Iv-Groep CO 2 -Prestatieladder

Transcriptie

1 Iv-Grop CO 2 -Prstatiladdr CO 2 -Ktnanalys Ontwrp van bruggn Ktnanalys bruggn vrsi 1.2.dfinitif Iv-Grop b.v. i

2 Opdrachtgvr: Projctnur opdrachtgvr: Projct: Projctnur: Btrft: Rfrnti: Iv-Grop CO 2 -Prstatiladdr CO 2 -Ktnanalys Ontwrp van bruggn Ktnanalys bruggn Autur(s): FdG Paraaf: Gcontrolrd: FV Paraaf: Godgkurd: RvB Paraaf: Gautorisrd: RvB Paraaf: Datu: Rvisi: 1 Status: Dfinitif Aantal pagina's: Iv-Watr b.v., All rchtn voorbhoudn, Nits uit dz uitgav ag wordn vrnigvuldigd, opgslagn in n gautoatisrd ggvnsbstand of opnbaar gaakt in nig vor of op nig wijz, htzij lktronisch, chanisch, door fotokopiën of nig andr anir, zondr voorafgaand schriftlijk tosting van Iv-Watr b.v. ii

3 Inhoudsopgav 1 Inliding 2 2 Dolstlling ktnanalys Algn dolstlling vanuit CO 2 -prstatiladdr Vaststlln ondrwrpn ktnanalys Dolstlling ktnanalys Ontwrp van bruggn 4 3 Vaststlln ondrwrp n scop van d analys Ondrwrp van d analys Rfrntiprojct Scop ktnanalys Lvnscyclusfasn n systgrnzn Lvnscyclusfasn Systgrnzn Ktnpartnrs 9 4 Datacollcti 10 5 Bschrijving n CO 2 -issi Glasvzlcopositbrug Bschrijving ontwrp glasvzlcopositbrug Bschrijving ktnsyst copositbrug Winning n producti Transportfas Bouwfas Gbruiks- n ondrhoudsfas Totaalovrzicht copositbrug Btonnn brug Bschrijving ontwrp btonnn brug Bschrijving ktnsyst btonnn brug Winning n producti Transportfas Bouwfas Gbruiks- n ondrhoudsfas Totaalovrzicht CO 2 -issi btonnn brug 20 6 Onzkrhdn Copositbrug Btonnn brug 22 7 Rducti Rductioglijkhdn Rductidolstllingn 24 8 Bronvrlding Ktnanalys bruggn 1/26 CO2-Ktnanalys bruggn

4 1 Inliding Duurzaahid is n vlzijdig bgrip dat door vrschillnd nsn op vrschillnd anirn bkkn wordt. Iv-Grop tracht zijn ign invulling aan ht bgrip duurzaahid t gvn. Voor Iv- Grop btknt dit dat wij t onz wrkzaahdn strvn naar ht cht tovogn van waard aan d aatschappij. Ht tovogn van waard aan d aatschappij zin wij trug in onz daglijks activititn. Bij all projctn zin w ht als onz vrantwoordlijkhid o d kwalitit van d lf- n wrkogving t bhoudn n t vrbtrn. W zijn continu op zok naar d bst oplossingn t d grootst oglijk ipact t btrkking tot duurzaahid. Eén van d duurzaahidsaspctn waarop Iv-Grop via haar wrkzaahdn invlod hft is d CO 2 -uitstoot. O invulling t gvn aan d duurzaahidsabiti van Iv-Grop is n clustr van bdrijvn binnn Iv-Grop, bstaand uit Iv-Infra, Iv-Watr n Iv-Bouw (hirna: Iv-Grop ) gcrtificrd voor nivau 5 van d CO 2 -Prstatiladdr van d Stichting Kliaatvrindlijk Aanbstdn n ondrnn (SKAO). Door ht bhaln van laddrnivau 5 wrkt Iv-Grop actif aan ht rducrn van CO 2 -uitstoot in d ktn n d sctor. En blangrijk ondrdl van nivau 5 van d CO 2 -prstatiladdr, is ht vrkrijgn van inzicht in d Scop 3 issis van d organisati door ht uitvorn van ktnanalyss voor projctn waarin Iv-Grop via haar wrkzaahdn n blangrijk invlod kan uitofnn op d CO 2 - issi van dit projct. En van d ktnanalyss di Iv-Grop hft uitgvord is ht ontwrp van bruggn, wlk in dz rapportag wordt bschrvn. Dit docunt aakt san t d Ktnanalys slibvrwrking t nrgiopwkking n d o Mst Matriël Eissis dl uit van d iplntati van d CO 2 -Prstatiladdr. Hoofdstuk Inhoud 2 Dolstllingn Bschrijving van ht dol van d ktnanalys 3 Scop, Ktnsyst n Systgrnzn Ondrwrp van d ktnanalys 4 Datacollcti n validati Mthod van datavrzaling n bronnn van inforati 5 Ktnbschrijving n kwantificrn CO 2-issis Brkning n analys van d CO 2-uitstoot in d ktn 6 Onzkrhdn Onzkrhdn n vrbtroglijkhdn voor d analys 7 Rductioglijkhdn Kansn o CO 2 t rducrn di voortkon uit d ktnanalys n rductidolstllingn di vastgstld zijn 8 Bronvrlding Gbruikt bronnn Tabl 1.1: Lswijzr Ktnanalys bruggn 2/26 CO2-Ktnanalys bruggn

5 2 Dolstlling ktnanalys 2.1 Algn dolstlling vanuit CO 2 -prstatiladdr D blangrijkst dolstlling van d ktnanalyss is ht idntificrn van CO 2 -rductikansn, ht dfiniërn van rductidolstllingn n ht onitorn van d voortgang. Daarnaast bidt d analys handvattn voor Iv-Grop o haar opdrachtgvrs t advisrn ovr CO 2 -bsparing in d t ralisrn ontwrpn. Op basis van ht inzicht in d Scop 3 issis n d tw ktnanalyss wordn rductidolstllingn gforulrd. Binnn ht nrgianagntsyst dat is ingvord wordt actif gstuurd op ht rducrn van d Scop 3 issis. Ht vrstrkkn van inforati aan partnrs binnn d ign ktn n sctorgnotn di ondrdl zijn van n vrglijkbar ktn van activititn is hir nadrukklijk ondrdl van. Iv-Grop zal op basis van dz ktnanalys stappn ondrnn o partnrs binnn d ign ktn t btrkkn bij ht bhaln van d rductidolstllingn. 2.2 Vaststlln ondrwrpn ktnanalys In n workshop ktnanalyss is d rangord van d issicatgoriën vastgstld t n brd vrtgnwoordiging vanuit ht bdrijf. Uitgangspunt voor d rangord zijn d sctorn waarin Iv-Grop wrkzaa is: watr, bouw n infra. Door d aard van haar wrk kan Iv-Grop invlod uitofnn op d volgnd Scop 3 catgoriën: winning van grondstoffn, winning van nrgi n gbruik van nrgi tijdns d lvnsduur. Binnn d dri sctorn zijn vuil watr n bruggn tw van d blangrijkst typn projctn in d ordrportfuill van Iv-Grop. Voor n uitgbrid tolichting n ondrbouwing hirvan, wordt vrwzn naar d Mo Mst atriël issis. Ht blang van CO 2 -uitstoot bij dz tw typn projctn is groot voor wat btrft d aanlg van ht objct, n voor vuil watr ook groot tijdns ht gbruik van d afvalwatrzuivringsinstallatis. O dz rdnn is rvoor gkozn o d analys t richtn op winning van grondstoffn (bruggn) n winning van nrgi n gbruik van nrgi (vuil watr). In d ktnanalys van vuil watr is nkl gfocust op d slibvrwrking n nit op d watrzuivring. Er is gkozn voor ht uitvorn van d volgnd tw ktnanalyss: Slibvrwrking t nrgiopwkking Ontwrp van bruggn (voorhn ktnanalys Copositbrug) Dit docunt bschrijft d ktnanalys Ontwrp van bruggn. Voor d twd ktnanalys zi ht docunt Ktnanalys slibvrwrking t nrgiopwkking Ktnanalys bruggn 3/26 CO2-Ktnanalys bruggn

6 2.3 Dolstlling ktnanalys Ontwrp van bruggn Dz ktnanalys bschouwd d CO 2 -issi in d ktn van n brug. D spcifik dolstlling van dz ktnanalys is ht idntificrn van d CO 2 -issi gdurnd d lvnscyclus van n brug. Hir krijgt n inzicht in d aatgvnd CO 2 -issis n waar potntiël rducti in d CO 2 -issi t bhaln is. Iv-Grop kan t dit inzicht n oglijk rductikansn rkning houdn in ht ontwrp van bruggn. Dz ktnanalys is uitgwrkt voor tw typ bouwatrialn: glasvzlcoposit n bton. Voor bid bouwatrialn wordt inzichtlijk gaakt ho d CO 2 -issi in d lvnscyclus van n brug is vrdld. Ht ot nadrukklijk vrld wordn dat dz CO 2 -ktnanalys nit tot dol hft o n vrglijking t akn tussn d tw atriaalsoortn glasvzlcoposit n bton. D isn di gstld wordn aan n drglijk vrglijknd ktnanalys gaan n stuk vrdr dan d isn aan n CO2-ktnanalys voor d CO 2 -prstatiladdr. Voor n gdtaillrd CO 2 - n iliuvrglijking voor vrschillnd bouwatrialn wordt vrwzn naar ht ondrzok van Bco Vrglijknd LCA studi bruggn uit D CO 2 -issi van n infrastructurl kunstwrk kan pr objct vrschilln n is afhanklijk van ondr andr d situati, spcificatis n randvoorwaardn. Dz uitgvord ktnanalys dint dan ook als voorbld ho n ktnanalys t gbruikn is als instrunt voor duurzaa ontwrpn Ktnanalys bruggn 4/26 CO2-Ktnanalys bruggn

7 3 Vaststlln ondrwrp n scop van d analys 3.1 Ondrwrp van d analys Als ondrwrp van dz analys wordt n vast vrkrsbrug t n bprkt ovrspanning (<20) n n functionl lvnsduur van 80 jaar bschouwd. Dit typ brug is n infrastructurl kunstwrk dat rglatig voorkot in d projctportfuill van Iv-Grop. Uit d invntarisati van d st atril Scop 3 issis kot naar vorn dat Iv-Grop door haar ontwrpn n advis rlatif vl invlod hft op issis di voortkon uit winning n producti van grondstoffn. Odat in d ontwrpfas voor n bpaald atriaal wordt gkozn, wordt in n vrog stadiu bpaald wlk atrialn in wlk hovlhdn gbruikt gaan wordn voor d uitindlijk ralisati van n ontwrp. Bij winning n producti van atrialn wordt doorgaans vl CO 2 -uitstoot vroorzaakt, vanwg d nrgi-intnsiv winning- n productiprocssn. Standaard wordn vrkrsbruggn gconstrurd uit d traditionl bouwatrialn bton n/of staal. Voor licht brugconstructis is tvns hout vl togpast bouwatriaal. Tgnwoordig zijn naast dz standaard bouwatrialn ook altrnativ atrialn bschikbaar. Eén van d niuw bouwatriaalsoortn is coposit, dat stds vakr wordt togpast in d GWW-sctor. Dz ktnanalys wordt daaro uitgvord voor tw typ bouwatrialn, nalijk glasvzlcoposit n bton Rfrntiprojct D brug di cntraal staat in dz ktnanalys is gbasrd op n rds uitgvord projct van Iv-Infra. Door ht gbruik van dit projct als rfrntiprojct is r vl gdtaillrd inforati voorhandn, zodat n nauwkurig n gdtaillrd ktnanalys uitgvord kan wordn. Ht rfrntiprojct btrft ht ontwrp van n vast vrkrsbrug in d gnt Lidsch Rijn. In dit projct hft Iv-Infra ht ontwrp vrzorgd voor n st van tw vast bruggn in d Maarssnswg: En vrkrsbrug voor vortuign t n ovrspanning van 6,3 tr n n brdt van 9 tr. En fitsrsbrug t n ovrspanning van 6,3 tr n n brdt van 5 tr. Afblding 3.1 gft n wrgav van d gralisrd bruggn Ktnanalys bruggn 5/26 CO2-Ktnanalys bruggn

8 Afblding 3.1: Auto- n fitsrsbrug Maarssnswg (Lidsch Rijn) op basis van ontwrp Iv-Infra 3.2 Scop ktnanalys Als scop van dz ktnanalys is gkozn voor d brugondrdln di gzanlijk d inial functionl constructi van d brug vorn. Ht btrft d volgnd ondrdln: fundring ondrbouw bovnbouw rijopprvlak/slijtlaag Ovrig ondrdln zoals hkwrkn n rlingn, vrlichting, bwgwijzring n sthtisch lntn, als ook taluds valln buitn d scop van dz analys. 3.3 Lvnscyclusfasn n systgrnzn O d CO 2 -issi in d waardktn van n brug vast t stlln, ot rst bpaald wordn uit wlk ktnstappn dz waardktn bstaat n wlk van dz stappn ondrdl uitakn van d analys Lvnscyclusfasn D lvnscyclusfasn van n brug zijn achtrnvolgns: Ontwrpfas; winning- n productifas; transportfas; bouwfas; gbruiks- n ondrhoudsfas; sloop- n vrwrkingsfas Ktnanalys bruggn 6/26 CO2-Ktnanalys bruggn

9 Ontwrpfas D ralisati van n brug bgint bij ht initiatif van n opdrachtgvr n ht akn van n ontwrp door n nginr. Tijdns d ontwrpfas wordn d spcificatis n vorgving van d brug bpaald, waaruit ondr andr d typ n hovlhdn bouwatrialn volgn. D ontwrpfas is dus als ht war n voorfas voor d concrt lvnscyclus van d brug, n bpaald d invulling van d volgnd fasn. D activititn van Iv-Grop bvindn zich in dz fas. Winning- n productifas D fysik lvnscyclus van n brug start bij d winning van d grondstoffn voor bouwatrialn waaruit d brug wordt opgbouwd. Dz grondstoffn wordn vrvolgns gtransportrd naar industriën waar halffabricatn voor d bouwatrialn gproducrd. Tn slott wordn d halffabricatn wr vrvord naar d divrs producntn van d uitindlijk bouwatrialn. Al dz vrschillnd procsstappn wordn in dz ktnanalys tot één fas bschouwd, d winning- n productifas. D uitstoot van broikasgassn door nrgi- n atriaalgbruik in dz fas wordt grknd tot d scop 3 issis in dz lvnscyclusfas. Transportfas In d transportfas wordt ht transport van bouwatrialn van d productilocati naar d bouwplaats bschouwd. Ht brandstofvrbruik van d vortuign wlk ht transport vrzorgn wordt grknd tot d scop 3 issis in dz lvnscyclusfas. Ht transport van bouwatril n prsonn naar d bouwplaats valt buitn d systgrnzn van dz ktnanalys. Bouwfas Tot d bouwfas wordn d activititn op d bouwplaats voor ht ralisrn van d brugconstructi grknd. D broikasgasissi tn gvolgn van nrgivrbruik door bouwatril n bouwaansluitingn valt binnn d scop van dz analys. Gbruiks- n ondrhoudsfas Na ralisati van d brug, kan dz in gbruik wordn gnon. D vast vrkrsbrug hft in d gbruiksfas gn nrgivrbruik. Ht gbruik van d brug lidt dan ook nit tot CO 2 -uitstoot. D uitstoot door ht vrkr wlk d brug gbruikt wordt hirbij buitn bschouwing glatn. Vanwg vrwring n slijtag van brug in d gbruiksfas dint wl priodik ondrhoud t wordn uitgvord. D CO 2 -uitstoot di vroorzaakt wordt als gvolg van ondrhoud valt binnn d scop 3 issis van dz analys. Sloop n afvalvrwrking Aan ht ind van d functionl lvnsduur zal d brug zijn functi nit langr r vrvulln n afgbrokn wordn. D atrialn di hirbij vrijkon wordn afgvord naar d afvalvrwrkr n gstort, hrgbruikt of grcycld. D CO 2 -uitstoot als gvolg van d sloop van d brug n d afvalvrwrking van ht vrijkond atriaal valt in princip binnn Scop Ktnanalys bruggn 7/26 CO2-Ktnanalys bruggn

10 3.3.2 Systgrnzn Er is gkozn o in dz analys alln d lvnscyclusfasn t bschouwn waarbij Iv-Grop btrokkn is n/of invlod kan uitofnn via haar ontwrpwrkzaahdn n advizn. In princip btrft dit all bschrvn lvnscyclusfasn. Iv-Grop is dirct btrokkn in d initiatin productifas. Tvns kan Iv-Grop via haar ontwrp van d brug invlod uitofnn op d CO 2 -issi in all vrvolgfasn. Voor dz analys is chtr bslotn o d ontwrpfas nit t nn in d ktnanalys. D broikasgasissi in d ontwrpfas wordt hoofdzaklijk vroorzaakt door ht gbruik van nrgi n brandstoffn voor kantoorgbouwn n obilitit van d btrokkn partijn. D hoogt van dz uitstoot is zr klin in vrglijking t d uitstoot in d ovrig lvnscyclusfasn. Tvns is d CO 2 -uitstoot van Iv-Grop, één van d blangrijkst partijn in d ontwrpfas, gnon in d Scop 1 & 2-footprint van Iv-Grop. D broikasgasissi in d ontwrpfas wordt daaro buitn d systgrnzn van dz analys glatn. Daarnaast is bslotn o d CO 2 -issis in d sloop- & vrwrkingsfas buitn d buitn d systgrnzn van dz ktnanalys t houdn. D blangrijkst rdnn hirvoor zijn: Voor d brugconstructi wordt uitggaan van n functionl lvnsduur van 80 jaar. Vanwg dz lang looptijd is ontl nit t grot zkrhid in t schattn op wlk wijz sloop n (afval-)vrwrking van d brugondrdln n atrialn zal plaatsvindn. Ht atriaal glasvzlcoposit is n rlatif niuw bouwatriaal in d GWW-sctor. Hirdoor is nog gn tot winig rvaring t ht vrwrkn, hrgbruik n rcycln van glasvzlcoposit in bruggn. Tvns is ht ontl nog zr oilijk t voorsplln ho d rcyclingtchnik voor glasvzlcoposit zich ovr langr tijd zal gaan ontwikkln. D sloop- & vrwrkingsfas hoort in princip binnn d systgrnzn van n ktnanalys t valln. Dz analys hft chtr nit als dol o n CO 2 -footprint vrglijking t akn tussn d vrschillnd bouwatrialn, aar o inzicht t gvn in d broikasgasissi in vrschillnd lvnscyclusfasn n n invntarisati t akn ho in d ontwrpfas gstuurd kan wordn op CO 2 -issirducti. Ht nit opnn van d sloop- n vrwrkingsfas binnn d systgrnzn van dz ktnanalys wordt o di rdn dan ook als accptabl bschouwd Ktnanalys bruggn 8/26 CO2-Ktnanalys bruggn

11 Afblding 3.2 gft n schatisch wrgavn van d lvnscyclusfasn van d brug. Afblding 3.2: Lvnscyclusfasn n systgrnzn 3.4 Ktnpartnrs Voor ht rducrn van CO 2 -issi gdurnd d lvnscyclus van n brug is ht nodig o naast inzicht in d CO 2 -issi ook inzicht t hbbn in d btrokkn ktnpartnrs tijdns all lvnsfasn van d brug. En duidlijk bld van d ktnpartnrs kan aanknopingspuntn bidn voor sanwrking in d rducti van d CO 2 -issi. Opdrachtgvr Architct/Vorgvr Ontwrpr/nginr Industri/producnt/lvrancir bouwatrialn Transportbdrijvn Aannr/constructur bouwfas, ondrhoudsfas n sloop- & vrwrkingsfas Bhrdr gbruiks- n ondrhoudsfas Ktnanalys bruggn 9/26 CO2-Ktnanalys bruggn

12 4 Datacollcti O d CO 2 -issi van d vast vrkrsbrug t bpaln zijn ggvns vrzald van ht atriaal- n nrgigbruik van d vrschillnd brugondrdln. D strk voorkur bij d datacollcti ligt bij ht gbruik van priair data. Scundair data wordt alln gbruikt als r gn andr ggvns aanwzig zijn. En uitgangspunt bij lk ktnanalys is dat d CO2-uitstoot, binnn d ktnstappn di uitgvord zijn door ht bdrijf dat d ktnanalys aakt, gbasrd ot zijn op priair data. Aangzin all bschouwd ktnstappn nit uitgvord wordn door Iv-Grop zlf was ht binnn dz analys lastig o priair data t vrzaln. O dz rdn is dan ook gbruik gaakt van scundair data in d vor van brandstof/nrgivrbruik van vrglijkbaar atril n/of (sctor)databass. Enkl d bpaling van d atriaalhovlhdn is gbasrd op d priair data uit d ontwrpn di door Iv-Grop zijn gaakt. Voor ht vrkrijgn van d CO 2 -convrsifactorn is bij dz ktnanalys gbruik gaakt van: EcoInvnt 2.0 databas. National Miliudatabas, opgnon in DuboCalc 2.2 BAM Projct Carbon Calculator Handbok CO 2 -Prstatiladdr 2.2 Naast dz databass is r ook inforatiatriaal vrzald ovr d lvnscyclus van coposit. D topassing van coposit in d bouwsctor is nog rlatif niuw, vrglkn t traditionl bouwatrialn als staal n bton. O dz rdn wordt r door vrschillnd partijn, waarondr producntn n ondrzoksinstitutn, ondrzok gdaan naar d tchnisch n iliuignschappn van coposit als bouwatriaal. Hirondr wordn d blangrijkst bronnn gnod di in ht kadr van dz analys zijn graadplgd: Polyr coposits in construction, BRE Cntr for Building Fabric, 2000 Eindrapportag LCA Copositbrug, BECO Grop, 2009 Lif cycl assssnt of CFGF Continuous Filant Glass Fibr Products, PwC, 2012 Do fibr-rinforcd polyr coposits provid nvironntally bnign altrnativs? A lif-cycl-assssnt-basd study, Matrials Rsarch Socity Bulltin, Univrsitit Luvn, 2012 Vrglijknd LCA studi bruggn, BECO Grop, Ktnanalys bruggn 10/26 CO2-Ktnanalys bruggn

13 5 Bschrijving n CO 2 -issi Dit hoofdstuk gft voor bid bschouwd bruggn n bschrijving van ht ontwrp n d CO 2 - issi van dz bruggn pr lvnscyclusfas. In paragraaf 5.1 wordt dit als rst gdaan voor d glasvzlcopositbrug. D btonnn brug wordt bhandld in paragraaf Glasvzlcopositbrug D rst van d tw bschouwd brugvariantn is d copositbrug. Coposit is sangstld uit n vzlatriaal n n hars. D vzls gvn strkt n draagkracht aan d coposit, ht hars vrbindt d vzls tot één ghl n vrzorgt d vrdling van d krachtn ovr d vzls. Naast dz hoofdcoponntn van coposit wordn nog spcifik vul- n hulpstoffn gbruikt bij d producti van coposit. D ignschappn van ht coposit wordn bpaald door ht soort hars n vzl di gkozn wordt, d vrhouding tussn dz tw bstandsdln n d anir waarop d vzls in ht hars wordn gplaatst (o.a. richting, ovrlapping, tc.). Voordln van coposit als bouwatriaal is d rlatif hog trkstrkt bij n laag ign gwicht n ondrhoudsar ignschappn. Als bouwatriaal voor bruggn wordt coposit vaak in n sandwichatriaal togpast. Hirbij is ht coposit, sangstld uit glasvzl n n kunsthars van doorgaans polystr, rondo n schuikrn van polyurthaan (PU-schui) gwikkld Bschrijving ontwrp glasvzlcopositbrug D copositbrug di in dz ktnanalys wordt bschrvn hft n bovnbouw di volldig is vrvaardigd uit glasvzlcoposit, voorzin van n PU-schuikrn. D ondrbouw n fundring zijn uitgvord in bton, bstaand uit tw landhoofdbalkn di gdragn wordn door n paalfundring. Voor d oplgging van d copositn bovnbouw op d landhoofdbalkn n d vogafdichting t d bid landhoofdn, zijn rubbrn oplggingn n vogstrokn togpast. Ht rijopprvlak van d bovnbouw is voorzin van n dunn poxy slijtlaag Bschrijving ktnsyst copositbrug Ht schatisch ktnsyst van d glasvzlcopositbrug is wrggvn in afblding Ktnanalys bruggn 11/26 CO2-Ktnanalys bruggn

14 Producnt Transportbdrijf Aannr Aannr Afvalvrwrkr Ontwrp Winning n producti Transport Bouw Gbruik n ondrhoud Sloop n afvalvrwrking Rijopprvlak Producti van vogovrgangn Transport atriaal naar projctlocati Producti van slijtlaag (poxyhars) Transport atriaal naar projctlocati Ondrhoud van d brug Bovnbouw Producti van polystrhars Transport Producti van atriaal naar copositdln projctlocati Bouw van d brug Gbruik van d brug Dontag/ Sloop Producti van glasvzl Transport atril naar projctlocati Afvor sloopafval Producti van PU-schuikrn Afvalvrwrking/ rcycling Producti van vul-/hulpstoffn Ondrbouw Producti van bton Producti van ondrbouw brug Transport atriaal naar projctlocati Producti van wapningsstaal Fundring Producti van bton Producti van wapningsstaal Producti van fundringslntn Transport atriaal naar projctlocati Afblding 5.1: Schatisch ktnsyst van d glasvzlcopositbrug Winning n producti D winning- n productifas van d copositbrug bstaat uit d procssn van d divrs halffabricatn uit gwonnn n gproducrd grondstoffn. Vrvolgns wordn uit d halffabricatn d vrschillnd constructilntn voor d fundring, ondrbouw n bovnbouw van d brug gproducrd. D copositn bovnbouw wordt in d fabrik in tw dln vrvaardigd t bhulp van n vacuü infusitchnik. D btonnn fundringspaln n landhoofdbalkn wordn in n fabrik gprfabricrd uit Hoogovncnt (CEM-III), wapningsstaal n additivn. D andr, klin brugondrdln n bouwatrialn, zoals d vogprofiln, oplggingn n d slijtlaag wordn dirct bij fabrikant uit gwonnn grondstoffn vrvaardigd Ktnanalys bruggn 12/26 CO2-Ktnanalys bruggn

15 Brugondrdl Bouwatriaal Hovlhid CO 2-convrsifactor CO 2-q. issi kg CO 2-q./kg kg CO 2-q. Rijopprvlak poxy slijtlaag 78 kg 6,4 500 vogstrokn 9 kg 2,65 25 Bovnbouw glasvzl kg 1, polystr hars kg 2, PU-schuikrn 490 kg 4, vul-/hulpstoffn 45 kg fabricati coposit n.v.t. 0, Ondrbouw bton kg 58, wapningsstaal kg prfabricati n.v.t. 0, landhoofdbalkn oplggingn 19 kg 2,65 0 Fundring bton kg 58, wapningsstaal kg prfabricati n.v.t. 0, fundringspaln Totaal Tabl 5.1: Cijfrs winning- n productifas glasvzlcopositbrug Transportfas D vrschillnd bouwlntn n atrialn wordn t transportwagns vrvord van d fabrikantn naar d bouwlocati. In tabl 5.2 zijn d transporthovlhdn n afstandn van d blangrijkst brugondrdln n bouwatrialn wrggvn. Brugondrdl Bouwatriaal Transportiddl Hovlhid Transportafstand CO 2-issi kg CO 2-q. Rijopprvlak poxy slijtlaag -- 0,1 ton 50 k 5 Bovnbouw coposit brugdln vrachtwagn (> 20 ton) 25,9 ton 67 k 180 Ondrbouw landhoofdbalkn vrachtwagn (> 20 ton) Fundring fundringspaln vrachtwagn (> 20 ton) Tabl 5.2: Cijfrs transportfas copositbrug -- ton 50 k ton 50 k 175 Totaal Bouwfas Op d bouwlocati wordt d copositbrug uit d afzondrlijk brugondrdln n bouwatrialn gconstrurd. Hirvoor wordt vrschillnd bouwatril ingzt (hikrann, obil krann, tc) Ktnanalys bruggn 13/26 CO2-Ktnanalys bruggn

16 Brugondrdl Bouwactivitit Tijdsduur CO 2-issi kg CO 2-q. Rijopprvlak Aanbrngn poxy slijtlaag 2 uur 50 Bovnbouw Sanstlln, inhijsn n 4 uur 190 ontag prfab lntn bovnbouw Ondrbouw Inhijsn n ontag prfab 2 uur 95 lntn ondrbouw Ondrbouw Inhin paalfundring 2 uur 100 Totaal 430 Tabl 5.3: Cijfrs bouwfas copositbrug Gbruiks- n ondrhoudsfas Bton n coposit zijn nagnog ondrhoudsvrij bouwatrialn. Hirdoor hoft r in d gbruiksfas van d brug winig constructif ondrhoud aan d brug t wordn uitgvord. Enkl d vogovrgangn n d poxy coating zijn ondrhvig aan slijtag n zulln priodik vrvangn otn wordn. Brugondrdl Bouwatriaal Aantal kr vrvangn CO 2-issi kg CO 2-q. Rijopprvlak poxy slijtlaag 2 kr vogovrgangn 2 kr 50 Totaal Tabl 5.4: Cijfrs gbruiks- n ondrhoudsfas copositbrug Ktnanalys bruggn 14/26 CO2-Ktnanalys bruggn

17 5.1.7 Totaalovrzicht copositbrug LCA-fas Brugondrdl Broikasgasissi Aandl van totaal gdurnd LCA-fas (ton CO 2-q.) (%) Winning & Producti rijopprvlak 0,5 1,5% bovnbouw 15,2 42,6% ondrbouw 10,2 28,6% fundring 7,5 21,2% subtotaal 33,4 93,9% Transport rijopprvlak 0,0 0,0% bovnbouw 0,2 0,5% ondrbouw 0,2 0,7% fundring 0,2 0,5% subtotaal 0,6 1,7% Bouw rijopprvlak 0,1 0,3% bovnbouw 0,2 0,5% ondrbouw 0,1 0,3% fundring 0,1 0,3% subtotaal 0,4 1,2% Gbruik & Ondrhoud rijopprvlak 1,2 3,2% bovnbouw 0 0,0% ondrbouw 0 0,0% fundring 0 0,0% subtotaal 1,2 3,2% Totaal 35,6 100% Tabl 5.5: Totaalovrzicht CO 2-q. issi copositbrug D glasvzlcopositbrug vroorzaakt van winning tot gbruik n broikasgasissi van in totaal 35,6 ton CO 2 -quivalnt. Ht ovrgrot dl van dz uitstoot wordt vroorzaakt door d winning n producti van d bouwatrialn (circa 94%). Ht transport n d bouw zijn bidn vrantwoordlijk voor n rlatif zr klin hovlhid CO 2 -issi (bidn circa 1 à 2%). D bijdrag aan d uitstoot in d gbruiks- n ondrhoudsfas bdraagt circa 3% Ktnanalys bruggn 15/26 CO2-Ktnanalys bruggn

18 Broikasgasissi (ton CO 2 -q.) Broikasgasissi (ton CO 2 -q.) CO 2 -issi pr lvnscyclusfas voor d glasvzlcopositbrug Afblding 5.2: Ovrzicht CO 2-issi pr lvnscyclusfas van d glasvzlcopositbrug Op basis van d CO 2 -issi in d vrschillnd lvnscyclusfasn van d glasvzlcopositbrug bidn d gbruikt atrialn n productithodn duidlijk d st aanknopingspuntn o CO 2 -uitstoot t rducrn. Binnn dz catgori vrhoudn d blangrijkst brugondrdln volgt: rijopprvlak: 1,7 ton CO 2 -quivalnt (5% van d total uitstoot) bovnbouw: 15,5 ton CO 2 -quivalnt (44% van d total uitstoot) ondrbouw: 10,5 ton CO 2 -quivalnt (30% van d total uitstoot) fundring: 7,8 ton CO 2 -quivalnt (22% van d total uitstoot) 40 CO 2 -issi pr brugondrdl Afblding 5.3: Ovrzicht van d CO 2-issi pr brugondrdl van d glasvzlcopositbrug Ktnanalys bruggn 16/26 CO2-Ktnanalys bruggn

19 5.2 Btonnn brug Bschrijving ontwrp btonnn brug D btonnn brug di in dz ktnanalys wordt bschouwd is gbasrd op n traditionl ontwrp. D bovnbouw van d brug is opgbouwd uit voorgspannn btonnn brdplaatliggrs t daarop n in ht wrk gstort btonnn druklaag. D ondrbouw n fundring zijn ook uitgvord in bton, bstaand uit tw landhoofdbalkn di gdragn wordn door n paalfundring. D bovnbouw is voorzin van n gasfaltrd rijopprvlak Bschrijving ktnsyst btonnn brug Ht schatisch ktnsyst van d glasvzlcopositbrug is wrggvn in afblding 5.4. Producnt Transportbdrijf Aannr Aannr Afvalvrwrkr Ontwrp Winning n producti Transport Bouw Gbruik n ondrhoud Sloop n afvalvrwrking Rijopprvlak Producti van asfalt Transport atriaal naar projctlocati Ondrhoud van d brug Bovnbouw Producti van bton Producti van bovnbouwlntn Transport atriaal naar projctlocati Bouw van d brug Gbruik van d brug Dontag/ Sloop Producti van voorspanstaal Transport atril naar projctlocati Afvor sloopafval Producti van wapningsstaal Afvalvrwrking/ rcycling Ondrbouw Producti van bton Producti van landhoofdbalkn Transport atriaal naar projctlocati Producti van wapningsstaal Fundring Producti van bton Producti van wapningsstaal Producti van fundringslntn Transport atriaal naar projctlocati Afblding 5.4: Schatisch ktnsyst van d btonnn brug Winning n producti D bovnbouw van d btonnn brug wordt dls gaakt van prfab voorgspannn brdplaatlntn. Dz lntn wordn in d fabrik gprfabricrd uit bton n wapningsstaal. Op dz brdplaatlntn wordt n btonnn druklaag gstort. D bovnbouw van d brug wordt voorzin van asfalt. D ondrbouw van d brug bstaat uit in ht wrk gstort btonnn landhoofdbalkn, bstaand uit bton n wapningsstaal. D brug is gfundrd op btonnn fundringspaln Ktnanalys bruggn 17/26 CO2-Ktnanalys bruggn

20 Brugondrdl Bouwatriaal Hovlhid CO 2-convrsifactor CO 2-q. issi kg CO 2-q./kg kg CO 2-q. Rijopprvlak asfalt kg 0, Bovnbouw bton brdplatn kg 0, voorspanstaal kg brdplatn prfabricati n.v.t. 0, brdplatn bton druklaag n kg 0, schapkantn wapningsstaal kg druklaag n schapkantn Ondrbouw Bton kg 0, wapningsstaal kg prfabricati n.v.t. 0, landhoofdbalkn Fundring bton kg 58, wapningsstaal kg prfabricati n.v.t. 0, fundringspaln Totaal Tabl 5.6: Cijfrs winning- n productifas btonnn brug Transportfas D btonnn brdplaatlntn, d landhoofdbalkn van d ondrbouw n d fundringspaln wordn vanaf d fabrik pr transportwagn naar d bouwplaats vrvord. D druklaag n ht asfalt wordt pr as (bulktransport) vrvord van d fabrikant naar d bouwlocati. Voor d transportafstandn is gbruik gaakt van giddld transportafstandn op basis van vrschillnd lvrancirslocatis. Brugondrdl Bouwatriaal Transportiddl Hovlhid Transportafstand CO 2-issi kg CO 2-q. Rijopprvlak asfalt 7,7 ton 25 k 55 Bovnbouw prfab btonlntn vrachtwagn (> 20 ton) 25,9 ton 100 k 335 bton druklaag + btonixr 41,2 ton 25 k 415 schapkantn Wapningsstaal vrachtwagn 2,6 ton 25 k 35 druklaag + schapkantn (3,5-10 ton) Ondrbouw landhoofdbalkn vrachtwagn 36,5 ton 50 k Ktnanalys bruggn 18/26 CO2-Ktnanalys bruggn

21 (> 20 ton) Fundring fundringspaln vrachtwagn (> 20 ton) Tabl 5.7: Cijfrs transportfas btonnn brug 27,0 ton 50 k 175 Totaal Bouwfas Tijdns d bouwfas van d btonnn brug wordt vrschillnd bouwatril ingzt (hikrann, obil krann, tc). D fundringspaln wordn t n hikraan in d grond ghid. Voor ht plaatsn van d wapningsnttn n d gprfabricrd lntn is n obil bouwkraan in gbruik. Ht stortn van ht bton voor d ondrbouw n bovnbouw gburt dirct vanuit d ortlwagn. Tnslott wordt d asfalt rijlaag aangbracht t n asfaltspridachin. Brugondrdl Bouwactivitit Tijdsduur CO 2-issi kg CO 2-q. Rijopprvlak Aanbrngn asfalt rijvlor 4 uur 55 Bovnbouw Inhijsn n ontag prfab 3 uur 360 lntn bovnbouw Stortn bton bovnbouw 4 uur 80 Hydrofobrn btonopprvlak 2 uur 80 bovnbouw Ondrbouw Inhijsn n ontag prfab 2 uur 95 lntn ondrbouw Ondrbouw Inhin paalfundring 2 uur 100 Totaal 690 Tabl 5.8: Cijfrs bouwfas btonnn brug Gbruiks- n ondrhoudsfas In d gbruiksfas is dint ht asfalt priodik vrvangn t wordn. Tvns zal ht btonnn bovnwrk door vrwring gdltlijk grparrd wordn. Brugondrdl Bouwatriaal Aantal kr vrvangn CO 2-issi kg CO 2-q. Rijopprvlak vrvangn asfalt 2 kr 915 Bovnbouw rinign, inspcti n 8 % van btonvolu 420 rparati btonwrk bovnbouw Totaal Tabl 5.9: Cijfrs gbruiks- n ondrhoudsfas btonnn brug Ktnanalys bruggn 19/26 CO2-Ktnanalys bruggn

22 5.2.7 Totaalovrzicht CO 2 -issi btonnn brug LCA-fas Brugondrdl Broikasgasissi Aandl van totaal gdurnd LCA-fas (ton CO 2-q.) (%) Winning & Producti rijopprvlak 0,3 0,9% Bovnbouw 18,9 47,1% ondrbouw 10,1 25,3% fundring 7,5 18,8% subtotaal 36,9 92,1% Transport rijopprvlak 0,1 0,1% bovnbouw 0,8 2,0% ondrbouw 0,2 0,6% fundring 0,2 0,4% subtotaal 1,3 3,1% Bouw rijopprvlak 0,1 0,1% bovnbouw 0,5 1,1% ondrbouw 0,1 0,2% fundring 0,1 0,2% subtotaal 0,7 1,7% Gbruik & Ondrhoud rijopprvlak 0,9 2,3% bovnbouw 0,3 0,8% ondrbouw 0,0 0,0% fundring 0,0 0,0% subtotaal 1,2 3,1% Totaal 40,1 100% Tabl 5.10: Totaalovrzicht CO 2-q. issi btonnn brug D btonnn brug vroorzaakt van winning tot n t ht gbruik n ondrhoud n broikasgasissi van in totaal 40,1 ton CO 2 -quivalnt. D st uitstoot wordt vroorzaakt door d winning n producti van d bouwatrialn (circa 92%). Ht transport, d bouw n ht ondrhoud in d bouwfas zijn alln vrantwoordlijk voor n rlatif klin hovlhid CO 2 - issi, pr ondrdl circa 2 à 3% Ktnanalys bruggn 20/26 CO2-Ktnanalys bruggn

23 Broikasgasissi (ton CO 2 -q.) Broikasgasissi (ton CO 2 -q.) CO 2 -issi pr lvnscyclusfas voor d btonnn brug Afblding 5.5: Ovrzicht CO2-issi pr lvnscyclusfas van d btonnn brug Op basis van d CO 2 -issi in d vrschillnd lvnscyclusfasn van d btonnn brug bidn d gbruikt atrialn n productithodn duidlijk d st aanknopingspuntn o CO 2 - uitstoot t rducrn. Binnn dz catgori vrhoudn d blangrijkst brugondrdln volgt: rijopprvlak: 1,4 ton CO 2 -quivalnt (3% van d total uitstoot) bovnbouw: 20,4 ton CO 2 -quivalnt (51% van d total uitstoot) ondrbouw: 10,5 ton CO 2 -quivalnt (26% van d total uitstoot) fundring: 7,8 ton CO 2 -quivalnt (20% van d total uitstoot) CO 2 -issi pr brugondrdl voor d btonnn brug Afblding 5.6: Ovrzicht van d CO2-issi pr brugondrdl van d btonnn brug Ktnanalys bruggn 21/26 CO2-Ktnanalys bruggn

24 6 Onzkrhdn Hirondr wordn pr ktnstap d onzkrhdn in d analys bschrvn. Dz onzkrhdn kon ondr andr voort uit: - Ht ontbrkn van priair data. - Ht gbruik van incoplt ggvns. - Onzkrhdn in d topassing van ht gkozn objct. Bij ht bschrijvn van d onzkrhdn wordt ook aanggvn wat d vrwacht invlod is van dz onzkrhid op d uitkost van d analys. 6.1 Copositbrug Voor d glasvzl is uitggaan van ggvns gbasrd op n analys di rprsntatif is voor 95% van d producti in Europa van ht typ glasvzl gbruikt in ht coposit. Dz ggvns zijn daaro naar vrwachting zr btrouwbaar. D uitstoot van polystrhars is gbasrd op litratuurondrzok. Hirvan is nit bknd of dz ggvns rprsntatif zijn voor d Europs producti. D uitstoot van ht PU-schui is bpaald aan d hand van d EcoInvnt databas (zi hoofdstuk 6). Bij ht bpaln van d uitstoot voor vogovrgangn n oplggingn is gbruik gaakt van algn ggvns van producntn van drglijk productn, di zijn gbruikt o n schatting t akn. Dz atrialn hbbn nauwlijks invlod op d total CO2-uitstoot van d copositbrug. Voor d divrs tovogingn in ht coposit warn gn gdtaillrd CO2- ggvns bschikbaar. Uit litratuur is af t lidn dat d hoofdcoponntn van ht coposit (hars n t na glasvzl) vrrwg d grootst ipact hbbn op d CO2-uitstoot tijdns winning n producti. Ht ontbrkn van d tovogingn hft daaro naar vrwachting gn significant invlod op d analys. D CO2-uitstoot tijdns d producti van coposit uit glasvzl n hars is vastgstld aan d hand van n giddld waard voor vacuü injcti uit d EcoInvnt databas. D anir waarop dz tchnik wordt togpast n d gbruikt atrialn n apparatuur hbbn invlod op d CO2-uitstoot. Hirovr warn gn ggvns bschikbaar. Voor ht transport van d atrialn is uitggaan van d locati van d producnt n van n giddld vrbruik van n btonixr. Ht daadwrklijk vrbruik hangt af van d blading n prciz afstand. Transport hft slchts n klin aandl in d total uitstoot. D invlod van dz onzkrhdn zal dus gring zijn. 6.2 Btonnn brug D uitstoot van d btonnn brug is bpaald op basis van n gdtaillrd uitwrking van d aftingn n ht bnodigd atriaal voor d brug in dit spcifik projct. Ook d bouwactivititn zijn bpaald op basis van d bnodigdhdn in ht rfrntiprojct Ktnanalys bruggn 22/26 CO2-Ktnanalys bruggn

25 Voor ht transport van d atrialn is uitggaan van d locati van d divrs lvrancirs n van n giddld vrbruik van n btonixr. Ht daadwrklijk vrbruik hangt af van d blading n prciz afstand. Voor ht asfalt was gn lvrancir bknd. Hirvoor is n aanna gdaan op basis van n rgional lvrancir. Transport hft slchts n klin aandl in d total uitstoot. D invlod van dz onzkrhdn zal dus gring zijn. D hovlhdn bnodigd atrialn n d transportafstandn kunnn pr projct vrschilln. Dit hft invlod op d vrglijking tussn d copositbrug n d btonnn brug. Ht bnodigd ondrhoud van d brug is ingschat op n giddld ondrhoudsrgi dat bstaat uit riniging, coatn n klin rparatis. Daarbij is uitggaan van n volldig vrvanging van ht asfalt o d 30 jaar. D ondrhoudsbhoft is consrvatif ingschat. D prciz ondrhoudsbhoftn van d brug zijn nit bknd, aangzin d brug nit daadwrklijk is gralisrd. D frqunti n dipgang van ht ondrhoud bpaalt in strk at d CO2-uitstoot in dz ktnstap. Dz onzkrhid hft daaro invlod op d vrglijking tussn d copositbrug n d btonnn brug Ktnanalys bruggn 23/26 CO2-Ktnanalys bruggn

26 7 Rducti Op basis van d rsultatn van dz ktnanalys blijkt dat d uitstoot van broikasgassn t na wordt bpaald door d winning n producti van atriaal. Voor zowl d glasvzlcopositbrug als d btonnn brug is ht aandl van dz lvnscyclusfas in d CO 2 -issi ht grootst n aatgvnd. Rductikansn n -oglijkhdn otn dan ook hoofdzaklijk gvondn wordn in: Ht rducrn van d CO 2 -uitstoot bij winning van grondstoffn n producti van halffabricatn n bouwatrialn. ht vrindrn van ht atriaalgbruik. gbruik van slijtag ongvolig bouwatrialn (inial vrvanging van bouwatrialn). 7.1 Rductioglijkhdn Sanwrkn t ktnpartnrs naar vrbtrn van ht inzicht in d CO 2 -uitstoot in d winning- n productifas van d bouwatrialn n d uitstoot tijdns d sloop- n vrwrkingsfas. Sanwrkn t n advisrn van d opdrachtgvr in ht optialisrn van d spcificatis voor ht ontwrp. Ralisati van lichtr constructis door: - gbruik van niuw n/of altrnativ bouwatrialn; - optialisrn van constructif ontwrp op atriaalgbruik. Rducti CO 2 -uitstoot bouwatrialn door: - hrgbruik van tijdlijk (bouw-)atrialn in d dfinitiv constructi; - hrgbruik n rcycling van sloopafval. 7.2 Rductidolstllingn Afhanklijk van ht vrzok n/of bsluit van onz opdrachtgvr zulln w ons advis uitbridn t aanvullnd oglijkhdn o tot vrindring van d CO 2 -issi binnn ht intgral bouwprocs t kon. W strvn r dus naar o, vanuit n aatschapplijk vrantwoording, duurzaahid als critriu binnn ht ontwrpprocs t nn. Iv-Grop wil in haar wrkzaahdn d opdrachtgvr zovl oglijk inforrn n advisrn ovr n ondrstunn bij ht bhaln van CO 2 -issirducti in opdrachtn. Hirvoor hft Iv-Grop d dolstlling o in 2015 bij 25% van all brugontwrpn d opdrachtgvr t advisrn ovr d oglijkhdn voor CO 2 -issirducti. Iv-Grop strft rnaar o in d kond dri jaar dit uit bridn naar 50% van all brugontwrpn Ktnanalys bruggn 24/26 CO2-Ktnanalys bruggn

27 8 Bronvrlding Bron / Docunt Handbok CO 2 -prstatiladdr 2.2 Knrk Stichting Kliaatvrindlijk Aanbstdn & Ondrnn Corporat Accounting & Rporting Standard GHG-protocol, 2004 Corporat Valu Chain (scop 3) Accounting and Rporting Standard GHG-protocol, 2010 Product Accounting & Rporting Standard GHG-protocol, 2010 Vrglijknd LCA studi bruggn Bco-rapport P , 19 sptbr 2013 Divrs LCA-studis Zi hoofdstuk 4 voor bronvrlding Tabl 8.1: Ovrzicht graadplgd bronnn Ktnanalys bruggn 25/26 CO2-Ktnanalys bruggn

28 Iv-Grop b.v. Noordhok LD Papndrcht Postbus CD Papndrcht Ndrland Tlfoon Fax Ktnanalys bruggn 26/26 CO2-Ktnanalys bruggn