Voorwoord. Lijst van figuren. Lijst van tabellen

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Voorwoord Lijst van figuren Lijst van tabellen v xiii xvii 1 Inleiding Causaliteit Causaliteitsonderzoek: het klassieke experiment Waarom een experiment soms niet haalbaar is Methodologische problemen van niet-experimenten Organisatie van dit boek De voorbeelddataset SPSS en Stata Notatie 31 2 Regressie-analyse Multipele regressie Het model van multipele regressie Model fit Aantal en keuze van predictoren Toetsen Assumpties Regressie met een dichotome afhankelijke variabele: logistische regressie Regressie met een afhankelijke count-variabele Poisson regressie Negatieve binomiaalregressie Zero-inflated toevoeging aan modellen Regressiemodellen met nog anders verdeelde afhankelijke variabelen 64 ix

2 x Inhoudsopgave 2.6 Nog wat statistische basics Variantie en bias Consistentie en efficiëntie van schatters 68 3 Propensity score matching Het idee van matching Een voorloper van propensity score matching: Mahalanobis metric matching Propensity score matching Overwegingen bij het gebruik van propensity score matching Diverse matchingsmethoden Nearest neighbour matching Caliper en radius matching Stratification of interval matching Kernel matching De performance van de verschillende matchingsmethoden Controle op robuustheid en sensitiviteitsanalyse Voorwaarden voor propensity score matching Grote steekproeven Een voldoende area of common support Niet te veel missende waarden De juiste functional form van het logistische regressiemodel Geen (resterende) ongemeten bias Voorbeeld: Behandeling en zedenrecidive Zelf geknutselde propensity score analyse met SPSS Stap 1: logistische regressie Stap 2: matchen Stap 3: analyse van de gematchte groepen Propensity score analyse met Stata: caliper matching Propensity score analyse met Stata: kernel matching Software Uitbreidingen Verder lezen Instrumentele variabelen Inleiding Instrumentele variabelen De methode van instrumentele variabelen Als oplossing voor verstorende variabelen Als oplossing voor simultane causaliteit 128

3 Inhoudsopgave xi Als oplossing voor meetfouten in de interventievariabele Zwakke instrumenten Overwegingen bij het gebruik van instrumentele variabelen Voorbeeld: Reclasseringstoezicht en algemene recidive De keuze van de instrumentele variabele Het instrumentele variabelen model Instrumentele variabelen met SPSS Instrumentele variabelen met Stata Software Voordelen en beperkingen Verder lezen Het regression discontinuity design Het regression discontinuity design Illustratie van het regression discontinuity design Voorbeeld: Behandeling en aantal aanhoudingen Het onderliggend continuüm Regression discontinuity design met SPSS Regression discontinuity design met Stata Sterke en zwakke punten van het regression discontinuity design Uitbreidingen Fixed effects panelmodellen Inleiding Analysetechniek voor longitudinale data Een naïeve analyse van paneldata Het fixed effects panelmodel Software Voorbeeld: Effecten van huwelijk, ouderschap en werk op criminaliteit Periode-effecten: Two-way fixed effects panelmodellen Een random effects panelmodel Fixed effects versus random effects panelmodellen Beperkingen van fixed effects panelmodellen Afsluiting Verder lezen Trajectory modellen Trajectory model Het trajectory model nader beschouwd Voorbeeld van trajectory model 219

4 xii Inhoudsopgave 7.3 Modelselectie Posterior probabilities voor groepslidmaatschap Onafhankelijke variabelen toevoegen aan het trajectory model Statistische predictoren Tijdvariërende covariaten Censoring, missing data en exposure Voorbeeld: Invloed van werk op criminaliteit Het trajectory model Het trajectory model met covariaten Beperkingen en voordelen Verder lezen Tot besluit 243 Bijlage A Appendix: Complete SPSS syntax 251 Bijlage B Appendix: Complete Stata syntax 259 Bibliografie 269 Register van onderwerpen 276 Register van auteurs 280

5 Lijst van figuren 1.1 Grafische voorstelling van een direct causaal verband tussen X en Y Grafische voorstelling van een spurieus verband tussen X en Y Grafische voorstelling van een spurieus ketenverband tussen X en Y Grafische voorstelling van multipele oorzaken van een afhankelijke variabele Grafische voorstelling van een reciproke causale relatie Grafische voorstelling van een suppressorvariabele Voorbeeld van vertekening door verschil in motivatie Voorbeeld van vertekening door verschil in risico Voorbeeld van regressie bij dichotome afhankelijke variabele Voorbeeld van de verdeling van politiecontacten in de Nederlandse bevolking Siméon-Denis Poisson ( ) Poissonverdeling van kansen op k = 0, 1, 2, 3,... bloeiende bloemen voor λ = Poissonverdelingen met λ = 1, 2, 4 en Ladislaus von Bortkiewicz ( ) Negatieve binomiaalverdeling van kansen voor N = 2, 3, 4, 5,... pogingen om 2 successen te krijgen, bij p = Schets van bias en noise van schatters Prasanta Chandra Mahalanobis ( ) Schematische voorstelling van nearest neighbour matching Schematische voorstelling van caliper matching en de area of common support Schematische voorstelling van stratification matching Kruistabel van de variabelen behandeld en type dader Kruistabel van variabelen behandeld en recidive zeden 95 xiii

6 xiv Lijst van figuren 3.7 Odds ratio van de variabelen behandeld en recidive zeden Voorspellers en hun significantie uit de logistische regressie Boxplot van propensity scores in de behandelde en onbehandelde groep SPSS-bestand met verplaatste, gesorteerde variabele PRE 1, en variabele caliper SPSS-bestand gesorteerde propensity scores (donkerder kolom) en daarvoor variabele caliper 1 met gematchten Kruistabel van behandeld en recidive zeden alleen voor de propensity gematchten Odds ratio van behandeld en recidive zeden alleen voor de propensity gematchten) Resultaat van logistische regressie met Stata Resultaat van caliper (.05) propensity score matching met Stata Resultaat van caliper (.01) propensity score matching met Stata Overzicht van matching bij caliper (.05) propensity score matching met Stata Overzicht van matching bij caliper (.01) propensity score matching met Stata Resultaat van kernel matching met Stata met 22% trimming Philip Green Wright ( ) Voorbeeld van verstorende variabele bij verband tussen roken en gezondheid Instrumentele variabelen model voor de relatie tussen rookgedrag en gezondheid Sewall Green Wright ( ) Voorbeeld van verstorende variabele bij verband tussen werk en jeugdcriminaliteit Instrumentele variabelen model voor de relatie tussen werk en jeugdcriminaliteit Voorbeeld van simultane causaliteit bij verband tussen het aanbod en de prijs van spruitjes Instrumentele variabelen model voor de relatie tussen het aanbod en de prijs van spruitjes Voorbeeld van simultane causaliteit bij verband tussen de prijs van rogge en vermogenscriminaliteit Instrumentele variabelen model voor het verband tussen de prijs van rogge en vermogenscriminaliteit 132

7 Lijst van figuren xv 4.11 Voorbeeld van endogeneity bias door meetfouten bij verband tussen de culturele participatie van ouders en kinderen Instrumentele variabelen model voor het verband tussen de culturele participatie van ouders en kinderen Endogeneity bias bij het verband tussen geweldscriminaliteit en huizenprijzen Instrumentele variabelen model voor het verband tussen geweldscriminaliteit en huizenprijzen Frequenties van categorieën reclasseringstoezicht Verdeling van reclasseringstoezicht Logistische regressie van recidive op de lengte van reclasseringstoezicht Fitmaten van logistische regressie van recidive op de lengte van reclasseringstoezicht Endogenity bias bij het verband tussen de lengte van het reclasseringstoezicht en recidive Lengte toezicht per type zedendader Lengte van reclasseringstoezicht per arrondissement Regressie-analyse in de eerste stap: fitmaten Regressie-analyse in de eerste stap: F-toets Regressie-analyse in de eerste stap: regressiemodel Regressie-analyse in de tweede stap: fitmaten Regressie-analyse in de tweede stap: regressiemodel Stata-output van ivprobit Stata-output van ivreg2: eerste deel van de 2SLS Stata-output van ivreg2: tweede deel van de 2SLS Donald Campbell ( ) Illustratie van regression discontinuity design: aantallen nieuwe delicten tegen snelheidsovertredingen Bepalen van het effect van de interventie op de threshold Voorbeeld van een niet toevallige verdeling om de threshold Voorbeeld van misspecificatie van regression discontinuity model Donald Thistlethwaite ( ) Histogram van de variabele aanhoudingen t-toets voor verband tussen aantal aanhoudingen en behandeling Descriptives van de variabele JSOAP Scatterplot van aanhoudingen en JSOAP Histogram van de variabele JSOAP 175

8 xvi Lijst van figuren 5.12 Resultaat van de regressie-analyse voor de onbehandelde zedendelinquenten Resultaat van de regressie-analyse voor de behandelde zedendelinquenten Resultaat van de regressie-analyse voor de behandelde zedendelinquenten Resultaat van de directe methode voor RDD analyse Longitudinale data aantal delicten naar werk Grafische illustratie van fixed effects schatting Resultaat logistisch fixed effects panelmodel Resultaat two-way logistisch fixed effects panelmodel Resultaat logistisch random effects panelmodel Resultaat Hausman-test Gemiddeld verloop van de frequentie van delicten plegen Verloop van de frequentie van delicten plegen voor twee homogene subgroepen Daniel Nagin (1948) Trajecten van criminele carrières bij hoog-risico jongeren (Van der Geest et al., 2011): Adolescence-limited daders (AL), Laatbloeiers (LB), Laag frequente dalers (LFD), Hoog frequente dalers (HFD), Hoog frequent chronische daders (HFC) Coëfficiënten van het model met één groep Grafische weergave van de oplossing Coëfficiënten van het model met vijf groepen Grafische weergave van de gevonden trajecten voor het vijf groepen-model Mean group probabilities van het model met vijf groepen Coëfficiënten van het model met vijf groepen met IQ als covariaat Coëfficiënten van het model met vijf groepen met werk als tijdvariërend covariaat 240

9 Lijst van tabellen 2.1 Regressiemodellen met linkfunctie en assumptie over errortermen Dossiervariabelen in SPSS bestand VM-JSO.sav Criminologische studies met instrumentele variabelen Voorbeeld van longitudinale data Voorbeeld van longitudinale data inclusief individu-specifieke gemiddelden Voorbeeld van longitudinale data inclusief individu-specifieke gemiddelden en gecentreerde variabelen Evaluatie resultaat Hausman-test Behandelkenmerken per trajectgroep Van der Geest et al. (2007) Criteria om het beste model te kiezen bij trajectory analyse BIC-waarden bij oplopend aantal groepen Overzicht van gebruikte technieken 245 xvii