Leegstand, herbestemming en verzorgingshuizen: een verkenning door de oogharen heen
|
|
- Leen van de Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Auteur: Lars Brugman 1 Datum: 2 februari 2015 Deze publicatie in samenwerking met Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg opgesteld en gebaseerd op een eerdere publicatie van het Kadaster in de Barometer Maatschappelijk Vastgoed 2. Leegstand, herbestemming en verzorgingshuizen: een verkenning door de oogharen heen Verzorgingshuis de Olmenhof in Amstelveen zoekt nieuwe bewoners: nu eens geen ouderen maar jongeren. Eigenaar Woonzorg bouwde het leegstaande verzorgingshuis om tot 95 tijdelijke woonruimtes voor jongeren 3. Op het eerste gezicht geen voor de hand liggende combinatie, maar wel één die we in de toekomst mogelijk vaker gaan tegenkomen. Door veranderingen in beleid komen steeds minder mensen in aanmerking voor een plek in een verpleeg- en verzorgingstehuis. Kortom: we krijgen te maken met leegstand. Dit roept een aantal vragen op: Om hoeveel vierkante meters gaat het eigenlijk? En wie zijn de eigenaren? Zijn deze gebouwen geschikt voor andere functies? En zo ja, waar staan deze gebouwen? Dit artikel gaat op zoek naar antwoorden en gebruikt daarvoor informatie uit de Basisregistratie Kadaster (BRK), de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) en het Handelsregister (NHR). De gegevens van de Kamer van Koophandel zijn gebruikt om de verzorgingshuizen te identificeren. Een beperking in deze verkenning is dat mogelijk niet alle verzorgingshuizen in Nederland bij de Kamer van Koophandel staan ingeschreven. 3 miljoen vierkante meters Vanaf 2013 moeten door gewijzigd beleid mensen langer zelfstandig blijven wonen. Door strengere toelatingseisen krijgen naar verwachting minder mensen toegang tot het verpleeg- of verzorgingshuis 4. Op basis van deze raming kunnen we berekenen welke overcapaciteit dreigt te ontstaan. De gemiddelde grootte van een (zelfstandige) woonruimte 1 Lars Brugman is onderzoeker bij Kadaster Maatwerk & Advies. Hij legt zich toe op complexe maatwerkvraagstukken vanuit de bij het Kadaster beschikbare kadastrale en ruimtelijke informatie. Voorheen was Brugman onder meer werkzaam bij het Planbureau voor de Leefomgeving en het aan de Universiteit van Amsterdam gelieerde onderzoeksinstituut IVAM 2 Veuger, J. (2014), Barometer Maatschappelijk Vastgoed: maatschappelijk verantwoord ondernemen. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed, Kenniscentrum NoorderRuimte, Hanzehogeschool Groningen. Assen: Van Gorcum. (593 p.) 3 Zorgvisie (2014). Jongeren vullen leegstand verzorgingshuis. 4 De raming van personen is gebaseerd op het wetsvoorstel voor de Wet Langdurige Zorg (april 2014) en de bijlage bij de notitie Kamerbrief hervorming langdurige zorg. De notitie Kamerbrief hervorming langdurige zorg beschrijft de uitwerking van de kabinetsvoornemens in de langdurige zorg en bevat ramingen voor het aantal cliënten dat langer thuis moet blijven wonen. Volgens het laatste wetsvoorstel voor de Wet Langdurige Zorg vindt extramuralisering plaats van de zorgzwaarte pakketten VV1, VV2, VV3 en 25% VV4.
2 in een verzorgings-/verpleeghuis bedraagt ongeveer 57 vierkante meter 5. Dit betekent dat plusminus 3 miljoen vierkante meter aan verpleeg- en verzorgingshuizen leeg kan komen te staan. Om dit in perspectief te plaatsen: dit is meer dan de totale winkelleegstand in Nederland 6. Daarbij is wel een kanttekening te plaatsen. In de toekomst zal door de vergrijzing de vraag naar zorg weer toenemen. Een deel van de leegstand zal daarom tijdelijk zijn. Vooral de mensen die minder zware zorg nodig hebben blijven door de strengere toelatingseisen langer thuis wonen. De leegstand treft daarom met name de verzorgingshuizen en heeft grote gevolgen voor de eigenaren en huurders van deze gebouwen. Zorginstellingen die zowel verzorgingshuizen huren als bezitten, zullen de leegstand in het eigen bezit zoveel mogelijk willen beperken. Dit betekent dat in de gehuurde verzorgingshuizen, vaak in bezit van woningcorporaties, de leegstand als eerste gaat oplopen. Voor de woningcorporaties zullen de leegstandrisico s daardoor flink toenemen 7. Daarnaast nemen de leegstandsrisico s voor corporaties en zorginstellingen toe door een aantal andere beleidsontwikkelingen. Ten eerste gaan zorginstellingen vanaf 2018 de volledige risico s voor leegstand dragen. Dit komt door de stapsgewijze invoering van de zogenaamde normatieve huisvestingscomponent (NHC). Zorginstellingen krijgen in tegenstelling tot het verleden een vergoeding die gekoppeld wordt aan het daadwerkelijke aantal cliënten in de zorginstelling. Geen cliënt, geen vergoeding. Hierdoor heeft een zorginstelling lagere inkomsten bij leegstand 8. Ten tweede worden zorg en wonen apart gefinancierd en dus financieel gescheiden. De cliënt betaalt het wonen via huur of koop en de zorg wordt apart betaald via de zorgverzekeringswet, WMO, AWBZ en eventueel eigen middelen. Voor verzorgingshuizen (met bijvoorbeeld grote gemeenschappelijke ruimten) kunnen de kosten voor huisvesting hoger worden dan de huurprijzen die de eigenaren zouden moeten/willen vragen. Dit maakt het verhuren van deze woningen financieel onrendabel 9. De corporaties die verzorgingshuizen in bezit hebben, krijgen daarmee huurders met een ander risicoprofiel. Tenslotte is voor woningcorporaties de verhuurdersheffing ingevoerd 10. Veel corporaties hebben daardoor minder financiële middelen beschikbaar om te investeren in bijvoorbeeld het zorgvastgoed. Kortom, de beleidswijzigingen leiden er toe dat het leegstandsrisico voor woningcorporaties en zorginstellingen groter wordt omdat de zekerheid over de omzet, verhuur en inkomsten afneemt. Daarnaast zijn er vaak minder financiële middelen beschikbaar om wat aan de leegstand te doen. De gevolgen voor eigenaren en huurders zullen echter per regio verschillen. Figuur 1 laat zien dat verzorgingshuizen vooral in Groot-Amsterdam, Flevoland en de Noordelijke en Oostelijke COROP-gebieden in handen zijn van woningcorporaties 11. Het kan dus goed zijn dat vooral daar het leegstandsrisico bij de corporaties komt te liggen. Of dit voor deze corporaties tot problemen gaat leiden is niet zonder meer te zeggen. Dit hangt onder meer af van de lokale vraag naar woonruimte in verzorgingshuizen, de kwaliteit van het vastgoed, investeringsmogelijkheden van corporaties en welke deel van het corporatiebezit bestaat uit verzorgingshuizen. 5 Op basis van gegevens uit de BAG 5 en het NHR. 6 PBL. (2013.) Leegstand detailhandel herbezien. 7 ING. (2013). Scheiden wonen zorg vereist strategische heroriëntatie. Themavisie Scheiden wonen zorg in de AWBZ Deel I - Ouderenzorginstellingen 8 Raad voor de leefomgeving en Infrastructuur (2014). Langer zelfstandig, een gedeelde opgave van wonen, zorg en welzijn 9 Berenschot. (2013). Sluiting dreigt voor ruim 800 ouderenzorglocaties. 10 Raad voor de leefomgeving en Infrastructuur (2014). Langer zelfstandig, een gedeelde opgave van wonen, zorg en welzijn 11 Gebaseerd op gegevens uit de BAG, het NHR en de BRK.
3 Figuur 1: Aandeel van verzorgingshuizen in corporatiebezit. In de niet-gekleurde regio s lag het aantal verzorgingshuizen onder de vijf. Deze COROP-gebieden zijn bij het berekenen van aandelen niet meegenomen. Herbestemming het antwoord? Huurders en eigenaren van verzorgingshuizen moeten op korte termijn beslissingen nemen over de toekomst van leegkomende verzorgingshuizen. Omdat de boekwaarde van veel complexen te hoog is voor sloop en de leegstand op termijn mogelijk weer afneemt, kan (tijdelijke) herbestemming interessant zijn Uit onderzoek van Aedes-Actiz blijkt echter 12 Mak, A. (2014). Wat weten (we) over de opgave in zorgvastgoed? 13 Raad voor de leefomgeving en Infrastructuur (2014). Langer zelfstandig, een gedeelde opgave van wonen, zorg en welzijn
4 dat succesvolle voorbeelden schaars zijn 14. Veel verzorgingshuizen zijn verouderd en beschikken over kleine kamers, waardoor ze weinig flexibel zijn voor ander gebruik. Met andere woorden: de nieuwere panden met grotere kamers bieden meer kansen voor herbestemming. Waar vinden we deze verzorgingshuizen? Er zijn regionale verschillen in de grootte van woonruimte. In Figuur 2 en 3 zijn de gemiddelde woninggrootte en de grootteverdeling van woningeenheden in verzorgingshuizen per provincie weergegeven 15. Ouderen in verzorgingshuizen in Utrecht, Noord-Brabant en Flevoland hebben gemiddeld de meeste vierkante meters woonruimte. In Utrecht en Noord- Brabant hebben ouderen de meeste kans op ruime kamers van meer dan 75 vierkante meter. Mogelijk is in deze provincies een groter deel van de voorraad geschikt voor herbestemming. In Gelderland, Zeeland en Limburg moeten ouderen het met een stuk minder vierkante meters doen. Deze provincies hebben ook het grootste aandeel kleinere (10-25 vierkante meter) kamers, wat de kansen op herbestemming mogelijk beperkt. Opvallend is dat in Zeeland een relatief groot aantal verzorgingshuizen voorkomt met kleinere en grotere kamers. Figuur 2: Gemiddelde oppervlakte wooneenheden in verzorgingshuizen Figuur 3: Verdeling grootte wooneenheden verzorgingshuizen 14 Aedes-Actiz. (2013). Zorggebouw wordt zelden hermitage. 15 Figuur 2 en 3 zijn gebaseerd op plusminus wooneenheden 15 uit de BAG met eigen keuken, douche en toilet. Onzelfstandige wooneenheden, die waarschijnlijk vaak kleiner zijn, zijn daarbij buiten beschouwing gelaten (omwille van beschikbaarheid van de data).
5 Verdeling grootte wooneenheden verzorgingshuizen 100% 80% 60% 40% 20% 76 m2 en groter m m m2 0% Flevoland Overijssel Utrecht Noord- Brabant Zuid- Friesland Noord- Drenthe Groningen Limburg Zeeland Gelderland Complexen die gebouwd zijn in de tweede helft van de vorige eeuw blijken minder geschikt voor transformatie. Deze zijn vaak ontworpen voor één specifiek doel en moeilijk aan te passen aan de eisen van nu 16. Nieuwe complexen zijn flexibeler in te richten en meestal van hogere kwaliteit, waardoor ze vaker geschikt zijn voor andere bestemmingen, bijvoorbeeld voor ombouw naar zwaardere zorg 17. Figuur 4 laat zien dat in veel provincies een derde tot de helft van het vastgoed vóór 1975 is gebouwd. Deze verzorgingshuizen bieden weinig perspectief op ander gebruik. Het grootste aandeel nieuwe verzorgingshuizen staat, niet onverwacht, in Flevoland. Ook in Zeeland, Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel is een aanzienlijk deel van de voorraad gebouwd sinds Vooral voor Gelderland is dit opvallend, omdat we zagen dat daar nog relatief veel kleinere wooneenheden voorkomen. In Limburg en Utrecht is de voorraad naar verhouding het oudst. Daar stamt meer dan de helft van de verzorgingshuizen uit de periode vóór 1975 en is daarmee meer dan 35 á 40 jaar oud. Figuur 4: Verdeling bouwperiode van verzorgingshuizen Verdeling bouwperiode verzorgingshuizen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% < % 10% 0% Flevoland Zeeland Noord- Brabant Gelderland Drenthe Overijssel Zuid- Noord- Friesland Groningen Utrecht Limburg 16 RIGO research en Advies BV. (2011). Zorg en herbestemming: Een goede combinatie 17 Mak, A. (2014). Wat weten (we) over de opgave in zorgvastgoed?
6 Herbestemming in Noord-Brabant en Flevoland het meest kansrijk In dit artikel is de omvang van de dreigende leegstand in verzorgingshuizen in beeld gebracht. Ook werden de mogelijkheden voor herbestemming op regionaal niveau verkend. In totaal krijgt mogelijk 3 miljoen vierkante meter aan verpleeg- en vooral verzorgingshuiscapaciteit te maken met (tijdelijke) leegstand. Vooral zorginstellingen en woningcorporaties huren verzorgingshuizen of hebben deze in bezit en bepalen de toekomst van het leegkomende vastgoed. Vooral in het Noorden en Oosten van het land zijn het de corporaties die verzorgingshuizen in bezit hebben. In deze regio s zullen zij vooral met het leegstandsvraagstuk worden geconfronteerd. In de overige provincies komt de problematiek waarschijnlijk meer bij de zorginstellingen te liggen. De rol van gemeenten is hier verder buiten beschouwing gelaten. Maar ook zij willen natuurlijk voorkomen dat verzorgingshuizen leeg komen te staan en kunnen daarbij ondersteuning bieden. Het vinden van geschikte alternatieve bestemmingen voor leegstaande verzorgingshuizen is een lastige opgave. Zo beperken onder meer de ouderdom van het vastgoed en de vaak kleine woningen de mogelijkheden. Er zijn dan ook maar weinig voorbeelden van succesvolle transformaties. Toch is het nodig de kansen voor transformatie nog eens tegen het licht te houden. In de eerste plaats vanwege de omvang van de opgave. Maar ook omdat de kenmerken van verzorgingshuizen regionaal verschillen. Op basis van deze verkenning lijkt herbestemming in Noord-Brabant en Flevoland het meest kansrijk. In deze provincies is een relatief groot aandeel van de verzorgingshuizen kort geleden gebouwd en zijn er naar verhouding veel grotere woningen. Voor Limburg, waar nog veel oudere verzorgingshuizen zijn met kleinere wooneenheden, zijn de kansen waarschijnlijk een stuk kleiner. Naast bouwjaar en woninggrootte bepalen vele andere factoren of een nieuwe passende functie voor een verzorgingshuis kan worden gevonden. De nabijheid van voorzieningen, aanwezigheid van grote gemeenschappelijke ruimten, investeringsmogelijkheden van betrokkenen en de lokale vraag zijn slechts enkele voorbeelden. Een verkenning op basis van een beperkt aantal kenmerken- zoals we die hier hebben uitgevoerd biedt dan ook vooral inzicht in die regio s waar gerichter onderzoek een toegevoegde waarde kan hebben.
Leegstand, herbestemming en verzorgingshuizen: een verkenning door de oogharen heen
Lars Brugman Lars Brugman is projectadviseur/onderzoeker bij Kadaster Ruimte & Advies. Hij legt zich toe op complexe maatwerkvraagstukken vanuit de bij het Kadaster beschikbare ruimtelijke informatie.
Nadere informatieWoON-themarapport. Woningbouwplanningen van kwantiteit naar kwaliteit
Woningbouwplanningen van kwantiteit naar kwaliteit Middelburg, december 2013 Colofon SCOOP 2013 Samenstelling Dick van der Wouw Nadet Somers SCOOP Zeeuws instituut voor sociale en culturele ontwikkeling
Nadere informatieDoet scheiden lijden?
Doet scheiden lijden? Extramuralisering na Zorgakkoord en Kamerbrief Jasper Klapwijk Strateeg Espria Woonzorg Nederland Apeldoorn, 30 mei 2013 Extramuralisering voor zorgaanbieders Waar staan we? Zorgakkoord
Nadere informatieLeegstand van winkels,
Indicator 12 juni 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In Nederland is een overaanbod
Nadere informatieHandleiding voor de Restschuldtool van Zorg op de kaart 1.1 1/5
Handleiding voor de Restschuldtool van Zorg op de kaart Zorg op de kaart bevat een tool die de effecten toont van de extramuralisering voor de huisvesting. Door de extramuralisering zal een deel van het
Nadere informatieBasisscholen in krimpgebieden in schooljaar 2017/2018
Basisscholen in krimpgebieden in 2017/2018 In welke provincies sluiten de meeste basisscholen? Aan het begin van 2017/2018 zijn in Groningen, Zeeland, Limburg en Flevoland rond 2% van de basisscholen gesloten
Nadere informatieWELKOM! Discussie- en netwerkbijeenkomst Scheiden Wonen & Zorg. Stichting Ruimtelijk Management 14 februari 2013
WELKOM! Discussie- en netwerkbijeenkomst Scheiden Wonen & Zorg Stichting Ruimtelijk Management 14 februari 2013 Arthur van Iterson kw8 Project- en Conceptontwikkeling 06-31927552 Ellis Brinkman LS Projectmanagement
Nadere informatieZO Brabant (Kempen) WMO-subregio: Rapportage Zorg op de kaart per WMO-subregio Inclusief scenario s. Datum 3 november 2014
WMO-subregio: ZO Brabant (Kempen) Rapportage Zorg op de kaart per WMO-subregio Inclusief scenario s 1/9 De effecten van langer thuis wonen in de V&V 1. De komende jaren (2014-2020) krijgen instellingen
Nadere informatieBIJLAGE I Resultaten bij 70% van maximale huur
BIJLAGE I Resultaten bij 70% van maximale huur R I G O R e s e a r c h e n A d v i e s B V VZH HUUR: 70% awbz eigen bijdragen 732 miljoen 237 miljoen 7.240 2.340 kapitaalslastenvergoeding 61% - 545 miljoen
Nadere informatieRapport sluiting verzorgingshuizen
Rapport sluiting verzorgingshuizen ActiZ is een ondernemende branchevereniging die haar leden faciliteert om een gezonde onderneming te kunnen exploiteren die hoogwaardige zorg en ondersteuning biedt.
Nadere informatieGooi- en Vechtstreek. WMO-subregio: Rapportage Zorg op de kaart per WMO-subregio Inclusief scenario s. Datum 3 november 2014
WMO-subregio: Gooi- en Vechtstreek Rapportage Zorg op de kaart per WMO-subregio Inclusief scenario s 1/9 De effecten van langer thuis wonen in de V&V 1. De komende jaren (2014-2020) krijgen instellingen
Nadere informatieWoningvoorraad naar bouwjaar en woningtype, 2014
Indicator 12 januari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Op 1 januari 2014 waren er ruim
Nadere informatieIn gemeenten met minste huurwoningen worden de meeste huurwoningen geliberaliseerd
In gemeenten met minste huurwoningen worden de meeste huurwoningen geliberaliseerd Een overzicht van de spreiding van huursegmenten per provincie en voor een aantal steden Staf Depla, Lid Tweede Kamer
Nadere informatieLeegstand van winkels,
Leegstand van winkels, 2004-2013 Conclusie In Nederland is een overaanbod van winkels in de detailhandel. Gemiddeld staat 8% van het winkelvloeroppervlakte leeg in 2013. Dit percentage stijgt sinds 2008.
Nadere informatieZorgvastgoed in krimpgebieden vliegtuigen in de woestijn?
Zorgvastgoed in krimpgebieden vliegtuigen in de woestijn? Dilemma s en regievraagstukken over leegstaand zorgvastgoed in de krimpregio Coen Weusthuis oprichter/partner Weusthuis & partners Marijke de Vries
Nadere informatieHANZEHOGESCHOOL GRONINGEN
HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN Algemene informatie Krimpcafé XL In 2008 viert de Hanzehogeschool Groningen haar 210- jarig bestaan! Keuze uit meer dan 70 opleidingen; het grootste hbo- onderwijsaanbod in Noord-
Nadere informatieNotitie leegstand maatschappelijk vastgoed
Notitie leegstand maatschappelijk vastgoed 1. Aanleiding en doel Het Coalitieakkoord 2015-2019 van de provincie Utrecht vraagt aandacht voor het beperken van leegstand. Inmiddels is er voor kantoren, detailhandel
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. In 2025 fors meer huishoudens in de Randstad
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-049 8 juli 2008 9.30 uur In 2025 fors meer huishoudens in de Randstad Sterkste groei aan noordoostzijde Randstad Ook meer huishoudens in Noord-Brabant
Nadere informatiesamenvatting WOONZORGVISIE GEERTRUIDENBERG Woonzorgvisie Geertruidenberg 4 maart 2015 Pagina 1
samenvatting WOONZORGVISIE GEERTRUIDENBERG Woonzorgvisie Geertruidenberg 4 maart 2015 Pagina 1 Inleiding In de gemeente Geertruidenberg staan al geruime tijd woonzorgcomplexen op de nominatie om herontwikkeld
Nadere informatieVerhuiswensen ouderen komen moeilijk uit
Verhuiswensen ouderen komen moeilijk uit mei 2018, Leo Prins en Paul de Vries - Ouderen verhuizen zeer weinig. Van alle senioren in een koopwoning wil 6,6 procent verhuizen, maar dat lukt maar 2,3 procent.
Nadere informatieGemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2014 Data voor alle 12 provincies
Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2014 Data voor alle 12 provincies Stichting Duurzame Samenleving www.gdindex.nl info@gdindex.nl 0317-750645 1 De GDI omvat de 3 dimensies van duurzaamheid: Mens & Maatschappij,
Nadere informatieTussenbalans lokale samenwerking wonen, zorg en welzijn
Tussenbalans lokale samenwerking wonen, zorg en welzijn Rapportage December 2014 c14theswz Aanleiding USP Marketing Consultancy heeft samen met Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg onderzoek gedaan naar
Nadere informatieZorgvastgoed. Verwachte groei op de korte en lange termijn. Matthieu Zuidema, Programmaleider Vastgoed EIB. Zorgvastgoed Delft, 8 juli 2015 1
Zorgvastgoed Verwachte groei op de korte en lange termijn Matthieu Zuidema, Programmaleider Vastgoed EIB Zorgvastgoed Delft, 8 juli 2015 1 Zorgvastgoed Agenda Wat is het perspectief? Wat is de positie
Nadere informatieSCHEIDEN WONEN & ZORG: TOOL RISICOBEHEERSING
SCHEIDEN WONEN & ZORG: TOOL RISICOBEHEERSING Corporaties waren vroeger verzot op hun zorgvastgoed. Een stabiele huurder, stevige inkomsten en een langjarig contract. Geen omkijken naar. Hoe anders is het
Nadere informatieFaq s Scheiden van Wonen en Zorg
Faq s Scheiden van Wonen en Zorg In onderstaand overzicht zijn de meest gestelde vragen over het Scheiden van Wonen en Zorg verzameld. Mocht uw vraag hier niet worden behandeld mail deze dan naar scheidenvanwonenenzorg@tno.nl.
Nadere informatieBundeling wonen in nationale bundelingsgebieden,
Indicator 20 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel woningen en inwoners
Nadere informatieZorg voor corporatiebezit
Zorg voor corporatiebezit Juni 2015 Duidelijk. DTZ Zadelhoff www.dtz.nl Het speelveld en de veranderingen in het zorglandschap De rol van woningcorporaties op het gebied van zorgvastgoed staat onder druk
Nadere informatieExtra kosten AWBZ instelling
pagina 1 van 6 Extra kosten AWBZ instelling Als u of uw familielid in een instelling woont waar zorg geleverd wordt, kan het zijn dat er een eigen bijdrage gevraagd wordt voor extra zorg of activiteiten
Nadere informatie(* *) (* WAARDEN GEVEN AAN VARIABELEN DIE NODIG ZIJN BIJ BEREKENEN DYNAMIEK LTV (GEBEURT IN MODEL) *) (* *)
(* *) (* WAARDEN GEVEN AAN VARIABELEN DIE NODIG ZIJN BIJ BEREKENEN DYNAMIEK LTV (GEBEURT IN MODEL) *) (* *) (* BEDRIJVENTERREINEN *) (* OPGEVEN OF MUTATIE VOOR LTV VOOR EEN BEPAALD JAAR BEKEND IS *) SAMPLE
Nadere informatieVoorraad woningen en niet-woningen, gebruiksfuncties, 2012
Indicator 11 december 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Op 31 december 2012 waren er
Nadere informatieOntsluitingskwaliteit openbaar vervoer voor woningen,
Ontsluitingskwaliteit openbaar vervoer voor woningen, 2-26 Indicator 8 december 29 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u
Nadere informatieWonen binnen bestaand bebouwd gebied,
Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel uitbreiding van
Nadere informatieLeegstand van winkels,
Indicator 8 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In Nederland is een overaanbod
Nadere informatieBeleidsnotitie bijdrage aan de combinatie Wonen en Zorg (Prestatieveld 6 uit het BBSH)
Beleidsnotitie bijdrage aan de combinatie Wonen en Zorg (Prestatieveld 6 uit het BBSH) Voorwoord Het bouwen van woningen en dan met name voor de verkoop was tot 2008 een lucratieve aangelegenheid. Rendement
Nadere informatieAantal hypotheken 2e kw 09
Persbericht Apeldoorn, 21 oktober 2009 Kwartaalbericht In het kwartaalbericht is informatie opgenomen over particuliere woning die ingeschreven zijn bij het Kadaster in het afgelopen kwartaal. Daarbij
Nadere informatieAantal hypotheken 3e kw 09
Persbericht Apeldoorn, 21 januari 2010 Kwartaalbericht In het kwartaalbericht is informatie opgenomen over particuliere woning die ingeschreven zijn bij het Kadaster in het afgelopen kwartaal. Daarbij
Nadere informatieAanbevelingen voor een sloopregeling
Aanbevelingen voor een sloopregeling Noodzaak om te slopen? Hoe groot is het probleem? 32 mln. m2 totaal tot 2030 8 mln. m2 blijft bewoond 4 mln. m2 wordt weer agrarisch verkocht (erven na 2000) 20% wordt
Nadere informatieGemiddelde koopsom augustus stijgt met 3,19%
24 tember 20 Gemiddelde koopsom ustus stijgt met 3,19% Woningwaarde-index Kadaster ustus stijgt naar 298.8 De Woningwaarde-index van het Kadaster is in de maand ustus 298,8 tegeer 295,6 in i 20. Een stijging
Nadere informatieBouwen in natuurgebieden in de Ecologische Hoofdstructuur,
Bouwen in natuurgebieden in de Ecologische Hoofdstructuur, 2000-2012 Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieScheiden van wonen en zorg (SWZ) Technische Briefing Tweede Kamer 7 maart
Scheiden van wonen en zorg (SWZ) Technische Briefing Tweede Kamer 7 maart Inhoudsopgave - Historie - Kabinetsplannen - Huidige bekostiging - Verdieping V&V - Vervolgstappen Historie wonen in de AWBZ 1963
Nadere informatieHerbestemming verzorgingshuizen pagina 1 van 5
Notitie Herbestemming van verzorgingshuizen voor starters & nieuwe statushouders, valt snel te regelen Project Herbestemming verzorgingshuizen Plaats/datum Houten, 23 september 2015 Behandeld door de heer
Nadere informatiede contractwaarde van intramuraal zorgvastgoed van corporaties in beeld gebracht
BIJLAGE I BIJ 10D0028443 Juli 2010 de contractwaarde van intramuraal zorgvastgoed van corporaties in beeld gebracht Berekeningen ter bepaling van het boekwaardeprobleem van corporaties Samenstelling Aedes
Nadere informatieBundeling wonen in nationale bundelingsgebieden,
Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel woningen en inwoners
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
Retouradres / Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Uw kenmerk Datum 6 juni 2013 Betreft vergrijzing, extramuralisering
Nadere informatieVOORBEELD HUURCONTRACT ZELFSTANDIGE WOONRUIMTE MET ZORGBEPALING (KOPPELBEDING) 1
VOORBEELD HUURCONTRACT ZELFSTANDIGE WOONRUIMTE MET ZORGBEPALING (KOPPELBEDING) 1 De ondergetekenden: De..., statutair gevestigd en kantoorhoudende te..., aan de... nr... hierna te noemen: "verhuurder",
Nadere informatieOntwikkeling naar duurzaamheid is te belangrijk om aan het toeval over te laten.
Ing. maart 2014 PS2014-1 2014-0039 PS23/4 Van: geurt van de kerk Verzonden: maandag 10 maart 2014 9:44 Aan: info@gdindex.nl Onderwerp: Gemeentelijke duurzaamheidsindex GDI#2014
Nadere informatieBijlage 5. Wonen met zorg, Ouderenhuisvesting
Bijlage 5. Wonen met zorg, Ouderenhuisvesting 4.1 Analyse Meer mensen met vraag naar zorg en ondersteuning De komende jaren zal de groep mensen met beperkingen als gevolg van ouderdom toenemen. Dit heeft
Nadere informatieZorgwonen als beleggingsproduct Het ontwikkelaarsperspectief
Zorgwonen als beleggingsproduct Het ontwikkelaarsperspectief drs. ing. Bert Krikke Conferentie Scheiden van Wonen en Zorg in een vergrijzende samenleving Delft, 12 juni 2012 Introductie Strategie, advies,
Nadere informatieVoorraad woningen en niet-woningen, mutaties en gebruiksfuncties, 2014
Voorraad woningen en niet-woningen, mutaties en gebruiksfuncties, 2014 Indicator 30 september 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieStructureel aanbod op de Nederlandse kantorenmarkt
Analyse Structureel aanbod op de Nederlandse kantorenmarkt DO Research 1 Structureel aanbod op de kantorenmarkt Het aanbod van kantoorruimte in Nederland loopt nog altijd op. In totaal wordt momenteel
Nadere informatieLeegstand woningen, 2012 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (
Indicator 18 oktober 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Op 1 januari 2012 stonden 350
Nadere informatieLeenonderzoek Het autolening onderzoek 2017
Leenonderzoek Geldshop heeft een grootschalig onderzoek naar leningaanvragen voor auto s in Nederland uitgevoerd. In totaal werd de data van duizenden aanvragen in de periode januari 2016 tot en met augustus
Nadere informatieAantal hypotheken 1e kw 09
Kwartaalbericht In het kwartaalbericht is informatie opgenomen over particuliere woning die ingeschreven zijn bij het Kadaster in het afgelopen kwartaal. Daarbij zijn geselecteerd die gevestigd zijn op
Nadere informatieDe business case op zijn kop Uitdagingen in de ouderen huisvesting
De business case op zijn kop Uitdagingen in de ouderen huisvesting Willemijn Souren - la Fleur 9 april 2015 Programma Korte introductie Woonzorg Nederland Enkele cijfers De nieuwe klant De basis: het huidige
Nadere informatieOpvallend in deze figuur is het grote aantal bedrijven met een vergunning voor exact 340 stuks melkvee (200 melkkoeien en 140 stuks jongvee).
Ontwikkeling melkveebedrijven in Utrecht, Gelderland en Brabant Analyse van mogelijke groei van melkveebedrijven op basis van gegevens van CBS en provincies Het CBS inventariseert jaarlijks de feitelijk
Nadere informatieGemiddelde verkoopprijs woonhuizen stijgt in 2004 (daling in het 4 e kwartaal)
Persbericht In de bijlagen is een uitsplitsing per woningtype opgenomen! Datum Gemiddelde verkoopprijs woonhuizen stijgt in (daling in het 4 e kwartaal) De gemiddelde verkoopprijs van woonhuizen is in
Nadere informatieStrategie & omgeving. Bram Baselmans Brenda Meusen-den Ouden
IVVU: Leergang innoveren locaties intramurale zorg Strategie & omgeving Bram Baselmans Brenda Meusen-den Ouden Programma leergang Blok 1: Strategie & omgeving Blok 2: Zorg & bedrijfsvoering Blok 3: Wonen
Nadere informatieGrote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025
Persbericht PB13 062 1 oktober 2013 9:30 uur Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Tussen 2012 en 2025 groeit de bevolking van Nederland met rond 650 duizend tot 17,4 miljoen
Nadere informatieStand van zaken gemeentelijke woonvisies
Stand van zaken gemeentelijke woonvisies Colofon Teksten Jeroen de Leede (VNG) Dataverwerking Marieke de Haan (VNG Informatiecentrum) Opmaak Chris Koning (VNG) Januari 2016 2 Vereniging van Nederlandse
Nadere informatieWoningvoorraad naar eigendom,
Indicator 15 juli 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Op 1 januari 2013 waren er 7,4
Nadere informatieFiguur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Prognose aantal leerlingen (index: 2011 = 100) (index: 2016 = 100)
Het aantal leerlingen in het basisonderwijs is tussen 2011 en 2015 gedaald. In de provincie Limburg nam het aantal leerlingen in deze periode het sterkst af. In het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen
Nadere informatieAantal hypotheken 3e kw 08. Totale hypotheeksom 3e kw 08
Kwartaalbericht In het kwartaalbericht is informatie opgenomen over particuliere woning die ingeschreven zijn bij het Kadaster in het afgelopen kwartaal. Daarbij zijn geselecteerd die gevestigd zijn op
Nadere informatieAnalyse resultaten CVO 2014
Analyse resultaten CVO 2014 Toelichting: Deze analyse heeft betrekking op toeristische binnenlandse vakanties. Vakanties van vaste standplaatshouders zijn hierin niet meegenomen, omdat de CVO cijfers van
Nadere informatieFiguur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Ontwikkeling aantal leerlingen 2009-2013 1 (index: 2009 = 100) 2014-2019 (index: 2014 = 100)
Het aantal leerlingen in het basisonderwijs is tussen 2010 en 2014 gedaald. In de provincie Limburg nam het aantal leerlingen in deze periode het sterkst af. In het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen
Nadere informatieOVERZICHTSNOTITIE INZENDINGEN
OVERZICHTSNOTITIE INZENDINGEN Deze notitie behandelt enkele conclusies op hoofdlijnen, gebaseerd op de 36 inzendingen die zijn ingediend voor de pilot woonconcepten voor EU-arbeidsmigranten. Positieve
Nadere informatieKWARTAALMONITOR JULI Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland
KWARTAALMONITOR JULI 2017 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 HERSTELLENDE MARKT HUNKERT NAAR HERZIENINGEN 4 FREELANCERS EN FLEXWERKERS ONVERMINDERD POPULAIR 5 JONGE
Nadere informatieWoningtypering. Verschillende woningtypes We onderscheiden verschillende woningtypes, namelijk:
Woningtypering Met Woningtypering krijgt u inzicht in het type woningen in uw adressenbestand. Inzicht in het woningtype is onmisbaar bij bijvoorbeeld het vaststellen van een verzekeringspremie of het
Nadere informatieEerste helft 2017 & Q Graydon kwartaal monitor
Eerste helft & Q2 Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 1 Eerste helft & Q2 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Overzicht eerste helft 6 Algemeen overzicht 7 Per branche Overzicht eerste helft 216 en
Nadere informatieKrimp en woningcorporaties de rode draad? Aedes & Kenniscentrum NoorderRuimte. Dr. ing. Jan Veuger MRE FRICS, lector (Maatschappelijk) Vastgoed
Krimp en woningcorporaties de rode draad? Aedes & Kenniscentrum NoorderRuimte Dr. ing. Jan Veuger MRE FRICS, lector (Maatschappelijk) Vastgoed Minste welvaart in grote steden Universiteit Utrecht en Rabobank
Nadere informatieStagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%
Nadere informatieKANTOREN NOORD-NEDERLAND Drenthe, Friesland en Groningen
Landelijke marktontwikkelingen Mede dankzij enkele grote transacties in diverse steden bereikte de opname van kantoorruimte de eerste maanden van 2012 een (onverwacht) hoog niveau. Deze goede start zette
Nadere informatiePersoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters
Persoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters Dit document bevat de volgende gegevens: Een overzicht van de burgemeesters naar politieke partij in de periode 2002-2017. Een overzicht van het aandeel vrouwelijke
Nadere informatieDichterbij blijft in beweging. advies - begeleiding - software
Dichterbij blijft in beweging advies - begeleiding - software Slechts een klein deel van de 2450 intramurale cliënten woont en werkt op de twee voormalige instellingsterreinen. Dichterbij biedt hulp- en
Nadere informatieAchtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID
Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID donderdag 19 maart 2015 BETAAL- BAARHEID Groningen is de jongste stad van Nederland. Van de totaal circa 200.000 inwoners zijn
Nadere informatiePersoonlijke gegevens raadsleden
Persoonlijke gegevens raadsleden Dit document bevat de volgende gegevens van raadsleden: Aantal raadsleden naar gemeentegrootte 1998-2016. Aantal raadsleden naar politieke partij 1998-2016. Aandeel vrouwelijke
Nadere informatieExtramuraliseren lichte ZZP s
Extramuraliseren lichte ZZP s Ledenbijeenkomst ActiZ 25 oktober 2012 Roland Beukers Directie Langdurige Zorg Inhoudsopgave - Ontwikkelingen V&V-sector - Van begrotingsakkoord naar uitwerking komende jaren
Nadere informatieLeegstand van winkels,
Indicator 8 september 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In Nederland is een overaanbod
Nadere informatieScheiden van wonen en zorg
Scheiden van wonen en zorg de exploitatie van de zorg en dienstverlening drs. J.H.M. van Ginneken 25 oktober 2012 Overheidsbeleid SWZ Beleidsstukken 24 juni 2012: Voortgangsrapportage Hervorming Langdurige
Nadere informatieRijksmonumenten - nabijheid
De Erfgoedmonitor Home > Indicatoren > Rijksmonumenten - nabijheid Rijksmonumenten - nabijheid Publicatiedatum: 18 januari 2018 Rijksmonumenten zijn in Nederland, met uitzondering van Flevoland, bijna
Nadere informatieBouwjaarklasse (op basis van m²) 1970-1979
BVO (x 10 6 m²) tot 1960 1960-1969 1970-1979 1980-1989 1990-1999 vanaf 2000 Tbv onderzoek naar kwaliteit MaVa: beschikbare info over zorginstellingen: Verpleging en verzorging Info via: Agentschap NL,
Nadere informatiePersoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters
Persoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters Dit document bevat de volgende gegevens: Een overzicht van de burgemeesters naar politieke partij in de periode 1998-2016. Een overzicht van het aandeel vrouwelijke
Nadere informatieDe intermediair voor verantwoord lenen. Leef met je hart, leen met verstand.
De intermediair voor verantwoord lenen. Leef met je hart, leen met verstand. Nationaal Leenonderzoek Analyse van tienduizenden lening aanvragen in 2015 Onlangs is door Geldshop een grootschalig onderzoek
Nadere informatieWonen binnen bestaand bebouwd gebied,
Indicator 7 September 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel uitbreiding van
Nadere informatieLeegstand van winkels,
Indicator 19 april 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In Nederland is een overaanbod
Nadere informatieta ua de impact op de exploitatie van de zorg en dienstverlening
Extramuralisering ta ua de impact op de exploitatie van de zorg en dienstverlening drs. J.H.M. van Ginneken 15 mei 2014 Overheidsbeleid (extramuraliseren) Beleidsstukken 24 juni 2012: Voortgangsrapportage
Nadere informatieLeenonderzoek Verbouwingen De cijfers 2016 vs 2015
Leenonderzoek Verbouwingen De cijfers 2016 vs 2015 Geldshop, onafhankelijk adviseur en bemiddelaar in consumptief krediet, heeft een grootschalig onderzoek gedaan naar leningaanvragen voor het leendoel
Nadere informatieBedrijfsprofiel. 1 & 2 sterrenhotels in beeld. Anders denken, anders doen. In dit profiel: Van Spronsen & Partners horeca-advies December 2006
Bedrijfsprofiel 1 & 2 sterrenhotels in beeld Van Spronsen & Partners horeca-advies December 26 In dit profiel: Aanbod - - - - - - - - - - - - - - - -2 Ontwikkeling - - - - - - - - - - - - 3 Branche onder
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor Q1 2018
Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud Als u ooit een bedrijf heeft gestart, dan is de kans het grootst dat u dat in het eerste kwartaal van het jaar heeft gedaan. Veel ondernemers starten traditiegetrouw
Nadere informatieBijlage bij hoofdstuk 11 Wonen
Bijlage bij hoofdstuk 11 Wonen Figuur B11.1 Woningvoorraad naar eigendom, en naar provincie, 1 januari 2008 % 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht
Nadere informatieAanhangwagens en caravans trekken. Rijbewijs B of BE? Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen
Aanhangwagens en caravans trekken Rijbewijs B of BE? Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen Bestuurders van een combinatie van een personenauto of bestelauto met aanhangwagen beschikken niet altijd over
Nadere informatieOntwikkeling leerlingaantallen
Ontwikkeling leerlingaantallen Elk jaar wordt op 1 oktober het leerlingaantal van elke basisschool geregistreerd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (). Op basis van deze leerlingtelling wordt de bekostiging
Nadere informatiePersoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters
Persoonlijke achtergrondgegevens burgemeesters Dit document bevat de volgende gegevens: een overzicht van de burgemeesters naar politieke partij in de periode 1998-2014 een overzicht van het aandeel vrouwelijke
Nadere informatieVastgoed en zorg. Syllabus. Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen.
Syllabus Vastgoed en zorg Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen. Inclusief artikelen over strategisch vastgoedbeleid in de zorg, investeren in zorgvastgoed
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor. Kwartaal
Graydon kwartaal monitor Kwartaal 1 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht Q3 216, Q4 216 en Q1 6 Starters per branche 7 Faillissementen per branche 8 Opheffingen per branche 9 Netto-groei
Nadere informatieDE TOEKOMST VAN KLEINSCHALIG WONEN VOOR MENSEN MET DEMENTIE
DE TOEKOMST VAN KLEINSCHALIG WONEN VOOR MENSEN MET DEMENTIE Utrecht, oktober 2007 Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg Hugo van Waarde, Alzheimer Nederland Monique Wijnties, Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg
Nadere informatieInhoudsopgave Beginpagina...1 Vragenlijst...2 Afsluitende pagina...7
20151020 NETQ verwarde personen/ggz Inhoudsopgave Beginpagina...1 Vragenlijst...2 Afsluitende pagina...7 i Beginpagina Beste heer, mevrouw, Aedes krijgt van leden regelmatig signalen over overlast en andere
Nadere informatieDe aanvullende tandzorgverzekering Samenvatting Bijna iedereen heeft een aanvullende verzekering Aanvullend verzekerd voor: 2006 2007
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith de Jong, Marloes Loermans, Marjan van der Maat, De aanvullende tandzorgverzekering, NIVEL, 2008) worden gebruikt.u
Nadere informatieDe bestendige binnenstad
De bestendige binnenstad de leegstand van (maatschappelijk) vastgoed - eerste resultaten - Joost Tennekes Werkgroep overmaat 23 september 2014 1. Aanleiding verzoekt de regering, het Planbureau voor de
Nadere informatieKWARTAALMONITOR APRIL 2016. Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland
KWARTAALMONITOR APRIL 2016 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 WAT TE DOEN MET ÉÉN MILJOEN 4 BEDRIJVEN SPELEN IN OP WET DBA 5 VEEL STARTENDE FREELANCERS OP LEEFTIJD 6
Nadere informatie-PERSBERICHT- -ZORGINSTELLING ANTICIPEREN OP EFFECTEN SCHEIDEN WONEN EN ZORG-
-PERSBERICHT- Utrecht, 19 maart 2013 -ZORGINSTELLING ANTICIPEREN OP EFFECTEN SCHEIDEN WONEN EN ZORG- Door de invoer van wonen en zorg transformeert de markt in hoog tempo van aanbodgericht naar vraaggestuurd.
Nadere informatie