GEBRUIKERSHANDLEIDING LIVECHESS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "GEBRUIKERSHANDLEIDING LIVECHESS"

Transcriptie

1 GEBRUIKERSHANDLEIDING LIVECHESS MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 1

2 INHOUD 1 Over het document Doc. Versies Literatuur en referenties Copyright DGT Handelsmerken Inleiding Vereisten Java MS Windows Mac OS X Linux Netwerkverbinding Internetverbinding DGT LiveChess Updates DGT e-boards Installatie van Hardware Een bekabelde DGT e-board set-up instellen DGT e-boards draadloos installeren DGT LiveChess Inleiding Installatie Opstarten Werkvolgorde Seriële poorten DGT e-board geheugen Toernooien Overzicht LOAD PAIRING Handleiding toernooi beheer Ronden Spelers Correcties Tijdens een partij Na de partij Start van partij onjuist MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 2

3 5.9.4 Toevoegen complete partijen Klok bij start Meerdere (sub-)toernooien Omroep DGT LiveChess FTP TFD Bestanden op uw harde schijf Resistente data recovery Meerdere LiveChess processen in het netwerk DGT LiveChess Viewer Inleiding Partijen in de viewer selecteren Weergave van de partijen Meerdere viewers Bijlagen DGT e-board status berichten Serieel naar USB omvormers Web bestanden tfd.htm en tfd.swf Meerdere DGT LiveChess processen Problemen Problemen oplossen PGN-bestands problemen Virtuele Schaak Borden MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 3

4 1 OVER HET DOCUMENT 1.1 DOC. VERSIES Nummer Datum Naam Opmerking Jan Krabbenbos Eerste BETA release Jan Krabbenbos Aangepast voor de eerste release versie Jan Krabbenbos Aanvullingen en nieuwe functies Jan Krabbenbos Correcties en aanvullingen voor nieuwe functies Jan Krabbenbos Toegevoegde waarschuwing voor DGT XL 1.10 klokken en live PGN, gebruik van DGT 2000 TopMatch klok. Info voor de virtuele e-boards Jan Krabbenbos Wijzigingen aangebracht voor DGT LiveChess versie Jan Krabbenbos Wijzigingen voor DGT LiveChess versie 1.3 toegevoegd en correctie informatie. 1.1B Jan Krabbenbos Ontbrekende informatie toegevoegd voor correctie van zetten en kleine aanpassingen Jan Krabbenbos Wijzigingen voor DGT LiveChess versie 1.4 t.b.v. het de Caïssa Systeem. Update DGT e-board modules Jan Krabbenbos Veranderingen in de DGT LiveChess 1.4 versie, inclusief beschrijving Caïssa systeemmodules Jan Willem Brinks Caïssa Systeem onderdelen in de tekst herschreven Jan Krabbenbos Aanvullende informatie over problemen met firewalls, netwerk en tijdsynchronisatie viewer en andere kleinere correcties Jan Krabbenbos Document opgedeeld in een DGT LiveChess Handleiding en een DGT Caïssa Systeemhandleiding Jan Krabbenbos Linux, niet als root, informatie toegevoegd Jan Krabbenbos Meer informatie over de seriële poort "alive" status t.b.v. Caïssa toegevoegd Paul Roumen Extra opmerkingen over compatibiliteit met oudere DGT e-boards Jan Krabbenbos Correcties voor DGT LiveChess versie Frits Jansen Correcties voor DGT LiveChess versie ondersteuning nieuwe Boosters en Collectors. Algemene tekst updates Frits Jansen Correcties voor verbeterde DGT 3000 support. LiveChess Release versie Frits Jansen Kleine tekst en foto updates en correcties MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 4

5 1.2 LITERATUUR EN REFERENTIES 1. MA-ENG-LiveChess_User Manual Caïssa (DGT) 2. MA_ENG_LiveChess_Quick Set-up Caïssa (DGT) 3. MA_ENG_LiveChess_User Manual LiveChess (DGT) 1.3 COPYRIGHT Copyright Digital Game Technology B.V. Alle rechten voorbehouden. Geen enkel deel van dit document mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Digital Game Technology B.V. 1.4 DGT HANDELSMERKEN De volgende benamingen zijn handelsmerken van Digital Game Technology B.V. : DGT π, DGT 3000, DGT XL, DGT2010, DGT2010SG DGT2000, DGT 1001, DGT Easy, DGT Easy Plus, DGT Cube, DGT Piramid, DGT LiveChess, DGT Caïssa Systeem. 2 INLEIDING Dit is de gebruikershandleiding voor het gebruik van DGT LiveChess bij schaaktoernooien. Deze handleiding bestaat uit drie delen. Het eerste deel beschrijft de software vereisten. In het tweede deel leest u meer over het instellen van de DGT e-boards en hoe ze aangesloten moeten worden op een LiveChess computer. Het laatste deel beschrijft hoe de software te gebruiken is in combinatie met de DGT e-boards. Op dit moment bestaat DGT LiveChess uit twee programma's, het hoofdprogramma DGT LiveChess en de lokale DGT LiveChess viewer. Bovendien is er een FTP internet weergave-optie beschikbaar. Het aantal programma's kan in de toekomst variëren. Meer handige uitbreidingen en software-upgrades zijn gepland. OPMERKING: Dit document is helaas nog niet compleet omdat de software nog in ontwikkeling is. DGT probeert de documentatie na nieuwe releases zo spoedig mogelijk aan te passen. De huidige handleiding beschrijft DGT LiveChess versie Opmerkingen die bijdragen tot een betere handleiding zijn welkom. Deze handleiding kan ook gedownload worden van de DGT website: 3 VEREISTEN 3.1 JAVA DGT LiveChess vereist als minimum Oracle Java Runtime Environment 7. Zorg ervoor dat dit pakket is geïnstalleerd op de computer die wordt gebruikt voor DGT LiveChess. Tijdens het opstarten van de DGT LiveChess software wordt er gecontroleerd of de correcte Java-versie op uw computer is geïnstalleerd. Als Java niet recent genoeg is en de Java versie te laag is, dan wordt u via een pop-up scherm gewaarschuwd. Het gebruik van het programma wordt geannuleerd. In dat geval moet u MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 5

6 voor het installeren van LiveChess een nieuwere versie van Java Runtime installeren. Een recente of nieuwere Java-versie kan altijd gratis worden gedownload van: MS WINDOWS DGT LiveChess draait op Microsoft Windows Vista 7, 8 en 10. Het programma gebruikt ongeveer 10 MB schijfruimte. Een vrije interne geheugenruimte van 1 GB is voldoende voor het uitvoeren van de software. LiveChess werkt zowel onder een 32 als 64 bits versie van Windows. We raden u aan om dezelfde bits versie te gebruiken zoals gebruikt wordt door uw geïnstalleerde Windows versie. Opmerking: Als u een 64-bits Windows versie hebt en een 32-bits Java-versie van hebt geïnstalleerd, dan worden de uitvoerbare bestanden niet automatisch toegevoegd aan het Windows pad. De 64-bits Java versie installeert zich wel correct in het juiste pad. Dit is noodzakelijk en belangrijk als u DGT LiveChess wilt uitvoeren vanaf de commandoregel. (Alleen voor support doeleinden) 3.3 MAC OS X DGT LiveChess draait op een Apple Mac OS X systeem. De installatie vereist ongeveer 10 MB schijfruimte voor het opslaan van de software. Verder is een intern vrij geheugen van minimaal 1 GB voldoende voor het uitvoeren van de LiveChess software. Hou er rekening mee dat er geen uitgebreide testen op een Mac OS zijn gedaan. Feedback over de werking wordt op prijs gesteld en zal worden gebruikt voor verdere verbetering van DGT LiveChess. 3.4 LINUX DGT LiveChess draait ook op Linux. Het vereist ongeveer 10 MB schijfruimte voor het opslaan van de software. Verder is een intern geheugen van minimaal 1 GB nodig om de software te gebruiken. LiveChess is getest met de volgende versies: Ubuntu 14,04 LTS Ubuntu 12,10 En met het volgende Java omgeving (JRE): Oracle Java Run Time release Opmerking: Het gebruik van DGT LiveChess op Linux moet vanwege de seriële poort toegang uitgevoerd worden in de root. Dit kan worden bereikt door het creëren van een extra regel in /etc/udev/rules.d waarmee DGT LiveChess de USB-poorten als een normale gebruiker benaderd en niet als root. Maak voor deze optie bijv. een bestand met de naam 80-ttyusb.regels en voeg de volgende lijnen toe: KERNEL== "ttyusb0 ", MODE= " 0666" KERNEL== "ttyusb1 ", MODE= " 0666" 3.5 NETWERKVERBINDING MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 6

7 Het DGT LiveChess programma heeft een netwerk nodig om goed te functioneren. Het zal dan te benaderen zijn via het netwerk door middel van een zogenaamde "message". Daardoor kan de LiveChess viewer de DGT LiveChess gegevens uitlezen. DGT LiveChess gebruikt het poort nummer Als deze poort al in gebruik is dan wordt de volgende hogere poort gebruikt (maximaal tot 1985). Opmerking: In bepaalde netwerkconfiguraties werkt de uitzending wellicht niet goed vanwege de instellingen binnen het netwerk zelf. Neem dan contact op met uw netwerkbeheerder om te controleren of uitzendingen zijn toegestaan binnen het netwerk dat wordt gebruikt voor het toernooi. Opmerking: De broadcast nodig voor de Viewer werkt niet op de local host (of IP adres ). U moet altijd via een netwerkverbinding communiceren met de DGT LiveChess viewer. Opmerking: Java moet zodanig worden toegevoegd aan de firewall dat het verbindingen met het internet kan opbouwen. Zo zijn er mogelijk in lokale netwerken, en in verschillende omgevingen, beperkingen in wat men mag gebruiken. Het kan zijn dat u contact moet opnemen met de beheerder van de firewall (netwerkbeheerder) om de vereiste poorten vrij te geven. 3.6 INTERNETVERBINDING Voor publicaties van partijen op internet is een betrouwbare en snelle internet verbinding noodzakelijk. Met de standaard TFD Flash-weergave is de geschatte omvang van de benodigde data ruimte afhankelijk van het totale aantal partijen dat uitgezonden moet worden. Hou rekening met ongeveer 50 kilobyte voor de basisbestanden en 5 kilobyte per uitgezonden partij. Hou er ook rekening mee dat het aantal bezoekers op uw website de totale belasting van uw website bepaald. 3.7 DGT LIVECHESS UPDATES De nieuwste versie van DGT LiveChess is beschikbaar op de downloadsectie van de DGT website: Het programma zelf zal ook regelmatig controleren of er een update beschikbaar is. Als een nieuwere versie beschikbaar is wordt de gebruiker erop gewezen om deze versie van de DGT-website te downloaden. Ook nieuwere versies van handleidingen zijn te vinden op deze website. Opmerking: Het automatisch controleren van deze updates gegenereerd wat internetverkeer. Het is echter alleen een controle of er een nieuwere versie beschikbaar is op de DGT web server. Er worden geen persoonlijke gegevens verzonden of geregistreerd door DGT. Opmerking: Er is op dit moment niet altijd overeenstemming tussen de verschillende configuraties van de verschillende LiveChess versies. Controleer de DGT LiveChess release documentatie op de website. Voor toekomstige DGT LiveChess versies zullen de gebruikte configuraties achterwaarts compatibel zijn. Dit garandeert dat de gebruiker oudere toernooi set-ups op nieuwere DGT LiveChess versies zal kunnen gebruiken. 3.8 DGT E-BOARDS DGT LiveChess werkt samen met de meeste DGT e-boards die in de afgelopen 20 jaar zijn gemaakt. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van bestaande DGT e-board hardware versies en een MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 7

8 opmerking of en hoe DGT LiveChess software werkt met de beschikbare hardware. In verband met veranderingen in het DGT e-board protocol en de wijzigingen in de hardware van de afgelopen jaren, kan het zijn dat zeer oude DGT e-boards niet meer worden ondersteund door DGT LiveChess. Controleer daarom altijd het versienummer van de hardware van uw DGT e-boards. e-board Versienummer Ondersteund door DGT LiveChess? Opmerkingen: 1.0 (Olympiade) Nee 1,01 Nee 1.3 Ja mits Werkt alleen via de ingebouwde seriële poort en niet met een serieel naar USB converter. 1.4 Ja mits Werkt alleen met de ingebouwde seriële poort en niet met een serieel naar USB converter. 1.5 Ja 1.8 Ja 1.9 Ja BT DGT e-board Nee Ondersteuning is in voorbereiding 4 INSTALLATIE VAN HARDWARE 4.1 EEN BEKABELDE DGT E-BOARD SETUP INSTELLEN Voor het spelen van een toernooi met een groot aantal modules is het raadzaam om uitsluitend seriële DGT e-boards te gebruiken. Met seriële DGT e-boards kan een grotere afstand worden bereikt (max. 100 Meter). USB e-boards met USB verbinding bereiken slechts een afstand van maximaal 15 meter. De seriële DGT e-boards kunnen worden opgezet in een bus- of ster netwerk met maximaal 12 DGT e- Boards per seriële poort van de gebruikte computer. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 8

9 AFBEELDING 1 BEDRADING TUSSEN DE DGT E-BOARDS EN DE COMPUTERS In Afbeelding 1 ziet u de bedrading tussen 8 DGT e-boards en een computer. Elk DGT e-board heeft een board-to-bus kabel die met een aansluitdoos is verbonden. Tussen de PC en de bus is een PC-naar-bus kabel gebruikt die ook met een aansluitdoos is verbonden. Tussen de aansluitdozen onderling kunnen gewone Ethernet netwerkkabels gebruikt worden. De transmissie is echter nog steeds geheel via een serieel protocol. De seriële bus is met een DGT PC-to-bus-kabel aangesloten aan een seriële 9-pins poort van de computer. Als de computer geen seriële verbindingspoort heeft dan kunt u dit verhelpen door gebruik te maken van een DGT serieel-naar-usb converter. Een goed geteste USB convertor is inbegrepen bij het Caïssa systeem of kan afzonderlijk worden gekocht bij de DGT webshop. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 9

10 4.2 DGT E-BOARDS DRAADLOOS INSTALLEREN AFBEELDING 2 DE CAÏSSA SYSTEEMOVERZICHT Het DGT Caïssa Systeem is speciaal ontworpen als draadloos systeem met een betrouwbare verzending van partij gegevens tussen de DGT e-boards en DGT LiveChess. Voor technische details lees de handleidingen genoemd in punt 1.2 van deze handleiding. Deze handleidingen zijn standaard bijgevoegd bij het gekochte DGT Caïssa systeem. U kunt uiteraard altijd de laatste versie downloaden op de download sectie van de DGT website: Opmerking: Voor het testen en het oefenen met het DGT LiveChess programma hebben wij een bestand gemaakt met zogenaamde virtuele e-boards. Deze kunnen dan worden geselecteerd en gebruikt voor het simuleren van een echt LiveChess toernooi. Kijk voor meer informatie in hoofdstuk DGT LIVECHESS 5.1 INLEIDING DGT LiveChess is een programma voor het beheren van de DGT e-boards, schaakpartijen, spelers en toernooien. Het is het centrale commando programma om live uitgezonden schaak toernooien te beheren. 5.2 INSTALLATIE De software wordt geleverd op een CD. Maak een map aan waar u lees- en schrijfrechten voor hebt en installeer de software in deze map. De Java JAR-bestanden (bestanden met de.jar extensie) zijn te starten MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 10

11 door erop te dubbelklikken. De DGT LiveChess installatie vereist ongeveer 10 MB vrije ruimte op de harde schijf. Opmerking: Op Windows systemen moet u geen gebruik maken van de Program Files map of andere systeem gebonden mappen. In deze mappen hebt u namelijk geen rechten om gegevens van een programma te schrijven of te veranderen. 5.3 OPSTARTEN Er zijn twee manieren om de toepassingen te starten (Zorg er wel eerst voor dat de laatste Java versie is geïnstalleerd): 1. Ga naar de LiveChess map en dubbelklik op het livechess jar-bestand om daarna met de belangrijkste instellingen te beginnen. 2. Op een command line voer u in "java - jar livechess jar', waarna LiveChess zal starten. Dit is alleen belangrijk als er fouten optreden die met deze tool opgespoord kunnen worden. 5.4 WERKVOLGORDE In deze paragraaf worden de stappen beschreven die het mogelijk maken om live partijen via internet direct weer te geven op uw toernooi website. Als u een nieuwe toernooi sessie wilt starten dan moet u altijd de volgende stappen doorlopen: 1. Sluit al uw DGT e-boards aan op de PC en de juiste seriële poort(en). 2. Maak de deelnemers van het schaaktoernooi aan. 3. Maak de DGT e-boards van het toernooi aan. (Dit is slechts eenmaal per toernooi set-up nodig). 4. Start de live registratie van de DGT e-boards. 5. Verzorg eventueel commentaar bij de partijen die op het internet worden uitgezonden. De meeste ingevoerde gegevens blijven behouden in LiveChess. Dat betekent dat set-up informatie die u aan het programma hebt toegevoegd wordt opgeslagen. Als u LiveChess opnieuw start dan zal deze informatie van de harde schijf worden gehaald. Voor het opstarten van de live registratie zijn echter sommige van de stappen na elke herstart nodig. 5.5 SERIËLE POORTEN Selecteer in het DGT LiveChess menu aan de rechterkant een van de Seriële Poorten. Zie het scherm zoals in Afbeelding 3 wordt weergegeven. Hou er rekening mee dat het aantal beschikbare seriële poorten af hangt van de situatie op uw computer. Het kan enige tijd duren voordat alle poorten worden herkend. Selecteer de poorten waar de DGT e-boards zijn aangesloten door het selectievakje aan te vinken. Na het aanvinken van het vakje zal het enkele minuten duren voordat alle DGT e-boards correct zijn gevonden. Vooral met een Caïssa systeem zal het wel enige tijd duren voordat alle DGT e-boards zijn herkend. Let er wel op dat een USB e-board ook als een seriële poort zal verschijnen maar met een eigen toegewezen COM-poortnummer. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 11

12 Onder Microsoft Windows zijn seriële poorten, zogenaamde COM-poorten. Op Unix-achtige systemen, zoals Linux en Mac OS X zijn het zogenaamde " TTY-apparaten. De TTY-apparaten zijn te vinden in de /dev directory van uw systeem. AFBEELDING 3 SERIËLE POORTEN Na het aanvinken (Enable) van de gewenste seriële poort kunt u zien hoeveel DGT e-boards er gevonden zijn op die COM-poort. U kunt de seriële poorten ook in het menu aan de linkerkant zien. De DGT e-boards worden weergegeven met klok echter alleen als er DGT 3000 (of DGT XL) klokken zijn aangesloten. Zie Afbeelding 4 In dit LiveChess overzicht zijn er 8 DGT e-boards aangesloten op de seriële bus van COM6. U ziet vier DGT e-boards die een klok aangesloten hebben. Eén van deze klokken loopt en is aangesloten op DGT e-board ID: Hou er wel rekening mee dat het enige tijd kan duren voordat alle DGT e-boards, die aangesloten zijn aan die seriële poort, worden gedetecteerd. Als u met behulp van het Caïssa Systeem werkt dan wordt de aangesloten Collector Module weergegeven als een enkele seriële poort. Nadat u deze poort voor de draadloze systeem hebt geselecteerd en als u de Board Module(s) hebt ingeschakeld, dan worden deze e-boards op hetzelfde kanaalnummer gedetecteerd. Het kan enkele minuten duren voordat alle DGT e-boards worden gedetecteerd en weergegeven op uw DGT LiveChess scherm als zijnde actief (LED groen). MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 12

13 AFBEELDING 4 MET DGT E-BOARDS AANGESLOTEN Dit overzicht geeft alleen informatie over de hardware en de e-board aansluiting op de computer. Er is hier geen informatie over de positie van de schaakstukken te vinden. De volgende kolommen kunnen in het gedeelte rechtsonder worden weergegeven: - Id: De DGT e-board unieke identificatie. (Normaal het DGT e-board serienummer zoals vermeld op de zijkant van het e-board). - Alive: Kleurt groen als het DGT e-board kan worden uitgelezen en geen fouten bevat. Als een rode dot wordt aangegeven dan is er een technische fout met het DGT e-board. Met het Caïssa Systeem kan hier ook een gele dot staan. Dit betekent dat DGT LiveChess niet synchroon loopt met het geheugen van de Board Module en wacht op nieuwe informatie die van het aangesloten DGT e- Board moet komen. - Source: De source geeft serial bus als het DGT e-board is aangesloten op een seriële bus. Dit veld toont het Board Module MAC-adres als het DGT e-board is aangesloten via het draadloze Caïssa Systeem. - Caïssa Accu: De Board Module batterij spanning wordt hier weergegeven. - Batterij van de aangesloten klok: Als de batterij van de klok een te lage spanning heeft dan wordt hier het batterij teken weergegeven. Opmerking: Een battery low indicatie verschijnt ongeveer 15 minuten eerder op het DGT LiveChess scherm dan op de DGT 3000 of DGT XL zelf. - Run: Geeft aan of de klok loopt of niet. Een lopende klok toont als een kloksymbool met een grijs gebied tussen de wijzers. Een stilstaande klok geeft in dit veld geen klok symbool. - Wit: De resterende tijd van de witte speler. - Zwart: De resterende tijd van de zwarte speler. - Vlag: Toont een vlag symbool in wit of zwart zodra één van de vlaggen is gevallen. Standaard is dit symbool niet zichtbaar. - Lever: Toont de stand van de hefboom van de klok. In de standaardinstelling is deze niet zichtbaar. - Information: Toont de hardware versie informatie van het aangesloten DGT e-board. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 13

14 Als de klok is uitgeschakeld of niet is verbonden met het e-board wordt er geen klok weergegeven. AFBEELDING 5 KOLOMSELECTIE SERIËLE POORTEN Het is mogelijk om de kolommen die worden weergegeven in het overzicht van de seriële poorten te wijzigen. Klik op de knop in de rechterbovenhoek van de lijst. Zie de rood omcirkelde locatie in Afbeelding 5. Er wordt een pop-upvenster weergegeven waarin u kolommen die u wilt zien op het scherm kunt in- of uitschakelen. Het is ook mogelijk om de volgorde van de kolommen in het overzicht te wijzigen door te klikken op de kolomkop van de kolom. Sleep dan een kolom naar de gewenste positie. Deze instellingen worden opgeslagen op uw harde schijf. Na een herstart toont LiveChess de laatste configuratie. Vergroten van de kolommen wordt gedaan door te klikken op de rand tussen twee kolommen. Sleep de rand naar links of rechts om het veld te vergroten of te verkleinen. 5.6 DGT E-BOARD GEHEUGEN DGT LiveChess gebruikt het interne DGT e-board geheugen voor tijdelijke opslag. Bij het opstarten wordt het DGT e-board geheugen uitgelezen om te zien of hij een reconstructie van een partij moet doen tijdens een spel of een nieuw spel moet opstarten. Met het gebruik van de DGT e-board interne geheugen zijn de partijgegevens voor failure recovery gegarandeerd zolang het DGT e-board voeding heeft. Indien u tijdens een ronde een defect hebt aan de computer en u moet DGT LiveChess voor enige tijd stoppen, dan gaan er geen zetten op de DGT e-boards verloren, tenzij u de voeding van het DGT e-board ook verwijderd. Het DGT e-board onthoudt wel de zetten in het geheugen ook zonder voeding, echter er wordt geen nieuwe zetten informatie opgeslagen. In geval van een totale stroomstoring kan het toernooi worden hervat nadat de stroom weer aanwezig is. Als er geen zetten zijn gespeeld tijdens deze stroomuitval, kan het toernooi normaliter worden hervat zonder dat er gegevens verloren gaan. Om te voorkomen dat er, als gevolg van stroomuitval, storingen optreden kunt u het beste een UPS (Uninteruptable Power System) voor alle apparaten (PC en DGT e-boards) gebruiken. 5.7 TOERNOOIEN Na het aanmaken van de DGT e-boards in LiveChess moet het toernooi ook toegevoegd worden. Voor het toevoegen en beheren van een toernooi, klik op Tournaments in het linker menu venster. Zie Afbeelding 6. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 14

15 AFBEELDING 6 TOURNAMENT MAKEN Na het invullen van de velden name en description klikt u op de knop add om een nieuwe toernooi toe te voegen. Afbeelding 6toont het scherm voordat de gebruiker op de knop add klikt. AFBEELDING 7 NA TOERNOOI AANMAKEN Ook in de toernooi tabel kunt u kolommen, die u wilt bekijken, selecteren of de selecteren. Klik op het symbool rechts bovenin en Afbeelding 8 wordt weergegeven. U kunt nu de kolommen selecteren die u wilt zien op uw scherm door het gewenste vakje te selecteren. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 15

16 AFBEELDING 8 KOLOMSELECTIE TOURNAMENT OVERZICHT Afbeelding 7 geeft het resultaat wanneer men klikt op de knop add. Klik nu op het kleine "+" symbool voor Tournaments in het linker menu venster. Selecteer vervolgens het gemaakte toernooi (In ons voorbeeld toernooi "Demo"). Nu kan extra toernooi informatie worden toegevoegd waaronder de informatie over spelers en rondes. Het is ook mogelijk om de volgorde van de kolommen in het overzicht te wijzigen door te klikken op de kolomkop van de kolom en dan naar de gewenste positie te slepen. Wanneer u de toepassing afsluit worden deze gegevens opgeslagen op uw harde schijf. Na een herstart van DGT LiveChess wordt altijd de laatste configuratie getoond. Vergroten van de kolommen wordt gedaan door te klikken op de rand tussen twee kolommen. Sleep gewoon de rand naar links of naar rechts. AFBEELDING 9 VERMELDING VAN TOERNOOI INFORMATIE De velden name, description en location zullen worden overgebracht naar de daaruit voortvloeiende PGNfile en naar andere publicatie locaties. Het ronde gebied toont het huidige beschikbare aantal rondes. DGT LiveChess bewaart alle informatie van alle rondes voor u op uw lokale harde schijf. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 16

17 Belangrijke mogelijke handelingen van de gebruikers: - Active round: In dit veld selecteert u de actieve ronde voor live registratie en publicatie van de zetten. - Load pairing: Met deze knop kunt u een extern bestand selecteren. U kunt een PGN-bestand dat door een programma is gegenereerd koppelen aan het toernooi. Het kan ook een TXT bestand zijn van een specifiek schaak management programma. (Momenteel wordt alleen PairTwo ondersteund). - Save pgn: Deze knop slaat het PGN bestand op van alle gespeelde partijen in dit toernooi op de vaste schijf van uw computer LOAD PAIRING In de huidige toernooien wordt deze optie normaal gebruikt voor het maken van een koppeling bestemt voor de volgende ronde. Dit is vooral handig voor toernooien die gebaseerd zijn op een Swiss pairing systeem maar is ook bruikbaar voor andere soorten koppel systemen (bv. Round Robin). Deze programma's kunnen een PGN bestand genereren die na een nieuwe ronde kan worden gekoppeld. Dit PGN bestand kan worden gebruikt om in DGT LiveChess te worden geladen. De rondes, partijen en spelers worden zo automatisch aangemaakt. Opmerking: Als er in hetzelfde bestand opnieuw veranderingen in DGT LiveChess worden gemaakt dan komen deze wijzigingen in het nieuwe bestand. Het is niet mogelijk voor DGT LiveChess om dit in een PGN bestand te bewaren omdat alleen de koptekst van het PGN bestand wordt gebruikt. Load pairing gebruiken voor een toernooi: Selecteer het toernooi en de toernooi sectie in de juiste venster en klik op de knop load pairing. Een pop-up zal verschijnen waarin u een bestand kunt selecteren en aangeven welk PGN bestand u wilt. De ronde, partijen en spelers worden dan automatisch aangemaakt als ze nog niet bestaan. Bestaan ze wel dan wordt de informatie bijgewerkt. Soms heb je bijvoorbeeld slechts vier DGT e-boards voor de live partijen uitzending nodig en 30 andere DGT e-boards voor het niet uitgezonden deel van het toernooi. Als u de PGN-file gebruikt voor het koppelen van dit toernooi dan worden alle 34 partijen toegevoegd. De eerste vier DGT e-boards worden automatisch verbonden met de partijen uitzending door de PGN file. De andere 30 DGT e-boards zullen ook beschikbaar zijn voor weergave op internet, tenzij u ze verwijderd uit de eerste ronde. Als u ze niet verwijderd kunnen ze worden gebruikt om de resultaten direct op het internet uit te zenden. Ook kan een partij zelf handmatig worden toegevoegd nadat de wedstrijd is beëindigd. 5.8 HANDLEIDING TOERNOOI BEHEER De volgende paragrafen beschrijven hoe u rondes, partijen en spelers handmatig kunt toevoegen of aanpassen RONDEN Na het aanmaken van een toernooi zijn er nog geen rondes beschikbaar. U moet een ronde of meer ronden toevoegen door te klikken op de knop add. Let wel: Met de knop remove is het mogelijk om alleen de laatste ronde te verwijderen. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 17

18 U kunt een datum voor de ronde selecteren door te klikken op het pijltje naar beneden wat achter het datumveld staat. Een datum selectie scherm verschijnt als u hierop klikt. AFBEELDING 10 LEGE PATRONEN Zodra een ronde wordt toegevoegd en geselecteerd wordt de eerste ronde automatisch geselecteerd. U kunt alle partijen van het toernooi met de knoppen onderaan in de lijst van partijen bewerken. De DGT e- Board nummers van de verwante partijen zijn automatisch gekoppeld met de aangesloten DGT e-boards. AFBEELDING 11 PARTIJEN HANDMATIG TOEGEVOEGD MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 18

19 Als u een nieuwe ronde (nog) niet nodig hebt, verwijder dan deze ronde. Let er wel op dat het alleen mogelijk is om de laatste ronde te verwijderen. Selecteer de laatste ronde en klik op de knop remove. In Afbeelding 12 ziet u hoe dit wordt weergegeven in DGT LiveChess. De knop remove is omcirkeld met een rode lijn. Het is alleen mogelijk om de laatste ronde te verwijderen. Het display toont automatisch de vorige (nu laatste) ronde nadat op de remove knop is geklikt. AFBEELDING 12 VERWIJDER EEN RONDE SPELERS Een schaaktoernooi zonder spelers is geen schaaktoernooi. U kunt spelers toevoegen via DGT LiveChess. Ga naar het tabblad players in het toernooi ("Demo" in ons voorbeeld) en gebruik de knop add onder aan het scherm om nieuwe spelers toe te voegen. Deze spelers krijgen een standaard naam: player <e.v. Nr.>. Na het toevoegen van de spelers kunt u alle spelersinformatie bewerken zoals titel, beoordeling en land door op het veld in de rij van die speler te klikken. Zie Afbeelding 13: Vier spelers werden toegevoegd en van twee zijn al de namen en andere gegevens ingevuld. Het is mogelijk om met de cursor door de lijst te navigeren. Selecteer het veld dat moet worden veranderd. Als u begint te typen in dat gebied wordt de informatie automatisch toegevoegd aan de inhoud en tevens opgeslagen op de harde schijf. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 19

20 AFBEELDING 13 PLAYER SCHERM Het is ook mogelijk om wijzigingen aan te brengen in de namen die al toegevoegd zijn via een eerder ingeladen file. Hou wel rekening mee dat de bron voor deze namen in dat geval gekoppeld is en de oude namen worden hersteld naar de vorige naam zodra de PGN file weer wordt vernieuwd. Het wordt sterk aanbevolen om alle noodzakelijke wijzigingen in speler gegevens te koppelen. Zo houden we de informatie consistent voor toekomstige speelronden. U hebt nu de spelers toegevoegd en u kunt deze toevoegen aan de partijen om te kunnen spelen. Ga terug naar het tabblad summary en klik op het witte veld om een speler te selecteren en klik op het zwarte veld voor de tegenspeler. Voer de namen in voor alle geplande wedstrijden. Het is ook mogelijk een resultaat toe te voegen maar dit is alleen noodzakelijk als de partij is afgelopen of, om wat voor reden dan ook, niet gespeeld is. Zie figuur 14 hoe u spelers in een ronde kunt toevoegen. FIGUUR SPELERS TOEGEVOEGEN AAN DE RONDE MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 20

21 Het is in de lijst met partijen mogelijk om snel en gemakkelijk de partij informatie van een DGT e- Board naar een ander DGT e-board te verplaatsen. Bijvoorbeeld, u hebt een lijst met partijen gemaakt en net voor de nieuwe ronde constateert de scheidsrechter dat de tafels waar de partijen gespeeld worden zijn veranderd: DGT e-board 2 wordt DGT e-board 4. Selecteer dan DGT e-board 4 door op de lijn te klikken (niet loslaten). U kunt nu deze rij slepen tot kort voor het huidige DGT e-board 2 (weergegeven door een dikkere lijn). Laat de muisknop nu los en DGT e-board 4 is nu DGT e-board 2. Verplaats (sleep) het voormalige DGT e-board 2 op dezelfde manier. 5.9 CORRECTIES TIJDENS EEN PARTIJ Het kan gebeuren dat er een reconstructie van een partij is misgegaan en de reconstructie software niet meer weet hoe de volgorde van zetten oorspronkelijk was. Mocht dit gebeuren dan zult u in staat moeten zijn om handmatige correcties tijdens de partij uit te voeren. Ga hiervoor naar de positie waar de fout optreedt door te klikken op de juiste plek in het zettenoverzicht (in het tabblad move). U kunt dan klikken binnen het DGT e-board veld. De beste manier om dit te doen is door het speelveld te selecteren waar u naartoe gaat. Nu zijn de toegestane mogelijkheden om stukken te verplaatsen gemarkeerd door een gele rand rond het veld. Klik op de gewenste stuk en verplaats het naar de correcte positie. Deze zet is nu toegevoegd aan de lijst. Alle andere opties zullen worden verwijderd tenzij de reconstructie software een manier zoek tot wederopbouw van de rest van de partij. Daarvoor is slechts één handmatige correctie nodig. De partij reconstructie gaat automatisch verder met het herstellen van de rest van de partij. De stappen die handmatig gecorrigeerd zijn zullen in groen worden weergegeven in de lijst. Zie Afbeelding 15 Hou er rekening mee dat in het tabblad memory alle zetten en de tijd beschikbaar zijn. U kunt altijd stap voor stap zien wat er is gebeurd op de DGT e-board. AFBEELDING 15 GECORRIGEERDE BEWEEGT MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 21

22 5.9.2 NA DE PARTIJ Nadat de wedstrijd is beëindigd zal een van de spelers of de scheidsrechter de koningen in de centrum velden zetten om DGT LiveChess te informeren over het resultaat van het spel. In een aantal gevallen zijn spelers de partij al aan het analyseren voordat de koningen in het centrum staan. Helaas is er dan geen automatische manier om te detecteren of een partij al klaar was. Onderstaand is een voorbeeld van een situatie waarin u handmatig de partij correct moet beëindigen. Natuurlijk moet deze situatie worden vermeden. Informeer de spelers dat VOOR het analyseren van een partij een correcte einde spel zet (met de 2 koningen) nodig is voor de juiste rapportage in DGT LiveChess van het eindresultaat. Na het plaatsen van de koningen in het midden gebied toont DGT LiveChess het uiteindelijke resultaat van de partij. De knop completed en een blauw vierkantje verschijnt bij de bijbehorende DGT e-board nummer. Dit betekent dat de DGT LiveChess operator nog dient te controleren of de partij klaar is en het juiste resultaat oplevert en er geen extra zetten worden toegevoegd aan de partij. Dit kan gebeuren doordat het analyseren te vroeg gedaan wordt of als de koningen NIET correct op de centrum velden zijn gezet. In Afbeelding 16 wordt de partij gespeeld en heeft een resultaat zoals aangegeven door het blauwe vierkant van DGT e-board 4. Volgende actie voor de operator is om te controleren of de notatie vorm het correcte resultaat is en ook met het juiste aantal zetten. De operator ziet echter nu dat er extra zetten zijn gespeeld: 26., Dxe5 27. Bxh7. Verwijderen van deze extra zetten uit de lijst is nodig en gaat als volgt: - Selecteer de juiste laatste zet. - Klik dan rechts voor een apart menu (zie Afbeelding 17). - Selecteer Set last move. - Verwijder met een druk op de knop deze laatste zet. Het DGT e-board nummer verschijnt nu met groen vinkje wat betekent dat de partij correct is voltooid. AFBEELDING 16 EXTRA MOVES NA 26. E5 MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 22

23 AFBEELDING 17 RECHTERMUISKNOP MENU VERPLAATSEN Als het echt nodig is voor het bewerken van de partij, klik dan op de knop bewerken in de DGT e- Board tab. OPMERKING: Als u een rokeer actie wilt doen klik je op de koning en daarna bij de toren aan de kant waar de rokeer moet plaatsvinden. OPMERKING: Het voltooien van de partij is altijd nodig. Wanneer dit niet gebeurt veroorzaakt dit een verkeerde partij set-up bij een eventuele volgende ronde START VAN PARTIJ ONJUIST In sommige gevallen wordt de start van een partij niet gehaald als gevolg van een onjuiste start stand of een ontbrekend stuk in de startpositie. De zetten worden weergegeven in de lijst moves, maar er zijn nog geen correctie stappen beschikbaar (zie Afbeelding 18 waar de pion op b2 werd verwijderd). Om ervoor te zorgen dat de automatische reconstructie op het juiste spoor wordt gezet moeten de volgende stappen worden genomen : - Selecteer het eerste stuk dat juist is gezet (in Afbeelding 18: Dit is e2). - Klik met de rechtermuisknop op deze zet. - Selecteer Set first move. - Het kan daarna nuttig zijn om ook nog op de laatste zet aan te klikken. AFBEELDING 18 ONTBREKENDE STUK BIJ START MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 23

24 Het spel moet nu meer worden gereconstrueerd als normaal. Ontbrekende zetten kunnen nog worden toegevoegd. Het ontbrekende stuk zal op de juiste plek worden gezet. Als dit stuk in een mogelijke correcte zet wordt getoond dan wordt hiermee rekening mee gehouden TOEVOEGEN COMPLETE PARTIJEN In veel toernooien zijn er meer partijen dan beschikbare DGT e-boarden. In een aantal gevallen worden deze partijen ook bij voorkeur gepubliceerd in PGN of live uitgezonden via het internet. Dit kan georganiseerd worden door een toevoeging van alle partijen in het toernooi (bijvoorbeeld door het lezen van de pairing informatie). Selecteer de DGT e-board nummers van de DGT e-boarden en voeg de resultaten en zetten voor de andere partijen handmatig toe. Een resultaat toevoegen: - Klik op finished. - Selecteer het resultaat in de DGT e-board tab. Voor het handmatig toevoegen van een partij neemt u de volgende stappen: - Selecteer het tabblad moves. - Voeg alle zetten toe. De resultaten en zetten worden dan automatisch gepubliceerd op internet en in de PGN-file KLOK BIJ START In het toernooi overzicht er is een veld genaamd clock at start. In dit veld kunt u de starttijd van de klok aan het begin van de ronde ingeven. Bijvoorbeeld, als u een eerste periode van 2 uur voor de eerste 40 zetten wilt, vult u hier 2:00:00 in. Echter alleen als u wilt dat dit wordt gecontroleerd aan het begin van de ronde en tevens om zeker te zijn dat alle klokken goed zijn ingesteld. De scheidsrechter moet controleren of de volledige klok instelling juist is. Momenteel is het niet mogelijk om de ingestelde waarden van de DGT 3000 en XL klokken uit te lezen. Als u het veld leeg laat dan wordt aan het begin van elke ronde de kloktijd niet gecontroleerd. Opmerking: Bij het gebruik van een Fischer-modus moet u niet vergeten om de bonus time aan het begin van de partij toe te voegen. Dus als je 90 minuten + 30 seconden wilt dan moet u 1:30:30 instellen. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 24

25 AFBEELDING 19 BOARDS TOEGEVOEGD AAN HET TOERNOOI Indien er, na selectie van de actieve ronde en starten van de ronde, iets verkeerd is aan een DGT e-board dan wordt dit weergegeven in het pictogram van het bijbehorende DGT e-board. In Afbeelding 19is dit een gele stip. Bijvoorbeeld in Afbeelding 21 bevatten alle DGT e-boards fouten. Als DGT e-board 8 is geselecteerd staat er in de linker benedenhoek "Board not correctly setup". "Clock not present". De eerste zin kan worden gezien door het selecteren van tabblad DGT e-board. Omdat de koning nog op e4 staat is dit een verkeerde opstelling. Plaats de koning terug naar e1 om dit op te lossen. Het tweede probleem is de ontbrekende klok. Het kan zijn dat de klok niet is ingeschakeld, de kabel niet goed is aangesloten of de klok kabel defect is. Om dit probleem op te lossen zet u de klok aan, drukt u op de jackplug of vervangt u de klok kabel. Het is ook mogelijk om de ronde per partij te starten. Voor deze optie selecteert u het DGT e-board door erop te klikken. De informatie van de DGT e-board wordt getoond met een aantal knoppen. Klik op de knop start om alleen dit DGT e-board te starten. e-board bericht symbolen zijn als volgt Zie ook de paragraaf: DGT e-board status berichten in de Bijlagen. - Dit DGT e-board vereist aandacht. Het is niets ernstigs maar de DGT LiveChess operator moet dit in de gaten houden. Bijvoorbeeld als een partij op een DGT e-board is voltooid maar het resultaat is nog niet bekend. - Dit DGT e-board klaar is om een partij te spelen. - Dit DGT e-board is momenteel een partij aan het spelen. - Dit DGT e-board heeft een fout. De fout wordt weergegeven in de linkerbenedenhoek van het scherm wanneer u klikt op dit DGT e-board symbool. Zie Afbeelding 20 als bijvoorbeeld van een foutmelding of Afbeelding 21. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 25

26 - Dit DGT e-board is nu uitgespeeld. Het resultaat is bekend. Als er geen pictogram van het DGT e-board staat, dan is dit DGT e-board uitgeschakeld door de DGT LiveChess operator of het wordt niet gedetecteerd door de DGT LiveChess instellingen. AFBEELDING 20 DGT E-BOARD FOUTMELDING AFBEELDING 21 FOUTEN LINKS ONDERIN AFBEELDING 22 ALLE E- BOARDS ZIJN KLAAR MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 26

27 Als alle DGT e-boards geen fouten hebben, kunnen de partijen worden gestart. Dit wordt natuurlijk gedaan door de spelers zelf. Wanneer het spel is gestart wordt het pictogram van de partij veranderd in een blauwe pijl. Links onder het DGT e-board verschijnen er nu extra knoppen. Welke knoppen worden weergegeven is afhankelijk van de stand van de partij. In Afbeelding 22 zijn volgende knoppen weergegeven: - Knop playing: Als u op deze knop klikt, komt het DGT e-board in de modus spelen. Zelfs als er reeds zetten zijn gedaan kunt u op deze knop te drukken en gaan spelen in deze mode. De reconstructie hersteld de zetten die al gedaan zijn. - Knop finished: Als het spel moet worden voltooid maar geen einde partij op het bord wordt gegeven dan kan op deze knop worden geklikt. - Knop cancel: Als u op deze knop klikt wordt het spel afgebroken en gaat de partij offline. Er kan geen reconstructie van de partij plaatsvinden totdat er weer een nieuwe partij vanaf de uitgangspositie opgestart wordt. AFBEELDING 23 PARTIJ SPELEN Beschikbare knoppen tijdens spelen zoals getoond in Afbeelding 23zijn: - Knop finished: De partij wordt officieel geregistreerd als beëindigd. - Knop cancel: De partij is geannuleerd en de registratie van de zetten is gestopt. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 27

28 In de DGT e-board informatie er zijn drie tabbladen: AFBEELDING 24 DE ZETTEN LIJST - Tabblad DGT e-board: Deze TAB toont alle informatie die hoort bij die partij. De aangegeven posities zijn gelijk aan de posities van dat moment op het DGT e-board. - Tabblad moves: De (gereconstrueerde) zetten weergave van de geregistreerde partij. - Tabblad memory: Dit is een weergave van alle veranderingen die op het DGT e-board zijn gevonden inclusief de speeltijd. AFBEELDING 25 HET GEHEUGEN OVERZICHT VAN DEZE PARTIJ MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 28

29 Wanneer een partij is voltooid kunnen de spelers of de scheidsrechter het resultaat aan DGT LiveChess kenbaar maken door middel van twee opties: 1. De DGT optie door het instellen van het resultaat met de twee koningen in het centrum: 1. Beide koningen op wit in het midden (d5, e4). Stand: Beide koningen op zwart in het midden (d4,e5). Stand: Koningen op tegenovergestelde kleuren in het centrum ( [d4,d5], [e4,e5] ). Stand: ½ -½ 2. De FIDE optie geeft het resultaat aan door de stukken terug in uitgangspositie en het plaatsen en de winnende koning in het centrum of, voor een gelijkspel, beide koningen in het centrum. AFBEELDING 26 PARTIJ VOLTOOID Als er een partij is voltooid zijn de knoppen (zie Afbeelding 26): - Knop completed: De partij is ingevuld door de DGT LiveChess operator nadat de scheidsrechter het resultaat en de laatste zetten heeft gecontroleerd. - Knop playing: De partij gaat terug naar modus spelen. - Knop cancel: Hiermee annuleert u de volledige partij. Opmerking: Bij het uitspelen van een partij kunt u altijd nog controleren of het resultaat goed is en of de laatst gespeelde zetten gelijk zijn aan de registratie. Zeker als men onmiddellijk na de wedstrijd begint met analyseren na de wedstrijd moet dit moet zorgvuldig worden gecontroleerd. Als de partij goed is dan zal de DGT LiveChess operator op de knop completed drukken. Als dit niet gedaan wordt dan kan dit leiden tot inconsistenties in het dataverwerking aan het begin van een eventuele nieuwe speelronde. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 29

30 Beschikbare knoppen wanneer een partij is voltooid: AFBEELDING 27 PARTIJ VOLTOOID - Knop start: Begin een nieuw spel op dit DGT e-board. DGT LiveChess geeft een waarschuwing als er reeds een spel aan het spelen is. Tevens verzoekt het de DGT LiveChess operator om die partij te verwijderen alvorens te starten. Als de operator niet akkoord gaat gebeurt er niets. - Knop disable: Hiermee schakelt u het DGT e-board uit voor verdere partij registratie MEERDERE (SUB-)TOERNOOIEN Soms zijn er toernooien met meerdere groepen, zogenaamde sub-toernooien. DGT LiveChess kan meerdere toernooien beheren met een eigen groep van DGT e-boards. Voor het toevoegen van een subtoernooi kijk naar de werkwijze zoals beschreven voor een single toernooi. In het Live overzicht (linker scherm) ziet u dan een tweede toernooi met een eigen set van DGT e-boards. Beheer voor dit 2 e toernooi is zoals reeds beschreven voor een single toernooi. Er is geen limiet in het aantal toernooien of spelers van DGT e-boards die u kunt toevoegen aan DGT LiveChess. De enige beperkingen zijn van technische aard en afhankelijk van de computer waarmee u werkt. Meer intern geheugen betekent gewoonlijk dat u meer toernooien, spelers en DGT e-boards kunt aansturen. Zie afbeelding 28: MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 30

31 AFBEELDING 28 TWEE TOERNOOIEN MET DGT E-BOARDS Als u één of meer toernooien met een beperkte set van DGT e-boards hebt opgezet dan kan het gebeuren dat, wanneer een pairing file is geladen, er meer partijen zijn dan DGT e-boards. Dit is geen probleem voor de live registratie van DGT LiveChess. Het is mogelijk om ook de zetten en resultaten van deze partijen van binnenuit via DGT LiveChess aan te passen. Selecteer de partijen en klik op de knop edit (bewerken). Een pop-up venster toont nu een DGT e- Board en de bijbehorende partij informatie. Zetten kunnen ingevoerd worden door op de stukken te klikken die moeten worden verplaatst. Ook kan het resultaat reeds in dit stadium ingevuld worden. De partij zal worden toegevoegd aan het gegenereerde PGN bestand. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 31

32 AFBEELDING 29 GEEN DGT E-MODULES ZIJN AANGESLOTEN 5.12 OMROEP DGT LIVECHESS Live uitzenden van de wedstrijden op het internet is één van de geweldige functies van DGT LiveChess en is belangrijk voor de meeste DGT LiveChess toernooien. DGT LiveChess heeft een optie om schaakpartijen live op internet via FTP uit te zenden. Voor deze functie moet u eerst de FTP voorkeuren instellen voordat het toernooi is opgezet en een live-uitzending kan worden gestart FTP DGT LiveChess bevat een lichte FTP client voor het uploaden van het toernooi op het internet. Als u de partijen naar meerdere locaties wilt uploaden of u wilt ze verwerken voordat partijen gepubliceerd gaan worden, dan dient u een meer ingewikkelde FTP client op te zetten. Deze optie is niet inbegrepen in dit gratis software pakket (Zie paragraaf voor meer informatie over de distributie van de livebestanden. De FTP-client zal de partijen in twee formaten naar de web server sturen: 1. Met de bekende DGT TOMA Flash-weergave. 2. Als een PGN bestand met de bestandsnaam: games.pgn. Publicatie van de PGN bestand op internet is optioneel. Normaal is de DGT TOMA Flash Display optie voldoende voor een normale live internet uitzending. WAARSCHUWING: Als u een DGT XL v1.10 hebt, dan zult u geen kloktijden in de live PGN zien. Deze versie van de DGT XL wordt namelijk niet ondersteund door DGT LiveChess. LET OP: Gebruik ook geen DGT 2000 TopMatch klok. Dit model wordt niet ondersteund door DGT LiveChess. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 32

33 Voor de FTP client moeten de voorkeuren goed worden ingevuld. Selecteer via het menu File het menuonderdeel Preferences. U ziet dan een scherm zoals zichtbaar in Afbeelding 30. De volgende voorkeuren moeten worden ingevuld: AFBEELDING 30 FTP VOORKEUREN - Licensee: Hier moet een naam worden weergegeven in de DGT TOMA Flash Display. Dit kan bijvoorbeeld de naam van het toernooi zijn of de naam van een sponsor. De tekst is optioneel. - URL: De internet locatie die men kan benaderen als u klikt op de licentiehouder in het DGT TOMA Flash Display. Deze informatie is optioneel. - FTP server: Uw FTP server. Een toegang hiertoe is vereist. - Username: Uw gebruikersnaam voor de FTP-server. Dit is een vereist veld om uw FTP-server te gebruiken. - Password: Het wachtwoord van de FTP-server. Dit is een vereist veld om uw FTP-server te gebruiken. - Save password: Als deze optie is ingeschakeld dan zal het wachtwoord worden opgeslagen in de instellingen van DGT LiveChess. - Interval: De tijd tussen 2 bestanden die de webserver binnen haalt. De standaardinstelling is Max. poll: De minimum tijdsinterval tussen twee webserver uitlezingen tussen de partij bestanden in. De standaardinstelling is 30 seconden. - Active FTP: In sommige gevallen moet u een actieve FTP op uw locatie instellen. Controleer bij uw netwerkbeheerder als u niet weet welke FTP wordt gebruikt. Deze selectie is optioneel. - Publisch PGN: Schakel dit selectievakje in als u wilt dat de partijen ook worden gepubliceerd op de web server. De bestandsnaam is altijd: games.pgn. Het PGN bestand bevat altijd de kloktijden mits er een klok aangesloten is. Controleer ook of de controle symbolen worden toegevoegd aan de PGN. Deze selectie is optioneel. - Upload html & flash: Als er geen standaard html en DGT TOMA Flash bestand wordt weergeven op de web server, schakel dan dit selectievakje in. De gewoonlijk vereiste bestanden worden nu geüpload uit de normale mappen van de toernooien. 0 MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 33

34 Opmerking: De toernooien moeten altijd worden ge-enabled als u wilt uitzenden. Om een toernooi voor uitzendingen te gebruiken, klik op het vakje van het toernooi en in de kolom enabled. Hou er rekening mee dat elke pad voor elk toernooi uniek moet zijn! U kunt in de (sub)map voor elk toernooi in het toernooi venster komen door te dubbelklikken op het veld in het toernooi zoals getoond wordt in Afbeelding 31. Als de directory niet bestaat op de webserver, dan wordt deze map automatisch aangemaakt op de webserver. De naam van de map mag geen " / " bevatten. Hou er rekening mee dat het pad gelijk moet zijn aan het volledige pad vanaf het begin zoals eerder gedefinieerd in uw FTP-omgeving. Let op: U ziet een foutmelding (Afbeelding 32) als er een map niet op uw website bestaat of als u onvoldoende rechten hebt voor het maken van een map op die positie. Vraag ook de web beheerder om u hiermee te helpen. AFBEELDING 31 INGEVULDE FTP VOORKEUREN AFBEELDING 32 MELDING WANNEER EEN MAP NOG NIET BESTAAT OP UW SITE Na het instellen van de FTP voorkeuren moet het uploaden van de partijen op de webserver worden gestart. Het selectievakje Game Upload in de rechterbenedenhoek van DGT LiveChess zorgt voor het activeren van de partij upload. Zie Afbeelding 33. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 34

35 AFBEELDING 33 PARTIJ UPLOADEN WAARSCHUWING: Het gebeurt in soms dat een firewall de verbinding met het internet blokkeert. Omdat DGT LiveChess gebruik maakt van Java, moet Java worden toegevoegd aan de uitzonderingen die gebruik mogen maken van de internetverbinding. Anders leidt dit tot problemen en worden er geen gegevens geüpload naar het geselecteerde FTP-server TFD BESTANDEN OP UW HARDE SCHIJF Vanaf DGT LiveChess versie 1.3 worden TFD bestanden en PGN bestanden altijd op uw harde schijf gezet, zodra het toernooi is ingeschakeld in de preferences (voorkeuren). Een subdirectory tfd wordt aangemaakt in de directory waar DGT LiveChess draait. Binnen de tfd directory is een map per toernooi met de gegeven toernooinaam gemaakt. In elke toernooi directory vindt u de TFD bestanden en, indien dit is ingeschakeld, de PGN bestanden. Als u alleen de live-bestanden wilt gebruiken in een ander FTP-programma, dan hoeft u dit alleen maar in te stellen in de toernooi Preferences (voorkeuren). Dan worden alleen de directory tfd, de toernooi mappen en de live bestanden aangemaakt. Zie Afbeelding 34. Dit kan bijvoorbeeld worden gebruikt voor het verwerken van het PGN bestand of als de FTP bestanden naar meerdere locaties met een andere FTP client moeten. Hou er rekening mee dat dergelijke gegevens NIET gecodeerd worden verzonden door DGT LiveChess en daarom ook gebruikt (misbruikt) kunnen worden door andere partijen. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 35

36 AFBEELDING 34 VOORKEUREN VOOR ALLEEN LIVE-BESTANDEN 5.13 RESISTENTE DATA RECOVERY Op de achtergrond van het programma worden alle gegevens die belangrijk zijn automatisch opgeslagen op uw harde schijf. Dit noemt men persistente data recovery. De reden dat deze gegevens worden opgeslagen is om gegevensverlies te voorkomen als er een probleem met de software is of wanneer DGT LiveChess per ongeluk wordt uitgeschakeld. Als u de computer opnieuw opstart, nadat deze per ongeluk is uitgeschakeld, dan is de belangrijke informatie nog steeds verkrijgbaar als het is opgeslagen op uw harde schijf. U sluit de DGT e-boards weer aan en de registratie gaat weer verder. U hoeft geen spelersnamen of andere gegevens weer in te voeren. In een worst case scenario zou dit kunnen gebeuren. Dit betekent dat u elk DGT e-board opnieuw moet starten en aangeven dat een lopende partij wordt gespeeld. Een partij die al klaar was en weer in de beginpositie staat moet uiteraard niet opnieuw worden gestart. Anders verliest u de eerder afgewerkte partij van dat DGT e-board. Een andere geheugen locatie die wordt gebruikt door DGT LiveChess is het interne DGT e-board geheugen. Als het programma niet meer loopt, maar de DGT e-boarden werken nog wel, dan zal na de herstart van het programma DGT LiveChess een controle plaatsvinden van het DGT e-board geheugen. De veranderingen die hebben plaatsgevonden in het DGT e-board tijdens de programma uitval en de zetten die nog opgeslagen liggen in de DGT e-board geheugen, maar nog niet zijn doorgegeven aan DGT LiveChess, worden alsnog opgeslagen op vaste schijf MEERDERE LIVECHESS PROCESSEN IN HET NETWERK Het is mogelijk om zonder beperkingen meerdere DGT LiveChess programma s in uw (lokale) netwerk te laten functioneren. Het is echter nog niet mogelijk om deze vanaf één centrale locatie te managen. DGT is van plan om deze functie in de nabije toekomst toe te voegen. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 36

37 6 DGT LIVECHESS VIEWER 6.1 INLEIDING In een openbare omgeving met publiek is het vaak een vereiste om de partijen op een beamer of scherm te tonen. Met de DGT LiveChess Viewer kunnen nu deze partijen worden getoond. Dubbelklik op de livechess-viewer jar om deze viewer te starten. U kunt de partijen tonen op dezelfde computer als waar de registratie van de DGT e-boards gedaan wordt. Dit betekent echter dat u dan niet meer in staat bent om de registratie te volgen en te managen. Het is daarom ook mogelijk om de DGT LiveChess Viewer op een andere computer in een LAN of op meerdere computers in het lokale netwerk te draaien. Als er meerdere DGT LiveChess programma s actief zijn in het netwerk dan kunnen alle partijen die door DGT LiveChess beheerd worden via de LiveChess Viewer worden weergegeven. Opmerking: Als u gebruik wilt maken van de DGT LiveChess Viewer moet er altijd een werkende netwerk verbinding op uw computer aanwezig zijn. Dit is zelfs nodig wanneer u de viewer en DGT LiveChess op dezelfde computer gebruikt. Dit is nodig omdat alle communicatie tussen de toepassingen georganiseerd wordt via het netwerk. Opmerking: Er zijn mogelijk lokale firewall beperkingen in het netwerk die een verbinding onmogelijk maken. Controleer de aanwezige netwerkbeveiliging met uw netwerk operator als er connectie problemen optreden. 6.2 PARTIJEN IN DE VIEWER SELECTEREN AFBEELDING 35 HET VIEWER SELECTIE SCHERM MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 37

38 Nadat DGT LiveChess viewer wordt gestart verschijnt er een scherm zoals in Afbeelding 35. Het scherm toont een overzicht van alle partijen die geregistreerd zijn. Bij het voor de eerste keer starten van DGT LiveChess, zullen er nog geen partijen zichtbaar zijn. U kunt kiezen uit de gewenste partijen (met de muis of met de cursor toetsen met de shift-toets ingedrukt). Als u klikt op de knop select/deselect worden alle partijen geselecteerd of ge-deselecteerd. Het is natuurlijk ook mogelijk om via het selectievakje per partij te kiezen. Als u DGT LiveChess sluit en weer start dan worden dezelfde DGT e-boards zoals reeds eerder gekozen, geselecteerd. Het programma onthoudt die DGT e-boards die de DGT LiveChess operator al heeft gekozen. Deze gegevens worden uiteraard ook opgeslagen op uw harde schijf. 6.3 WEERGAVE VAN DE PARTIJEN U kunt kiezen uit de partijen die men wil bekijken door het selectievakje aan het einde van de regel aan te klikken. (Visible). Als u het selectievakje Show Boards aanklikt wordt een scherm zoals in Afbeelding 36 weergegeven. Op de spatiebalk drukken zal ertoe leiden dat de viewer in de volledige scherm-modus gaat. Door de escape-toets te drukken keert u terug naar het normale scherm formaat. Als u het selectievakje Full screen when showing hebt aangevinkt, gaat het scherm onmiddellijk naar een volledig scherm. Dit is erg nuttig als er een beamer of een tweede scherm is aangesloten voor het weergeven van de actieve partijen. AFBEELDING 36 ALLE 8 PARTIJEN OP EEN SCHERM MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 38

39 AFBEELDING 37 ALLEEN EEN SELECTIE OP HET SCHERM Opmerking: Voor het weergeven van de kloktijden worden in eerste instantie de interne klokken van de computers gebruikt. Deze moeten met elkaar worden gesynchroniseerd met de zelfde tijd. Indien dit niet het geval is leidt dit tot een verschil tussen de werkelijke hoeveelheid tijd en de hoeveelheid tijd die wordt weergegeven door de viewer. 6.4 MEERDERE VIEWERS Het is mogelijk om meerdere viewers in het lokale netwerk te gebruiken. Er is geen beperking in het aantal actieve viewers. Elke viewer ziet alle partijen die beschikbaar zijn op het netwerk. U kunt aangeven of u dezelfde partijen op verschillende locaties wilt tonen of willekeurige andere partijen wilt bekijken. Als u een computer hebt met meerdere monitoren dan is het ook mogelijk om meerdere viewers op één computer te draaien en verschillende partijen op elke monitor te tonen. 7 BIJLAGEN 7.1 DGT E-BOARD STATUS BERICHTEN DGT LiveChess kan de volgende DGT e-board statusmeldingen tonen. Het toont ook de pictogrammen die in het bericht worden weergegeven. Onbekend resultaat. Partij wordt gespeeld. Geen Board aanwezig. Geen partij van dit toernooi. Geen actieve ronde. e-board is niet correct ingesteld. Klok is niet aanwezig. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 39

40 Klok is niet correct ingesteld. Verkeerpositie van de klok hefboom. Probleem om de partij te reconstrueren. Klok loopt. Klok is niet actief. Klok batterij is bijna leeg. Ronde geactiveerd, board beschikbaar maar ronde is nog niet gestart. Wanneer er geen pictogram wordt weergegeven is het e-board uitgeschakeld. 7.2 SERIEEL NAAR USB OMVORMERS De DGT e-boards worden normaal aangesloten op de computer via een seriële verbinding. De huidige laptops en computers beschikken echter niet altijd over een seriële poort. In zo n geval kan een serieel naar USB converter worden gebruikt. De software is getest met de volgende merken (hardware leveranciers) van serieel naar USB adapter / omvormer: FTDI Aten Prolific 7.3 WEB BESTANDEN TFD.HTM EN TFD.SWF Momenteel wordt voor het weergeven van live partijen het DGT TOMA Flash Display gebruikt. De benodigde bestanden zijn van het formaat: tfd.htm en tfd.swf. Als deze bestanden niet op de website zijn geplaats dan worden deze geüpload zoals geselecteerd in de FTP voorkeuren. Sommige gebruikers willen de standaard lay-out van de tfd.htm veranderen. Met DGT TOMA Flash Display dit is mogelijk door te zoeken naar de tfd.htm bestand op uw harde schijf. Maak een kopie, wijzig het bestand en upload het handmatig naar de webserver. Met DGT LiveChess is dit niet mogelijk omdat deze bestanden niet afzonderlijk beschikbaar zijn op de harde schijf. Er zijn drie manieren om dit wel te doen: 1. Handmatig de bestanden downloaden vanaf de webserver nadat DGT LiveChess deze heeft geüpload. Wijzig vervolgens de tfd.htm zoals gewenst en plaats het terug op de webserver. 2. Zodra voor het uploaden via FTP hebt gekozen wordt en in de map vanwaar DGT LiveChess draait een nieuwe directory tfd is gemaakt, bevat deze map per toernooi een submap met alle bestanden die te uploaden zijn via FTP naar uw website. De tfd.htm file is ook beschikbaar in deze map. 3. Download de bestanden van het DGT-website download gedeelte. Wijzig vervolgens de tfd.htm file zoals gewenst en zet deze op de web server. Als u de hoogte van het blok wilt aanpassen dat de Flash-applicatie bevat, open dan de tfd.htm file in een editor en zoek naar: #Livegames { Width: 600px; Height: 900px; Border: 1px solid black; MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 40

41 Padding: 5px; } Wijzig de hoogte (of breedte of grens) zoals nodig voor uw uitzending. 7.4 MEERDERE DGT LIVECHESS PROCESSEN Het is mogelijk om meerdere DGT LiveChess processen in hetzelfde netwerk te hebben. Elk proces zal de DGT e-boards besturen die zijn aangesloten bij deze DGT LiveChess set-up. Momenteel is er geen mogelijkheid om meerdere DGT LiveChess processen vanaf één centrale plaats te managen. Toekomstige DGT LiveChess updates zullen hopelijk met deze optie worden uitgevoerd. Opmerking: U kunt natuurlijk wel gebruik maken van een externe toegang tot de computers waarop DGT LiveChess draait. Als u de DGT LiveChess Viewer in een netwerk gebruikt met meerdere DGT LiveChess processen dan kunnen alle DGT e-boards van alle DGT LiveChess processen worden getoond. 7.5 PROBLEMEN Soms is er sprake van een ernstig probleem wat wel gedetecteerd wordt door de software. Wanneer dit voorkomt wordt er een bericht opgeslagen. De gebruiker ziet in de rechter benedenhoek een tekst in rood en is zich ervan bewust dat er één of een aantal problemen (zie Afbeelding 38 ) zijn gevonden. In onderstaand scherm zijn er bijvoorbeeld 2 problemen gevonden. AFBEELDING 38 ER ZIJN KWESTIES Voor meer informatie over het gemelde probleem, ga met uw muis over deze rood gekleurde tekst. Een pop-up venster wordt geopend. (Zie Afbeelding 39) Dit venster geeft u een kort foutrapport. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 41

42 AFBEELDING 39 FOUT RAPPORT Dit pop-up venster bevat de lijst van meldingen met één foutmelding per lijn. Klik op een melding om meer gedetailleerde informatie te zien over de fout die is opgetreden in de Java-programmeertaal. (Zie Afbeelding 40). U kunt het probleem zelf mogelijk oplossen of, indien het wordt herhaald of aanhoud, deze informatie mailen naar support@dgtprojects.com Voeg in deze mail ook meer informatie toe over hoe en wanneer het probleem is opgetreden. Een probleem verschijnt slechts eenmaal in de lijst. Dit om te voorkomen dat er overbelasting van het informatiesysteem plaatsvindt. AFBEELDING 40 RUWE JAVA FOUTMELDING U kunt de stack trace van de foutmelding mailen naar DGT. Het bovengenoemde rapport wordt bijvoorbeeld weergegeven als de seriële-naar-usb converter uit de USB poort van de computer wordt getrokken. Na het oplossen van een probleem kunt u deze melding met de knop Remove weer verwijderen. 7.6 PROBLEMEN OPLOSSEN De achterliggende oorzaak van een probleem kan verschillende redenen hebben. Hieronder staat een lijst van problemen en hun mogelijke manieren hoe dit is op te lossen. DGT is zich ervan bewust dat deze lijst niet compleet zal zijn. Het bevat wel een overzicht van bekende en veel voorkomende oorzaken. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 42

43 1. Ghost (spook) stukken Dit zijn stukken die op een locatie op de DGT e-board verschijnen terwijl er geen fysieke stukken zijn geplaatst. Soms knippert een veld en geeft verschillende stukken weer op hetzelfde veld. Deze storing wordt vaak veroorzaakt door een elektromagnetisch veld zoals van een CRT-monitor, plasmascherm, computers, voedingen of andere elektrische apparaten. Een andere mogelijke oorzaak is de aanwezigheid van metaal in of onder de tafel waarop het DGT e-board wordt gebruikt. Dergelijke tafels invloeden en storen soms ook de elektromagnetische velden die worden gebruikt door het DGT e-board. De beste oplossing is om de afstand tussen het apparaat, dat de storing veroorzaakt, en het DGT e-board te vergroten. 2. Ontbrekende DGT e-boards Als DGT LiveChess er niet in slaagt om alle of sommige van de DGT e-boards in een vaste installatie te herkennen dan kan dit verschillende oorzaken hebben. De belangrijkste oorzaak is dat de seriële verbinding met de computer is losgekoppeld of defect is. Dit kan komen door een defecte kabel, connectie box of gewoon een kabel die niet goed is aangesloten. Soms is een defect DGT e- Board de oorzaak. Een andere mogelijkheid is een defecte voedingsadapter. Voer de volgende stappen uit om dit probleem op te lossen: a. Controleer de voedingsadapter (1000 ma versie met een maximum belasting van twaalf DGT e-boards). Is hij wel aangesloten tussen een stopcontact en de voedingsaansluiting van de PC-naar-bus kabel? b. Is de PC-to-bus-kabel wel goed aangesloten aan de computer? c. Koppel indien nodig alle borden af behalve het eerste DGT e-board en controleer of dit e- Board gezien wordt door DGT LiveChess. Als dit nog steeds niet werkt, vervang dan één voor één de kabels en USB naar serie converter om het probleem op te lossen. Indien alle onderdelen zijn vervangen en het probleem nog steeds aanwezig is, vervang dan het DGT e-board. d. Sluit het volgende DGT e-board aan en controleer dit zoals bij het eerste DGT e-board. Vergroot uw netwerk door elk volgend DGT e-board aan te sluiten totdat alle DGT e-boards zijn aangesloten en goed werken. 3. Lange seriële verbindingen ( kabels) De maximale lengte van de seriële kabel tussen de computer en het laatste DGT e-board in de keten van borden mag maximaal 100 meter zijn. Deze afstand kan niet altijd worden bereikt. De gebruikte lange kabels, aansluitdozen en DGT e-boards aangesloten op de gebruikte power adapter kunnen de oorzaak zijn dat er DGT e-boards niet correct werken. De voedingsspanning kan door contact problemen niet voldoende zijn bij de laatste e-boards. Dit kan worden opgelost door het toevoegen van een tweede voeding aan het einde van de keten. Hiervoor dient u wel een extra PC-naar-bus kabel en een extra power adapter aan te schaffen. MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 43

44 4. Vermogensverlies Helaas het gebeurt wel eens dat er een stroomstoring optreedt. Als alleen de computer de stroom heeft verloren dan kan dit probleem eenvoudig worden opgelost. Als u na de stroomonderbreking de computer opnieuw opstart en u start DGT LiveChess dan sluit DGT LiveChess de seriële lijnen kortstondig en start met het uploaden van de bewaarde gegevens van de DGT e-boards. In het ergste geval moet u elk DGT e-board in DGT LiveChess opstarten en aangeven dat er een partij bezig is. Alle zetten worden nog steeds opgeslagen in het DGT e-board. Tenminste als de aangesloten adapter gedurende de hele partij voor stroom heeft gezorgd. Echter, als een DGT e-board losgekoppeld is van de voeding dan moet u dit eerst herstellen. Als de spelers hebben doorgespeeld tijdens deze power down periode dan kunt u handmatig de gemiste zetten toevoegen. Het is uiteraard beter om toernooien te beschermen met een UPS zodat de e- Boards altijd van spanning worden voorzien. Hou er rekening mee dat een betrouwbare informatie stroom van cruciaal belang is. Als u nog steeds problemen ondervindt kunt u tijdens Europese kantoor uren contact opnemen met de DGT support afdeling of uw probleem mailen aan. support@dgtprojects.com 7.7 PGN-BESTANDS PROBLEMEN In DGT LiveChess er zijn twee manieren om PGN-bestanden te genereren: 1. Games.pgn: Dit is het live pgn bestand wat automatisch wordt gemaakt tijdens een speelronde. Het wordt alleen gebruikt voor de live weergave. 2. Tournament PGN file: Deze file wordt gemaakt via de toernooi Summary tab en bevat alle geregistreerde partijen op dat e-board van het hele toernooi. Dit bestand wordt vaak gebruikt voor het archiveren en later publiceren van de partijen. Het gemaakte PGN bestand moet zoveel mogelijk voldoen aan de PGN-Standaard en aan de uitgebreide PGN standaard. Verder bevat de gegenereerde PGN file de kloktijden die geregistreerd worden met elke zet. De kloktijden zijn daardoor in lijn met het bedienen van de hefboom van de klok. Het is bekend dat Chessbase en andere databanken of computer schaakprogramma s deze informatie filteren als een dergelijke PGN wordt ingevoerd in zo n programma. In sommige programma's is er wel de mogelijkheid om de klok informatie beschikbaar te houden. 7.8 VIRTUELE SCHAAK BORDEN Voor test- en demonstratiedoeleinden is een aparte functie geïntroduceerd genaamd de testmodus. In deze modus beschikt u over zes via software aangemaakte virtuele DGT e-boards die kunnen worden gebruikt voor het testen en demonstreren van de DGT LiveChess functies en instellingen. Ook als u wilt leren hoe DGT LiveChess werkt en moet worden beheerd is dit een zeer nuttige modus. Deze modus geeft ook meer informatie over bijvoorbeeld fouten die kunnen optreden. Deze modus kunt u starten vanaf een opdrachtregel met een extra parameter: Java -Dcom.novotea.livechess.mode=test -jar livechess jar (afhankelijk van de LiveChess versie) MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 44

45 Een commandoregel kan worden gemaakt door het openen van een terminal in Linux of OS X of door het openen van de DOS-venster in Microsoft Windows via het menu Start (typ cmd in het "Zoeken naar programma's en bestanden in Windows). Kopieer dan de bovenstaande regel en plak deze in het terminal of DOS-venster. Een voorbeeldscherm in Microsoft Windows ziet u in de volgende afbeelding: AFBEELDING 41 MS WINDOWS DOS-VENSTER De opdracht resulteert in een extra seriële poort die wordt weergegeven in de lijst van Seriële Poorten en wordt hier Virtual DGT board genoemd. Zie de blauwe lijn in Afbeelding 42. Voor deze opdracht moet er ook een aparte zip-bestand gedownload worden van de DGT Website. Hierin zit het batchbestand en de shell script met de juiste opdracht zoals hierboven reeds is weergegeven. Pak het gedownloade bestand uit en kopieer het batchbestand en/of shell script in de DGT LiveChess directory. Om DGT LiveChess te starten met de Virtuele DGT e-board modus hoeft u slechts het batchbestand (of shell script) te selecteren door er op te klikken. AFBEELDING 42 VIRTUELE DGT BORDEN MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 45

46 Deze poort wordt in het scherm nu weergegeven met zes virtuele DGT schaakborden (Afbeelding 43). Met deze virtuele e-boards kunt u echte schaak partijen simuleren. Het is ook mogelijk om een stuk te verplaatsen door het te slepen en neer te zetten op een ander veld. Het is ook mogelijk om met stukken een positie op te zetten om te zien wat er gebeurt in DGT LiveChess. Ook foute posities kunnen worden gemaakt om te zien hoe DGT LiveChess hierop reageert. Als je de DGT e-boards wilt toevoegen aan een toernooi kunt u met de witte koning opgeven in welke volgorde de borden in het toernooi worden gebruikt. De beschikbare DGT e-board nummers zullen uit de nummers één tot en met zes bestaan. Deze functie is erg handig als u zelf wilt trainen met DGT LiveChess maar nog geen fysieke DGT e-boards verbonden heb of die op dat moment niet beschikbaar zijn. Knoppen: AFBEELDING 43 DE VIRTUELE BOARDEN Pawn: Standaard wit. Klik voor zwart en weer voor wit. Plaats een pion ergens op het DGT e-board. Knight: Standaard wit. Klik voor zwart en weer voor wit. Plaats een paard ergens op het DGT e-board. Bishop: Standaard wit. Klik voor zwart en weer voor wit. Plaats een loper ergens op het DGT e-board. Rook: Standaard wit. Klik voor zwart en weer voor wit. Plaats een toren ergens op het DGT e-board. Queen: Standaard wit. Klik voor zwart en weer voor wit. Plaats de koningin ergens op het DGT e-board. King: Standaard wit. Klik voor zwart en weer voor wit. Plaats een koning ergens op het DGT e-board. Space: Wis de positie onder de cursor na het drukken op de knop. Het wist alleen het geselecteerde stuk en gaat terug in de sleep-modus om weer de stukken over het DGT e-board te verplaatsen. " =": Zet het DGT e-board in de startpositie of wist het board volledig. ============================================================= MA_NED_LiveChess_User Manual LiveChess_Rev1509b 46

GEBRUIKERSHANDLEIDING CAÏSSA SYSTEEM

GEBRUIKERSHANDLEIDING CAÏSSA SYSTEEM GEBRUIKERSHANDLEIDING CAÏSSA SYSTEEM MA-NED-LiveChess_User Manual Caïssa System_Rev1509b 1 INHOUD 1 Over het document... 2 1.1 Versies van documenten... 2 1.2 Literatuur en referenties... 3 1.3 Copyright...

Nadere informatie

LIVECHESS QUICK SET-UP CAÏSSA

LIVECHESS QUICK SET-UP CAÏSSA LIVECHESS QUICK SET-UP CAÏSSA MA_NED_LiveChess_Quick Set-up Caïssa_Rev1509b 1 Inhoud: DGT LiveChess... 2 Caïssa Systeem... 2 DGT Caïssa setup.... 3 BoMo... 3 BoMo batterijen... 3 Aansluiting BoMo naar

Nadere informatie

Handleiding Sportlink Club

Handleiding Sportlink Club Handleiding Sportlink Club Dit document is automatisch gegenereerd. We raden u aan de handleiding online te raadplegen via www.sportlinkclub.nl/support. 1. Installatiehandleiding.........................................................................................

Nadere informatie

CycloAgent v2 Handleiding

CycloAgent v2 Handleiding CycloAgent v2 Handleiding Inhoudsopgave Inleiding...2 De huidige MioShare-desktoptool verwijderen...2 CycloAgent installeren...4 Aanmelden...8 Uw apparaat registreren...8 De registratie van uw apparaat

Nadere informatie

Firmware Upgrade Utility

Firmware Upgrade Utility Firmware Upgrade Utility Inhoudsopgave Firmware Upgrade Procedure Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Inhoudsopgave 2 Voorbereiding 3 Modem/router resetten naar fabrieksinstellingen 3 Computer configuratie

Nadere informatie

Schakel in Windows 10 automatische driver update uit : Uitleg driver (her) installeren nadat Windows 10 automatisch de driver heeft geüpdatet.

Schakel in Windows 10 automatische driver update uit : Uitleg driver (her) installeren nadat Windows 10 automatisch de driver heeft geüpdatet. Bij voorkeur de Sweex CD005 gebruiken bij de communicatie tussen Autokon voor Windows en Uw elektronische systeem. Hier komen bijna geen problemen mee voor als U de handleiding goed opvolgt. Schakel in

Nadere informatie

Installatie- en gebruikshandleiding Risicoverevening. 11 april 2007 ZorgTTP

Installatie- en gebruikshandleiding Risicoverevening. 11 april 2007 ZorgTTP Installatie- en gebruikshandleiding Risicoverevening 11 april 2007 ZorgTTP Inleiding In het kader van Risicoverevening wordt gepseudonimiseerd informatie aangeleverd aan het College voor Zorgverzekeringen

Nadere informatie

Handleiding Opslag Online Client voor Windows. Versie maart 2015

Handleiding Opslag Online Client voor Windows. Versie maart 2015 Handleiding Opslag Online Client voor Windows Versie maart 2015 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Inleiding 3 Hoofdstuk 2. Installatie 4 2.1 Systeemeisen 4 2.2 Downloaden van de software 4 2.3 Installeren van

Nadere informatie

Werken op afstand via internet

Werken op afstand via internet HOOFDSTUK 12 Werken op afstand via internet In dit hoofdstuk wordt uitgelegd wat er nodig is om op afstand met de ROS artikel database te kunnen werken. Alle benodigde programma s kunnen worden gedownload

Nadere informatie

Installatiehandleiding Privacy- en Verzendmodule DIS voor Windows, Mac OS en Linux

Installatiehandleiding Privacy- en Verzendmodule DIS voor Windows, Mac OS en Linux Installatiehandleiding Privacy- en Verzendmodule DIS Opdrachtgever: Opdrachtnemer: Uitgebracht aan: Nederlandse Zorgautoriteit Uitgebracht door: ZorgTTP Referentie: Installatie PVM_DIS_5.3 Datum: 17-12-2015

Nadere informatie

Doe het zelf installatiehandleiding

Doe het zelf installatiehandleiding Doe het zelf installatiehandleiding Inleiding Deze handleiding helpt u bij het installeren van KSYOS TeleDermatologie. De installatie duurt maximaal 30 minuten, als u alle onderdelen van het systeem gereed

Nadere informatie

Handleiding FileZilla

Handleiding FileZilla Handleiding FileZilla Deze handleiding beschrijft de installatie en configuratie van FileZilla. Met dit programma is het mogelijk om bestanden van uw computer te verplaatsen naar een zogeheten (web)server.

Nadere informatie

SNEL HANDLEIDING KIT-2BNVR2W

SNEL HANDLEIDING KIT-2BNVR2W KIT-2BNVR2W Opstarten van het camera bewakingssysteem. 1. Sluit een monitor aan op de NVR (monitor niet inbegrepen in de KIT). 2. Sluit de NVR aan op het netwerk. 3. Sluit de NVR aan op het lichtnet met

Nadere informatie

Handleiding Migratie. Bronboek Professional

Handleiding Migratie. Bronboek Professional Handleiding Migratie Bronboek Professional Laatste wijziging: 25/02/2015 Inhoudsopgave Controles en acties vooraf pag. 1 Installatie en configuratie Microsoft SQL met de Bronboek Helpdesk Tool pag. 3 Migratie

Nadere informatie

Back-up Online van KPN Handleiding Mac OS X 10.6 en hoger. Mac OS X Client built 2013 13.0.0.13196

Back-up Online van KPN Handleiding Mac OS X 10.6 en hoger. Mac OS X Client built 2013 13.0.0.13196 Back-up Online van KPN Handleiding Mac OS X 10.6 en hoger Mac OS X Client built 2013 13.0.0.13196 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Systeemeisen... 3 2 Installatie... 4 3 Back-up Online configureren...

Nadere informatie

MEDIA NAV navigatiesysteem Handleiding voor het downloaden van content via internet

MEDIA NAV navigatiesysteem Handleiding voor het downloaden van content via internet MEDIA NAV navigatiesysteem Handleiding voor het downloaden van content via internet Dit document beschrijft hoe u de software of content van uw navigatiesysteem kunt bijwerken. De screenshots die in deze

Nadere informatie

1. Laad de software voor de camera van op het menu

1. Laad de software voor de camera van  op het menu 1. Laad de software voor de camera van www.overmax.eu. op het menu producten, selecteer RTV, dan IP camera s en uw camera model. Dan subpagina Product selecteer de [HELP] - klik op de grijze pijl symbool

Nadere informatie

Handleiding. Opslag Online. voor Windows. Versie februari 2014

Handleiding. Opslag Online. voor Windows. Versie februari 2014 Handleiding Opslag Online voor Windows Versie februari 2014 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Inleiding 3 Hoofdstuk 2. Installatie 4 2.1 Systeemeisen 4 2.2 Downloaden van software 4 2.3 Installeren van de software

Nadere informatie

cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! WEBINTERFACE GEBRUIKERSHANDLEIDING

cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! WEBINTERFACE GEBRUIKERSHANDLEIDING cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! WEBINTERFACE GEBRUIKERSHANDLEIDING BV Inleiding cbox is een applicatie die u eenvoudig op uw computer kunt installeren. Na installatie wordt in de bestandsstructuur van uw

Nadere informatie

Mac OS X 10.6 Snow Leopard Installatie- en configuratiehandleiding

Mac OS X 10.6 Snow Leopard Installatie- en configuratiehandleiding Mac OS X 10.6 Snow Leopard Installatie- en configuratiehandleiding Lees dit document voordat u Mac OS X installeert. Dit document bevat belangrijke informatie over de installatie van Mac OS X. Systeemvereisten

Nadere informatie

Windows Update. PC'S ONDERHOUDEN & UPGRADEN Windows bijwerken

Windows Update. PC'S ONDERHOUDEN & UPGRADEN Windows bijwerken 2 Windows bijwerken Windows Update Microsoft heeft voor haar Windows-klanten een uitstekende service op internet staan: de website Windows Update. Op deze website kunt u eenvoudig aan de meest recente

Nadere informatie

De ontwikkelaar heeft het recht om af te zien van verdere ontwikkeling en/of ondersteuning van dit pakket.

De ontwikkelaar heeft het recht om af te zien van verdere ontwikkeling en/of ondersteuning van dit pakket. 1. Licentieovereenkomst BELANGRIJK! LEES DEZE OVEREENKOMST ALVORENS DE SOFTWARE TE INSTALLEREN! Het aanvaarden van deze overeenkomst geeft u het recht tot gebruik van deze software, de software blijft

Nadere informatie

Handleiding: FTP Verbinding Opzetten Publicatiedatum: 21-04-10 (versie 1.0) Pagina 1 van 10 pagina s. Handleiding FTP Verbinding Opzetten

Handleiding: FTP Verbinding Opzetten Publicatiedatum: 21-04-10 (versie 1.0) Pagina 1 van 10 pagina s. Handleiding FTP Verbinding Opzetten Pagina 1 van 10 pagina s. Handleiding FTP Verbinding Opzetten Pagina 2 van 10 pagina s. Inleiding Met behulp van deze handleiding kunt u een verbinding tot stand brengen met de FTP server van Centix. Indien

Nadere informatie

Priva Blue ID Network scanner / Syslog Tool

Priva Blue ID Network scanner / Syslog Tool Priva Blue ID Network scanner / Syslog Tool Versie 1.3.15.0 Bladzijde 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Introductie:... 3 Systeemeisen:... 4 Installeren op een SX100:... 5 De Werking:... 6 Scannen van

Nadere informatie

Landelijk Indicatie Protocol (LIP)

Landelijk Indicatie Protocol (LIP) Handleiding Landelijk Indicatie Protocol programma pagina 1 of 18 Landelijk Indicatie Protocol (LIP) Welkom bij LIP Lip is ontstaan uit een toegevoegde module aan het kraamzorg administratie pakket van

Nadere informatie

Invoegen... 8 Invulpunt... 9 Nieuwe bouwsteen maken... 9 Bouwsteen opslaan... 10. Wijze van werken in Outlook... 11 Informatie...

Invoegen... 8 Invulpunt... 9 Nieuwe bouwsteen maken... 9 Bouwsteen opslaan... 10. Wijze van werken in Outlook... 11 Informatie... ProDoc Bouwstenen voor Word & Outlook 2007 Inhoud Kopiëren bestanden... 2 Hoofdmap Bouwstenen... 2 Bouwsteen.dotm... 2 Installatie Bouwstenenmodule onder Word 2007... 3 Installatie Bouwstenenmodule onder

Nadere informatie

cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! VOOR LAPTOPS EN DESKTOPS MET WINDOWS PRO GEBRUIKERSHANDLEIDING

cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! VOOR LAPTOPS EN DESKTOPS MET WINDOWS PRO GEBRUIKERSHANDLEIDING cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! VOOR LAPTOPS EN DESKTOPS MET WINDOWS PRO GEBRUIKERSHANDLEIDING Inleiding cbox is een applicatie die u eenvoudig op uw computer kunt installeren. Na installatie wordt in de

Nadere informatie

Handleiding voor installatie en gebruik van

Handleiding voor installatie en gebruik van Handleiding voor installatie en gebruik van Opticon OPN-2001 Data Collector Inhoud pakket: - OPN-2001 - USB Communicatie kabel - Neckstrap Voordat u kunt communiceren met de OPN-2001 dient u de volgende

Nadere informatie

Handleiding Remote Engineer Client

Handleiding Remote Engineer Client Handleiding Remote Engineer Client http://www.remoteengineer.eu/ Inhoudsopgave Blz. 1. Algemeen 3 2. RemoteEngineer Client installatie 4 3. Eerste keer opstarten 8 4. Layout aanpassen 9 5. Gebruik Autofilter

Nadere informatie

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen.

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen. Handleiding Scan+ Introductie Met Scan+ gaat een lang gekoesterde wens voor vele gebruikers van Unit 4 Multivers in vervulling: eenvoudig koppelen van documenten in relatiebeheer of documentmanagement

Nadere informatie

Back-up Online van KPN Handleiding Windows 8. Pc Client built 2012 12.1.0.12178

Back-up Online van KPN Handleiding Windows 8. Pc Client built 2012 12.1.0.12178 Back-up Online van KPN Handleiding Windows 8 Pc Client built 2012 12.1.0.12178 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Systeemeisen... 4 3 Installatie... 5 4 Back-up Online configureren... 7 4.1 Taakbalk optie

Nadere informatie

Firmware Upgrade. Upgrade Utility (Router Tools)

Firmware Upgrade. Upgrade Utility (Router Tools) Firmware Upgrade Upgrade Utility (Router Tools) Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Voorbereiding 3 Modem/router resetten naar fabrieksinstellingen 3 Computer configuratie in Windows 8/8.1 4 Computer configuratie

Nadere informatie

Elbo Technology BV Versie 1.1 Juni 2012. Gebruikershandleiding PassanSoft

Elbo Technology BV Versie 1.1 Juni 2012. Gebruikershandleiding PassanSoft Versie 1.1 Juni 2012 Gebruikershandleiding PassanSoft Versie 1.1 Juni 2012 2 Inhoud: Opstart scherm PassanSoft... 1 Het hoofdmenu van PassanSoft wordt geopend... 4 Verklaring extra knoppen weergegeven

Nadere informatie

Mobile Connect & Apple

Mobile Connect & Apple Mobile Connect & Apple Software versie 4.05.01.00 - Always Best Connected - Hoe Installeert U de Vodafone Mobile Broadband software op uw Apple computer. Index van deze handleiding: Inleiding Het installeren

Nadere informatie

Voordat u gebruik kunt maken van ZorgMail in KraamZorgCompleet, zijn een aantal instellingen nodig:

Voordat u gebruik kunt maken van ZorgMail in KraamZorgCompleet, zijn een aantal instellingen nodig: Hoofdstuk 1 ZorgMail instellen en gebruiken Vanuit KraamZorgCompleet is het voortaan mogelijk om via ZorgMail beveiligd te communiceren met andere partijen in de zorg, mits zij ook zijn aangesloten bij

Nadere informatie

Vigor V2.0. Voor een uitgebreidere handleiding kijk op www.draytek.nl/firmware e- mail: support@draytek.nl

Vigor V2.0. Voor een uitgebreidere handleiding kijk op www.draytek.nl/firmware e- mail: support@draytek.nl Vigor Firm w are Upgrade Procedure V2.0 Voor een uitgebreidere handleiding kijk op www.draytek.nl/firmware e- mail: support@draytek.nl Inhoudsopgave FIRMWARE UPGRADE PROCEDURE...1 INHOUDSOPGAVE...1 VOORBEREIDING...2

Nadere informatie

Rabo CORPORATE CONNECT. Certificaatvernieuwing

Rabo CORPORATE CONNECT. Certificaatvernieuwing Rabo CORPORATE CONNECT Certificaatvernieuwing Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 SYSTEEMVEREISTEN... 4 3 CERTIFICAAT VERNIEUWEN... 6 4 TROUBLESHOOTING... 8 5 ONDERSTEUNING EN SERVICE... 9 BIJLAGE 1 INSTALLATIE

Nadere informatie

Handleiding NarrowCasting

Handleiding NarrowCasting Handleiding NarrowCasting http://portal.vebe-narrowcasting.nl september 2013 1 Inhoud Inloggen 3 Dia overzicht 4 Nieuwe dia toevoegen 5 Dia bewerken 9 Dia exporteren naar toonbankkaart 11 Presentatie exporteren

Nadere informatie

KPN Server Back-up Online

KPN Server Back-up Online KPN Server Back-up Online Snel aan de slag met Server Back-up Online Server Versie 6.1, built 2011 d.d. 20-08-2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Ondersteunde besturingssystemen... 3 2 Installatie...

Nadere informatie

Outlook Web App 2010 XS2office

Outlook Web App 2010 XS2office Handleiding Outlook Web App 2010 XS2office Toegang tot uw contacten, adressen en e-mail berichten via internet XS2office Versie: 22 juli 2014 Helpdesk: 079-363 47 47 Handleiding OWA Helpdesk: 079-363 47

Nadere informatie

Installeren van het programma:

Installeren van het programma: Versie: 1.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Whisper380-computerhulp.net Datum: 20-2-2011 Inhoudsopgave Installeren van het programma:...3 Configureren van het programma:...7 Mappen aanmaken:...9 Groepen

Nadere informatie

Handleiding. Outlook Web App 2010 - CLOUD. Versie: 22 oktober 2012. Toegang tot uw e-mailberichten via internet

Handleiding. Outlook Web App 2010 - CLOUD. Versie: 22 oktober 2012. Toegang tot uw e-mailberichten via internet Handleiding Outlook Web App 2010 - CLOUD Versie: 22 oktober 2012 Toegang tot uw e-mailberichten via internet Handleiding Multrix Outlook Web App 2010 - CLOUD Voorblad Inhoudsopgave 1 Inleiding...3 2 Inloggen...4

Nadere informatie

Handleiding Nero ImageDrive

Handleiding Nero ImageDrive Handleiding Nero ImageDrive Nero AG Informatie over copyright en handelsmerken De handleiding van Nero ImageDrive en de volledige inhoud van de handleiding zijn auteursrechtelijk beschermd en zijn eigendom

Nadere informatie

Handleiding voor de update naar TouchSpeak 10 op Windows XP

Handleiding voor de update naar TouchSpeak 10 op Windows XP Handleiding voor de update naar TouchSpeak 10 op Windows XP Inhoudsopgave Fase 1: maak een backup... 3 Fase 2: Installatie TouchSpeak 10 op PC... 5 Fase 3: Updaten TouchSpeak 10 op PC... 6 Fase 4: TouchSpeak

Nadere informatie

Web Presence Builder. Inhoud

Web Presence Builder. Inhoud Web Presence Builder Inhoud Inhoud... 1 Wat is Web Presence Builder?... 2 Het categoriescherm... 2 De eerste stappen naar een eigen website... 3 Onderwerp selecteren en website naam aanpassen... 3 Vooraf

Nadere informatie

NIS Notarieel Informatie Systeem

NIS Notarieel Informatie Systeem INSTALLATIEHANDLEIDING CONVISO ID-SCAN NIS Notarieel Informatie Systeem Sportlaan 2h, 818 BE Heerde T (0578) 693646, F (0578) 693376 www.vanbrug.nl, info@vanbrug.nl 2014 Van Brug Software B.V. Hoewel deze

Nadere informatie

Ladibug Document Camera Image Software Gebruikershandleiding

Ladibug Document Camera Image Software Gebruikershandleiding Ladibug Document Camera Image Software Gebruikershandleiding Inhoud 1. Introductie...2 2. Systeemvereisten...2 3. Ladibug installeren...3 4. Beginnen met de Ladibug te gebruiken...5 5. Bediening...6 5.1

Nadere informatie

Nieuw toegevoegd: Uitleg driver (her) installeren nadat Windows 8 en Windows 8.1 automatisch de driver heeft geüpdatet.

Nieuw toegevoegd: Uitleg driver (her) installeren nadat Windows 8 en Windows 8.1 automatisch de driver heeft geüpdatet. Bij voorkeur de Sweex CD005 gebruiken bij de communicatie tussen Autokon voor Windows en Uw elektronische systeem. Hier komen bijna geen problemen mee voor als U de handleiding goed opvolgt. Nieuw toegevoegd:

Nadere informatie

Instructies Wi-Fi instellen Samil 3400-6000TL-D

Instructies Wi-Fi instellen Samil 3400-6000TL-D Instructies Wi-Fi instellen Samil 3400-6000TL-D Uw omvormer van Samil Power is uitgerust met een Wi-Fi module, waarmee u uw omvormer op afstand uit kunt lezen. Samil power biedt het programma V-IPlant

Nadere informatie

Welkom bij de Picture Package Producer 2

Welkom bij de Picture Package Producer 2 Handleiding voor Picture Package Producer2 Welkom bij de Picture Package Producer 2 Welkom bij de Picture Package Producer 2 Picture Package Producer 2 starten en afsluiten Stap 1: Beelden selecteren Stap

Nadere informatie

Opzetten van een evenement

Opzetten van een evenement Opzetten van een evenement Inhoud Begrippenlijst... 3 Voor het evenement... 4 De wizard doorlopen:... 4 Wizard pagina: Welkom bij event-timing.nl... 4 Wizard pagina: Evenement gegevens... 4 Wizard pagina:

Nadere informatie

Foto s Plaatsen op Rallykaart.nl

Foto s Plaatsen op Rallykaart.nl Foto s Plaatsen op Rallykaart.nl [Geef tekst op] 1. Inloggen Ga naar: http://www.rallykaart.nl/g2 Klik rechtsboven op Inloggen Voer de gebruikersnaam en het wachtwoord in dat u van ons hebt ontvangen en

Nadere informatie

Cloud2 Online Backup - CrashplanPRO

Cloud2 Online Backup - CrashplanPRO Cloud2 Online Backup - CrashplanPRO Handleiding- CrashplanPRO - Online Backup Download de clients hier: Windows 32- bit: http://content.cloud2.nl/downloads/back01- cra.backupnoc.nl/crashplan_x86.exe Windows

Nadere informatie

www.seniorencomputerlessen.nl 199 Kruidvat

www.seniorencomputerlessen.nl 199 Kruidvat www.seniorencomputerlessen.nl 199 Kruidvat laatst gewijzigd 27 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek met software van Kruidvat. Deze cursus bestaat uit 5 delen. Deel 1 Foto's voor uw fotoboek

Nadere informatie

Outlook koppeling ChainWise

Outlook koppeling ChainWise Outlook koppeling ChainWise Product ChainWise Bedrijfssoftware Datum 6-11-2018 Alle rechten voorbehouden aan ChainWise Niets in deze uitgave mag worden gebruikt in welke vorm dan ook zonder schriftelijke

Nadere informatie

Installatie handleiding Packs Magento 1.9 extensie

Installatie handleiding Packs Magento 1.9 extensie Installatie handleiding Packs Magento 1.9 extensie Heeft u de extensie tot uw beschikking en weet u niet precies hoe u de extensie moet installeren? Met deze handleiding helpen wij u om de extensie te

Nadere informatie

Inleiding. - Teksten aanpassen - Afbeeldingen toevoegen en verwijderen - Pagina s toevoegen en verwijderen - Pagina s publiceren

Inleiding. - Teksten aanpassen - Afbeeldingen toevoegen en verwijderen - Pagina s toevoegen en verwijderen - Pagina s publiceren Inleiding Voor u ziet u de handleiding van TYPO3 van Wijngaarden AutomatiseringsGroep. De handleiding geeft u antwoord geeft op de meest voorkomende vragen. U krijgt inzicht in het toevoegen van pagina

Nadere informatie

Handleiding Icespy MR software

Handleiding Icespy MR software Handleiding Icespy MR software Versie 4.40.04 Wij danken u voor de aanschaf van deze IceSpy producten en adviseren u om deze handleiding goed door te nemen. 2 INHOUDSOPGAVE: 1. Installeren van de software...

Nadere informatie

Handleiding. Opslag Online voor Windows Phone 8. Versie augustus 2014

Handleiding. Opslag Online voor Windows Phone 8. Versie augustus 2014 Handleiding Opslag Online voor Windows Phone 8 Versie augustus 2014 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Inleiding 3 Hoofdstuk 2. Installatie 4 2.1 Downloaden van KPN Opslag Online QR Code 4 2.2 Downloaden van KPN

Nadere informatie

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen.

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen. Handleiding Office+ Introductie Met de module Office+ gaat een lang gekoesterde wens voor vele gebruikers van Unit 4 Multivers in vervulling: eenvoudig koppelen van documenten in relatiebeheer of documentmanagement

Nadere informatie

Internet Veiligheidspakket van KPN Handleiding Windows XP, Vista, 7,8 Versie 13.04.19

Internet Veiligheidspakket van KPN Handleiding Windows XP, Vista, 7,8 Versie 13.04.19 Internet Veiligheidspakket van KPN Handleiding Windows XP, Vista, 7,8 Versie 13.04.19 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Systeemeisen... 4 3 Installatie... 5 4 Gebruik en instellingen... 12 4.1 Algemeen...

Nadere informatie

Installatie van Linux Mint 13

Installatie van Linux Mint 13 Installatie van Linux Mint 13 De installatie van Linux Mint 13 is zeer eenvoudig. Download de Mint 13 DVD ISO image van http://www.linuxmint.com/download.php en brand deze op een dvd en start uw computer

Nadere informatie

Handleiding installatie Rental Dynamics

Handleiding installatie Rental Dynamics Handleiding installatie Rental Dynamics Versie: 1.1 Datum: 9 januari 2015 1. Inleiding Deze handleiding beschrijft de procedure voor de installatie van Rental Dynamics en de benodigde software. In hoofdstuk

Nadere informatie

Handleiding instellen scanner i.c.m. de webshop

Handleiding instellen scanner i.c.m. de webshop Handleiding instellen scanner i.c.m. de webshop Met deze handleiding installeert u de bestelscanner voor het gebruik met onze webshop. U heeft nodig: 1. handleiding voor het downloaden van bestanden. 2.

Nadere informatie

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang Inrichting Systeem: Locaties & Toegang EasySecure International B.V. +31(0)88 0000 083 Info@EasySecure.nl Support.EasySecure.nl v2.0.11 22-09-2014 In deze handleidingen worden de volgende functies binnen

Nadere informatie

OpenVPN Client Installatie

OpenVPN Client Installatie OpenVPN Client Installatie Windows Vista, Windows 7 Auteurs: Sven Dohmen Laatste wijziging: 23-09-2013 Laatst gewijzigd door: Sven Dohmen Versie: 2.4 Inhoud Ondersteuning... 3 Troubleshooting... 4 Windows

Nadere informatie

Voor alle printers moeten de volgende voorbereidende stappen worden genomen: Stappen voor snelle installatie vanaf cd-rom

Voor alle printers moeten de volgende voorbereidende stappen worden genomen: Stappen voor snelle installatie vanaf cd-rom Windows NT 4.x In dit onderwerp wordt het volgende besproken: "Voorbereidende stappen" op pagina 3-24 "Stappen voor snelle installatie vanaf cd-rom" op pagina 3-24 "Andere installatiemethoden" op pagina

Nadere informatie

IVS-Basic 4.4 IVS-Professional 4.4 IVS-PowerPoint 1.1

IVS-Basic 4.4 IVS-Professional 4.4 IVS-PowerPoint 1.1 Handleiding IVS-Basic 4.4 IVS-Professional 4.4 IVS-PowerPoint 1.1 Toevoeging aansluiten 19 Base Station via TCP/IP 0213 2 Inhoud Inhoud... 3 Het RF-II Base Station aansluiten op het netwerk... 4 Het RF-II

Nadere informatie

Installatie en configuratie documentatie

Installatie en configuratie documentatie Installatie en configuratie documentatie Assistance Web Portal v. 2.58, 2.60 Voor Windows 2003 / 2008 / XP / Vista / Windows 7 Assistance PSO handleiding, uitgegeven door Assistance Software. Alle rechten

Nadere informatie

196 CEWE *)zie einde les

196 CEWE *)zie einde les www.sencomp.nl 196 CEWE *)zie einde les laatst gewijzigd 29 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek met CEWE. Deze cursus bestaat uit 5 delen.indien u gekozen heeft voor Hema lees Hemafotoboek

Nadere informatie

Welkom bij de Picture Package Producer 2. Picture Package Producer 2 starten en afsluiten. Stap 1: Beelden selecteren

Welkom bij de Picture Package Producer 2. Picture Package Producer 2 starten en afsluiten. Stap 1: Beelden selecteren Welkom bij de Picture Package Producer 2 Picture Package Producer 2 starten en afsluiten Stap 1: Beelden selecteren Stap 2: Geselecteerde beelden controleren Stap 3: Voorbereidingen treffen om een korte

Nadere informatie

(2) Handleiding Computer Configuratie voor USB ADSL modem

(2) Handleiding Computer Configuratie voor USB ADSL modem (2) Handleiding Computer Configuratie voor USB ADSL modem Raadpleeg eerst de Quick-Start Guide voor het installeren van uw DSL-aansluiting voordat u deze handleiding leest. Versie 30-08-02 Handleiding

Nadere informatie

HANDLEIDING DOIT BEHEER SYSTEEM

HANDLEIDING DOIT BEHEER SYSTEEM HANDLEIDING DOIT BEHEER SYSTEEM ALGEMENE INFORMATIE Het Doit beheer systeem is een modulair opgebouwd systeem waarin modules makkelijk kunnen worden toegevoegd of aangepast, niet iedere gebruiker zal dezelfde

Nadere informatie

INSTALLATIE VAN DE BelD KAARTLEZER

INSTALLATIE VAN DE BelD KAARTLEZER INSTALLATIE VAN DE BelD KAARTLEZER 1. Inleiding Om toegang te krijgen tot het systeem van de Orde van Architecten Vlaamse Raad waarmee u uw digitaal visum kan verkrijgen, dient u te beschikken over een

Nadere informatie

Magento 1.9 Koppeling installatiehandleiding

Magento 1.9 Koppeling installatiehandleiding Magento 1.9 Koppeling installatiehandleiding Datum 30 april 2019 Versie 1.0 Dit document is vertrouwelijk en mag niet zonder toestemming van Packs aan derden worden verstrekt. 1 Magento 1.9 Installatiehandleiding

Nadere informatie

Handleiding voor aansluitingen

Handleiding voor aansluitingen Pagina 1 van 6 Handleiding voor aansluitingen Windows-instructies voor een lokaal aangesloten printer Opmerking: Wanneer u een lokaal aangesloten printer installeert en het besturingssysteem niet wordt

Nadere informatie

Magento 2 Koppeling installatiehandleiding

Magento 2 Koppeling installatiehandleiding Magento 2 Koppeling installatiehandleiding Datum 09-05-2019 Versie 1.0 Dit document is vertrouwelijk en mag niet zonder toestemming van Packs aan derden worden verstrekt. 1 Magento 2 Installatiehandleiding

Nadere informatie

Fuel. Handleiding voor installatie en gebruik

Fuel. Handleiding voor installatie en gebruik Fuel Handleiding voor installatie en gebruik Inhoudsopgave 1. Installatie 2. Gebruik - Windows - Linux / Apple / andere systemen - Een nieuw voertuig aanmaken - Uitgaven 3. Onderhoud - Waarschuwingen -

Nadere informatie

Handleiding Installatie en Gebruik Privacy -en Verzend Module Netwerk Acute Zorg Zwolle

Handleiding Installatie en Gebruik Privacy -en Verzend Module Netwerk Acute Zorg Zwolle Handleiding Installatie en Gebruik Privacy -en Verzend Module Netwerk Acute Zorg Zwolle Uitgebracht door: ZorgTTP Referentie: 20150408 Handleiding Installatie en gebruik PVM Netwerk Acute Zorg Zwolle.docx

Nadere informatie

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang Inrichting Systeem: Locaties & Toegang EasySecure International B.V. +31(0)88 0000 083 Info@EasySecure.nl Support.EasySecure.nl v1.0 01-12-2011 In deze handleidingen worden de volgende functies binnen

Nadere informatie

Installatie- en gebruikshandleiding Privacy & Verzend Module ten behoeve van Risicoverevening (RVE) & Genees- en hulpmiddelen Informatie Project (GIP)

Installatie- en gebruikshandleiding Privacy & Verzend Module ten behoeve van Risicoverevening (RVE) & Genees- en hulpmiddelen Informatie Project (GIP) Installatie- en gebruikshandleiding Privacy & Verzend Module ten behoeve van Risicoverevening (RVE) & Genees- en hulpmiddelen Informatie Project (GIP) Mei 2009 ZorgTTP E-mail servicedesk@zorgttp.nl Tel.

Nadere informatie

Installatiehandleiding SCENARIO ADVIES. Oktober Versie 1.3

Installatiehandleiding SCENARIO ADVIES. Oktober Versie 1.3 Installatiehandleiding SCENARIO ADVIES Oktober 2015 Versie 1.3 Hoofdstuk 1, Installatiehandleiding Scenario Advies Inhoud 1 Installatiehandleiding Scenario Advies... 1 2 Voorbereiding installatie Scenario

Nadere informatie

EBUILDER HANDLEIDING. De Ebuilder is een product van EXED internet www.exed.nl. info@exed.nl EXED CMS UITLEG

EBUILDER HANDLEIDING. De Ebuilder is een product van EXED internet www.exed.nl. info@exed.nl EXED CMS UITLEG EBUILDER HANDLEIDING De Ebuilder is een product van EXED internet www.exed.nl info@exed.nl 1 INHOUDSOPGAVE Inleiding Een korte introductie over het Ebuilder» Navigatie» Snelnavigatie Pagina s Hier vind

Nadere informatie

Nederlands Italiano Español

Nederlands Italiano Español Nederlands Italiano Español Installatie Download Manager Aansluiten op uw PC Opmerking: u moet over de rechten van systeembeheerder beschikken om het programma onder Windows 2000 en XP te installeren.

Nadere informatie

Installatiehandleiding Windows XP / Vista / Windows 7

Installatiehandleiding Windows XP / Vista / Windows 7 Installatiehandleiding Windows XP / Vista / Windows 7 Versie 1.4 Datum 11 januari 2011 Status definitief Inhoud 1 Downloaden installatiebestand 3 2 SafeSign installeren 4 3 Certificaten toevoegen aan de

Nadere informatie

HANDLEIDING WINDOWS INTUNE

HANDLEIDING WINDOWS INTUNE HANDLEIDING WINDOWS INTUNE In deze handleiding beschrijven we de stappen die nodig zijn om Windows-apparaten op te nemen in de Windows Intune-omgeving van de school en deze lokaal te beheren. INHOUD 1.

Nadere informatie

Belangrijke Informatie

Belangrijke Informatie Belangrijke Informatie Geachte relatie, Deze Dahua NVR beschikt over de nieuwste generatie firmware. Deze firmware beschikt over vele nieuwe mogelijkheden. Veel van deze nieuwe functionaliteiten worden

Nadere informatie

Gebruikershandleiding ATTACHTINGIT - VERSIE 3

Gebruikershandleiding ATTACHTINGIT - VERSIE 3 Gebruikershandleiding ATTACHTINGIT - VERSIE 3 24-05-2019 www.smartlockr.eu Inhoudsopgave Inleiding... 2 Werkwijze plug-in... 3 Veilig versturen van bijlagen... 4 Zie je geen zijpaneel?... 5 Let op: cache-modus

Nadere informatie

Uitleg van de Systeeminstellingen in Ubuntu.

Uitleg van de Systeeminstellingen in Ubuntu. Uitleg van de Systeeminstellingen in Ubuntu. In Windows kun u in het configuratiescherm de computer aanpassen naar uw wensen. In Ubuntu heet dit Systeeminstellingen. Ik zal in deze handleiding de meest

Nadere informatie

Navigator CMS 2009. Beknopte handleiding v1.0

Navigator CMS 2009. Beknopte handleiding v1.0 Navigator CMS 2009 Beknopte handleiding v1.0 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Inloggen... 4 3. Menustructuur... 5 4. Document Verkenner... 6 5. Mappen beheren... 7 5.2 Map hernoemen... 7 5.3 Map verplaatsen...

Nadere informatie

VERZENDLIJSTEN HANDLEIDING. OTYS Recruiting Technology

VERZENDLIJSTEN HANDLEIDING. OTYS Recruiting Technology VERZENDLIJSTEN HANDLEIDING OTYS Recruiting Technology OTYS RECRUITING TECHNOLOGY WWW.OTYS.NL 29-8-2017 Versie 1.0 2 INHOUD 1 Introductie... 4 1.1 Over verzendlijsten... 4 1.2 Doel van deze instructie...

Nadere informatie

Handleiding Online Boekhouden

Handleiding Online Boekhouden Handleiding Online Boekhouden Het online boekhoudprogramma kan gestart worden op de site van Horeca Boekhouden.nl (http://www.horecaboekhouden.nl/fin_administratie.php). Om verbinding te maken, moet op

Nadere informatie

Head Pilot v Gebruikershandleiding

Head Pilot v Gebruikershandleiding Head Pilot v1.1.3 Gebruikershandleiding Inhoud 1 Installatie... 4 2 Head Pilot Gebruiken... 7 2.2 Werkbalk presentatie... 7 2.3 Profielen beheren... 13 2.3.1 Maak een profiel... 13 2.3.2 Verwijder een

Nadere informatie

Toegang Persoonlijke Schijf Piter Jelles via secure FTP.

Toegang Persoonlijke Schijf Piter Jelles via secure FTP. Toegang Persoonlijke Schijf Piter Jelles via secure FTP. Datum: 05-01-2010 Door: B. Boonstra / J. Brouwer Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... 2 INLEIDING... 3 1.0 DE SOFTWARE EN DE INSTELLINGEN... 4 1.1 DOWNLOADEN....

Nadere informatie

HANDLEIDING DMS Plugin Installatie, configuratie & werking

HANDLEIDING DMS Plugin Installatie, configuratie & werking HANDLEIDING DMS Plugin Installatie, configuratie & werking Dit document is de handleiding voor de installatie, configuratie en werking van de DMS Plugin. Versie 1-12/09/2005 Inhoudstafel 1 Installatie...

Nadere informatie

Technische Informatie

Technische Informatie Handmatige installatie van de Belkin draadloze Printserver Als de automatische installatie van de Printserver niet is gelukt, kunt u proberen hem handmatig te installeren. De Printserver heeft geen driver

Nadere informatie

cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL VOOR MAC OSX-CLIENT GEBRUIKERSHANDLEIDING

cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL VOOR MAC OSX-CLIENT GEBRUIKERSHANDLEIDING cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL VOOR MAC OSX-CLIENT GEBRUIKERSHANDLEIDING Inleiding cbox is een applicatie die u eenvoudig op uw computer kunt installeren. Na installatie wordt in de bestandsstructuur van

Nadere informatie

Ashampoo Rescue Disc

Ashampoo Rescue Disc 1 Ashampoo Rescue Disc Met de software kunt u een Rescue (Herstel) CD, DVD of USB-stick maken. Het rescue systeem (redding systeem) is voor twee typen situaties bedoeld: 1. Om een back-up naar uw primaire

Nadere informatie

Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud

Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud Copyright 2011 FP-Ruys. FP-Ruys kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor schade die het gevolg is van enig fout in deze handleiding of verkeerd

Nadere informatie

H A N D L E I D I N G D A Z A T O O L S - O N T V A N G E R

H A N D L E I D I N G D A Z A T O O L S - O N T V A N G E R H A N D L E I D I N G D A Z A T O O L S - O N T V A N G E R 2 0 1 6 0 8 2 4 INHOUDSOPGAVE 1. Software in 3 stappen geïnstalleerd...1 Stap 1: Downloaden van de software...1 Stap 2: Starten met de installatie...2

Nadere informatie