Samenvatting in het Nederlands

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samenvatting in het Nederlands"

Transcriptie

1 Proefschrift_Moyo_Kruyt.book Page 167 Wednesday, eptember 10, :03 PM amenvatting amenvatting in het Nederlands Introductie Binnen de orthopaedie wordt op grote schaal gebruik gemaakt van lichaamseigen bot. Dit wordt gebruikt om het genezingsproces van vaak gecompliceerde reparaties aan het bot te stimuleren. Een goed voorbeeld is de zogenaamde posterolaterale wervelfusie: hierbij wordt het lichaamseigen bot naast de wervellichamen gelegd. Nieuw bot dat vanuit de wervellichamen groeit kan het getransplanteerde bot als model/voorbeeld gebruiken en het in de loop van de tijd volledig vervangen. Zo kunnen de twee wervellichamen met nieuw bot aan elkaar vast groeien. Door evolutionaire selectie heeft het menselijk lichaam zich gedurende minstens een miljoen jaar uiterst efficiënt ontwikkeld. Daarbij is geen rekening gehouden met de orthopaedische mogelijkheden van de laatste honderd jaar. Helaas is er dus geen (grote) voorraad reservebot aangemaakt. Het wegnemen van lichaamseigen bot (meestal uit de bekkenkam) is dus in principe een verminking die niet straffeloos kan plaats vinden. De nadelige gevolgen zijn veelomvattend en betreffen met name pijnklachten. Het is daarom een grote uitdaging een alternatief te ontwikkelen voor het lichaamseigen bot met wel alle voordelen, maar niet de nadelen. Daarvoor is het belangrijk de voordelen van het lichaamseigen bot te kennen en mee te nemen in de ontwikkeling van een alternatief: in de eerste plaats wordt het lichaamseigen bot per definitie niet als lichaamsvreemd ervaren en kan het probleemloos worden geïmplanteerd zonder afstotingsverschijnselen. Bij bot van andere (menselijke) donoren, dat veelvuldig als een alternatief wordt gebruikt, is acceptatie van het weefsel wel een probleem, naast het risico dat ziektekiemen kunnen worden overgebracht. In de tweede plaats is een belangrijk voordeel van met name het trabeculaire bot (uit de bekkenkam) dat dit een uitstekend voorbeeldmateriaal is voor het nieuwe reparatiebot. Ten derde, een omstreden maar zeer opvallend verschil tussen het lichaamseigen bot en de huidige alternatieven is dat het lichaamseigen bot vol met levende cellen zit op het moment van transplantatie. In hoeverre dit ook echt een voordeel is, is echter tot op heden onbekend. De belangrijkste reden om hieraan te twijfelen is dat de cellen gedurende de eerste periode na transplantatie afgesloten zijn van bloedvoorziening en daardoor moeilijk kunnen overleven. Vele fundamentele onderzoekers stellen daarom dat alleen in het allerbuitenste deel (zo n 300µm), of in zeer kleine transplantaten (enige kubieke 167

2 Proefschrift_Moyo_Kruyt.book Page 168 Wednesday, eptember 10, :03 PM millimeters) cellen kunnen overleven, terwijl de gangbare grootte van een klinisch toegepast transplantaat al gauw enige kubieke centimeters is (1000x zo groot). Desalniettemin wordt door vele (meer klinisch georiënteerde) onderzoekers verondersteld dat een aanzienlijk aantal van de cellen overleeft en bijdraagt aan nieuwe botvorming. Op basis van de (omstreden) voordelen die het lichaamseigen bot heeft ten opzichte van de huidige alternatieven wordt daarom verondersteld dat een optimaal alternatief moet beschikken over de volgende drie eigenschappen: 1 Volledige acceptatie door de ontvanger; 2 Optimale voorbeeldsfunctie voor nieuw bot; 3 Voorzien van levende cellen die nieuw bot kunnen vormen. Wanneer verschillende wetenschappelijke disciplines gaan samenwerken om vervangingsweefsel zoals een alternatief voor het lichaamseigen bot te ontwikkelen, noemen we dit tissue engineering. Een veelbelovende vorm van tissue engineering is ontstaan uit de combinatie van vindingen in de jaren zeventig van de vorige eeuw, door twee zeer verschillende disciplines. Vanuit de technische chemie werd ontdekt dat het mogelijk is calciumfosfaten zo te mengen en te bakken dat een poreus keramiek ontstaat. Dit materiaal bleek volledig door het lichaam te worden geaccepteerd en, beter nog, een uitstekende geleider voor nieuwe botvorming. Eigenlijk is dat ook niet zo verwonderlijk omdat het mineraal waaruit bot voor het grootste deel bestaat, chemisch gezien, van dezelfde compositie is. Vanuit de haematologie (geneeskunde) was ontdekt dat om bloed-stamcellen, die werden gebruikt voor beenmergtransplantaties, buiten het lichaam te laten groeien, deze cellen op een matras van ondersteunende cellen gekweekt moesten worden. Deze cellen bleken in het beenmerg aanwezig en werden stromale cellen (= Latijn voor matrascellen) genoemd. Lang bleven deze cellen alleen verdienstelijk voor het kweken van de haematologische cellen, tot werd ontdekt dat deze stromale cellen zich in allerlei richtingen konden ontwikkelen. De celsoorten die zo ontstaan bevonden zich allemaal binnen een bepaalde embryonale kiemlaag, de zogenaamde mesodermale laag, waaruit het steun en bewegingsapparaat ontstaat, met onder andere bot en kraakbeencellen. Een andere naam voor deze cellen is ook wel mesenchymale stamcellen. Het onderzoek kwam in een stroomversnelling toen bleek dat de combinatie van poreus keramiek als een dragermateriaal met deze cellen osteogeen was, dit wil zeggen uit zichzelf bot kon maken op plaatsen waar bot normaal niet voorkomt (bijvoorbeeld in de spieren). indsdien is er veel onderzoek gedaan naar tissue 168

3 Proefschrift_Moyo_Kruyt.book Page 169 Wednesday, eptember 10, :03 PM amenvatting engineered bot. Ook in een botomgeving (waar het uiteindelijk zal moeten functioneren) bleek het in staat de genezing te versnellen. Hoewel in het begin snel vooruitgang werd geboekt, met name in kleine proefdieren met relatief kleine implantaten, is de doorbraak naar de kliniek nog niet gekomen. Dit komt met name doordat grotere implantaten (met een veel slechtere overlevingskans) het een stuk minder goed blijken te doen. Zoals zo vaak bij nieuwe ontwikkelingen blijkt ook tissue engineering veel gecompliceerder dan gehoopt. Het doel van ons onderzoek was verschillende aspecten van bot tissue engineering met betrekking tot de haalbaarheid in de klinisch situatie te onderzoeken: 1 Onderzoeken wat de rol is van levende cellen in lichaamseigen bot; 2 Onderzoeken wat de rol is van levende cellen in tissue engineered bot; 3 Ontwikkelen van een techniek om cellen te markeren en vervolgen; 4 Optimaliseren van de tissue engineering techniek; 5 Onderzoeken van de haalbaarheid van tissue engineering voor klinische toepassingen. Daarvoor hebben we vooral gebruik gemaakt van een model waarbij we de werking onderzochten van relatief grote implantaten in de spieren van de geit. Het voordeel van dit model (in de spieromgeving) is dat veel verschillende condities tegelijkertijd kunnen worden onderzocht en dat het gevonden bot met zekerheid afkomstig is van het implantaat en niet deels van omringend bot, zoals in een botomgeving. Bevindingen Ad. 1: De rol van levende cellen in lichaamseigen bot hebben we onderzocht door bot zowel levend als dood te transplanteren in de spieren van geiten. Immers, als levende cellen een rol spelen, zou een verschil meetbaar moeten zijn. Na 12 weken implantatie was inderdaad een groot verschil zichtbaar. Een deel van de dode transplantaten was na 12 weken totaal verdwenen terwijl de levende transplantaten als stevige massa s van (nieuw) bot werden teruggevonden. In tegenstelling tot het dode bot had het levend getransplanteerde bot veel nieuw bot gevormd. Ad. 2: De rol van levende cellen in tissue engineered bot hebben we op een vergelijkbare manier onderzocht. Ook hier bleek nieuwe botvorming in de spier alleen mogelijk met levend getransplanteerde cellen. 169

4 Proefschrift_Moyo_Kruyt.book Page 170 Wednesday, eptember 10, :03 PM Ad. 3: Een andere methode om te onderzoeken wat de rol is van de cellen, is deze voordat ze worden getransplanteerd te markeren en later in het histologisch beeld te identificeren. Eerst hebben we een markering onderzocht met een fluorescerende stof. Deze kon de cellen goed markeren maar bleek helaas door niet-gemarkeerde gastheercellen cellen te kunnen worden overgenomen. Hierdoor kon de afkomst van gemarkeerde cellen niet meer met zekerheid worden vastgesteld. Een andere methode die we hebben ontwikkeld was met een zogenaamde retrovirale marker. Dit is een methode die met behulp van een virus een markering aanbrengt in het DNA van de cellen en daardoor zeer specifiek is en blijft. Deze methode bleek succesvol en in een studie naar tissue engineered bot in muizen konden we via een directe weg aantonen dat deze cellen inderdaad het nieuwe bot maakten. Ad. 4: Voor het optimaliseren van de techniek hebben we verschillende dragermaterialen en procedures onderzocht. Wat betreft het dragermateriaal bleek dat naast de gewone (macro)porositeit ook de microporositeit van groot belang is. De door IsoTis ontwikkelde drager van biphasisch calciumphosphaat (BCP) met een hoge microporositeit bleek uiteindelijk optimaal. Daarnaast bleek het goed mogelijk om tijdens de operatie cellen die bewaard waren in vloeibare stikstof direct te gebruiken. Dit maakt de procedure een stuk eenvoudiger in vergelijking met de procedure die daarvoor werd gebruikt. Daarbij werd de combinatie van cellen en drager eerst nog een week doorgekweekt en werden de cellen door bepaalde stoffen toe te voegen gestimuleerd om botcel te worden. De operatie moest daarom al een week van te voren vast staan. Wanneer de operatie op het laatst toch niet door zou kunnen gaan (wat in een ziekenhuis niet ondenkbaar is) zou alle moeite voor niets zijn geweest. Ad. 5: Om te onderzoeken of de tissue engineering techniek ook werkte in een klinisch relevant model, hebben we deze onderzocht in een groot botdefect in de geit. Het grote verschil met de andere studies in de spieren was: 1) de grootte van de transplantaten, waardoor overleven van cellen nog moeilijker was en 2) de omgeving. De botomgeving is toch heel anders dan in de spier. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat het normale reparatieproces in bot, als reactie op een door ons aangebracht defect, helemaal niet gediend is van de grote hoeveelheid cellen die worden geïmplanteerd. Hoewel er op de korte termijn (9 weken) wel een positief effect van de cellen meetbaar was, bleek dit op de langere termijn (12 weken) niet meer aanwezig. Mogelijk komt dit doordat het reparatiemechanisme van het bot zo sterk is dat het effect van de cellen wordt overschaduwd. 170

5 Proefschrift_Moyo_Kruyt.book Page 171 Wednesday, eptember 10, :03 PM amenvatting Conclusie De resultaten zijn tot nu toe zeer bemoedigend. Het levend zijn van zowel lichaamseigen bot als van tissue engineered bot bleek een absolute voorwaarde voor nieuwe botvorming in de spieren van de geit. Dit betekent dat het uitgangspunt van de noodzaak van levende cellen voor tissue engineering kan worden onderbouwd. Het onderzoek naar de gemarkeerde cellen heeft ook laten zien dat die cellen inderdaad in het nieuw gevormde bot aanwezig zijn. De manier waarop het nieuw gevormde bot zich gedraagt is echter nog onduidelijk, en met name of het echt een bijdrage levert in klinisch relevante situaties is nog niet aangetoond. De techniek staat dus nog in de kinderschoenen en van een volwaardig alternatief voor het lichaamseigen bot is nog geen sprake. Toch kunnen we op basis van het onderzoek concluderen dat tissue engineering de potentie heeft een ideaal alternatief voor het lichaamseigen bot te worden. 171

2.3 Bot en andere musculoskeletale weefsels

2.3 Bot en andere musculoskeletale weefsels .3 Bot en andere musculoskeletale weefsels.3. Achtergrond In de geneeskunde worden bot en andere musculoskeletale weefsels op verschillende manieren gebruikt, bijvoorbeeld bij de reconstructie van het

Nadere informatie

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het testen van een nieuw calciumfosfaat keramiek met botgroeistimulerende eigenschappen (EpitaxOs) als botvervanger in mond- kaak en aangezichtschirugische

Nadere informatie

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Ontwikkelen van een eilandjesbron ten behoeve van transplantatie van geëncapsuleerde eilandjes van Langerhans voor behandeling van diabetes 1.2 Looptijd van

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/37810 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Garde, Mark Paul van der Title: Different strategies to improve the use of the

Nadere informatie

Eindexamen vwo biologie pilot 2012 - I

Eindexamen vwo biologie pilot 2012 - I Bloedziekte verhelpen met huidcellen Een internationaal team van stamcelonderzoekers rapporteert een doorbraak in de behandeling van Fanconi anemie, een erfelijke bloedziekte. De onderzoekers verwachten

Nadere informatie

Xenotransplantatie is de transplantatie van organen, weefsels of cellen van de ene diersoort naar de andere diersoort, dus ook van dier naar mens.

Xenotransplantatie is de transplantatie van organen, weefsels of cellen van de ene diersoort naar de andere diersoort, dus ook van dier naar mens. Samenvatting door een scholier 1810 woorden 7 maart 2002 5,5 59 keer beoordeeld Vak ANW Xenotransplantatie uitleg in het kort Xenotransplantatie is de transplantatie van organen, weefsels of cellen van

Nadere informatie

Stamcelonderzoek heeft de juiste zetjes nodig

Stamcelonderzoek heeft de juiste zetjes nodig 11 door Marian Tjaden Tussen hype en belofte Stamcelonderzoek heeft de juiste zetjes nodig Je zou er organen mee kunnen kweken in een petrischaaltje, zodat er nooit meer een donortekort zou zijn. En dwarslaesies

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting. Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus

Nederlandse samenvatting. Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus Nederlandse samenvatting Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus Baarmoederhalskanker is de op een na meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Elk jaar krijgen wereldwijd ongeveer 500.000

Nadere informatie

BoneAlbumin. Vragen & Antwoorden. humaan allograft

BoneAlbumin. Vragen & Antwoorden. humaan allograft BoneAlbumin Vragen & Antwoorden humaan allograft BoneAlbumin is een humaan allograft. Wat betekent dat? Wat betekent menselijk bot graft? Bot vervangend materiaal kan zijn: synthetisch, mineraal-basis

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse samenvatting

Chapter 9. Nederlandse samenvatting Chapter 9 Nederlandse samenvatting 150 Samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING De natuurlijke afweer van het lichaam wordt verzorgd door het immuunsysteem. Zonder immuunsysteem zouden pathogenen zoals virussen

Nadere informatie

MYCOBACTERIËLE FACTOREN BETROKKEN BIJ GRANULOOMVORMING

MYCOBACTERIËLE FACTOREN BETROKKEN BIJ GRANULOOMVORMING Nederlandse samenvatting MYCOBACTERIËLE FACTOREN BETROKKEN BIJ GRANULOOMVORMING Tuberculose Tuberculose (TBC) is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Infectie

Nadere informatie

ALGEMENE SAMENVATTING

ALGEMENE SAMENVATTING ALGEMENE SAMENVATTING Aantrekkelijke translationele doeleinden voor bot tissue engineering en regeneratieve geneeskunde zijn onder andere aandoeningen aan het skelet, zoals degeneratieve afwijkingen van

Nadere informatie

Chapter 6. Nederlandse samenvatting

Chapter 6. Nederlandse samenvatting Chapter 6 Nederlandse samenvatting Chapter 6 122 Nederlandse samenvatting Het immuunsysteem Het immuunsysteem (of afweersysteem) beschermt het lichaam tegen lichaamsvreemde en ziekmakende organismen zoals

Nadere informatie

humaan allograft Vragen & Antwoorden

humaan allograft Vragen & Antwoorden humaan allograft Vragen & Antwoorden BoneAlbumin is een humaan allograft. Wat betekent dat? Bot vervangend materiaal kan zijn: synthetisch, mineraal-basis een xenograft uit dierlijk weefsel, een allograft

Nadere informatie

Summary in Dutch (Nederlandse samenvatting voor leken)

Summary in Dutch (Nederlandse samenvatting voor leken) Summary in Dutch (Nederlandse samenvatting voor leken) 13_Smakman.indd 173 10-02-2006 11:30:37 Het menselijk lichaam bestaat uit een groot aantal organen en weefsels die zijn opgebouwd uit miljarden cellen.

Nadere informatie

100 jaar Antoni van Leeuwenhoek

100 jaar Antoni van Leeuwenhoek 100 jaar Antoni van Leeuwenhoek Onze toekomstdroom Het Antoni van Leeuwenhoek koos 100 jaar geleden al voor de grensverleggende weg door onderzoek en specialistische zorg samen te voegen met één scherp

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Marel, Sander van der Title: Gene and cell therapy based treatment strategies

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Transplantatie

Praktische opdracht Biologie Transplantatie Praktische opdracht Biologie Transplantatie Praktische-opdracht door een scholier 1784 woorden 19 oktober 2010 7,5 6 keer beoordeeld Vak Biologie Orgaantransplantatie Wat houdt een transplantatie in? Inleiding

Nadere informatie

Fundamenten van het menselijk lichaam

Fundamenten van het menselijk lichaam Fundamenten van het menselijk lichaam Wie alle ontwikkelingen op biomedisch gebied probeert bij te houden, moet het af en toe wel duizelen. Maar ondanks de explosief toegenomen kennis is het menselijk

Nadere informatie

Mitochondriën en oxidatieve stress

Mitochondriën en oxidatieve stress Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Ons richten op oxidatieve stress bij de ziekte van Huntington Celschade

Nadere informatie

Werkstuk ANW Xenotransplantatie

Werkstuk ANW Xenotransplantatie Werkstuk ANW Xenotransplantatie Werkstuk door een scholier 1752 woorden 21 november 2001 4,8 22 keer beoordeeld Vak ANW Inhoudsopgave Deel 1. Inleiding: Soorten transplantatie Soorten transplantaties Xenotransplantatie

Nadere informatie

Werkstuk ANW Gentherapie

Werkstuk ANW Gentherapie Werkstuk ANW Gentherapie Werkstuk door een scholier 2605 woorden 27 april 2003 5,8 40 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Het onderwerp dat wij hebben gekozen is: genezen met gentherapie. Wij hebben voor

Nadere informatie

lymphoproliferative disease, PTLD), de medische term voor lymfklierkanker na transplantatie. Dit is de ziekte waar dit proefschrift over gaat.

lymphoproliferative disease, PTLD), de medische term voor lymfklierkanker na transplantatie. Dit is de ziekte waar dit proefschrift over gaat. Samenvatting SAMENVATTING Het transplanteren van organen zoals hart, longen, nieren en lever is een algemeen aanvaarde en frequent uitgevoerde behandeling in het geval van orgaanfalen wanneer geen andere

Nadere informatie

De EUSTITE matrix Wat moet er gemeld worden?

De EUSTITE matrix Wat moet er gemeld worden? De EUSTITE matrix Wat moet er gemeld worden? Minisymposium Weefselvigilantie juni 9 Marjan Happel, projectcoördinator weefselvigilantie EUSTITE EUSTITE (European Union Standards and Training in the Inspection

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Introductie Wat zijn T cellen? T cellen zijn witte bloedcellen die een cruciale rol spelen bij het beschermen tegen ziekteverwekkers zoals virussen en bacteriën. Dit doen zij door middel van

Nadere informatie

Stage mogelijkheid in brandwondenonderzoek. Preklinisch onderzoek. Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra Nederland

Stage mogelijkheid in brandwondenonderzoek. Preklinisch onderzoek. Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra Nederland Stage mogelijkheid in brandwondenonderzoek Preklinisch onderzoek Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra Nederland 1/5 De Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra in Nederland (VSBN) (engelse naam:

Nadere informatie

De overeenkomsten tussen de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington

De overeenkomsten tussen de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Succesvolle gentherapiestudie bij de ziekte van Parkinson geeft

Nadere informatie

Medium stekelige wat? Hoe maak je nieuwe neuronen?

Medium stekelige wat? Hoe maak je nieuwe neuronen? Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Huidcellen veranderen in hersencellen: doorbraak in het onderzoek

Nadere informatie

146

146 145 146 Bij genetische modificatie door middel van transgenese worden met behulp van biotechnologische technieken erfelijke eigenschappen veranderd of van het ene naar het andere organisme overgebracht.

Nadere informatie

Stichting Matchis Veel gestelde vragen

Stichting Matchis Veel gestelde vragen Stichting Matchis Veel gestelde vragen Dit overzicht is alleen voor intern gebruik en dient als basis voor de beantwoording van inhoudelijke vragen. Wat is Stichting Matchis? Stichting Matchis zorgt ervoor

Nadere informatie

Gebruik van Fitrix voor kraakbeenherstel

Gebruik van Fitrix voor kraakbeenherstel Gebruik van Fitrix voor kraakbeenherstel Koen Dijkstra, Lucienne Vonk Dept of Orthopaedics, University Medical Center Utrecht, Regenerative Medicine Utrecht, The Netherlands L.A.Vonk@UmcUtrecht.nl Disclosures

Nadere informatie

Examen Voorbereiding Cellen

Examen Voorbereiding Cellen Examen Voorbereiding Cellen Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 2 Cellen Begrippenlijst: Begrip Organellen Plastiden Stamcellen Embryonale stamcellen Adulte stamcellen Endoplasmatisch reticulum

Nadere informatie

Genen & embryo s. Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen

Genen & embryo s. Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen Genen & embryo s Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen Genen en embryo s Deze lezing: Introductie genen en gentechnologie Meer gentechnologie: crispr/cas9 Genetische modificatie van embryo s Drie-ouder

Nadere informatie

Appendix Nederlandse samenvatting Resum en Català Curriculum vitae List of publications Acknowledgments

Appendix Nederlandse samenvatting Resum en Català Curriculum vitae List of publications Acknowledgments Appendix Resum en Català Curriculum vitae List of publications Acknowledgments Appendix Het menselijk lichaam, dat bestaat uit biljoenen cellen, wordt dagelijks blootgesteld aan gevaarlijke stoffen die

Nadere informatie

Kwaliteitsverbetering van donororganen

Kwaliteitsverbetering van donororganen Thema: Kwaliteitsverbetering van donororganen Prof.dr. Robert J. Porte, chirurg Sanna op den Dries, onderzoeker / student Geneeskunde 1-11-2013 2 Petje op, Petje af 10 vragen HOOFDPRIJS Petje op, Petje

Nadere informatie

GOED ALS NIEUW BIOLOGIE LEERLINGENHANDLEIDING

GOED ALS NIEUW BIOLOGIE LEERLINGENHANDLEIDING ZO GOED ALS NIEUW BIOLOGIE LES 1: GEKWEEKTE WEEFSELS Als er in ons lichaam iets kapot gaat, kan dat een probleem opleveren. Sommige onderdelen zijn te vervangen, maar zo goed als het origineel wordt het

Nadere informatie

Het HLA-systeem De relatie tussen HLA en bloedtransfusie

Het HLA-systeem De relatie tussen HLA en bloedtransfusie Het HLA-systeem De relatie tussen HLA en bloedtransfusie HLA, Ig-allotypen en erytrocytenbloedgroepen De werking van ons immuunsysteem is gebaseerd op het vermogen om onderscheid te maken tussen eigen

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse samenvatting

Chapter 9. Nederlandse samenvatting Chapter 9 Nederlandse samenvatting 109 Introductie In december 1963 verscheen de eerste publicatie over levertransplantatie van dr. Thomas Starzl. Hij beschreef hierin drie transplantatieprocedures. Een

Nadere informatie

Capita Selecta. Huidige ontwikkelingen in het dentale stamcelonderzoek naar volledige tandregeneratie. Katrijn Gevers. 15 mei 2008

Capita Selecta. Huidige ontwikkelingen in het dentale stamcelonderzoek naar volledige tandregeneratie. Katrijn Gevers. 15 mei 2008 Huidige ontwikkelingen in het dentale stamcelonderzoek naar volledige tandregeneratie Katholieke Universiteit Leuven Departement Tandheelkunde, Mondziekten en Kaakchirurgie 15 mei 2008 Algemene info Onderwerp

Nadere informatie

Neusspray tegen hersenschade

Neusspray tegen hersenschade ZonMw TAS-projecten Neusspray tegen hersenschade Titel Adult mesenchymal stem cells (MSC) to regenerate the neonatal brain Contact Dr. A. (Annemieke) Kavelaars, a.kavelaars@umcutrecht.nl, Divisie Perinatologie

Nadere informatie

te onderscheiden valt van FSHD (FSHD2). Omdat deze patiënten echter meer dan 10 D4Z4 repeats hebben kon eerder de diagnose van FSHD in een DNA test

te onderscheiden valt van FSHD (FSHD2). Omdat deze patiënten echter meer dan 10 D4Z4 repeats hebben kon eerder de diagnose van FSHD in een DNA test SAMENVATTING Facioscapulohumerale spierdystrofie (FSHD) is een erfelijke spierziekte die wordt gekenmerkt door verzwakking van de aangezichtspieren (facio), de spieren rond de schouderbladen (scapulo)

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43820 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Berg, C.W. van den Title: State of the heart : the promise of pluripotent stem

Nadere informatie

SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS

SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS Allergisch astma Allergisch astma is een veel voorkomende ziekte waarbij mensen benauwd worden wanneer ze de stof inademen waar ze allergisch voor zijn geworden. Daarnaast

Nadere informatie

Bloedtransfusie Informatie voor patiënten

Bloedtransfusie Informatie voor patiënten Bloedtransfusie Informatie voor patiënten Klinisch laboratorium Een bloedtransfusie wordt door uw arts voorgeschreven. Dit gebeurt met uw toestemming, tenzij er sprake is van een acute levensbedreigende

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24378 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Melief, Sara Marie Title: Immunomodulatory properties of human multipotent stromal

Nadere informatie

Characterization of human mesenchymal stromal cell heterogeneity Maijenburg, M.W.

Characterization of human mesenchymal stromal cell heterogeneity Maijenburg, M.W. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Characterization of human mesenchymal stromal cell heterogeneity Maijenburg, M.W. Link to publication Citation for published version (APA): Maijenburg, M. W. (2011).

Nadere informatie

6.2. Boekverslag door D woorden 17 oktober keer beoordeeld. Inleiding

6.2. Boekverslag door D woorden 17 oktober keer beoordeeld. Inleiding Boekverslag door D. 2502 woorden 17 oktober 2003 6.2 128 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Na veel onderzoek in laboratoria werd uiteindelijk op 23 december 1954, met succes een niertransplantatie

Nadere informatie

Sterk bot voor een mooi en gezond gebit Patiënteninformatie I Botherstel met Geistlich Bio-Oss en Geistlich Bio-Gide. www.kunstbot.

Sterk bot voor een mooi en gezond gebit Patiënteninformatie I Botherstel met Geistlich Bio-Oss en Geistlich Bio-Gide. www.kunstbot. Sterk bot voor een mooi en gezond gebit Patiënteninformatie I Botherstel met Geistlich Bio-Oss en Geistlich Bio-Gide www.kunstbot.nl Inhoud Lachen is de beste manier om je tanden te laten zien Lachen is

Nadere informatie

Botvorming uit kraakbeen voorkomen

Botvorming uit kraakbeen voorkomen DPTE 2004-2010 - Resultaten uit de projecten van het stimuleringsprogramma voor Regeneratieve Geneeskunde 16 Gerjo van Osch, Erasmus MC Rotterdam Botvorming uit kraakbeen voorkomen Verreweg het meeste

Nadere informatie

HOOFDSTUK 6. Samenvatting, discussie en toekomstperspectieven

HOOFDSTUK 6. Samenvatting, discussie en toekomstperspectieven HOOFDSTUK 6 Samenvatting, discussie en toekomstperspectieven Samenvatting, discussie en toekomstperspectieven 89 SAMENVATTING INFLAMMATOIRE DARMZIEKTEN De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn beide

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Xenotransplantatie

Praktische opdracht ANW Xenotransplantatie Praktische opdracht ANW Xenotransplantatie Praktische-opdracht door een scholier 1700 woorden 12 juni 2003 6,2 13 keer beoordeeld Vak ANW Inhoudsopgave Inleiding Deelvraag 1 Deelvraag 2 Deelvraag 3 Deelvraag

Nadere informatie

Weefselcellen verleiden met een implantaat

Weefselcellen verleiden met een implantaat DPTE 2004-2010 - Resultaten uit de projecten van het stimuleringsprogramma voor Regeneratieve Geneeskunde 19 Jacqueline Alblas, UMC Utrecht Weefselcellen verleiden met een implantaat Herstel van bot na

Nadere informatie

DONOR IN HART EN NIEREN

DONOR IN HART EN NIEREN DONOR IN HART EN NIEREN vmbo MODULE: blz blz donor in hart en nieren Module 2 DONOR IN HART EN NIEREN vmbo MODULE: blz Lessen over orgaandonatie Dit boekje gaat over orgaandonatie Donororganen en donorweefsels

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nieuwe vooruitzichten in de karakterisering en behandeling van acute myeloïde leukemie Nederlandse samenvatting 134 Acute myeloïde leukemie (AML) is een vorm van bloedkanker, een kwaadaardige aandoening

Nadere informatie

Stamceldonor Van Levensbelang!

Stamceldonor Van Levensbelang! Stamceldonor Van Levensbelang! Informatie over het stamceldonorschap Word stamceldonor! Zeer ernstig zieke kinderen en volwassenen (meestal met leukemie) hebben stamcellen van een gezonde donor nodig om

Nadere informatie

HET INACTIVEREN VAN PATHOGENEN IN CELLULAIRE BLOED PRODUCTEN MET FOTODYNAMISCHE BEHANDELING

HET INACTIVEREN VAN PATHOGENEN IN CELLULAIRE BLOED PRODUCTEN MET FOTODYNAMISCHE BEHANDELING NEDERLANDSE SAMENVATTING HET INACTIVEREN VAN PATHOGENEN IN CELLULAIRE BLOED PRODUCTEN MET FOTODYNAMISCHE BEHANDELING INTRODUCTIE: BLOEDPRODUCTEN EN ZIEKTEVERWEKKERS De veiligheid van bloedtransfusie is

Nadere informatie

SAMENVATTING 149 Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt een algemene introductie gegeven omtrent biomateriaal-gerelateerde infecties in de Orthopedie. Als doelstelling van dit proefschrift wordt geformuleerd

Nadere informatie

Versie 1.1,

Versie 1.1, Versie 1.1, 16-07-2015 Informatie voor proefpersonen en bijbehorend toestemmingsformulier voor de vervaardiging en het gebruik van geïnduceerde Pluripotente Stamcellen (ips cellen) voor gezonde proefpersonen

Nadere informatie

Zorg door alternatieve geneeswijzen

Zorg door alternatieve geneeswijzen Zorg door alternatieve geneeswijzen Alternatieve geneeswijzen Inhoud Alternatieve geneeskunde 3 Homeopathie 6 Fytotherapie 8 Orthomoleculaire geneeskunde 10 Advies 11 Alternatieve geneeswijzen is een verzamelnaam

Nadere informatie

Blog voor Equicare-Plus, maart 2015

Blog voor Equicare-Plus, maart 2015 Blog voor Equicare-Plus, maart 2015 Alles over homeopathie bij paarden Wat weet jij over homeopathie? En weet je wat het voor jouw paard kan betekenen? In deze uitgebreide blog kom je van alles te weten

Nadere informatie

Darmkanker. Dit is leukemie

Darmkanker. Dit is leukemie Darmkanker Dit is leukemie Bloed wordt gemaakt in het beenmerg. Beenmerg zit in je botten. In het beenmerg zitten stamcellen. Uit de stamcellen ontstaan bloedcellen. Bloed stroomt door je bloedvaten naar

Nadere informatie

TRIP rapport Biovigilantie Arlinke Bokhorst, Directeur Bureau TRIP

TRIP rapport Biovigilantie Arlinke Bokhorst, Directeur Bureau TRIP TRIP rapport Biovigilantie 2014 Arlinke Bokhorst, Directeur Bureau TRIP Biovigilantie: op weg naar volwassenheid Gezamenlijke inspanningen Bevindingen van 2014 Aanbevelingen Europese samenwerking Nieuwe

Nadere informatie

Figuur 1. Representatie van de dubbele helix en de structuren van de verschillende basen.

Figuur 1. Representatie van de dubbele helix en de structuren van de verschillende basen. Het DNA molecuul is verantwoordelijk voor het opslaan van de genetische informatie die gebruikt wordt voor de ontwikkeling en het functioneren van levende organismen. Aangezien het de instructies voor

Nadere informatie

Obstetrie & Gynaecologie. Het bewaren van embryo s

Obstetrie & Gynaecologie. Het bewaren van embryo s Obstetrie & Gynaecologie Het bewaren van embryo s Obstetrie & Gynaecologie Inleiding U kreeg te horen dat het waarschijnlijk mogelijk is om embryo s in te vriezen en te bewaren. Een aantal belangrijke

Nadere informatie

Diabetes. Een gids voor diabetes en mogelijke genezing met Mesenchymale tandstamcellen

Diabetes. Een gids voor diabetes en mogelijke genezing met Mesenchymale tandstamcellen Diabetes Een gids voor diabetes en mogelijke genezing met Mesenchymale tandstamcellen Naar verwachting zal diabetes in 2030 de op zes na belangrijkste doodsoorzaak zijn Diabetes is een ziekte die de manier

Nadere informatie

Alternatieve geneeswijzen. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Alternatieve geneeswijzen. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Alternatieve geneeswijzen Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Alternatieve geneeskunde 3 Homeopathie 5 Fytotherapie 9 Orthomoleculaire geneeskunde

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 29 323 Prenatale screening Nr. 101 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Schakel je lichaam in de vetverbrandingsmodus, sneller en efficiënter

Schakel je lichaam in de vetverbrandingsmodus, sneller en efficiënter Het Ultieme Vetverbranding Programma Schakel je lichaam in de vetverbrandingsmodus, sneller en efficiënter In de afgelopen weken heb ik je verteld over De Superverbrander Methode en de 4 fasen van het

Nadere informatie

Patiënten Informatie Folder. Wetenschappelijk onderzoek met behulp van rest-embryo s

Patiënten Informatie Folder. Wetenschappelijk onderzoek met behulp van rest-embryo s Patiënten Informatie Folder Wetenschappelijk onderzoek met behulp van rest-embryo s VPG rest-embryo s voorjaar 2009 Wetenschappelijk Onderzoek met behulp van rest-embryo s. Geachte mevrouw, meneer, Uw

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/48860 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Rotman, M. Title: Crossing barriers, delivery of llama antibody fragments into

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting De menselijke hersenen bestaan uit ongeveer 100 miljard zenuwcellen (neuronen). Neuronen zijn de basis elementen die bijvoorbeeld gedrag en geheugen mogelijk maken. Neuronen hebben

Nadere informatie

Bloedtransfusie. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Bloedtransfusie. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Bloedtransfusie Informatie voor patiënten F0892-2130 september 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357

Nadere informatie

Hoe doen ze dat: een medicijn maken?

Hoe doen ze dat: een medicijn maken? Hoe doen ze dat: een medicijn maken? Je neemt vast wel eens iets tegen de hoofdpijn of koorts. En vaak waarschijnlijk zonder er bij na te denken. Maar wist je dat het wel twaalf jaar duurt voordat een

Nadere informatie

Bloedtransfusie. Informatie voor patiënten. Klinisch Chemisch Laboratorium

Bloedtransfusie. Informatie voor patiënten. Klinisch Chemisch Laboratorium Bloedtransfusie Informatie voor patiënten Klinisch Chemisch Laboratorium Binnenkort ondergaat u een behandeling of ingreep, waarbij er een kans bestaat dat u bloed toegediend moet krijgen (een bloedtransfusie).

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/35942 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/35942 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35942 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Ent, Wietske van der Title: In vivo modelling of Ewing sarcoma in zebrafish Issue

Nadere informatie

De Ziekte van Huntington als hersenziekte

De Ziekte van Huntington als hersenziekte Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Beenmergtransplantatie bij de Ziekte van Huntington Beenmergtransplantaat

Nadere informatie

Drs. Anna Bennis, Prof.dr. Arthur AB Bergen Nederlands Instituut voor

Drs. Anna Bennis, Prof.dr. Arthur AB Bergen Nederlands Instituut voor Stamceltherapie bij netvliesziekten!? Drs. Anna Bennis, Prof.dr. Arthur AB Bergen Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen, KNAW-AMC, Amsterdam Recent werd het eerste deel van de eerste klinische trial

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING Boezemfibrilleren is een zeer frequent voorkomende hartritmestoornis en daardoor een belangrijk klinisch probleem. Onder de westerse bevolking is de kans op boezemfibrilleren

Nadere informatie

Allereerst krijgt u voor de behandeling verschillende recepten voor medicijnen die u bij de apotheek kan halen.

Allereerst krijgt u voor de behandeling verschillende recepten voor medicijnen die u bij de apotheek kan halen. Behandeling algemeen De voorbehandeling Allereerst krijgt u voor de behandeling verschillende recepten voor medicijnen die u bij de apotheek kan halen. Antibioticum -> de avond voor de behandeling start

Nadere informatie

Veelbelovend onderzoek van de afdeling Hematologie

Veelbelovend onderzoek van de afdeling Hematologie NIEUWE PERSPECTIEVEN Veelbelovend onderzoek van de afdeling Hematologie De diagnose leukemie, lymfklierkanker of multipel myeloom heeft een enorme impact op het leven van patiënten en hun omgeving. Vaak

Nadere informatie

Bloedtransfusie bij kinderen

Bloedtransfusie bij kinderen Kindergeneeskunde Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Bloedtransfusie bij kinderen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Bloedtransfusie bij kinderen Binnenkort ondergaat uw kind een

Nadere informatie

Hoornvlies transplantatie - PKP en DALK

Hoornvlies transplantatie - PKP en DALK Hoornvlies transplantatie - PKP en DALK Oogheelkunde Inleiding Het hoornvlies is de doorzichtige voorzijde van het oog. De vorm van het hoornvlies is bol zoals een lens en zorgt daarmee voor de breking

Nadere informatie

Regelgeving inzake lichaamsmateriaal

Regelgeving inzake lichaamsmateriaal Regelgeving inzake lichaamsmateriaal Wegwijs in de wetgeving 1 Marie Claire de Vries Inhoud 1. VWS en medische producten 2. Wetgeving inzake lichaamsmateriaal 2 VWS en medische producten. Voorzien in de

Nadere informatie

DC-SIGN + cellen een rol spelen in de opruiming van dode thymocyten uit de cortex van de humane thymus (Hoofdstuk 2). De co-expressie van het

DC-SIGN + cellen een rol spelen in de opruiming van dode thymocyten uit de cortex van de humane thymus (Hoofdstuk 2). De co-expressie van het : Hematopoietische antigeen presenterende cellen in de cortex van de humane thymus: Aanwijzingen voor een rol in selectie en verwijdering van apoptotische thymocyten. Het immune systeem van (gewervelde)

Nadere informatie

Cover Page. Author: Slieker, Roderick Title: Charting the dynamic methylome across the human lifespan Issue Date:

Cover Page. Author: Slieker, Roderick Title: Charting the dynamic methylome across the human lifespan Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45888 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Slieker, Roderick Title: Charting the dynamic methylome across the human lifespan

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38737 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Goeij, Bart E.C.G. de Title: Antibody-drug conjugates in cancer Issue Date: 2016-04-13

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) The potency of human testicular stem cells Chikhovskaya, J.V. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) The potency of human testicular stem cells Chikhovskaya, J.V. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) The potency of human testicular stem cells Chikhovskaya, J.V. Link to publication Citation for published version (APA): Chikhovskaya, J. V. (2013). The potency of

Nadere informatie

Drijfveer Stamceldonorbank Geschikte stamcellen voor iedere patiënt

Drijfveer Stamceldonorbank Geschikte stamcellen voor iedere patiënt In het nieuws: Jasmina, 6 jaar, geadopteerd Heeft een zeldzame vorm van leukemie Voor overleving afhankelijk van stamtransplantatie met stamcellen van een gezonde donor Echter: Geen geschikte donor binnen

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/19745 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/19745 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19745 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Faaij, Claudia Margaretha Johanna Maria Title: Cellular trafficking in haematological

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting 143 Nederlandse samenvatting Stamcellen zijn primitieve cellen met het vermogen zichzelf te vernieuwen en te differentiëren in andere celtypen. Ze hebben het unieke vermogen schade in weefsels te herstellen

Nadere informatie

Nieuwe wetgeving ten aanzien van orgaanvigilantie

Nieuwe wetgeving ten aanzien van orgaanvigilantie Nieuwe wetgeving ten aanzien van orgaanvigilantie 4e Symposium Weefselvigilantie, woensdag 30 november 2011 Hilga Katerberg Stafarts Orgaancentrum Inhoud Inleiding Wetgeving Definities Verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Bijdrage van het onderzoek met apen van het BPRC aan de vooruitgang in de medische wetenschap

Bijdrage van het onderzoek met apen van het BPRC aan de vooruitgang in de medische wetenschap Bijdrage van het onderzoek met apen van het BPRC aan de vooruitgang in de medische wetenschap Medisch onderzoek kan nog steeds niet zonder het gebruik van proefdieren. Bij een deel van deze onderzoeken

Nadere informatie

Cover Page. Author: Rothuizen, Carolien Title: Tissue engineered blood vessels for hemodialysis vascular access Issue Date:

Cover Page. Author: Rothuizen, Carolien Title: Tissue engineered blood vessels for hemodialysis vascular access Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/42532 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Rothuizen, Carolien Title: Tissue engineered blood vessels for hemodialysis vascular

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/31592 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dierselhuis, Miranda Pauline Title: Minor histocompatibility antigen specific

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24265 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Ritfeld, Gaby Jane Title: Bone marrow stromal cell : mediated neuroprotection

Nadere informatie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. De Reizende DNA Rechter

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. De Reizende DNA Rechter Afsluitende les Leerlingenhandleiding De Reizende DNA Rechter Dossier HER2 cellijn Achtergrond informatie Mevrouw X is een borstkankerpatiënt. Voor onderzoek zijn bij haar tumorcellen afgenomen en op kweek

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Nederlandse samenvatting Hematopoiesis Een volwassen mens heeft ongeveer vijf liter bloed waarin zich miljarden cellen bevinden. Deze cellen zijn onder te verdelen op basis van

Nadere informatie

Samenvatting voor niet ingewijden

Samenvatting voor niet ingewijden Samenvatting voor niet ingewijden Samenvatting voor niet ingewijden Hematopoïese Bloedcellen worden in het beenmerg gevormd waar de moedercellen, de zogenaamde stamcellen, zich bevinden. Deze stamcel kan

Nadere informatie

Bloedtransfusie Waarom een bloedtransfusie?

Bloedtransfusie Waarom een bloedtransfusie? Bloedtransfusie Binnenkort ondergaat u een behandeling of ingreep, waarbij er een kans bestaat dat u bloed toegediend moet krijgen (een bloedtransfusie). In deze folder vindt u informatie over bloedtransfusie.

Nadere informatie