten
Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Koos van der Knaap,
Nadere informatieNieuwe regie in Ouderbetrokkenheid. Harriet Marseille
Nieuwe regie in Ouderbetrokkenheid Harriet Marseille Wat is een nieuwe regie in ouderbetrokkenheid? Invloed op het proces en de richting Vanuit een visie In een gelijkwaardige samenwerking tussen school
Nadere informatieKENNISMAKING. Motiveren kan je leren 23/01/2015. 5 manieren om te beïnvloeden. Wanneer Plaats Doelstelling. Beleid Vooraf Regisseurstoel Anticiperen
Motiveren kan je leren Marc Tack& NeleDe Laender KENNISMAKING 5 manieren om te beïnvloeden Wanneer Plaats Doelstelling Beleid Vooraf Regisseurstoel Anticiperen Modelling Permanent Gehele theater Gewenste
Nadere informatieMeerstoelen techniek. Remco van der Wijngaart
Meerstoelen techniek Remco van der Wijngaart Agenda - Opfrissen kennis - -Stoelen ter diagnostiek -Fine tuning stoelentechniek; herkennen valkuilen -Copingmodi: sterke Onthechte Beschermer en Overcompenserende
Nadere informatieAlle gelukkige families lijken op elkaar, elke ongelukkige familie is ongelukkig op zijn eigen wijze. Tolstoj Anna Karenina
Alle gelukkige families lijken op elkaar, elke ongelukkige familie is ongelukkig op zijn eigen wijze Tolstoj Anna Karenina Familiezorg Methode Familiezorg Relationeel werken Denken en handelen vanuit het
Nadere informatieEENDAAGSE GROEPSPSYCHOTHERAPEUTISCHE DAGBEHANDELING
1 2 EENDAAGSE GROEPSPSYCHOTHERAPEUTISCHE DAGBEHANDELING 3 INFORMATIE OVER PSYMENS PsyMens is een kleinschalige GGZ instelling met vestigingen in Utrecht, Nieuwegein, Woerden en Amersfoort. Wij bieden een
Nadere informatieOBSERVATIEFOCUS Oordeel observator
OBSERVATIEFOCUS Oordeel observator. Structuur gesprek 6. Specifieke modellen. Non-verbale. Informeren. Emoties hanteren. Verbale Geef een globaal oordeel over elke dimensie op een -puntenschaal waarbij
Nadere informatieProgramma. Programma. Na zelfdoding: De hulpverlener als nabestaande. Inleiding
Na zelfdoding: De hulpverlener als nabestaande Ilse Conserriere Suïcidepreventiewerker CGG CGG Eclips Lange Violettestraat 84 9000 Gent 9000 Gent Email : i.conserriere@cggeclips.be Email : kdw@fdgg.be
Nadere informatieDe therapeutische alliantie: moderator of mediator, hoofdzaak of bijzaak?
Vrijdag 16 november 2012 Nijmegen De therapeutische alliantie: moderator of mediator, hoofdzaak of bijzaak? Anton Hafkenscheid Therapeutische relatie 1. Hoe klikt het tussen patiënt en therapeut? 2. Overeenstemming
Nadere informatieCommunicating about Concerns in Oncology K. Brandes
Communicating about Concerns in Oncology K. Brandes Nederlandse samenvatting Uit een recente rapportage van KWF Kankerbestrijding blijkt dat 64% van de (ex-) patiënten met kanker zorgen ervaart over psychosociale
Nadere informatieWijzer in de professionele ruimte
Wijzer in de professionele ruimte Strategieën om de professionele ruimte van docenten(-teams) te optimaliseren Rob Vink Wat is professionele ruimte? Als docent geef je vorm aan het onderwijs en daar voel
Nadere informatieDelen is Helen. Wat kan je doen bij verlies van relatie, werk, geliefde of gezondheid
Delen is Helen Wat kan je doen bij verlies van relatie, werk, geliefde of gezondheid Rouw Is een natuurlijk proces, waarbij verdriet en eenzaamheid voorkomende gevoelens kunnen zijn. Verlies van gezondheid
Nadere informatieThere s no success like a failure Ervaringen met QIT-online in een ambulante praktijk
There s no success like a failure Ervaringen met QIT-online in een ambulante praktijk kompas Kurt Renders Studiedag De cliënt als Vrijdag 29 november 2013 Inleiding Klooien met QIT? There s no success
Nadere informatieMasterclass Ik doe wat ik geloof
Waarom doe ik wat ik doe Als mensen zijn we veel meer verantwoordelijk voor onze gevoelens en gedragingen dan we geneigd zijn te aanvaarden. Gevoel en gedrag worden in belangrijke mate bepaald door onze
Nadere informatieHow2talk2kids. workshop. Malta. Juni 2007. Wouter Verboon
How2talk2kids workshop Malta Juni 2007 Wouter Verboon How2talk2kids Achtergrond Introductie in Nederland Workshop Herkenbaar? Valt wel mee, het is maar een schrammetje Is je beker weer omgevallen! Ik word
Nadere informatieSlecht nieuws goed communiceren
Slecht nieuws goed communiceren M A N U K E I R S E F A C U L T E I T G E N E E S K U N D E, K U L E U V E N Waarheid is een van de meest krachtige medicamenten waarover men beschikt, maar men moet nog
Nadere informatieDebriefing. Opvang na een schokkende gebeurtenis. Geert Taghon 2013
Debriefing Opvang na een schokkende gebeurtenis Geert Taghon 2013 Definitie schokkende gebeurtenis Een gebeurtenis die buiten het patroon van gebruikelijke menselijke ervaringen ligt en duidelijk leed
Nadere informatieEmotieregulatieproblemen bij jongeren. 13 februari 2018
Emotieregulatieproblemen bij jongeren 13 februari 2018 Inhoud presentatie 1. De doelgroep / uitleg borderline persoonlijkheidsstoornis 2. BPS bij jongeren/ feiten en cijfers 3. Ontstaan van BPS / insteek
Nadere informatieAls stemmen niet gehoord worden.. Communiceren de palliatieve fase
Als stemmen niet gehoord worden.. Communiceren de palliatieve fase Christien de Jong psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Casus 1 Mevrouw
Nadere informatieDe meervoudig gekwetste mens. Uitdagingen voor een passende verantwoordelijkheidsopname
De meervoudig gekwetste mens Uitdagingen voor een passende verantwoordelijkheidsopname Armoede, uitsluiting, kwetsing Feiten Life-events Precaire levensomstan digheden Relationele breuken Structuren Uitsluitingsmechanismen
Nadere informatieWoord vooraf bij de tweede druk 1 1
Inhoud Woord vooraf bij de tweede druk 1 1 i context en begrippen 15 1 Inleiding 1 7 1.1 Geschiedenis 1 7 1.2 Toepassingen en doelgroepen 1 9 1.2.1 Eenvoudig of complex? 1 9 1.2.2 Diversiteit aan toepassingsgebieden
Nadere informatieHeeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen?
Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen? Lonneke I.M. Lenferink Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht Paul A. Boelen Universiteit Utrecht,
Nadere informatieVeda Consultancy kunt u daar, met onze vele jaren ervaring in organisaties en veel jaren ervaring als coaches en trainers, uitstekend bij helpen.
Informatie voor cliënten coachingstrajecten U wilt een coachingstraject volgen omdat u zichzelf op professioneel gebied en op persoonlijk gebied wilt ontwikkeling en verbeteren. U werkt als professional
Nadere informatieStorm, het Zelf en de Ander tijdens de Adolescentie. Studiedag NVPP, 4 november 2016 Lidewij Gerits
Storm, het Zelf en de Ander tijdens de Adolescentie Studiedag NVPP, 4 november 2016 Lidewij Gerits Casus (1) Tracy, 13 jaar Ouders gescheiden, woont met moeder en oudere broer. Moeder is een alleenstaande
Nadere informatieInternaliserende stoornissen, sekse en emotieregulatie
Internaliserende stoornissen, sekse en emotieregulatie Dr. Annemiek Karreman Departement Medische en Klinische Psychologie, Tilburg University Deze presentatie Twee experimentele studies naar de rol van
Nadere informatiePostmaster opleiding spelpsychotherapie. De docenten hebben veel ervaring, staan dichtbij het werkveld en halen het beste in je naar boven.
mensenkennis De docenten hebben veel ervaring, staan dichtbij het werkveld en halen het beste in je naar boven. Postmaster opleiding spelpsychotherapie Postmaster opleiding spelpsychotherapie Kinderen
Nadere informatieHet Mamatrauma. Symposium: Trauma van wieg tot volwassenheid 15 maart Margriet Wentink
Het Mamatrauma Symposium: Trauma van wieg tot volwassenheid 15 maart 2016 Margriet Wentink 0 PROGRAMMA Wat is het? Hoe ontstaat het? Hoe werkt het? Welke gevolgen heeft het? De bron. Meergenerationele
Nadere informatieZOEKSCHEMA MOEILIJK LOPENDE BEHANDELINGEN Naam patiënt: Naam behandelaar: Datum: ALGEMENE BEHANDELTHEMA S: PROGRESSIE (P), STAGNATIE (S)
ZOEKSCHEMA MOEILIJK LOPENDE BEHANDELINGEN Naam patiënt: Naam behandelaar: Datum: - - 1. ALGEMENE BEHANDELTHEMA S: PROGRESSIE (P), STAGNATIE (S) 1. OMGANG MET BEHANDELING: Therapietrouw, actieve inzet,
Nadere informatieBeeldende therapie groep voor persoonlijkheidsproblematiek
Productbeschrijving Beeldende therapie groep voor persoonlijkheidsproblematiek Dialectische gedragstherapie en schemagerichte therapie als basis voor beeldende therapie suzanne haeyen zorgprogramma werkwijze
Nadere informatieSamenvatting. Mensen creëren hun eigen, soms illusionaire, visie over henzelf en de wereld
Samenvatting Mensen creëren hun eigen, soms illusionaire, visie over henzelf en de wereld om hen heen. Zo hebben vele mensen een natuurlijke neiging om zichzelf als bijzonder positief te beschouwen (bijv,
Nadere informatieWorkshop behandeling doorgaand georganiseerd misbruik. Wat werkt?
Workshop behandeling doorgaand georganiseerd misbruik. Wat werkt? Wieke Hensbroek, Beeldend therapeut Aernoud v.d. Knoop, GZ-psycholoog & psychotherapeut 24 november 2018 1 Opzet van de workshop Definitie
Nadere informatieNBVH Symposium 25 maart Ellen de Jong & Louis Crijns
NBVH Symposium 25 maart 2017 Ellen de Jong & Louis Crijns In elke Volwassene zit een Kind Inner Child Therapie & Contextuele Therapie Wat is Inner Child Therapie? Inner Child Therapie biedt een therapeutische
Nadere informatieHet repareren van relatiebreuken als therapeutische taak I
Samenvatting Evidence-based behandelingen zijn voor veel patiënten effectief. Er is echter een aanzienlijk aantal patiënten dat niet profiteert, voortijdig de behandeling afbreekt of na de behandeling
Nadere informatieOuderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte.
Bespreking artikel Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Auteurs: P.C. Van der Ende, MSc, J.T. van Busschbach, phd, J. Nicholson, phd, E.L.Korevaar, phd & J.van Weeghel,
Nadere informatieNascholing: Erotische Overdracht en Tegenoverdracht Trainer: Mini Soer Assistent: Anke Harmsen 2 dagen: 26 en 27 maart 2013 in Cordium te Nijmegen
Nascholing: Erotische Overdracht en Tegenoverdracht Trainer: Mini Soer Assistent: Anke Harmsen 2 dagen: 26 en 27 maart 2013 in Cordium te Nijmegen Deze nascholing is ontwikkeld door Willem Poppeliers,
Nadere informatieEHBOnrust in. EHBOnrust in een (werk)relatie. EHBOnrust als leidinggevende. EHBOnrust in teams
EHBOnrust in Er zijn nog 3 brieven die wellicht interessant voor je zijn of voor iemand die je kent: EHBOnrust in een (werk)relatie EHBOnrust als leidinggevende EHBOnrust in teams Briska Smit Briska ontspant
Nadere informatieWij hebben autisme. De impact van ASS op de gezinsleden en enkele overlevingstips. Anneke E. Eenhoorn
Wij hebben autisme De impact van ASS op de gezinsleden en enkele overlevingstips. Anneke E. Eenhoorn Wat betekent een kind dat anders is voor het gezin Verstoring van het gewone gezinsleven Ouders moeten
Nadere informatieHoe negatieve gevoelens ten opzichte van de cliënt uit te spreken?
Hoe negatieve gevoelens ten opzichte van de cliënt uit te spreken? Een handleiding voor therapeutische metacommunicatie Monica Gundrum * Samenvatting In dit artikel wil ik een lans breken voor meer moed
Nadere informatieVan loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is.
Van loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is. Anik Serneels Klinisch psychologe, relatie- en gezinstherapeute, specialisatie narratieve
Nadere informatieTransactionele Analyse. Begrijpen en beïnvloeden. Nederlandse Vereniging voor Transactionele Analyse
Nederlandse Vereniging voor Transactionele Analyse Transactionele Analyse Begrijpen en beïnvloeden De Transactionele Analyse biedt een praktische, heldere theorie die door iedereen te begrijpen is. Het
Nadere informatieAspecten van partner relatie therapie bij complex trauma
Aspecten van partner relatie therapie bij complex trauma Het emotionele kwetsbaarheid model en Effectief problemen oplossen Dr. Jos Truyens Klinisch psycholoog - Psychotherapeut Instituut Systemische Psychotherapie
Nadere informatieMindful reageren op feedback, vragen en opmerkingen van cliënten
Mindful reageren op feedback, vragen en opmerkingen van cliënten Ger Schurink, 30 mei 2009 In een op mindfulness gebaseerde therapie of training is het van groot belang hoe de therapeut of trainer reageert
Nadere informatie