Opleiding Fysiotherapie. Myofasciale Trigger Points Therapie en evidentie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Opleiding Fysiotherapie. Myofasciale Trigger Points Therapie en evidentie"

Transcriptie

1 Amsterdam School for Health Professions Opleiding Fysiotherapie Therapie en evidentie Docentenhandleiding Werkplaats Myofasciale Trigger points Studiejaar EFLP 1

2 Inleiding: Beste docenten, Middels deze docentenhandleiding proberen wij een structuur te geven aan de les myofasciale trigger points (MTrPs). Voor MTrPs is er maar één les beschikbaar en deze zal 150 minuten duren. Tijdens deze les worden er 3 regio s besproken namelijk, de schouder, de onderrug en de kuit. De opbouw is als volgt: middels een diavoorstelling wordt de theorie uitgelegd. Deze theorie wordt daarna door de studenten in de praktijk uitgevoerd. De praktische handelingen die uit te voeren zijn in de les zijn rekken, drukpunten massage en het Myofasciaal Trigger point programma. Mocht niet alles duidelijk worden uit de docentenhandleiding, dan kan de studentenhandleiding of de literatuurstudie verduidelijking brengen. U bent vrij om de onderwerpen waarin u zal les geven, zelf uit te kiezen. Dit kan er voor zorgen dat studenten gaan switchen van les, omdat de studenten misschien een ander onderwerp interessanter vinden of het onderwerp beter bij hun stage vinden passen. Een toetsing voor werkplaats bestaat niet, echter wordt de aanwezigheid en de participatie van de student wel beoordeeld. Elke student behoort 100% aanwezig te zijn, hierbij word een volledige voorbereiding verwacht. Degene die zich niet heeft voorbereid, zal niet kunnen participeren aan het werkcollege. Als naslagwerk voor de werkplaats les kunt u gebruik maken van de volgende boeken: - The Concise Book of Trigger Points van Simeon Niel-Asher; - Myofascial Pain and dysfunction: the trigger point manual, vol. 1 en 2 van Travell & Simons. Tevens raden wij aan om de literatuurstudie die in de studentenhandleiding staat door te nemen. Veel succes met het lesgeven van deze module. Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 2

3 Inhoudsopgave: Inleiding:...2 Lesinhoud:...4 Structuur van de les:... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Bijlage 1:...7 Bijlage 2:...7 Bijlage 3:...7 Bijlage 4:...8 Bijlage Literatuurlijst: Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 3

4 Lesinhoud: Hieronder vindt u een overzicht van de lesinhoud. Thema onderwerp Myofasciale trigger points schouder-, onderrug- en kuitregio. Datum - Tijdstip - Locatie Hogeschool van Amsterdam - lokaal Beginsituatie Alle studenten hebben van te voren de studentenhandleiding doorgenomen en weten de soorten trigger points te benoemen. De studenten hebben enige kennis over de lokalisatie van trigger points en hoe deze behandeld dienen te worden. Over alle praktische handelingen die niet uitgevoerd kunnen worden tijdens de les, kunnen de studenten vragen stellen. Voor de rest worden deze handelingen toegekend aan zelfstudie. Lesdoelen Na het voorbereiden en het volgen van dit werkcollege: - Beheerst de student de anatomie van de schouder-, de onderrug- en de kuitregio, met de daarbij behorende trigger point patronen; - Is de student in staat om de pathofysiologie van myofasciale trigger points uit te leggen in leken taal; - Kan de student trigger points palperen; - Is de student in staat om een myofasciaal trigger point programma uit te voeren; - Is de student in staat om rekken te gebruiken als interventie bij myofasciale trigger points; - Is de student in staat om drukpunten massage te gebruiken als interventie bij myofasciale trigger points; - Weet de student dat er verschillende soorten trigger points bestaan; - Kan de student de verschillende trigger points onderscheiden; - Heeft de student kennis over de verschillende onderzoek- en behandeltechnieken. Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 4

5 Structuur van de les: Hieronder vindt u een overzicht van de structuur van de les. Dit kan worden gezien als een richtlijn en mag zo nodig aangepast worden. Wat: Uitleg: Bijzonderheden: Tijdsduur (in minuten): Opening Schouder 10 Theorie Hier zult u een overzicht van de les geven: - Wat kan de student deze les verwachten; - Wat wordt er van de student verwacht; - Wanneer heeft de student deze les met succes afgerond (toetsingsmethode). Daarnaast vraagt u naar de voorbereidingsopdrachten. - Hoe zijn ze gemaakt? - Was het makkelijk? - Zijn er onduidelijkheden? U legt uit: - Hoe vaak trigger points voorkomen; - De anatomie van de schouder, met de daarbij behorende trigger points patronen (Wat zijn trigger points?); - De verschillende soorten trigger points; - Het ontstaan van trigger points; - Hoe de trigger points het best onderzocht (gevonden) kunnen worden; - Hoe de trigger points behandeld kunnen worden; - Welke technieken de studenten gaan toepassen tijdens de praktische handelingen. Er is geen toets moment bij deze lessen, legt u dus duidelijk uit wat er van de student verwacht wordt. Als er geen goede participatie is, dan moet de les ingehaald worden. Het eerste gedeelte is iets langer, omdat hier alles wordt verteld over de trigger points. Dit is heel belangrijk en daarom hebben we gekozen om het in het begin te laten vertellen. De andere delen van de les zullen theoretisch korter zijn. Opdracht Het lokaliseren van trigger points bij elkaar. Zie bijlage 1 10 Opdracht Het behandelen van trigger points bij elkaar. Zie bijlage 2 10 Afronding Schouder 5 Laat de studenten stoppen waar ze mee bezig zijn en kondig het volgende onderwerp aan, de nek. Vraag hierbij wat ze al weten over trigger points in de onderrug. 25 Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 5

6 Wat: Uitleg: Bijzonderheden: Tijdsduur (in minuten): Opening De studenten hebben net geoefend met de 5 onderrug schouder en weten als het goed is, waar ze aan toe zijn. Om snel door te kunnen gaan, wordt er nu weinig theorie behandelt. Het is goed om te beginnen met de patronen van MTrPs in de onderrug. Theorie - MTrPs patronen in de onderrug 5 bespreken; - Voorbereidingsopdrachten bespreken. Opdracht Het lokaliseren van trigger points bij elkaar. Zie bijlage 1 10 Opdracht Het behandelen van trigger points bij elkaar. Zie bijlage 2 10 Afronding 5 onderrug Opening Kuit Laat de studenten stoppen waar ze mee bezig zijn en kondig het volgende onderwerp aan, de kuit. Vraag hierbij wat ze al weten over trigger points in de kuit. De studenten horen nu aardig wat te weten over MTrPs. Om dit te testen, zijn er wat vragen gemaakt over trigger points die u klassikaal gaat behandelen. Theorie - Voorbereidingsopdrachten bespreken; - MTrPs patronen van de kuit bespreken. Zie bijlage 3 10 Opdracht - Casus Mevrouw J. Zie bijlage Afsluiting Als afsluiting is er een algemene enquête om een inzicht te krijgen over wat de studenten van dit onderwerp vinden. Zie bijlage 5. 5 Uitloop 5 minuten. Totaal. 145 minuten. 5 Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 6

7 Bijlage 1: Het lokaliseren van trigger points bij elkaar : De bedoeling van deze opdracht is dat de studenten leren voelen hoe een trigger point voelt en dit gaan herkennen. De student gaat bij een medestudent de zojuist besproken trigger point patronen palperen en tekent deze in. Vervolgens benoemt de student hardop wat voor soort trigger point hij/zij gevonden heeft en waarom de trigger point van deze soort is. Laat op een dia de besproken trigger points patronen staan, zodat de studenten daar naar kunnen refereren. Bijlage 2: Het behandelen van trigger points bij elkaar : Alvorens de studenten beginnen met het behandelen bij elkaar, checkt u de gevonden punten. Indien de punten inderdaad trigger points zijn, laat u de studenten middels de juiste behandeltechnieken (rekken en drukpunten massage) voor de juiste soort trigger point elkaar behandelen. Zorg er voor dat niet alle technieken pijn doen, want dat hoort niet bij elke soort trigger point. Hiervoor verwijzen wij naar de studentenhandleiding. Bijlage 3: Hieronder vindt u een aantal vragen die de zojuist behandelde aspecten toetst. U kunt ervoor kiezen dit klassikaal te doen, maar als er studenten zijn die niet actief participeren aan de les, dan wordt er geacht dit per individu te doen. 1. Wat is een trigger point en hoe ontstaat die? 2. Wat voor soort trigger points bestaan er? 3. Hoe vind je een trigger point? 4. Wat voor verschillende behandelmethodes bestaan er? 5. Wat is de meest recente behandelmethode, waar niet met dry needling word behandelt? 6. Wat zijn belangrijke bronnen voor trigger points? Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 7

8 Bijlage 4: Hieronder vindt u een casus van mevrouw J. Bij deze casus staat mevrouw J. centraal en is het de bedoeling dat de studenten een behandeling uitvoeren. Alvorens word er geacht dat de studenten gaan klinisch redeneren. De studenten behoren te verklaren waarom er veel kramp optreedt en wat de in standhoudende factor is. De behandeling die de studenten uit moeten voeren is het Myofasciaal Trigger point programma, hiervoor verwijzen wij u naar de studiehandleiding. De bedoeling is dat de studenten erachter komen dat door de kramp in de kuit een ander trigger point patroon aanwezig is. Dit staat beschreven in Travell & Simons, pag Casus: Mevrouw J. Leeftijd: 21. Aandoening/ziekte: Stekende pijn in de kuit rechts, sinds 16 maanden. Medicatie: Paracetamol. Anatomie / functie: Activiteiten: Participatie: - Verkorte kuitmusculatuur rechts. Sport hockey, 3x in de week. School (CIOS) en stage (sportschool) zijn moeilijk vol te houden door de pijn. - Bijna/geen heel strike fase. Helemaal bij explosieve sporten. - Veel kramp in de kuit rechts, juist bij rust. VAS: 1. Statische houdingen 8/10; 2. Sprinten 6/10; 3. Ontspannen na bewegen (4/10). Persoonlijke aspecten: Hulpvraag: Omgevingsfactoren: Is erg gedreven en gemotiveerd. Houdt niet van opgeven. Ik wil erg graag van de kramp in mijn kuiten af omdat ontspannen daardoor erg moeilijk is. Veel druk vanuit stage. Men wil niet geloven dat er wat met de kuiten aan de hand is. Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 8

9 Bijlage 5: Hieronder staat een korte enquête, waar de studenten gevraagd wordt wat ze van de les vinden qua inhoud en qua methode. De vragen dienen middels een vijfpunten score te worden beoordeeld. Vraag: Cijfer: Vraag: 1 = zeer slecht. 5 = perfect. De keuze van de onderwerpen vind ik slecht De keuze van de onderwerpen vind ik goed. Dit verwachtte ik niet van de les Dit verwachtte ik wel van de les. De structuur van de les vind ik slecht De structuur van de les vind ik goed. De verhouding van theorie en praktijk vind ik slecht De verhouding van theorie en praktijk vind ik goed. Het doel van de lessen is niet duidelijk Het doel van de lessen is duidelijk. Ik heb niks geleerd over myofasciale trigger points Ik heb veel geleerd over myofasciale trigger points. Ik wil niks meer leren over myofasciale trigger points Ik wil veel meer leren over myofasciale trigger points. Totaal aantal punten (max is 35) delen door 7 is het eindcijfer. Dit geeft een indicatie over de structuur van een les en of de studenten de onderwerpen interessant en bruikbaar vinden. Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 9

10 Literatuurlijst: - Baldry P. Superficial versus deep dry needling. Acupunct.Med. 2002;20(2-3): Berggreen S, Wiik E, Lund H. Treatment of myofascial trigger points in female patients with chronic tension-type headache - a randomized controlled trial. ADV PHYSIOTHER 2012;14(1): Blikstad A, Gemmell H. Immediate effect of activator trigger point therapy and myofascial band therapy on non-specific neck pain in patients with upper trapezius trigger points compared to sham ultrasound: a randomised controlled trial. CLIN CHIROPRACT 2008;11(1): Bron C, de Gast A, Dommerholt J, Stegenga B, Wensing M, Oostendorp RA. Treatment of myofascial trigger points in patients with chronic shoulder pain: a randomized, controlled trial. BMC Med. 2011;9:8. - Cotchett MP, Landorf KB, Munteanu SE, Raspovic A. Effectiveness of trigger point dry needling for plantar heel pain: study protocol for a randomised controlled trial. J.Foot Ankle Res. 2011;4:5. - Cotchett MP, Landorf KB, Munteanu SE. Effectiveness of dry needling and injections of myofascial trigger points associated with plantar heel pain: a systematic review. J.Foot Ankle Res. 2010;3:18. - Couppe C, Torelli P, Fuglsang-Frederiksen A, Andersen KV, Jensen R. Myofascial trigger points are very prevalent in patients with chronic tension-type headache: a double-blinded controlled study. Clin.J.Pain 2007;23(1): Cummings TM, White AR. Needling therapies in the management of myofascial trigger point pain: A systematic review. Arch.Phys.Med.Rehabil. 2001;82(7): de las Peñas CF, Sohrbeck Campo M, Fernández Carnero J, Miangolarra Page JC. Manual therapies in myofascial trigger point treatment: a systematic review. J.Bodywork Movement Ther. 2005;9(1): Di Cesare A, Giombini A, Di Cesare M, Ripani M, Vulpiani MC, Saraceni VM. Comparison between the effects of trigger point mesotherapy versus acupuncture points mesotherapy in the treatment of chronic low back pain: a short term randomized controlled trial. Complement.Ther.Med. 2011;19(1): Edwards J, Knowles N. Superficial dry needling and active stretching in the treatment of myofascial pain--a randomised controlled trial. Acupunct.Med. 2003;21(3): Feland JB, Myrer JW, Merrill RM. Acute changes in hamstring flexibility: PNF versus static stretch in senior athletes. Physical Therapy in Sport 2001;2(4): Fernandez-de-las-Penas C, Fernandez-Mayoralas DM, Ortega-Santiago R, Ambite-Quesada S, Palacios-Cena D, Pareja JA. Referred pain from myofascial trigger points in head and neckshoulder muscles reproduces head pain features in children with chronic tension type headache. J.Headache Pain 2011;12(1): Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 10

11 - Fleckenstein J, Zaps D, Ruger LJ, Lehmeyer L, Freiberg F, Lang PM, et al. Discrepancy between prevalence and perceived effectiveness of treatment methods in myofascial pain syndrome: results of a cross-sectional, nationwide survey. BMC Musculoskelet.Disord. 2010;11:32. - Flitney FW, Hirst DG. Cross-bridge detachment and sarcomere give during stretch of active frog s muscle. Journal of Physiology 1978;276: Ford P, McChesney J. Duration of maintained hamstring ROM following termination of three stretching protocols. Journal of sports and Rehabilitation 2007; 16: Fruth SJ. Differential diagnosis and treatment in a patient with posterior upper thoracic pain. Phys.Ther. 2006;86(2): Fuhr AW,Colloca CJ, Green JR,Keller TS. Activator methods chiropractic technique. London: Mosby; Gemmell H, Allen A. Relative immediate effect of ischaemic compression and activator trigger point therapy on active upper trapezius trigger points: A randomised trial Clinical Chiropractic 2008;11(4): Gemmell H, Miller P, Nordstrom H. Immediate effect of ischaemic compression and trigger point pressure release on neck pain and upper trapezius trigger points: A randomised controlled trial Clinical Chiropractic 2008;11(1): Gerwin RD, Shannon S, Hong C, Hubbard D, Gevirtz R. Interrater reliability in myofascial trigger point examination. Pain 1997;69(1 2): Gulick D, T., Palombaro K, Lattanzi J, Black. Effect of ischemic pressure using a Backnobber II device on discomfort associated with myofascial trigger points J.Bodywork Movement Ther. 2011;15(3): Hains G, Descarreaux M, Hains F. Chronic shoulder pain of myofascial origin: a randomized clinical trial using ischemic compression therapy J.Manipulative Physiol.Ther. 2010;33(5): Hains G, Descarreaux M, Lamy AM, Hains F. A randomized controlled (intervention) trial of ischemic compression therapy for chronic carpal tunnel syndrome J.Can.Chiropr Assoc. 2010;54(3): Hains G, Hains F. Patellofemoral pain syndrome managed by ischemic compression to the trigger points located in the peri-patellar and retro-patellar areas: A randomized clinical trial Clinical Chiropractic 2010;13(3): Hsieh LL, Liou H, Lee L, Chen TH, Yen AM. Effect of acupressure and trigger points in treating headache: a randomized controlled trial AM J CHINESE MED 2010;38(1): Irnich D, Behrens N, Gleditsch JM, Stör W, Schreiber MA, Schöps P, et al. Immediate effects of dry needling and acupuncture at distant points in chronic neck pain: results of a randomized, double-blind, sham-controlled crossover trial. Pain 2002;99(1 2): Itoh K, Katsumi Y, Kitakoji H. Trigger point acupuncture treatment of chronic low back pain in elderly patients--a blinded RCT. Acupunct.Med. 2004;22(4): Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 11

12 - Lee EJ, Frazier SK. The Efficacy of Acupressure for Symptom Management: A Systematic Review. J.Pain Symptom Manage. 2011;42(4): Madsen MV, Gotzsche PC, Hrobjartsson A. Acupuncture treatment for pain: systematic review of randomised clinical trials with acupuncture, placebo acupuncture, and no acupuncture groups. BMJ 2009;338:a Magnusson SP, Simonsen EB, Aagaard P, Dyhre-Poulsen P, McHugh MP, Kjaer M. Mechanical and physiological responses to stretching with and without preisometric contraction in human skeletal muscle. Arch.Phys.Med.Rehabil. 1996;77(4): McPartland JM. Travell trigger points--molecular and osteopathic perspectives. J.Am.Osteopath.Assoc. 2004;104(6): Mitchell UH, Myrer JW, Hopkins JT, Hunter I, Feland JB, Hilton SC. Acute stretch perception alteration contributes to the success of the PNF contract-relax stretch. Journal of sport Rehabilitation 2007;16: Niel-Asher S. The concise book of trigger points. 2e dr. Lotus; Osternig LR, Robertson R, Troxel R, Hansen P. Differential responses to proprioceptive neuromuscular facilitation (PNF) stretching techniques. Medicine and Science in Sports and Exercise 1990;22: Perez-Palomares S, Olivan-Blazquez B, Arnal-Burro AM, Mayoral-Del Moral O, Gaspar-Calvo E, de-la-torre-beldarrain ML, et al. Contributions of myofascial pain in diagnosis and treatment of shoulder pain. A randomized control trial. BMC Musculoskelet.Disord. 2009;10:92. - Price S, Long A, Godfrey M, Thomas K. Getting inside acupuncture trials - Exploring intervention theory and rationale. BMC Complementary and Alternative Medicine 2011;11(1):22. - Read DT, Wilson FJH, Gemmell HA. Activator as a therapeutic instrument: survey of usage and opinions amongst members of the British Chiropractic Association. Clin Chiropractic 2006;9: Rickards LD. The effectiveness of non-invasive treatments for active myofascial trigger point pain: A systematic review of the literature. International Journal of Osteopathic Medicine 2006;9(4): Shen YF, Younger J, Goddard G, Mackey S. Randomized clinical trial of acupuncture for myofascial pain of the jaw muscles J.Orofac.Pain 2009;23(4): Simons DG, Travell JG, Simons LS. Myofascial pain and dysfunction: the trigger point manual, vol. 1. Upper half of body. 2nd ed. London: Lippincott Williams & Wilkins; Simons DG, Travell JG, Simons LS. Myofascial pain and dysfunction: the trigger point manual, vol, 2. Lower extremities. 2nd ed. London: Lippincott Williams & Wilkins; Simons DG. Understanding effective treatments of myofascial trigger points. Journal of Bodywork and Movement Therapies 2002;6: Simons DG. New Views of Myofascial Trigger Points: Etiology and Diagnosis. Arch.Phys.Med.Rehabil. 2008;89(1): Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 12

13 - Sterling M, Valentin S, Vicenzino B, Souvlis T, Connelly LB. Dry needling and exercise for chronic whiplash -- a randomised controlled trial. BMC Musculoskelet.Disord. 2009;10: Tough EA, White AR, Richards SH, Campbell JL. Myofascial trigger point needling for whiplash associated pain--a feasibility study Man.Ther. 2010;15(6): Trampas A, Kitsios A, Sykaras E, Symeonidis S, Lazarou L. Clinical massage and modified Proprioceptive Neuromuscular Facilitation stretching in males with latent myofascial trigger points Physical Therapy in Sport 2010;11(3): Tsai CT, Hsieh LF, Kuan TS, Kao MJ, Chou LW, Hong CZ. Remote effects of dry needling on the irritability of the myofascial trigger point in the upper trapezius muscle. Am. J. Phys. Med. Rehabil. 2010;89(2): Vazquez-Delgado E, Cascos-Romero J, Gay-Escoda C. Myofascial pain associated to trigger points: a literature review. Part 2: differential diagnosis and treatment. Med.Oral Patol.Oral Cir.Bucal 2010;15(4):e Vazquez-Delgado E, Cascos-Romero J, Gay-Escoda C. Myofascial pain syndrome associated with trigger points: a literature review. (I): Epidemiology, clinical treatment and etiopathogeny. Med.Oral Patol.Oral Cir.Bucal 2009;14(10):e Vernon H, Schneider M. Chiropractic Management of Myofascial Trigger Points and Myofascial Pain Syndrome: A Systematic Review of the Literature. J.Manipulative Physiol.Ther. 2009;32(1): Yoon S, Rah UW, Sheen SS, Cho KH. Comparison of 3 needle sizes for trigger point injection in myofascial pain syndrome of upper- and middle-trapezius muscle: a randomized controlled trial. Arch.Phys.Med.Rehabil. 2009;90(8): Wong V., Cheuk D. K. L., Lee S., Chu V. European Journal of Physical and Rehabilitation Medicine (Europa Medicophysica) 2012 March;48(1): Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Fysiotherapie 13

Opleiding Fysiotherapie. Werkplaats Myofasciale Trigger Points Therapie en evidentie

Opleiding Fysiotherapie. Werkplaats Myofasciale Trigger Points Therapie en evidentie Amsterdam School for Health Professions Opleiding Fysiotherapie Werkplaats Therapie en evidentie Studiehandleiding Werkplaats Myofasciale Trigger points Studiejaar 2012-2013 EFLP 1 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:...2

Nadere informatie

Behandeling van myofasciale trigger points bij chronische schouderklachten En het effect daarvan op de VAS, PPT en ROM van de schouder.

Behandeling van myofasciale trigger points bij chronische schouderklachten En het effect daarvan op de VAS, PPT en ROM van de schouder. Behandeling van myofasciale trigger points bij chronische schouderklachten En het effect daarvan op de VAS, PPT en ROM van de schouder. Tamara Helmond Afstudeeropdracht fysiotherapie Hogeschool Utrecht

Nadere informatie

Wat is het effect van dry needling op actieve trigger points bij mensen met chronische nekklachten?

Wat is het effect van dry needling op actieve trigger points bij mensen met chronische nekklachten? Wat is het effect van dry needling op actieve trigger points bij mensen met chronische nekklachten? Fysiotherapie Hoge school Utrecht Juni 2009 Tanja Te Poele Bregtje Schuring 1 Samenvatting Inleiding:

Nadere informatie

Dry needling bij myofasciale triggerpoints

Dry needling bij myofasciale triggerpoints Dry needling bij myofasciale triggerpoints Auteurs: Annemarie Groot Lipman (1516995) Jacintha Otten (1516803) Eindexamenopdracht afdeling Fysiotherapie, Hogeschool Utrecht. April 2010 Samenvatting _ Probleemstelling:

Nadere informatie

Een analyse van het myofasciale pijnsyndroom

Een analyse van het myofasciale pijnsyndroom Een analyse van het myofasciale pijnsyndroom Deel 2. Therapie Frank Timmermans Het eerste deel van dit artikel behandelde het onderzoek van MPS en kon u lezen in het vorige nummer (, 2008, 3 (1), 23-29).

Nadere informatie

De Triggerpoint De-activatie cursus

De Triggerpoint De-activatie cursus De Triggerpoint De-activatie cursus 8/9 april 2011 Houten Gepresenteerd door Ietje van Stolk Kontakt: course@oos.co.nz PROGRAMMA VOOR TRIGGERPOINT DE-ACTIVATIE CURSUS DAG 1 9.45-10.00 Welkom, koffie en

Nadere informatie

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Global Perceived Effect (GPE)

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Global Perceived Effect (GPE) Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Global Perceived Effect (GPE) 31-03-2014 Review: R.A.H.M. Swinkels Invoer: E. van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende

Nadere informatie

25 jaar whiplash in Nederland

25 jaar whiplash in Nederland 25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale

Nadere informatie

Acupunctuur als pijnbestrijding bij taaislijmziekte

Acupunctuur als pijnbestrijding bij taaislijmziekte Acupunctuur als pijnbestrijding bij taaislijmziekte Alternatieve geneeswijze Emily Scott - Lid van CSP (Chartered Society of Physiotherapists) Senior fysiotherapeut voor CF The Cardiothoracic Centre Liverpool,

Nadere informatie

Het effect van lasertherapie en dry needling op pijn bij het myofasciaal pijn syndroom

Het effect van lasertherapie en dry needling op pijn bij het myofasciaal pijn syndroom Het effect van lasertherapie en dry needling op pijn bij het myofasciaal pijn syndroom Liesbeth Kaman, juni 2008. Eindexamenopdracht, afdeling Fysiotherapie, Hogeschool Utrecht. Samenvatting Achtergrond:

Nadere informatie

Wat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen]

Wat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen] Door: Marjolein Stegeman Wat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen] Zo n 1 op de 10 Nederlanders heeft wel eens last van zijn hiel, in 80%

Nadere informatie

Huisarts of hometrainer?

Huisarts of hometrainer? Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten

Nadere informatie

Onderzoek naar de oorzaak van (chronische) lage rugpijn

Onderzoek naar de oorzaak van (chronische) lage rugpijn Onderzoek naar de oorzaak van (chronische) lage rugpijn In de laatste 13 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de oorzaak van lage rugpijn. Voornamelijk het veelvuldig voorkomen van lage rugpijn en het

Nadere informatie

Het effect van acupunctuur en dry needling op pijn en functie bij myofasciale triggerpoints bij patiënten met chronische lage rugklachten

Het effect van acupunctuur en dry needling op pijn en functie bij myofasciale triggerpoints bij patiënten met chronische lage rugklachten Het effect van acupunctuur en dry needling op pijn en functie bij myofasciale triggerpoints bij patiënten met chronische lage rugklachten Carlien den Uil Afstudeeropdracht fysiotherapie Hogeschool Utrecht

Nadere informatie

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Inhoud presentatie Aspecifieke KANS Project GRIP op KANS Ontwikkeling GRIP op KANS Inhoud programma Voorlopige resultaten A-specifieke KANS Aan werk of activiteiten

Nadere informatie

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Behandeling van een trigger finger Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Overzicht Inleiding PICO Zoekstrategie & Flowchart Artikelen Chirurgie Anatomie Open vs percutaan Conclusie Inleiding Klinische symptomen

Nadere informatie

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Wat is de invloed van tractie op een lumbale

Nadere informatie

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren

Nadere informatie

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten?

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM Literatuuronderzoek Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? Michelle Entius 500635128 LV13-3IKZ1 Stagebegeleiders: Anetha van Waveren Samantha Carrot Literatuuronderzoek Inhoudsopgave

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum Manueeltherapeutische classificaties voor lage-rugpijn: uitdaging voor de toekomst. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Prof.dr. Janusz Bromboszcz Opbouw Relevantie van classificaties voor MT Profielen KNGF-richtlijn

Nadere informatie

NEUROLOGISCHE MUZIEKTHERAPIE BIJ SCHIZOFRENIE

NEUROLOGISCHE MUZIEKTHERAPIE BIJ SCHIZOFRENIE NEUROLOGISCHE MUZIEKTHERAPIE BIJ SCHIZOFRENIE Gerben Roefs Zuyd Hogeschool Master of Arts Therapies 19 juni 2015 Opbouw Presentatie VOLGT PROCES VAN WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK DOEN START MET EEN IDEE -

Nadere informatie

Muziektherapie in de oncologie

Muziektherapie in de oncologie Muziektherapie in de oncologie Wetenschap en praktijk combineren Tom Abrahams 26 mei 2015 Wat is muziektherapie? Een vorm van vaktherapie Ervaringsgericht Interventies binnen muzikale context Waar wordt

Nadere informatie

Incidentie acute aspecifieke lage rugpijn

Incidentie acute aspecifieke lage rugpijn Dry needling bij aspecifieke acute lage rugpijn. Vincent Wijburg, manueel therapeut, professional master. Elbert Mooijlaan 109a, Kortenhoef, info@fysiotherapiewijburg.nl In richtlijnen voor fysiotherapeuten

Nadere informatie

Heleen Boven Voorzitter HNN Eerste lijn, manueeltherapeut Tweede lijn, diagnostisch fysiotherapeut hoofdpijncentrum MZH Lid werkgroep Hoofdpijn

Heleen Boven Voorzitter HNN Eerste lijn, manueeltherapeut Tweede lijn, diagnostisch fysiotherapeut hoofdpijncentrum MZH Lid werkgroep Hoofdpijn Heleen Boven Voorzitter HNN Eerste lijn, manueeltherapeut Tweede lijn, diagnostisch fysiotherapeut hoofdpijncentrum MZH Lid werkgroep Hoofdpijn eerste lijn MZH De twee hoofd vragen: Waarom de nek behandelen

Nadere informatie

Meten van explosiviteit bij top indoor balteamsporters. H.T.D. van der Does, MSc. Dr. M.S. Brink S.H. Doeven, MSc. Dr. K.A.P.M.

Meten van explosiviteit bij top indoor balteamsporters. H.T.D. van der Does, MSc. Dr. M.S. Brink S.H. Doeven, MSc. Dr. K.A.P.M. Meten van explosiviteit bij top indoor balteamsporters H.T.D. van der Does, MSc. Dr. M.S. Brink S.H. Doeven, MSc. Dr. K.A.P.M. Lemmink Indoor Balteamsporten karakteristieken Volleybal explosieve bewegingen:

Nadere informatie

Behandeling van peesletsels in het bovenste lidmaat. Prof. dr. G. Stassijns Fysische Geneeskunde en Revalidatie 15 november 2014

Behandeling van peesletsels in het bovenste lidmaat. Prof. dr. G. Stassijns Fysische Geneeskunde en Revalidatie 15 november 2014 Behandeling van peesletsels in het bovenste lidmaat Prof. dr. G. Stassijns Fysische Geneeskunde en Revalidatie 15 november 2014 Pathofysiologie Behandelingen Tendinopathie Is het nu Of tendinopathie inflammatie

Nadere informatie

Is intra-articulair hyaluronzuur nuttig bij de behandeling van cuffscheuren in de schouder?

Is intra-articulair hyaluronzuur nuttig bij de behandeling van cuffscheuren in de schouder? Is intra-articulair hyaluronzuur nuttig bij de behandeling van cuffscheuren in de schouder? Dr. P. Verspeelt Fysische geneeskunde en Revalidatie 15 november 2014 Wat is hyaluronzuur? 2 suikermolecules

Nadere informatie

Cover Page. Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin resistance Issue Date:

Cover Page. Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin resistance Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44921 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin

Nadere informatie

Fysiotherapie bij MS. Spasticiteit en passief bewegen. Nieuw Unicum Zandvoort Fysiotherapie Sprekers: Barbara van Marle Chloé Balland

Fysiotherapie bij MS. Spasticiteit en passief bewegen. Nieuw Unicum Zandvoort Fysiotherapie Sprekers: Barbara van Marle Chloé Balland Fysiotherapie bij MS Spasticiteit en passief bewegen Nieuw Unicum Zandvoort Fysiotherapie Sprekers: Barbara van Marle Chloé Balland Inhoud Visie van Nieuw Unicum op spasticiteit Visie van Nieuw Unicum

Nadere informatie

Fysiotherapie bij myofasciale triggerpoints

Fysiotherapie bij myofasciale triggerpoints Fysiotherapie bij myofasciale triggerpoints Achtergrond: In dit artikel is onderzoek gedaan naar de verschillende behandelmethoden, die toegepast worden bij myofasciale triggerpoints. De overeenkomsten

Nadere informatie

De hardloper in Nederland Belasting vs. Belastbaarheid

De hardloper in Nederland Belasting vs. Belastbaarheid De hardloper in Nederland Belasting vs. Belastbaarheid Inhoud Introductie SMC Rijnland Incidentie hardloopblessures Belasting vs. belastbaarheid Epidemiologie van sportblessures Rol van de fysiotherapeut

Nadere informatie

RE-BOOK IT Re-use knowledge

RE-BOOK IT Re-use knowledge RE-BOOK IT Re-use knowledge Eco and euro friendly secondhand student books www.rebookit.be info@rebookit.be www.facebook.com/rebookit Agoralaan Gebouw D Kantoor B111 3590 Diepenbeek Kempische Steenweg

Nadere informatie

Opleiding Orthopedische Manuele Therapie. 18 april 2013

Opleiding Orthopedische Manuele Therapie. 18 april 2013 Opleiding Orthopedische Manuele Therapie 18 april 2013 Opleiding Orthopedische Manuele Therapie Is Orthopedische Manuele Therapie nog Orthopedische Manuele Therapie? Zijn de huidige paradigma shifts wenselijk?

Nadere informatie

Functie herstel door Mulligan technieken met niet-elastische tape

Functie herstel door Mulligan technieken met niet-elastische tape Functie herstel door Mulligan technieken met niet-elastische tape René Claassen 1 e Nationaal Congres Elastisch Tapen René Claassen fysiotherapeut, manueel therapeut Eigenaar praktijk in Vught docent Mulligan

Nadere informatie

HOOFD /HALS / NEKPIJNKLACHTEN STATE OF THE ART

HOOFD /HALS / NEKPIJNKLACHTEN STATE OF THE ART HOOFD /HALS / NEKPIJNKLACHTEN STATE OF THE ART drs. John Bos Literatuur KNGF Richtlijn Nekpijn. KNGF 2016. (red. Bier JD, Scholten Peeters G.G.M., Staal JB et al) Neck Pain: Clinical Practice Guidelines

Nadere informatie

Dry needling Ezeltje-prik voor fysio s

Dry needling Ezeltje-prik voor fysio s Dry needling Ezeltje-prik voor fysio s Fysiotherapeuten gebruiken dry needling om pijnklachten te behandelen. Een naald wordt in een spier gestoken zonder een geneesmiddel te injecteren. De methode lijkt

Nadere informatie

Nekklachten in de eerste lijn; hoe zit dat met predictie modellen? Arianne Verhagen Afd Huisartsgeneeskunde, Erasmus MC, Rotterdam

Nekklachten in de eerste lijn; hoe zit dat met predictie modellen? Arianne Verhagen Afd Huisartsgeneeskunde, Erasmus MC, Rotterdam Nekklachten in de eerste lijn; hoe zit dat met predictie modellen? Arianne Verhagen Afd Huisartsgeneeskunde, Erasmus MC, Rotterdam Opzet presentatie Inleiding / epidemiologie Diagnostiek Behandeling Predictie

Nadere informatie

16/06/2014. Academic year 2013-2014 Hasselt University DEFINITE EXAM SCHEDULE. examen

16/06/2014. Academic year 2013-2014 Hasselt University DEFINITE EXAM SCHEDULE. examen Academic year 201-20 Hasselt University DEFINITE EXAM SCHEDULE examen 16/06/20 1rst Master in Rehabilitation 2 nd Master in Rehabilitation for neurological disorders 2nd Master in Rehabilitation in Mental

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Better safe than sorry. Matthijs Luitjes. Introductie. Betty Beersma. Jo Franssen. Nieuwe aanbevelingen

NIEUWSBRIEF. Better safe than sorry. Matthijs Luitjes. Introductie. Betty Beersma. Jo Franssen. Nieuwe aanbevelingen NIEUWSBRIEF Matthijs Luitjes Betty Beersma Margriet Eleveld Jo Franssen Matthijs Luitjes fysiotherapeut in de praktijk voor nek-, schouder- en armklachten in Groningen en docent bij de myofasciale pijn

Nadere informatie

Fysius werkt samen met u aan een leven zonder rugpijn.

Fysius werkt samen met u aan een leven zonder rugpijn. Rugpijn? Rugpijn is niet vanzelfsprekend Volgens het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) heeft 1 op de 5 volwassenen last van terugkerende rugklachten. Dit zijn 2,6 miljoen mensen die

Nadere informatie

Workshop Pijneducatie- IBS congres. Janke Oosterhaven, Promovendus PREPGO studie

Workshop Pijneducatie- IBS congres. Janke Oosterhaven, Promovendus PREPGO studie Workshop Pijneducatie- IBS congres Janke Oosterhaven, Promovendus PREPGO studie Opzet Workshop 1. Doel Workshop 2. Beweeginterventie Chronische pijn- Pijneducatie 3. Gezondheidsvaardigheden 4. Pijneducatie

Nadere informatie

e-exercise bij knie en heup artrose

e-exercise bij knie en heup artrose e-exercise bij knie en heup artrose Ontwikkeling, evaluatie en implementatie Corelien Kloek (TiU, NIVEL, UMCU, HU) Daniël Bossen (HvA), Joost Dekker (VUmc), Dinny de Bakker (TiU, NIVEL), Cindy Veenhof

Nadere informatie

S. van der Veen, arts. 1

S. van der Veen, arts. 1 S. van der Veen, arts. 1 S. van der Veen, arts. 2 S. van der Veen, arts. 3 S. van der Veen, arts. 4 S. van der Veen, arts. 5 S. van der Veen, arts. 6 S. van der Veen, arts. 7 S. van der Veen, arts. 8 S.

Nadere informatie

Stretching T. Mertens

Stretching T. Mertens Stretching T. Mertens Stretching??? Why? Pourquoi? How long? Long? When? Quand? How frequently? Frequent? Which muscles? Quels muscles? Do I prevent muscle soreness? Raideur? Do I get slower? Je deviens

Nadere informatie

Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst

Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Intensivist/cardioloog @iccvanderhorst Conflict of interest Perner A, Laake J, van der Horst ICC. Innovation and safety in critical care: should

Nadere informatie

Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht

Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht Flip Kolthoff, psychiater Radboud Universitair Centrum voor Mindfulness, GGZ Noord-Holland-Noord Flip Kolthoff, VUmc, 20-01-2012 1 Inleiding Flip Kolthoff,

Nadere informatie

PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN. Brochure

PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN. Brochure 2018 PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN LAGE RUGPIJN PAIN AND MOTOR INTERACTIONS Brochure OPLEIDINGSINSTITUUT CIVA B.V. Organisatie cursus Organiserende instelling CIVA B.V. Adresgegevens Rumpenerstraat

Nadere informatie

Rapid Recovery. Anesthesiologische mogelijkheden. Xander Eijsbouts Xeijsbouts@fzr.nl Anesthesioloog Franciscus Ziekenhuis Roosendaal

Rapid Recovery. Anesthesiologische mogelijkheden. Xander Eijsbouts Xeijsbouts@fzr.nl Anesthesioloog Franciscus Ziekenhuis Roosendaal Rapid Recovery Anesthesiologische mogelijkheden Original in the Royal College of Surgeons of England, London. 18th Century Surgery October 17, 1846: First public demonstration of the use of ether in anesthesia

Nadere informatie

PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN. Klinisch redeneren bij mensen met nekpijn, State of the Art. Brochure

PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN. Klinisch redeneren bij mensen met nekpijn, State of the Art. Brochure 2017 PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN Klinisch redeneren bij mensen met nekpijn, State of the Art Brochure OPLEIDINGSINSTITUUT CIVA B.V. Organisatie cursus Organiserende instelling CIVA B.V. Adresgegevens

Nadere informatie

Zoals jullie weten heb ik literatuuronderzoek gedaan naar 12 determinanten van ondervoeding. Vandaag wil ik graag inzoomen op sarcopenie.

Zoals jullie weten heb ik literatuuronderzoek gedaan naar 12 determinanten van ondervoeding. Vandaag wil ik graag inzoomen op sarcopenie. Dit is de hand-out van de afstudeerpresentatie van Lutine Schoemaker. Hieronder zijn de slides weergeven en per slide een korte toelichting. De presentatie is online te vinden op: https://prezi.com/zgw0xt0mk3ty/

Nadere informatie

Welk effect heeft dry needling op actieve myofasciale triggerpoints? Een systematische review

Welk effect heeft dry needling op actieve myofasciale triggerpoints? Een systematische review Welk effect heeft dry needling op actieve myofasciale triggerpoints? Een systematische review Erwin Hoogduin, mei 2008. Afstudeeropdracht opleiding fysiotherapie, Hogeschool Utrecht. Samenvatting. Inleiding:

Nadere informatie

Effectiveness of Manual Therapy, what do we know? door Gerard Koel, FT, MSc, SNN

Effectiveness of Manual Therapy, what do we know? door Gerard Koel, FT, MSc, SNN Effectiveness of Manual Therapy, what do we know? door Gerard Koel, FT, MSc, SNN Content 1. What is Manual Therapy? 2. How can we determine the effectiveness of a treatment? 3. What is the over-all conclusion

Nadere informatie

Pub u l b ic i at a i t e i s

Pub u l b ic i at a i t e i s Internationale publicaties (Peer ( Peer-reviewed reviewed journal articles) Castelein S, Gaag M van der, Bruggeman R, Busschbach JT van, Wiersma, D. Empowerment in People with Psychotic Disorders: A Comparison

Nadere informatie

Complicaties bij patiënten met duizeligheid: te voorkomen? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

Complicaties bij patiënten met duizeligheid: te voorkomen? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Complicaties bij patiënten met duizeligheid: te voorkomen? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp AANDACHTSPUNTEN Cervicogene duizeligheid: welke vormen? Frequente verwijzing FT-MT Literatuur 1994 2006 Welke ernstige

Nadere informatie

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon

Nadere informatie

Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019

Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019 Toelichting Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019 Hieronder treft u de geanonimiseerde ranglijst per 1 januari 2019 aan voor het woongebied van Land van Matena. Het betreft een momentopname.

Nadere informatie

Conservatieve behandeling van Carpaal Tunnel Syndroom

Conservatieve behandeling van Carpaal Tunnel Syndroom Conservatieve behandeling van Carpaal Tunnel Syndroom Dr. Valérie Vermeersch Dr. Wouter Mistiaen Prof. Dr. Martine De Muynck Fysische Geneeskunde en Revalidatie UZ Gent 1 Inhoudstafel Definitie + epidemiologie

Nadere informatie

Acute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ)

Acute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ) Acute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton en K. Halldén, 1996 Instructie DOEL(GROEP): Prognostische en inventariserende vragenlijst De Acute Low Back Pain Screening Questionnaire

Nadere informatie

PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN KWETSBARE OUDEREN & TRAINING. Brochure

PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN KWETSBARE OUDEREN & TRAINING. Brochure 2017 PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN KWETSBARE OUDEREN & TRAINING Brochure OPLEIDINGSINSTITUUT CIVA B.V. Organisatie cursus Organiserende instelling CIVA B.V. Adresgegevens Rumpenerstraat 9 / Postbus

Nadere informatie

Adherence aan HWO en meer bewegen

Adherence aan HWO en meer bewegen Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.

Nadere informatie

Damsteun: zin en onzin. Marlene Reyns Vroedvrouw Vlaamse Organisatie van Vroedvrouwen VLOV vzw AZ Nikolaas St Niklaas

Damsteun: zin en onzin. Marlene Reyns Vroedvrouw Vlaamse Organisatie van Vroedvrouwen VLOV vzw AZ Nikolaas St Niklaas Damsteun: zin en onzin Marlene Reyns Vroedvrouw Vlaamse Organisatie van Vroedvrouwen VLOV vzw AZ Nikolaas St Niklaas Waar gaat het over? Methode met damsteun Een hand op het hoofdje die begeleidt, andere

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE, OP Z N KOP?

FYSIOTHERAPIE, OP Z N KOP? FYSIOTHERAPIE, OP Z N KOP? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Kwaliteitsavond RGF West Brabant 1 2 3 4 5 6 OPBOUW van de LEZING waarom ja tegen West-Brabant evidence based practice (EBP) ketenzorg: wat betekent

Nadere informatie

Fysio Online! De toekomst voor mensen met secundaire impingement klachten. Isabelle Joosten & Vincent van Meeteren

Fysio Online! De toekomst voor mensen met secundaire impingement klachten. Isabelle Joosten & Vincent van Meeteren Fysio Online! De toekomst voor mensen met secundaire impingement klachten. Isabelle Joosten & Vincent van Meeteren Fysio Online schouder - inklemming schouderinklemming = impingement Adviezen Voorkomen

Nadere informatie

Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie. Critically Appraised Topic

Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie. Critically Appraised Topic Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie Critically Appraised Topic Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring

Nadere informatie

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP WAAROM CALM? Ongeveer 25% van de oncologische patiënten in de palliatieve fase ontwikkelt een depressie of aanpassingsstoornis.

Nadere informatie

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:

Nadere informatie

Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996)

Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996) Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996) DOEL(GROEP): Inventariserende vragenlijst De Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) is een biopsychosociaal

Nadere informatie

Stage-opdracht deskundigheidsbevordering

Stage-opdracht deskundigheidsbevordering Stage-opdracht deskundigheidsbevordering Naam: Marthe Verwater Studentnummer:09011129 Klas: HDT 2 Inhoudsopgave: 1.Voorbereiding... Blz.3 2.Literatuurstudie...... Blz.4 3.Verslag... Blz.8 2 Stage opdracht

Nadere informatie

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Shoulder Disability Questionnaire (SDQ) 29 december 2010 Review: 1) Pijn Kennis Centrum Maastricht 2) S Düsedau, R Erkens, B Dijcks 3) S Joeris Invoer: E

Nadere informatie

Electronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial

Electronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial Electronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial Ingrid Kramer ima.kramer@ggze.nl Van onderzoek naar de klinische praktijk PsyMate

Nadere informatie

Fysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs

Fysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs Fysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs Wat is de relatie tussen fysieke activiteit en hersenfuncties, cognitieve functies en leerprestaties? Dagelijkse voldoende

Nadere informatie

Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Wat te vewachten? 1. Praktijkervaring en registratie 2. Whiplash-trial 3. Prognostische factoren 1. Patiëntgegevens 1998 2003 Praktijk

Nadere informatie

PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN. Brochure

PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN. Brochure 2018 PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN LAGE RUGPIJN PAIN AND MOTOR INTERACTIONS Brochure OPLEIDINGSINSTITUUT CIVA B.V. Organisatie cursus Organiserende instelling CIVA B.V. Adresgegevens Rumpenerstraat

Nadere informatie

RE-BOOK IT Re-use knowledge

RE-BOOK IT Re-use knowledge RE-BOOK IT Re-use knowledge Eco and euro friendly secondhand student books www.rebookit.be info@rebookit.be www.facebook.com/rebookit Agoralaan Gebouw D Kantoor B111 3590 Diepenbeek Kempische Steenweg

Nadere informatie

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut Amersfoort UMC St Radboud, Nijmegen Werkgroep Onderzoek Kwaliteit AANDACHTSPUNTEN doel conventionele

Nadere informatie

GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING

GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING Opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening Instituut ISO/Hogeschool Rotterdam Code ISOGDY Module-beheerder: Claudine van Boxtel Studiejaar: 2014-2015 Kwartaal: 1 Opleiding:

Nadere informatie

Osteonecrosis of the jaw (ONJ)

Osteonecrosis of the jaw (ONJ) INLEIDING Welkom 1 2 Osteonecrosis of the jaw (ONJ) Hoe kunnen we dit voorkomen en als het toch optreedt, hoe kunnen we het managen? 3 Complication of bisphosphonate and denosumab use 1 Dit ga je echter

Nadere informatie

Migraine met aura. Migraine 31-1-2013. Tension-type headache: 1 jaar prevalentie Tension-Type Headache. flimpje 1. filmpje 2.

Migraine met aura. Migraine 31-1-2013. Tension-type headache: 1 jaar prevalentie Tension-Type Headache. flimpje 1. filmpje 2. Hoofdpijn: classificatie en behandeling Waarom is het kunnen classificeren van hoofdpijn van belang voor de FT/MT februari 2013 René Castien, manueel therapeut, Master SPT, PhD i.o. Regelmatig voorkomend

Nadere informatie

Gezondheidsklachten bij conservatorium studenten

Gezondheidsklachten bij conservatorium studenten Gezondheidsklachten bij conservatorium studenten de aanzet tot langdurig monitoren Suze Steemers, MSc Codarts Rotterdam/Erasmus MC 30-09-2017 aanleiding zware fysieke/mentale eisen relatief weinig studies

Nadere informatie

Frozen Shoulder. Het therapeutisch perspectief. Dr. Eric Vermeulen Fysio-manueeltherapeut. Hoofd Dienst Fysiotherapie

Frozen Shoulder. Het therapeutisch perspectief. Dr. Eric Vermeulen Fysio-manueeltherapeut. Hoofd Dienst Fysiotherapie Frozen Shoulder Het therapeutisch perspectief Dr. Eric Vermeulen Fysio-manueeltherapeut Hoofd Dienst Fysiotherapie Inhoud Ontwikkelingen door de tijd Best evidence voor de behandeling 1 e fase: freezing

Nadere informatie

Dry needling bij aspecifieke acute lage rugpijn. vincent wijburg, master OMT, info@fysiotherapiewijburg.nl, Kortenhoef

Dry needling bij aspecifieke acute lage rugpijn. vincent wijburg, master OMT, info@fysiotherapiewijburg.nl, Kortenhoef Dry needling bij aspecifieke acute lage rugpijn vincent wijburg, master OMT, info@fysiotherapiewijburg.nl, Kortenhoef Waarom een case report schrijven voor Fysiopraxis dry needling bij aspecifieke acute

Nadere informatie

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM

Nadere informatie

PrOP Tussen Je Oren. gebaseerd op het PrOP-model. the PrOP-model. Mariëtte J.C.P. van der Stappen

PrOP Tussen Je Oren. gebaseerd op het PrOP-model. the PrOP-model. Mariëtte J.C.P. van der Stappen Effectiviteit kortdurende behandeling PrOP model 1 PrOP Tussen Je Oren Effectiviteit van een Kortdurende Psychologische Behandeling bij Kinderen en Jongeren gebaseerd op het PrOP-model Effectiveness of

Nadere informatie

Standpunt Nederlandse Hoofdpijn Vereniging (NHV) inzake de behandeling van Chronische Migraine met Botuline Toxine (BT)

Standpunt Nederlandse Hoofdpijn Vereniging (NHV) inzake de behandeling van Chronische Migraine met Botuline Toxine (BT) Standpunt Nederlandse Hoofdpijn Vereniging (NHV) inzake de behandeling van Chronische Migraine met Botuline Toxine (BT) Dr. G.M. Terwindt en Prof. Dr. M.D.Ferrari, neurologen LUMC Chronische Migraine (CM)

Nadere informatie

KNGF-richtlijnen bij Lage-rugpijn: Fysiotherapie of Manuele therapie? Dr. Erik J.M. Hendriks Prof. Dr. Rob A.B. Oostendorp

KNGF-richtlijnen bij Lage-rugpijn: Fysiotherapie of Manuele therapie? Dr. Erik J.M. Hendriks Prof. Dr. Rob A.B. Oostendorp KNGF-richtlijnen bij Lage-rugpijn: Fysiotherapie of Manuele therapie? Dr. Erik J.M. Hendriks Prof. Dr. Rob A.B. Oostendorp 1 2 Met dank aan de auteurs KNGF-richtlijn Manuele therapie (2003) Heijmans M,

Nadere informatie

Fysiotherapie voor kinderen met functionele obstipatie in de eerste lijn: resultaten van het BOKi onderzoek

Fysiotherapie voor kinderen met functionele obstipatie in de eerste lijn: resultaten van het BOKi onderzoek Fysiotherapie voor kinderen met functionele obstipatie in de eerste lijn: resultaten van het BOKi onderzoek Jojanneke van Summeren Afdeling Huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde Prevalentie 0-10% >10-20%

Nadere informatie

Massage weldadig voor patiënten met ernstige pijn door botmetastasering

Massage weldadig voor patiënten met ernstige pijn door botmetastasering Massage weldadig voor patiënten met ernstige pijn door botmetastasering Er is al veel onderzoek gedaan naar de effecten van massage bij patiënten met kanker. Er is echter nog geen RCT gedaan naar het effect

Nadere informatie

Themamiddag ter gelegenheid van de instelling van het lectoraat van dr. Frits Oosterveld 21 maart 2002 Saxion Hogeschool Enschede

Themamiddag ter gelegenheid van de instelling van het lectoraat van dr. Frits Oosterveld 21 maart 2002 Saxion Hogeschool Enschede Themamiddag ter gelegenheid van de instelling van het lectoraat van dr. Frits Oosterveld 21 maart 2002 Saxion Hogeschool Enschede 20-3-2013 Lectoraat Frits Oosterveld 1 Frits, van harte proficiat! 20-3-2013

Nadere informatie

Impingement Protocol

Impingement Protocol Impingement Protocol Etiologie Rode vlaggen Anamnese en onderzoek Evidence based behandelrichtlijn SIS Discussie Groene Hart SchouderWerkgroep 16 juni 2010 etiologie Botstructuur Glenohumerale instabiliteit

Nadere informatie

Dry Needling. Informatie voor patiënten

Dry Needling. Informatie voor patiënten Dry Needling Informatie voor patiënten Wat is dry needling? Dry needling is een nieuwe behandelmethode van de fysiotherapeut. Door middel van een speciale techniek worden spieren aangeprikt en raken op

Nadere informatie

Case Report. 1ste graads strain m. Biceps femoris bij een betaald voetballer. Case Report Hamstrings Maarten Gozeling

Case Report. 1ste graads strain m. Biceps femoris bij een betaald voetballer. Case Report Hamstrings Maarten Gozeling AZ Case Report 1ste graads strain m. Biceps femoris bij een betaald voetballer Doelstelling: U inzicht geven in visie AZ op: - onderzoek en - behandelmethode van hamstringblessure! Overzicht: - Anatomie

Nadere informatie

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren

Nadere informatie

52 responses in 260 results

52 responses in 260 results Van: Secretariaat Vrouw&Zorg Onderwerp: Evaluatie CTG Scholingsdag --3 Datum: 3 februari 4 9:5:45 GMT+: EVALUATIE CTG scholingsdag -3 No data to display. Huidige functie 5 responses

Nadere informatie

19/03/2012. Integratie van ICF in het kinesitherapeutisch. dossier en klinisch redeneren INHOUD

19/03/2012. Integratie van ICF in het kinesitherapeutisch. dossier en klinisch redeneren INHOUD Integratie van ICF in het kinesitherapeutisch dossier en klinisch redeneren Schroyen Valentin Lic. Kinesitherapie Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Kinesitherapeuten (WVVK) Opleiding Kinesitherapie

Nadere informatie

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht Hoe vertaal ik resultaten uit de medische literatuur en richtlijnen naar de dagelijkse praktijk? Interpretatie van resultaten van geneesmiddelenonderzoek Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische

Nadere informatie

IC door de ogen van een ander

IC door de ogen van een ander IC door de ogen van een ander Cathelijne Ziedses des Plantes 1-2-2016 Inhoud Praktische zaken afgewisseld met ervaringen Voorstellen Onderzoek op de IC Post- Intensive Care Syndroom (PICS) PICS- f Wat

Nadere informatie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een Vergelijking met Rusten in Liggende Positie The Effectiveness of a Mindfulness-based Body Scan: a Comparison with Quiet Rest in the Supine

Nadere informatie

2011 Brendan Werkman, Paolo de Winter, Anne Shirley Schröder In opdracht van Fysiotherapie Medisch Centrum Noord & Hogeschool van Amsterdam

2011 Brendan Werkman, Paolo de Winter, Anne Shirley Schröder In opdracht van Fysiotherapie Medisch Centrum Noord & Hogeschool van Amsterdam 2011 Verantwoording Brendan Werkman, Paolo de Winter, Anne Shirley Schröder In opdracht van Fysiotherapie Medisch Centrum Noord & Hogeschool van Amsterdam 4-1-2011 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Methode...

Nadere informatie

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Nadine Goessens Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Utrecht, Universiteit Utrecht,

Nadere informatie

Myofasciaal Pijn Syndroom een analyse voor (para)medici

Myofasciaal Pijn Syndroom een analyse voor (para)medici \ MPS en Dry Needling - 1 Myofasciaal Pijn Syndroom een analyse voor (para)medici Frank Timmermans, fysiotherapeut en manueel therapeut Uplands Physiotherapy Clinic, Penticton, B.C. Canada Inhoud presentatie

Nadere informatie