Correctievoorschrift voorbeeldexamen VMBO-GL en TL 2015

Transcriptie

1 Correctievoorschrift voorbeeldexamen VMBO-GL en TL 2015 aardrijkskunde CSE GL en TL Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Bronvermeldingen 1 Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming van de artikelen 41 en 42 van het Eindexamenbesluit v.w.o.-h.a.v.o.-m.a.v.o.-v.b.o. Voorts heeft het College voor Examens (CvE) op grond van artikel 2 lid 2d van de Wet CvE de Regeling beoordelingsnormen en bijbehorende scores centraal examen vastgesteld. Voor de beoordeling zijn de volgende passages van de artikelen 36, 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit van belang: 1 De directeur doet het gemaakte werk met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen en het proces-verbaal van het examen toekomen aan de examinator. Deze kijkt het werk na en zendt het met zijn beoordeling aan de directeur. De examinator past de beoordelingsnormen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door het College voor Examens. 2 De directeur doet de van de examinator ontvangen stukken met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen, het proces-verbaal en de regels voor het bepalen van de score onverwijld aan de gecommitteerde toekomen. 3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk en past de beoordelingsnormen en de regels voor het bepalen van de score toe die zijn gegeven door het College voor Examens. GT-0131-vb-15-c 1 lees verder

2 De gecommitteerde voegt bij het gecorrigeerde werk een verklaring betreffende de verrichte correctie. Deze verklaring wordt mede ondertekend door het bevoegd gezag van de gecommitteerde. 4 De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg het aantal scorepunten voor het centraal examen vast. 5 Indien de examinator en de gecommitteerde daarbij niet tot overeenstemming komen, wordt het geschil voorgelegd aan het bevoegd gezag van de gecommitteerde. Dit bevoegd gezag kan hierover in overleg treden met het bevoegd gezag van de examinator. Indien het geschil niet kan worden beslecht, wordt hiervan melding gemaakt aan de inspectie. De inspectie kan een derde onafhankelijke gecommitteerde aanwijzen. De beoordeling van de derde gecommitteerde komt in de plaats van de eerdere beoordelingen. 2 Algemene regels Voor de beoordeling van het examenwerk zijn de volgende bepalingen uit de regeling van het College voor Examens van toepassing: 1 De examinator vermeldt op een lijst de namen en/of nummers van de kandidaten, het aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegekende aantal scorepunten en het totaal aantal scorepunten van iedere kandidaat. 2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met het beoordelingsmodel. Scorepunten zijn de getallen 0, 1, 2,..., n, waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan 0 zijn niet geoorloofd. 3 Scorepunten worden toegekend met inachtneming van de volgende regels: 3.1 indien een vraag volledig juist is beantwoord, wordt het maximaal te behalen aantal scorepunten toegekend; 3.2 indien een vraag gedeeltelijk juist is beantwoord, wordt een deel van de te behalen scorepunten toegekend, in overeenstemming met het beoordelingsmodel; 3.3 indien een antwoord op een open vraag niet in het beoordelingsmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare, vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist aangemerkt kan worden, moeten scorepunten worden toegekend naar analogie of in de geest van het beoordelingsmodel; 3.4 indien slechts één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, wordt uitsluitend het eerstgegeven antwoord beoordeeld; 3.5 indien meer dan één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, worden uitsluitend de eerstgegeven antwoorden beoordeeld, tot maximaal het gevraagde aantal; 3.6 indien in een antwoord een gevraagde verklaring of uitleg of afleiding of berekening ontbreekt dan wel foutief is, worden 0 scorepunten toegekend, tenzij in het beoordelingsmodel anders is aangegeven; 3.7 indien in het beoordelingsmodel verschillende mogelijkheden zijn opgenomen, gescheiden door het teken /, gelden deze mogelijkheden als verschillende formuleringen van hetzelfde antwoord of onderdeel van dat antwoord; GT-0131-vb-15-c 2 lees verder

3 3.8 indien in het beoordelingsmodel een gedeelte van het antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet in het antwoord van de kandidaat voor te komen; 3.9 indien een kandidaat op grond van een algemeen geldende woordbetekenis, zoals bijvoorbeeld vermeld in een woordenboek, een antwoord geeft dat vakinhoudelijk onjuist is, worden aan dat antwoord geen scorepunten toegekend, of tenminste niet de scorepunten die met de vakinhoudelijke onjuistheid gemoeid zijn. 4 Het juiste antwoord op een meerkeuzevraag is de hoofdletter die behoort bij de juiste keuzemogelijkheid. Voor een juist antwoord op een meerkeuzevraag wordt het in het beoordelingsmodel vermelde aantal scorepunten toegekend. Voor elk ander antwoord worden geen scorepunten toegekend. Indien meer dan één antwoord gegeven is, worden eveneens geen scorepunten toegekend. 5 Een fout mag in de uitwerking van een vraag maar één keer worden aangerekend, tenzij daardoor de vraag aanzienlijk vereenvoudigd wordt en/of tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 6 Een zelfde fout in de beantwoording van verschillende vragen moet steeds opnieuw worden aangerekend, tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 7 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een examen of in het beoordelingsmodel bij dat examen een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof examen en beoordelingsmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan het College voor Examens. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening gehouden. 8 Scorepunten worden toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven. 9 Het cijfer voor het centraal examen wordt als volgt verkregen. Eerste en tweede corrector stellen de score voor iedere kandidaat vast. Deze score wordt meegedeeld aan de directeur. De directeur stelt het cijfer voor het centraal examen vast op basis van de regels voor omzetting van score naar cijfer. NB1 Het College voor Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift. NB2 Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht. Evenmin is er een standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten. Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht. Binnen de ruimte die de regelgeving biedt, kunnen scholen afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes maken. NB3 Als het College voor Examens vaststelt dat een centraal examen een onvolkomenheid bevat, kan het besluiten tot een aanvulling op het correctievoorschrift. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt zo spoedig mogelijk nadat de onvolkomenheid is vastgesteld via Examenblad.nl verstuurd aan de examensecretarissen. GT-0131-vb-15-c 3 lees verder

4 Soms komt een onvolkomenheid pas geruime tijd na de afname aan het licht. In die gevallen vermeldt de aanvulling: NB a. Als het werk al naar de tweede corrector is gezonden, past de tweede corrector deze aanvulling op het correctievoorschrift toe. b. Als de aanvulling niet is verwerkt in de naar Cito gezonden WOLF-scores, voert Cito dezelfde wijziging door die de correctoren op de verzamelstaat doorvoeren. Een onvolkomenheid kan ook op een tijdstip geconstateerd worden dat een aanvulling op het correctievoorschrift ook voor de tweede corrector te laat komt. In dat geval houdt het College voor Examens bij de vaststelling van de N-term rekening met de onvolkomenheid. 3 Vakspecifieke regels Voor dit examen kunnen maximaal 65 scorepunten worden behaald. 4 Beoordelingsmodel Vraag Antwoord Scores Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Weer en klimaat 1 D 2 maximumscore 2 Voorbeelden van juiste antwoorden zijn: Volgens het klimaatbeeld is de gemiddelde temperatuur in september 20 C, de temperatuur tussen 1 en 11 september 2012 lag hoger. Volgens het klimaatbeeld is de gemiddelde neerslag in september bijna 80 mm, de hoeveelheid neerslag tussen 1 en 11 september 2012 was zeer beperkt. per juist antwoord 1 3 maximumscore 1 1 = L 2 = H Alleen als beide antwoorden juist zijn, mag het scorepunt worden toegekend. GT-0131-vb-15-c 4 lees verder

5 4 maximumscore 1 isobaren Het antwoord isolijnen mag niet goedgerekend worden. 5 maximumscore 2 Q 1 Voorbeeld van een juist argument is: 1 De isobaren liggen hier het dichtst bij elkaar. / Het verschil in luchtdruk is hier het grootst. 6 maximumscore 1 Voorbeeld van een juiste oorzaak is: Nederland ligt in het ontmoetingsvlak van warme luchtstromen en koude polaire luchtstromen en daar komen vaak depressies / lagedrukgebieden voor. 7 maximumscore 1 Voorbeeld van een juiste reden is: Zaragoza ligt bij wind uit het noorden aan de lijzijde / in de regenschaduw / aan de droge zijde van de Pyreneeën en bij wind uit het zuiden aan de lijzijde / in de regenschaduw / aan de droge zijde van het Iberisch Randgebergte. / Zaragoza ligt in beide gevallen aan de lijzijde van een gebergte. 8 maximumscore Alleen als de volgorde geheel juist is het scorepunt toekennen. 9 maximumscore 2 1 (San Francisco) = mediterraan klimaat 2 (Chicago) = landklimaat 3 (Washington DC) = zeeklimaat 4 (Las Vegas) = woestijnklimaat 10 C indien vier antwoorden juist 2 indien drie of twee antwoorden juist 1 indien één antwoord juist 0 11 C GT-0131-vb-15-c 5 lees verder

6 12 maximumscore 2 Voorbeeld van een juiste klimatologische factor is: 1 (hoge) temperatuur Voorbeeld van een juiste menselijke maatregel is: 1 irrigatie toepassen 13 D 14 E 15 maximumscore 2 Voorbeelden van juiste redenen zijn twee van de volgende: Een tornado komt onverwacht / is niet van tevoren te voorspellen / duurt maar kort. De ontwikkeling tot een orkaan valt al ver van tevoren waar te nemen. / Orkanen volgen langer de richting. Tornado s zijn een plaatselijk verschijnsel terwijl orkanen ontstaan in een groter gebied. Er zijn jaarlijks veel meer tornado s dan orkanen. Tornado s komen (bijna) overal in de Verenigde Staten voor en orkanen alleen in het midden en oosten van de Verenigde Staten. per juist antwoord 1 16 maximumscore 1 Gerdie = juist Johnny = onjuist Het scorepunt alleen toekennen als beide antwoorden juist zijn. Water 17 maximumscore 2 P = polder Q = bemaling R = dijk S = boezem 18 C indien vier antwoorden juist 2 indien drie of twee antwoorden juist 1 indien één antwoord juist 0 GT-0131-vb-15-c 6 lees verder

7 19 maximumscore 1 Uit het antwoord moet blijken dat er méér oppervlaktewater en minder grondwater en duinwater wordt gebruikt om verdroging te voorkomen. Het antwoord: om verzilting te voorkomen mag ook goedgerekend worden. 20 maximumscore was een droog jaar. 21 maximumscore 1 Het zal (door klimaatverandering) vaker harder gaan regenen. 22 maximumscore 2 Uit het antwoord betreffende het economisch voordeel moet blijken dat er minder rioolwater gezuiverd hoeft te worden / hemelwater schoon is en minder zuivering behoeft dan rioolwater. 1 Voorbeelden van een juiste reden zijn: 1 Het gaat verdroging van stedelijke gebieden tegen. / Grote delen van stedelijke gebieden zijn verhard en daardoor kan het water niet in de bodem dringen. / Opgevangen hemelwater kan opgeslagen worden in tijdelijke waterbergingsvoorzieningen (wadi s, vijvers, waterpleinen, etc.) en dit water kan dan infiltreren. Het grondwater wordt dan op natuurlijke wijze aangevuld. Regenwater zakt de grond in / infiltreert en het duurt veel langer voor het bij de rivier komt, waardoor hoogwater wordt beperkt / de piekafvoer minder wordt. 23 maximumscore 2 Q 1 Uit het antwoord moet blijken dat als je overloopgebieden meer stroomopwaarts aanlegt een groter gebied er voordeel van heeft 1 24 B 25 A GT-0131-vb-15-c 7 lees verder

8 26 maximumscore 2 Voorbeelden van juiste gevolgen zijn twee van de volgende: Er is minder water voorradig voor irrigatie. Er is minder water voorradig voor drinkwater. Er kan minder elektriciteit opgewekt worden. De visserij kan in gevaar komen. per juist antwoord 1 27 maximumscore 1 ontzilting 28 maximumscore 1 in de benedenloop van de rivieren Voorbeeld van een juist argument is: Hoe verder stroomafwaarts hoe groter de kans dat het rivierwater al gebruikt is door de industrie / de landbouw / de huishoudens, waardoor het meer vervuild is. Het scorepunt alleen toekennen bij juiste keuze en juist argument. 29 maximumscore 2 Voorbeelden van juiste doelstellingen zijn twee van de volgende: werkgelegenheid creëren de economische ontwikkeling van Zuidoost-Anatolië bevorderen de infrastructuur verbeteren de verkoop van (drink)water per juist antwoord 1 30 maximumscore 2 Voorbeelden van een juist voordeel zijn: 1 De waterzekerheid neemt toe. / meer constante aanvoer van water voor Syrië De aanleg van pijpleidingen levert werkgelegenheid op. Voorbeelden van een juist nadeel zijn: 1 Syrië moet voor het water gaan betalen, dat ze tot nu toe gratis kregen / dat nu via de rivier naar hun land stroomt. Syrië moet pijpleidingen aanleggen of aan laten leggen over hun grondgebied. Syrië wordt afhankelijk van Turkije voor hun watervoorziening. GT-0131-vb-15-c 8 lees verder

9 Bevolking en ruimte 31 maximumscore 1 Duitsland Uit de argumentatie moet blijken dat in Duitsland het geboortecijfer eerder is gedaald / men eerder begonnen is met geboortebeperking (waardoor het percentage ouderen in de bevolking toeneemt / waardoor Duitsland relatief een grotere groep ouderen heeft). en Scorepunt alleen toekennen bij juiste keuze land en juiste argument. Niet goed rekenen dat het geboortecijfer nu lager is. 32 maximumscore 2 Voorbeelden van een juist antwoord bij een woningbouwvereniging zijn: 1 meer bejaardenwoningen bouwen meer gelijkvloerse woningen bouwen meer kleinere huizen bouwen dicht bij voorzieningen voor ouderen bouwen Voorbeeld van een juist antwoord bij een ziektekostenverzekeraar is: 1 Uit het voorbeeld moet blijken dat ziektekostenverzekeraars rekening houden met meer uitgaven aan kosten voor medische voorzieningen / vroegtijdig reserves moeten opbouwen of premies moeten verhogen. 33 maximumscore 1 de toename van het aandeel 65-plussers / de stijging van het aandeel (hoog)bejaarden 34 C 35 maximumscore Alleen als de volgorde geheel juist is het scorepunt toekennen. 36 maximumscore 1 Uit het antwoord moet blijken dat bedrijven vanuit Frankfurt door de centralere ligging in Europa een grotere markt kunnen bedienen / Frankfurt gunstiger ligt ten opzichte van de opkomende markten in het oosten van Europa. 37 A GT-0131-vb-15-c 9 lees verder

10 38 maximumscore 2 Voorbeelden van een negatief gevolg van de eenkindpolitiek zijn: 1 Veel kinderen (met name meisjes) worden te vondeling gelegd. / veel abortussen. scheve bevolkingsontwikkeling (de bevolking bestaat uit meer jongens dan meisjes) Eén kind is vaak niet in staat om voor zijn bejaarde ouders te zorgen. geen zelfbeschikking over het krijgen van kinderen. op den duur een stagnerende of vergrijzend bevolking Voorbeelden van een voordeel van de eenkindpolitiek voor China zijn: 1 Ongecontroleerde bevolkingsgroei werd voorkomen. / Economische en sociale overbevolking is voorkomen / afgezwakt. minder druk op de voedselvoorziening. 39 maximumscore 2 Voorbeelden van een natuurlijke oorzaak zijn: 1 Het westen van China bestaat vooral uit woestijn. Het westen van China is bergachtig. Het westen ligt niet aan zee. / Het oosten ligt aan zee. Het westen van China heeft minder delfstoffen dan het oosten van China. Voorbeelden van een niet-natuurlijke oorzaak zijn: 1 Transport naar het buitenland via zee is lastiger vanuit het westen / eenvoudiger vanuit het oosten. Het opleidingsniveau is lager in het westen / is hoger in het oosten. aanwezigheid van een grote / relatief goed opgeleide arbeidsmarkt in het oosten Het westen van China is veel dunner bevolkt dan het oosten van China / heeft een kleinere afzetmarkt. 40 A 41 B 42 maximumscore 2 Voorbeelden van juiste redenen zijn twee van de volgende: De veiligheid in de wijk was niet te garanderen of voorbeelden hiervan zoals brandgevaar / gezondheidsrisico s. Activiteiten van de bewoners waren voor de overheid niet te controleren of voorbeelden hiervan zoals illegaal aftappen van elektriciteit. De woningen voldeden niet aan de gezondheidseisen of voorbeelden hiervan zoals bijvoorbeeld het gebrek aan daglicht. De overheid had andere plannen met het gebied. per juist antwoord 1 GT-0131-vb-15-c 10 lees verder

11 43 maximumscore 1 Uit het antwoord moet blijken dat China voldoende voedsel / een groot deel van het voedsel voor de eigen bevolking wil produceren / niet afhankelijk wil worden van import van voedsel uit het buitenland. 44 maximumscore 2 Voorbeelden van een voordeel voor de luchthaven zijn: 1 Op de nieuwe locatie is meer ruimte voor grotere vliegtuigen en er zijn uitbreidingsmogelijkheden. betere bereikbaarheid van de luchthaven minder kans op ongelukken / betere veiligheid Voorbeelden van een voordeel voor de bewoners zijn: 1 minder geluidsoverlast minder vervuiling Door het verdwijnen van het vliegveld uit de stad ontstaat er ruimte voor andere bestemmingen. 45 maximumscore 2 China heeft een eenpartijstelsel / heeft een communistisch systeem 1 De Chinese centrale overheid bepaalt als enige het beleid. / De besluitvormingstrajecten zijn veel korter dan in Nederland. / Er zijn geen lange inspraak- en bezwaarprocedures maximumscore 2 Voorbeelden van juiste antwoorden zijn twee van de volgende: Er is gekozen voor ecologische landbouw. Er is voor gekozen een metro / openbaar vervoer aan te leggen naar Shanghai. Men heeft ervoor gekozen om wonen en recreatie dicht bij elkaar te plaatsen (waardoor er minder gereisd hoeft te worden). per juist antwoord 1 47 D GT-0131-vb-15-c 11 lees verder

12 5 Bronvermeldingen bron 1 vrij naar: klimadiagramme.de bron 2 vrij naar: De Grote Bosatlas, 53e editie bron 3 bron 4 vrij naar: bron 5 Eigen archief, Cito bron 6 vrij naar: De Grote Bosatlas, 53e editie bron 7 vrij naar: De Grote Bosatlas, 53e editie bron 8, 9 vrij naar: klimadiagramme.de bron 10 inhabitat.com; flickr.com; schoolplaten.com; ECN bron 11 vrij naar: nos.nl/artikel/ orkanen-en-tornados-het-verschil.html bron 12 vrij naar: dothanhoustoncountyema.org bron 13, 14 vrij naar: NOAA bron 15 vrij naar: bron 16 vrij naar: users.skynet.be/jeanpierre.schreurs bron 17 vrij naar: De Bosatlas van Nederland Waterland bron 18 vrij naar: De Bosatlas van het klimaat bron 19 vrij naar: en vrij naar: bron 20 architectuurfonds.nl bron 21, 22 vrij naar: De Grote Bosatlas, 53e editie bron 23 vrij naar: De Ingenieur, nr. 15, 2012 bron 24 vrij naar: en vrij naar: bron 25 vrij naar: Wikipedia bron 26 vrij naar: Basis Bosatlas, 60e editie bron 27 vrij naar: gapminder.org bron 28 vrij naar: bron 29 vrij naar: gapminder.org bron 30 vrij naar: bron 31 vrij naar: De Grote Bosatlas, 54e editie bron 32 vrij naar: UN bron 33 vrij naar: De Grote Bosatlas, 54e editie bron 34 bron 35 hongkong.baike.com bron 36 tekst: vrij naar: Wikipedia; afbeelding: vrij naar: bron 37 vrij naar: De Grote Bosatlas, 53e editie GT-0131-vb-15-c 12 lees verder einde