Richtlijn voor integer en transparant bestuur en toezicht

Transcriptie

1 Richtlijn oor integer en transparant bestuur en toezicht oktober 2009 Commissie Goernance Kinderopang NVTK en bdko

2 uitgae Nederlandse Vereniging oor Toezichthouders in de Kinderopang (NVTK) Beroepsereniging an directeuren in de Kinderopang Meer exemplaren zijn te bestellen ia NVTK Koraalrood 25, 2718 SB Zoetermeer tel fax ontwerp Aly Pepping, bno Thesinge drukwerk Doorn drukkerij, Groningen financiële steun De ontwikkeling en de uitgae an de Goernance Code Kinderopang is mede mogelijk gemaakt door financiële steun an: Het Kinderopangfonds en De subsidieregeling kinderopang an het Ministerie an Onderwijs Cultuur en Wetenschappen.

3 Inhoud 1 Inleiding 2 Diersiteit en rechtsormen 3 Zes hoofdormen an besturingsmodellen 4 Belanghebbenden 5 Leeswijzer Goernance code Kinderopang: Preambule Achtergrond Opzet en structuur an de code Naleing an en omgang met de code Tot slot Goernance code Kinderopang: Uitgangspunten I Keuze an de besturingsorm en handhaing an de code II Principes: integriteit, openheid II Processen: maatschappelijke erantwoording beleidsbeïnloeding door belanghebbenden IV Prestaties V Personen: rollen an bestuur en bestuurders, Raad an Toezicht en toezichthouders Goernance code Kinderopang: Uitwerking per bestuursorm Model 1 Raad an Toezicht model I Keuze an het goernancemodel en naleing en handhaing an de code II Principes: integriteit, openheid III Processen: maatschappelijke erantwoording beleidsbeïnloeding door belanghebbenden IV Prestaties V Personen: rollen an bestuur en bestuurders, Raad an Toezicht en toezichthouders Model 2 Toezichthoudend bestuur model I Keuze an het goernance model en naleing en handhaing an de code II Principes: integriteit, openheid III Processen: maatschappelijke erantwoording beleidsbeïnloeding door belanghebbenden IV Prestaties V Personen: rollen an bestuur en bestuurders, Raad an Toezicht en toezichthouders

4 Model 3 Instruerend bestuur model I Keuze an het goernance model en naleing en handhaing an de code II Principes: integriteit, openheid III Processen: maatschappelijke erantwoording beleidsbeïnloeding door belanghebbenden IV Prestaties V Personen: rollen an bestuur en bestuurders, Raad an Toezicht en toezichthouders Model 4 BV zonder Raad an Commissarissen model I Keuze an het goernance model en naleing en handhaing an de code II Principes: integriteit, openheid III Processen: maatschappelijke erantwoording beleidsbeïnloeding door belanghebbenden IV Prestaties V Personen: rollen an bestuur en bestuurders, Raad an Toezicht en toezichthouders Model 5 BV met Raad an Commissarissen model I Keuze an het goernance model en naleing en handhaing an de code II Principes: integriteit, openheid III Processen: maatschappelijke erantwoording beleidsbeïnloeding door belanghebbenden IV Prestaties V Personen: rollen an bestuur en bestuurders, Raad an Toezicht en toezichthouders Model 6 Eenmanszaak model I Keuze an het goernance model en naleing en handhaing an de code II Principes: integriteit, openheid III Processen: maatschappelijke erantwoording beleidsbeïnloeding door belanghebbenden IV Prestaties V Personen: rollen an bestuur en bestuurders, Raad an Toezicht en toezichthouders Bijlagen Bijlage 1 Samenstelling Commissie Goernance Kinderopang Bijlage 2 Verantwoording an het consultatietraject (erslag an de ronde tafelgesprekken) Bijlage 3 Begrippen Bijlage 4 Literatuur Bijlage 5 Nuttige adressen

5 1 Inleiding Goed bestuur en toezicht is op het moment bijna dagelijks in het nieuws. Bestuurders en toezichthouders worden zich steeds sterker bewust an de mogelijke geolgen an falend toezicht. Gelukkig is dit de kinderopang tot nu toe bespaard gebleen. Maar goed bestuur en toezicht zijn niet alleen bedoeld om problemen te oorkomen. Goed bestuur en toezicht staan aan de basis an een gezonde organisatie, die zich integer, transparant en met oog oor de omgeing ontwikkelt. Dat geldt ook oor de kinderopang. Als directeur, bestuurder of toezichthouder wilt u natuurlijk werken in een organisatie waar bestuur en toezicht goed op orde zijn. Of u nu in een commerciële of niet-commerciële omgeing werkt: kinderopang is an groot maatschappelijk belang. Kinderopang erult immers naast ouders en onderwijs een sleutelrol in het begeleiden an jonge kinderen in hun ontwikkeling. De branche kinder opang heeft daar mee een maatschappelijke erantwoordelijkheid. Voor de uitoering an de primaire opoedings- en opangtaken, maar ook oor transparant bestuur en toezicht. De kinderopang opereert in een breed en diers maatschappelijk speel eld. Er zijn eel controlerende en beoordelende instanties en belang hebbenden. Kinderen, ouders, werknemers, de oerheid: allen hebben baat bij een goed werkende kinderopangorganisatie. Goed bestuur en toezicht bieden helderheid in deze complexe omgeing. Als duidelijk is waar directie, bestuur en toezicht oor staan, is er meer ertrouwen anuit de omgeing. Dat draagt ertoe bij dat kinderopangorganisaties- in samenspraak met belang hebbenden - hun beleid kunnen bepalen en daar erantwoording oer afleggen. Voor toezichthouders en bestuurders ontbreekt tot op heden een richtlijn oor goed bestuur, toezicht, erantwoording en transparantie. In de periode oktober 2008 oktober 2009 is om die reden een breed samengestelde commissie (de Commissie Goernance Kinderopang, hierna ook te noemen de Commissie, waaran de samenstelling is opgenomen in bijlage 1) aan het werk geweest om ook oor de branche kinderopang de basis te leggen oor een code oor goed bestuur en toezicht. Maar een code krijgt pas betekenis als er ook in de dagelijkse praktijk naar gehandeld wordt. Het opstellen an de Code Goernance Kinderopang wordt breed gedragen in de branche. Behale de initiatiefnemers bdko (beroepsereniging an directeuren in de Kinderopang) en NVTK (Nederlandse Vereniging an Toezicht houders in de Kinderopang) werkten mee, het Waarborgfonds kinderopang, MOgroep Kinderopang, de Brancheereniging onder nemers in de kinderopang en de Belangenereniging an Ouders in de Kinder opang (BOinK). Daarnaast heeft consultatie an het werkeld plaats geonden door het organiseren an ronde tafelgesprekken. Het erslag hier an indt u in bijlage 2. De Code Goernance kinderopang is specifiek ontwikkeld oor de branche KO en moet recht doen aan de complexiteit an en diersiteit in de branche. De Commissie heeft een externe partij onderzoek laten doen naar de stand an zaken an bestuur, intern toezicht en belanghebbendenparticipatie in de sector om gericht een code te kunnen ontwikkelen. 5

6 Uit dit onderzoek 1 blijkt dat er niet alleen een grote diersiteit bestaat in organisatie ormen in de branche kinderopang, maar dat er ook grote er schillen zijn in de manier waarop intern toezicht orm krijgt. Uit het onderzoek blijkt dat slechts 50% daar actief mee bezig is. Het erantwoorden an het eigen functioneren an bestuur en/of toezicht gebeurt nog aak zeer beperkt. Het onderzoek maakt duidelijk dat het an belang is om de wijze an intern toezicht en erantwoording an kinderopangorganisaties op de agenda te zetten. Tegelijkertijd streeft de code naar het beorderen an de professionalisering an bestuur en intern toezicht in de olle breedte an de branche. De code helpt bij de bewustwording en concrete inulling an rollen an bestuur en toezicht, financiële beheersing, transparantie (openheid), erantwoording en integriteit. Dit wordt gedaan door gebruik te maken an de 4 p s an goernance: principes, processen, prestaties en personen 2. De leden an de erenigingen bdko en NVTK zullen de code in hun ledenergaderingen in 2009 aan de orde stellen en aldaar besluiten oer het hanteren an deze code als uitgangspunt oor het interne bestuur en toezicht. De Commissie streeft natuurlijk naar een zo breed mogelijk draaglak oor de bepalingen in de code. Daarom wordt na het bespreken an de code in de leden ergaderingen an bdko en NVTK aan andere partijen in de sector het erzoek gedaan de code óók te onderschrijen. Onder meer aan de oor zitters an de werkgeersorganisaties wordt het erzoek gedaan deze code ook in hun ledenergaderingen aan de orde te stellen en als uitgangspunt oor het bestuur en toezicht aan te nemen. Om inoering en naleing an de code te ergemakkelijken, ontwikkelen NVTK en bdko een toolkit met praktische handreikingen en oorbeelden. De toolkit biedt onder andere oorbeelden an reglementen. Daarnaast komen tal an praktische ragen aan de orde, zoals: hoe zit het met de ealuatie, de relatie bestuurder- toezichthouder, het aantal zittingstermijnen en het oorkomen an tegenstrijdige belangen. Na uiterlijk drie jaar zullen de partijen die op dat moment de code onderschrijen een ealuatie laten uitoeren. Dan wordt bepaald in hoeerre de kinderopangorganisaties de code naleen en welke aanpassingen nodig zijn ter erbetering. 1 Onderzoek Goernance Kinderopang Peter de Koning en Stefan Peij, Rotterdam Goed bestuur in goernancecodes, Ineke Boers en Cor an Montfort, Goed Bestuur no

7 2 Diersiteit in rechtsormen De code moet zowel de branche kinderopang in olle breedte bereiken als recht doen aan de diersiteit in de sector. Hoe zit die diersiteit dan in elkaar? Verreweg de meeste aanbieders in de sector de gastouderopang buiten beschouwing gelaten kennen de stichting, de eenmanszaak en BV als rechtsorm. Dan is er nog een aantal aanbieders dat onderdeel is an een groter geheel, meestal een welzijnsstichting. Kleine en middelgrote aanbieders kennen aak een besturingsmodel met alleen een eigen directie en soms een instruerend of toezichthoudend bestuur 3. Grote aanbieders die de stichtingsorm hebben kennen aak een Raad an Toezicht met een (Raad an) Bestuur. Organisaties die onderdeel zijn an een groter geheel hebben eelal een bestuur of Raad an Toezicht op centraal nieau. Kleine commerciële kinderopangaanbieders hebben aak de eenmanszaak, de VOF of de maatschap als juridische orm, soms de BV. Hier is aak de eigenaar ook directeur. Intern, onafhankelijk toezicht door een bestuur of een Raad an Toezicht komt bij deze organisaties niet eel oor. Bij grote commerciële kinderopangorganisaties (eelal BV s) zijn de aandeelhouders de eigenaar, welke hun beoegdheden hebben in de Algemene ergadering an Aandeelhouders (AVA). De AVA is dan het hoogste orgaan, deze geeft décharge aan bestuur (en toezicht indien aanwezig), keurt strategische besluiten goed en benoemt de leden an het bestuur (en toezicht indien aanwezig). BV s komen oor met en zonder een Raad an Commissarissen (RC) of Raad an Toezicht (RT). Dit leidt tot zes hoofdormen an besturingsmodellen. 3 Een instruerend bestuur houdt zich bezig met strategieorming en controle op de uitoering daaran. Een toezichthoudend bestuur keurt de door de directie oorgestelde strategie goed en ziet toe op de uitoering daaran. 7

8 3 Zes hoofdormen an besturingsmodellen De Goernance Code Kinderopang richt zich op de zes meest gangbare besturings modellen in de sector: het raad-an-toezicht-model, het toezichthoudend bestuur-model, het instruerend bestuur-model, het BV- model met en zonder RC en het eenmanszaak-model. 3.1 Het Raad an Toezicht-model In dit model is het bestuurlijk proces in handen an een directie, RT bestaande uit één of meer directie leden, an wie één of meer de statutaire positie an bestuurder an de stichting erullen. Organisaties met deze besturingsorm zijn eelal grotere organisaties met een professionele dagelijkse leiding, een eigen staf en Directeur-bestuurder interne hiërarchie. Veel zaken zijn formeel geregeld en schriftelijk astgelegd. 3.2 Het toezichthoudend bestuur-model In dit model wordt het beleid astgesteld door het bestuur. De Bestuur oerige aspecten an het bestuurlijk proces (oorbereiding en uitoering an het beleid) zijn meestal in handen an een directie die bestaat uit één of meer directieleden. 1 Directeur Organisaties met deze besturingsorm zijn aak middelgrote organisaties, meestal met één directeur die met weinig staf eel zelf doet en regelmatig een beroep doet op het bestuur. Wat op papier moet staan, is ook daadwerkelijk astgelegd. 3.3 Het instruerend bestuur-model In dit model is het totale bestuurlijk proces in handen an het Bestuur ( incl. DB) bestuur. Het is mogelijk dat het bestuur ondersteund wordt door derden (werknemers, contractanten, rijwilligers), ooral Directeur op het gebied an de uitoering an het beleid. Organisaties met deze besturingsorm zijn aak kleine organisaties, waar het bestuur eel zelf doet. Formaliteiten worden tot een minimum beperkt. 3.4 Het BV zonder Raad an Commissarissen-model In dit model wordt het beleid opgesteld door de directie en AA astgesteld door de Algemene Vergadering an Aandeelhouders (AVA). Het bestuurlijk proces is in handen an een directie. Deze bestaat uit meestal één lid, die de statutaire positie an Directeur bestuurder an de BV erult. Eigenaar en directie zijn in sommige geallen dezelfde personen. Organisaties met deze besturingsorm zijn aak kleine tot middelgrote organisaties, meestal met één directeur die met weinig staf eel zelf doet. Wat op papier moet staan, is ook daadwerkelijk astgelegd. 8 1 In het toezichthoudend bestuur-model kunnen de bestuur lijke taken ook op andere wijze erdeeld worden oer het bestuur en de directie. Zo kan het financiële beleid geheel (oorbereiding, aststelling en uitoering) belegd zijn bij het bestuur, terwijl de directie is belast met de oerige aspecten an het bestuurlijke proces.

9 3.5 Het BV met Raad an Commissarissen-model AVA RC Directeur In dit model wordt het beleid opgesteld door de directie, goedgekeurd door een Raad an Commissarissen (RC) en astgesteld door de Algemene Vergadering an Aandeelhouders (AVA). Het bestuurlijk proces is in handen an een directie. Deze bestaat uit één of meer directie leden, an wie één of meer de statutaire positie an bestuurder an de BV erullen. Organisaties met deze besturingsorm zijn eelal (zeer) grote organisaties. Ze ken merken zich door een professionele dagelijkse leiding, een eigen staf en interne hiërarchie. Veel zaken zijn formeel geregeld en schriftelijk astgelegd. 3.6 Het eenmanszaak-model In dit model is het totale bestuurlijke proces in handen an Eigenaar de directie, soms ondersteund door derden (werknemers, contractanten, rijwilligers), ooral op het gebied an de uitoering an het beleid. Eigenaar en directie zijn aak dezelfde Directeur personen. Organisaties met deze besturingsorm zijn aak (zeer) kleine organisaties, waar de directie eel zelf doet. Formaliteiten worden tot een minimum beperkt. Bij de raag welke besturingsorm oor een kinderopangorganisatie het meest wense lijk is, spelen de omang, de beschikbare competenties (kennis en aardig heden), het al dan niet streen naar winst, de ontstaans geschiedenis en de gewenste rolerdeling tussen bestuur en toezicht een rol. Deze zijn an belang bij het bestuurlijk en het toezicht houdend proces, maar ook bij de interactie tussen besturen en toezicht houden. 3.7 Oerige ormen Met de hierboen beschreen 6 besturingsmodellen zijn de hoofdormen an bestuurlijke ormgeing beschreen. Daarnaast zijn andere ormen mogelijk, zoals de participatiecrèche; een ereniging of stichting, waar het bestuur uitsluitend wordt geormd door ouders. Een eel oorkomende ariant ooral bij grotere kinderopangorganisaties is een holdingstructuur waarbinnen meerdere rechtsormen gebundeld zijn. Dit geldt bijoorbeeld oor de situatie waarin de werkorganisatie is ondergebracht in erschillende BV s, met daarboen een holding die wordt aangestuurd door een directeur/bestuurder. Soms zijn de aandelen in bezit an een stichting; daarbij treedt het stichtingsbestuur op als Algemene Vergadering an Aandeelhouders. In deze geallen is het aan het bestuur om de keuze te maken oor de uitwerking die het meest an toepassing is. 9

10 4 Belanghebbenden Transparantie en erantwoording dienen een breder doel dan het tot stand brengen an intern tegenwicht oor besturen en toezicht houden. Zij dragen er toe bij dat een organisatie op een goede manier erbonden is met de belanghebbenden en dat deze hun rol goed kunnen erullen. Voor wat betreft de interne organisatie gaat het ooral om de erhouding tussen de Raad an Toezicht of het bestuur en de medewerkers en organen zoals de ouderraad of ondernemingsraad. De commissie wijst op het belang an een open erhouding en regelmatige contacten die de bestuur lijke positie an de directie olledig respecteren. De Commissie wil geen gedetailleerde aanbeelingen doen oer de erhoudingen met al deze belanghebbenden, zoals op welke wijze, hoe aak of waaroer met hen moet worden oerlegd. Daaroor zijn de kinderopangorganisaties te diers en boendien zijn bepalingen oor de omgang met de ouderraad of ondernemingsraad reeds wettelijk erankerd. Maar er wordt wél ermeld dat aan de belanghebbenden erantwoording moet worden afgelegd. Daarnaast kan worden astgesteld dat een goed geformuleerd en olledig jaarerslag en een goede, informatiee website belangrijke instrumenten zijn om orm te geen aan de gewenste transparantie en erantwoording. De Commissie rekent er op, dat bijoorbeeld ia die kanalen informatie wordt gegeen oer het oerleg dat plaatsindt. 5 Leeswijzer De code is gericht op organen : het bestuur, de Algemene Vergadering an Aandeelhouders, de Raad an Toezicht, de directie. Er wordt tegelijkertijd anuit gegaan dat ieder indiidueel lid an deze organen zich optimaal inspant om aan de code te oldoen. Dit, omdat ieder indiidueel lid, maar ook de organisatie als geheel baat heeft bij ertrouwen en een heldere rol- en erantwoordelijkheidserdeling. Het gaat hier om leden an Raden an Toezicht of Raden an Commissarissen, bestuursleden, directeuren, leden an raden an bestuur, maar ook directeur/eigenaren an kinderopangorganisaties, De code bestaat uit de preambule, de uitgangspunten en de uitwerking per besturingsorm. De preambule en uitgangspunten zijn oor alle kinderopangorganisaties bedoeld. Verolgens is oor de uitwerkingen oor ieder an de zes besturingsmodellen (zoals genoemd in hoofdstuk 3) een apart tabblad opgenomen. U kunt dus in één oogopslag zien welk deel an de code op uw situatie an toepassing is. Het aantal uitwerkingen erschilt per besturingsmodel; zo heeft de Commissie heel bewust de keuze gemaakt dat een eenmanszaak aan minder bepalingen hoeft te oldoen dan bijoorbeeld een BV met RC. Tot slot is in de bijlagen de samenstelling an de commissie, de erantwoording an het consultatietraject, een oerzicht an de in de code gehanteerde begrippen, literatuur en nuttige adressen opgenomen. 10

11 goernance code kinderopang preambule 11

12 PREAMBULE Achtergrond Kinderopangorganisaties zijn priate ondernemingen met een maatschappelijke doelstelling. NVTK en bdko, erenigingen oor toezichthouders respectieelijk directeuren an kinderopangorganisaties, hebben een commissie (Commissie Goernance KO) ingesteld om een goernance code te ontwikkelen. Dit inititatief is ondersteund door het Waarborgfonds Kinderopang en het ministerie an OCW. In de Commissie zijn releante partijen dienaangaande ertegenwoordigd, te weten de branche organisaties (MOgroep Kinderopang en BKN), de organisatie oor ouders in de kinderopang (BOinK) en externe deskundigen. Doel an de goernance code is het aststellen an normen oor goed bestuur en toezicht, transparantie, externe erantwoording, integriteit en financiële beheersing. Dit wordt gedaan door gebruik te maken an de 4 p s an goernance: principes, processen, prestaties en personen. Belangrijke neendoelen zijn: het scheppen an meer eenheid en duidelijkheid in de wijze waarop organisaties in de KO worden bestuurd en het beorderen an de professionalisering an bestuur en intern toezicht. Bij de formulering an de code is rekening gehouden met de bestaande wetgeing en brancheafspraken betreffende de externe en interne erhoudingen an kinderopangorganisaties, waaronder de Wet kinderopang, de beleidsregels kwaliteit kinderopang, het door de branche astgestelde Conenant Kwaliteit Kinderopang, de algemene oorwaarden zoals die door de beide branche organisaties worden gehanteerd, de gedragscode oor directeuren an de bdko en in het algemeen het ondernemings- en stichtingenrecht. De releante bepalingen uit deze wet- en regelgeing zijn niet in deze code herhaald. Daarnaast is onder meer gebruik gemaakt an adiezen en rapportages an de Wetenschappelijke Raad oor het Regeringsbeleid, de Sociaal- Economische Raad, de Algemene Rekenkamer en goernancecodecommissies uit andere sectoren. De commissie heeft hierbij haar eigen afwegingen gemaakt. Deze code betreft de goernance an kinderopangorganisaties. Zij gaat niet in op het externe toezicht door of anwege de oor dit dossier erantwoordelijke Minister. Opzet en structuur an de code De code omat deze preambule, de uitgangspunten en de uitwerking daaran in bepalingen. Daarnaast heeft de commissie een erklaring an en toelichting op enkele begrippen opgesteld. De code is ondererdeeld in ijf hoofdstukken. De code start met een hoofdstuk oer keuze an de besturingsorm en naleing en handhaing an de code (I) en is erolgens opgebouwd naar de 4 p s: principes (II), processen (III), prestaties (IV) en personen (V). Per hoofdstuk zijn uitwerkingen opgenomen die erschillen per besturingsmodel. 12 preambule

13 Naleing an en omgang met de code De uitgangspunten kunnen worden opgeat als moderne, en breed gedragen, algemene opattingen oer goede goernance. De uitgangspunten zijn nader uitgewerkt in concrete bepalingen. Zij kunnen worden opgeat als een nadere inulling an de algemene beginselen an goede goernance bij kinderopangorganisaties. Kinderopangorganisaties kunnen hieran afwijken. Afwijkingen zijn op zich niet erwerpelijk; zij kunnen onder bepaalde omstandigheden juist gerechtaardigd zijn. Het kunnen toepassen an bepalingen is afhankelijk an de concrete omstandigheden waarin de kinderopangorganisatie en haar belanghebbenden zich beinden. Niet alle kinderopangorganisaties zijn hetzelfde; boendien eranderen de omstandigheden waarin de kinderopangorganisatie zich beindt met enige regelmaat. Het bestuur en indien aanwezig - de Raad an Toezicht dienen afwijkingen te erantwoorden en dienen open te staan oor het aangaan an een dialoog. Dit is een continu proces. De commissie erwacht dat met de toepassing an deze code een praktijk ontstaat waarin de goernance an kinderopangorganisaties zich erder zal ontwikkelen. De mogelijkheid om an bepalingen an de code af te wijken betekent niet dat sprake is an rijblijendheid. Uit de maatschappelijke erantwoordelijkheid an kinderopangorganisaties loeit oort dat zij zich erantwoorden oer hun goernance. Van kinderopangorganisaties mag worden erwacht dat zij elk jaar in hun jaarerslag of op hun website gemotieerd uitleggen of en zo ja waarom en in hoeerre zij afwijken an de bepalingen an de goernance code (de regel an pas toe of leg uit ). Het is aan bestuur en indien aanwezig - de Raad an Toezicht om aan deze code inulling te geen in de praktijk an de kinderopangorganisatie. Zij behoren oer de wijze waarop zij dit doen erantwoording af te leggen aan de belanghebbenden. Belanghebbenden kunnen bestuur en indien aanwezig de Raad an Toezicht daar ook op aanspreken. Het bestuur en indien aanwezig de Raad an Toezicht dienen open te staan oor aanpassing an de goernance structuur an de kinderopangorganisatie, wanneer belanghebbenden bezwaren gemotieerd naar oren brengen. De kinderopangorganisatie ermeldt elk jaar in haar jaarerslag op welke wijze zij de uitgangspunten an de code in het afgelopen boekjaar heeft toegepast. Het is aan iedere kinderopangorganisatie zelf hieraan nadere inulling te geen. Tot slot Kinderopangorganisaties oor wie de code an toepassing wordt doen al het nodige om zo spoedig mogelijk aan de bepalingen an deze code te oldoen. Daarbij kunnen zich knelpunten oordoen. Zo kunnen bestaande contractuele afspraken tussen kinderopangorganisatie en bestuurders niet eenzijdig worden opengebroken. Ook kunnen bestaande benoemingen en lopende benoemings termijnen een probleem opleeren bij de opolging an een aantal bepalingen. De commissie gaat er an uit dat niet later dan bij nieuwe benoemingen en bij herbenoemingen de codebepalingen in acht worden genomen. Voor wat betreft de bepalingen omtrent onafhankelijkheid an de intern toezicht houders en een ergadering an belanghebbenden stelt de commissie oor dat deze bepalingen zo spoedig mogelijk worden toegepast en dat zij in 2010 worden geëffectueerd. Deze punten laten oerigens de erplichting onerlet om elk jaar in het jaarerslag de reden an eentuele afwijkingen an de betreffende bepalingen op te nemen. preambule 13

14 14

15 goernance code kinderopang uitgangspunten 15

16 UITGANGSPUNTEN i Keuze an de besturingsorm en naleing en handhaing an de code Bij de professionalisering en uitbreiding an de branche kinderopang heeft ook een ontwikkeling plaatsgeonden in de bestuurs- en rechts ormen die gehanteerd worden. In de jaren 80 en 90 an de orige eeuw, de periode dat de kinderopang nog in de kinderschoenen stond, was de meest oorkomende rechtsorm een stichting die op gemeentelijk nieau werkzaam was. Soms met een uitoerend, soms met een toezichthoudend bestuur. Stichtingen hebben een in hun statuten astgelegde maatschappelijke doelstelling. Met de groei an de kinderopang trad schaalergroting op en daarmee de ontwikkeling in de wijze an bestuur en toezicht. En met de door de oerheid gestimuleerde marktwerking en raagsturing werden er ook steeds meer ondernemers in de branche kinder opang actief. Dat betekent ook een grotere ariatie in rechtspersonen: eenmanszaken, VOF, en besloten ennootschappen komen oor in de kinderopang. De laatste jaren zijn ook inesteringsmaatschappijen actief. We zien allerlei arianten in rechts- en besturingsormen en bij grotere organisaties is ook aak sprake an een holdingstructuur waarin erschillende rechtspersonen zijn ondergebracht. In de periode an groei an de kinderopang zien we behale het toetreden an nieuwe ondernemers in de kinderopang ook de omorming an stichtingen naar de BV orm; en de oername an stichtingen door ondernemers. Bij dit soort transities is an belang om te zorgen oor een zorguldige oerdracht an maatschappelijk eigendom. In deze context heeft de Commissie het olgende uitgangspunt geformuleerd: uitgangspunt De organen an de kinderopangorganisatie zijn erantwoordelijk oor de keuze an het besturingsmodel en de naleing an deze code. Zij leggen hieroer erantwoording af in het jaarerslag. ii Principes: integriteit, openheid Vanwege de maatschappelijke erantwoordelijkheid an kinderopangorganisaties heeft de Commissie het olgende uitgangspunt geformuleerd: uitgangspunt Het bestuur is open en integer en maakt duidelijk wat het daaronder erstaat. Het bestuur geeft in zijn gedrag het goede oorbeeld, zowel binnen de organisatie als daarbuiten. 16 uitgangspunten

17 iii Processen: maatschappelijke erantwoording en beleidsbeïnloeding door belanghebbenden Bij de maatschappelijke erantwoording en beleidsbeïnloeding door belanghebbenden moet in de kinderopang allereerst oldaan worden aan de wettelijke ereisten en oerige afspraken in de sector 1. Daarnaast is oor iedere kinderopangorganisatie an belang om na te gaan welke partijen in de externe omgeing belang hebben bij betrokkenheid bij de beleidsdoelstellingen. Omdat de Commissie dit an belang indt, heeft zij het olgende uitgangspunt formuleerd: uitgangspunt Het bestuur hanteert een isie op de maatschappelijke positie an de kinderopangorganisatie als uitgangspunt oor zijn beleid. Het bestuur ertaalt die isie in een missie en beleidsdoelstellingen. Het bestuur betrekt releante 2 belanghebbenden bij beleidsorming en legt aan hen erantwoording af oer de uitoering an het beleid. Het bestuur geeft inzicht in realisatie an de beleidsdoelstellingen en communiceert hieroer met releante belanghebbenden. i Prestaties In het Manifest kinderopang dat in 2008 is astgesteld wordt een aantal kernpunten genoemd oor wat betreft de maatschappelijke erantwoordelijkheid an de kinderopang. In de jaren 90 an de orige eeuw werd de kinderopang ooral gezien als arbeidsmarktinstrument. Kinder opang werd gezien als een belangrijke oorwaarde oor het combineren an zorg en arbeid oor rouwen. Inmiddels is kinderopang de oorziening waar meer dan een derde an de kinderen tot ier jaar gebruik an maakt. En met de harmonisatie tussen kinderopang en peuterspeelzalen is de te erwachten ontwikkeling, dat anaf 2010 minstens 80% an de kinderen tussen twee en ier jaar an deze oorziening gebruik maakt. Kinderopang kan daardoor een belangrijke maatschappelijke rol erullen in de ontwikkeling en ontplooiing an kinderen. Prestaties an kinderopangorganisaties kunnen daardoor behale in de weergae an de aantallen op te angen kinderen ook worden weergegeen in de te realiseren maatschappelijke doelstellingen zoals het bereik an specifieke groepen of het bieden an een specifieke benadering. In deze context heeft de Commissie het olgende uitgangspunt geformuleerd: uitgangspunt Kinderopangorganisaties hebben een maatschappelijke erantwoordelijkheid. Zij moeten de best mogelijke kinderopang erzorgen, oor medewerkers en kinderen optimale omstandigheden creëren en structuren opzetten die garanderen dat de taakstelling wordt gerealiseerd. Binnen die context stelt het bestuur de doelen an de organisatie ast, maakt die doelen bekend en richt zich daarop in zijn dagelijkse werk. 1 Zoals de CAO Inspectie en de afspraken GGD 2 De organisatie kan onderscheid maken tussen belanghebbenden waaraan erantwoording moet worden afgelegd (olgens de wet), kan worden afgelegd (om betrokkenheid en kwaliteit besluitorming te ergroten) en aan welke het niet wenselijk is erantwoording af te leggen, zoals in sommige geallen collegaaanbieders. uitgangsunten 17

18 Personen: rollen an bestuur en bestuurders, Raad an Toezicht en toezichthouders De rollen an bestuurders, toezichthouders en eigenaars (aandeelhouders) zijn in kinderopangorganisaties cruciaal oor de kwaliteit an de diensterlening. Het bestuur wordt in eel geallen geormd door de directie en soms door een beleidsbepalend (instruerend) bestuur. Zij worden gecontroleerd door een RC, RT, de Algemene Vergadering an Aandeelhouders of toezichthoudend bestuur. Hoe dan ook: bij elke kinderopangorganisatie is deze situatie in meer of mindere mate erschillend. Bijoorbeeld: oor de directie in het geal an een eenmanszaak en een BV zonder RC geldt dat de directeureigenaar aak een en dezelfde persoon zijn. Dat roept de raag op hoe dan belangenerstrengeling oorkomen kan worden. 1 Het bestuur Om de rollen an bestuurders en toezichthouders scherp neer te zetten, met de gedachte dat oor elke macht in een kinderopangorganisatie een tegenwicht moet bestaan, heeft de Commissie het olgende uitgangspunt geformuleerd oor het bestuur: uitgangspunt uitgangspunt uitgangspunt Het bestuur is belast met het besturen an de kinderopangorganisatie, hetgeen onder meer inhoudt dat het bestuur erantwoordelijk is oor de realisatie an de doelstellingen an de kinderopangorganisatie, de strategie, de financiering en het beleid en de daaruit oortloeiende resultatenontwikkeling en het beleid ten aanzien an deelnemingen 3 an de kinderopangorganisatie. Het bestuur richt zich bij de erulling an zijn taak naar het belang an de kinderopang organisatie in het licht an haar maatschappelijke doelstelling en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen an bij de kinderopangorganisatie betrokkenen af. Het bestuur is erantwoordelijk oor de naleing an alle releante wet- en regelgeing en oor het beheersen an de risico s erbonden aan de actiiteiten an de kinderopangorganisatie. Elke orm en schijn an belangenerstrengeling tussen de kinderopangorganisatie en leden an het bestuur wordt ermeden. Besluiten tot het aangaan an transacties waarbij tegenstrijdige belangen an leden an het bestuur kunnen spelen die an materiële betekenis zijn oor de kinderopangorganisatie en/of oor de betreffende leden an het bestuur, behoeen de goedkeuring an het controlerend orgaan. 4 3 De Commissie erstaat de term deelneming in de zin an artikel 24c Boek 2 BW 4 Laatste zin is niet an toepassing oor het eenmanszaak-model 18 uitgangspunten

19 2 Controlerend orgaan 5 Om de rollen an bestuurders en toezichthouders scherp neer te zetten, met de gedachte dat oor elke macht in een kinderopangorganisatie een tegenwicht moet bestaan, heeft de Commissie het olgende uitgangspunt geformuleerd oor het controlerend orgaan: uitgangspunt uitgangspunt uitgangspunt Het controlerend orgaan 6 heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de kinderopangorganisatie. Het controlerend orgaan richt zich bij de erulling an zijn taak naar het belang en de maatschappelijke erantwoordelijkheid an de kinderopangorganisatie en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen an bij de kinderopangorganisatie betrokkenen af. Het controlerend orgaan is erantwoordelijk oor de kwaliteit an zijn eigen functioneren. Het controlerend orgaan beslist oer benoeming, beoordeling, beloning, schorsing en ontslag an bestuurders. Leden an het controlerend orgaan zijn onafhankelijk en geschikt oor hun taak. Het controlerend orgaan is behoorlijk samengesteld en legt erantwoording af oer haar samenstelling en functioneren. Elke orm en schijn an belangenerstrengeling tussen de kinder opangorganisatie en leden an het controlerend orgaan wordt ermeden. 3 Financiële erslaggeing en interne procedures Om de rollen an bestuurders en toezichthouders scherp neer te zetten, met de gedachte dat oor elke macht in een kinderopangorganisatie een tegenwicht moet bestaan, heeft de Commissie het olgende uitgangspunt geformuleerd oor de financiële erslaggeing en interne procedures: uitgangspunt Het bestuur is erantwoordelijk oor de kwaliteit en de olledigheid an de financiële erslaggeing en interne procedures. 4 De Algemene Vergadering an Aandeelhouders (alleen oor BV-model) Om de rollen an bestuurders en toezichthouders scherp neer te zetten, met de gedachte dat oor elke macht in een kinderopangorganisatie een tegenwicht moet bestaan, heeft de Commissie het olgende uitgangspunt geformuleerd oor de Algemene Vergadering an Aandeelhouders: uitgangspunt De Algemene Vergadering an Aandeelhouders dient zodanig inloed te kunnen uitoefenen op het beleid an het bestuur en de Raad an Toezicht an de ennootschap, dat zij een olwaardige rol speelt in het systeem an checks and balances in de ennootschap. 5 Deze bepalingen zijn niet an toepassing oor het eenmanszaak-model 6 Het controlerend orgaan betreft m.u.. BV s met RC - het hoogste orgaan an de organisatie: de eigenaar(s) / AA bij BV s zonder RC, toezichthoudend of instruerend bestuur of de Raad an Toezicht bij een stichting. uitgangsunten 19

20 20

21 goernance code kinderopang uitwerkingen 1 Raad an Toezicht-model 2 toezichthoudend bestuur-model 3 instruerend bestuur-model 4 BV zonder RC-model 5 BV met RC-model 6 eenmanszaak-model 21

22 22 uitwerkingen 1 raad an toezicht-model

23 1 Raad an Toezicht-model i Keuze an het goernance model en naleing en handhaing an de code uitgangspunt De organen an de kinderopang organisatie 1 zijn erantwoordelijk oor de keuze an het besturingsmodel en de naleing an deze code. Zij leggen hieroer erantwoording af in het jaarerslag. i 1 Met enige regelmaat wordt een zorguldige analyse gemaakt an het gewenste besturings model. Indien er aanleiding is om het besturings model te wijzigen, wordt daaroer oerlegd met de belanghebbenden. Een besluit om het besturingsmodel te wijzigen wordt oorzien an een zorguldig implementatieplan. i 2 De keuze oor het besturingsmodel of de wijziging daaran wordt toegelicht in het jaar erslag. De hoofdlijnen an de goernance structuur an de kinderopangorganisatie 2 worden, mede aan de hand an de uitgangspunten die in deze code zijn genoemd, in een apart hoofdstuk in het jaarerslag uiteengezet. Indien zich geen ingrijpende wijzigingen in de goernance hebben oorgedaan ten opzichte an het oorgaande erslagjaar wordt dit expliciet aangegeen. De actuele olledige goernance structuur wordt toegankelijk gemaakt, bijoorbeeld door plaatsing op de website an de kinderopangorganisatie. i 3 Bij de beschrijing an de goernance structuur geeft de kinderopangorganisatie aan in hoeerre zij de in deze goernance code opgenomen uitwer king opolgt en zo niet, om welke redenen en wat de door de kinderopangorganisatie gekozen uitwerking is. i 4 Elke erandering in de goernance structuur an de kinderopangorganisatie en in de naleing an de code wordt onder een apart agendapunt ter goedkeuring aan de Raad an Toezicht oorgelegd. raad an toezicht model 1 ii Principes: integriteit, openheid uitgangspunt Het bestuur is open en integer en maakt duidelijk wat het daar onder erstaat. Het bestuur geeft in zijn gedrag het goede oorbeeld, zowel binnen de organisatie als daarbuiten. ii ii ii ii 1 Het bestuur is zich bewust an zijn erantwoordelijkheid, maatschappelijke positie en oorbeeldfunctie en zal uit dien hoofde geen handelingen errichten of nalaten die schade toebrengen aan het belang of de reputatie an de kinderopangorganisatie. 2 Het bestuur zorgt oor een goede kwaliteit in de contacten tussen de organisatie en externe partijen. 3 Het bestuur weet wat er leeft in en om de organisatie en laat zien wat het daarmee doet. 4 De uitwerkingen II.1 tot en met II.3 zijn ook an toepassing op intern toezichthouders. 1 De organen bij het bestuur met RT model betreffen de Raad an Toezicht en het bestuur (soms ook benoemd als directeur/bestuurder). 2 De goernance structuur an de kinderopangorganisatie omat haar juridische structuur alsmede reglementen en het algemeen toetsingskader. Daarmee hanteert de Commissie een brede opatting. uitwerkingen 23

24 iii Processen: maatschappe - lijke erantwoording en beleids beïnloeding door belang hebben den uitgangspunt Het bestuur hanteert een isie op de maatschappelijke positie an de kinderopangorganisatie als uitgangspunt oor zijn beleid. Het bestuur ertaalt die isie in een missie en beleidsdoelstellingen. Het bestuur betrekt releante 3 belanghebben den bij beleids orming en legt aan hen oer de uitoering an het beleid erantwoording af. Het bestuur geeft inzicht in realisatie an de beleids doelstellingen en communiceert hieroer met releante belanghebbenden. iii iii iii iii 1 Het bestuur benoemt oor iedereen kenbaar de belanghebbenden bij de maatschappelijke missie en doelstellingen an de kinderopangorganisatie en oert met hen actief oerleg. De belanghebbenden kunnen onder meer zijn: Klanten (kinderen en ouders/oogden); Releante oerheden en hun instellingen op gemeentelijk en regionaal nieau; Maatschappelijke organisaties. 2 Het bestuur legt aan de belanghebbenden erantwoording af oer de geleerde prestaties. 3 De kinderopangorganisatie maakt informatie toegankelijk die zij krachtens wet- of regelgeing of deze code dient te publiceren, bijoorbeeld door plaatsing op een website. 4 Voor zoer in de wet geregeld, bijoorbeeld oor ouders (Wet kinderopang), geldt de wet als leidraad. Dat kan betekenen dat met sommige (groepen an) belanghebbenden aker afstemming plaatsheeft dan met andere. Het minimum an eenmaal per jaar geldt oor alle releante belang hebbenden. Afstemming kan op erschillende wijzen, waaronder persoonlijk, elektronisch of telefonisch oerleg. iii 5 Het bestuur stelt releante belanghebbenden, tijdens de gesprekken maar ook daarbuiten, in de gelegenheid adies uit te brengen oer strategie en beleid an de kinderopangorganisatie in het licht an haar maatschappelijke doelstellingen, alsmede oer aanbod, prestaties, inrichting en functioneren an bestuur en toezicht an de kinderopang organisatie. iii 6 Het bestuur oert en leidt de gesprekken met belanghebbenden. 3 De organisatie kan onderscheid maken tussen belanghebbenden waaraan erantwoording moet worden afgelegd (olgens de wet), kan worden afgelegd (om betrokkenheid en kwaliteit besluitorming te ergroten) en aan welke het niet wenselijk is erantwoording af te leggen, zoals in sommige geallen collega-aanbieders. 24 uitwerkingen 1 raad an toezicht-model

25 i Prestaties uitgangspunt Kinderopangorganisaties hebben een maatschappelijke erantwoor delijkheid. Zij moeten de best mogelijke kinderopang erzorgen, oor medewerkers en kinderen optimale omstandigheden creëren en structuren opzetten die garanderen dat de taakstelling wordt gerealiseerd. Binnen die context stelt het bestuur de doelen an de organisatie ast, maakt die doelen bekend en richt zich daarop in zijn dagelijkse werk. i i i i 1 De kinderopangorganisatie heeft een duidelijke strategie en daarop afgestemde doelstellingen geformuleerd. De kinderopangorganisatie heeft zicht op de belangrijkste factoren die an inloed zijn op het realiseren an de geformuleerde doelstellingen en meet periodiek de zaken die de oortgang met betrekking tot het realiseren an de geformuleerde doelstellingen wezenlijk beïnloeden. 2 Binnen de strategie an de organisatie wordt in ieder geal aandacht besteed aan het waarborgen an de kwaliteit an de kinderopang door afdoende kwaliteitszorg. 3 Het bestuur neemt de beslissingen en maat regelen die het mag nemen, die in oereenstemming zijn met geldende wet- en regelgeing, die rechtaardig zijn en die nodig zijn om de gestelde doelen te behalen. 4 Het bestuur bestuurt de organisatie, laat zich hierop controleren, legt hieroer erantwoording af en is hierop aanspreekbaar. Het bestuur erbetert zijn prestaties door te leren an eentuele fouten en andere eraringen. raad an toezicht model 1 Personen: rollen an bestuur en bestuurders, Raad an Toezicht en toezichthouders 1 Het bestuur uitgangspunten Het bestuur is belast met het besturen an de kinderopangorganisatie, hetgeen onder meer inhoudt dat het bestuur erantwoordelijk is oor de realisatie an de doelstellingen an de kinderopangorganisatie, de strategie, de financiering en het beleid en de daaruit oortloeiende resultatenontwikkeling en het beleid ten aanzien an deelnemingen 4 an de kinderopangorganisatie. Het bestuur richt zich bij de erulling an zijn taak naar het belang an de kinderopangorganisatie in het licht an haar maatschappelijke doelstelling en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen an bij de kinderopangorganisatie betrokkenen af. 1.1 Het bestuur draagt er zorg oor dat werk nemers zonder geaar oor hun rechtspositie de mogelijkheid hebben te rapporteren oer ermeende on regel matig heden an algemene, operationele en financiële aard binnen de kinderopangorganisatie aan het bestuur of aan een door hem aangewezen functionaris. 1.2 Een bestuurder zal: a niet in concurrentie treden met de kinder op angorganisatie; b geen substantiële schenkingen ragen of aan nemen an de kinderopangorganisatie of an een oor de kinderopangorganisatie releante derde oor zichzelf, zijn echtgenoot, geregistreerde partner of andere leensgezel, pleegkind, bloed- of aanerwant tot in de tweede graad; c ten laste an de kinderopangorganisatie derden geen ongerechtaardigde oordelen erschaffen; d geen zakelijke kansen die aan de kinderopangorganisatie toekomen oor zichzelf of zijn echt genoot, geregistreerde partner of andere leensgezel, pleegkind, bloed- of aanerwant tot in de tweede graad benutten. 1.3 Een lid an het bestuur neemt niet deel aan de discussie en de besluitorming oer een onder werp of transactie waarbij het lid an het be stuur (poten tieel) een tegenstrijdig belang heeft. > 4 De commissie erstaat de term deelneming in de zin an artikel 24c Boek 2 BW uitwerkingen 25

26 erolg 1 Het bestuur Het bestuur is erantwoordelijk oor de naleing an alle releante wet- en regelgeing en oor het beheersen an de risico s erbonden aan de actiiteiten an de kinderopangorganisatie. Elke orm en schijn an belangenerstrengeling tussen de kinderopangorganisatie en leden an het bestuur wordt ermeden. Besluiten tot het aangaan an transacties waarbij tegenstrijdige belangen an leden an het bestuur kunnen spelen die an materiële betekenis zijn oor de kinderopangorganisatie en/of oor de betreffende leden an het bestuur, behoeen de goedkeuring an de Raad an Toezicht. 1.4 Vermeende onregelmatigheden die het func tioneren an leden an het bestuur betreffen worden gerapporteerd aan de oorzitter an de Raad an Toezicht. Dit wordt geregeld in een klokken luiderregeling, die in ieder geal op de website 5 an de kinderopangorganisatie wordt geplaatst. 1.5 Het bestuur legt oer het besturen an de kinderopangorganisatie erantwoording af aan de Raad an Toezicht. 1.6 Het bestuur erschaft de Raad an Toezicht tijdig de informatie die nodig is oor de uit oefening an de taak an de Raad an Toezicht. 1.7 Het bestuur rapporteert oer de naleing an alle releante wet- en regelgeing en het beheersen an de risico s aan en bespreekt de interne risicobeheersingsen controlesystemen met de Raad an Toezicht en zijn auditcommissie, indien ingesteld. 1.8 De leden an het bestuur worden benoemd door de Raad an Toezicht. De Raad an Toezicht bepaalt de omang an het bestuur. Leden an het bestuur worden geworen en herbenoemd op basis an een actuele profielschets. 1.9 De taken en werkwijze an het bestuur, zoals in dit hoofdstuk beschreen, worden astgelegd in door de Raad an Toezicht ast te stellen statuten en/of reglementen Het bestuur legt ooraf ter goedkeuring oor aan de Raad an Toezicht: a de maatschappelijke doelstellingen an de kinderopangorganisatie; b de operationele en financiële doelstellingen an de kinderopangorganisatie; c de strategie die moet leiden tot het realiseren an de doelstellingen; d de randoorwaarden die bij de strategie worden gehanteerd; e de wijze waarop de uitgangspunten an horizontale erantwoording zoals beschreen in deze code worden ormgegeen; f indien aanwezig het reglement waarin de werkwijze an het bestuur wordt geregeld. De hoofdzaken hieran worden ermeld in het jaarerslag. 5 Verantwoording is een wezenlijk onderdeel an zorguldige goernance. Bij de maatschappelijke erantwoordelijkheid an de kinderopangorganisatie past dat zij olledig transparant is oer haar doelstellingen, beleid en organisatie. De commissie meent dat an kinderopangorganisaties actiee openbaarmaking an kerninformatie mag worden erwacht en heeft daarom bepaald dat de kinderopangorganisatie een website heeft en onderhoudt waarop zij de informatie toegankelijk maakt die zij krachtens wet- en regelgeing of deze code dient te publiceren, uitwerking V.1.2. De website zorgt oor een zeer brede toegankelijkheid an deze informatie tegen zeer geringe kosten. Ook an kleinere kinderopangorganisaties mag worden erwacht dat zij de website gebruiken om belanghebbenden doeltreffend te informeren. 26 uitwerkingen 1 raad an toezicht-model

27 1.11 Het bestuur legt ter goedkeuring aan de Raad an Toezicht oor het jaarerslag, de jaarrekening en de begroting an de kinderopangorganisatie, alsmede ooraf, de uitoefening an stemrecht oer de in deze uitwerking en in V.1.10 bedoelde aangelegenheden in deelnemingen waarin de kinder opangorganisatie oerwegende zeggen schap uitoefent Het bestuur legt tenminste de olgende majeure besluiten ooraf ter goedkeuring oor aan de Raad an Toezicht: a het aangaan en erbreken an duurzame samenwerking an de kinderopangorganisatie met een andere rechtspersoon, indien deze samenwerking of erbreking an ingrijpende betekenis is oor de ennootschap; b een oorstel tot wijziging an de statuten; c een oorstel tot ontbinding an de kinderopangorganisatie; d aangifte an faillissement en aanraag an surseance an betaling; e beëindiging an de arbeidsoereenkomst an een aanmerkelijk aantal werknemers tegelijkertijd of binnen een kort tijdsbestek an de kinderopangorganisatie; f ingrijpende wijziging an de arbeidsomstandigheden an een aanmerkelijk aantal werknemers an de kinderopangorganisatie Het bestuur bespreekt met de Raad an Toezicht minstens eenmaal per jaar de releante strategische ontwikkelingen en implicaties oor de meerjarenstrategie en daarbij behorende raming In de kinderopangorganisatie is een op de kinderopangorganisatie en haar bedrijfsoering toegesneden intern risicobeheersings- en controlesysteem aanwezig. Als instrumenten an het interne risicobeheersings- en controlesysteem hanteert de kinderopangorganisatie in ieder geal: a risicoanalyses an de operationele en financiële doelstellingen an de kinderopangorganisatie; b een integriteitcode die in ieder geal op de website an de kinderopangorganisatie wordt geplaatst; c kwaliteitszorg en zelfealuatie; d handleidingen oor de inrichting an de financiële erslaggeing, alsmede de oor de opstelling daaran te olgen procedures; e een systeem an periodieke monitoring en rapportering In het jaarerslag geeft het bestuur inzicht in de interne risicobeheersing- en controlesystemen en de werking hieran Het bestuur doet tenminste een maal per jaar erslag aan de Raad an Toezicht oer werk zaamheden an de klachtencommissie en maakt hieran melding in het jaarerslag an de kinderopangorganisatie. > raad an toezicht model 1 uitwerkingen 27

28 erolg 1 Het bestuur 1.17 Het jaarerslag beat de hoofdlijnen an het remuneratierapport an de Raad an Toezicht waarin zijn opgenomen het bezoldigingsbeleid an de kinderopangorganisatie en de wijze waarop dit in het afgelopen boekjaar in de praktijk is gebracht. De toelichting op de jaarrekening beat in ieder geal een ermelding an de hoogte en de structuur an de bezoldiging an de indiiduele leden an het bestuur Een lid an het bestuur wordt benoemd oor een periode an maximaal ier jaar, onafhankelijk an de arbeidsrechtelijke situatie. Herbenoeming kan telkens oor een periode an maximaal ier jaar plaatsinden De Raad an Toezicht beoordeelt jaarlijks het functioneren an iedere bestuurder De kinderopangorganisatie erstrekt aan de leden an het bestuur geen persoonlijke leningen, garanties en dergelijke Het remuneratierapport an de Raad an Toezicht beat een erslag an de wijze waarop het beoordelings- en bezoldigingsbeleid in het afgelopen boekjaar in de praktijk is gebracht. In het geal dat gedurende het boekjaar aan een (oormalig) lid an het bestuur een bijzondere ergoeding is betaald of toegezegd, wordt deze in het remuneratie rapport ermeld en an een toelichting oorzien. Het remuneratierapport beat teens een oerzicht an het bezoldigingsbeleid dat het komende boekjaar en de daaropolgende jaren door de raad wordt oorzien Het oerzicht dat in het oorgaande lid is bedoeld beat in elk geal uitwerkingen oer de erhouding tussen aste en ariabele beloningscomponenten, het beleid ten aanzien an de duur an contracten an leden an het bestuur en de geldende opzegtermijnen en afloeiingsregelingen, oerige arbeidsoorwaarden en de regeling en financiering an de pensioentoezeggingen De hoofdlijnen an het remuneratierapport an de Raad an Toezicht worden toegankelijk gemaakt, bijoorbeeld door plaatsing op de website an de kinderopangorganisatie. 6 Deze uitwerking heeft niet als uitgangspunt dat bestuurders in beginsel niet langer dan ier jaar kunnen functioneren. Herbenoeming oor een nieuwe periode an maximaal ier jaar is in beginsel mogelijk. De strekking an de uitwerking is dat de Raad an Toezicht ten minste eenmaal in de ier jaar beoordeelt of de bestuurder ook oor de toekomstige bestuursperiode de juiste persoon is om de kinderopangorganisatie te besturen. Daarbij spelen de jaarlijkse beoordelingen an de bestuurder door de Raad an Toezicht een rol maar ook de toekomstige positie an de kinderopangorganisatie en het oor haar wenselijke beleid. De uitwerking doet geen afbreuk aan de bescherming die de bestuurder geniet onder het Nederlandse arbeidsrecht indien de bestuurder niet wordt herbenoemd en het diensterband wordt beëindigd. 28 uitwerkingen 1 raad an toezicht-model