W apen van Zevenhuizen, de bakermat Nr. 28, nov van de beide families. Abonnement 5,50

Transcriptie

1 OUWENEEL JONGENEEL KRONIEK Familieblad van de families Ouweneel en Jongeneel W apen van Zevenhuizen, de bakermat Nr. 28, nov van de beide families. Abonnement 5,50 Wijnanda Jacoba Vos-Jongeneel Een ondernemende dame! W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) In het Ouweneel/Jongeneel-fam ilieboek heb ik uitvoerig geschreven over de tak van de Zevenhuizense fam ilie Jongeneel die de bekende houthandel Jongeneel in Utrecht heeft gesticht (p ). De laatste Jongeneel van deze tak, Pieter Jongeneel ( ), kreeg slechts één dochter, Margaretha Henriëtte Cornelia Jongeneel ( ). Zij trouwde met haar volle neef: de genees- en verloskundige Floris Egbertus Vos ( ), stadsgeneeskundige van Utrecht, zoon van Floris Egbertus Vos ( ) en W ijnanda Jacoba Jongeneel ( ). Pieter en W ijnanda waren kinderen van Petrus Marinus Jongeneel ( ) en Margaretha Henriëtte Cornelia van Hall ( ). Toen Margaretha H.C. Vos-Jongeneel in 1947 P.M. Jongeneel overleed, stierf daarmee de houttak van de familie Jongeneel uit. Haar vader Pieter m oet koopm anstalenten in zijn schoonzoon gezien hebben, want in 1877 haalde hij deze medicus in het bedrijf. Een zoon van Floris en Margaretha, Pieter Vos ( ), volgde hem op als -1-

2 eigenaar en directeur van de houthandel. Diens zoon, ir. Floris Egbertus Vos, leidde het bedrijf van 1945 tot Groevenbeek De reden waarom ik dit hier nog eens in het kort vertel, is dat ik met verschillende nakom elingen van deze fam ilie Vos-Jongeneel in aanraking ben gekomen. Dat heeft allemaal te maken met het feit dat de familie eigenaar is van het schitterende landgoed Nieuw Groevenbeek tussen Putten en Ermelo, even ten oosten van de N303. In 1846 werden Oud en Nieuw Groevenbeek gekocht door prof. m r. Jacob van Hall, broer van minister Floris A. van Hall én halfbroer van de bovengenoemde echtgenote van Petrus M. Jongeneel. Het landgoed stond op naam van Jacob van Hall, maar was in werkelijkheid bezit van vier familieleden, waaronder zwager Petrus M. Jongeneel. Direct na aankoop stelden zij zetbazen aan om de boerderijen Oud en Nieuw Groevenbeek te beheren en de woeste gronden te ontginnen. In 1858 werd daartoe een m aatschap opgericht. In 1860 werden de erfgenamen van Van Hall uitgekocht en werd een nieuwe m aatschap opgericht, nu m et vier deelnemers. Petrus M. Jongeneel nam het beheer van Groevenbeek op zich. Na zijn overlijden in 1875 volgde zijn weduwe hem in de maatschap op, terwijl schoonzoon dr. Floris E. Vos het beheer van Groevenbeek op zich nam. In 1894 moest het goed wegens om standigheden openbaar verkocht worden. Drie van de vier erfgenamen van het echtpaar Jongeneel-van Hall verwierven delen van het landgoed; van hen was het Pieter Jongeneel (zoon Floris Vos van Petrus M.) die Oud Groevenbeek kocht, met herenhuis, hofstede en koepels (zie onder). Het echtpaar Vos-Jongeneel kocht twee percelen. In 1895 kocht dr. Floris Vos het zuidelijke gedeelte van Groevenbeek, een landgoed van ca. 78 ha, ongeveer het Nieuw Groevenbeek in zijn huidige vorm. Na diens dood ging Nieuw Groevenbeek over in handen van zijn weduwe, W ijnanda J. Vos-Jongeneel. W ijnanda was een ondernemende dame. In 1897 maakte zij een begin m et de exploitatie van Nieuw Groevenbeek en plaatste er een eerste huis, dat later voor de grap Variëtas genoemd zou worden vanwege de steeds wisselende huurders. Tegelijkertijd zette zoon Pieter Vos in het -2-

3 Wijnanda Jacoba Vos- Jongeneel hakhout achter de boerderij een éénkamerhuisje (de doghut ), waar hij vaak met zijn twee vrienden, Theo van Leeuwen en W illem van Rhijn, naartoe ging. W illem van Rijn zou later trouwen met de auteur Top Naeff ( ). In 1898 kwam het beheer over Oud Groevenbeek in handen van W ijnanda s oudste zoon Floris E. Vos, die zoals gezegd getrouwd was met zijn nichtje, Margaretha H.C. Jongeneel. Floris had een graanhandel in Ermelo en was niet van plan op Groevenbeek te gaan wonen. Zakenvrouw Vanaf 1900 huurde W ijnanda Vos-Jongeneel van haar zoon Floris het landhuis op Oud Groevenbeek. Daar ontving ze tegen een bescheiden vergoeding jonge vrouwen en m eisjes, die voor hun gezondheid in de buitenlucht moesten zijn. In 1902 ontwierp zij samen m et een plaatselijke aannem er een tweede huis op Nieuw Groevenbeek: Multum in Parvo, het Grote Huis. Daar zette zij haar werk voort om via goede voeding en gezonde buitenlucht jonge en oudere dam es hun gezondheid terug te geven. In 1903 werd op Oud en Nieuw Groevenbeek een feest van negen dagen gevierd ter ere van het huwelijk van dochter W ijnanda Jacoba ( Nan ) m et Theodorus Marius ( Theo ) van Leeuwen ( ); dat was het laatste Vossenfeest op Oud Groevenbeek. Intussen ontwikkelde W ijnanda J. Vos-Jongeneel zich steeds m eer tot een echte zakenvrouw. Omdat het landgoed alleen na het vellen van een stuk bos geld opbracht, besloot zij nog meer huisjes te bouwen en te verhuren. Zo volgden de huisjes 1905, De Hoogte, Ons Huisje (naar een ontwerp van zoon Aart), Bloeim aand en Heidebosch (in 1917 om gedoopt tot W ildebosch naar het aangrenzende bos). In 1910 hertrouwde W ijnanda, intussen 63 jaar oud, met Arent Dirk Hagedoorn ( ). Om versnippering van het landgoed te voorkomen richtte zij samen met haar zonen Floris, Pieter en Aart en schoonzonen Cor Revers en Theo van Leeuwen de NV Maatschappij tot Exploitatie van het landgoed Nieuw Groevenbeek op. De NV kocht voor iets meer dan gulden alle onroerende goederen van W ijnanda en gaf 33 obligaties à 1000 gulden uit. W ijnanda bezat de helft van de twaalf aandelen en werd benoemd tot directrice. De rest was in het bezit van de zes kinderen. -3-

4 Landhuis Groevenbeek Tijdens de Eerste W ereldoorlog stond de exploitatie van Groevenbeek in het teken van de m obilisatie. In de huizen vonden veel wisselingen plaats. In het begin van de oorlog vluchtten veel gasten, het gezin Floris Vos vond er juist een toevlucht, daarna volgden Belgische vluchtelingen en Nederlandse en Belgische officieren. Er was grote vraag naar eikenhak- en brandhout, doordat de buitenlandse aanvoer stagneerde en er gebrek aan chem ische looistoffen en steenkool was. De Belgen hielpen in het bos. Op 12 oktober 1915 brandde in één uur tijd de boerderij af en lag de hooiberg in as. De brand was vermoedelijk ontstaan door het gebruik van open vuur onder de varkensketel op de deel. Gelukkig waren de bewoners afwezig, het vee was buiten, en alles bleek verzekerd. De zetbaas, Jacob Geurts, trok met zijn gezin in het Melkhuisje, dat voor tijdelijke bewoning geschikt werd gem aakt. Binnen een half jaar kon de nieuwe boerderij worden betrokken, helemaal van steen en met een pannenkap. W ijnanda plaatste op eigen kosten op de plek van het oude washuis een stenen strijk- en m angelhuis, dat volgens haar kinderen een sieraad voor het landgoed was. (In de jaren dertig zou dit huisje als -4-

5 dependence van De Hoogte in gebruik worden genomen en werd het strijkhuis Vingerhoed en het washok Vingerdeel gedoopt.) In 1918 ontstond brand in het rieten dak; twee uur later was het landhuis een puinhoop. De inboedel werd gedeeltelijk gered; de verzekering dekte de schade niet. Op 22 dec overleed W ijnanda Jacoba Vos-Jongeneel. Daarm ee werd een periode van groei en bloei afgesloten. De dagelijkse leiding over Groevenbeek werd overgenom en door W ijnanda s weduwnaar, Arent Dirk Hagedoorn. De exploitatie van het landbouwbedrijf kwam nu voor rekening van de NV, en Arents zoon Piet Hagedoorn werd benoemd tot directeur. Maar Arent Dirk Hagedoorn overleed al in 1921, en het boerenbedrijf, het landgoed en de moestuin leden al sinds de dood van W ijnanda verlies. De erfgenamen vroegen zich af of het wel zin had een dergelijk bezit te continueren en besloten tot verkoop. Bepaalde delen werden inderdaad afgestoten, maar belangrijke delen bleven behouden voor de familie tot op de dag van vandaag. Ik vertelde hierboven dat in 1894 Pieter Jongeneel ( ) eigenaar van het landgoed Oud Groevenbeek werd. In 1895 verkocht hij zijn huis in Utrecht en zijn buitenhuis in Baarn en nam zijn intrek op Oud Groevenbeek. Pieter liet het oude landhuis m oderniseren en bracht wijzigingen in de tuinaanleg aan. Zo werd onder andere nabij het huis een vijver aangelegd. In 1898 overleed Pieter Jongeneel onverwacht op Oud Groevenbeek. Het beheer van Oud Groevenbeek werd overgenom en door zijn schoonzoon Floris Vos ( ), die getrouwd was m et het enige kind van Pieter Jongeneel, Margaretha (zie boven); zij waren de eigenaren van Nieuw Groevenbeek. Zo bleven Oud en Nieuw Groevenbeek ook na 1898 door fam ilierelaties verbonden. In 1900 ging W ijnanda Vos-Jongeneel in het landhuis op Oud Groevenbeek wonen, waar zij, zoals gezegd, jonge vrouwen ontving die voor hun gezondheid naar buiten moesten. Dit werk zette zij na 1903 voort op Nieuw Groevenbeek; in dat jaar werd het landgoed Oud Groevenbeek verkocht aan Jacob Hendrik van Scherm beek. Deze liet het landhuis afbreken en vervangen door een nieuw, veel groter huis, dat in werd gebouwd in Jugendstil. Om streeks deze periode werd in de directe om geving van het landhuis en de boerderij Oud Groevenbeek tevens een aantal bijgebouwen gerealiseerd, zoals een tuinm answoning, een koetshuis en een kascomplex met een bloemenkas en een druivenkas. Deze bebouwing werd gesitueerd binnen een parkachtige aanleg, die geïnspireerd was door de Engelse landschapsstijl en waarin de bestaande lanen en historische akkercom plexen waren opgenom en. Een -5-

6 bijzonder elem ent werd gevorm d door de kasteelachtige watertoren, die in 1912 werd gebouwd op een kunstm atig gecreëerde heuvel. In 1968, toen het landgoed inmiddels sterk in verval was geraakt, werd het door de toenm alige eigenaar P.A. van Scherm beek verkocht aan de Vereniging tot Behoud van Natuurmonum enten. In 1991 werd door deze Vereniging een herstelplan ontwikkeld, dat zich richtte op herstel van de landschappelijke en cultuurhistorische karakteristieken van het landgoed Oud Groevenbeek, waarbij enkele nieuwe elem enten werden ingebracht, zoals een open stalen hekwerk langs de Torenlaan en een replica van het oude theehuis, te plaatsen ten zuiden van het landhuis. Ik heb bovenstaande inform atie met vriendelijke toestem m ing ontleend aan de website Familieberichten Op 13 februari 2008 is overleden Jannigje Vis-Ouweneel, na een langdurige ziekte.niet langer dan 8 m aanden na het plotseling overlijden van haar echtgenootis zij hem achterna gereisd. Op 2 mei 2008 zijn in Nieuwveen getrouwd: Arjan Ouweneel en Paula Alida Maria Notenboom. Arjan is geboren te Laren (NH) op 12 november 1980, hij is een zoon van werkgroeplid Peter Ouweneel en Johanna Truus Vlaanderen (Stam III). Paula is geboren te Leimuiden op 28 maart 1979,zij is een dochter van Martinus Theodorus Maria Notenboom en Gijsbertha Johanna Matze. Het paar woont in Langeraar. Geboren te Am ersfoort op 6 augustus 2008: Rosalie Sharon Ouweneel, dochter van Meine J.H. ( Menno ) Ouweneel en Bianca A.C. Broedersz (fam.boek p. 177). Menno is een zoon van W illem Johannes (werkgroepvoorzitter), zoon van Evert, zoon van W illem, zoon van Evert uit stam III.E9. Rosalie is een zusje van Christianne en Norah. Haar naam is geïnspireerd door een regel uit het bijbelboek Hooglied (hoofdstuk 2 vers 1, Statenvertaling): Ik ben een roos van Saron, een lelie der dalen. Ze is de derde dochter van Menno, het elfde kleinkind van W illem en het twintigste achterkleinkind van Evert Ouweneel. Van deze twintig zijn er veertien Ouweneel-naamdragers, waaronder slechts vier jongetjes. -6-

7 Op 10 juni 2008 is overleden Corrie Kilsdonk- Ouweneel. Op 16 juni is zij onder overweldigende belangstelling begraven. Op onze reünie op 13 oktober in 2007 was zij nog aanwezig met vier van haar zes kinderen. Overleden te Alblasserdam op 2 oktober 2008: Aaltje Ouweneel-Koole, geboren te Zevenhoven 22 nov. 1924, dochter van Jan Arie Koole en Neeltje Oliemans, en tweede echtgenote van W illem Adrianus Ouweneel ( ) (fam.boek p. 172). Zij laat een dochter na: Neeltje de Heer-Ouweneel. Uit het eerdere huwelijk van W illem Adrianus Ouweneel met Neeltje de Jong waren al zeven kinderen geboren: Leendert, Jan, Corrie Kilsdonk-Ouweneel Cornelia Margje, Margje, W illem Evert, Pieter en Evert Jan. Het tweede huwelijk vond plaats in 1961, zodat Aaltje Ouweneel-Koole de jongere kinderen uit het eerste huwelijk (toen 15, 13, 11, 9 en 5 jaar oud) mede heeft opgevoed. Interessante familie-advertenties (15) W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) Na veertien afleveringen over Zevenhuizense Ouweneel- en Jongeneeladvertenties volgen in de kom ende Kronieken nog enkele afleveringen over andere interessante Jongeneel-fam ilies. W e beginnen m et de domineesfamilie Jongeneel die uit W addinxveen afkomstig is en na enkele generaties naar Am erika geëm igreerd is (zie vorige Kroniek). Het verhaal begint bij kaagschipper Marten Ariënsz. Jongeneel (geb. W addinxveen 1702), gehuwd m et Hilletje Radder (geb. 1705). Zijn tweede zoon was Claas Jongeneel (geb. 1740), en zijn vijfde zoon Dirk Jongeneel (geb. 1746). -7-

8 Adv. 1: Overlijden van Claas vrouw Marretje Demmer (Amsterdam 1800). Adv. 2: Overlijden van Claas zelf; hij was blijkbaar kinderloos, want zijn overlijden wordt bekendgem aakt door zijn broers zoon, ds. Marten Jongeneel (zie onder). Adv. 3: Geboorte van Gerrit Hendrik, zoon van Dirks zoon Marten Jongeneel en A.E. Lubbe (Am sterdam 1826). Adv. 4: Overlijden van Gerrit Hendrik Jongeneel Mzn. (Am sterdam 1829). -8-

9 Adv. 5: Overlijden van Marten Jongeneel Dzn. (Amsterdam 1829). De oudste zoon van schipper Marten Jongeneel was Arij Jongeneel ( ), gehuwd m et Ida van Gel(le)kom (geb. 1936). Adv. 6: Overlijden van Arij Jongeneel (Voorburg 1808). -9-

10 De zoon van Arij en Ida was de bekende ds. Marten Jongeneel ( ), van wie een fraai portret in het familieboek staat. Hij trouwde met Neeltje Veerhoff ( ). Zij kregen o.a. twee dochters: Ida Ariana en W illemina Neletta, en een zoon: Arius W ilhelmus Martinus. Adv. 7: Ondertrouw van Marten en Neeltje (Ede 1799). Adv. 8: Geboorte van Ida Ariana (Ede 1800). Adv. 9: Geboorte van Arius W ilhelmus Martinus (Nijmegen 1810). Adv. 10: Overlijden van Ida Ariana (Nijm egen 1821). -10-

11 Adv. 11: Huwelijk van W illemina Neletta met ds. Alef Brown, Nijmegen Adv.12: Geboorte van een zoon van hen (Leiden 1837). Adv. 13: Overlijden van ds. Marten Jongeneel (Leiden 1841). -11-

12 Adv. 14: Dankbetuiging n.a.v. dit overlijden (Leiden 1841). Adv. 15: Overlijden van Neeltje Veerhoff (Leiden 1842) [Verhoef = Veerhoff!]. Adv. 16: Dankbetuiging n.a.v. dit overlijden (Leiden 1842). In de volgende Kroniek gaan we verder m et het interessante nageslacht van ds. Arius W ilhelmus Martinus Jongeneel (zie adv. 9), wiens nageslacht uiteindelijk in Amerika en Zuid-Afrika terechtkwam. -12-

13 Kwartierstaat van Alida Ouweneel-Konijn W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) Alle leden van Ouweneel-stam I stammen af van Evert Ouweneel ( ) en Alida Konijn (fam.boek p. 133). Hier volgt van haar een kwartierstaatje, dat wel heel bijzonder is doordat het tot ca teruggaat! (W eet u nog hoe het werkt? Verdubbel een nummer, en je komt bij de vader van een persoon uit; halveer een nummer, en je komt bij de zoon/dochter van een persoon uit. * = geboren, = gedoopt, o = ondertrouwd, x = getrouwd, + = overleden, # = begraven, ald. = aldaar, ag. = dag van aangifte.) 1. Alida Konijn, */ Reeuwijk 21/ , + Sluipwijk Leendert Konijn, Bergschenhoek , + Reeuwijk , o/o/x Kapelle a/d IJssel 7/30.8/ , 3. Hilletje/Hillegonda Ouweneel (zie fam.boek p. 110), Kapelle a/d IJssel , + Reeuwijk Cornelis Leendertsz. Konijn, * Zevenhuizen , x Nieuwerkerk a/d IJssel , 5. Alida Panke van der Laan, Nieuwerkerk a/d IJssel T(h)eunis Evertsz. Ouweneel (zie fam.boek p. 110), Nieuwerkerk a/d IJssel , arbeider, + Sluipwijk , o/x(1) ald. 14.2/ , 7. Jannetje Ghiele van Kruiningen, Sluipwijk , + (ag.) Kapelle a/d IJssel Leendert Cornelisse Konijn, Zevenhuizen x ald , 9. Anna Christiaans Stalenburg, * Moordrecht. 10. Pank(ras) Gerrits van der Laan, W aarder , + (ag.) Nieuwerkerk a/d IJssel , x W aarder , 11. Machteltje Ariens van Schalkwijk, j.d. van Zeijde, + (ag.) Nieuwerkerk a/d IJssel Evert Lauwen Ouweneel, Zevenhuizen , arbeider, x(1) ald , 13. Ariaantje Cornelisdr. van der Helm alias Bont, * Zevenhuizen ca. 1695? 14. Michiel Jacobs van Kruiningen,

14 15. Hilligje Jans van den Toren, Cornelis Leenderts Conijn (de Oude), v. Zevenhuizen. + (ag.) ald , x(1) ald. (gerecht) Marijtge Maartens Slobbe, o(2) Nieuwerkerk a/d IJssel (att. v. Zevenhuizen ), 17. Maartje Jans Stolk, v. Nieuwerkerk a/d IJssel, + (ag.) Zevenhuizen ). 18. Christiaan Janse Stalenburg, * Gouda? Moordrecht? ca. 1673/4, + (ag.) Moordrecht , x ald. 1698, 19. Weijntje Gijsberts Visser, Moordrecht , + (ag.) ald Gerrit Pieters van der Laan, W aarder , # ald , x(2) 1729 Nelligje Ariens Vink, x(1) ald , 21. Annigje Andries van der Heden, v. Blokland bij Benschop, # W aarder Louwris Leendertsz. Ouweneel, * Zevenhuizen ca. 1667, + (ag.) ald , o ald , 25. Lijsbet/Elisabeth Jansdr. Radder, Zevenhuizen , + (ag.) ald Ingetje Buijsen? + (ag.) Zevenhuizen Leendert Jansz. Conijn, v. Hillegersberg, won. ald., beleend m et 1 mrg 30 r land , + voor , x(1) ald Maertgen Ariens, x(2) ald , 33. Jannetgen Cornelis, * 1625, v. Ouderkerk a/d IJssel. 34. Jan Dircksz. Stolk, + (ag.) Nieuwerkerk a/d IJssel Teuntje Dircksz. 38. Gijsbert Jacobsz. Visser, v. W addinxveen, # Moordrecht , x(1) W addinxveen W eijntje Claes, x(2) Moordrecht , 39. Marichje Jans, v. Moortseveen, # Moordrecht Pieter Janse van der Laen, v. W aarder, x(2) Marigje Cornelis van der Pauw, o(1) ald (att. geg. n. Polsbroek ), 41. Aeltje Gijsberts Vijfjaer, v. Polsbroek. 42. Andries Amelsen van der Heden, */ Benschop 12.1/ , +/# ald. 11/ , x ald , 43. Leentje Andriesse Rietveld, * Benschop , +/# ald. 5/ Leendert Maertensz. Ouweneel, * Zevenhuizen? ca. 1640, + (ag.) ald , o(1) ald , 49. Neeltje Jans, Zevenhuizen ?? 50. Jan Pietersz. Radder, W addinxveen, o/x Moerkapelle 3/ , 51. Jannetie Evertsdr. Hoogerwerf, Moerkapelle, + na

15 64. Jan Leendertsz. Conijn, * 1582, won. Hillegersberg, + voor Maritge Cornelisdr. (Jongebreur), + voor Cornelis Egbertsz., won. Bergambacht, later in de Hoge Nesse onder Ouderkerk a/d IJssel, verm Geertje Jansdr., # Ouderkerk a/d IJssel Jacob Aertsz., won. Zuid-W addinxveen, + tussen & , x voor , 77. Marritgen Verbeeck, * Zuid-W addinxveen, + tussen & , x(1) Ghijsbert Dirck Ghijsen. 80. Jan Panckress van der Laen, heemraad & schepen W esteinde v. e W aarder 1632, 37, 46, verm penning W aarder 1658, + voor Amel Andriesz. van der Heede, Lopik , + ald , o/x ald./benschop 24.8/ , 85. Aeltghen Jacobsdr. Amersfoorder, * Benschop Andries Gerritsz. Rietveld, Benschop. 96. Maerten Louwrenss. Ouweneel, * Zevenhuizen? ca. 1610, + na , o/x ald. 9.3/ , 97. Aeriaentgen Cornelisdr. 98*. Jan Cornelisz., Zevenhuizen? 99*. Pietertje Bastiaenen, Zevenhuizen? 128. Lenert Maertensz. Conijn, won. Zevenhuizen, + voor Annitge Cornelisdr., + voor 1610, x(1) Jan N.N Cornelis Ariensz. Jongebreur, won. Hillegersberg, + voor 1638, x(2) Machteld Commersdr., x(1)..., 131. Trijntje Pietersdr., + voor Egbert Cornelisz., won. in Benedenberg onder Bergam bacht, verm. 1620, (Hillitgen) N.N Andries Amelsz. van der Heede, * Lopik 1580, landbouwer & kerkm eester ald , + ald , x ald. 1613, 169. Marij Willemse Lam, * Lopik 1590, # ald Jacob Arentsz. den Amersfoorder, * Benschop ca. 1600, + ald , + voor 1621, 171. Niesje Gorisdr. Boeff, * Benschop ca. 1600, + ald Louris Cornelisz. Ouweneel, * Zevenhuizen? ca. 1570, + voor Leentge Maertensdr., vermeld 1614, Pieter Claesz., won. W ollefoppen onder Hillegersberg, leenman v. Honingen, beleend met 10,5 mrg land te W ollefoppen , verm. 10 e penning 1543, 53, + voor , x(1) (Annitge) N.N., x(2)..., -15-

16 263. Trijntgen Ariensdr., + voor Amel Pietersz. van der Hee(de), * Oudewater 1542, + voor , x voor , 337. Barbara W illem Thonisdr., Benschop Adriaan W illems Amersfoort, , x voor , 341. Harmtge Cornelisdr Cornelis Lourensz. (Ouweneel), * ca. 1535, + voor Marritgen Michiels Maerten Commersz., Zevenhuizen, + voor Pieter Andriesz. van der Hee, lid v.d. stedelijke raad v. Oudewater 1564, schepen ald & 55, eigenaar v/e huis ald. & v. land op Bulwijk, # Oudewater Claertgen Amelsdr. van Rijswijck W illem Thonisz. Thonisz Lijsbeth Cornelis Cornelisdr Lourijs Cornelisz., * ca Leentghe Cornelisdr Commer Jansz., verm eld 1545, 1553, Andries Jansz. van der Heede, schepen v. Gouda , raad in de vroedschap 1543, eigenaar v. huizen te Gouda en land op Bulwijk, , x(2) Griete Gielisdr., x(1)..., Geertruijt Pieter Volpertsz., onm ondig 1489, Amelger Henricksz. van Rijswijck Catharina Jacobsdr. van Roijen van Schadebroeck. 1536*. Cornelis Maertsz. alias Monick Aechte Neel Janss, verm eld 1561, Mr. Jan Andriesz. van der Heede, student te Leuven v.a. 1471, beleend met land op Bulwijk, + Gouda Grietje N.N., Pieter Volpertsz Natalie Albrechtsdr Hendrick Jan Amelgersz. (van Rijswijck) Neel Jansz., m olenm eester Zevenhuizen Andries Jacobsz. van der Heede, schepen Gouda 1438, 40, 58, verm eld won. ald., + voor Aecht N.N Jacob Andries Claessoen (van der Heede), Alijt N.N Andries Claessoen, won. Oudewater?, *. N.N. Jacob Engebrechtsz.dr. van der Heede. -16-

17 Herman Jan Screvelszn *. Claes Matthijssoen, verm eld W oerden/rietveld ca. 1346, 69 & Jacob Engebrechtsz. van der Heede, Zwam m erdam, Bodegraven, + voor Engebrecht Jacobssoen van der Hee, verm eld Bodegraven 1315, Jacob van der Hee, vermeld Bodegraven Het is bijzonder aardig dat de kwartierstaat van deze Ouweneelvoorm oeder tot begin veertiende eeuw kan worden teruggevoerd! In dat jaar droegen Jacob van der Hee en zijn zoon Engebrecht een woning met zestien gaarden land bij de kerk te Bodegraven op aan de graaf van Holland, waarna zij het geheel in leen terugontvingen. Nadat Engebrecht was overleden, werd in 1368 diens zoon Jacob ermee beleend. Deze Jacob wordt in de baljuwrekening van het land van W oerden over de periode febr tot febr vermeld, samen met zijn broer Aernt, om dat zij Harman Diddensoen hadden gedood. Zij betaalden daarvoor aan de baljuw een boete van 220 pond, maar kwamen niet in de gevangenis om dat het een vriendzoen betrof. Dat wil zeggen dat zij als welgeborenen onderling de vrede herstelden, waarbij de daders of hun borgen aan de fam ilie van het slachtoffer zoengeld betaalden. Dat de vrede niet blijvend was, blijkt uit het feit dat binnen enkele jaren nieuwe slachtoffers vielen, te weten Engebrecht Jacobssoen (hun vader), Jan Engebrechtssoen (hun broer) en Jan Diddesoen, allen uit Bodegraven. De hoogte van het zoengeld werd door de baljuw vastgesteld. Voor de familieleden van de daders, die moesten meebetalen aan het zoengeld, was dat dikwijls een zware last. Daarom werd vanaf 1371 door hertog Albrecht de gelegenheid geboden die verplichting af te kopen. Jacob van der Heede onder Zwammerdam, die direct van die gelegenheid gebruik m aakte, is m isschien dezelfde als Jacob van der Heede die in 1372 in de aangrenzende parochie Bodegraven woonde en daar 12 pond moest bijdragen aan de versterking van W oerden. W aarschijnlijk gaat het hier om de zo-even genoemde Jacob van der Heede Enghebrechtsz. (met dank aan Nico Plomp: em bers.chello.nl/j.zwart13/door_nico_plom p.htm) -17-

18 Nieuwe stamreeksen Ouweneel W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) In het familieboek (FB) heb ik geen parenteel geboden, maar een genealogie. Deze genealogie geeft een overzicht van alle Ouwenelen en Jongenelen die van Lou Cornelisz. afstam den, m aar in een parenteel zouden ook de nakom elingen van alle Ouweneel- en Jongeneel-dochters zijn vermeld, dus die nazaten die zelf geen Ouweneel of Jongeneel meer heten. Dat zou wel beter zijn; alle nakomelingen van een echtpaar zijn immers even belangrijk, wát hun achternaam ook moge zijn. Maar dan zou het boek wel ettelijke malen zo dik zijn geworden. Immers, van de achterkleinkinderen van een echtpaar Ouweneel heet gemiddeld nog m aar een kwart Ouweneel. Om in de leemte toch enigszins te voorzien heb ik in het boek ook een aantal stam reeksen geboden, die steeds beginnen met een Ouweneelof Jongeneel-dochter. Hier volgen een paar nieuwe: eerst Ouwenelen, in het volgende nummer Jongenelen. 1. Marijgje Ouweneel (FB p. 111) X. Marijgje Ouweneel, tr.(2) Renier van Marke(n)steijn. XI. Bastiaan van Markensteijn, geb. Hazerswoude , tr.(1) Adriana van der Starre (ovl. Nieuwerkerk a/d IJssel ), tr.(2) Lim bricht Anna Hochstenbach (geb. ald., d.v. Joannes Franciscus Hochstenbach/Hoogstenbach [Broeksittard] & Maria Elisabetha Tum m ers). 2. Cornelia Ouweneel (FB p. 113) IX. Cornelia Ouweneel, tr. Adrianus van Hanswijk. X. Dirk van Hanswijk, geb. Stom pwijk ca. 1820, tuinman, tr. ald Judith de Vos (geb. ca. 1823, d.v. Jan de Vos & Johanna de Koop). XI. Cornelia van Hanswijk, geb. Oukoop , tr. Reeuwijk Jacob Verkerk (geb. Ruwiel , klom penm aker, z.v. Gerrit Verkerk & Neeltje Nierm eijer). XII. Johanna Petronella Verkerk, geb. Vinkeveen/W averveen , tr. W ilnis Krijn Vis (geb. ald , koopman, z.v. Pieter Vis & Philipijntje van der Vliet). XIII. Cornelia Vis, geb. W ilnis , ovl , tr. Kockengen Hendrik Oosterom (geb. ald , z.v. Thom as Oosterom & Maria Barreveld, huisschilder, concierge, garagem an, ovl. W oerden ). XIV. Johanna Petronella Hennie Oosterom, geb. Kockengen , -18-

19 tr. ald Pieter Kostm an (geb. Hilversum , z.v. Jacob Kostman & Dirkje van Reenen). XV. Rosanna Veronica Kostman, geb. Borssele , samenwonend sinds m et Mark Jaco Jansen (geb. Vlissingen , z.v. Ferdinand Petrus Franciscus Jansen & Jacoba Charlotta van der W aals). XVI. Mika Ramon, geb. Vlissingen Gerritje Ouweneel (FB p. 113) XI. Gerritje Ouweneel, tr. Jurriaan Oost. XII. Johanna Elizabeth Oost, geb. Rotterdam , tr. ald Jacobus Tuinder (geb. Dirksland 1816/17, z.v. David Tuinder & Johanna Byl). XIII. Jacobus Jurianus David Tuinder, geb. Rotterdam , schoenm aker, tr.(1) Gelderm alsen Maaike Adriana van Meeteren (geb. ald. ca. 1844/45, d.v. Jan van Meeteren & Maria Cornelia de Jager), tr.(2) Hilversum Gerrigje Versteeg (geb. Zeist 1867/68, d.v. Gijsbert Versteeg & W illem ijntje Bannink). 4. Apolonia/Pleuntje Ouweneel (FB p. 117) IX. Apolonia/Pleuntje Ouweneel, tr. Gerrit Bontenbal (p. 109v.). X. Adriana Bontenbal, ged. Zevenhuizen , arbeidster, ovl. ald. 1858/1867, tr. W illem Groeneveld (ged. ald , ovl. ald , z.v. Cornelis Groeneveld & W illem ptie [van] Lees(t)/Lies). XI. Gerrit Groeneveld, geb , tr.(2) Alida Stolp (geb. Aalsm eer , d.v. Hendrik Stolp & Sara Adriana Hoogkam er). XII. W illem Groeneveld, geb. Aalsmeer , ovl. ald , tr.(2) Grietje van Leeuwen (geb. ald , ovl. ald , d.v. Dirk van Leeuwen & Leentje Been). XIII. Marinus Groeneveld, geb. Aalsm eer , ovl. Ville de Lery (Quebec, Can.) , tr. Aalsm eer Jansje Glas (geb. Harlingen , ovl. Montreal [Quebec, Can.] , d.v. Arie Glas & Fimke Zeilmaker). XIV. Marinus Groeneveld, geb. Aalsm eer , tr. Glasgow (Sch.) Dorothy Carol Carm ichael (geb. ald ). XV. Jonathan Marinus Malcolm-Alexander Groeneveld, geb. Kapuskasing (Ontario, Can.)

20 5. Teuntje Ouweneel (FB p. 128) XI. Teuntje Ouweneel, tr. Theodorus Hendriks. XII. Hendricus Hendriks, geb. Huissen , arbeider, tabaksplanter, warm oezenier, ovl. ald , tr. ald Antonia van de Sand (geb. ald , ovl. ald , d.v. W ilhelmus van de Zandt & Elisabetha Janssen). XIII. W ilhelmus Hendriks, geb. Huissen , ovl. ald , tr.(1) ald Johanna Cornelia W illem sen (geb. ald , ovl. ald , d.v. W illem W illemsen & Albarta Engelen). XIV. Antonia Alberta Hendriks, geb. Huissen , ovl. ald , tr. ald Petrus Lentjes (geb. ald , warm oezenier, ovl. ald , z.v. Jan Lentjes & Bernardina Berendse). XV. Johanna Maria Petronella (1935), Antonia Alberta Cornelia (1937), Petrus W ilhelmus Jozef (1942) en Elisabeth Anna Maria Cornelia Lentjes (1946). 6. Aafje Ouweneel (FB p. 129) XI. Aafje Ouweneel, tr. Jasper Buurm an (houtdraaier, ovl. W addinxveen ). XII. Geisje Buurman, geb. W addinxveen , tr. ald Cornelis Toen (geb. Gouda , z.v. Jacob Thoen & Hillegonda van der Vlerk). XIII. Marinus Pieter Toen, geb. W addinxveen , ovl. Rotterdam , tr. W addinxveen Antje Bergshoeff (geb. ald , ovl. Rotterdam , d.v. Cornelis Bergshoeff & Margaretha van Leeuwen). XIV. Antje Toen, geb. W addinxveen , ovl. Den Haag , tr. Rotterdam Gerardus Coenraad Meijer (geb. ald , ovl. Voorburg , z.v. Christiaan Meijer & Pieternella Rooze). XV. Marinus Pieter Meijer (1936), tr. Ellinor Solveig van Vark (d.v. Antonie Cornelis van Vark & Ingrid Ahlsen). 7. Johanna Ouweneel (FB p. 131) XI. Johanna Ouweneel, tr. W illem Middendorp. XII. W ilhelmus Martinus Middendorp, geb. Delft , ovl. ald. -20-

21 , tr. ald Maria Johanna van Hoek (geb. ald.? , d.v. Philippus Alexander van Hoek & Catharina de Bruin). XIII. Catharina Clasina Middendorp, geb. Delft , tr. ald.? W ilhelm us Stalm an (geb. ald , ovl. Schipluiden , z.v. W ilhelm ina Stalm an). 8. Jacoba Ouweneel (FB p. 132) XII. Jacoba Ouweneel, tr. Martinus Simon van W alsum. XIII. Cesar Adrianus van W alsum, geb. Rotterdam , slepersknecht, ovl. ald , tr. ald Geertrui van Bonzel (geb. Leiden , groenteverkoopster, ovl. Rotterdam , d.v. Margaretha van Bonzel). XIV. Maria van W alsum, geb. Rotterdam , ovl. ald , tr. ald Hendrikus ( Harry ) van der Valk (geb. Kralingen , baas havenexpeditie, ovl. Rotterdam , z.v. Cornelis van der Valk & Margaretha Linthuis). XV. Cesar Adrianus ( Cees ) van der Valk, geb. Rotterdam , loodsbaas, ovl. Oosterhout , tr. Rotterdam Johanna Hendrika ( Hanny ) Dalebout (geb. Zierikzee , ovl. Rotterdam , d.v. Machiel Dalebout & Aaltje van As). XVI. Antonius Johannes ( Ton ) van der Valk, geb. Rotterdam , chef technische dienst, tr. ald Johanna Maria Gerharda ( Joke ) Knegt (geb. Erica , m odinette, bejaardenhelpster, d.v. Martinus Knegt & Gerharda Jansen). XVI. Twee kinderen. 9. Dirkje Ouweneel (FB p. 133) XII. Dirkje Ouweneel, tr. Rokus Koogje. Minstens twee dochters: Eerste dochter: XIIIa. Angenita Helena Johanna Koogje, geb. Rotterdam , tr. ald Hendrikus Lam bertus de Koster (geb. ald , z.v. Cornelis de Koster & Helena Furtjes). XIVa. Rokus de Koster, geb. Rotterdam , ovl. ald , tr. ald Maria Elizabeth de Jong (d.v. Cornelis de Jong & Maartje Hunefeld). XVa. Cornelis de Koster, geb. Rotterdam Tweede dochter: -21-

22 XIIIb. Johanna Koogje, geb. Rotterdam , tr. ald Adrianus Niggelie (geb. Hardinxveld , z.v. Arie Niggele & Johanna Magdalena Boerm an). XIVb. Dirkje Niggelie, geb. Kralingen ca. 1877, tr. Rotterdam Johannes Jacobus Verroen (geb. Rotterdam , ovl. ald , z.v. Johannes Jacobus Verroen & Antonia Adriana Hendrika Raadjes). 10. Leentje Ouweneel (FB p. 133) XII. Leentje Ouweneel, tr. Jacob Vuijk. XIII. Barbera Vuijk, geb. Krim pen a/d IJssel , ovl. Rotterdam , tr. Krim pen a/d IJssel Johannes Otterspeer (geb. Nieuwerkerk a/d IJssel , z.v. Lucas Otterspeer & Janna Visser, arbeider, ijzerwerker, visventer, ovl. Rotterdam ). Negen kinderen. XIV. Lucas Otterspeer, geb. Rotterdam , los werkm an, grondwerker, havenarbeider, ovl. ald , tr. ald Johanna Elisabeth W inkel (geb. ald , d.v. Eeuwe W inkel & Bastiaantje Molendijk, ovl. ald ). Negen kinderen. XV. Lucas Otterspeer, geb. Rotterdam , ovl. ald , tr. ald Anna Petronella Janssen (geb. ald ). Drie kinderen. XVI. Georgina Geertruida Sophia Otterspeer, geb. Rotterdam , tr. Antonie Gijsbertus Heuser (z.v. Marinus Antoon Heuser and Jacoba Petronella Kanters). XVII. Floor & Sanne Heuser. 11. Pietronella Ouweneel (FB p. 167) XIII. Pietronella Ouweneel, tr. Jan Frederik Aaldijk. XIV. Gerrigje Aaldijk, geb. Streefkerk , tr. ald Aart de Bruijn (geb. ald , z.v. Robbert Cornelis de Bruijn & Hendrika Schoonderwoerd). XV. Pietronella de Bruijn, geb. Streefkerk , tr. ald Thom as Epeüs Visser (geb. Alphen a/d Rijn , z.v. Thom as Visser & Duike Kool). XVI. Gerda Henrica Visser, geb. Den Haag op , tr. Leiden Jan van den Heuvel (geb. Oud-Beijerland , z.v. Pieter Kornelis van den Heuvel & Maaike Janna van Vliet). XVII. Twee zoons en één dochter. -22-

23 Ouweneel, St. Jacob en Mohammed W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) Santiago In de zomer van 2005 heb ik (met duizenden anderen) door Noord- Spanje een pelgrim age gem aakt naar Santiago de Compostela. Van de Pyreneeën tot Santiago is het een kleine 800 km; daarvan heb ik én door tijdgebrek én door een vervelende spierontsteking slechts 450 km gelopen, de rest ging per bus. Ik had voor die tocht spirituele, (cultuur)historische, psychologische en sportieve redenen, m aar ook genealogische redenen. Laat m e dat m ogen toelichten. In hoofdstuk 15 van het boek Ouweneel en Jongeneel wordt getoond hoe de vele Ouwenelen van geslacht IIIE afstammen van de Henegouwse graaf Jan I van Avesnes (zie nr. 22 op blz. 261 en 269). Hieronder geef ik een nieuwe, zeer interessante stam reeks, die begint bij nr. 27 (blz. 269). Als nr. 30 (zie onder) gold heel lang Etiennette (= Stephanie) van Longwy, maar dat wordt nu als uitgesloten beschouwd. Men acht het veel waarschijnlijker dat het om Etiennette van Barcelona ging. Deze Spaanse connectie is heel boeiend, omdat die ons niet alleen met allerlei Spaanse adellijke huizen verbindt, m aar ook m et de Moren (Noord-Afrikaanse m oslims), die het grootste deel van Spanje van begin achtste tot eind vijftiende eeuw bezet hebben gehouden. En wie het over vooraanstaande Moorse fam ilies heeft, kom t vanzelf uit bij de grote kaliefs hieronder vindt u Uthman (of Othman) en Marwân I en uiteindelijk bij de grote profeet Mohamm ed in eigen persoon. De stamreeks staat niet helem aal vast, maar is interessant genoeg gezien de vele discussies over de islam in ons land. In de plaats die nu Santiago (= Sint Jacobus) heet, werd begin negende eeuw het graf van de apostel Jacobus (of wat daarvoor doorging) ontdekt. Dat kwam goed uit! Mét de verovering van Spanje door de moslims begon namelijk ook de Reconquista, de herovering van Spanje door de christenen. De pelgrim sroute ontwikkelde zich in een tijd dat het noorden van Spanje al heroverd was; de Moren waren naar het zuiden teruggedrongen. In die herovering speelde Sint Jacobus een grote rol. Legenden vertellen ons dat hij bij veldslagen tegen de Moren verscheen op een wit paard om de christenen terzijde te staan en de moslims te verdrijven. Daarom was de Asturische koning Alfonso II, in wiens gebied het graf viel, erg blij met de ontdekking ervan vanwege de politieke voordelen. Hij liet er een kerkje overheen bouwen, dat door de latere Alfonso III werd vervangen door een grotere en fraaiere kerk. Ook deze Alfonso behoort tot onze waarschijnlijke voorvaderen (zie hieronder, -23-

24 Derde reeks)! In het noordoosten was het voorvader Sancho I Garcés el Grande ( de Grote ) die een grote rol speelde bij de Reconquista (zie Tweede reeks). Het is wel aardig te weten dat Spaanse namen eindigend op ez patroniem en zijn, d.w.z. Sanchez betekent zoon/dochter van Sancho, enz. In de Arabische namen betekent ibn zoon van, bint dochter van, banu zonen van en abd knecht van. In de namen vanaf nr. 32 moet de u steeds als oe worden uitgesproken. (W ordt vervolgd) WERKGROEP voorzitter: dr. W.J. (W illem) Ouweneel, Dolderseweg 25, 3712 BM Huis ter Heide, , e-m ail: wj.ouweneel@ wxs.nl secretaris: L.M. (Loes) Ouweneel, O. Tuindorpslaan 10, 2015 HG Haarlem, , e-m ail:loes.ouweneel@ planet.nl penningm eester: G. (Geert) Ouweneel, Ieplaan 21, 2951 CB Alblasserdam, , gouweneel@ ncrvnet.nl redactie Kroniek: G. (Geert) Ouweneel, Ieplaan 21, 2951 CB Alblasserdam, , gouweneel@ ncrvnet.nl A.N.C. (Anky) Ouweneel, Apollostraat 15, 1431 W R Aalsm eer, , e-m ail: brugm an.dionys@ worldonline.nl H.M. (Iek) de Haas-Ouweneel, Populierenlaan 58, 1741 W t Schagen, , e-m ail: j.de.haas64@ kpnplanet.nl P. (Peter) Ouweneel, De Dam 11, 1261 KR Blaricum, , e- mail: p.ouweneel@ huizen.nl W.E. (W illem) Ouweneel, Sparrenhof 3, 4921 DT Made, , e-m ail: willem_ouweneel@ wanadoo.nl -24-