Sinterklaas. Sinterklaas op school en thuis. In Nederland en België

Transcriptie

1 Sinterklaas Sinterklaas op school en thuis Op scholen, clubs en bij mensen thuis wordt aan het sinterklaas feest veel aandacht besteed. Sint en Piet gaan alle klassen langs. In de bovenbouw worden in de klas lootjes getrokken. Thuis vieren de mensen op 5 december vaak pakjesavond. Iedereen heeft cadeautjes voor elkaar gekocht en er is allerlei lekkers in huis: suikergoed, pepernoten en taaitaai. Al weken van tevoren lag dat overal in de winkels. Daar hoorde je ook veel sinterklaasliedjes. Het hele land is in de stemming van het sinterklaasfeest. In Nederland en België 1 / 7

2 Alleen in Nederland en België wordt het sinterklaasfeest uitbundig gevierd. In Duitsland, Frankrijk en Engeland kennen ze het feest van deze heilige niet eens. Een heilige is iemand die zoveel heeft gedaan voor anderen mensen dat de Kerk hem een eretitel heilige heeft gegeven. Alleen de katholieke Kerk verklaart mensen heilig. Katholieken geloven in de verhalen uit de bijbel. Naast God en Jezus vereren zij ook veel heiligen. Sinterklaas is dus van oorsprong een katholiek feest. Van Turkse afkomst Nicolaas werd geboren in het jaar 270 in Lycië. Dat is een streek in het zuiden vaan Turkije. Turkije heette toen anders. Nicolaas was het enige kind van rijke ouders, die heel jong stierven. De jonge Nicolaas erfde alles. Het geld hield hij niet voor zichzelf. Hij deelde het uit aan arme mensen. Nicolaas werd bisschop van de stad Myra. Een bisschop is het hoofd van de katholieken in een bepaald gebied. In die tijd waren in het land waar Nicolaas leefde, veel katholiek. Nicolaas stierf op 6 december, waarschijnlijk in het jaar 342. Hij is waarschijnlijk 82 jaar geworden. Dat is niet precies bekend. We vieren dus niet zijn verjaardag maar zijn sterfdag! Na zijn dood werd Nicolaas heilig verklaard. Vanaf toen heette hij Sint-Nicolaas. In de loop der eeuwen is het Sinterklaas geworden. Hij werd begraven in de stad Myra. Het graf verhuisde In 1071 veroverden Turkse moslims het land waar Sint - Nicolaas begraven lag. Zij hadden een andere cultuur, ze leefden anders dan de katholieken. De moslims hadden geen enkele band 2 / 7

3 met het graf van Sint - Nicolaas. Dus waren de katholieken bang dat het graf verwaarloosd zou worden. In 1087 reisden daarom 47 Italiaanse mannen naar Myra. Zij namen de botten van Sint - Nicolaas mee en legden ze in de Italiaanse stad Bari in een nieuw graf. Een bijzondere baby Tweehonderd jaar na zijn dood ontstonden er verhalen over de heilige Nicolaas. Die verhalen maakten van Nicolaas iemand die alles wist, kon en zag. Mensen vertelden elkaar dat Nicolaas al bij de geboorte een wonderkind was. Toen zijn moeder hem voor het eerst in bad deed, ging hij uit zichzelf rechtop in het teiltje staan. En in de vastentijd wilde de baby geen moedermelk drinken. De vastentijd is in het katholieke geloof de tijd na carnaval, een tijd waarin je maar weinig mag eten. Redder in nood Later ontstonden er verhalen waarin Sint-Nicolaas schippers redde die op zee in nood verkeerden. Ook zou hij onschuldigen uit de gevangenis hebben gehaald. Het verhaal ging dat hij een vader met drie dochters had geholpen. De man was te arm om de meisjes te laten trouwen. Vroeger moesten ouders hun dochters namelijk een bruidsschat meegeven. Daarom strooide Sint - Nicolaas geld bij hen naar binnen. Nu konden de meisjes uit vrijen gaan, zoals dat heette. Sindsdien is Sint - Nicolaas ook de patroonheilige van de vrijers. Een vrijer is een jongen met wie een meisje verkering heeft. En een patroonheilige is een beschermheilige. Sint - Nicolaas zou eens drie jongens hebben gered. Die waren door een kwade man in stukjes gehakt en werden in een zoutvat bewaard. Sint - Nicolaas hoorde dit na zeven jaar. Hij haalde de jongens er springlevend uit. Zo werd hij de patroonheilige van scholieren. Een ander verhaal gaat over een moeder die haar kindje in bad deed. Er was toen nog geen kraan met warm water. Daarom had ze een vuurtje gestookt onder het bad. Toen ze hoorde dat Nicolaas bisschop was geworden, dacht ze niet na en ging snel naar hem toe. Ze vergat haar kind. Ze kwam thuis en het kindje zat vrolijk te spelen in het kokende water. Dus was Sint - Nicolaas ook patroonheilige van kinderen geworden. Kinderbisschop 3 / 7

4 Door de eeuwen heen veranderde het sinterklaasfeest steeds. In de veertiende eeuw was het vooral een feest voor arme mensen en scholieren. Op 6 december kregen de armen wat brood. De schoolkinderen hadden vrij en kregen geld om feest te vieren. Er werd ook een kinderbisschop gekozen. Die kreeg een mijter, een mantel en een staf voorop lopen in een optocht. Mensen gaven hem geld dat voor de kerk was bestemd. Er werden appels en moten gegeten. Verboden Kerstmis mocht worden gevierd, want dat was het geboortefeest van Jezus. Maar Sinterklaas moest verdwijnen. Er kwamen nieuwe wetten die het feest verboden. Er mocht geen speculaas meer worden verkocht waarop Sinterklaas stond afgebeeld. Suikerbeesten waren verboden. Wie een kraampje op straat had, kon een flinke boete krijgen. In Sommige steden kreeg je zelfs een boete als je s avonds je schoen had gezet. Buurman Sint In Nederland hield niemand zich aan de nieuwe regels en wetten. Integendeel. Steeds meer kinderen vonden s ochtends een verassing in hun schoen. In de negentiende eeuw kwam er weer een aantal tradities bij. Een traditie is een gebruik dat door de jaren heen wordt overgedragen van ouders op kinderen. Sinterklaas kwam met een stoomboot uit Spanje en kreeg een knecht: Zwarte Piet. Er werden prentenboeken gemaakt waarop de goedheiligman bij de mensen thuis stond afgebeeld. Nu wilde iedereen de Sint in de huiskamer ontvangen. Ooms en buurmannen gingen hun best doen om zoveel mogelijk te lijken op een echte Sinterklaas. 4 / 7

5 Spanje? Waarom denkt iedereen toch dat Sinterklaas uit Spanje komt? Hij is er zelfs nog nooit geweest! Het zou te maken kunnen hebben met de geschiedenis. Van 1568 tot 1648 was er oorlog tussen Spanje en Nederland. Toch was er veel handel tussen beide landen. De Nederlanders ruilden goud en zilver voor kruiden en sinaasappels. De mensen dachten toen dat alles uit zuiden uit Spanje kwam. Misschien komt het ook omdat de stad Bari een tijd bezet is geweest door Spanjaarden. Of omdat Spanje zo goed rijmt op Oranje. Pakjesavond Vroeger begon de nieuwe dag om 12 uur s nachts, maar om 6 uur s avonds. Dus als het nu om 6 uur s avonds is, was het vroeger al 6 december. Daarom valt pakjesavond niet op 6 december, maar op 5 december. Mensen geven elkaar cadeautjes zonder te verklappen wie de gever is. Ze maken surprises om de spanning te verhogen. In gedichten mag je elkaar op een vriendelijke manier de waarheid vertellen. Sinterklaas is tenslotte een eerlijke, rechtvaardige man. Hij kent ieders goede en slechte eigenschappen. En weet je nog dat Sint-Nicolaas echte munten door het raam van de arme man die zijn dochters wilde laten trouwen, strooide? Daarom vind je nu nog steeds chocolademunten in goudfolie tussen het strooigoed. Overeenkomsten Veel deskundigen zeggen dat de Germaanse verhalen vermengd zijn met die van Sint - Nicolaas. Toen de Germanen katholiek werden, namen ze veel gebruiken uit hun oude geloof over in hun nieuwe geloof. Sint - Nicolaas heeft zijn mijter, zijn mantel en het grote boek van het katholieke geloof. Net als speculaas of taaitaai, waarop een heilige of een vrijer wordt afgebeeld. De tradities van de schoen, de schoorsteen en de stammen uit de Germaanse cultuur. Ook suikerbeestjes zijn overgebleven uit de Germaanse tijd, toen er dieren werden geofferd. Onduidelijk 5 / 7

6 Het is niet precies bekend waar Zwarte Piet vandaan komt. Is hij een figuur uit de Germaanse verhalen? Of hoort hij bij de heilige Nicolaas van Myra? Achter Wodan vloog altijd een zwarte raaf. Is Zwarte Piet daaruit ontstaan? Of is hij de knecht van Wodan, zwarte van het roet uit het rookgat? Niemand weer het zeker. Lange tijd hadden rijke mensen een bediende in huis. Vaak waren dat Moren, Spanjaarden die oorspronkelijk uit Noord - Afrika kwamen. Zou Zwarte Piet daar vandaan komen? Duivel Sommige deskundigen zeggen dat Zwarte Piet van oorsprong een zwarte duivel was. In de middeleeuwen speelde de duivel een grote rol in het geloof van de mensen. Een heilige die toevallig ook Nicolaas heette, stond in de 6e eeuw bekend als iemand die de duivel kon temmen. Sint - Nicolaas was het goede. Hij gaf geschenken en beloonde iedereen die lief was. Daarbij hoorde het tegenovergestelde : de slechte duivel. Zo zou Zwarte Piet zijn ontstaan. Hij was ondeugend als de duivel, droeg een roe en de zak met stoute kinderen. Maar hij deed wel 6 / 7

7 Powered by TCPDF ( Spreekbeurten.info alles wat Sinterklaas hem vroeg. Wie wint? De laatste jaren wint de kerstman ook in Nederland terrein. Steeds meer mensen laten pakjesavond voorbijgaan. Ze leggen in plaats daarvan op kerstavond cadeautjes voor elkaar onder de kerstboom. Zonder gedicht en zonder surprise. Misschien komt het omdat iedereen het zo druk heeft. Of misschien komt het, omdat je ook naar Duitse, Engelse en Amerikaanse televisie zenders kunt kijken. Daar zie je al kerstsfeer in de programma's nog voordat Sinterklaas in Nederland voet aan wal heeft gezet. Eeuwig In de etalages vind je steeds minder sinterklaasversieringen. Rond die tijd worden er al kerstslingers, kerstballen en sterretjes verkocht. Sommige mensen zijn bang dat Sinterklaas door de kerstman wordt verdrongen. Zij hebben speciale sinterklaasverenigingen opgericht. Het zal moeilijk worden om de oude traditie te laten verdwijnen. Nederlanders houden van Sinterklaas. Al eeuwenlang. Iedereen in Nederland, groot en klein, kent liedjes als Sinterklaas Kapoentje, Daar wordt aan de deur geklopt en Zie ginds kom de stoomboot. Iedereen zingt ze mee. In Nederland is Sinterklaas nog altijd springlevend. 7 / 7