Gebiedsplan Natuur en Landschap Gelderland

Transcriptie

1 Gebiedsplan Natuur en Landschap Gelderland Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 28 Stand van zaken 1 januari 29

2

3 Gebiedsplan Natuur en Landschap Gelderland Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 28 Stand van zaken per 1 januari 29

4 Kleine vuurvlinder op melkeppe

5 Inhoudsopgave Inleiding Samenvatting 1. Functieverandering en inrichting nieuwe natuur 1.1 Functieverandering en inrichting Gelderland Functieverandering Gelderland Inrichting Gelderland 1.2 Functieverandering en inrichting in het ILG 1.3 Functieverandering en inrichting binnen NURG 2. Beheerders van de nieuwe natuur 2.1 Functieverandering en inrichting door particulieren 2.2 Functieverandering en inrichting door terreinbeherende organisaties 2.3 Grondverwerving en doorlevering door Bureau Beheer Landbouwgronden 2.4 Eigendom in nieuwe natuur van overheidsorganisaties 3. Prioriteiten in het natuurbeleid 3.1 Functieverandering en inrichting binnen de Ecologische Hoofdstructuur 3.2 Functieverandering en inrichting binnen de Parels van de Gelderse natuur 3.3 Functieverandering en inrichting in de Robuuste verbindingszones en in de Poorten van de Veluwe 3.4 Functieverandering en inrichting in de gebieden van de TOP-lijst antiverdroging 4. Realisatie beheer 4.1 Realisatie agrarisch natuurbeheer Agrarisch natuurbeheer naar natuurdoel Agrarisch natuurbeheer binnen de Ecologische Hoofdstructuur Agrarisch natuurbeheer in de PMJP-gebieden 4.2 Realisatie ganzenbeheer 4.3 Realisatie landschapsbeheer Bronvermelding 3 Beenbreek

6 Inleiding Het Gebiedsplan Natuur en Landschap Gelderland is een belangrijk instrument om uitvoering te geven aan de ambitie om de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) te realiseren. In dit plan wordt aangegeven op welke locaties Gedeputeerde Staten nieuwe natuur en agrarische natuurbeheer willen realiseren. Hiervoor worden de Provinciale Subsidieregeling Natuurbeheer (SnG), de Provinciale Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer (SanG) en grondverwervingsinstrumenten ingezet. Om de voortgang van de realisatie van de doelen uit het Gebiedsplan te kunnen evalueren heeft de Dienst Landelijk Gebied (DLG) de nu voorliggende rapportage opgesteld. De rapportage geeft inzicht in de verwerving en functieverandering en de inrichting van de nieuwe natuur, in het agrarisch natuurbeheer, het ganzenbeheer en het landschapsbeheer binnen de provincie Gelderland. Noot vooraf bij vergelijking met de EHS-rapportage 27 Door rijk en provincies is afgesproken om de restanttaakstellingen nieuwe natuur per 1 januari 27, de start van het ILG, opnieuw vast te stellen. Daartoe is het project Nulmeting op Kaart uitgevoerd. De hierbij gehanteerde uitgangspunten en definities wijken af van de uitgangspunten en definities die in voorgaande EHSrapportages zijn gebruikt. Uitgangspunt voor de Nulmeting op Kaart is dat de verschillen met het eerder door het rijk gehanteerde Eindrapport Nulmeting restanttaakstellingen MJP2- doelen in het ILG moeten worden verklaard. In Gelderland heeft dat er toe geleid dat een forse oppervlakte functieveranderde nieuwe natuur buiten de huidige begrenzing van het Gebiedsplan aan de realisatie is toegevoegd. De definities inrichting zijn aangescherpt. Voor onderhanden werk geldt dat de inrichting moet zijn gegund en/of in uitvoering zijn genomen. De toestand van de inrichting van de nieuwe natuur in beheer bij terreinbeherende organisaties is in overleg met hen opnieuw beoordeeld. De resultaten van Nulmeting op Kaart zijn in de nu voorliggende EHS-rapportage verwerkt. Rijk en provincies hebben afgesproken om de definities voor de jaarlijkse PEIL-rapportage over de realisatie in het ILG in overeenstemming te brengen met Nulmeting op Kaart. Leeswijzer Dit rapport beschrijft hoever de realisatie van het Gebiedsplan Natuur en Landschap Gelderland is gevorderd en geeft een overzicht van de behaalde resultaten in 28. In het eerste hoofdstuk wordt de realisatie van functieverandering en inrichting van de nieuwe natuur beschreven voor heel Gelderland en per PMJP-gebied. De doelstellingen nieuwe natuur zoals die in het Gebiedsplan 26 zijn aangegeven zijn hierbij het uitgangspunt. Het tweede hoofdstuk beschrijft de functieverandering en inrichting door particulieren en terreinbeherende organisaties en de verwerving en doorlevering door BBL. In het derde hoofdstuk komt aan bod hoever functieverandering is gevorderd voor de provinciale doelen. Het vierde hoofdstuk tenslotte beschrijft de realisatie van het agrarisch natuurbeheer voor heel Gelderland en per PMJP-gebied en de realisatie van het ganzenbeheer en het landschapsbeheer. 4 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

7 Hatertse vennen Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 5

8 Samenvatting Functieverandering en inrichting nieuwe natuur Op 1 januari 29 is in totaal 9.86 hectare landbouwgrond van functie veranderd naar natuur. Hiervan is hectare (56%) ingericht als natuurgebied. In 28 is van 356 hectare de functie veranderd naar natuur. De functieverandering en de inrichting van landbouwgrond naar natuur blijven achter bij de doelstelling uit het Gebiedsplan om de natuurdoelen uiterlijk in 218 te realiseren. Het huidige realisatietempo zal de komende jaren vervijfvoudigd moeten worden om de nieuwe natuur in 218 te kunnen afronden. Voor Gelderland is het resultaat van Nulmeting op Kaart dat hectare functieveranderde nieuwe natuur buiten de huidige begrenzing van het Gebiedsplan aan de realisatie kan worden toegevoegd. Deze terreinen zijn verworven en doorgeleverd onder de Relatienota, maar om uiteenlopende redenen niet opgenomen in het Gebiedsplan 2. Ook de oppervlakte ingerichte nieuwe natuur is hoger dan eerder werd aangenomen. In totaal is bij de start van het ILG per 1 januari hectare landbouwgrond van functie veranderd naar natuur. Hiervan is hectare ingericht. Functieverandering ILG NURG Functieverandering naar natuur 6 Concreet begrensd nieuwe natuur functieveranderd ingericht Restant taakstelling functieverandering Restant taakstelling inrichting Buiten begrenzing 1 Zoekgebied Nog te begrenzen Inrichting functieveranderd functieveranderd functieveranderd Nulmeting op Kaart Bij de start van het ILG in 27 is tussen rijk en provincies afgesproken om de restanttaakstellingen nieuwe natuur per 1 januari 27 opnieuw vast te stellen. Daartoe is het project Nulmeting op Kaart uitgevoerd. Hierbij zijn de restanttaakstellingen in het veld bepaald en in GIS vastgelegd. De resultaten hiervan zijn in deze rapportage verwerkt ingericht ingericht ILG NURG 1 De oppervlakte nieuwe natuur gerealiseerd buiten begrenzing van het Gebiedsplan zal op termijn worden opgenomen in het Natuurbeheerplan. 2 In de Relatienota uit 1975 zijn de uitgangspunten voor het natuurbeleid vastgelegd. Landbouwgronden die sinds 1975 met rijksmiddelen zijn verworven en doorgeleverd aan een terreinbeherende organisatie worden gerekend tot de nieuwe natuur van de EHS. 6 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

9 Realisatie in 28 en opgave voor de komende jaren Agrarisch natuurbeheer, ganzenbeheer en landschapsbeheer In 28 is door particulieren 194 hectare van functie veranderd naar natuur en 66 hectare ingericht. De doelstelling voor particulier natuurbeheer is in 28 niet veranderd en bedraagt hectare. Bij het huidige realisatietempo zal deze doelstelling niet worden gehaald. Het eigendom van terreinbeherende organisaties moet tot 215 jaarlijks met 883 hectare toenemen om de doelstelling in 218 te kunnen halen. In 28 is slechts 7% van de doelstelling gehaald. De reden hiervoor is niet anders dan in voorgaande jaren. Er zijn te weinig hectares nieuwe natuur beschikbaar om aan terreinbeherende organisaties door te leveren. Jaaropgave functieverandering en inrichting Er is in totaal hectare agrarisch natuurbeheer gerealiseerd. Hiervan ligt hectare in de beheersgebieden, 459 hectare buiten de begrenzing van het Gebiedsplan en hectare overgangsbeheer in de concreet begrensde nieuwe natuur. De realisatie is in 28 afgenomen met 5%. In 26 en 27 was de realisatie al praktisch stilgevallen. Voor de periode tot 218 moet nog hectare worden gerealiseerd, dat is een jaaropgave van 984 hectare. Vanaf 27 is het ganzenbeheer opengesteld. Op 1 januari 29 is in totaal 6.1 hectare gerealiseerd. Dat is 7% van de doelstelling van hectare. In het landschapsbeheer is 918 hectare gerealiseerd. Hierbij gaat het vooral om het beheer van bestaande landschapselementen Jaaropgave functieverandering Grondverwerving en doorlevering door BBL Het bezit van het Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL) op 1 januari 29 is ha. Van dit bezit ligt hectare in de concreet begrensde nieuwe natuur. Ongeveer 25 hectare van het bezit van BBL gelegen buiten de nieuwe natuur is verworven als ruilgrond ten behoeve van de realisatie van de nieuwe natuur. In 28 is door BBL aan terreinbeherende organisaties 19 hectare nieuwe natuur doorgeleverd. In 28 zijn door BBL voor het eerst terreinen doorgeleverd aan particulieren. In totaal is 135 hectare doorgeleverd Jaaropgave inrichting Particulieren Terreinbeherende organisaties Agrarisch natuurbeheer Gebiedsplan gerealiseerd 984 Jaaropgave 29 t/m 218 In beheersgebieden Overgangsbeheer in nieuwe natuur Buiten begrenzing 3 De ervaring leert dat de inrichting van nieuwe natuur gemiddeld 3 jaar duurt (planvorming, vergunningen, bestemmingsplan, schop in de grond). Om in 218 klaar te zijn met de EHS zal de functieverandering dus in 215 gereed moeten zijn. Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 7

10 Ramsbeek 8 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

11 1. Functieverandering en inrichting nieuwe natuur aangenomen. In totaal is bij de start van het ILG per 1 januari hectare landbouwgrond van functie veranderd naar natuur. Hiervan is hectare ingericht. 1.1 Functieverandering en inrichting Gelderland Wat is de doelstelling? In het Gebiedsplan Natuur en Landschap Gelderland 28 is in totaal hectare landbouwgrond als nieuwe natuur begrensd. Hiervan is hectare concreet begrensd en hectare begrensd binnen zoekgebied. Landelijk wordt er van uitgegaan dat de nieuwe natuur uiterlijk in 218 van functie is veranderd en is ingericht. In oktober 28 is een partiele herziening van het Gebiedsplan vastgesteld. In totaal is voor Gelderland hectare nieuwe natuur beschikbaar hectare nieuwe natuur in de Robuuste verbindingszones moet nog worden begrensd 4. Doorwerking Nulmeting op Kaart Bij de start van het ILG is tussen rijk en provincies afgesproken om de restanttaakstellingen nieuwe natuur per 1 januari 27 opnieuw vast te stellen. Daartoe is het project Nulmeting op Kaart uitgevoerd. Hierbij zijn de restanttaakstellingen in het veld bepaald en in GIS vastgelegd. De uitgangspunten en definities van Nulmeting op Kaart wijken af van de voorgaande EHS-rapportages. Met name de definities voor inrichting zijn aangescherpt. Daarnaast is als uitgangspunt gehanteerd dat de verschillen met het eerder door het rijk gehanteerde Eindrapport Nulmeting restanttaakstellingen MJP2-doelen in het ILG moeten worden verklaard. De resultaten van Nulmeting op Kaart zijn in deze rapportage verwerkt. Voor Gelderland is het resultaat van Nulmeting op Kaart dat hectare functieveranderde nieuwe natuur buiten de huidige begrenzing van het Gebiedsplan aan de realisatie kan worden toegevoegd. Deze terreinen zijn verworven en doorgeleverd onder de Relatienota, maar om uiteenlopende redenen niet opgenomen in het Gebiedsplan. Ook de oppervlakte ingerichte nieuwe natuur is hoger dan eerder werd Functieverandering Gelderland Wanneer verandert landbouwgrond in natuur? Van terreinen binnen de begrenzing van nieuwe natuur verandert de functie naar natuur als: Deze in eigendom zijn bij een terreinbeherende organisatie; Deze in eigendom zijn van overheidsorganisaties (incl. BBL) én deze terreinen zijn ingericht als natuurterrein en/of in beheer zijn gegeven bij een terreinbeherende organisatie; Er subsidie functieverandering voor is verleend 5 of de terreinen zijn ingericht als natuurterrein. In de Nulmeting op Kaart is vastgesteld dat ook buiten de huidige begrenzing van het Gebiedsplan, vanaf 1975 landbouwgronden met rijksmiddelen van functie veranderd zijn naar natuur. Deze terreinen zijn hier meegeteld als nieuwe natuur met functieverandering en toegerekend aan de concreet begrensde nieuwe natuur. Hoeveel nieuwe natuur is op 1 januari 29 functie veranderd? In totaal is van 9.86 hectare de functie veranderd naar natuur, waarvan hectare in de concreet begrensde nieuwe natuur en hectare in zoekgebieden nieuwe natuur. Daarmee is 46% van de doelstelling uit het Gebiedsplan gerealiseerd. In 28 is van 356 hectare de functie veranderd naar natuur. Wat betekent dit voor de periode tot 218? Voor de periode tot 218 moet nog hectare van functie veranderen naar natuur. Dit betekent tot 215 een jaarlijkse opgave functieverandering van ha. De realisatie functieverandering is in 28 net als in voorgaande jaren fors achter gebleven bij de jaaropgave. De oorzaken voor deze achterblijvende realisatie zijn de geringe grondmobiliteit in gebieden waar nieuwe natuur is begrensd, het geringe areaal nieuwe natuur dat kan worden doorgeleverd en onvoldoende deelname van particulieren voor functieverandering. Bij het huidige realisatietempo zal de doelstelling in 215 niet gehaald worden. 4 Er loopt nog een discussie met LNV over het traject, de ambitie en de te begrenzen hectares voor de Robuuste Verbindingszone Veluwe-Reichswald. Daardoor kan dit cijfer nog veranderen. 5 Functieverandering in het kader van Programma Beheer of een van de voorlopers daarvan of subsidie waardedaling door een waterschap. Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 9

12 Functieverandering nieuwe natuur Concreet begrensd Zoekgebied Voor de periode tot en met 218 moet nog hectare worden ingericht. Dit is een jaarlijkse inrichtingsopgave van ha. Om deze doelstelling te kunnen halen, is het van belang dat ook de doelstellingen voor verwerving en functieverandering worden gehaald. Inrichting nieuwe natuur Concreet begrensd Zoekgebied 5 Gebiedsplan Inrichting Gelderland functieveranderd 356 Functieveranderd in Wanneer is de nieuwe natuur ingericht? Een terrein is ingericht wanneer de terreinomstandigheden zodanig zijn dat het beoogde natuurdoel met een geschikt beheer (op termijn) kan worden bereikt. Van een terrein is de inrichting onderhanden wanneer: De inrichting van het terrein is gegund en/of wordt uitgevoerd; Er subsidie functieverandering voor is verleend, maar de inrichting nog niet is voltooid. Hoe staat het met de inrichting van de nieuwe natuur? In totaal is hectare ingericht, waarvan 4.82 hectare in concreet begrensde gebieden nieuwe natuur en 683 hectare in zoekgebieden nieuwe natuur. Daarnaast is van hectare de inrichting onderhanden. 354 Jaaropgave 29 t/m Gebiedsplan ingericht Functieverandering en inrichting in het ILG Jaaropgave 29 t/m 215 Rijk en provincie Gelderland hebben voor de periode afspraken gemaakt over de doelen van het Rijk voor het Gelderse landelijk gebied en over het bijbehorende Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG). De uitwerking van deze afspraken is vastgelegd in het Provinciaal Meerjarenprogramma Vitaal Gelderland (PMJP). 1 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

13 Resultaten voor de PMJP-gebieden in Gelderland In het PMJP zijn voor (+1) gebieden 6 aangewezen waar de provincie haar ambitie voor het landelijk gebied vorm geeft. De uitwerking van de plannen gebeurt samen met de gemeenten, waterschappen, terreinbeherende instanties, particulieren en belangenorganisaties. Een van de belangrijke opgaven voor het landelijk gebied is de realisatie van de nieuwe natuur uit het Gebiedsplan. In de tabel en op kaart wordt een overzicht gegeven van de stand van zaken per PMJP-gebied van de realisatie van functieverandering en inrichting van de nieuwe natuur. De in de Nulmeting op Kaart gevonden functieveranderde nieuwe natuur buiten de huidige begrenzing van het Gebiedsplan is in de cijfers per PMJP-gebied meegenomen. Gebieden PMJP-28 stand van zaken nr. nieuwe natuur functieveranderd ingericht Jaaropgave functieverandering 29 t/m 215 Jaaropgave inrichting 29 t/m 218 Binnenveld-Oost V LOG Kootwijkerbroek-Lunteren V Veldbeek-Erica-Appel V NL Arkemheen V Agrarische enclave Uddel-Elspeet V Harderwijk-Elburg / Hierdense Poort V Hattemer Poort V Epe-Vaassen / Wisselse Poort V Beekbergse Poort V Soerense Poort V Havikerpoort V Renkumse Poort V Baakse Beek A EVZ Dortherbeek A Gebiedsproces Dortherbeek A Eibergen-Oost A Neede-Borculo A nr. nieuwe natuur functieveranderd ingericht Jaaropgave functieverandering 29 t/m 215 Jaaropgave inrichting 29 t/m 218 Hupsel-Zwolle A Beltrum-Eibergen A t Grote Veld A Stelkampsveld A Winterswijk-Oost A NL Winterswijk A NL De Graafschap A LOG Barchemse Veengoot A EVZ Oude IJssel A Keppel en omgeving A Groen in en om de stad Doetichem A Gebiedsproces Oude IJsselstreek A Engbergen A NL Nieuwe Hollandse Waterlinie R NL Rivierenland R Regionaal Plan Bommelerwaard R LI Land van Maas & Waal R Rivierduinen R Groen-recreatief netwerk Arnhem-Nijmegen R NL Gelderse Poort R Buiten de PMJP-gebieden ILG NURG Nog te begrenzen nieuwe natuur In het PMJP 28 zijn 37 gebieden benoemd waarbinnen de provincie samen met haar partners plannen voor het landelijk gebied uitwerkt. Ook buiten deze PMJP-gebieden zijn door de provincie doelen voor het landelijk gebied geprogrammeerd. Dit gebied wordt daarom als 38e gebied in de rapportage meegenomen. Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 11

14 Gebieden PMJP-28 stand van zaken Realisatiepercentage NL Arkemheen Hattemerpoort Harderwijk-Elburg Epe-Vaassen / Wisselsepoort Agrarische enclave Uddel-Elspeet EVZ Dortherbeek Veldbeek-Erica-Appel Gebiedsproces Dortherbeek LOG Kootwijkerbroek-Lunteren Renkumse Poort Binnenveld-Oost Beekbergse Poort Soerense Poort Havikerpoort Het Groote Veld LOG Barchemse Veengoot Keppel eo EVZ Oude IJssel NL Graafschap Hupsel- Stelkampsveld Baakse Beek Neede-Borculo Beltrum- Zwolle Eibergen Eibergen- Oost NL Winterswijk NL Nieuwe Hollandse Waterlinie NL Rivierengebied Groen recreatief netwerk Arnhem-Nijmegen Engbergen Gebiedsproces Oude IJsselstreek Winterswijk-Oost Land van Maas en Waal NL Gelderse Poort Rivierduinen Bommelerwaard 12 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

15 1.3 Functieverandering en inrichting binnen NURG In Gelderland worden in het programma Nadere Uitwerking voor het Rivieren- Gebied (NURG) van de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra een groot aantal uiterwaardgebieden ingericht als natuurgebied. NURG wordt gefinancierd door het rijk. De inrichting van deze terreinen is mede van belang voor de veiligheid en de waterbeheersing. Hoe staat het met de functieverandering en inrichting binnen NURG? Binnen de NURG-projecten in Gelderland is in totaal hectare nieuwe natuur begrensd. Daarnaast wordt binnen NURG 3 hectare nieuwe natuur gerealiseerd door ontgrondingen. Op 1 januari 28 is hectare van functie veranderd naar natuur. Dat is 49% van de doelstelling nieuwe natuur binnen NURG. Hiervan is 96 hectare ingericht. Om de doelstelling in 218 te halen moet tot 215 jaarlijks 271 hectare van functie veranderen naar natuur en moet tot hectare worden ingericht. Functieverandering en inrichting in de NURG-projecten Gebiedsplan functieveranderd 96 ingericht Jaaropgave Jaaropgave functieverandering 29 t/m 218 inrichting 29 t/m 215 Lexkesveer Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 13

16 Rijk van Nijmegen 14 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

17 2. Beheerders van de nieuwe natuur 2.1 Functieverandering en inrichting door particulieren Functieverandering en inrichting door particulieren Wat is de doelstelling? De doelstelling voor particulier natuurbeheer is in 28 onveranderd gebleven en bedraagt hectare in 218. Deze doelstelling heeft betrekking op zowel concreet begrensde gebieden nieuwe natuur als nieuwe natuur in zoekgebieden Concreet begrensd Zoekgebied Wanneer is er sprake van functieverandering van nieuwe natuur door particulieren? Van functieverandering door particulieren is sprake wanneer er een beschikking voor functieverandering is verleend of wanneer het terrein is of wordt ingericht als natuurterrein. Dit geldt zowel voor terreinen in concreet begrensde nieuwe natuur, als voor terreinen in zoekgebieden nieuwe natuur. Hoe staat het met de functieverandering door particulieren? In totaal is hectare van functie veranderd naar natuur door particulieren. Dat is 18% van de doelstelling. Hiervan ligt 866 hectare in concreet begrensde nieuwe natuur en 376 hectare in zoekgebieden nieuwe natuur. Van deze hectare is voor 1.19 hectare subsidie functieverandering verleend. Voor de andere terreinen is de functieverandering geregeld in voorlopers van Programma Beheer, via het waterschap of in een ontgrondingsvergunning. In 28 is 194 hectare gerealiseerd. De realisatie functieverandering door particulieren is ten opzichte van 27 vrijwel gelijk gebleven. Sinds de introductie van het Programma Beheer was de realisatie in 25 met 246 hectare het hoogst functieveranderd ingericht Onderhanden Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 15

18 Hoe staat het met de inrichting door particulieren? In totaal is 64 hectare nieuwe natuur ingericht door particulieren. Dit is 52% van de oppervlakte die door particulieren van functie is veranderd naar natuur. In het Programma Beheer wordt een inrichtingsperiode aangehouden van 6 jaar. Omdat functieverandering door particulieren pas vanaf 24 goed op gang is gekomen, is van nog eens 62 hectare de inrichting onderhanden. Om de doelstelling in 218 te halen moet jaarlijks 628 hectare worden ingericht. Om dat te kunnen bereiken moet ook de doelstelling functieverandering door particulieren worden gehaald. Jaaropgave functieverandering en inrichting Jaaropgave functieverandering Jaaropgave inrichting Particulieren Terreinbeherende organisaties 2.2 Functieverandering en inrichting door terreinbeherende organisatie Wat is de doelstelling? De doelstelling nieuwe natuur voor de terreinbeherende organisaties is ha. Deze is bepaald door op de totale doelstelling nieuwe natuur de doelstelling voor het particulier natuurbeheer en de door andere overheidsorganisaties functieveranderde oppervlakte in mindering te brengen. Wanneer is er sprake van functieverandering van nieuwe natuur door terreinbeherende organisaties? De eigendommen van terreinbeherende organisaties binnen de begrenzing van nieuwe natuur worden beschouwd als nieuwe natuur met functieverandering. Hierbij zijn in de zoekgebieden alle eigendommen meegeteld die vanaf 1975 met rijksmiddelen zijn verworven en doorgeleverd aan een terreinbeherende organisatie. In de Nulmeting op Kaart is vastgesteld dat ook buiten de huidige begrenzing van het Gebiedsplan, vanaf 1975 eigendommen van terreinbeherende organisaties met rijksmiddelen zijn verworven en doorgeleverd. Deze terreinen zijn hier meegeteld als nieuwe natuur met functieverandering en toegerekend aan de concreet begrensde nieuwe natuur. Hoe staat het met de functieverandering door terreinbeherende organisaties? Op 1 januari 29 is door terreinbeherende organisaties in totaal hectare van functie veranderd naar natuur. Hiervan ligt hectare in de concreet begrensde nieuwe natuur en 591 hectare in zoekgebieden nieuwe natuur. In 28 is door terreinbeherende organisaties 59 hectare gerealiseerd. Om de doelstelling in 218 te kunnen halen moet tot 215 jaarlijks 945 hectare worden gerealiseerd. De feitelijke functieverandering door terreinbeherende organisaties in 28 is slechts 7% van de doelstelling. De reden hiervoor is dat in 28 te weinig hectares nieuwe natuur beschikbaar waren om aan terreinbeherende organisaties door te leveren. In voorgaande jaren was dit ook het geval. 16 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

19 Functieverandering door terreinbeherende organisaties Concreet begrensd Zoekgebied functieveranderd ingericht Onderhanden Hoe staat het met de inrichting door terreinbeherende organisaties? In totaal is 4.59 hectare nieuwe natuur ingericht door terreinbeherende organisaties. Dit is 54% van de oppervlakte die door terreinbeherende organisaties van functie is veranderd naar natuur. Van 391 hectare is de inrichting voorzien. Dat veel terreinen nog niet zijn ingericht heeft de volgende oorzaken: de terreinen zijn nog te versnipperd, de waterhuishouding is nog niet in orde of de inrichtingsbudgetten van de voorheen als reservaatsgebieden begrensde terreinen zijn ontoereikend. Van de doelstelling voor terreinbeherende organisaties is op 1 januari 29 3% ingericht. Om de doelstelling in 218 te kunnen halen moet jaarlijks 967 hectare worden ingericht. Omdat de doorlevering van nieuwe natuur aan terreinbeherende organisaties achterblijft bij de doelstelling, blijft ook de inrichting van terreinen achter. Natuurontwikkeling Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 17

20 2.3 Grondverwerving en doorlevering door Bureau Beheer Landbouwgronden Wanneer is er sprake van verwerving en doorlevering gronden nieuwe natuur door BBL? Gronden gelegen binnen de gebieden nieuwe natuur kunnen door BBL worden verworven en ten behoeve van de realisatie van nieuwe natuur worden doorgeleverd. Eveneens kunnen door BBL gronden buiten de gebieden nieuwe natuur worden verworven en door ruiling binnen de nieuwe natuur worden gebracht. Doorlevering vindt plaats aan terreinbeherende organisaties en door aanpassing van de regelgeving sinds 26 ook aan particulieren. Wat heeft BBL in bezit? Het bezit van BBL op 1 januari 29 is ha. Van dit bezit ligt hectare in de concreet begrensde nieuwe natuur. Het grootste deel hiervan (1.27 hectare) ligt in de uiterwaarden in het rivierengebied. Deze zijn of worden onderdeel van inrichtingsprojecten in het kader van de Nadere Uitwerking RivierenGebied of Ruimte voor de Rivier. Doorlevering vindt pas plaats na afronding van deze projecten. Ten opzichte van 1 januari 28 is het bezit van BBL in de nieuwe natuur met 91 hectare afgenomen. In de landinrichting Hupsel-Zwolle zijn de in 28 ingerichte terreinen van BBL doorgeleverd. Ongeveer 25 hectare van het bezit van BBL gelegen buiten de nieuwe natuur is verworven als ruilgrond ten behoeve van de realisatie van de nieuwe natuur. In 28 zijn door BBL voor het eerst terreinen doorgeleverd aan particulieren. In totaal is 135 hectare doorgeleverd. Als voorwaarde voor doorlevering is opgenomen dat op deze terreinen een kwalitatieve verplichting wordt gevestigd. Daarvoor wordt in de praktijk subsidie functieverandering aangevraagd. De doorlevering ondervindt vertraging door de lange looptijd van deze subsidieverlening. Wat betekent dit voor de periode tot 218? In totaal moet in de periode tot 215 nog 2.13 hectare worden verworven en moet nog hectare worden doorgeleverd ten behoeve van terreinbeherende organisaties. Het realiseren van deze opgaven in 215 vraagt jaarlijks om verwerving van 3 hectare en doorlevering van 883 hectare nieuwe natuur aan terreinbeherende organisaties. De verwerving en de doorlevering zijn ook in 28 achtergebleven bij de opgave. De realisatie van de nieuwe natuur in 218 wordt daardoor steeds lastiger. Bij voortzetting van het huidige tempo van verwerving en doorlevering wordt de nieuwe natuur in 218 niet gerealiseerd. Eigendom BBL binnen de nieuwe natuur Concreet begrensd Ruilgrond 4.78 Wat is op 1 januari 29 verworven en doorgeleverd ten behoeve van de EHS? In 28 is in totaal 724 hectare door BBL in eigendom verkregen. Tot voor kort was het beschikbare budget de beperkende factor voor de verwerving van nieuwe natuur. Nu is dit in toenemende mate de geringe grondmobiliteit in de gebieden waar nieuwe natuur moet worden gerealiseerd. Daardoor blijft de verwerving achter bij de jaaropgave. Bij de aankopen die BBL kan realiseren gaat het steeds vaker om aankoop van hele bedrijven inclusief bedrijfsgebouwen. In totaal is in hectare nieuwe natuur doorgeleverd aan terreinbeherende organisaties. In vergelijking met 27 is de doorlevering weer toegenomen. De aanpassing van de Stimuleringskaart geeft duidelijkheid over de doorlevering. Daarnaast is een aantal projecten afgerond Eigendom BBL in nieuwe natuur Eigendom BBL in nieuwe natuur Eigendom BBL in nieuwe natuur 18 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

21 2.4 Eigendom in nieuwe natuur van overheidsorganisaties Wanneer is sprake van eigendom in nieuwe natuur van overheidsorganisaties? Als eigendommen van overheidsorganisaties (de staat, gemeenten en waterschappen) binnen de nieuwe natuur worden meegeteld: landbouwgronden binnen de concreet begrensde nieuwe natuur en terreinen die zijn ingericht als natuur en/of in beheer zijn gegeven bij een terreinbeherende organisatie. Hoe staat het met het bezit van overheidsorganisaties in de nieuwe natuur? In totaal is hectare in de nieuwe natuur in eigendom van overheidsorganisaties. Het grootste deel daarvan is in eigendom van de staat. Met name langs de grote rivieren hebben domeinen en rijkswaterstaat veel eigendommen in de nieuwe natuur. Van het totale eigendom van overheidsorganisaties in de nieuwe natuur is 42% van functie veranderd naar natuur. Van de terreinen van waterschappen in de nieuwe natuur is 71% van functie veranderd naar natuur. Deze terreinen hebben tevens een functie in de waterbeheersing. De functieverandering door gemeenten is met 17% van het eigendom in de nieuwe natuur gering. Wat is er op 1 januari 29 ingericht? In totaal is 612 hectare ingericht en is van 157 hectare de inrichting voorzien. In de inrichting door overheidsorganisaties is het aandeel van De Staat met 61% het grootst. Langs de grote rivieren zijn en worden uiterwaarden ingericht in de uitvoeringsprogramma s Nadere Uitwerking RivierenGebied en Ruimte voor de Rivier. Deze terreinen zijn voor een belangrijk deel in eigendom bij domeinen en bij rijkswaterstaat. Na inrichting worden deze veelal in beheer uitgegeven bij terreinbeherende organisaties. Eigendom andere overheidsorganisaties Gemeenten De Staat 12 Waterschappen eigendom functieveranderd ingericht Blauwe knoop en Veldrus Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 19

22 Wijchens ven 2 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

23 3. Prioriteiten in het natuurbeleid Ecologische Hoofdstructuur 3.1 Functieverandering en inrichting binnen de Ecologische Hoofdstructuur 1 9 In het Nederlandse natuurbeleid neemt de Ecologische Hoofdstructuur een centrale positie in. In de streekplanherziening EHS die in juli 29 door Provinciale Staten is vastgesteld valt de EHS uiteen in drie categorieën van gebieden: EHS natuur: De bestaande grotere natuurterreinen en de begrensde nieuwe natuur. De nieuwe natuur is hier begrensd om de bestaande natuurterreinen te vergroten en te versterken. EHS verweving: Dit zijn gebieden waarin veel natuurelementen en natuurkwaliteiten verweven zijn met agrarisch en ander gebruik van het cultuurlandschap. Binnen deze gebieden zijn met name hectares agrarisch natuurbeheer en kleinschalige natuurontwikkeling begrensd. EHS verbindingszones: Deze gebieden verbinden de grotere natuurgebieden met elkaar. Ze bestaan uit landbouwgebieden met verspreid gelegen kleinere natuuren bosgebieden, waarbij veelal beken en andere watergangen de as van de verbindingszone vormen. Het accent ligt hier vooral op landschapsbeheer en de ontwikkeling van stapstenen functieveranderd 5.14 ingericht Jaaropgave Jaaropgave functieverandering 28 t/m 215 inrichting 28 t/m 215 Wat is de doelstelling? Van in totaal hectare nieuwe natuur uit het Gebiedsplan ligt hectare binnen de EHS uit het Streekplan. Deze nieuwe natuur is vooral begrensd in de EHS-natuur. Ongeveer 1.2 hectare nieuwe natuur is begrensd buiten de EHS in zoekgebieden kleinschalige natuurontwikkeling. Wat is op 1 januari 29 functie veranderd en ingericht en wat betekent dit voor de periode tot 218? Tot nu toe is in de EHS hectare nieuwe natuur gerealiseerd. Met een realisatie van 46% is de realisatie binnen de EHS ongeveer gelijk aan de realisatie in het gehele Gebiedsplan (zie 1.1). Voor de periode tot 218 moet nog hectare nieuwe natuur worden gerealiseerd. 3.2 Functieveranderingen inrichting binnen de Parels van de Gelderse natuur Wat zijn de parels van de Gelderse natuur? In de streekplanuitwerking Kernkwaliteiten en omgevingscondities van de Gelderse EHS zijn verschillende gebieden aangewezen met bijzondere natuurkwaliteiten. Parels zijn gebieden waar bijzondere natuurdoeltypen, die in het Gelderse natuurbeleid extra aandacht krijgen, het best ontwikkeld voorkomen. Hierbij kan gedacht worden aan stroomdalgraslanden, natuurlijke bossen, natte heide en vennen, enzovoort. De Parels vormen de genetische schatkamers voor de Gelderse natuur. Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 21

24 A-locaties bos zijn bosgebieden die een representatief beeld vormen van Nederlandse bostypen. Het gaat vaak om oude bossen met inheemse soorten. In het Gebiedsplan is een beperkt aantal hectares opgenomen om deze gebieden te vergroten en te versterken. Grote eenheden zijn grote, deels nog te ontwikkelen, bos- en natuurgebieden die goede mogelijkheden bieden voor een zo natuurlijk mogelijke ontwikkeling en duurzaam herstel van soorten. De Grote eenheden liggen vooral in de uiterwaarden, op de Veluwe en in enkele gebieden in de Achterhoek. Wat is de doelstelling? De doelstelling voor de Parels, A-locaties bos en Grote eenheden is de realisatie van de hectares nieuwe natuur die in het Gebiedsplan Natuur en Landschap Gelderland 28 als zodanig zijn begrensd. In het Gebiedsplan is hectare aan nieuwe natuur in de Parels begrensd, 34 hectare in de A-locaties en hectare in de Grote eenheden. Tussen deze drie doelen bestaat overlap. Parels van de Gelderse natuur functieveranderd ingericht Parels Jaaropgave Jaaropgave functieverandering 29 t/m 218 inrichting 29 t/m 215 Hoe staat het met de functieverandering en inrichting binnen de Parels van de Gelderse natuur? In de Parels is 5% van de doelstelling functieverandering gerealiseerd. Voor de A-locaties bos ligt de realisatie op 43% en voor de Grote eenheden ligt de realisatie op 48% van de doelstelling. Daarmee is de realisatie functieverandering iets hoger dan voor het Gebiedsplan als geheel. Om de doelstelling in 218 te kunnen halen moet voor de Parels jaarlijks 345 ha, voor de A-locaties bos jaarlijks 27 hectare en voor de Grote eenheden jaarlijks 352 hectare worden gerealiseerd functieveranderd 36 ingericht A-locaties bos 27 3 Jaaropgave Jaaropgave functieverandering 29 t/m 218 inrichting 29 t/m functieveranderd ingericht Grote Eenheden Jaaropgave Jaaropgave functieverandering 29 t/m 218 inrichting 29 t/m Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

25 3.3 Functieveranderingen inrichting in de Robuuste verbindingszones en in de Poorten van de Veluwe Wat is de doelstelling? Om grote eenheden natuur met elkaar te verbinden en deze te versterken zijn door het Rijk vanaf 2 middelen beschikbaar gesteld voor de realisatie van Robuuste verbindingen en Poorten. In Gelderland worden deze met name ingezet in de nu nog open corridors van de Veluwe naar de uiterwaarden en Randmeerkust: de Poorten van de Veluwe en in de Robuuste verbinding Veluwe - Utrecht. Voor Gelderland is 4.32 hectare nieuwe natuur in de Robuuste verbindingen en Poorten beschikbaar. Hiervan is 3.47 hectare begrensd in het Gebiedsplan. De Robuuste verbinding door de Achterhoek moet nog worden begrensd. De doelstelling in het Gebiedsplan voor de Robuuste verbindingen en Poorten is hectare 7. In de begrenzing zijn zoekgebieden EHS-nieuwe natuur (2.61 hectare) aangevuld met 3.47 hectare RVZ-nieuwe natuur hectare RVZ-nieuwe natuur moet nog worden begrensd. Hoe staat het met de functieverandering en inrichting in de Robuuste verbindingszones en de Poorten van de Veluwe? De realisatie van de Robuuste verbindingen en de Poorten komt sinds de begrenzing van nieuwe natuur in deze gebieden vanaf 25 langzaam op gang. Omdat de Robuuste verbindingen en de Poorten samenvallen met reeds eerder begrensde nieuwe natuur, is in de meeste gebieden al nieuwe natuur gerealiseerd. Op 1 januari 29 is in de Robuuste verbindingen en de Poorten in totaal hectare landbouwgrond van functie veranderd naar natuur. Hiervan is 497 hectare ingericht. Parels van de Gelderse natuur Robuuste verbindingszones RVZ Nieuwe Hollandse Waterlinie Gebiedsplan functieveranderd ingericht Jaaropgave functieverandering 29 t/m Functieveranderingen inrichting in de gebieden van de TOP-lijst antiverdroging Jaaropgave inrichting 29 t/m RVZ Veluwe- Utrecht Poorten van de Veluwe Hierdense Poort Hattemse poort Wisselse Poort Beekbergse Poort Soerense Poort Havikerpoort Renkumse Poort In de Renkumse Poort is in totaal tot nu toe 76% van de nieuwe natuur van functie veranderd naar natuur. In de Beekberger Poort, de Wisselse Poort en de Hierdense Poort is ongeveer 4% van de doelstelling gerealiseerd, in de andere Poorten en de Robuuste Verbindingszones ligt de realisatie lager dan 2%. Wat is de doelstelling? Rijk en provincies hebben in 27 met elkaar afgesproken de bestrijding van verdroging van de natuur een impuls te geven. In 215 moet de verdroging in de belangrijkste natuurgebieden van Nederland zijn aangepakt. Voor dit doel is een lijst van prioritaire verdroogde natuurgebieden, de TOP-lijst, gemaakt. In Gelderland gaat het om 32 gebieden met een oppervlakte van hectare verdroogde natuur. In de TOP-lijstgebieden van Gelderland is in totaal hectare nieuwe natuur begrensd. De functieverandering en inrichting van deze terreinen is van groot belang voor de bestrijding van de verdroging in de TOP-lijstgebieden. 7 De doelstelling nieuwe natuur in de Poorten en Robuuste verbindingszones wijkt af van de doelstelling in de overeenkomstige PMJP-gebieden (zie 3.2). De PMJP-gebieden zijn ruimer begrensd. Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 23

26 Hoe staat het met de functieverandering en inrichting in de gebieden van de TOP-lijst antiverdroging? Op 1 januari 28 is in de TOP-lijstgebieden in totaal hectare landbouwgrond van functie veranderd naar natuur. Dat is 49% van de doelstelling. Hiervan is slechts 848 hectare ingericht (37%). De inrichting van terreinen in de TOP-lijstgebieden blijft achter bij het gemiddelde voor heel Gelderland. De voor de hand liggende reden hiervoor is dat bij de inrichting ook ingrepen in de waterhuishouding noodzakelijk zijn. Inrichting van de waterhuishouding alleen mogelijk als een gebied als geheel is verworven of functieveranderd. In een aantal TOP-lijstgebieden is de realisatie nu nog te versnipperd. TOP-lijst antiverdroging en natuurherstel functieveranderd ingericht Jaaropgave Jaaropgave functieverandering 29 t/m 215 inrichting 29 t/m 212 Coehoorn 24 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

27 4. Realisatie beheer 4.1 Realisatie agrarisch natuurbeheer Agrarsich natuurbeheer Wat is de doelstelling? De doelstelling voor agrarisch natuurbeheer is de realisatie van in totaal hectare. Hiervan zijn hectare begrensd in de beheersgebieden van het Gebiedsplan Natuur en Landschap Gelderland 26. De resterende hectares Beheersgebied Buiten gebiedsplan SAN-overgangsbeheer worden ingezet bij de voortzetting van bestaande beheersovereenkomsten buiten de begrenzing van het gebiedsplan. Voor de concreet begrensde gebieden nieuwe natuur geldt geen doelstelling agrarisch natuurbeheer. Agrarisch natuurbeheer is in deze gebieden wel mogelijk als overgangsbeheer. Wanneer is sprake van realisatie agrarisch natuurbeheer? De oppervlakte waarvoor een beschikking agrarisch natuurbeheer is verleend wordt beschouwd als gerealiseerd. Het beheerspakket Landbouw met Natuurlijke Handicaps is in de berekening buiten beschouwing gelaten Gebiedsplan gerealiseerd gerealiseerd Jaaropgave gerealiseerd 29 t/m Wat is op 1 januari 29 gerealiseerd? In totaal is hectare gerealiseerd waarvan hectare in de beheersgebieden en 459 hectare bestaande beheersovereenkomsten buiten het Gebiedsplan. Een oppervlakte van hectare agrarisch natuurbeheer ligt in de concreet begrensde nieuwe natuur. Wat betekent dit voor de periode tot 218? Voor de periode tot 218 moet nog hectare worden gerealiseerd, dat is een jaaropgave van 984 hectare. De realisatie is in 28 met 3% gedaald 8. In voorgaande jaren is de jaarlijkse realisatie al praktisch stilgevallen. Wanneer aflopende beheersbeschikkingen niet worden verlengd, zal de realisatie in de komende jaren verder afnemen. 8 Hier is gerekend met de realisatie agrarisch natuurbeheer in beheersgebied van het Gebiedsplan. De realisatie buiten begrenzing en de realisatie overgangsbeheer in nieuwe natuur zijn buiten beschouwing gelaten. In totaal is het areaal agrarisch natuurbeheer in 28 met 5% afgenomen. Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 25

28 Agrarisch natuurbeheer naar natuurdoel Agrarisch natuurbeheer binnen de Ecologische Hoofdstructuur In het Gebiedsplan Natuur en Landschap Gelderland is aangegeven waar Gedeputeerde Staten welke doelen agrarisch natuurbeheer wil realiseren. In het Gebiedsplan zijn daartoe verschillende beheerspakketten opengesteld, variërend van licht- tot zwaar beheer, van ontwikkelingsbeheer tot instandhoudingsbeheer. In het weidevogelbeheer en het botanisch graslandbeheer wordt in Gelderland vooral het zwaardere beheer gerealiseerd. In het individueel weidevogelbeheer heeft 99% van de oppervlakte betrekking op beheer met een rustperiode tot 14 of 21 juni. Het collectief weidevogelbeheer bestaat voor 84% uit (zeer) soortenrijk weidevogelgebied. Het zwaardere botanisch graslandbeheer (15 soorten/25m2) heeft voor 8% betrekking op de ontwikkeling van soortenrijk grasland. Het verschralingsbeheer voor botanisch grasland is vanaf 2 in het Programma Beheer ingezet. De ontwikkeling van productiegrasland naar bloemrijk grasland heeft tijd nodig. Agrarsich natuurbeheer naar natuurdoel Botanisch graslandbeheer Gebiedsplan landschappelijk waardevol grasland gerealiseerd % ontwikkelingsbeheer 2.54 instandhoudingsbeheer 58 Individueel & rustperiode tot 31 mei of Collectief weidevogelbeheer juni rustperiode tot 14 of 21 juni (belangrijk) algemeen 69 weidevogelgebied (zeer) soortenrijk 357 weidevogelgebied Akkerbeheer Randenbeheer op grasland op akker 54 Van de hectare agrarisch natuurbeheer in Gelderland ligt hectare binnen de EHS uit het Streekplan (zie 3.1). Deze hectares zijn vooral begrensd in de gebieden EHS-verweving. Tot nu toe is in de EHS hectare agrarisch natuurbeheer gerealiseerd. Hiervan ligt 89% in de gebieden EHS-verweving. Met een realisatie van 35% is de realisatie binnen de EHS een stuk lager dan de realisatie in het gehele Gebiedsplan. Voor de periode tot 218 moet nog hectare agrarisch natuurbeheer worden gerealiseerd. Agrarisch natuurbeheer Gebiedsplan gerealiseerd Jaaropgave 29 t/m 218 In de EHS Buiten de EHS 26 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

29 Gevlekte Orchis Agrarisch natuurbeheer in de PMJP-gebieden De realisatie van het Agrarisch Natuurbeheer maakt onderdeel uit van het ILG en is opgenomen in het PMJP. In de tabel en op kaart wordt een overzicht gegeven van de stand van zaken per PMJP-gebied van de realisatie Agrarisch Natuurbeheer. Gebieden PMJP-28 stand van zaken nr. agrarisch natuurbeheer gerealiseerd SAN Overgangsbeheer Jaaropgave agrarisch natuurbeheer 29 t/m 218 Binnenveld-Oost V LOG Kootwijkerbroek-Lunteren V Veldbeek-Erica-Appel V NL Arkemheen V Agrarische enclave Uddel-Elspeet V Harderwijk-Elburg/Hierdense Poort V Hattemer Poort V nr. agrarisch natuurbeheer gerealiseerd SAN Overgangsbeheer Jaaropgave agrarisch natuurbeheer 29 t/m 218 Epe-Vaassen/Wisselse Poort V Beekbergse Poort V Soerense Poort V Havikerpoort V Renkumse Poort V Baakse Beek A EVZ Dortherbeek A Gebiedsproces Dortherbeek A Eibergen-Oost A Neede-Borculo A Hupsel-Zwolle A Beltrum-Eibergen A t Grote Veld A 2 19 Stelkampsveld A Winterswijk-Oost A NL Winterswijk A NL De Graafschap A LOG Barchemse Veengoot A EVZ Oude IJssel A Keppel en omgeving A Groen in en om de stad Doetichem A 28 Gebiedsproces Oude IJsselstreek A Engbergen A NL Nieuwe Hollandse Waterlinie R NL Rivierenland R Regionaal Plan Bommelerwaard R LI Land van Maas & Waal R Rivierduinen R Groen-recreatief netwerk Arnhem-Nijmegen R NL Gelderse Poort R Buiten de PMJP-gebieden Agrarisch natuurbeheer Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 27

30 Gebieden PMJP-28 stand van zaken Realisatiepercentage NL Arkemheen Veldbeek-Erica-Appel Harderwijk-Elburg Agrarische enclave Uddel-Elspeet Hattemerpoort Epe-Vaassen / Wisselsepoort EVZ Dortherbeek Gebiedsproces Dortherbeek Beekbergse Poort Het Groote Veld Neede-Borculo LOG Kootwijkerbroek-Lunteren Soerense Poort LOG Barchemse Veengoot NL Graafschap Stelkampsveld Huppel-Zwolle Eibergen- Oost Beltrum-Eibergen Binnenveld-Oost Renkumse Poort Havikerpoort Keppel eo EVZ Oude IJssel Baakse Beek NL Winterswijk Winterswijk-Oost NL Rivierengebied Gebiedsproces Oude IJsselstreek NL Nieuwe Hollandse Waterlinie Groen recreatief netwerk Arnhem-Nijmegen Engbergen Landinr Land van Maas en Waal NL Gelderse Poort Rivierduinen Bommelerwaard 28 Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer

31 4.2 Realisatie Ganzenbeheer 4.3 Realisatie landschapsbeheer Wat is de doelstelling? Het ganzenbeheer maakt onderdeel uit van het Beleidskader Faunabeheer en wordt daarom in een aparte paragraaf behandeld. Sinds 24 zijn langs de rivieren Waal, Nederrijn en IJssel en aan de Randmeerkust gebieden als ganzenfoerageergebied begrensd. Van het beschikbare quotum voor Gelderland van hectare is nu hectare begrensd. Voor een groot deel overlappen de ganzenfoerageergebieden met beheersgebieden agrarisch natuurbeheer en met nieuwe natuur. Wanneer is sprake van realisatie ganzenbeheer? De oppervlakte waarvoor een beschikking ganzenbeheer in de SAN is verleend wordt beschouwd als gerealiseerd. Hoe staat het met het ganzenbeheer? In de twee jaar waarin het ganzenbeheer is opengesteld, is 6.1 hectare gerealiseerd. Daarmee is nu 7% van de doelstelling gerealiseerd. Ganzenbeheer Wanneer is sprake van realisatie landschapsbeheer? De oppervlakte waarvoor een beschikking landschapsbeheer in de SAN of de SN is verleend wordt beschouwd als gerealiseerd. Voor verrekening van lijnvormige landschapselementen is waar mogelijk gerekend met de werkelijke oppervlakte. Voor het bepalen van de oppervlakte van overige elementen is, met uitzondering van bomenrijen (5m breed), aangenomen dat deze 2,5 meter breed zijn. Voor het landschapspakket poel is afhankelijk van het pakket gerekend met 5, 1 of 2 m 2 per poel. Het landschapspakket raster is buiten beschouwing gelaten. De hier gepresenteerde resultaten zijn niet goed vergelijkbaar met de rapportages van Dienst Regelingen. Dienst Regelingen gebruikt omrekenfactoren die sterk afwijken van de hier gebruikte omrekenfactoren. Wat is op 1 januari 29 gerealiseerd? In het Gebiedsplan Natuur en Landschap Gelderland 28 kan in een zoekgebied van hectare landschapsbeheer worden afgesloten. In totaal is 918 hectare aan landschapsbeheer gerealiseerd. 1 Het landschapsbeheer is in 28 met 79 hectare afgenomen. In 28 hebben Het gerealiseerd Geldersch Landschap en Natuurmonumenten met de provincie afspraken gemaakt over rechtstreekse subsidiëring van het (landschaps-)beheer. De beschikkingen voor landschapsbeheer in de SnG zijn hiermee in de loop van 28 vervallen. Landschapsbeheer gerealiseerd gerealiseerd Vlakelement Lijnelement Puntelement (poelen) Rapportage realisatie nieuwe natuur en agrarisch natuurbeheer 29