De toepassingen van vegetatiekarteringen A.S. Kers, Rijkswaterstaat, AGI. In: Geonieuws p.11-14
|
|
- Fedde Peters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De toepassingen van vegetatiekarteringen A.S. Kers, Rijkswaterstaat, AGI. In: Geonieuws p Rijkswaterstaat heeft voor beheer- en beleidsevaluatie behoefte aan ruimtelijk ecologische informatie over het kust- en rivierengebied. Hierin wordt onder andere voorzien door de uitvoering van vegetatiekarteringen. De producten die uit een vegetatiekartering verkregen kunnen worden geven vlakdekkende informatie over de kwaliteit en de kwantiteit van de vegetatie van met name kwelders en uiterwaarden. Dit artikel beschrijft wat vegetatiekartering inhoudt, welke afgeleide producten op dit moment door de Adviesdienst Geo-informatie en ICT (AGI) geleverd worden en waar deze binnen Rijkswaterstaat worden toegepast. Een groep planten dat in een bepaald milieutype bij elkaar staat heet een vegetatietype of plantengemeenschap. De soortensamenstelling en de ruimtelijke patronen van vegetatietypen zijn een belangrijk onderdeel van de totale biodiversiteit. Ook bepaalt het in belangrijke mate de potenties als het leefgebied of voedsel voor dieren. Daarnaast zijn de verschillende vegetatietypen en hun soortensamenstelling belangrijk als indicator voor de milieuomstandigheden. Voor de meeste Europese landen is een nationaal overzicht gemaakt van voorkomende vegetatietypen. Kartering Tijdens het vegetatiekarteringsproces wordt met behulp van stereoscopische luchtfoto s de ruimtelijke spreiding van vegetatietypen in beeld gebracht. De soortensamenstelling van de verschillende vegetaties wordt in het veld bepaald en gekoppeld aan de ruimtelijke patronen. Het eindresultaat is een vegetatiekaart. Het proces, zoals dit door de AGI wordt uitgevoerd, wordt in het kort uitgelegd in de onderstaande inzet (volgende pagina). Na herhaling in de tijd kan op basis van verschilkaarten de vegetatieontwikkeling in beeld worden gebracht (monitoring). Op basis van een dergelijke veranderingsanalyse kan het gevoerde beheer of beleid worden getoetst. Vegetatiekaart Met een vegetatiekaart wordt allereerst een kaart bedoeld waarop de vegetatietypen in een bepaald gebied zijn weergegeven (zie figuur hiernaast en de vegetatiekaart in de inzet). Maar een vegetatiekaart is ook een GISbestand met diezelfde vegetatieinformatie. Een vegetatiekaart zoals die door de AGI wordt gemaakt, kan zowel verschillen in ruimtelijk detail (schaal 1:2.000 tot 1:10.000), als in inhoudelijk detail (op het niveau van lokale subtypen tot het niveau van landschappen). Dit is afhankelijk van het doel waar de kaart voor gebruikt wordt.
2 ! Legendamatrix Lok aal ve getatietype : Qq0 Qq3p Qq3e Ss3 Landelijk type : 25A a1/ 25A a2 25A a1 25A a2 24A a2 TNB TNB Be dre iging: TNB TNB type nr: Kp1 Lk TNB P 1140 Sm Legendacode vegetatiekaart Structuurcode Bedreigingscode KRW-code Code habitatrichtlijn TMAP vegetatiecode Kp2 Lk TNB P 1140 Sm Kp3 Lk TNB P 1140 Sw 10 Kp4 Lk TNB P 1310a SPq 100 Kp5 Lk TNB P 1310a SPq 95 5 Kp6 Lk TNB P 1310a Ss 40 Kp7 Lk TNB P 1310a Sm Kp8 Lk TNB P 1310a Sm Kp9 Lk TNB P 1310a SPq 100 Kp10 Lk TNB P 1310a SPq 90 Kp11 Lk TNB P 1310a Sm 20 Kp12 Lk TNB P 1310a Ss 20 Kp13 Lk TNB P 1310a Sm 10 Kp14 Lk TNB P 1310a Sw 5 Kp15 Hk TNB P 1320c Sm 30 Kp16 Hk TNB P 1320c Sm 10 Kp17 Hk TNB P 1320c Sm 5 "#$!% &'( #&) $%*#%$ ( & ( '
3 Zwakke en sterke punten Een zwak punt van een vegetatiekaart is dat de kaart door de complexe vorm van gegevensopslag voor een niet-vegetatiekundige moeilijk interpreteerbaar is. Dit wordt opgelost door verschillende informatieproducten, die zijn gebaseerd op een vegetatiekartering, inzichtelijker te presenteren als aparte kaartproducten. Bijvoorbeeld de vegetatiekaart die voor de Kaderrichtlijn Water wordt gebruikt of de kaart met bedreigde vegetaties die verderop in dit artikel worden beschreven. Een vegetatiekaart heeft een aantal grote pluspunten. Ten eerste is het een (inter)nationaal geaccepteerd instrument in het natuurbeleid en beheer. Vegetatietypen zijn bijvoorbeeld direct terug te vinden in het beleid van de Habitatrichtlijn, de Kaderrichtlijn Water of het nationale natuurbeleid van bijvoorbeeld het ministerie van V&W en LNV. Ten tweede kan een vegetatiekaart zowel kwantitatief als kwalitatief gedetailleerde informatie bieden over de vegetatietypen dat aansluit op elke informatiebehoefte. Bij kwantitatief gaat het om de ruimtelijke omvang van bepaalde vegetaties of kaarteenheden. Bij kwalitatief gaat het om detailinformatie over het soort vegetatie. Een ander belangrijk voordeel van de vegetatiekaart is dat de vegetatietypen op de kaart het resultaat zijn van ecologische processen die gedurende een langere periode spelen. De kartering zelf is weliswaar een momentopname, de informatie op de vegetatiekaart is dat dus niet. - Een vegetatiekaart bevat verder een grote hoeveelheid informatie. Daardoor kan de kaart dienen als basis voor diverse afgeleide producten. Voorbeelden hiervan zijn kaarten van de vegetatiestructuur of de bedreiging van de vegetatie (zie verderop in dit artikel). Ook dit is een belangrijke kracht van de vegetatiekaart. Een volgend sterk punt van dit kaarttype hangt samen met het feit dat vegetaties een hoge indicerende waarde hebben voor verschillende milieuomstandigheden. Vanuit een vegetatiekaart kunnen daarom meerdere gerelateerde kaarten worden geproduceerd. Voorbeelden zijn kaarten waarin zout-, vocht-, zuurgraad of voedselrijkdom worden weergegeven. Als laatste sterke punt kan genoemd worden dat de vegetatiekaart in een GISomgeving is opgeslagen, waardoor eenvoudig betrouwbare informatie over het ruimtelijk voorkomen van vegetatietypen berekend en gepresenteerd kan worden. Gebruik Vegetatiekaarten worden door Rijkswaterstaat (RWS) voor de volgende doelen gebruikt: Het rapporteren van de toestand van de natuur van zijn beheersgebieden in het kader van de Habitatrichtlijn en Kaderrichtlijn Water (internationaal beleid). Op nationaal niveau worden de kaarten gebruikt in het kader van het waterbeleid, zoals vastgelegd sinds de Derde Nota Waterhuishouding (V&W, 1989) en de Achtergrondnota Toekomst voor Water (Rijkswaterstaat, 1996). De uitvoering vindt onder andere plaats vanuit het programma Monitoring Waterstaatkundige Toestand des Lands (MWTL), waarbinnen de kwaliteit en kwantiteit van de natuur en het water in de Nederlandse buitendijkse gebieden wordt gemonitord; Een andere toepassing is het Trilaterale Monitoringsprogramma van de drie Waddenzeelanden. Eens in de zes jaar worden vegetatiekaarten van alle kwelders in het waddengebied geleverd aan het Waddenzeesecretariaat te Wilhelmshaven. Aan de hand van de informatie wordt getoetst of de trilaterale afspraken met Duitsland en Denemarken zijn nagekomen. Als laatste worden vegetatiekaarten ook gebruikt door de regionale diensten van RWS voor het beheer en onderhoud op lokaal en regionaal niveau. Voorbeelden zijn de monitoring van de kwelderontwikkeling in het kader van kustverdediging, de effecten van bodemdaling op Ameland door gaswinning, het project
4 natuurvriendelijke oevers in het kader van Ruimte voor de Rivier, regeneratie van zoet-zout gradiënten in het kustgebied en de vegetatieontwikkeling van tal van natuurontwikkelingsgebieden. Andere kaartproducten Op basis van de vegetatiekaart worden diverse afgeleide producten gemaakt. Hieronder volgt een aantal belangrijke voorbeelden. De vegetatiestructuurkaart Vanuit een vegetatiekaart kan vrij eenvoudig een vegetatiestructuurkaart worden afgeleid (zie figuur hiernaast). Een dergelijke structuurkaart kan ook zonder veldwerk worden ingewonnen met behulp van laseraltimetrie of op basis van stereoscopische luchtfoto-interpretatie. Een structuurkaart bestaat uit twee onderdelen, een verticale structuur (hoogte) en een horizontale structuur (openheid en patroonvorming). Beide geven weer verschillende informatie die apart of samen gebruikt kunnen worden voor verschillende doeleinden. Bij Rijkswaterstaat kunnen vegetatiestructuurkaarten gebruikt worden voor ruwheidsberekeningen van het landoppervlak in het kader van rivierafvoeren (veiligheid). Daarnaast kunnen de kaarten worden ingezet bij informatievoorziening voor natuurbeheer. Voorbeelden zijn de mate van verruiging van kwelders of duingebieden, welke weer invloed hebben op tal van dieren, zoals broedvogels. De horizontale structuur kan een belangrijke informatiebron zijn voor dynamische processen. De oppervlakte aan kaal zand in de zeereep kan bijvoorbeeld in het kader van dynamisch kustbeheer als maat dienen voor de dynamiek van de duinen. De TMAP-vegetatiekaart Tussen de drie Waddenzeelanden wordt sinds de jaren zeventig op allerlei fronten samengewerkt. Deze samenwerking heeft tot doel de bescherming en het behoud van het waddengebied. In de afgelopen jaren is hiervoor het Trilateral Monitoring and Assessment Program (TMAP) opgezet dat afstemming tussen de landen nastreeft op het gebied van onderzoek en monitoring. Een van de in totaal 28 elementen binnen deze afstemming is het monitoren van kweldervegetaties. Eind 2004 heeft Rijkswaterstaat een internationale typologie opgesteld voor alle kweldervegetaties in het gehele waddengebied (zie Bakker et al., 2005). Nu er een standaard is afgesproken tussen de drie landen zullen in de toekomst alle vegetatiekaarten van waddenkwelders worden verzameld en tot één kaart worden samengevoegd. Een voorbeeld van een TMAP-kaart van
5 Schiermonnikoog uit 2005 is gegeven in bovenstaande figuur. Inmiddels lopen er ook enkele projecten om met terugwerkende kracht oude karteringen uit de jaren 40 en 80 om te zetten naar de TMAP-typologie, waardoor deze kaarten als goed vergelijkbare streefbeelden kunnen dienen. De KRW-vegetatiekaart In 2005 is een maatlat voorgesteld om de ecologische kwaliteit van kwelders te toetsen voor het beleid van de Kaderrichtlijn Water (KRW), zie Dijkema et al., Deze Kaderrichtlijn moet er voor zorgen dat in 2019 alle Nederlandse wateren in goede ecologische toestand zijn. Voor kwelders betekent dit dat de verschillende vegetatiezones in de juiste verhouding moeten voorkomen. De typologie van de KRW-vegetatiekaart is gebaseerd op die van het eerder genoemde MWTL-programma, maar dan op het niveau van landschapszones. Op basis van deze vegetatiekaarten kan de verhouding van de zones gemakkelijk berekend, gemonitord en getoetst worden. Een voorbeeld is gegeven in bovenstaande figuur. De habitattypenkaart Een aantal gebieden in het rivierengebied en vrijwel het hele kustgebied van Nederland behoort tot de aangemelde Speciale beschermingszones die vallen onder de Habitatrichtlijn. RWS heeft zich ten doel gesteld de voor het beheersgebied aangemelde habitatrichtlijngebieden goed te beheren. Inmiddels zijn door Alterra (Janssen & Schaminée, 2003) alle habitattypen van Nederland beschreven. Op basis van de vegetatiekartering, aangevuld met een aantal geomorfologische eenheden, kan eenvoudig een habitattypenkaart worden vervaardigd (zie bovenstaande figuur), die gebruikt kan worden voor de rapportage aan Brussel. De kaart met bedreigde vegetaties De Europese Habitatrichtlijn bevat zowel lijsten van soorten die een beschermde status hebben als van te beschermen habitats (biotopen of ecosystemen). Aandacht voor een Rode lijst van bedreigde plantengemeenschappen is daarom een belangrijke bijdrage aan het behoud van vegetaties die een basaal onderdeel van de habitats vormen. Grofweg kan gesteld worden dat de Habitatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water aangeven wat we aan natuur willen behouden, terwijl de lijst bedreigde vegetaties voor een groot deel aangeeft wat de status van de habitats is op dit moment.
6 Begin 2005 is, mede op initiatief van RWS, door Alterra een belangrijk atlasproject afgerond, waarin alle voorkomende vegetatie van Nederland van vroeger en nu in beeld gebracht zijn. Op basis van de gegevens van dit project is in opdracht van de AGI de `Rode lijst van bedreigde plantengemeenschappen van Nederland uitgewerkt (Weeda et al., 2005). Deze lijst van bedreiging is gebaseerd op drie ingrediënten: internationale betekenis, trend en zeldzaamheid Uit deze lijst blijkt dat van de 13 landschapstypen in Nederland het aandeel aan bedreigde vegetaties het hoogst is bij de landschapstypen rivierengebied, duinen, en zoute en brakke terreinen. Dat hier een verantwoordelijkheid ligt voor RWS is evident: genoemde drie landschappen zijn prominente onderdelen van het beheersgebied van RWS. Ook dit type informatie kan eenvoudig worden afgeleid van een vegetatiekaart en gepresenteerd in een voor elke doelgroep te lezen kaart: hoe roder, hoe meer bedreigd (zie figuur hiernaast). Bij planning kan met natuurwaarden rekening worden gehouden als bekend is in welke gebieden bijzondere vegetaties voorkomen. Ook bij de keuze van te beschermen gebieden, zoals bij habitatrichtlijngebieden is het noodzakelijk om te weten waar de grootste kansen voor behoud en herstel aanwezig zijn. Als bekend is wat de eigenschappen van bedreigde vegetaties en de oorzaken van achteruitgang zijn, is het mogelijk de juiste bescherming- of herstelmaatregelen te nemen. Samenvattend Vegetatiekarteringen worden al lange tijd gebruikt door RWS voor de uitwerking van haar natuurbeleid en het beheer van de buitendijkse gebieden in Nederland. Nieuw is dat vanuit een vegetatiekaart meerdere kaartproducten afgeleid worden, die enerzijds meer inzichtelijk zijn en anderzijds beter aansluiten op de behoefte. Deze behoefte is er vanuit de specialistische diensten voor de rapportage die Brussel vereist (Habitatrichtlijn en Kaderrichtlijn Water) en vanuit de regionale diensten die hun lokale beheer of ingrepen willen evalueren. Literatuur Bakker, J.P., J. Bunje, K.S. Dijkema, J. Frikke, N. Hecker, A.S. Kers, P. Körber, J. Kohlus & M. Stock, Salt Marshes. In: Essink et al., Wadden Sea Quality Status Report Wadden Sea Ecosystem No. 19. Trilateral Monitoring and Assessment Group, Common Wadden Sea Secretariat, Wilhelmshaven, Germany. p Dit rapport is te downloaden op: Dijkema, K.S., D. de Jong, M.J. Vreeken-Buijs & W.E. van Duin, Kwelders en Schorren in de Kaderrichtlijn Water. Ontwikkeling van Potentiële Referenties en van Potentiële Goede Ecologische Referenties. Alterra/Texel, Rijkswaterstaat RIKZ/ /Middelburg, Rijkswaterstaat AGI/Delft. Janssen, J.A.M. & J.H.J. Schaminée, Europese natuur in Nederland. Habitattypen. KNNV Uitgeverij, Utrecht. 120 pp.
7 Weeda, E.J., A.S. Kers, L. van Duuren & J.H.J. Schaminée, Lijst van zeldzame en bedreigde vegetatietypen in Nederland. Stratiotes 30: p ing. Bas Kers Adviesdienst Geo-informatie en ICT Voor algemene vragen over vegetatiekaarten: Voor vegetatiekaarten in het kustgebied, zie: en
Kwelders en schorren, circa
Indicator 10 juli 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Door waterstaatkundige ingrepen
Nadere informatiewetenschappelijke naam vegetatietype
Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Schorren met slijkgrasvegetaties
Nadere informatieBijlage 2 bij Raamovereenkomst Biologie. Meetnetbeschrijvingen perceel 3, Ecologische kartering op basis van stereo luchtfotografie
Bijlage 2 bij Raamovereenkomst Biologie Meetnetbeschrijvingen perceel 3, Ecologische kartering op basis van stereo luchtfotografie Zaaknummer: 31113959 Datum: 30 juni 2016 Versie: 1.0 Inhoud 1 Vegetatiekartering
Nadere informatieOnderzoek-natuur. natuurdoeltypen
Onderzoek-natuur natuurdoeltypen Inhoud Algemeen Opbouw handboek Opdracht SynBioSys Wat handige links Een natuurdoeltype is een in het natuurbeleid nagestreefd type ecosysteem dat een bepaalde biodiversiteit
Nadere informatieTypische diersoorten van de Habitatrichtlijn,
Indicator 5 juli 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De laatste 10 jaar is de toestand
Nadere informatieNatuurkwaliteit en monitoring in het Natuurnetwerk en Natura 2000 / PAS
Werkwijze Natuurkwaliteit en monitoring in het Natuurnetwerk en Natura 2000 / PAS Foto: Safir Natuurkwaliteit en monitoring in het Natuurnetwerk en Natura 2000 / PAS Het Rijk, de provincies en beheerders
Nadere informatieMonitoring bodemdaling Ameland. Grote rapportage 2011
Monitoring bodemdaling Ameland Grote rapportage 2011 Voorspellingen Geomorfologie, Wad, Kwelders en Duinen Geschiedenis vanaf 1986 Luchtfoto van centrum bodemdalingsgebied Prognoses Bodemdaling Prediction
Nadere informatieLibellen van de Habitatrichtlijn,
Indicator 19 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Er staan negen soorten Nederlandse
Nadere informatieReptielen van de Habitatrichtlijn,
Indicator 28 mei 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Gladde slang, muurhagedis en zandhagedis
Nadere informatieProgramma van Eisen Gebiedsgerichte Monitoring Natura 2000 Tekstueel aangepast Juli 2009 Red. Wilmar Remmelts
Programma van Eisen Gebiedsgerichte Monitoring Natura 2000 Tekstueel aangepast Juli 2009 Red. Wilmar Remmelts Algemeen Natura 2000 heeft als hoofddoelstelling het waarborgen van biodiversiteit in Europa.
Nadere informatieNatuurkwaliteit en monitoring in de EHS
1 Natuurkwaliteit en monitoring in de EHS Rijk, provincies en beheerders hebben samen een systeem ontwikkeld voor het monitoren van natuurkwaliteit (het geheel aan dieren en planten in een bepaald gebied).
Nadere informatieAanbeveling 6: Stimuleer behoud en herstel biodiversiteit in eigen land
Aanbeveling 6: Stimuleer behoud en herstel biodiversiteit in eigen land De Taskforce Biodiversiteit & Natuurlijke Hulpbronnen adviseert: Stimuleer in eigen land reeds gestelde doelen voor het behoud en
Nadere informatieJaap de Vlas Voorzitter Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland. Bodemdalingsstudie
Jaap de Vlas Voorzitter Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland Bodemdalingsstudie 1986-2011 Stuifdijk 1882 Hon Oerd Neerlands Reid Ameland met daling Duinvalleien Stuifdijk 1882 Hon Oerd
Nadere informatieDe inrichting en het beheer van de kwelders sluit aan bij het Kwelderherstelprogramma Groningen.
Beschrijving kwelderherstelmaatregelen 1 1.1 Inleiding Aan de noordkust van Groningen heeft Groningen Seaports, mede ten behoeve van RWE, circa 24 ha. kwelders aangekocht. Door aankoop van de kwelders
Nadere informatieDeltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied
Deltaprogramma Waddengebied Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied Colofon Deltaprogramma Waddengebied Nieuwe Uitleg 1 Den Haag PROBLEEMANALYSE DELTAPROGRAMMA WADDEN Datum 10 augustus 2011 Status
Nadere informatieNatura essentietabellen Leeswijzer
Natura 2000- essentietabellen Leeswijzer Ministerie van LNV, juni 2009 Inleiding In diverse Natura 2000-documenten staat informatie over Natura 2000-doelen die sturend is voor het opstellen van beheerplannen.
Nadere informatieVlinders van de Habitatrichtlijn,
Indicator 20 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Van de vijf Habitatrichtlijnsoorten
Nadere informatieBegrenzing van het Natuurnetwerk en de Natura 2000-gebieden
Begrenzing van het Natuurnetwerk en de Natura 2000-gebieden Indicator 26 september 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieNATURA 2000 in Vlaanderen. Filiep CARDOEN Afdelingsverantwoordelijke NATUUR
NATURA 2000 in Vlaanderen Filiep CARDOEN Afdelingsverantwoordelijke NATUUR Overzicht - Algemene doelstelling - Stand van zaken afbakening SBZ - Doelstelling Natura 2000 -Implementatie: - Juridisch kader
Nadere informatieEcologische kwaliteit oppervlaktewater, 2009
Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De ecologische kwaliteit van het
Nadere informatieVraag 1. Geologie en Sedimentatie
Vraag 1. Geologie en Sedimentatie Geef korte antwoorden op onderstaande vragen (gebruik volgend vel papier), ca. 5 min. per vraag. Noordzee Waddenzee zee niveau zee niveau ca. 1 km 1 m Figuur 1. Schematische
Nadere informatieBeoordeling Vogel- en Habitatrichtlijn in Europees perspectief,
Beoordeling Vogel- en Habitatrichtlijn in Europees perspectief, 2007-2012 Indicator 20 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieQuickscan natuur Besto terrein Zwartsluis
Quickscan natuur Besto terrein Zwartsluis 3 april 2014 Zoon ecologie Colofon Titel Quickscan natuur Besto terrein Zwartsluis Opdrachtgever mro Uitvoerder ZOON ECOLOGIE Auteur C.P.M. Zoon Datum 3 april
Nadere informatieProject Noordvoort. Ontwerp ingrepen ter bevordering van een natuurlijke zeereep. Bas Arens
Project Noordvoort Ontwerp ingrepen ter bevordering van een natuurlijke zeereep Bas Arens Project Noordvoort Ontwerp ingrepen ter bevordering van een natuurlijke zeereep Bas Arens ARENS BSDO RAPPORTNUMMER
Nadere informatieNatuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,
Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2008 Indicator 15 juli 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieNatuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,
Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2010 Indicator 27 november 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieHabitatrichtlijn. Wat wil ze bereiken?
Habitatrichtlijn Habitatrichtlijn Wat wil ze bereiken? Specifiek: habitats en soorten van Europees belang in een gunstige staat van instandhouding behouden of herstellen Algemeen: bijdragen tot het waarborgen
Nadere informatieProgramma naar een Rijke Waddenzee
Programma naar een Rijke Waddenzee n Symposium Waddenacademie Kees van Es Inhoud presentatie 1. Aanleiding, opdracht en context 2. De mosseltransitie in het kort Kennisvragen 3. Streefbeeld: Wijze van
Nadere informatieEénjarige pioniervegetaties van slik- en zandgebieden met Salicornia en andere zoutminnende soorten (H1310) Verkorte naam: Zilte pionierbegroeiingen
Eénjarige pioniervegetaties van slik- en zandgebieden met Salicornia en andere zoutminnende soorten (H1310) Verkorte naam: Zilte pionierbegroeiingen 1. Status Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding
Nadere informatieDatum 10 januari 2011 Betreft Monitoring van aardgaswinning onder de Waddenzee vanaf de locaties Moddergat, Lauwersoog en Vierhuizen
> Retouradres Postbus 30032 9700 RM Groningen De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Cascadeplein 6 9726 AD Groningen Postbus 30032 9700 RM Groningen www.minlnv.nl
Nadere informatie17. Het Duinendecreet: onze kustduinen beschermd...113
I N H O U D S T A F E L 17. Het Duinendecreet: onze kustduinen beschermd...............113 SAM PROVOOST - Het Duinendecreet : doelstellingen en juridische achtergronden.............. 113 - Bijkomende duingebieden
Nadere informatieHandleiding natuurbeheerplan DEEL 2 Inventaris
1 Handleiding natuurbeheerplan DEEL 2 Inventaris versie 05/04/2019 De inventarisatie heeft als doel informatie te verzamelen om de beheerdoelstellingen - die in deel 1 verkenning van het natuurbeheerplan
Nadere informatieMeerjarenvisie 2010-2013. Samenvatting. SOVON Vogelonderzoek Nederland. Meerjarenvisie
Meerjarenvisie 2010-2013 Samenvatting SOVON Vogelonderzoek Nederland Meerjarenvisie Meerjarenvisie 2010-2013 Colofon Samenstelling: SOVON Vogelonderzoek Nederland Eindredactie: Fred Hustings Lay-out: Peter
Nadere informatieKwaliteit oppervlaktewater, 2009
Indicator 6 maart 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen
Nadere informatieNatura 2000 Botshol. Fleur Smout. Indeling van de avond. Stand van zaken beheerplan Presentatie Natuurmonumenten Terugkoppeling en vragenronde
Natura 2000 Botshol Fleur Smout 1 Indeling van de avond Stand van zaken beheerplan Presentatie Natuurmonumenten Terugkoppeling en vragenronde 2 provincie Utrecht 1 Natura 2000 Waarborgen biodiversiteit
Nadere informatieZandwinputten. Baggernet Thema-ochtend over Zandwinputten. Een overzicht. Afdelingsoverleg Bodem & Water 22 juni John Maaskant.
Zandwinputten Een overzicht Afdelingsoverleg Bodem & Water 22 juni 2009 Baggernet Thema-ochtend over Zandwinputten John Maaskant Ministerie van Verkeer & Waterstaat Marc Pruijn Ministerie van Volkshuisvesting,
Nadere informatieNatuurherstel in Duinvalleien
Natuurherstel in Duinvalleien Kan het natuurlijker? A.P.Grootjans@rug.nl 1 Universiteit Groningen, IVEM 2 Radboud Universiteit Nijmegen Opbouw lezing Hydrologisch systeem van een duinvallei Relatie hydrologie,
Nadere informatie*Vastgelegde ontkalkte duinen met Empetrum nigrum (H2140) Verkorte naam: Duinheiden met kraaihei
Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. *Vastgelegde ontkalkte duinen
Nadere informatieEvaluatie. Duinverzwaringen en Natuurbouwprojecten (zandwinlocaties) op Ameland en Schiermonnikoog 1991-2003. opq ... H. Koppejan & B.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat opq... Evaluatie Duinverzwaringen en Natuurbouwprojecten (zandwinlocaties) op Ameland en Schiermonnikoog 1991-2003 H. Koppejan & B. van Gennip december 2004 AGI/0804/GAE002
Nadere informatieWesterschelde 2001. jklmnopq. Toelichting bij de Geomorfologische kartering van de. Op basis van false colour-luchtfoto s 1:10.000 ... P.M.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat jklmnopq Meetkundige Dienst... Toelichting bij de Geomorfologische kartering van de Westerschelde 2001 Op basis van false colour-luchtfoto s 1:10.000 P.M. Loomans januari
Nadere informatie: Quickscan Flora en Fauna, Dijkstraat 23 te Gendt
Advies : Quickscan Flora en Fauna, Dijkstraat 23 te Gendt Datum : 17 december 2010 Opdrachtgever : mevrouw I. Zwartkruis Ter attentie van Projectnummer : mevrouw I. Zwartkruis : 211X04268.062985_1 Opgesteld
Nadere informatie1 NATUUR. 1.1 Natuurwetgeving & Planologie
1 NATUUR 1.1 Natuurwetgeving & Planologie De bescherming van de natuur is in Nederland vastgelegd in respectievelijk de Natuurbeschermingswet en de Flora- en faunawet. Deze wetten vormen een uitwerking
Nadere informatieProject Noordvoort. Monitoringsplan Geomorfologie. Bas Arens & Tessa Neijmeijer
Project Noordvoort Monitoringsplan Geomorfologie Bas Arens & Tessa Neijmeijer Project Noordvoort Monitoringsplan Geomorfologie Bas Arens & Tessa Neijmeijer ARENS BSDO RAPPORTNUMMER RAP2013.06 In opdracht
Nadere informatieNatura 2000 & PAS. Natura 2000 implementatie in Nederland
Natura 2000 & PAS Natura 2000 implementatie in Nederland Natura 2000 in Nederland 13-6-2016 Dia 2 Natura 2000 in Zeeland 13-6-2016 Dia 3 Natura 2000 in Zeeland Beschermd natuurmonument 13-6-2016 Dia 4
Nadere informatieMedewerker administratieve processen en systemen
processen en systemen Doel Voorbereiden, analyseren, ontwerpen, ontwikkelen, beheren en evalueren van procedures en inrichting van het administratieve proces en interne controles, rekening houdend met
Nadere informatieNatuurbescherming in Nederland
Natuurbescherming in Nederland Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Natura 2000 4 2. Ecologische Hoofdstructuur 6 3. Nationale Parken 8 4. Nationale Landschappen 10 5. Soortenbescherming 12 6. Natuurwetgeving
Nadere informatieWerkblad - Les 2 - Waterbouw en ecologie
BOUWEN MET DE NATUUR In Nederland proberen we de natuur te herstellen, maar de natuur kan zelf ook een handje helpen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de aanleg van de Marker Wadden, een eilandengroep in het
Nadere informatieOntwikkeling kernkwaliteiten Nationale Landschappen
Ontwikkeling kernkwaliteiten Nationale Landschappen Conclusie De variatie tussen de 20 Nationale Landschappen is groot, zoals blijkt uit de nulmeting van de kernkwaliteiten. Hoofdfiguur Figuur 1. Nationale
Nadere informatieTrekvissen van de Habitatrichtlijn,
Indicator 6 juli 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Acht Nederlandse trekvissoorten
Nadere informatieDynamisch kustbeheer
Dynamisch kustbeheer Terugblik: Wat wilde STOWA ook al weer? Strategienota Koers 2009-2013 van de STOWA heeft kust op de agenda. Veel vragen vanuit beheerders over de praktijk: Hoe ga ik om met bunkers
Nadere informatieWaterkwaliteit KRW, 2015
Indicator 12 januari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen
Nadere informatieOplegnotitie NNN-gebied, IJsselzone, Veerweg Olst
Oplegnotitie NNN-gebied, IJsselzone, Veerweg Olst Project: 16M8038 Onderwerp: Oplegnotitie NNN-gebied, IJsselzone, Veerweg Olst Datum: 15 maart 2018 Auteur: Ing. D. van der Veen (ecoloog LievenseCSO) Bestemd
Nadere informatieVerjonging van eilandstaarten. Alma de Groot, Albert Oost, Evert Jan Lammerts, Willem van Duin, Roos Veeneklaas, Bregje van Wesenbeeck
Verjonging van eilandstaarten Alma de Groot, Albert Oost, Evert Jan Lammerts, Willem van Duin, Roos Veeneklaas, Bregje van Wesenbeeck Aanleiding Probleem: Ecologische veroudering, m.n. vergrassing van
Nadere informatieInventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014
Inventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014 Stichting Landschapsbeheer Zeeland Lucien Calle Sandra Dobbelaar Alex Wieland 15 juli 2014 1 Inhoud Inleiding...
Nadere informatie4.6 Vissen KRW. Joep de Leeuw, RIVO en Tom Buijse, RIZA
4.6 Joep de Leeuw, RIVO (joep.deleeuw@wur.nl) en Tom Buijse, RIZA Het Nederlandse rivierengebied kan aantrekkelijker voor vissen worden als uiterwaarden een natuurlijker onderdeel vormen van de rivier.
Nadere informatieUITWERKING LODINGGEGEVENS RWS (4E CYCLUS, INCL. LIDARDATA). NULSITUATIE VOOR DE MODDERGAT, LAUWERSOOG EN VIERHUIZEN WINNINGEN.
UITWERKING LODINGGEGEVENS RWS 2003-2008 (4E CYCLUS, INCL. LIDARDATA). NULSITUATIE VOOR DE MODDERGAT, LAUWERSOOG EN VIERHUIZEN WINNINGEN. Mei 2010 Borndiep Pinkegat Eilanderbalg Schild Eems-Dollard Zoutkamperlaag
Nadere informatieAtlantische schorren (Glauco-Puccinellietalia maritimae) (H1330) Verkorte naam: Schorren en zilte graslanden. 1. Status. 2.
Atlantische schorren (Glauco-Puccinellietalia maritimae) (H1330) Verkorte naam: Schorren en zilte graslanden 1. Status Habitatrichtlijn, Bijlage I (inwerkingtreding 1994). 2. Kenschets Beschrijving: In
Nadere informatieAchtergrond rapportage beleidsregel toepassen van drainage in attentiegebieden. Juni 2011
Achtergrond rapportage beleidsregel toepassen van drainage in attentiegebieden Juni 2011 Achtergrond van de lagen benadering De oorsprong van de lagenbenadering moet gezocht worden in de negentiende eeuw,
Nadere informatieProcedurewijzer. Voor het ontwerpwijzigingsbesluit Waddenzee. #1 Waddenzee
Procedurewijzer Voor het ontwerpwijzigingsbesluit Waddenzee #1 Waddenzee Inhoud Procedurewijzer 2 Wat is Natura 2000? 2 Aanwijzingsbesluit 3 Zienswijze indienen (ontwerpwijzigingsbesluit Waddenzee) 3
Nadere informatieFactsheet: NLGWSC0005 Grondwater in diepe zandlagen
Factsheet: NLGWSC0005 -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 25 april 2014. Deze factsheet dient gezien te worden als een werkversie ten behoeve van
Nadere informatieAanvraag van een vergunning voor het wijzigen van vegetatie of van kleine landschapselementen
Aanvraag van een vergunning voor het wijzigen van vegetatie of van kleine landschapselementen ANB-47-20131016 In te vullen door de behandelende afdeling ontvangstdatum registratienummer Waarvoor dient
Nadere informatieProjectnummer: B Opgesteld door: Beno Koolstra. Ons kenmerk: :C. Kopieën aan: ARCADIS Dolf Logemann
MEMO ARCADIS NEDERLAND BV Zendmastweg 19 Postbus 63 9400 AB Assen Tel 0592 392 111 Fax 0592 353 112 www.arcadis.nl Onderwerp: Zicht op vergunbaarheid in verband met effecten op Duitse Waddeneilanden Assen,
Nadere informatieSoortenonderzoek Julianahof Zeist
Soortenonderzoek Julianahof Zeist 21 sept 2013 ZOON ECOLOGIE Colofon Titel Soortenonderzoek Julianahof Zeist Opdrachtgever mro Uitvoerder ZOON ECOLOGIE Auteur C.P.M. Zoon Datum 21 sept 2013 ZOON ECOLOGIE
Nadere informatieEcologische kennisregels rijkswateren KRW-Verkenner. Mijke van Oorschot, Gertjan Geerling, Gerben van Geest, Joost van den Roovaart, Tom Buijse
Ecologische kennisregels rijkswateren KRW-Verkenner Mijke van Oorschot, Gertjan Geerling, Gerben van Geest, Joost van den Roovaart, Tom Buijse Inhoud Achtergrond Methodiek. Rekenvoorbeelden Status en planning
Nadere informatieBijdrage provincies aan doelbereik Vogel- en Habitatrichtlijn,
Bijdrage provincies aan doelbereik Vogel- en Habitatrichtlijn, 2007-2012 Indicator 7 december 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatiePaul Janssen (RAVI), Wilko Quak (TU Delft), Paul van Asperen (RWS-AGI)
Jeroen Overbeek (GEON), Jandirk Bulens (Alterra), 116 Paul Janssen (RAVI), Wilko Quak (TU Delft), Paul van Asperen (RWS-AGI) Ontwikkeling van een Grootschalige Basiskaart Rijkswaterstaat als onderdeel
Nadere informatieMonitoring van kwelders in de Waddenzee
Monitoring van kwelders in de Waddenzee Rapport in het kader van het WOT programma Informatievoorziening Natuur i.o. (WOT IN) K.S. Dijkema W.E. van Duin E.M. Dijkman P.W. van Leeuwen Alterra - rapport
Nadere informatieGebiedswijzer De Bruuk
Programmatische Aanpak Stikstof Gebiedswijzer De Bruuk Nederland heeft ruim 160 natuurgebieden aangewezen als Natura 2000-gebied. Samen met de andere landen van de Europese Unie werkt Nederland zo aan
Nadere informatie1. Status. 2. Kenschets. 3. Definitie. H91F0 versie 1 sept 2008.doc. Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding 1994).
Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Gemengde oeverformaties met
Nadere informatieBrakelbos (Brakel) Yves Adams
Brakelbos (Brakel) Yves Adams Biotopen Deel ll # Inleiding Myriam Dumortier 1 01 Biotopen in de natuurrapportering Soorten (deel I) zijn gebonden aan biotopen (deel II) en een samenhangend geheel aan biotopen
Nadere informatieProcedurewijzer. Aanwijzingsbesluiten voor 24 Natura 2000-gebieden. Ministerie van Economische Zaken
Procedurewijzer Aanwijzingsbesluiten voor 24 Natura 2000-gebieden Ministerie van Economische Zaken 100 Procedurewijzer Inhoudsopgave Wat is Natura 2000 4 Aanwijzingsbesluit 4 In beroep gaan 5 Inzien van
Nadere informatie~ Stroomgebied KAARTENATLAS. beheerplan. 0abcdefgh
~ Stroomgebied beheerplan KAARTENATLAS 0abcdefgh Colofon Het ontwerp-stroomgebiedbeheerplan Schelde is een uitgave van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De totstandkoming is mogelijk geworden dankzij
Nadere informatieProcedurewijzer. Voor het ontwerpwijzigingsbesluit Solleveld & Kapittelduinen. #99 Solleveld & Kapittelduinen
Procedurewijzer Voor het ontwerpwijzigingsbesluit Solleveld & Kapittelduinen #99 Solleveld & Kapittelduinen Inhoud Procedurewijzer 2 Wat is Natura 2000? 2 Aanwijzingsbesluit 3 Zienswijze indienen (ontwerpwijzigingsbesluit
Nadere informatieHierbij treft u aan de antwoorden op de vragen van het lid Dijkgraaf (SGP) over de monitoring in het kader van Natura 2000 (ingezonden 7 juni 2013).
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Natuur & Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC
Nadere informatieEuropees beschermde natuur
Europees beschermde natuur Kwartelkoning Vlaanderen streeft naar 100 broedkoppels van deze soort, in 2007 waren er 6. Twee richtlijnen Vogelrichtlijn, 1979 Habitatrichtlijn, 1992 Afbakenen van gebieden
Nadere informatieToelichting Protocol Vegetatiekartering 2.5 Januari 2017
Toelichting Protocol Vegetatiekartering 2.5 Januari 2017 IN DE LOOP VAN 2015 EN 2016 IS EEN PROTOCOL VOOR VEGETATIEKARTERINGEN OPGESTELD, OP VERZOEK VAN BIJ12. DIT PROTOCOL HEEFT TOT DOEL OM DE VEGETATIEKARTERINGEN
Nadere informatieMetro & De Volkskrant van mei. Veiligheid; versterking van de kustzone
Metro & De Volkskrant van mei Project Thema DWKPrgr 418 Duurzame kust- en estuariene natuur Noordzee en kust Pieter Slim Diana Prins & Sona Prakash Overzichtkaart Nederland DE RAMP, februari 1953 Natuur
Nadere informatieNatura 2000-gebied Westerschelde & Saeftinghe
Natura 2000-gebied Westerschelde & Saeftinghe De Staatssecretaris van Economische Zaken Gelet op artikel 3, eerste lid, van Richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van
Nadere informatieDynamisch kustbeheer. Erna Krommendijk. Milieufederatie Noord-Holland. Versneller van duurzaamheid
Dynamisch kustbeheer Erna Krommendijk Milieufederatie Noord-Holland Programma veldbezoek 15 november 2013 Welkom / introductie Veldbezoek met diverse toelichtingen Lunch Wensen en kansen in deelgebieden:
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieQuick scan Ecologie Tunnel Leijenseweg Gemeente De Bilt
Quick scan Ecologie Tunnel Leijenseweg Gemeente De Bilt CONCEPT Omgevingsdienst Regio Utrecht juli 2012 kenmerk/ opgesteld door beoordeeld door Ronald Jansen Dagmar Storm INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding...
Nadere informatieSPELREGELS EHS. Een gezamenlijke uitwerking van rijk en provincies. Ministeries van LNV en VROM en de provincies
SPELREGELS EHS Spelregels voor ruimtelijke ontwikkelingen in de EHS Een gezamenlijke uitwerking van rijk en provincies Ministeries van LNV en VROM en de provincies 2 De Ecologische Hoofdstructuur, ook
Nadere informatieMonitoring Wat doen we ermee? Het gebruik van gegevens in de praktijk
Monitoring Wat doen we ermee? Het gebruik van gegevens in de praktijk Lange geschiedenis Veel gebeurd 1e 3e Provinciale milieukartering Ruimtelijk beleid, Natuurbeleid, Landschap Terreinbeheerders Beheer
Nadere informatieAantal 2014 Opp. Luchtfoto 2014
Noordvoort - Monitoring ontwikkeling geomorfologie Verandering overstuivingszones 2014-2015 Ter verbetering van de dynamiek in de zeereep tussen Zandvoort en Noordwijk zijn een aantal stuifkuilen aangelegd.
Nadere informatieG.C. Spronk
uitvoerend secretariaat Verslag Deelnemers INBO: A. Van Braeckel, G. Van Ryckegem RWS Zeeland: D. de Jong, RWS DID: B. Kers RWS Waterdienst: P. Bot, G. Spronk Afschrift aan - projectgroep Monitoring en
Nadere informatieKwabaal Gelderland Kansen voor herstel
Kwabaal Gelderland Kansen voor herstel Frank Spikmans Zaltbommel, 7 september 2017 Kwabaal Gelderland Ecologie & verspreiding Oorzaken achteruitgang Actuele toestand leefgebieden Kansen herstel Leefgebied
Nadere informatieBijlage 12a: Bedreigde plantengemeenschappen Noordvaarder. Legenda. Van der Goes en Groot 1: Schaal:
597. Bijlage 12a: Bedreigde plantengemeenschappen 29 niet gekarteerd (incl. GST gebied) 596.5 Wel gekarteerd, thans niet bedreigd (TNB, inclusief kaal) tenminste 1 potentieel bedreigde plantengemeenshap
Nadere informatieRuimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde
Een verkenning Lon Lommaert Biodiversiteit Vlaamse indicatoren Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Prioritaire soorten Natuurverkenning Gezichten van Biodiversiteit Wetenschappelijke
Nadere informatieStroomdalgraslanden in Nederland
Stroomdalgraslanden in Nederland Ontwikkeling en beheer in de Vreugderijkerwaard Veldwerkplaats rivierenlandschap Vreugderijkerwaard, 16 mei 2008 Inleiders: Karlè Sýkora (Wageningen Universiteit, Leerstoelgroep
Nadere informatieRegionale betrokkenheid bij de voorbereiding van de nominatie
Directie Regionale Zaken De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum DRZN. 2007/4545 13 december 2007 onderwerp doorkiesnummer
Nadere informatieVeranderingen in duinvegetatie met Ameland als voorbeeld. Han van Dobben en Pieter Slim
Veranderingen in duinvegetatie met Ameland als voorbeeld Han van Dobben en Pieter Slim Veranderingen in de duinen sinds ~1900 Menselijke invloed sterk vergroot, vooral door vastlegging Doel: vergroten
Nadere informatieBijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling
Bijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling........................................................................................ H. Mulder, RIKZ, juni
Nadere informatieHoofdlijnen Natuurrapport 2007
Hoofdlijnen Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Toestand plant-
Nadere informatieBiodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers
Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Myriam Dumortier Natuurrapport www.natuurindicatoren.be www.nara.be www.inbo.be Haalt Vlaanderen de 2010-doelstelling? Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen
Nadere informatieMethodieken in monitoring het landschap
Methodieken in monitoring het landschap Onderzoek in opdracht van provincies en Rijk 25 januari 2016, Anne Schmidt Aanleiding en vraagstelling Samenhangend monitoringsysteem voor alle ecologische aspecten
Nadere informatieWat is de samenhang tussen biodiversiteitsindicatoren? Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (
Indicator 1 juni 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Om natuur te beschermen en te behouden,
Nadere informatieMONITORING. Van Hall Larenstein 4 januari 2016. Renée Bekker & Marlies Ellenbroek
MONITORING Van Hall Larenstein 4 januari 2016 Renée Bekker & Marlies Ellenbroek Aanleiding NATUURPACT 2013 -> natuur- en biodiversiteitsbeleid www.bij12.nl Om dat werk goed, en in veel gevallen ook samen,
Nadere informatieDe natuurlijke kwelder als referentie voor onze half-natuurlijke kwelders. Peter Esselink
De natuurlijke kwelder als referentie voor onze half-natuurlijke kwelders Peter Esselink workshop vastelandkwelders 28 okt 2015 Stap 1 Terminologie De natuurlijke kwelder als referentie voor onze half-natuurlijke
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Datum
Nadere informatieKevers, kreeften en bloedzuigers van de Habitatrichtlijn,
Kevers, kreeften en bloedzuigers van de Habitatrichtlijn, 2012-2017 Indicator 6 februari 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatie