Quick scan VVE-programma s
|
|
- Henriette Groen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Quick scan VVE-programma s
2 Quick scan VVE-programma s IJsbrand Jepma Sjak Rutten Sandra Beekhoven November 2009
3 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Inleiding Onderzoeksvragen 9 3. Bevindingen
4 2
5 Samenvatting In opdracht van het ministerie van OCW heeft Sardes een quick scan uitgevoerd naar VVEprogramma s. De quick scan heeft betrekking op (a) het marktaandeel/gebruik van VVEprogramma s in voorschoolse voorzieningen (peuterspeelzalen en kinderdagverblijven), (b) de beweegreden(en) van de keuze voor VVE-programma s, (c) de mate waarin deze VVEprogramma s aandacht hebben voor vier onderscheiden ontwikkelingsdomeinen (taalontwikkeling en ontluikende geletterdheid, denkontwikkeling en ontluikend rekenen, motorische en creatieve ontwikkeling en persoonlijke en sociaal-emotionele ontwikkeling) en (d) de invoeringskosten van deze VVE-programma s. In deze samenvatting beschrijven we de belangrijkste bevindingen. a) Gebruik en marktaandeel VVE-programma s Er worden in Nederland negen landelijk erkende 1 VVE-programma s gebruikt in voorschoolse voorzieningen (peuterspeelzalen en kinderdagverblijven). Dit zijn: (1) Piramide, (2) Ko-totaal (Puk & Ko), (3) Startbokken, (4) Kaleidoscoop, (5) Doe meer met Bas, (6) Speelplezier, (7) Sporen, (8) Boekenpret en (9) De Taallijn. De eerste zeven programma s staan bekend als integraal centrumgericht VVE-programma. De laatste twee zijn programma s voor taalstimulering 2. Daarnaast zijn er andere programma s in gebruik die niet bekend staan als VVE-programma. Vaak betreft het hier lokale varianten, deels gebaseerd op bestaande VVE-programma s. Van de negen VVE-programma s die worden gebruikt zijn acht opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies van het NJi. Alleen Doe meer met Bas is nog niet opgenomen, dit VVE-programma is in beoordeling. De drie VVE-programma s met het grootste marktaandeel in peuterspeelzalen zijn Piramide (33 procent), Ko-totaal (Puk & Ko) (21 procent) en Startblokken (16 procent). Binnen kinderdagverblijven heeft Ko-totaal (Puk & Ko) het grootste marktaandeel met 38 procent, gevolgd door Piramide met 13 procent en daarna Boekenpret, Startblokken en Kaleidoscoop, elk met 6 procent. Tussen gemeenten van verschillende grootte zijn er verschillen in het marktaandeel van VVEprogramma s die worden gebruikt in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Op peuterspeelzalen in kleinere gemeenten wordt vaker een programma gebruikt dat niet bekend staat als VVE-programma. Peuterspeelzalen in de vier grootste gemeenten (G4) werken uitsluitend met erkende VVE-programma s. Een klein deel (7 procent) van de peuterspeelzalen die gemeentelijke subsidie krijgt voor VVE, werkt met een ander programma dan een VVEprogramma. Voor de kinderdagverblijven wordt dit percentage geschat op 14 procent. 1 Met erkend wordt bedoeld dat het VVE-programma is aangemeld bij en/of wordt genoemd in de databank Effectieve Jeugdinterventies van het NJi ( 2 De Taallijn is strikt genomen geen VVE-programma, maar een traject ter versterking van het taalaanbod in de bestaande VVE-programma s. In principe is de Taallijn in alle VVE-programma s verwerkt, wat betekent dat het een zeer groot bereik heeft. Veel groter dan het gebruik/marktaandeel van de Taallijn alleen suggereert. 3
6 b) Beweegredenen programmakeuze De allerbelangrijkste beweegreden om voor een VVE-programma te kiezen is het willen aansluiten bij het VVE-programma dat andere voor- en vroegschoolse instellingen in de directe omgeving gebruiken. Klaarblijkelijk wordt er veel waarde gehecht aan het garanderen van een doorgaande lijn tussen voorschoolse en vroegschoolse educatie. Voor 44 procent van de voorschoolse instellingen (peuterspeelzalen en kinderdagverblijven) is dit de belangrijkste beweegreden. Andere beweegredenen hebben betrekking op de pedagogisch-didactische onderbouwing (16 procent), de samenstelling van de kindpopulatie (10 procent) en de subsidievoorwaardelijke bepaling (eveneens 10 procent). Peuterspeelzalen en kinderdagverblijven verschillen niet in hun beweegredenen voor het kiezen van een VVE-programma. c) Tegemoetkoming van VVE-programma s aan vier ontwikkelingsdomeinen De negen VVE-programma s zijn beoordeeld aan de hand van een beoordelingskader waarmee is vastgesteld in hoeverre het programma aandacht heeft voor de vier onderscheiden ontwikkelingsdomeinen, (I) taalontwikkeling en ontluikende geletterdheid, (II) denkontwikkeling en ontluikend rekenen, (III) motorische en creatieve ontwikkeling en (IV) persoonlijke en sociaal-emotionele ontwikkeling 3. Tabel S1. Beoordeling VVE-programma s a.d.h.v. beoordelingskader m.b.t. aandacht voor de vier ontwikkelingsdomeinen VVE-programma type programma taalontwikkeling en denkontwikkeling en motorische en creatieve 1. Piramide integraal centrumgericht VVE-programma 2. Ko-totaal (Puk & integraal Ko) centrumgericht VVE-programma ontluikende geletterdheid ontluikend rekenen ontwikkeling persoonlijke en sociaalemotionele ontwikkeling volledig volledig volledig volledig volledig volledig in hoge mate volledig 3. Startblokken integraal centrumgericht VVE-programma 4. Kaleidoscoop integraal centrumgericht VVE-programma 5. Doe meer met Bas integraal centrumgericht VVE-programma 6. Speelplezier integraal centrumgericht VVE-programma in hoge mate in hoge mate in hoge mate volledig volledig volledig volledig volledig volledig volledig in geringe mate in geringe mate volledig volledig in hoge mate in hoge mate 4
7 (Vervolg) Tabel S1. Beoordeling VVE-programma s a.d.h.v. beoordelingskader m.b.t. aandacht voor de vier ontwikkelingsdomeinen VVE-programma type programma 7. Sporen integraal centrumgericht VVE-programma taalontwikkeling en ontluikende geletterdheid denkontwikkeling en ontluikend rekenen motorische en creatieve ontwikkeling persoonlijke en sociaalemotionele ontwikkeling in hoge mate in hoge mate in hoge mate in hoge mate 8. Boekenpret programma voor taalstimulering 9. De Taallijn programma voor taalstimulering in hoge mate niet niet niet in hoge mate niet niet niet We komen tot de conclusie dat er zeven VVE-programma s zijn die aan de voorwaarde voldoen dat ze in meer of mindere mate aandacht hebben voor de vier onderscheiden ontwikkelingsdomeinen (zie tabel S1). De mate waarin dat het geval is, varieert. De ontwikkelingsgerichte VVE-programma s als Startblokken en Sporen zijn minder voorgestructureerd dan de programmagestuurde VVE-programma s als Piramide en Ko-totaal (Puk & Ko). Het inhoudelijk aanbod van de ontwikkelingsgerichte VVE-programma s is minder expliciet omschreven. Dit maakt het lastiger om deze VVE-programma s te beoordelen in termen van aandacht besteden aan de vier ontwikkelingsdomeinen. We benadrukken verder dat de kwaliteit van uitvoering van het VVE-programma (de uitvoering zoals door de programma-ontwikkelaars bedoeld, ofwel programmagetrouwheid ) voor een groot deel de effectiviteit van het programma op de ontwikkeling van de kinderen bepaalt. Het gezamenlijke marktaandeel van de zeven VVE-programma s die (meer of minder) aandacht besteden aan de vier ontwikkelingsdomeinen bedraagt 87 procent binnen de peuterspeelzalen en 69 procent binnen de kinderdagverblijven. Tabel S2. Marktaandeel VVE-programma s die aandacht hebben voor de vier ontwikkelingsdomeinen in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven, in % locaties tegemoetkoming aan inhoudelijke kwaliteitseis peuterspeelzalen kinderdagverblijven wel 87% 69% niet 13% 31% 13 procent van de peuterspeelzalen en 31 procent van de kinderdagverblijven werken niet met VVE-programma s die aan deze inhoudelijke eis tegemoet komen. 3 Zowel de beoordeling als de schatting van de invoeringskosten van de VVE-programma s zijn voor een inhoudelijke reactie aan de programma-ontwikkelaars/-eigenaren voorgelegd. Dit heeft niet geleid tot noemenswaardige bijstellingen. 5
8 d) Aanschafkosten VVE-programma s We zijn nagegaan wat de kosten zijn voor één groep van een kinderdagverblijf/peuterspeelzaal (met 16 kinderen en twee pedagogisch medewerkers/leidsters op de groep) die wil gaan werken met het VVE-programma. De invoeringskosten van een VVE-programma op een groep laten zich uitdrukken in kosten ten aanzien van (a) materiaal (aanschaf van de methode, praatplaten, woordenlijsten e.d.), (b) omgeving/ruimte (inrichting van hoeken e.d.) en (c) scholing (trainingstraject, certificering e.d.). Het is lastig gebleken om de invoeringskosten van de VVE-programma s onderling te vergelijken, bijvoorbeeld omdat de scholingskosten op basis van uiteenlopende rekenmodellen is berekend. De hieronder genoemde bedragen zijn daarom slechts indicatief. Tabel S3. Invoeringskosten VVE-programma s (afgerond) VVE-programma kosten (in euro s) 1. Piramide 7.500,00 2. Ko-totaal (Puk & Ko) ,00 3. Startblokken 7.500,00 4. Kaleidoscoop ,00 5. Doe meer met Bas 8.500,00 6. Speelplezier 8.000,00 7. Sporen ,00 De kosten van de scholing zijn verreweg de grootste kostenpost (75 procent of nog meer van de totale kosten) bij de invoering van een VVE-programma. Sporen is het duurste VVEprogramma in aanschaf. Dit heeft grotendeels te maken met de inzet van de pedagogista en artelierista vanuit de verantwoordelijke stichting en de intensieve scholing die nodig is om de pedagogische visie en handelingen die uit het werken met dit VVE-programma voortvloeien te internaliseren in het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leidsters. 6
9 7
10 1 Inleiding Het ministerie van OCW wil via een quick scan beter inzicht krijgen in de inhoudelijke aspecten van voorschoolse educatie in de praktijk. De quick scan heeft betrekking op het gebruik van de VVE-programma s bij voorschoolse educatie. Hierbij worden vaak vier ontwikkelingsdomeinen genoemd, namelijk: 1) taalontwikkeling en ontluikende geletterdheid, 2) denkontwikkeling en ontluikend rekenen, 3) motorische en creatieve ontwikkeling en 4) persoonlijke en sociaal-emotionele ontwikkeling. Op basis van de quick scan VVE-programma s wil het ministerie een beter inzicht verkrijgen in de inhoud en het gebruik van VVE-programma s. Daarvoor is onderzoek nodig naar de mate waarin programma s gebruikt worden, welke ontwikkelingsdomeinen zij bevatten en wat de kosten zijn van de invoering van de verschillende programma s. Deze informatie is niet alleen behulpzaam in de ontwikkeling van het beleid, maar kan ook benut worden door gemeenten, peuterspeelzalen en kinderopvanginstellingen. 8
11 9
12 2 Onderzoeksvragen Er zijn in Nederland verschillende VVE-programma s in gebruik. Er zijn in het verleden enkele landelijke VVE-programma s (Piramide en Kaleidoscoop) geïntroduceerd. Inmiddels zijn meerdere nieuwe VVE-programma s op de markt gekomen. Het is gebruikelijk daarbij onderscheid te maken in drie typen VVE-programma s, te weten: 1) Type 1: integrale instellingsgerichte VVE- programma s (ook wel centrumgerichte of totaalprogramma s gericht op alle ontwikkelingsdomeinen, bijv. Piramide en Kaleidoscoop); 2) Type 2: instellingsgerichte programma s voor de cognitieve ontwikkeling/taalontwikkeling (bijv. Boekenpret, Taallijn) en 3) Type 3: gezinsgerichte programma s voor ontwikkelingsstimulering (bijv. de Stapprogramma s). De laatste tijd is er vanuit het beleid 4 steeds meer aandacht voor het benutten van effectief gebleken VVE-programma s ( evidence based ) van het eerste type. Een belangrijke reden hiervoor is dat dergelijke programma s meer gewenste effecten lijken te sorteren bij jonge kinderen dan andersoortige programma s. Bovendien is er de komende tijd sprake van een intensivering van het VVE-budget op macroniveau, waardoor voorschoolse instellingen beter in de gelegenheid worden gesteld om met dergelijke VVE-programma s te gaan werken. Tegen deze achtergrond is de quick scan VVE-programma s opgezet. De quick scan moet antwoord geven op de volgende vragen: 1. Welke VVE-programma s worden gebruikt in Nederland en welk marktaandeel hebben de programma s? 2. Wat zijn de beweegredenen voor de keuze voor het gebruik van een bepaald programma? 3. Welk deel van de VVE-programma s die (landelijk) gebruikt worden is opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies? 4a. Welk deel van de VVE-programma s beslaan de ontwikkelingsgebieden (1) taalontwikkeling en ontluikende geletterdheid, (2) denkontwikkeling en ontluikend rekenen, (3) motorische en creatieve ontwikkeling en 4) persoonlijke en sociaal-emotionele ontwikkeling? 4b. Welke VVE-programma s beslaan niet de vier genoemde ontwikkelingsgebieden? Wat ontbreekt er per programma? Wat is het (gezamenlijke en aparte) marktaandeel (percentage) van deze programma s? 5. Van de VVE-programma s die wel aan de voorwaarden voldoen, wat zijn de aanschafkosten van deze programma s (inclusief of exclusief een opleidingstraject dat aan het programma is verbonden)? 4 Ministerie van OCW (2008). Bestuurlijke overeenkomst over voorschoolse educatie in de G4. Wetsvoorstel ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (Kamerstukken II, 2008/09, , nr. 3.) 10
13 11
14 3 Bevindingen In dit hoofdstuk rapporteren we de bevindingen van de quick scan naar de VVE-programma s. Dit doen we aan de hand van de vijf onderzoeksvragen. 1. Welke VVE-programma s worden gebruikt in Nederland en welk marktaandeel hebben de programma s? We beantwoorden deze vraag afzonderlijk voor peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Peuterspeelzalen In Nederland zijn er naar schatting zo n locaties waar peuterspeelzaalwerk wordt verzorgd 5. Geschat wordt dat er binnen ongeveer locaties met een VVE-programma wordt gewerkt. Onderstaande tabel bevat informatie over het gebruik en marktaandeel van deze VVEprogramma s binnen deze peuterspeelzalen. De VVE-programma s met het grootste marktaandeel staan bovenaan in de tabel. Ook het marktaandeel van de VVE-programma s binnen peuterspeelzalen in gemeenten van verschillende grootte is berekend. Uit tabel 1a volgt dat er drie VVE-programma s zijn met een marktaandeel van redelijke omvang: (1) Piramide, (2) Ko-totaal (Puk & Ko) en (3) Startblokken. Het marktaandeel van Piramide is verreweg het grootst: 33 procent van de peuterspeelzalen die VVE verzorgen, werkt met dit VVE-programma. Voor Ko-totaal (Puk & Ko) is dit 21 procent en voor Startblokken is dit 16 procent. Kaleidoscoop en Doe meer met Bas hebben duidelijk een minder groot marktaandeel: respectievelijk 7 en 8 procent van de VVE-peuterspeelzalen werkt met deze VVEprogramma s. Boekenpret, De Taallijn en Speelplezier hebben elk een nog klein marktaandeel: respectievelijk 3 procent, 3 procent en 2 procent. Het marktaandeel van Sporen is te verwaarlozen. Er zijn verschillen in het gebruik van VVE-programma s tussen peuterspeelzalen uit gemeenten van verschillende grootte. Peuterspeelzalen in de vier grootste gemeenten (G4) hebben een duidelijke voorkeur voor Ko-totaal (Puk & Ko): 49 procent van de VVEpeuterspeelzalen werkt hiermee. De helft (50 procent) van de VVE-peuterspeelzalen binnen de G27 gebruikt Piramide. Peuterspeelzalen in gemeenten met meer dan inwoners gebruiken even vaak Piramide als Startblokken, in beide gevallen werkt 31 procent van de VVE-peuterspeelzalen met een van deze VVE-programma s. Peuterspeelzalen in gemeenten met minder dan inwoners werken ook het vaakst met Piramide: 27 procent van de VVE-peuterspeelzalen heeft dit. Op peuterspeelzalen in kleinere gemeenten zien we vaker een programma dat niet bekend staat als VVE-programma (overige VVE-programma s). Het gaat hier vaak om eigen 5 Jepma, IJ., Vegt, A.L. van der, Cuelenaere, B., Siegert, J. en Thio, V. (2009). Trends in en rondom het peuterspeelzaalwerk. Utrecht/Rotterdam: Sardes/ECORYS. 12
15 varianten van bekende VVE-programma s, of varianten als Ben ik in beeld, Peutergym, Peuterpraat, Taalrijk etc. Peuterspeelzalen in de G4 werken enkel en alleen met de grote VVE-programma s. Tabel 1a. Gebruik en marktaandeel VVE-programma s in peuterspeelzalen (aantal en % locaties)* G4 (n = 315) G27 (n = 325) > inw. (n = 470) < inw. (n = 369) totaal** (n = 2.600) Piramide 28% 50% 31% 27% 33% Ko-totaal (Puk & Ko) 49% 11% 19% 19% 21% Startblokken 7% 11% 31% 8% 16% Kaleidoscoop 16% 6% 4% 4% 7% Doe meer met Bas 0% 0% 8% 20% 8% Boekenpret 0% 3% 3% 7% 3% De Taallijn 0% 11% 0% 6% 3% Speelplezier 0% 3% 0% 5% 2% Sporen 0% 0% 0% 0% 0% andere programma s*** 0% 11% 11% 10% 8% onbekend welke 0% 0% 0% 4% 1% programma s**** * De (geschatte) cijfers uit deze tabel komen uit de Landelijke Monitor VVE We hebben ons gebaseerd op geschikte gegevens op locatieniveau uit 157 gemeenten (G4: 3 gemeenten; G27: 20 gemeenten; > inwoners: 57 gemeenten; < inwoners: 77 gemeenten). ** In de laatste kolom gaat het om gewogen aantallen en percentages locaties. Daarmee is een landelijk beeld gekregen van het marktaandeel van de VVE-programma s. Opgeteld is het marktaandeel van alle programma groter dan 100 procent; deels komt dit door dubbelgebruik, deels door kleine afrondingsverschillen. *** Dit zijn stimuleringsprogramma s die niet als VVE-programma s bekend staan: vooral allerlei lokale varianten, deels gebaseerd op bestaande programma s worden genoemd. **** Deze gemeenten gaven aan wel VVE te subsidiëren in peuterspeelzalen, maar hebben gedeeltelijke of helemaal geen informatie verschaft over het VVE-programma. Bij deze groep (7 gemeenten) zitten twee gemeenten die geen financiële middelen krijgen voor VVE. Binnen 5 procent van de peuterspeelzalen wordt met meer dan één programma gewerkt ( dubbelgebruik ). We schatten dat 7 procent van de peuterspeelzalen die gemeentelijke subsidie krijgen voor VVE, met een ander programma werken dan een VVE-programma. Dit betekent dat 2 procent van de peuterspeelzalen dit andere programma uit eigen middelen bekostigen. Daarbij komt dat voor een klein deel van de peuterspeelzalen niet bekend is of het om een VVE-programma of ander programma gaat. Gedeeltelijk komt dit doordat ze voorheen hiervoor wel subsidie kregen van de gemeente, maar nu niet meer. Toch zijn ze met het programma blijven werken. 13
16 Kinderdagverblijven Nederland telt zo n locaties waar dagopvang voor 0 tot 4-jarigen wordt gegeven 6. Geschat wordt dat binnen ongeveer 300 kinderdagverblijven met een VVE-programma wordt gewerkt. De volgende tabel geeft informatie over het gebruik en marktaandeel van deze VVEprogramma s binnen deze kinderdagverblijven. Tabel 1b. Gebruik en marktaandeel VVE-programma s in kinderdagverblijven (aantal en % locaties)* G4 (n = 88) G27 (n = 33) > inw. (n = 65) < inw. (n = 36) totaal** (n = 300) Ko-totaal (Puk & Ko) 86% 21% 35% 17% 38% Piramide 13% 36% 11% 8% 13% Boekenpret 0% 0% 6% 25% 6% Startblokken 0% 21% 11% 0% 6% Kaleidoscoop 1% 6% 11% 6% 6% Doe meer met Bas 0% 0% 8% 15% 5% De Taallijn 0% 6% 0% 19% 4% Speelplezier 0% 9% 0% 0% 1% Sporen 0% 0% 0% 0% 0% andere programma s*** 0% 3% 41% 33% 20% * De (geschatte) cijfers uit deze tabel komen uit de Landelijke Monitor VVE We hebben ons gebaseerd op geschikte gegevens op locatieniveau uit 48 gemeenten die VVE subsidiëren in de kinderopvang (G4: 4 gemeenten; G27: 10 gemeenten; > inwoners: 17 gemeenten; < inwoners: 17 gemeenten). ** In de laatste kolom gaat het om gewogen aantallen en percentages locaties. Daarmee is een landelijk beeld gekregen van het marktaandeel van de VVE-programma s. *** Dit zijn stimuleringsprogramma s die niet als VVE-programma s bekend staan: vooral allerlei lokale varianten, deels gebaseerd op bestaande programma s worden genoemd. Binnen kinderdagverblijven bestaat een ietwat ander beeld in het gebruik en marktaandeel van VVE-programma s dan binnen peuterspeelzalen. Kinderdagverblijven die met een VVE-programma werken, gebruiken meestal Ko-totaal (Puk & Ko): 38 procent van de VVE-kinderdagverblijven doet dit. Piramide heeft een marktaandeel van 13 procent. De overige VVE-programma s hebben duidelijk een minder groot marktaandeel. Sporen wordt nagenoeg niet gebruikt. Net als bij de peuterspeelzalen zien we bij de kinderdagverblijven ook verschillen in het gebruik en marktaandeel van de VVE-programma s tussen gemeenten van verschillende grootte. Waar Ko-totaal (Puk & Ko) verreweg het grootste marktaandeel heeft (86 procent) binnen VVE-kinderdagverblijven van de G4, heeft Piramide het grootste marktaandeel binnen VVE-kinderdagverblijven van de G27 (36 procent). Boekenpret heeft het grootste marktaandeel (25 procent) binnen de VVE-kinderdagverblijven van de gemeenten met minder dan inwoners. 6 Paulussen-Hoogeboom, M.C. en Gemmeke, M. (2009). Monitor capaciteit kinderopvang Capaciteitsgegevens in het jaar Amsterdam: Regioplan Beleidsonderzoek. 14
17 We schatten dat 14 procent van de kinderdagverblijven die gemeentelijke subsidie krijgen voor VVE, met een ander programma werken dan een VVE-programma. Dit betekent dat 6 procent van de kinderdagverblijven dit andere programma uit eigen middelen bekostigen. 2. Wat zijn de beweegredenen voor de keuze voor het gebruik van een bepaald programma? Met een landelijke steekproef van ruim 300 voorschoolse instellingen (142 organisaties van peuterspeelzaalwerk en 159 organisaties van kinderopvang) is gebeld om na te gaan welke beweegredenen ze hebben voor de keuze van een VVE-programma. Beweegredenen: overall Om te beginnen presenteren we de beweegredenen die peuterspeelzalen en kinderdagverblijven hebben bij de keuze van een VVE-programma, zonder onderscheid te maken naar de verschillende VVE-programma s die ze gebruiken. Tabel 2a. Beweegreden Beweegreden(en) keuze VVE-programma s (aantal en % organisaties) totaal (n = 158) 1. aansluiten bij VVE-programma in naburige voor- en vroegschoolse instellingen/ basisscholen (bijv. we wilden een doorgaande lijn in VVE met de basisschool ) 2. pedagogisch-didactische onderbouwing (bijv. paste het beste bij onze werkwijze/benadering van kinderen ) 3. samenstelling kindpopulatie (bijv. we hebben (g)een grote groep kinderen met een taalachterstand ) 4. subsidievoorwaardelijke bepaling (bijv. moest van gemeente, anders kregen we geen subsidie ) 5. gemakkelijkheid in gebruik (bijv. gebruikersvriendelijk, geeft vrijheid/ professionaliteit aan pedagogisch medewerkers/leidsters, is geen keurslijf ) 6. praktische invoering (bijv. dit VVE-programma was makkelijk in te voeren, stelt geen hoge implementatie-eisen ) 7. beleidslijn van de instelling (bijv. op managementniveau is bepaald dat we met dit VVE-programma moesten gaan werken ) 8. aanschafkosten/financiën (bijv. was de goedkoopste, paste binnen ons budget ) 9. advies van externen (bijv. er is een analyse gemaakt door een adviseur die ons dit VVE-programma aanraadde ) 10. effectiviteit (bijv. van dit programma is wetenschappelijk bewezen dat het effectief is, evidence based ) 44% 16% 10% 10% 7% 5% 3% 3% 2% 1% Verreweg de belangrijkste beweegreden om voor een VVE-programma te kiezen is het willen aansluiten bij het VVE-programma dat andere voor- en vroegschoolse voorzieningen in de directe omgeving gebruiken. Voor 44 procent van de voorschoolse instellingen is dit de belangrijkste beweegreden. Kennelijk wordt er veel waarde gehecht aan de samenwerking en afstemming met andere voor- en vroegschoolse instellingen ten einde een doorgaande leerlijn in VVE voor jonge kinderen te realiseren. De op één na belangrijkste beweegreden heeft betrekking op de pedagogisch-didactische benadering die het VVE-programma voorstaat; 16 procent van de voorschoolse instellingen 15
18 geeft deze beweegreden de hoogste prioriteit. Voorschoolse voorzieningen willen dat deze benadering aansluit bij de eigengemaakte wijze van de leidsters/pedagogisch medewerkers van de peuterspeelzaal/het kinderdagverblijf. De samenstelling van de kindpopulatie en de subsidievoorwaardelijke bepaling spelen een rol bij de keuze voor een VVE-programma, maar deze rol is betrekkelijk klein. Voor 10 procent van de voorschoolse instellingen zijn dit de belangrijkste beweegredenen. De overige beweegredenen spelen slechts een marginale rol (minder dan 10 procent) in de keuze voor een VVE-programma. Verdiepende analyses naar verschillen in beweegredenen voor peuterspeelzalen en kinderdagverblijven tonen aan dat beide type voorschoolse instellingen vrijwel dezelfde beweegredenen hebben voor de keuze van een VVE-programma. Beweegredenen voor keuze Piramide, Ko-totaal (Puk & Ko) en Startblokken Vervolgens gaan we voor de drie VVE-programma s met het grootste gebruik en marktaandeel na welke beweegreden(en) de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven hebben voor hun keuze. Tabel 2b. beweegreden(en) Beweegreden(en) keuze Piramide, Ko-totaal (Puk & Ko) en Startblokken (aantal en % organisaties) 1. aansluiten bij VVE-programma in naburige voor- en vroegschoolse instellingen/basisscholen (bijv. we wilden een doorgaande lijn in VVE met de basisschool ) 2. subsidievoorwaardelijke bepaling (bijv. moest van gemeente, anders kregen we geen subsidie ) 3. samenstelling kindpopulatie (bijv. we hebben (g)een grote groep kinderen met een taalachterstand ) 4. pedagogisch-didactische onderbouwing (bijv. paste het beste bij onze werkwijze/ benadering van kinderen ) 5. gemakkelijkheid in gebruik (bijv. gebruikersvriendelijk, geeft vrijheid/ professionaliteit aan pedagogisch medewerkers/leidsters, is geen keurslijf ) 6. praktische invoering (bijv. dit VVE-programma was makkelijk in te voeren, stelt geen hoge implementatieeisen ) 7. beleidslijn van de instelling (bijv. op managementniveau is bepaald dat we met dit VVE-programma moesten gaan werken ) 8. advies van externen (bijv. er is een analyse gemaakt door een adviseur die ons dit VVE-programma aanraadde ) 9. effectiviteit (bijv. van dit programma is wetenschappelijk bewezen dat het effectief is, evidence based ) 10. aanschafkosten/financiën (bijv. was de goedkoopste, paste binnen ons budget ) Piramide (n = 70) Ko-totaal (Puk & Ko) (n = 51) Startblokken (n = 41) 47% 39% 61% 14% 4% 5% 13% 10% 2% 11% 16% 17% 4% 12% 5% 3% 8% 2% 3% 6% 2% 1% 2% 5% 1% 0% 0% 0% 4% 0% Bij alle voorschoolse instellingen is de belangrijkste beweegreden het aansluiten bij het VVE-programma dat in naburige voor- en vroegschoolse instellingen wordt toegepast. Het relatieve belang verschilt echter per VVE-programma. Vooral voor de voorschoolse 16
19 instellingen die met Startblokken werken is dit een belangrijke beweegreden geweest voor de keuze van het VVE-programma. De keuze voor Piramide wordt daarnaast (in ongeveer gelijke mate) gemotiveerd uit drie andere beweegredenen: de subsidievoorwaardelijke bepaling, de samenstelling van de kindpopulatie en de pedagogisch-didactische onderbouwing. Alle andere beweegredenen hebben een klein aandeel in het keuzeproces. De keuze voor Startblokken, maar ook Ko-totaal (Puk & Ko) wordt daarnaast voor een betrekkelijk groot deel ingegeven door de pedagogisch-didactische onderbouwing. Overige beweegredenen spelen bij de keuze voor Startblokken slechts een kleine rol. Bij de keuze voor Ko-totaal (Puk & Ko) doet ook de gemakkelijkheid in gebruik en de samenstelling van de kindpopulatie mee. Andere beweegredenen spelen geen grote rol van betekenis. Opvallend is dat er onder invloed van een groeiend belang van evidence based de bewezen effectiviteit van een VVE-programma niet meespeelt bij de keuze. 3. Welk deel van de VVE-programma s die (landelijk) gebruikt worden is opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies? Op basis van de bevindingen bij vraag 1 blijkt dat de volgende VVE-programma s worden gebruikt bij het verzorgen van voorschoolse educatie: 1) Piramide 2) Ko-totaal (Puk & Ko) 3) Startblokken 4) Kaleidoscoop 5) Doe meer met Bas 6) Speelplezier 7) Sporen 8) Boekenpret 9) De Taallijn Van deze VVE-programma s is via raadpleging van de databank Effectieve Jeugdinterventies nagegaan of ze erin zijn opgenomen. In de databank worden alleen interventies opgenomen die op z'n minst goed zijn beschreven en theoretisch goed zijn onderbouwd. Van de interventie is erkend dat ze (in theorie) effectief zijn. Van een deel van de opgenomen interventies is de effectiviteit ook door onderzoek aangetoond. Een interventie wordt pas in de databank opgenomen na erkenning door een onafhankelijke erkenningscommissie: de erkenningscommissie Interventies van het NJi, deelcommissie Ontwikkelingsstimulering en onderwijsgerelateerde interventies en jeugdwelzijn. Er zijn ook programma's die niet in aanmerking komen voor opname in de databank Effectieve Jeugdinterventies. Bijvoorbeeld als de ontwikkelaar de interventie niet ter beoordeling wil voorleggen aan de erkenningscommissie of als de interventie niet (meer) wordt uitgevoerd. Als een VVE-programma niet is opgenomen in de databank, kan dat op impliciete wijze ook iets zeggen over de kwaliteit van het programma: het kan zijn afgewezen. 17
20 Tabel 3.1 Welke VVE-programma s zijn opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies? naam VVE-programma type programma opgenomen 1. Piramide integraal centrumgericht VVE-programma ja 2. Ko-totaal (Puk & Ko) integraal centrumgericht VVE-programma ja 3. Startblokken integraal centrumgericht VVE-programma ja 4. Kaleidoscoop integraal centrumgericht VVE-programma ja 5. Doe meer met Bas* integraal centrumgericht VVE-programma nee 6. Speelplezier integraal centrumgericht VVE-programma ja 7. Sporen integraal centrumgericht VVE-programma ja 8. Boekenpret programma voor taalstimulering ja 9. De Taallijn programma voor taalstimulering ja * Dit VVE-programma is in beoordeling. Er is nog niet bekend of het programma al dan niet (in theorie) effectief is. De raadpleging van de databank leert dat het overgrote deel van de landelijk gebruikte VVEprogramma s is opgenomen. Enkel het VVE-programma Doe meer met Bas is (nog) niet opgenomen, het is voorgelegd ter beoordeling. 4a. Welk deel van de VVE-programma s beslaan de ontwikkelingsgebieden (1) taalontwikkeling en ontluikende geletterdheid, (2) denkontwikkeling en ontluikend rekenen, (3) motorische en creatieve ontwikkeling en (4) persoonlijke en sociaalemotionele ontwikkeling? 4b. Welke VVE-programma s beslaan niet de vier genoemde ontwikkelingsgebieden? Wat ontbreekt er per programma? Wat is het (gezamenlijke en aparte) marktaandeel (percentage) van deze programma s? Vooraf De negen programma s vallen in de classificatie van de databank Effectieve Jeugdinterventies van het NJi onder twee hoofdgroepen. Zeven programma s vallen in de categorie integrale centrumgerichte VVE-programma s. Dit zijn Piramide, Ko-totaal (Puk & Ko), Startblokken, Kaleidoscoop, Doe meer met Bas, Speelplezier en Sporen. De overige twee, Boekenpret en De Taallijn, zijn programma s voor taalstimulering en besteden dus per definitie minder aandacht aan de overige drie ontwikkelingsdomeinen. De zeven programma s binnen de categorie integrale centrumgerichte VVE-programma s kennen een heel verschillende aanpak, die uitgaat van een verschillende visie op de ontwikkeling van kinderen en de wijze waarop dit in een kindercentrum gestimuleerd kan worden. Wanneer we programma s plaatsen op een continuüm dan vinden we aan de ene kant de ontwikkelingsgerichte programma s. Leidsters en pedagogisch medewerkers volgen en observeren de ontwikkeling van het kind en bieden activiteiten aan waar het kind op dat moment aan toe is. Er wordt gewerkt volgens een vaste methodiek, maar er wordt geen vaststaand inhoudelijk programma afgewerkt. Aan de andere kant van het continuüm staan de programmagestuurde VVE-programma s. Deze kennen een vaste structuur, waarbij de kinderen vaste activiteiten worden aangeboden, bijvoorbeeld via thema s. Het beschrijven van programma s in termen van de aandacht die besteedt wordt aan de vier ontwikkelingsgebieden is veel moeilijker bij ontwikkelingsgerichte programma s dan bij programmagestuurde VVE-programma s, omdat het inhoudelijk aanbod bij 18
De kwaliteit van Peuterplein
De kwaliteit van Peuterplein Een beoordeling aan de hand van de kwaliteitseisen uit Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie, Ministerie van OC en W, 7 juli 2010 Hans Cohen de Lara Sardes
Nadere informatiePiramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen
Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers,
Nadere informatiePiramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen
Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers
Nadere informatiePiramide. De educatieve methode voor alle jonge kinderen
Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide De educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers,
Nadere informatiePedagogische kwaliteit in beweging
Pedagogische kwaliteit in beweging De kinderopvang staat voor grote uitdagingen: kinderen een veilige basis en voldoende uitdaging bieden voor een gezonde ontwikkeling en hen voorbereiden op het basisonderwijs.
Nadere informatieDoe meer met Bas. Speel- en leerprogramma bij de Bas-prentenboeken
Doe meer met Bas Speel- en leerprogramma bij de Bas-prentenboeken In samenwerking met de gemeente Staphorst, directies, onderbouwleerkrachten en leid(st)ers van peuterspeelzalen in Staphorst. cip-gegevens
Nadere informatieTaalbeleidsplan Sisa Kinderopvang Kinderdagverblijven en Peuterspeelplaatsen
1 Taalbeleidsplan Sisa Kinderopvang Kinderdagverblijven en Peuterspeelplaatsen 2 Voorwoord Door middel van dit taalbeleidsplan wordt zichtbaar hoe onze voorschoolse voorzieningen bijdragen aan de taalontwikkeling
Nadere informatieCalimero. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie
Calimero Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 2 april 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 29 januari 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de voorschoolse
Nadere informatieEen vroege aanpak van achterstand in de (taal) ontwikkeling kan een slechte start op de basisschool voorkomen.
VVE, Voor- en Vroegschoolse Educatie Bij Kindcentrum Supertof wordt ontwikkelingsgericht gewerkt. Om er voor te zorgen dat ieder kind een goede start kan maken op de basisschool wordt gewerkt met de VVE-methode.
Nadere informatieKinderdagverblijf Boefje
Kinderdagverblijf Boefje Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 8 maart 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 14 januari 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit
Nadere informatieBeginpagina INSTRUCTIES VOOR HET INVULLEN
Beginpagina INSTRUCTIES VOOR HET INVULLEN De vragen in deze Landelijke VVE monitor hebben betrekking op de situatie in het schooljaar 2009 2010. Ideaal gesproken gaat u uit van één teldatum, het liefst
Nadere informatieEvaluatie trainingen Vversterk. Deelnemers eerste tranche
Evaluatie trainingen Vversterk Deelnemers eerste tranche Evaluatie trainingen Vversterk Deelnemers eerste tranche Opdrachtgever: Sardes Utrecht, februari 2008 Oberon Postbus 1423 3500 BK Utrecht tel. 030-2306090
Nadere informatieALGEMEEN We beginnen met enkele vragen over VVE in uw gemeente.
ALGEMEEN We beginnen met enkele vragen over VVE in uw gemeente. 1. Subsidieert uw gemeente de uitvoering van VVE programma's in PEUTERSPEELZALEN? Ja Nee 2. Subsidieert uw gemeente de uitvoering van VVE
Nadere informatieM O N T F O O R T g e m e e n t e
g e m e e n t e Beleidsnotitie Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie Wettelijk kader Op 1 augustus 2010 is de Wet OKE (Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie) in werking getreden.
Nadere informatieZorgboekje. Kindgegevens
Zorgboekje De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende bij het overdrachtdocument peuter kleuter in als er een zorgbehoefte bij het kind is gesignaleerd. Zij/ hij vult in wat van toepassing is
Nadere informatieUitvoeringsnotitie VVE gemeente Dalfsen Uitwerking VVE-beleid en toelichting op de beleidsregels VVE
Uitvoeringsnotitie VVE gemeente Dalfsen Uitwerking VVE-beleid en toelichting op de beleidsregels VVE Dalfsen, augustus 2012 1 Inleiding Dit document is een uitwerking van de Notitie Beleid en uitvoering
Nadere informatiePreview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit?
Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang Preview Wat is kwaliteit? Stand van zaken anno 2009 Waarom VVE in de kinderopvang? Doelgroepen Professionalisering Kwaliteit van VVE: wat werkt? Wat voegt VVE toe?
Nadere informatieHoofdstuk 8 Kenmerken van de thuisomgeving
Hoofdstuk 8 Kenmerken van de thuisomgeving De relatie tussen leesvaardigheid en de ervaringen die een kind thuis opdoet is in eerder wetenschappelijk onderzoek aangetoond: ouders hebben een grote invloed
Nadere informatieKinderdagverblijf "Plons"
Kinderdagverblijf "Plons" Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 11 april 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 14 februari 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit
Nadere informatiePedagogische werkwijze op de locatie (
Locatie: Voorschool De Vijf Sterren opgemaakt d.d.: april 2014 door: Ineke van der Haak, locatiemanager Omvang van de voorschool en de samenstelling van de groepen Er kunnen maximaal 64 kinderen per dag
Nadere informatieInhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module
Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Module 1 De Nederlandse VVE-programma s en de Taallijn VVE Hoe ontwikkelen kinderen zich. ontwikkelingsgebieden. kerndoelen, tussendoelen, leerlijnen.
Nadere informatieIKC Het Balkon. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie
IKC Het Balkon Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 2 juli 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 18 juni een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de voorschoolse
Nadere informatieLeren & Leven in het Kindcentrum
Leren & Leven in het Kindcentrum Leren & Leven Leren & Leven heeft een aanpak en een programma waarmee alle kinderen ondersteund en uitgedaagd worden in het ontwikkelen van hun unieke talenten. De aanpak
Nadere informatiePEUTER EXTRA PROJECT 2014 KDV WERELDPLEK
PEUTER EXTRA PROJECT 2014 KDV WERELDPLEK Waarom een Peuter Extra Project? We kennen ze allemaal, onze oudste peutertjes die voorheen vol enthousiasme speelden op het kinderdagverblijf of thuis zichzelf
Nadere informatieInhoud Trainersmap Verdieping
Inhoud Trainersmap Verdieping 2 Module 9 Taal Module 10 Rekenen/wiskunde en Science (basisonderwijs) Module 11 Sociaal-emotionele ontwikkeling - verdieping Module 12 Sensomotorische ontwikkeling - verdieping
Nadere informatieCulemborgs VVE beleid 2011-2014
Culemborgs VVE beleid 2011-2014 Wat is VVE? VVE staat voor voor- en vroegschoolse educatie. VVE is een programmatisch aanbod dat er op gericht is om taal- en ontwikkelingsachterstanden bij kinderen te
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Mijn Kinderopvang
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Mijn Kinderopvang Plaats : Almere LRKP nummer : 124417528 Onderzoeksnummer : 295083 Datum onderzoek : 30 januari 2018 Datum vaststelling : 25 april 2018 Pagina
Nadere informatieTaalstimulering en brede ontwikkeling voor kinderen van 0 tot 4 jaar
Taalstimulering en brede ontwikkeling voor kinderen van 0 tot 4 jaar op kinderdagverblijven Volg het kind, beleef de dag Hoe werkt Ben ik in Beeld? Ben ik in Beeld is speciaal ontwikkeld voor kinderdagverblijven.
Nadere informatieInspectierapport Pinokkio (PSZ) Mathilde Wibautstraat MC HOOFDDORP
Inspectierapport Pinokkio (PSZ) Mathilde Wibautstraat 20 2135MC HOOFDDORP Toezichthouder: GGD Kennemerland In opdracht van gemeente: Haarlemmermeer Datum inspectie: 06-07-2016 Type onderzoek : Jaarlijks
Nadere informatiePRAAT MET DE RAAD kort verslag
PRAAT MET DE RAAD kort verslag Datum: 19 mei 2015 Spreker: Corine Laurant, namens Stichting Kinderen en Ouders Onderwerp: Stichting Kinderen en Ouders als gesubsidieerde instelling voor peuterspeelzalen
Nadere informatieThema kijken en observeren
Waarom is het van belang voor leerkrachten die met jonge kinderen werken? Jonge kinderen ontwikkelen zich razendsnel. Soms gaat het in sprongen, soms lineair. Het is voor een leerkracht van belang om voortdurend
Nadere informatieVVE beleidsplan. (versie 1.2 /februari 2015)
VVE beleidsplan (versie 1.2 /februari 2015) Voorwoord Voor u ligt het eerste VVE beleidsplan van Peuterspeelzaal Kip Kakel. Hierin staat beschreven op welke wijze wij uitvoering willen geven aan de voor
Nadere informatieSamenwijs St. Jozef. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie
Samenwijs St. Jozef Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 18 maart 2019 Samenvatting Samenvatting De Inspectie van het Onderwijs heeft op 21 januari 2019 een onderzoek uitgevoerd
Nadere informatiebij het Overdrachtdocument peuter - kleuter
Zor gboek je bij het Overdrachtdocument peuter - kleuter Datum Ingevuld door: (naam en functie): STEDELIJK ZORGBOEKJE PEUTER- KLEUTER ROTTERDAM Zorgboekje De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende
Nadere informatieIn gesprek met ouders. Spel en ontwikkeling! (module 1 en 2) (module 3 en 4) Doel Verkrijgen van inzicht in het belang van spel en
Peuters spelender wijs! Een praktische verdiepingscursus voor pedagogisch medewerkers in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven De ontwikkeling van jonge kinderen gaat snel. Ze zijn altijd op ontdekkingstocht
Nadere informatiePEUTER EXTRA PROJECT 2016 KDV WERELDPLEK
PEUTER EXTRA PROJECT 2016 KDV WERELDPLEK Waarom een Peuter Extra Project? We kennen ze allemaal, onze oudste peutertjes die voorheen vol enthousiasme speelden op het kinderdagverblijf of thuis zichzelf
Nadere informatieOpbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw
Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw SLO doelen: taal, rekenen en sociaal-emotioneel PO Conferentie,Zwolle Donderdag 3 november 2011 Gäby van der Linde Wat komt
Nadere informatiePiramide voor kinderdagverblijven
Kinderdagverblijven Piramide Piramide voor kinderdagverblijven Spelend de wereld ontdekken Voor alle kinderen van 0 tot 4 jaar Plezier voor kinderen, pedagogisch medewerkers en ouders Sociaal-emotionele
Nadere informatiePiramide en Schatkist in het rekenonderwijs. Komend uur. Piramide 14-9-2010. Marlin Nijhof
Piramide en Schatkist in het rekenonderwijs Marlin Nijhof Komend uur Piramide komende maanden Schatkist komende maanden Praktische tips van mij Praktische tips van elkaar Piramide 1 Piramide & beginnende
Nadere informatiePiramide op Vlasgaard
Piramide op Vlasgaard Evenwichtig, vol afwisseling, leuk en voor elk kind! Pagina 1 Vlasgaard heeft gekozen voor het werken met Piramide in onze groepen 1 2! Gezellige lokalen met knusse hoeken voor kinderen
Nadere informatieDe Voorleesvogel voor ouders en peuters. Workshop voor leid(st)ers
De Voorleesvogel voor ouders en peuters Workshop voor leid(st)ers 1 Gemeentebibliotheek Utrecht Bureau Educatieve Ondersteuning 030-2861943 gbu.beo2@utrecht.nl 2 Inhoud Inleiding... 4 Opzet van de workshop...
Nadere informatiePedagogisch Beleid. Inschrijving
Pedagogisch Beleid Inschrijving U vertrouwt ons uw kind toe en wij willen ook het allerbeste voor uw kind. In dit gesprek kunt u meer over uw kind vertellen.zijn er bijzonderheden waar wij rekening mee
Nadere informatieSchitterende Kindertijd in Langedijk Pedagogisch werkplan Peuteropvang Kinderopvang Langedijk
Schitterende Kindertijd in Langedijk Pedagogisch werkplan Peuteropvang Kinderopvang Langedijk Pagina 1 Inhoud Inleiding... 3 1. Algemeen... 4 1.1 Locaties... 4 1.2 Algemene informatie... 4 1.3 Doelstelling...
Nadere informatieVoor en vroegschoolse educatie
Organisatie Voor en vroegschoolse educatie Hoe zit het nu precies? S K S G Centraal Bureau Heresingel 10 9711 ES Groningen Telefoon: (050) 313 77 27 E-mail: algemeen@sksg.nl Wat is VVE? De afkorting VVE
Nadere informatieAlles over. Uk & Puk. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieEffectiviteit van voor- en vroegschoolse programma s in Nederland
Effectiviteit van voor- en vroegschoolse programma s in Nederland Hans Meij, Karen Mutsaers en Toon Pennings 2009, Nederlands Jeugdinstituut / NJi Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of
Nadere informatieinfo over de voorschool Voor- en Vroegschoolse educatie
info over de voorschool Voor- en Vroegschoolse educatie Voorwoord Partou Kinderopvang Beste ouders/verzorgers, U heeft uw kind aangemeld voor een voorschool. In dit boekje vindt u alle informatie over
Nadere informatieVVE protocol. IKC Juliana. Weth. Rebellaan KA Barneveld
VVE protocol IKC Juliana Weth. Rebellaan 142 3771 KA Barneveld 0342-412165 Inhoud Overstap van peuteropvang naar kleutergroep 2 Wat is VVE? 3 Doorstroming naar de 3 De warme overdracht 3 Aanbod van de
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan Fris! Kinderdagverblijven
Pedagogisch beleidsplan Fris! Kinderdagverblijven Algemeen Pedagogisch Beleid Fris! Kinderdagverblijven Inleiding Uw kind maakt gebruik van opvang bij Fris! Kinderdagverblijven en u verwacht van ons dat
Nadere informatieOntwikkelingen rond VVE in kort bestek
Ontwikkelingen rond VVE in kort bestek Inleiding De Voor- en Vroegschoolse Educatie en de daarmee te behalen opbrengsten in de ontwikkeling van kinderen staan volop in de belangstelling vanwege het maatschappelijk
Nadere informatieAlgemene informatie Kinderopvang 0-4. November 2014
Algemene informatie Kinderopvang 0-4 November 2014 Voorwoord Positive Action wordt in Amerika met veel succes uitgevoerd. Het is een bewezen effectief programma dat positieve resultaten behaalt op zowel
Nadere informatie3. Handleiding bij de peuter-estafette
3. Handleiding bij de peuter-estafette Voor leidinggevenden en pedagogisch medewerkers peuterspeelzaal en kinderdagverblijf Een goede overdracht waarborgt de doorgaande ontwikkeling van de peuter. Bij
Nadere informatieInspectierapport Pinokkio (PSZ) Mathilde Wibautstraat 20 2135MC HOOFDDORP
Inspectierapport Pinokkio (PSZ) Mathilde Wibautstraat 20 2135MC HOOFDDORP Toezichthouder: GGD Kennemerland In opdracht van gemeente: Haarlemmermeer Datum inspectie: 20-05-2015 Type onderzoek : Jaarlijks
Nadere informatieInspectierapport Dolfijntje (PSZ) Triasplein 7 3845 GC HARDERWIJK
Inspectierapport Dolfijntje (PSZ) Triasplein 7 3845 GC HARDERWIJK Toezichthouder: GGD Noord en Oost Gelderland In opdracht van gemeente: HARDERWIJK Datum inspectie: 16-10-2014 Type onderzoek : Regulier
Nadere informatieDEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE SLEUTELBLOEM
VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE SLEUTELBLOEM Locatie : De Brinnr. : 17QS-2 Plaats : 2324 ER Leiden Regnr. : 3011610 Onderzoeksnummer
Nadere informatieVoorschoolse voorzieningen Ommen
Voorschoolse voorzieningen Ommen Ommen, juni 2012 Wat is Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Voor- en Vroegschoolse Educatie is bedoeld voor kinderen vanaf ongeveer 2½ jaar. Sommige kinderen in die leeftijd
Nadere informatieDEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE KINDERDAGVERBLIJF DE KLEINE WERELD
VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE KINDERDAGVERBLIJF DE KLEINE WERELD Locatie Kinderdagverblijf De Kleine Plaats Sassenheim Reg.nr. 3485176
Nadere informatieHieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen.
Onderbouwrapport In het onderbouwrapport waarderen wij alle genoemde aspecten ten opzichte van de leeftijd. Een waardering wordt uitgedrukt in een cijfer. U kunt via de beknopte omschrijvingen in het rapport
Nadere informatieVoorschoolse voorzieningen Ommen
Voorschoolse voorzieningen Ommen Ommen, november 2012 Voorschoolse voorzieningen Ommen Peuterontwikkeling in Ommen; in het belang van peuters Uw kind gaat naar een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf
Nadere informatieOuderbeleid Peuterdorp
Ouderbeleid Peuterdorp Ouderbeleid Peuterdorp Ouderbeleid = de visie op de positie en rol in de eigen voorziening Ouderparticipatie = de vertaling van het ouderbeleid: hoe doe je dat Ouder als klant Ouder
Nadere informatieScholing binnen BoekStart. voor de Bibliotheek en kinderopvang
Scholing binnen BoekStart voor de Bibliotheek en kinderopvang SCHOLING BINNEN BOEKSTART In het kader van BoekStart zijn trainingen ontwikkeld die Bibliotheekmedewerkers, medewerkers van de Provinciale
Nadere informatieSamen de Wereld Kleuren. Pedagogische visie
Samen de Wereld Kleuren Pedagogische visie 2 SWK-Kinderopvang Samen de Wereld Kleuren Samen de Wereld Kleuren SWK-Kinderopvang: Samen de Wereld Kleuren Onze kinderopvangorganisaties hebben aandacht voor
Nadere informatieDE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE KAAG EN BRAASSEM IN 2012
DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE KAAG EN BRAASSEM IN 2012 Utrecht, november 2012 3426545 Pagina 1 van 15 Pagina 2 van 15 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 7 1 VVE op gemeentelijk niveau 9 2 De oordelen over
Nadere informatieDeze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW.
Deze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW. Programmabureau Onderwijs Bewijs Agentschap NL Postbus 93144 2509 AC Den Haag onderwijsbewijs@agentschapnl.nl
Nadere informatieBrochure. Kindcentrum
Brochure Kindcentrum Positive Action Positive Action is een programma waarmee kinderen ondersteund en uitgedaagd worden in het ontwikkelen van hun unieke talenten. Het gaat daarbij niet alleen over goede
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE. ELMO - Kinderopvang
RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE ELMO - Kinderopvang Plaats : Herwen LRKP nummer : 199804138 Onderzoeksnummer : 290351 Datum onderzoek : 12 september 2016
Nadere informatieFeitenkaart VVE-monitor Rotterdam 2012 Onderzoek peuterspeelzalen en kinderdagverblijven
Feitenkaart VVE-monitor Rotterdam 2012 Onderzoek peuterspeelzalen en kinderdagverblijven 1 Onderzoek en Business Intelligence Deze feitenkaart bevat de resultaten van de jaarlijkse Oktobertelling onder
Nadere informatieObservatielijst peuters. Analyse doelen Jonge kind
Observatielijst peuters Analyse doelen Jonge kind Mei 2016 Verantwoording 2016 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande
Nadere informatieCongres Vversterk 21 november 2012 Pilot peutergroepen
Congres Vversterk 21 november 2012 Pilot peutergroepen Even voorstellen Laura Zwoferink, onderwijsadviseur jonge kind en VVE coördinator bij Driestar Onderwijsadvies Henrieke van der Ende, pedagogisch
Nadere informatieSamenwerkingsovereenkomst
Samenwerkingsovereenkomst Deze samenwerkingsovereenkomst is opgesteld om ouders van kinderen met een VVE indicatie binnen de kinderopvang / peuteropvang van KOV-Hebbes een helpende hand te bieden m.b.t.
Nadere informatieEvaluatie pilots ouderprogramma s VVE. Criteria voor het ouderprogramma. Resultaten evaluatieonderzoek
Evaluatie pilots ouderprogramma s VVE In 2011 heeft Marant, in opdracht van de gemeente Arnhem, onderzoek gedaan naar de bestaande ouderprogramma s VVE; in hoeverre die passen bij het VVE-beleid en aansluiten
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Merdeka
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Merdeka Plaats : Groningen LRKP nummer : 726019720 Onderzoeksnummer : 294039 Datum onderzoek : 10 oktober 2017 Datum vaststelling : 22 december 2017 INHOUDSOPGAVE
Nadere informatieCompleet programma voor taal en voorbereidend rekenen voor peuters en kleuters. Bas. project
Compleet programma voor taal en voorbereidend rekenen voor peuters en kleuters Bas project Bas prentenboeken Met illustraties van Dagmar Stam Voor peuters De slab van Bas kartonboekje, 8 blz., isbn 978-90-5030-945-5,
Nadere informatieAlles over. Kleuterplein. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieMinimax. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie
Minimax Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 24 juni 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 7 mei 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de voorschoolse
Nadere informatieVan de tweejarigen zit het merendeel op een VVE-speelzaal, bij de driejarigen zit het grootste deel op een niet-vve-speelzaal (zie figuur 1).
1 Deelname van peuters aan voorschoolse educatie In dit hoofdstuk wordt een beeld geschetst van de deelname van Leidse peuters aan VVE (voor- en vroegschoolse educatie). In Leiden wordt in het kader van
Nadere informatieBeleidsplan Voorschoolse Educatie (VVE) Welschap Kinderopvang 2019
Beleidsplan Voorschoolse Educatie (VVE) Welschap Kinderopvang 2019 Beleidsplan VVE Welschap Kinderopvang jan 2019 Pagina 1 van 8 Inhoud Inleiding... 3 1. Wat is Voorschoolse Educatie... 3 2. VVE-programma
Nadere informatieOpleidingsplan
Opleidingsplan 2017-2018 1 Opleidingsplan 2017-2018 1 Inleiding 3 Aanleiding 3 Doel 3 Visie 3 Scholing 4 Kinder EHBO 4 Taalniveau 3F 4 Scholing voor pedagogisch medewerkers die werken met 0-jarigen 4 TINK
Nadere informatieOuderbeleid Kids First COP groep
Ouderbeleid Kids First COP groep Vastgesteld januari 2015 Kids First COP groep Friesestraatweg 215 b 9743 AD Groningen T 050 3 12 43 25 E info@kidsfirst.nl www.kidsfirst.nl Ouderbeleid Kids First COP groep,
Nadere informatieEvaluatie pilot VVE Nieuwleusen
Evaluatie VVE Pilot Nieuwleusen Een samenwerking tussen: Doomijn peuterspeelzaal Kon. Julianalaan Landstede Kinderdagverblijf t Hummelhof Carinova consultatiebureau Nieuwleusen Gemeente Dalfsen Maart,
Nadere informatieInhoudsopgave. Deel I Achtergronden. 1 Inleiding 19. 2 Ontwikkeling van jonge kinderen 33
Inhoudsopgave Deel I Achtergronden 1 Inleiding 19 1.1 Kenmerken van kleuters 21 1.1.1 Kleuter en schoolkind 22 1.1.2 Typisch kleuters 23 Emotionele beleving 24 Intuïtief 24 Egocentrisme 25 Hang naar gewoontes
Nadere informatiePEUTER EXTRA PROJECT 2013 KDV WERELDPLEK
PEUTER EXTRA PROJECT 2013 KDV WERELDPLEK Waarom een Peuter Extra Project? We kennen ze allemaal, onze oudste peutertjes die voorheen vol enthousiasme speelden op het kinderdagverblijf of thuis zichzelf
Nadere informatieDEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE KINDERDAGVERBLIJF HAKIM
VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE KINDERDAGVERBLIJF HAKIM Locatie : Plaats : Diemen Registratienummer : 3233895 Onderzoeksnummer : 15364
Nadere informatieBasiskwaliteit Voorschool VVE Zaanstad CRITERIA PROFESSIONELE COMPETENTIES VOOR MEDEWERKERS, TEAM EN ORGANISATIE
Basiskwaliteit Voorschool VVE Zaanstad CRITERIA PROFESSIONELE COMPETENTIES VOOR MEDEWERKERS, TEAM EN ORGANISATIE Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 13 september 2016 1 INLEIDING Aanleiding Voorschoolse
Nadere informatieBeleidsplan Voor- en vroegschoolse Educatie 2011-2014. en nu is het OKE
Beleidsplan Voor- en vroegschoolse Educatie 2011-2014 en nu is het OKE Inhoudsopgave: I Inleiding 2 Ontwikkelingen VVE-beleid 2.1 Landelijk beleid 4 2.2 Wat betekent dit voor gemeenten 4 3 Lokaal VVE-beleid
Nadere informatieDEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL HET KLEINE AVONTUUR BASISSCHOOL AVONTURIJN
VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL HET KLEINE AVONTUUR BASISSCHOOL AVONTURIJN Locatie(s) :Peuterspeelzaal Het :Basisschool
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Kindercentrum De Zuiderenk
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Kindercentrum De Zuiderenk Plaats : Wijster LRKP nummer : 989103626 Onderzoeksnummer : 294196 Datum onderzoek : 31 oktober 2017 Datum vaststelling : 19 december
Nadere informatieBasisschool Rehoboth. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie
Basisschool Rehoboth Kwaliteitsonderzoek vroegschoolse educatie Datum vaststelling: 16 januari 2019 Samenvatting De inspectie heeft op 15 november 2018 een onderzoek uitgevoerd in groep 1 en 2 van de Rehobothschool.
Nadere informatieSamen staan we sterker
Samen staan we sterker Notitie voor Gemeente Berkelland over de harmonisatie en integratie van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang in Eibergen-Rekken-Beltrum 4 september 2008 SKER-DHG 1 Inleiding Medio
Nadere informatieConcept-Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Someren
Concept-Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Someren De ondergetekenden: 1. Gemeente Someren, voor deze overeenkomst vertegenwoordigd door dhr. T. Maas, 2. Stichting PlatOO, voor deze overeenkomst
Nadere informatiePiramide. Informatie voor ouders en verzorgers
Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide Informatie voor ouders en verzorgers Voor alle kinderen van 0 tot 7 jaar Optimale ontwikkeling van ieder kind Spel staat centraal Zelfstandig leren Wat
Nadere informatieOntwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen
Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen Presentatie pre-cool cohortonderzoek Bijeenkomst G37 30 juni 2016 Annemiek Veen Pre-COOL cohortonderzoek Kohnstamm Instituut
Nadere informatiePeuterspeelzaal De Krummelhörn
Peuterspeelzaal De Krummelhörn Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 11 juni 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 9-5-2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit
Nadere informatieSCOL Sociale Competentie Observatielijst. Analyse doelen Jonge kind
SCOL Sociale Competentie Observatielijst Analyse doelen Jonge kind Maart 2013 Verantwoording 2013 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan 2016
Welkom! Wij zijn blij dat u voor ons heeft gekozen en dat wij u mogen verwelkomen in ons kindercentrum! Bij Kindercentrum Ikky kunt u erop rekenen dat er op professioneel pedagogische wijze gewerkt wordt.
Nadere informatieKids2b. Een koffer vol bagage. Kleine kinderen worden groot. REIS vormt de kern van ons handelen; RES PEC VOOR. Het pedagogisch beleid
Op REIS met Kids2b Kids2b Kids2b is zeer verheugd dat u uw kind aan ons toevertrouwd. Wij begrijpen dat het voor S I E R u als ouder een grote stap is om een deel van de zorg en opvoeding van uw kind te
Nadere informatieGegevens voorschoolse instelling Naam instelling: Telefoonnummer: Naam medewerker: Datum van invullen: Gegevens kind Naam kind: Adres: Woonplaats:
In het kader van een sluitende aanpak voor 0 tot 6 jarigen wordt gewerkt aan de overdracht van gegevens over het ontwikkelingsverloop van peuters naar basisscholen met als resultaat het overdrachtsformulier
Nadere informatieSamen staan we sterk in de ontwikkeling van het kind. Mijn kind en VVE ouderbetrokkenheid
Samen staan we sterk in de ontwikkeling van het kind Mijn kind en VVE ouderbetrokkenheid Agenda themakoffiemiddag 13.15u-13.30u 13.30u-14.30u 14.30u-14.45u inloop met koffie / thee fototentoonstelling
Nadere informatie