In 2009 lanceerde de Vlaamse Diabetes Vereniging (VDV) samen met VVOG en Domus Medica (Vereniging voor Vlaamse
|
|
- Jonas Brabander
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VDV-VVOG-project Zoet Zwanger: klaar voor de tweede fase Sabine Verstraete 1, Frederik Muylle 2 1. Projectcoördinator Zoet Zwanger 2. Wetenschappelijk Medewerker Vlaamse Diabetes Vereniging vzw Sabine Verstraete In 2009 lanceerde de Vlaamse Diabetes Vereniging (VDV) samen met VVOG en Domus Medica (Vereniging voor Vlaamse huisartsen), en met steun van de Vlaamse overheid, het project Zoet Zwanger. Dit initiatief werd opgezet om de postnatale opvolging van vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad te bevorderen, en hen te sensibiliseren met betrekking tot hun verhoogde risico op type 2 diabetes. De eerste projectfase is ondertussen afgelopen, maar het succes heeft ervoor gezorgd dat de Vlaamse overheid besliste Zoet Zwanger te verlengen tot eind In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste resultaten en een vooruitblik op de verwachtingen in deze tweede periode van het project Zoet Zwanger. Prevalentie en screening van zwangerschapsdiabetes: korte stand van zaken Prevalentie Wereldwijd wordt vastgesteld dat naast de epidemie van type 2 diabetes, parallel ook de prevalentie van zwangerschapsdiabetes fors aan het toenemen is. Internationale prevalentiecijfers lopen uiteen, afhankelijk van de doelgroep en populatie die wordt gescreend, en de gebruikte methode. Voor Vlaanderen zijn er momenteel Figuur 1: Aantal vrouwen met SPE-registratie diabetes (bron: SPE-rapporten ). geen betrouwbare cijfers bekend over de prevalentie van zwangerschapsdiabetes. Sinds 2002 wordt in het perinataal dossier van het SPE (Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie) diabetes als parameter geregistreerd. tussen 2002 en 2011 zien we meer dan een verdubbeling van het aantal registraties met label diabetes [van 686 (1,2%) tot (2,9%)] (Figuur 1) (1). Deze toename is wellicht te verklaren door een effectieve toename van zwangerschapsdiabetes, maar ook doordat er sinds een aantal jaar meer wordt gescreend. Ook de recente toepassing van de nieuwe IADPSG-strategie in enkele centra kan een invloed hebben. Welke screeningsstrategie te gebruiken? G1608N Aantal vrouwen met label diabetes Internationaal blijft er heel wat onenigheid betreffende de te volgen strategie voor het screenen van zwangerschapsdiabetes. Er is duidelijk een gebrek aan internationale uniformiteit wat de diagnose van zwangerschapsdiabetes betreft. In 2010 publiceerde de International Association of Diabetes and Pregnancy Study Groups (IADPSG) de consensus over een nieuwe screeningsstrategie. Echter ook rond deze consensus is er internationaal nog veel controverse. Door de afwezigheid van eenduidige internationale 18 GUNAIKEIA VOL 18 Nr
2 richtlijnen en de lage prevalentie van zwangerschapsdiabetes in Vlaanderen in acht nemend, is er overleg geweest tussen de VDV, de VVOG en Domus Medica om tot een gezamenlijk standpunt te komen over een haalbare en uniforme screeningsstrategie voor Vlaanderen. Voor meer achtergrond over dit standpunt verwijzen we naar een artikel dat eerder verschenen is in Gunaïkeia (2). Principe van de registratie en opvolging in het project Zoet Zwanger Op 1 oktober 2009 startte de Vlaamse Diabetes Vereniging met de registratie en opvolging van vrouwen met zwangerschapsdiabetes in de Vlaamse centra en de ziekenhuizen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met als doel de postnatale opvolging van vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad, te bevorderen. Vrouwen met zwangerschapsdiabetes hebben namelijk een sterk verhoogd risico om na hun bevalling verder te evolueren naar (type 2) diabetes. Zowat de helft van de vrouwen met zwangerschapsdiabetes, ontwikkelt al in de eerste 5 à 10 jaar na de zwangerschap type 2 diabetes (3). In 2009 werd in The Lancet een systematische review gepubliceerd waaruit bleek dat vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad, gemiddeld 7,5 keer meer kans hebben om type 2 diabetes te ontwikkelen dan vrouwen zonder die risicofactor (4). Dus ondanks het feit dat zwangerschapsdiabetes per definitie tijdelijk is, moeten deze vrouwen en hun zorgverleners zich ervan bewust zijn dat dit een venster op de toekomst is. Vrouwen met zwangerschapsdiabetes vormen een belangrijke doelgroep ter preventie van en vroegtijdige opsporing van diabetes. Het feit dat deze opvolging in het verleden vaak ontbrak, was een belangrijke reden om binnen het project Zoet Zwanger een specifiek opvolgingssysteem te ontwikkelen. Het principe van dit opvolgingssysteem is in feite heel eenvoudig. De vrouwen kunnen zich na een diagnose vrijblijvend registreren met een aantal contactgegevens, en ontvangen vervolgens jaarlijks een brief en/of met het advies langs te gaan bij hun huisarts voor een nuchtere glycemiescreening. Het principe van dit opvolgingssysteem is in feite heel eenvoudig. De vrouwen kunnen zich na een diagnose vrijblijvend registreren met een aantal contactgegevens, en ontvangen vervolgens jaarlijks een brief en/of met het advies langs te gaan bij hun huisarts voor een nuchtere glycemiescreening. Vrouwen die na zekere tijd nog Figuur 2: Verdeling van centra volgens aantal registraties (van 01/10/2009 tot en met 30/11/2012). 11% 14% 21% 29% 26% Minder dan 10 registraties Tussen 10 en 29 registraties Tussen 30 en 49 registraties Tussen 50 en 99 registraties Meer dan 100 registraties Figuur 3: Aantal registraties per projectjaar (van 01/10/2009 tot en met 30/11/2012). Aantal registraties geen feedback hebben gegeven hierover, worden opnieuw gecontacteerd via mail en/of telefonisch (afhankelijk van de beschikbare gegevens). Op deze manier worden deze vrouwen maximaal gecontacteerd en gemotiveerd om zich te laten opvolgen door hun huisarts. Actieve samenwerking met betrokken zorgverleners en diverse partners Alle zorgverleners die op één of andere manier betrokken zijn bij de behandeling of opvolging van vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad, werden geïnformeerd over het project Zoet Zwanger en het opvolgingssysteem. Dit werd zowel vanuit de eerste als tweede lijn positief onthaald. Succes van registratie in tweede lijn en steun van de gynaecologen In de tweede lijn wordt het opvolgingssysteem vooral gepromoot via de diensten gynaecologie en/of endocrinologie. Dit werkt momenteel heel efficiënt: voor elke 2,5 verspreide registratiefolders in 2012, wordt er effectief één vrouw geregistreerd. Gezien de diagnose van zwangerschapsdiabetes meestal gesteld wordt door de gynaecoloog (bij 84% van alle geregistreerde vrouwen), is het duidelijk dat de gynaecoloog een belangrijke rol heeft in de sensibilisatie. Sinds de start van het project zijn reeds 487 gynaecologen van de naar schatting 670 Vlaamse gynaecologen (73%)* in contact gekomen met het opvolgingssysteem doordat één van hun patiënten zich in het 172 okt 09 - sept 10 okt 10 - sept 11 okt 11 - sept 12 okt 12 - GUNAIKEIA VOL 18 Nr
3 Zoet Zwanger-project geregistreerd heeft. Dit betekent in de praktijk dat we wellicht zo goed als alle gynaecologen die zwangere vrouwen opvolgen, hebben bereikt. Via een koppeling met de gegevens van de gynaecologen kan een inschatting gemaakt worden van het aantal registraties per centrum. Het feit dat ondertussen (op 30/11/2012) 45% van de centra voor 30 of meer registraties heeft gezorgd, geeft aan dat Zoet Zwanger een groot succes kent in de tweede lijn (Figuur 2). Engagement van de eerste lijn Ook de huisartsen reageren unaniem positief op Zoet Zwanger. Zij worden op de hoogte gesteld van de deelname van hun patiënte bij de verwerking van de registratie en kunnen dan hun actieve deelname bevestigen via een feedbackfiche. In totaal zijn er reeds huisartsen via het opvolgingssysteem in contact gekomen met het project Zoet Zwanger of naar schatting minimaal 23% van de erkende huisartsen, waarvan momenteel gemiddeld 67% zijn/haar actieve steun heeft bevestigd. Bereik en kenmerken van de geregistreerde vrouwen Streefdoel aantal registraties gehaald Na een opstartjaar met 641 registraties, tellen we voor jaar 2 en jaar 3 van het project Zoet Zwanger iets meer dan registraties per jaar. In totaal komen we aan registraties tot en met 30/11/2012. Figuur 3 geeft een overzicht van het aantal registraties per projectjaar. Het oorspronkelijke doel van het project om tegen eind november vrouwen te registreren, werd hiermee behaald. Geografische spreiding Figuur 4 toont aan dat vrouwen over heel Vlaanderen worden bereikt met Zoet Zwanger. Gestandaardiseerd naar bevolkingsaantallen zien we dat West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant de beste dekking hebben met 54 en 53 registraties per inwoners, gevolgd door respectievelijk 48 en 46 per inwoners voor Antwerpen Figuur 4: Spreiding van het aantal registraties in Zoet Zwanger (op 01/10/2012). Tabel 1: Overzicht van respons, screeningsgraad en uitkomsten van de screening per opvolgingsjaar (gegevens op 30/11/2012). Eerste opvolgingsjaar Tweede opvolgingsjaar Aantal vrouwen naar wie een opvolgingsbrief werd verstuurd respons (80%) 363 (82%) Screeningsgraad - t.o.v. verstuurde brieven - t.o.v. antwoorden Aantal met gestoorde nuchtere glycemiewaarden 71 (9%) 28 (12%) Aantal met diabetes 5 (0,6%) 1 (0,4%) 52% 65% 52% 63% 20 GUNAIKEIA VOL 18 Nr
4 en limburg. Oost-Vlaanderen telt momenteel 28 registraties per inwoners en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 8 (5). Leeftijd en BMI De gemiddelde leeftijd op het moment van de registratie bedraagt 32 jaar (SD = 4,8). We merken op dat dit iets hoger is dan het gemiddelde voor alle bevallingen in 2011 (1). Van alle vrouwen die in 2011 in Vlaanderen zijn bevallen, bleek 48% ouder te zijn dan 30 jaar, terwijl dit 67% is voor de Zoet Zwanger-populatie bij registratie. Naast de leeftijd is ook overgewicht een risicofactor voor het ontwikkelen van (zwangerschaps)diabetes. Bij de registratie wordt daarom ook telkens de lengte en het gewicht vóór de zwangerschap opgevraagd zodat een BMI kan worden berekend als leefstijlparameter. Iets minder dan de helft van de geregistreerde vrouwen (48%) heeft overgewicht of obesitas. In vergelijking met de algemene populatie jarigen is de frequentie van obesitas duidelijk hoger (8,5% versus 21%) (6). Als we de 2 opvolgingsjaren samen nemen, kunnen we stellen dat 73% (324/442) van de geregistreerde vrouwen zich in de eerste twee jaar na de bevalling minstens 1x liet screenen. Vrouwen met afwijkende glycemiewaarden Opmerkelijk uit de resultaten van deze screeningsonderzoeken bij de huisarts is het aantal vrouwen met gestoorde glycemiewaarden. Van alle vrouwen die bevestigd hebben een screening te hebben gehad bij de huisarts heeft 9% (71/793) van de vrouwen gestoorde nuchtere glycemiewaarden (tussen de 100 en 125mg/dl) gerapporteerd voor jaar 1. Voor jaar 2 was dit 12% (28/228). Deze vrouwen met gestoorde glycemiewaarden lopen extra risico om op korte termijn type 2 diabetes te ontwikkelen. tot op 30/11/2012 zijn er daarenboven in totaal reeds 7 vrouwen met diabetes gediagnosticeerd (nuchtere glycemie 126mg/dl) naar aanleiding van een jaarlijks screeningsonderzoek. Bij 5 vrouwen gebeurde dit bij het eerste jaarlijkse controlebezoek. Follow-up resultaten resultaten 3 maanden na de bevalling Gezien de aanbeveling om bij vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad 8 tot 12 weken na de bevalling een eerste postnatale screening te laten plaatsvinden, wordt 3 maanden na de bevalling nagevraagd of dit effectief gebeurd is (7). Voor 89% van de verstuurde brieven werd een antwoord bekomen. Uit deze antwoorden blijkt dat 61% (1.263/2.064) in de eerste maanden na de bevalling een dergelijke screening heeft gekregen. 65 (5%) van deze vrouwen hebben bevestigd dat bij deze screening reeds diabetes werd vastgesteld. Dit zijn vrouwen met mogelijk voorafbestaande diabetes, maar bij wie dit pas tijdens de zwangerschap is ontdekt. resultaten jaarlijkse opvolging Tabel 1 vat de belangrijkste resultaten samen voor de jaarlijkse opvolging. De responsgraad gedefinieerd als het aantal vrouwen dat ons een antwoord heeft opgestuurd, doorg d of telefonisch doorgegeven ten opzichte van het aantal vrouwen dat langer dan 2 maand geleden werd aangeschreven is vergelijkbaar voor jaar 1 en jaar 2, wat een positief signaal is. Het percentage vrouwen dat liet weten een nuchter bloedonderzoek te hebben gehad, bedraagt voor de eerste twee opvolgingsjaren 52%, ten opzichte van het aantal verstuurde brieven. Echter, met het aantal antwoorden als noemer bedraagt dit om en bij 65%. Als we de 2 opvolgingsjaren samen nemen, kunnen we stellen dat 73% (324/442) van de geregistreerde vrouwen zich in de eerste twee jaar na de bevalling minstens 1x liet screenen. Discussie Specifieke interventies om de opvolging van de glycemie bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes op lange termijn te verbeteren, zijn slechts beperkt onderzocht. We kunnen hier verwijzen naar het Australische GDM Recall Register, waarbij vrouwen met zwangerschapsdiabetes werden gerecruteerd om zich op vrijwillige basis te laten opvolgen via een register (analoog aan de interventie in Zoet Zwanger) (8). De deelnemers werden er jaarlijks aan herinnerd dat ze hun glycemie moesten laten controleren bij de huisarts en er werd hen bovendien gevraagd of dit in de laatste 12 maanden effectief was gebeurd. Na één jaar gaf 56% van de vrouwen die geantwoord hadden aan dat ze zich in de laatste 12 maanden had laten screenen, maar de respons daalde jaar op jaar. In Zoet Zwanger zien we een vergelijkbare respons in jaar 1 en jaar 2 na de zwangerschap, maar het is nog te vroeg om conclusies te trekken over de opvolging op lange termijn. Wel zien we dat de screeningspercentages nog niet noemenswaardig dalen van jaar 1 naar jaar 2. We merken ook al op dat het aantal vrouwen dat in de eerste twee jaar na de bevalling minstens één maal een screening heeft laten uitvoeren, veel hoger ligt. GUNAIKEIA VOL 18 Nr
5 Via het project Zoet Zwanger kunnen we een goed zicht krijgen op de ontwikkeling van gestoorde nuchtere glycemie en diabetes bij vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad. We stelden vast dat de meeste gevallen van diabetes werden opgepikt in de eerste 3 maanden na de bevalling. Mogelijk gaat het hier wel om voorafbestaande, ongekende diabetes (type 2 of een andere vorm). toch vinden we ook al bij de eerste en tweede jaarlijkse opvolging al nieuwe gevallen van diabetes en daarnaast heel wat gestoorde glycemiewaarden. Wat te verwachten in fase II van het project Zoet Zwanger Een gerichte doelgroepbenadering ter preventie van en vroegdiagnose van type 2 diabetes zoals in het project Zoet Zwanger blijkt een haalbare strategie te zijn voor Vlaanderen. De Vlaamse overheid heeft dan ook beslist om het project met 3 jaar te verlengen, tot eind Een verlenging van het project zal ons toelaten na te gaan of de globale respons- en screeningsgraad die we nu voor de eerste twee jaren vinden, ook voor de volgende opvolgingsjaren behouden blijft. 80% van de vrouwen hebben we feedback gekregen. tussen 52 en 63% van de vrouwen in Zoet Zwanger kreeg een nuchtere glycemieprik bij de huisarts. Van alle vrouwen die reeds 2 jaar op een rij een opvolgingsbrief ontvangen hebben, heeft 73% minstens 1 maal in de eerste twee jaar na de bevalling een nuchter bloedonderzoek laten uitvoeren. Een verlenging van het project zal ons toelaten om na te gaan of deze cijfers ook de volgende jaren behouden zullen worden en welke winst we op lange termijn kunnen halen uit een dergelijk opvolgingssysteem. Uit de gerapporteerde resultaten blijkt dat heel wat vrouwen met gestoorde nuchtere glycemiewaarden en een aantal vrouwen met diabetes worden gevonden. Het feit dat vrouwen met gestoorde glycemiewaarden in dit vroeg stadium reeds ontdekt worden, geeft aan de arts en de vrouw de mogelijkheid om (via leefstijlaanpassing) de evolutie naar type 2 diabetes af te remmen. Ook voor de vrouwen die gediagnosticeerd werden met diabetes biedt dit de kans om vroegtijdig een behandeling op te starten en zo chronische verwikkelingen te voorkomen. Onlineregistratie Een nieuw gegeven is de mogelijkheid voor de vrouwen zich online te registreren. Om over de elektronische registratieprocedure te informeren werd een aangepaste folder gemaakt. Het is de bedoeling dat beide systemen (online registreren of registratie via de papieren folder) naast elkaar blijven bestaan, maar uiteraard hopen wij dat het online registreren bij deze jonge doelgroep snel ingang zal vinden. De onlineregistratie werd al in 2012 in 5 centra opgestart. Geleidelijk willen we dit ook via de andere centra implementeren. - Meer informatie over het project vindt u op Wenst u verder op de hoogte te blijven van het project, schrijf u dan in op onze elektronische nieuwsbrief op het professioneel gedeelte van de website. - Op professionele site kunt u bovendien al onze materialen gratis bestellen en/of downloaden. - Indien er interesse is voor een presentatie van de resultaten op een overleg/stafmeeting, gelieve dan contact te nemen met de projectcoördinator via project@zoetzwanger.be Na 3 jaar mogen we stellen dat het project Zoet Zwanger goed verankerd is. Dit is mede dankzij de steun van de verschillende partners en de multidisciplinaire aanpak. * Het aantal gynaecologen dat verloskunde beoefent, ligt een stuk lager, dus ons werkelijke bereik ligt hoger. Besluit Na 3 jaar mogen we stellen dat het project Zoet Zwanger goed verankerd is. Dit is mede dankzij de steun van de verschillende partners en de multidisciplinaire aanpak. Op 30/11/2012 telde het project 2.951registraties voor het opvolgingssysteem, wat betekent dat het vooropgestelde doel van tegen eind november 2012 bereikt is. De respons na 1 en 2 jaar opvolging is hoog: van meer dan Referenties 1. Cammu H, Martens E, Martens G, et al. Perinatale activiteiten in Vlaanderen SPE, Brussel, Benhalima K, et al. De VDV-VVOG-Domus Medica consensus 2012 rond screening naar pregestationele diabetes bij zwangerschap(wens) en screening naar zwangerschapsdiabetes. Gunaïkeia 2012;17(6): Kim C, Newton KM, Knopp rh. Gestational diabetes and the incidence of type 2 diabetes A systematic review. Diab Care 2002;25: Bellamy l, Casas JP, Hingorani AD, Williams D. type 2 diabetes mellitus after gestational diabetes: a systematic review and meta analysis. lancet 2009; 373: FOD Economie Afdeling statistiek, bevolkingsstatistieken: Wettelijke bevolking per gemeente, per geslacht op 1 januari Gezondheidsenquête 2008, cijfers voor Vlaamse bevolking 7. Wens J, Sunaert P, Nobels F, et al. WVVH-VDV Aanbeveling voor Goede Medische Praktijkvoering: Diabetes Mellitus type 2 (2005). Berchem / Gent, WVVH-VDV. 8. Chittleborough C, Baldock K, taylor A, et al. long term follow up of women with gestational diabetes mellitus: the South Australian Gestational Diabetes Mellitus recall register. ANZJOG 2010;50: GUNAIKEIA VOL 18 Nr
PROJECT ZOET ZWANGER DIABETESSYMPOSIUM 18 NOV 2013
PROJECT ZOET ZWANGER DIABETESSYMPOSIUM 18 NOV 2013 INHOUDSTAFEL Achtergrondinformatie Project Zoet Zwanger: situering Resultaten project Zoet Zwanger Samenwerking 1 ste en 2 de lijn Aantal registraties
Nadere informatie1 jaar Zoet Zwanger: Vlaanderen in actie tegen diabetes
Kabinet Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 11 oktober 2010 1 jaar Zoet Zwanger: Vlaanderen in actie tegen diabetes Het project Zoet Zwanger moet vrouwen die zwangerschapsdiabetes
Nadere informatieResultaten uit het project Zoet Zwanger
Wat na zwangerschapsdiabetes? Resultaten uit het project Zoet Zwanger S. Verstraete, F. Muylle, K. Benhalima, K. Decochez, R. Devlieger, C. Mathieu, A. Verhaegen, J. Wens Samenvatting en die zwangerschapsdiabetes
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes: een levenslange zorg
Zwangerschapsdiabetes: een levenslange zorg Magda Wijns Paul Van Crombrugge Stefanie Vinken dr.wijns@telenet.be paul.van.crombrugge@olvz-aalst.be stefanie.vinken@asz.be 4 juni 2013, DPA programma Zwangerschapsdiabetes:
Nadere informatieVlaamse Diabetes Vereniging. Leidraad, gids of partner op het terrein. Diabetes. De cijfers
Vlaamse Diabetes Vereniging Leidraad, gids of partner op het terrein Diabetes De cijfers 1 438 MIO = meer dan de hele bevolking USA 2 Diabetes in België : ook een toename Prevalentie van Diabetes Mellitus
Nadere informatieHALT2Diabetes. Diabetespreventie in Vlaanderen is een haalbare kaart
HALT2Diabetes Diabetespreventie in Vlaanderen is een haalbare kaart Diabetes in België 2015 2040 543.000 volwassenen met diabetes 673.000 volwassenen met diabetes 1 op 12 heeft diabetes 4.300 overlijdens
Nadere informatienr. 46 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 14 oktober 2014 aan PHILIPPE MUYTERS Dienstencheques - Gebruikers
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 46 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 14 oktober 2014 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Dienstencheques - Gebruikers De dienstencheque (DC),
Nadere informatieHALT2Diabetes Preventie van type 2 diabetes in Vlaanderen. Stappenplan voor huisartsen
HALT2Diabetes Preventie van type 2 diabetes in Vlaanderen Stappenplan voor huisartsen HALT2Diabetes Hoe deelnemen Projectinformatie Rol van de huisarts 2 HALT2Diabetes Hoe deelnemen STAPPENPLAN 1. Registreer
Nadere informatieVitale Vaten. Ineke Sterk projectleider Vitale Vaten 4 oktober 2011
Vitale Vaten Ineke Sterk projectleider Vitale Vaten 4 oktober 2011 Dé Gezonde regio: waar? Dé Gezonde regio: wie? Verleiden Opbouw presentatie Inleiding hart- en vaatziekten Project Vitale Vaten Gorinchem
Nadere informatieFeedback rapport per huisarts
ACHIL: evaluatie van de zorgtrajecten diabetes mellitus type 2 en chronische nierinsufficiëntie Achil Phase 1 (2009-2013). Ambulatory Care Health Information Laboratory Feedback rapport per huisarts Dataverzameling
Nadere informatieZorgpad Zwangerschapsdiabetes
Zorgpad Zwangerschapsdiabetes Projectdossier kwaliteitsprijs Rode Kruis 2012 Verloskunde, endocrinologie, diëtiek, pediatrie O.L.Vrouwziekenhuis Aalst-Asse-Ninove natascha.deprez@olvz-aalst.be paul.van.crombrugge@olvz-aalst.be
Nadere informatieBegeleiding van zwangeren met een diagnose van zwangerschapsdiabetes in het UZ Gasthuisberg
Begeleiding van zwangeren met een diagnose van zwangerschapsdiabetes in het UZ Gasthuisberg De diensten Interne Geneeskunde-Endocrinologie en Verloskunde-Gynaecologie zijn overeengekomen om de diagnose
Nadere informatieOVERZICHT 2/07/2013 HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Dr. Stefan Teughels KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS
HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Dr. Stefan Teughels OVERZICHT KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR BMHK OVERZICHT KANKERSCREENING IN
Nadere informatieuw preventieplan op maat goed van start met de gezondheidsgids
uw preventieplan op maat goed van start met de gezondheidsgids Omdat voorkomen beter is dan genezen, hebben de huisartsen en gemeentebesturen van Malle en Zoersel - in samenwerking met LOGO Antwerpen Noord
Nadere informatie17/12/2013. Inhoudsweergave. Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes?
Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes? prof dr C. De Block Endocrinologie-diabetologie UZA & UA Secretaris Vlaamse Diabetes Vereniging
Nadere informatieJaarrapport bevolkingsonderzoeken. Dr. Patrick Martens, Directeur CvKO Isabel De Brabander, Belgian Cancer Register
Jaarrapport bevolkingsonderzoeken Dr. Patrick Martens, Directeur CvKO Isabel De Brabander, Belgian Cancer Register Bevolkingsonderzoek Borstkanker Algemeen BVO Borstkanker Vrouwen 50-69 jaar Screeningsmammografie
Nadere informatieResultaten voor België Cardiovasculaire preventie Gezondheidsenquête, België, 1997
6.8.1. Inleiding In deze module worden 2 specifieke preventiedomeinen behandeld: de hypertensie en de hypercholesterolemie. De hart- en vaatziekten zijn aandoeningen die uit het oogpunt van volksgezondheid,
Nadere informatieResultaten voor Vlaamse Gemeenschap Cardiovasculaire Preventie Gezondheidsenquête, België, 1997
6.8.1. Inleiding In deze module worden 2 specifieke preventiedomeinen behandeld: de hypertensie en de hypercholesterolemie. De hart- en vaatziekten zijn aandoeningen die uit het oogpunt van volksgezondheid,
Nadere informatieDe kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker
De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker Maaike Fobelets Lore Pil Koen Putman Lieven Annemans 5 oktober 2015 1 Algemene principes
Nadere informatie6.7.1.1. Inleiding. Bespreking 5.3.7.1.2. pagina 1
6.7.1.1. Inleiding Algemeen wordt erkend dat de prenatale consultaties een fundamentele rol spelen inzake de gezondheid van de moeder en het toekomstige kind, maar de rol van respectievelijk de huisarts,
Nadere informatieHepatitis C in penitentiaire inrichtingen Een onderzoek naar prevalentie
Hepatitis C in penitentiaire inrichtingen Een onderzoek naar prevalentie C.J. Leemrijse M.Bongers M. Nielen W. Devillé ISBN 978-90-6905-995-2 http://www.nivel.nl nivel@nivel.nl Telefoon 030 2 729 700 Fax
Nadere informatieResultaten voor Brussels Gewest Cardiovasculaire Preventie Gezondheidsenquête, België, 1997
6.8.1. Inleiding In deze module worden 2 specifieke preventiedomeinen behandeld: de hypertensie en de hypercholesterolemie. De hart- en vaatziekten zijn aandoeningen die uit het oogpunt van volksgezondheid,
Nadere informatiePrediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga
Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Inhoudsweergave Wie is at risk & Diagnose Prevalentie Klinisch belang van
Nadere informatie4.2. Evaluatie van de respons op de postenquêtes. In dit deel gaan we in op de respons op instellingsniveau en op respondentenniveau.
4.2. Evaluatie van de respons op de postenquêtes 4.2.1. Algemeen In dit deel gaan we in op de respons op instellingsniveau en op respondentenniveau. Instellingsniveau (vragenlijst coördinator) provincie,
Nadere informatieBasisFiche Keizersneden... 3. Beschrijving en Achtergrond van de Indicator... 3. Definitie... 3. Relatie tot Kwaliteit... 3. Technische Fiche...
Keizersneden Logo Quality Indicators Project Moeder & Kind TABEL 1 INFORMATIE Naam Keizersneden Domein Moeder & Kind Identificatie M&K004 Auteur Geert Van de Water Datum 4/10/2013 Versie 1 Status Publicatie
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes
Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes U bent zwanger en halverwege de zwangerschap krijgt u te horen dat u diabetes heeft. Er komt dan veel op u af. U wilt weten wat zwangerschapsdiabetes precies
Nadere informatiePreventie van type 2 diabetes bij volwassenen
Preventie van type 2 diabetes bij volwassenen Kernboodschappen Uitgave januari 2016 www.diabetes.be Diabetes mellitus Iemand met diabetes heeft een verhoogd bloedsuikergehalte omdat men niet voldoende
Nadere informatieIndicatoren Gezondheidsrisico s. 2 december 2016
Indicatoren Gezondheidsrisico s 2 december 2016 Gezondheidsrisico s Waarom Het opsporen van gezondheidsrisico s, die de ontwikkeling van kinderen bedreigen is het DNA van de Jeugdgezondheidszorg Wat nulmeting
Nadere informatieOndersteuningsproject bij de uitvoering van de reemonitoring in het Zoniënwoud
Ondersteuningsproject bij de uitvoering van de reemonitoring in het Zoniënwoud Periode 2008-2013 Céline Malengreaux, Jan Vercammen, Alain Licoppe, Frank Huysentruyt, Jim Casaer Dankwoord Het uitvoeren
Nadere informatieBMI BIJ SCHOOLKINDEREN
/ Rapport cijfers BMI BIJ SCHOOLKINDEREN Vlaams Gewest 2012-2013 / 1.02.2016 1.02.2016 BMI bij schoolkinderen 1/10 Gepubliceerd op: http://www.zorg-en-gezondheid.be/cijfers op juli 2015 door: Lien Braeckevelt,
Nadere informatieKlinische biologie : Sensibiliseringscampagne voor de voorschrijvers. RIZIV Dienst voor geneeskundige verzorging
Klinische biologie : Sensibiliseringscampagne voor de voorschrijvers RIZIV Dienst voor geneeskundige verzorging info-rdq@riziv.fgov.be Oktober 2011 1 Programma Klinische biologie Waarom een sensibiliseringscampagne?
Nadere informatieBorstkankeropsporing in de beleids- en beheerscyclus van gemeenten en OCMW s (BBC)
Borstkankeropsporing in de beleids- en beheerscyclus van gemeenten en OCMW s (BBC) Borstkankeropsporing in de BBC Situering Het Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker is een initiatief van de Vlaamse
Nadere informatieKent u de cijfers van uw hart?
Kent u de cijfers van uw hart? CHOLESTEROL? GEWICHT/ BUIKOMTREK? UW? BLOEDDRUK? SUIKERGEHALTE? V.U.: Dr Freddy Van de Casseye - Elyzeese-Veldenstraat 63-1050 Brussel Belgische Cardiologische Liga www.cardiologischeliga.be
Nadere informatieBeweegzorg. Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI)
Beweegzorg Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) Inhoud 1. Waarom de GLI? 2. Wat is de GLI? 3. Welke GLI programma s zijn er? i. SLIMMER ii. Beweegkuur iii. Coaching op leefstijl (CooL) 4. Wie mag
Nadere informatieScreening van suikerziekte
Screening van suikerziekte Edith Hesse Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance J. Wytsmanstraat, 14 B - 1050 Brussel 02 / 642 57 55 E-mail : edith.hesse@iph.fgov.be
Nadere informatieINLEIDING 1 september tot en met 31 december 2013 A.Z. St.-Dimpna (nr )
INLEIDING Na aanbevelingen van Europa loopt sinds juni 2001 een Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker op basis van Europese wetenschappelijke richtlijnen. Concreet wil dat zeggen dat in Vlaanderen
Nadere informatieTHEMA I.3. Daghospitalisatieverblijven
THEMA I.3. Daghospitalisatieverblijven Selectiecriteria Alle ziekenhuisverblijven weerhouden in deze selectie voldoen aan de algemene criteria die betrekking hebben op woonplaats, leeftijd en geslacht
Nadere informatieDe elektronische software voor het beheer van het medisch dossier is in staat om:
RIZIV-INAMI R&D Lastenboek voor medische software die de medische en administratieve gegevens van chronische patiënten behandelt, in het bijzonder van diabetespatiënten. De elektronische software voor
Nadere informatieSociale verschillen in gezondheid: inleiding op het thema
10/10/2015 Medisch Psychologische Dag Domus Medica Sociale verschillen in gezondheid: inleiding op het thema Prof. Dr. Sara Willems Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Sara.Willems@ugent.be
Nadere informatieVroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade
Factsheet Nieren en nierschade deel 5 Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen chronische nierschade. Dit is in veel gevallen het gevolg van
Nadere informatieResultaten voor Vlaamse Gemeenschap Prenatale opvolging Gezondheidsenquête, België, 1997
6.7.1.1. Inleiding Algemeen wordt erkend dat de prenatale consultaties een fundamentele rol spelen inzake de gezondheid van de moeder en het toekomstige kind, maar de rol van respectievelijk de huisarts,
Nadere informatieIn welke mate is de Belgische residentiële ouderenzorg geïnformatiseerd?
LOGOS (BelRAI) In welke mate is de Belgische residentiële ouderenzorg geïnformatiseerd? Prof. Dr. Anja Declercq Informatisering van residentiële ouderenzorg Zonder computers geen elektronisch zorgdossier
Nadere informatieGood Practice aanbevelingen
Kort ziekenhuisverblijf min.48 u Goed alternatief! Na ongecompliceerde bevalling Gezonde moeder Gezonde aterme neonaat VOORWAARDEN! Kort ziekenhuisverblijf Goede zorg = veilige zorg voor moeder en kind
Nadere informatieDe honden en katten van de Belgen
ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 13 juli 2010 De honden en katten van de Belgen Enkele conclusies Ons land telde in 2008 1.167.000 honden en 1.974.000 katten; In vergelijking
Nadere informatieResultaten voor Brussels Gewest Vaccinatie bij Volwassenen Gezondheidsenquête, België, 1997
6.4.1. Inleiding. Het belang van vaccinatie programma s is ruimschoots aangetoond geweest. De vragen werden slechts gesteld aan personen van 15 jaar en ouder, aangezien de vaccinale dekking bij kinderen
Nadere informatieSchatting aantal diabetespatiënten in de projectregio Gent/Merelbeke
Schatting aantal diabetespatiënten in de projectregio Gent/Merelbeke Een eerste speerpuntproject van het LMN Gent/Merelbeke September 2012 Opgesteld door: Stuurgroep LMN Samen in Zorg (L. Alleman, E. Beddeleem,
Nadere informatiePersoonsgerichte preventie in de praktijk. S.A. Petra
Persoonsgerichte preventie in de praktijk S.A. Petra 30-09-2010 Dé Gezonde regio: waar? Dé Gezonde regio: wie? Wij staan voor gezondheid! Kernwoorden Gezondheid Eigen regie Samenwerken Optimisme Innovatie
Nadere informatieProtocol Obesitas. 1.0 Definitie obesitas
Protocol Obesitas 1.0 Definitie obesitas Obesitas is een abnormale gezondheidstoestand waarbij er een overschot aan vetweefsel is. De meest gebruikte definitie is gebaseerd op de Quetelet-index of Body
Nadere informatieDe vrouwen hebben dan ook een grotere kans op werkloosheid (0,39) dan de mannen uit de onderzoekspopulatie (0,29).
In het kader van het onderzoek kreeg de RVA de vraag om op basis van de door het VFSIPH opgestelde lijst van Rijksregisternummers na te gaan welke personen op 30 juni 1997 als werkloze ingeschreven waren.
Nadere informatieVroedvrouwen en prenatale counseling
Vroedvrouwen en prenatale counseling Resultaten van de crz enquête mbt counseling voor de 1 ste trimesterscreening Sindy Helsen, stafmedewerkster crz Overzicht I. Inleiding II. crz en prenatale diagnose
Nadere informatieResultaten voor Brussels Gewest Prenatale Opvolging Gezondheidsenquête, België, 1997
6.7.1.1. Inleiding Algemeen wordt erkend dat de prenatale consultaties een fundamentele rol spelen inzake de gezondheid van de moeder en het toekomstige kind, maar de rol van respectievelijk de huisarts,
Nadere informatiePreconceptionele zorg
Preconceptionele zorg Violet Vervloet Vroedvro, onderzoeksmedewerker Thomas More Turnhout 1 2 Definitie Preconceptionele zorg (PCZ) richt zich op het tijdig informeren van vroen en mannen in de vruchtbare
Nadere informatieElke dag Fietsen, elke dag Winnen
Elke dag Fietsen, elke dag Winnen Eindrapport Met Belgerinkel naar de Winkel 26 april - 31 mei 2014 1 Inhoudstafel Met Belgerinkel naar de Winkel 2014 - een jaar van vernieuwing Aantal deelnemers Profiel
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 25 juni 2013
PERSBERICHT Brussel, 25 juni 2013 Meer 55-plussers aan het werk Arbeidsmarktcijfers eerste kwartaal 2013 66,7% van de 20- tot 64-jarigen is aan het werk. Dat percentage daalt licht in vergelijking met
Nadere informatieVOOR ANTROPOMETRISCHE VETMASSA BIJ KINDEREN
VLAAMSE REFERENTIECURVEN VOOR ANTROPOMETRISCHE PARAMETERS VAN DE ABDOMINALE VETMASSA BIJ KINDEREN Dr. Sarah Begyn Promotor: Prof. Jean De Schepper Co-promotor: Prof. Mathieu Roelants Kadering BMI-curven
Nadere informatieBevolkingsonderzoeken naar kanker: stand van zaken in Tremelo
Bevolkingsonderzoeken naar kanker: stand van zaken in Tremelo Dit rapport bundelt informatie over de bevolkingsonderzoeken naar kanker. Je vindt er de participatiegraad van Tremelo in terug. Ter vergelijking
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 28 maart 2013
PERSBERICHT Brussel, 28 maart 2013 De Belgische arbeidsmarkt in 2012 Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten Hoeveel personen verrichten betaalde arbeid? Hoeveel mensen zijn werkloos? Hoeveel inactieve
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes
Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes U BENT ZWANGER EN HALVERWEGE DE ZWANGERSCHAP KRIJGT U TE HOREN DAT U DIABETES HEEFT. ER KOMT DAN VEEL OP U AF. U WILT WETEN WAT ZWANGERSCHAPSDIABETES PRECIES
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes wordt naar schatting jaarlijks vastgesteld bij meer dan 1 op
Sabine Verstraeten Zwangerschapsdiabetes, een zorg tijdens maar ook na de zwangerschap: project Zoet Zwanger Sabine Verstraete 1, Frederik Muylle 2, Roland Devlieger 3, Chantal Mathieu 4 1. Projectcoördinator
Nadere informatiePerinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland
Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland Anita CJ Ravelli, AMC afdeling Klinische Informatiekunde Mede namens: Martine Eskes, Jan Jaap HM Erwich, Hens AA Brouwers, Erna Kerkhof, Joris
Nadere informatieFactsheet Zwangerschap en Geboorte 2016 gegevens onder embargo tot donderdag 25 januari, 08.00u
Factsheet Zwangerschap en Geboorte 2016 gegevens onder embargo tot donderdag 25 januari, 08.00u Een globaal overzicht uit de perinatale registratie In Nederland worden gegevens over de perinatale zorg
Nadere informatieAchtergrondinformatie LOKK en LOKK-activiteiten
Achtergrondinformatie voor de LOKKorganisator Achtergrondinformatie LOKK en LOKK-activiteiten Inhoud 1. Info over LOKK, peer review en gewone LOKK-activiteit... 2 2. Wie doet wat?... 2 3. LOKK-activiteit...
Nadere informatieIk zorg dus ik Phamous. Meten en verbeteren. Achtergronden: Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie 2012 (1)
Implementatie van shared decision making in het behandelproces door invoering van FUR (Follow Up Rom) gesprekken 31 januari 2013 Marga van Leersum Verpleegkundig Specialist (MANP) UMCG, UCP Ik zorg dus
Nadere informatieTuberculose in Vlaanderen 2002
Tuberculose in Vlaanderen 2002 Inleiding Tuberculose is nog steeds een van de belangrijkste en meest frequent voorkomende geregistreerde infectieziektes. Exacte cijfers zijn pas te verkrijgen na grondige
Nadere informatieTrendbarometer hotels 2012 Finaal rapport
Trendbarometer hotels 2012 Finaal rapport Trendbarometer hotels 2012 Inlichtingen Dagmar.Germonprez@toerismevlaanderen.be Tel +32 (0)2 504 25 15 Verantwoordelijke uitgever: Peter De Wilde - Toerisme Vlaanderen
Nadere informatieoinleiding 1 c oovergewicht en ernstig overgewicht (obesitas) in Nederlandd
oinleiding 1 c Gewichtsstijging ontstaat wanneer de energie-inneming (via de voeding) hoger is dan het energieverbruik (door lichamelijke activiteit). De laatste decennia zijn er veranderingen opgetreden
Nadere informatieFindrisc leidraad voor huisartsenpraktijken
Findrisc leidraad voor huisartsenpraktijken Inleiding Wat is deze leidraad? Deze leidraad beschrijft een werkwijze om binnen een huisartsenpraktijk het aanbieden van de Findrisc vragenlijst te integreren
Nadere informatieOnderzoek over het spreken van het Frans door de inwoners van Vlaanderen
Onderzoek over het spreken van het Frans door de inwoners van Vlaanderen Onderzoek uitgevoerd voor de vzw: Association pour la Promotion de la Francophonie en Flandre September 2009 Dedicated Research
Nadere informatieSubstudie: Aanbeveling inzake de opsporing en verwijzing van het te kleine kind.
INTERUNIVERSITAIRE GGS-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG 2006 Evaluatie van de praktische toepassing van de standaard groei en pubertaire ontwikkeling in de centra voor leerlingenbegeleiding Substudie: Aanbeveling
Nadere informatieBios2 Thema in de kijker Publieksbereik
Bios2 Thema in de kijker Publieksbereik Bios2 thema reeks 2011 1 Het agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen verzamelt via de rapporteringstool Bios2 al geruime tijd cijfermateriaal
Nadere informatieOrganisatie en uptakevan. naar downsyndroom en ernstige foetale afwijkingen. Marian Bakker
Organisatie en uptakevan de prenatale screening naar downsyndroom en ernstige foetale afwijkingen Marian Bakker Organisatie van de prenatale screening Ingevoerd in 2007 Niet gericht op preventie of behandeling,
Nadere informatieTabel 1: Aantal tekenbeten per provincie en per regio, uitgedrukt in absoluut aantal en per inwoners, juli-december 2015
TekenNet.be Resultaten juli-december 2015 Voor toelichtingen: Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel T + 32 2 642 51 11 F + 32 2 642 50 01 tekennet@wiv-isp.be
Nadere informatieDit onderzoek wordt uitgevoerd en gefinancierd door Acerta (een farmaceutisch bedrijf).
Titel: Een gerandomiseerd, multicenter, open-label, fase 3-onderzoek naar de nietinferioriteit van ACP-196 versus Ibrutinib bij eerder behandelde proefpersonen met hoog-risico chronische lymfatische leukemie
Nadere informatieNBVN. Jaarverslag 2012 Nederlandstalige Belgische Vereniging voor Nefrologie
NBVN Jaarverslag 2012 Nederlandstalige Belgische Vereniging voor Nefrologie NBVN database & analyse De Commissie Registratie dankt alle dialysepatiënten en patiënten met een niertransplantaat voor hun
Nadere informatieLaat je borsten zien: doen of niet? Resultaten screening. A Van Steen
Laat je borsten zien: doen of niet? Resultaten screening A Van Steen Wilhelm Conrad Röntgen (1845-1923) Professor Natuurkunde Universiteit Würzburg 26 / 11 / 1897 ontdekt bij toeval X-stralen 20 / 01
Nadere informatieZorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee bij hart- en vaatziekten! Optimale zorg bij hart- en vaatziekten door samenwerkende zorgverleners
Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee bij hart- en vaatziekten! Optimale zorg bij hart- en vaatziekten door samenwerkende zorgverleners 1 op de 3 mensen in Nederland overlijdt aan een hart- of vaatziekte.
Nadere informatieChecklist bepaal het risico op type 2 diabetes
1. Start het gesprek over type 2 diabetes en HALT2Diabetes type 2 diabetes Voorbeelden om het gesprek te beginnen: Er loopt in de regio een project dat type 2 diabetes een halt wil toeroepen. Diabetes
Nadere informatieH Klinisch bevallen
H.53515.1216 Klinisch bevallen Klinische bevalling U gaat op medische indicatie op de afdeling verloskunde van het Röpcke-Zweers Ziekenhuis bevallen. Medische indicatie betekent dat u een verhoogd risico
Nadere informatienefrologie - endocrinologie - diabetologie informatiebrochure Zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum)
nefrologie - endocrinologie - diabetologie informatiebrochure Zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum) Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Diagnosestelling 5 3. Gevolgen van on(voldoende) behandelde zwangerschapsdiabetes
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179-
Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatieSekse en gender in hart- en vaatziekten: Implementatie in de praktijk
Sekse en gender in hart- en vaatziekten: Implementatie in de praktijk Dr Jeanine Roeters van Lennep Internist, Vascular Medicine Erasmus MC Rotterdam, The Netherlands email:j.roetersvanlennep@erasmusmc.nl
Nadere informatieZorgtraject voor chronische nierinsufficiëntie. Kom jij in aanmerking?
Zorgtraject voor chronische nierinsufficiëntie Kom jij in aanmerking? ZORGTRAJECT VOOR CHRONISCHE NIERINSUFFICIËNTIE Heb je chronische nierinsufficiëntie? Dan kom je misschien in aanmerking voor een zorgtraject.
Nadere informatieHet PreventieConsult in de huisartsenpraktijk
Het PreventieConsult in de huisartsenpraktijk Dé verbindingsschakel tussen 1 e lijn en publieke gezondheid Ton Drenthen, NHG Gerrit Vink, Agnes de Bruijn, Astmafonds NCVGZ 12 april 2012 Achtergrond Toenemende
Nadere informatieRichtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2
Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2 1 KU Leuven, Centrum Omgeving en Gezondheid; 2 Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE RESULTATEN VAN DE FRKVA-INDICATOREN ONDERVOEDING
SAMENVATTING VAN DE RESULTATEN VAN DE FRKVA-INDICATOREN 2014-2015-2016 ONDERVOEDING 1 Inhoudstafel I. INLEIDING... 3 II. METHODOLOGIE... 3 STRUCTUURINDICATOREN... 3 PROCESINDICATOREN... 5 RESULTAATINDICATOREN...
Nadere informatieActiviteitenverslag van het College «Reproductieve geneeskunde»
Activiteitenverslag van het College «Reproductieve geneeskunde» 2014-2016 Toekomstvisie betreffende de discipline. Meerjarenplan 2014-2016 Set van kwaliteitsindicatoren betreffende de discipline. 1 Ervaring
Nadere informatieKleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. blauw. Toelatingsexamen tandarts. 4 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2
Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker blauw Toelatingsexamen tandarts 4 juli 2018 Generieke competenties (GC) VAARDIG 2 Figuur 1: De werking van het p53-tumorsuppressoreiwit. VAARDIG deel 2
Nadere informatieKleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. geel. Toelatingsexamen tandarts. 4 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2
Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker geel Toelatingsexamen tandarts 4 juli 2018 Generieke competenties (GC) VAARDIG 2 Figuur 1: De werking van het p53-tumorsuppressoreiwit. VAARDIG deel 2 pagina
Nadere informatie- 172 - Prevention of cognitive decline
Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing
Nadere informatieACHIL: evaluatie van de zorgtrajecten diabetes mellitus type 2 en chronische nierinsufficiëntie
ACHIL: evaluatie van de zorgtrajecten diabetes mellitus type 2 en chronische nierinsufficiëntie Achil Phase 1 (2009-2013). Ambulatory Care Health Information Laboratory Feedback rapport Lokale Multidisciplinaire
Nadere informatieOvergewicht en Obesitas op Curaçao
MINISTERIE VAN Gezondheid, Milieu & Natuur Volksgezondheid Instituut Curaçao Persbericht Overgewicht en Obesitas op Curaçao In totaal zijn 62,6% van de mannen en 67,3% van de vrouwen op Curaçao te zwaar,
Nadere informatieBasisgegeven. Nutritioneel assessment via KP. Doelstellingen nutritieteam. Malnutritie bij gehospitaliseerde patiënten
Nutritioneel assessment via KP Luc Van Looy - AZ Sint-Augustinus, Wilrijk Basisgegeven Malnutritie bij gehospitaliseerde patiënten nten: Frekwent Aanwezig bij opname de novo tijdens hospitalisatie Schadelijk
Nadere informatieGegevensrichtlijn uitkomst t.b.v. Peridos
DEFINITIEF Gegevensrichtlijn uitkomst t.b.v. Peridos Dit document is het resultaat van samenwerking tussen: Het RIVM-Centrum voor Bevolkingsonderzoek (CvB) www.rivm.nl Nictiz, het expertisecentrum voor
Nadere informatieOpvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk
Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk Auteur: Veronique Verhoeven Augustus 2009 Conclusie van deze opvolging
Nadere informatieBorstkanker is een kwaadaardig gezwel in de borst. Dit kan levensbedreigend zijn.
WELOVERWOGEN BESLISSEN OF U EEN SCREENINGSMAMMOGRAFIE LAAT NEMEN. DE INFORMATIE IN DEZE FOLDER HELPT U DAARBIJ. 1. WAT IS BORSTKANKER? Borstkanker is een kwaadaardig gezwel in de borst. Dit kan levensbedreigend
Nadere informatieDe opvattingen en houdingen van zorgverleners omtrent prenatale diagnostiek
De opvattingen en houdingen van zorgverleners omtrent prenatale diagnostiek De uitdagingen van een cliëntgerichte begeleiding Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Hogeschool- Universiteit Brussel Onderzoeker:
Nadere informatieGemeente Echt-Susteren
Inzicht Jeugdgezondheidszorg 2017 Gemeente Echt-Susteren Inleiding De GGD, onderdeel van de Veiligheidsregio Limburg-Noord, helpt gemeenten bij de uitvoering van de wettelijke taken op het gebied van publieke
Nadere informatieResultaten voor België Vaccinatie bij volwassen Gezondheidsenquête, België, 1997
6.4.1. Inleiding. Het belang van vaccinatie programma s is ruimschoots aangetoond geweest. De vragen werden slechts gesteld aan personen van 15 jaar en ouder, aangezien de vaccinale dekking bij kinderen
Nadere informatieAANPAK VAN OVERGEWICHT ENQUÊTE BIJ HUISARTSEN
AANPAK VAN OVERGEWICHT ENQUÊTE BIJ HUISARTSEN De vzw Eetexpert.be, een kenniscentrum voor eet- en gewichtsproblemen, werkt reeds meerdere jaren in opdracht van de Vlaamse regering aan diverse projecten
Nadere informatieOncologie Kempen 2013 5 oktober 2013 Cultureel Centrum t Schaliken- Herentals Guido Van Hal Centrum voor Kankeropsporing vzw Afdeling Antwerpen
Oncologie Kempen 2013 5 oktober 2013 Cultureel Centrum t Schaliken- Herentals Guido Van Hal Centrum voor Kankeropsporing vzw Afdeling Antwerpen Centrum voor Kankeropsporing Voorheen: hetconsortium van
Nadere informatie