Voorwoord. Wie tegen een goede gast niet vriendelijk is, zal er nooit één hebben

Transcriptie

1 Jaardocument 212

2 Voorwoord Het eerste dat u bij lezing van het jaardocument over 212 van de Dimence Groep zal opvallen is dat het document veel minder tekst bevat. De wettelijke verplichting om een uitgebreid jaardocument volgens allerlei formats op te stellen is komen te vervallen. Daardoor is dit document veel compacter en overzichtelijker geworden, maar niet minder toegankelijk en informatief. Minder hoeft dus zeker niet slechter te zijn. Dat vertaalt zich ook naar de uitdaging waar de Dimence Groep zich in het jaar 212 voor gesteld heeft gezien. De landelijke budgetkortingen op de geestelijke gezondheidszorg hebben ons voor de vraag gesteld: hoe kunnen we met minder middelen er toch voor zorgen dat de toegankelijkheid en kwaliteit van onze hulp gewaarborgd blijft? We kunnen vaststellen dat de inzet en passie van alle medewerkers van de Dimence Groep er voor heeft gezorgd dat ook in het jaar 212 er onverminderd is gewerkt aan een goede geestelijke gezondheid en kwaliteit van leven voor iedereen in onze regio. Daarbij zijn er weer mooie stappen gezet op het gebied van kwaliteit en innovatie van zorg. Ons kompas bij al deze ontwikkelingen wordt gevormd door onze kernwaarden gastvrijheid, veiligheid en resultaatgerichtheid. De inzet is om duurzaam te blijven investeren in de ontwikkeling van onze cliënten, patiënten en medewerkers. Wie tegen een goede gast niet vriendelijk is, zal er nooit één hebben Het thema gastvrijheid heeft op allerlei manieren haar betekenis gekregen binnen de Dimence Groep in het verslagjaar. Van praktische verbeteringen op facilitair gebied, door het aanbieden van WiFi voor gasten, maar ook door nieuwe stappen in ons project Mystery Patient en door deelname aan de landelijke competitie van Gastvrijheidszorg met sterren waar onze locatie Brinkgreven een mooie derde plaats in de wacht sleepte. We merken dat gastvrijheid meer en meer een logisch onderdeel van de basishouding wordt en daarmee daadwerkelijk op alle niveaus in de organisatie gaat leven. Veiligheid bereikt men niet door muren te bouwen, maar door deuren te openen Datgene wat voor onze gastvrijheid geldt, gaat ook op voor de kernwaarde veiligheid. Binnen onze branche is de Dimence Groep voorloper op het gebied van risicomanagement en patiëntveiligheid. Er wordt systematisch op alle plekken in de organisatie aandacht besteed aan de belangrijkste risicodossiers, zowel die op het gebied van patiëntveiligheid als de andere thema s (zoals voedselveiligheid, gebouwelijkheid en informatiebeveiliging). We kunnen zien dat de inspanningen hun vruchten beginnen af te werpen. Zo laat de inzet van maatregelen op het gebied van dwang en drang eind 212 een spectaculaire daling zien. Ook op het gebied van medicatieveiligheid werden prima resultaten geboekt. Geen groot gewin waar arbeidsvreugd ontbreekt Onze medewerkers zijn ons grootste goed. Zij maken het verschil als het gaat om goede resultaten van zorg en tevredenheid van cliënten en patiënten. In dat opzicht is het verheugend dat uit het medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) blijkt dat de tevredenheid over de hele linie in de afgelopen twee jaar sterk is gestegen. Dimence vindt zich terug in de top drie van geïntegreerde instellingen als het gaat om de resultaten van het MTO. Geld moet je niet achterna maar tegemoet lopen Het thema voor het jaar 212 in de zorg is zonder twijfel gevormd door de betaalbaarheid. De economische situatie maakt dat er offers worden gevraagd, ook aan zorg en welzijn. Dit betekent ook voor Dimence de maatschappelijke opdracht om te kijken of meer met minder is te realiseren. Het leveren van bovengemiddelde prestaties op alle resultaatgebieden is daarvoor een vereiste. De Dimence Groep neemt deel aan veel vergelijkende onderzoeken en blijkt het op inhoudelijk en bedrijfsmatige criteria goed te doen. Wel wordt duidelijk dat ook van een organisatie als de Dimence Groep de grenzen van het bezuinigen in zicht zijn. Goede kwaliteit vraagt om een rechtvaardige prijs. Directieverslag - Voorwoord i

3 Wees niet bang langzaam te gaan, wees alleen bang om stil te staan Het jaar 212 kenmerkte zich wederom door veel beweging. Halverwege het jaar is de Stichting Mindfit opgericht, die zich gaat richten op de basis ggz. Onze samenwerking met Oldenkotte kreeg een verdere verbreding en verdieping. De activiteiten en medewerkers van het algemeen maatschappelijk werk van Carinova werden overgenomen, Met bestaande ketenpartners werden de banden aangehaald en met nieuwe partners werd de samenwerking onderzocht. Op de valreep van het jaar werd door het specialistisch centrum voor Bipolaire Stoornissen het predicaat TOPGGz verdiend. Dit korte voorwoord van een meeslepend jaar maakt eens te meer duidelijk wat er gevraagd wordt van medewerkers in de geestelijke gezondheidszorg in het algemeen en van Dimence in het bijzonder. De Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur zijn er trots op dat onze medewerkers met drive en enorme betrokkenheid blijven werken aan de verbetering van de geestelijke gezondheidszorg in de regio. Onze dank en waardering gaan naar hen uit. Dit geldt eveneens voor allen betrokken bij onze medezeggenschapsorganen: regio- en divisieraden en centrale cliëntenraad, ondernemingsraad en onderdeelcommissies. Zij allen maken van de Dimence Groep een organisatie die er toe doet! Directieverslag - Voorwoord ii

4 Inhoudsopgave Voorwoord... i Inhoudsopgave... iii 1. Directieverslag Algemene informatie Algemene identificatiegegevens Doelstelling Kernactiviteiten Geografische gebieden Structuur van het concern Bezetting Financiële informatie Resultaten van het financiële beleid Financieringswijze Risico s en onzekerheden Financiële instrumenten Informatie van gedragscodes Normen voor goed bestuur Raad van Bestuur Raad van Toezicht Informatie over maatschappelijke aspecten van ondernemen People Planet Profit Informatie over onderzoek en ontwikkeling Scholing en opleiding Onderzoek Actuele ontwikkelingen Toekomstparagraaf Bijlage I Nevenfuncties Raad van Bestuur Bijlage II Samenstelling Raad van Toezicht Geconsolideerde jaarrekening Enkelvoudige jaarrekening Directieverslag - Inhoudsopgave iii

5 1 Algemene informatie 1.1 Algemene identificatiegegevens In tabel 1 worden de algemene identificatiegegevens weergegeven. Tabel 1 Algemene identificatiegegevens Gegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Stichting Dimence Groep Adres Nico Bolkesteinlaan 1 Postcode 7416 SB Plaats Deventer Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel adres info@dimence.nl Internetpagina Doelstelling Stichting Dimence Groep (hierna: de Dimence Groep) heeft de volgende doelstelling: De Dimence Groep helpt mensen met psychische problemen. Daarnaast wordt hulp geboden om psychische problemen te voorkomen. De kernwaarden van de Dimence Groep zijn: gastvrij, veilig en resultaatgericht. 1.3 Kernactiviteiten De kernactiviteiten bestaan uit: Specialistische medisch-psychiatrische en psychologische diagnostiek en behandeling/zorg voor jeugdigen, volwassenen en ouderen; Langdurige zorg voor zorgafhankelijke mensen, zowel volwassenen als ouderen; Openbare gezondheidszorg (OGGZ) en bemoeizorg; Forensische psychiatrie; Asielfunctie voor de mensen die vanwege de ernst van hun psychiatrische problematiek opgenomen moeten worden; Preventie van geestelijke gezondheidsproblemen; Maatschappelijke Dienstverlening 1.4 Geografische gebieden De Dimence Groep is geografisch georganiseerd in drie regio s (regio Hanzestreek, Midden- Overijssel en West-Overijssel). Daarnaast heeft de Dimence Groep een tweetal bovenregionale divisies (Maatschappelijke Dienstverlening en Jeugd & Autisme). De Kern, Stichting Maatschappelijke Dienstverlening maakt volledig onderdeel uit van de divisie Maatschappelijke Dienstverlening. Stichting tcentrum is een losstaande entiteit. De dienstverlening van de Dimence Groep bestrijkt primair de gemeenten zoals weergegeven in figuur 1. Figuur 1 Geografische gebieden Directieverslag - Algemene informatie 3

6 1.5 Structuur van het concern Op basis van de statuten van de Dimence Groep wordt de leidraad voor het intern toezicht gevormd door een reglement Raad van Toezicht en een reglement Raad van Bestuur. Hierin zijn onder meer afspraken vastgelegd rond benoeming, samenstelling, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en informatievoorziening. Beide reglementen zijn goedgekeurd en vastgesteld door de Raad van Toezicht. In de afspraken is onder meer vastgelegd op welke wijze de Dimence Groep zorg draagt voor goed bestuur, goed toezicht en adequate verantwoording in de gezondheidszorg. Deze regelingen zijn in overeenstemming met de zorgbrede Governance code. Het bestuur van de Dimence Groep is verantwoordelijk voor het totale concern dat bestaat uit vier stichtingen, namelijk Stichting Dimence, Stichting tcentrum, De Kern, Stichting Maatschappelijke Dienstverlening en Stichting E. van Thüringen. Stichting Dimence Groep staat aan het hoofd. De andere genoemde stichtingen zijn groepsmaatschappijen die onder de Dimence Groep vallen. De dienstverlening van de Dimence Groep wordt vooral vanuit de Zorgverzekeringswet en de AWBZ gefinancierd. De Dimence Groep beschikt over toelatingen om, op grond van dezelfde wetten, uitvoering te geven aan persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende begeleiding, activerende begeleiding, behandeling en verblijf. Een klein deel van de activiteiten wordt vanuit de WMO en justitie gefinancierd. Stichting tcentrum werkt in onderaanneming van de Dimence Groep en levert door de Zorgverzekeringswet gefinancierde zorg. De Kern, Stichting Maatschappelijke Dienstverlening biedt maatschappelijke dienstverlening die, op grond van de welzijnswet, wordt gefinancierd uit gemeentelijke middelen. De organisatiestructuur is ongewijzigd ten opzichte van voorgaand verslagjaar. De Dimence Groep heeft diverse medezeggenschapsorganen ingesteld die de Raad van Bestuur gevraagd en ongevraagd van advies dienen: Cliëntenraad Ondernemingsraad Vakgroepen Zowel voor de Cliëntenraad als voor de Ondernemingsraad is in de statuten van de Dimence Groep het formeel adviesrecht en recht van enquête vastgelegd. De vakgroepen hebben het formele recht niet, maar hebben wel een adviserende functie. Zie voor het organogram van de Dimence Groep figuur 2. Figuur 2 Organogram Dimence Groep Directieverslag - Algemene informatie 4

7 1.6 Bezetting In tabel 2 is een overzicht weergegeven met het aantal cliënten per leeftijdscategorie voor het jaar 212. Ten opzichte van het jaar 211 zijn minder mensen in zorg geweest. Deze daling kan deels verklaard worden door de invoering van de eigen bijdrage. Tabel 3 geeft een weergave van het geslacht per leeftijdsgroep. Tabel 2 aantal cliënten per leeftijdsgroep Aantal cliënten per leeftijdsgroep -18 jaar jaar > 65 jaar Totaal Op 1 januari 212 in zorg Nieuw in zorg in Waarvan eerste opnames Totaal in zorg Uitschrijvingen in Op 31 december 212 in zorg Tabel 3 Geslacht per leeftijdsgroep Geslacht per leeftijdsgroep -18 jaar jaar > 65 jaar Totaal Mannen 13% 32% 5% 5% Vrouwen 6% 36% 8% 5% Er zijn diverse diagnosegroepen vastgesteld. In tabel 4 is een overzicht zichtbaar waarin het percentage cliënten per diagnosegroep wordt weergegeven. De meestal cliënten vallen in de diagnosegroep stemmingsstoornissen en stoornissen in de kindertijd. Tabel 4 Percentage cliënten per diagnosegroep Percentage cliënten per diagnosegroep % Aan middelen verboden stoornissen 4% Angststoornissen 13% Delirium, dementie en amnestische en andere cognitieve stoornissen 5% Persoonlijkheidsstoornissen 8% Schizofrenie en andere psychotische stoornissen 8% Stemmingsstoornissen 2% Stoornissen in de kindertijd 24% Overig 18% Totaal 1% Tabel 5 geeft een overzicht van het totaal aantal bedden en het totaal aantal plaatsen in het jaar 212. Hierbij is tevens een onderverdeling gemaakt in het aantal toegelaten 1 bedden/plaatsen en het aantal bedden/plaatsen bezet. Tabel 5 Capaciteit Bedden en behandelplaatsen Aantal toegelaten Aantal bezet Totaal bedden Waarvan bedden volwassenen en ouderen Waarvan bedden kinderen en jeugd Waarvan bedden verslaving 34 - Totaal plaatsen Waarvan plaatsen kleinschalig wonen Waarvan plaatsen logeeropvang - 6 De productie in het verslagjaar wordt weergegeven in tabel 6 op pagina zes. In tabel 7, op de volgende pagina, is een overzicht weergegeven van het gemiddeld aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar en het gemiddeld aantal personeelsleden. Hierbij is een onderverdeling gemaakt in de Dimence Groep, Stichting Dimence, Stichting tcentrum en De Kern, Stichting Maatschappelijke Dienstverlening. Daarnaast wordt in tabel 7 het gemiddeld aantal fulltime-equivalent (hierna: FTE) en het aantal FTE per einde verslagjaar weergegeven. De bedrijfsopbrengsten in het jaar 212 worden weergegeven in tabel 8 op pagina zes. Voor overige financiële informatie wordt verwezen naar paragraaf Het aantal toegelaten bedden wordt niet meer aangepast. Directieverslag - Algemene informatie 5

8 Tabel 6 Productie Productie in verslagjaar Aantal Geopende DBC s Gesloten DBC s Dagen met verblijfszorg Waarvan ZZP-dagen Deeltijdbehandelingen (dagdelen) Ambulante contacten Dagdelen dagactiviteiten Het aantal geopende DBC s is in het jaar lager dan het jaar 211. Dit kan gedeeltelijk verklaard worden door de invoering van de eigen bijdrage. Door de invoering was het aantal nieuwe cliënten lager dan in het jaar 211. Daarnaast zijn de DBC s in de categorie aanpassingsstoornissen vanaf het jaar 212 niet meer declarabel. Door deze wijziging is het aantal in behandeling zijnde cliënten verminderd. Tabel 7 Personeel Personeel De Kern tcentrum Dimence Dimencegroep Personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Gemiddeld aantal personeelsleden in loondienst Aantal FTE in loondienst per einde verslagjaar Gemiddeld aantal FTE in loondienst Het aantal FTE is in het verslagjaar met zes afgenomen ten opzichte van het jaar 211. Conform het beleid binnen de Dimence Groep wordt bij de berekening van het gemiddeld aantal FTE het aantal stagiaires niet meegeteld. Tabel 8 Bedrijfsopbrengsten in verslagjaar Bedrijfsopbrengsten in verslagjaar Bedrag in Totaal bedrijfsopbrengsten Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten en/of subsidies Waarvan niet gebudgetteerde zorgprestaties Waarvan subsidies (inclusief overige WMO-prestaties) Waarvan overige opbrengsten De post overige niet-gebudgetteerde zorgprestaties laat een stijging zien ten opzichte van het jaar 211. Deze stijging wordt veroorzaakt door een toename van de opbrengsten geïndiceerde preventie, eerstelijns zorg en Praktijk Ondersteuning Huisartsen GGZ (hierna: POH GGZ). De post overige opbrengsten laat een stijging zien ten opzichte van vorig jaar. Deze stijging is hoofdzakelijk te verklaren door een eenmalige inkoopkorting en een afrekening van een verhuurcontract over Directieverslag - Algemene informatie 6

9 2 Financiële informatie 2.1 Resultaten van het financiële beleid De resultaten van het financiële beleid en de financieringswijze worden in deze paragraaf nader beschreven. Daarnaast worden diverse financiële ratio s weergegeven. Het jaar 212 is met een positief resultaat van 3,9 miljoen afgesloten. Het resultaat over het jaar 212 wordt voor een deel bepaald door incidentele baten. Zie voor een overzicht van de financiële resultaten tabel 9. Tabel 9 Financiële resultaten Financiële resultaten Baten Lasten Resultaat voor afschrijving Afschrijving Financiële baten Resultaat voor resultaatbestemming Tabel 1 geeft een overzicht van diverse financiële ratio s over het jaar 212. De resultaatratio is ten opzichte van het jaar 211 verbeterd. De solvabiliteit (eigen vermogen/balanstotaal) bedraagt voor het verslagjaar 24,8% en is verbeterd ten opzichte van het jaar 211 en 21. Met betrekking tot de liquiditeit zijn de current ratio en de quick ratio nader bepaald. Zowel de quick ratio als de current ratio zijn ten opzichte van het jaar 211 licht gestegen. Tabel 1 Financiële ratio's Ratio s Vaststelling Resultaatratio (Jaarresultaat / totale opbrengst) 2,53% 2,21% Solvabiliteit (Eigen vermogen / balanstotaal) 24,8% 21,39% Solvabiliteit (Eigen vermogen / totale opbrengsten) 23,66% 21,46% Liquiditeit (Quick ratio: vlottende activa / kort vreemd vermogen),86,8 Liquiditeit (Current ratio: vlottende activa / exclusief liquide middelen / kort vreemd vermogen),83, Financieringswijze Wettelijk budget In het verslagjaar is de Dimence Groep voor 86% gefinancierd vanuit wettelijk budget. Het wettelijk budget voor de Zorgverzekeringswet en de AWBZ is gebaseerd op de toegekende productieafspraken. Het totale wettelijk budget is 1,9 miljoen lager dan in het jaar 211, waarbij het totale budget voor 2,7 miljoen is aangepast als gevolg van een index. In het jaar 212 was er sprake van een grote korting op het wettelijk budget voor de Zorgverzekeringswet, namelijk een korting van 7,5 miljoen. Er zijn maatregelen genomen om deze korting op te vangen. De maatregelen hebben voor het merendeel betrekking op verhogen van de productiviteit, een bezuinigingstaakstelling voor ondersteunende diensten, het uitvoeren van portfolioanalyses, het verhogen van het verdienmodel voor een aantal specifieke activiteiten en besparingen op vastgoed. Het budget voor de AWBZ is in het verslagjaar verhoogd door extra gelden in het kader voor langdurige zorg. Daarnaast is het budget verhoogd als gevolg van extra productieafspraken. In het verslagjaar is met behulp van deze gelden extra personeel ingezet in de langdurige zorg. De extra gelden voor de langdurige zorg komen met ingang van het jaar 213 weer te vervallen. In het jaar 212 is de sturing omgebogen van sturing op functiegerichte budgettering (hierna: FB paramaters), naar sturing op basis van prestatiebekostiging. Dit omdat de prestatiebekostiging vanaf 1 januari 213 ingaat. Zowel bij de Zorgverzekeringswet als bij de AWBZ was er sprake van overproductie in FB parameters. Deze overproductie wordt niet vergoed. In termen van prestatiebekostiging was er geen sprake van overproductie. Directieverslag - Financiële informatie 7

10 Overige opbrengsten Naast het wettelijk budget wordt de Dimence Groep vanuit andere bronnen gefinancierd. De opbrengsten uit de overige financieringsbronnen (onder andere WMO en POH) zijn voor de gerealiseerde productiewaarde opgenomen. Een overzicht van ontvangen subsidies staat in de jaarrekening bij de toelichting op de resultatenrekening. Per subsidiestroom zijn de opbrengsten en kosten weergegeven. Gemiddelde opbrengsten en personeelskosten (in euro s) per FTE De gemiddelde personeelskosten per FTE laten een stijging zien als gevolg van de indexatie en loonsverhoging conform CAO. De gemiddelde opbrengsten wettelijke budget per FTE blijven ten opzichte van het jaar 211 nagenoeg gelijk. Zie voor een verdere toelichting, tabel 11. Tabel 11 Gemiddelde kosten/opbrengsten per FTE Gemiddelde kosten en opbrengsten per FTE (in euro s) Gemiddelde personeelskosten per FTE Gemiddelde opbrengst wettelijk budget per FTE Directieverslag - Financiële informatie 8

11 3 Risico s en onzekerheden In de afgelopen jaren heeft de Dimence Groep hard gewerkt aan één van haar kernwaarden: een veilige en risicobewuste Dimence Groep dat, indien nodig, verantwoording kan afleggen aan externen. Dit heeft geresulteerd in de inrichting van een integraal risicomanagementsysteem volgens het ISO 31 model. De aandacht voor en de sterke betrokkenheid bij dit onderwerp maakt dat risicomanagement goed is geïntegreerd in de planning- en controlcyclus. Daardoor is het zowel op strategisch, tactisch als op operationeel niveau ingebed in de organisatie. Risicodossiers Dimence heeft tien risicodossiers onderkend: dwang & drang veilig werken medicatieveiligheid suïcide-preventie psychiatrische en somatische comorbiditeit voedselveiligheid gebouwveiligheid informatiebeveiliging personeel financiën Voor ieder risicodossier is een portefeuillehouder benoemd. Elk organisatieonderdeel heeft, als onderdeel van de beleidscyclus, een eigen risicomanagementplan opgesteld en gemonitord. Over de risicodossiers is periodiek gerapporteerd aan de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht heeft een commissie Kwaliteit en Veiligheid ingesteld. De 1 risicodossiers staan standaard op de agenda van de Raad van Bestuur, de Raad van Toezicht, Concernoverleg en andere overlegvormen binnen de Dimence Groep. Daarmee is de monitoring geborgd. Er is een ontwikkelgroep risicomanagement ingesteld, waarin expliciet aandacht wordt besteed aan risicomanagement binnen de organisatie. In de jaarplannen zijn de risicodossiers opgenomen en wordt periodiek gerapporteerd over de voortgang ten opzichte van de jaarplannen. Volwassenheidsanalyse en beleidsplan Aan de hand van de ISO 31 is in het jaar 212 door AON een volwassenheidsanalyse uitgevoerd. De Dimence Groep scoort hier een drie (op een schaal van één tot vijf) en heeft zichzelf niveau vier ten doel gesteld. Verder leidt de analyse tot een positief beeld van de realisatie, inbedding en borging van risicomanagement in de organisatie. Fraudebeheersing Bij het vaststellen van de processen is expliciet beoordeeld of er risico s op het gebied van fraude aanwezig zijn. De risico s op het gebied van fraude worden zo veel mogelijk afgedekt door beheersingsmaatregelen in het proces. Hierbij kan gedacht worden aan functiescheiding, steekproefsgewijze controles, totaalcontroles op kritische processen, verbandcontroles en diverse andere control-maatregelen. Binnen de Dimence Groep is in het afgelopen jaar geen fraude geconstateerd. De externe accountant zal bij de accountantscontrole frauderisico s moeten herkennen, voor zover deze frauderisico s leiden tot materiële controles in de jaarrekening. Tijdens de accountantscontrole zijn geen materiële risico s van fraude geconstateerd. Directieverslag - Risico s en onzekerheden 9

12 4 Financiële instrumenten Algemeen De interne beheersing bestaat enerzijds uit een kwaliteitsmanagementsysteem en anderzijds uit diverse beheersmaatregelen. De (administratieve) organisatie en de administratieve systemen zijn dusdanig ingericht dat sprake is van een goede managementcontrol. De dienst Control, Financiën & Informatievoorziening (hierna: CF&I) bewaakt de gestelde kaders en zorgt voor de periodieke managementinformatie. Deze managementinformatie vormt een wezenlijk onderdeel van de beleidscyclus. De resultaten, voortgangs- en sturingsresultaten worden maandelijks op Dimence niveau en per regio, divisie en dienst gerapporteerd aan de Raad van Bestuur. De rapporten worden in de managementoverleggen besproken. Daarnaast worden rapportages op groepsniveau verstrekt aan de Raad van Toezicht en de Auditcommissie. Deze rapportages worden in de vergadering van de Auditcommissie en van de Raad van Toezicht besproken. De ontwikkeling van de rapportages wordt door andere functionarissen uitgevoerd dan degenen die de rapportages opstellen. Daarbij zijn diverse controlemaatregelen opgenomen om de betrouwbaarheid te waarborgen. De managementrapportages bestaan uit financiële sturingsinformatie, personeelsgegevens, ziekteverzuim, productiegegevens en enkele zorginhoudelijke parameters. Behalve een papieren rapportage is in het datawarehouse diverse sturingsinformatie op detailniveau beschikbaar. Deze overzichten worden dagelijks bijgewerkt en geven directies, managers en teamleiders specifieke, gerichte en actuele sturingsinformatie. Monitoring Interne Beheersing Vanuit landelijke regelingen en vanuit de HKZ-certificering worden eisen gesteld aan de processen in de organisatie en de controle daarvan. Hiervoor is een team ingericht dat volgens een auditprogramma zorg draagt voor de uitvoering van interne en externe audits. Dit plan wordt aangepast aan de landelijke ontwikkelingen, alsook wanneer er intern ontwikkelingen zijn waarvoor AO/IC-maatregelen nodig zijn. Periodiek wordt over de uitkomsten van de uitgevoerde audits gerapporteerd aan de Raad van Bestuur. De rapporten worden besproken in de Auditcommissie. Op basis van de aanbevelingen wordt besloten tot verbeteracties. Door toepassing van het Health Care Control Web wordt de ontwikkeling van de interne beheersing gemonitord. Uit deze monitoring blijkt dat het beheersingskader van de Dimence Groep van een goed niveau is en zich sinds de vorige meting verder heeft ontwikkeld. Zie voor het spinmodel figuur 3. Cost Management, Planning & Control, productie GGZ en ICT laten de grootste verbeterslag zien. In vergelijking met de algemene benchmark GGZ scoort de Dimence Groep over de hele linie boven het gemiddelde. Figuur 3 Healthcare Controlweb Dimence Directieverslag - Financiële instrumenten 1

13 5 Informatie van gedragscodes 5.1 Normen voor goed bestuur De Dimence Groep is een stichting met een Raad van Toezicht en een driehoofdige Raad van Bestuur. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van zowel de Raad van Toezicht als de Raad van Bestuur zijn vastgelegd in de statuten van de stichting. In het reglement Raad van Toezicht en het reglement Raad van Bestuur zijn de specifieke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden uitgewerkt. De verdeling van de verantwoordelijkheden tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur is schriftelijk en inzichtelijk vastgelegd. Dit geldt ook voor de manier waarop eventuele conflicten tussen beide organen zijn geregeld. De Dimence Groep hanteert de principes van de Zorgbrede Governance Code en voldoet daar vrijwel volledig aan, met uitzondering van de maximale zittingstermijn van de leden van de Raad van Toezicht. Op grond van de code is in het jaar 29 uitgebreid gesproken over het rooster van aftreden door de Raad van Toezicht. Op grond hiervan is besloten voor nieuw te benoemen leden van de Raad van Toezicht uit te gaan van een benoemingsperiode van vier jaar, met de mogelijkheid van herbenoeming voor nog één periode van vier jaar. Voor zittende leden van de Raad van Toezicht geldt dit principe eveneens, maar bestaat de mogelijkheid om de zittingstermijn met een periode van maximaal vier jaar te verlengen als er sprake is van risico s voor de continuïteit van het toezicht (dat wil zeggen de Raad van Toezicht of één van haar commissies). In al haar activiteiten is de Dimence Groep ambitieus waar het gaat om openheid, fatsoen en integriteit. Toch kunnen zich misstanden voordoen. De instelling van een klokkenluidersregeling stelt medewerkers in staat om een (vermeend) misstand in een vroeg stadium en op een veilige manier te melden. Hiervoor is een meldpunt klokkenluider ingericht dat is belegd bij een externe vertrouwenspersoon. In het verslagjaar zijn geen meldingen gedaan. Bij het opstellen van deze klokkenluiderregeling heeft de Dimence Groep als uitgangspunt genomen: Het gestelde in de Zorgbrede Governancecode 21 van GGZ-Nederland over de klokkenluiderregeling; De Verklaring van de Stichting van de Arbeid inzake het omgaan met vermoedens van misstanden in ondernemingen ; De voorbeeldprocedure van de hiervoor genoemde verklaring. De notitie van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in overeenstemming met de Minister van Buitenlandse Zaken. Eén en ander heeft geleid tot een gedegen regeling. Over deze regeling is met medewerkers gecommuniceerd en de regeling is opgenomen in het handboek Dimence dat voor alle medewerkers via intranet te raadplegen is. 5.2 Raad van Bestuur Statutair is vastgelegd dat de Raad van Bestuur belast is met de besturing van de Dimence Groep en daarin eindverantwoordelijkheid draagt. De Raad van Bestuur bestuurt op strategische, financiële, inhoudelijke en organisatorische aangelegenheden. Binnen de Raad van Bestuur wordt gewerkt met een portefeuilleverdeling en aandachtsgebieden (zie navolgende tabel), dat neemt niet weg dat er sprake blijft van integrale verantwoordelijkheid. Directieverslag - Informatie van gedragscodes 11

14 Tabel 12 Samenstelling Raad van Bestuur op 31 december 212 Naam Functie Aandachtsgebieden drs. S.P. Bangma Voorzitter Raad van Toezicht Bestuur FPC Oldenkotte Dienst Bestuur & Beleid Divisie Jeugd & Autisme Divisie Forensische psychiatrie; HRM Vastgoed Ondernemingsraad Regio Midden-Overijssel 'tcentrum Risicomanagement Vakgroep Verpleging & Verzorging Vakgroep Vaktherapie & Vakbegeleiding Ouderen Psychoanalyse Diversiteit drs. E. Klunder Lid Divisie maatschappelijke dienstverlening (De Kern) Bestuurssecretariaat Control, Financiën & Informatievoorziening Informatisering & Automatisering Centrale Cliëntenraad Regio Hanzestreek INTEND Centra voor werk en psyche BV Diagnose Behandel Combinatie (DBC) ZorgZwaartePakketten (ZZP) Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) Marketing & Sales Vakgroep sociale wetenschappen Eerstelijns GGZ Auditcommissie H.I.C. van der Wal Psychiater Lid Kennismanagement Opleidingen (A, P, GGZ, VS) Facilitair bedrijf Familiebeleid Regio West-Overijssel Eerste geneeskundige taken Zorgprogramma Board Vakgroep Geneeskunde & Psychiatrie Verslavingszorg Gastvrijheid Commissie Kwaliteitsverbetering Terugdringen Dwang & Drang Voor alle leden van de Raad van Bestuur zijn de afspraken over de functie, arbeidsvoorwaarden en de gevolgen van de tussentijdse beëindiging van de arbeidsovereenkomst gebaseerd op de adviesregeling van de Beloningscode Bestuurders in de Zorg (BBZ) van de NVTZ en de NVZD. Alle leden van de Raad van Bestuur bekleden meerdere nevenfuncties. Deze nevenfuncties zijn goedgekeurd door de Raad van Toezicht, waarmee belangenverstrengeling door de Raad van Bestuur is voorkomen. Het overzicht met nevenfuncties is opgenomen in bijlage 1. Directieverslag - Informatie van gedragscodes 12

15 5.3 Raad van Toezicht De Raad van Toezicht ziet toe op de strategie, de prestaties en de bedrijfsvoering van het concern, alsook op het goed functioneren van de Raad van Bestuur. Voor de Raad van Toezicht geldt een algemeen competentieprofiel, waarin is beschreven welke kennis - en achtergrond - binnen de Raad aanwezig moet zijn. In dit profiel worden ook de eisen beschreven die gesteld worden aan het functioneren en de onafhankelijkheid van individuele raadsleden. Om belangenverstrengeling te voorkomen is hierin vastgelegd dat alleen leden kunnen toetreden die op geen enkele manier een direct belang hebben bij het concern. De Raad van Toezicht bestaat uit acht leden die allen lid zijn van de NVTZ. Zij ontvangen voor hun werkzaamheden een jaarlijkse vergoeding conform de richtlijn Honorering raden van toezicht van zorginstellingen van de NVTZ. Deze vergoeding is vermeld in de jaarrekening. Een uitgebreide beschrijving van de samenstelling van de Raad van Toezicht, de functies binnen de Raad, de nevenfuncties en het rooster van aan- en aftreden is opgenomen in bijlage 2. In het kader van de beoogde integratie met FPC Oldenkotte is de voorzitter van de Raad van Toezicht van Oldenkotte (mw. J. Nods-Koster) toegetreden tot de Raad van Toezicht van de Dimence Groep. Aan de Raad van Toezicht van Oldenkotte is de heer H. Zweers van de Raad van Toezicht van de Dimence Groep toegevoegd. Deze toevoeging is conform de gesloten samenwerkingsovereenkomst. In het verslagjaar is de heer J.J.P. Reintjes herbenoemd voor een periode van vier jaar. In het verslagjaar is de heer L.C. Bruggeman toegetreden tot de Raad van Toezicht. Mevrouw G. Wallinga heeft inhoudelijke en operationele ervaring in de zorgsector. Mevrouw G. Wallinga werkt als manager in de sector Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg. De Raad van Toezicht maakt gebruik van diverse overlegorganen die haar in staat stelt om toezicht te houden op het concern vanuit een juiste balans tussen betrokkenheid en afstand: Reguliere vergadering De Raad van Toezicht heeft in 212 tien keer vergaderd, waarvan tweemaal gedeeltelijk zonder Raad van Bestuur. Algemene en bestuurlijke zaken, alsook risicomanagement zijn vaste onderwerpen op de agenda. Bij de bespreking van de jaarrekening en de managementletter was de externe accountant aanwezig. Agenda- en Remuneratiecommissie Samen met de Raad van Bestuur bereidt het presidium de vergaderingen van de Raad van Toezicht voor. Deze commissie bestaat in het jaar 212 uit de heren F.A. Van Kesteren, de heer S. Terpstra en mevrouw J. Nods. Naast de reguliere vergaderingen heeft deze commissie functioneringsgesprekken gevoerd met elk lid van de Raad van Bestuur afzonderlijk en met de Raad van Bestuur als totaal. Ter voorbereiding daarvan zijn gesprekken gevoerd met delegaties uit het tweede echelon, de OR en de Centrale Cliëntenraad, zodat de Raad van Toezicht zich een goed beeld kan vormen van het functioneren van de Raad van Bestuur. Namens de Raad van Bestuur neemt de heer Bangma deel in deze commissie. Auditcommissie Het doel van de Auditcommissie is om financiële en budgettaire zaken te bewaken en daarover te adviseren aan de Raad van Toezicht. In het verslagjaar zijn de heren J.J.P. Reintjes en H. Zweers lid van de Auditcommissie. De accountant is tweemaal per jaar aanwezig bij het overleg van de Auditcommissie. Namens de Raad van Bestuur neemt de heer Klunder deel in deze commissie. Commissie Kwaliteit en Veiligheid Deze commissie is in het jaar 211 opgericht. Mevrouw G. Wallinga, de heer G. de Haan en de heer L.C. Bruggeman hebben zitting in deze commissie. Namens de Raad van Bestuur neemt mevrouw H.I.C. van der Wal deel. Ondernemingsraad en Centrale Cliëntenraad Een delegatie van de Raad van Toezicht woont tweemaal per jaar een vergadering bij van de Raad van Bestuur met de Centrale Cliëntenraad en met de Ondernemingsraad. Tijdens deze vergadering wordt in ieder geval de samenwerking tussen de Raad van Bestuur en de medezeggenschap geëvalueerd. Directieverslag - Informatie van gedragscodes 13

16 Evaluatie functioneren De Raad van Toezicht evalueert jaarlijks het eigen functioneren en dat van de Raad van Bestuur. Op basis hiervan vindt een functioneringsgesprek met de Raad van Bestuur plaats. Na dat gesprek evalueren beide organen het onderling functioneren. Om zich op de hoogte te houden van relevante ontwikkelingen nemen de leden van de Raad van Toezicht met enige regelmaat deel aan workshops en symposia. Daarnaast is er ieder jaar een (interne) studiemiddag rond een actueel thema, in het jaar 212 was dat de ontwikkelingen in de forensische psychiatrie samen met de Raad van Toezicht van FPC Oldenkotte. Jaarlijks wordt een dag uitgetrokken om een werkbezoek te brengen aan diverse locaties. Leden van de Raad van Toezicht zijn geabonneerd op de wekelijkse nieuwsbrieven van Zorgvisie en de GGZ-Nederland nieuwsbrief. Daarnaast voorziet de Raad van Bestuur de leden van de Raad van Toezicht met grote regelmaat van actuele informatie en nieuwsberichten vanuit de GGZ die voor de Raad van Toezicht van belang zijn. Directieverslag - Informatie van gedragscodes 14

17 6 Informatie over maatschappelijke aspecten van ondernemen De Dimence Groep is een ambitieuze organisatie. Dat geldt niet alleen voor de behandeling en zorg, maar ook voor de bijdrage aan de maatschappij als geheel. Daarom wordt specifiek ingezet op Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (hierna: MVO). In het jaar 21 is een werkgroep MVO opgericht. De werkgroep komt vijf keer per jaar bijeen om diverse aspecten met betrekking tot MVO te bespreken. Dit verslagjaar is er expliciet aandacht gevraagd voor en gegeven aan de balans people, planet en profit. Daarnaast is MVO besproken in de vergaderingen van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht. Tevens is de Dimence Groep in het jaar 212 lid geworden van MVO Nederland, een netwerkorganisatie die het Maatschappelijk Ondernemen wil bevorderen door ontmoetingen te organiseren en kennisuitwisseling mogelijk te maken tussen diverse organisaties. De bijeenkomsten worden viermaal per jaar georganiseerd waarbij de Dimence Groep haar inbreng levert. Het MVO-beleid is geformuleerd en vastgesteld. Voor zowel de korte als voor de lange termijn zijn doelstellingen vastgelegd. Er is een plan gemaakt om daar in de komende jaren concreet vorm aan te geven. In het verlengde van de missie en visie heeft de Dimence Groep een MVO-visie geformuleerd. Deze luidt: De Dimence Groep beoogt als maatschappelijke onderneming haar maatschappelijke doelstellingen op een maatschappelijk verantwoorde manier uit te voeren. De Dimence Groep is in het verslagjaar een contact aangegaan met psychiatrisch Ziekenhuis RAB in Kroatië. In het jaar 212 heeft de Dimence Groep een vrachtwagen met (medische) goederen naar Kroatië gestuurd. Het streven is om in het jaar 213 met een aantal medewerkers van de Dimence Groep het psychiatrisch Ziekenhuis te bezoeken, om onze kennis over te dragen. Geestelijke gezondheid is de core business van de Dimence Groep. Daarom maakt de Dimence Groep zich voornamelijk sterk op het gebied van people in de meest brede zin: Cliënten en naastbetrokkenen, medewerkers, vrijwilligers, partnerinstellingen, stakeholders, de lokale en regionale omgeving en eventueel daarbuiten. Specifieke aandacht gaat daarbij uit naar de kwetsbare mensen in de samenleving. Daarnaast wil de Dimence Groep ervoor zorgen dat haar ecologische voetafdruk zo klein mogelijk is. Verder beoogt de Dimence Groep efficiënter en dus goedkoper bedrijfsprocessen op de langere termijn. Hierbij wordt gelet op de gevolgen voor de directe omgeving en infrastructuur en op het totale effect van de (inkoop)kosten. 6.1 People In haar aard en dienstverlening is de Dimence Groep een mensgerichte organisatie: de ontwikkeling van mensen staat centraal, of dat nu gaat om cliënten, hun naasten of de medewerkers. Met betrekking tot de ontwikkeling van de medewerkers is binnen de dienst HRM een beleid ontwikkeld rond duurzame inzet van personeel. Binnen de Dimence Groep is sinds dit verslagjaar een Commissie Ethiek (voorheen een werkgroep) opgericht. Het doel van deze commissie is de ethische aspecten van het werken bij de Dimence Groep op de agenda te houden, te adviseren en het beleid scherp te houden. Er is een nauwe relatie met het uitvoeren van Moreel Beraad en de ontwikkelingen op het gebied van Levensbeschouwing. Door op een gestructureerde manier met elkaar te spreken over grote en kleine dilemma s in de zorg, verbetert de kwaliteit van de hulpverlening. Binnen de Dimence Groep wordt actief een plek geboden aan cliënten om hun bijdrage aan de organisatie te leveren, denk bijvoorbeeld aan een interne postfunctie, onderhoud van terreinen en dergelijke. Dit biedt toegevoegde waarde voor de cliënt en voor de organisatie. Door een zinvolle dagbesteding doet de cliënt ervaring op, wat in veel gevallen leidt tot een groeiend gevoel van eigenwaarde. De Dimence Groep ontvangt extra inzet op de ondersteunende processen die zij anders zou moeten uitbesteden. Daarnaast zet de Dimence Groep (ex-)cliënten in als ervaringsdeskundige binnen het primaire proces. Ook kent de Dimence Groep een behoorlijk aantal vrijwilligers. Directieverslag - Informatie over maatschappelijke aspecten van ondernemen 15

18 6.2 Planet In het verslagjaar is gestreefd de bewustwording van milieubewust handelen te stimuleren. Het besef dient gecreëerd te worden dat als iedereen een kleine bijdrage levert, dat bij elkaar een grote stap vooruit is. In dit kader vallen ook het dubbelzijdig printen en het uit of lager zetten van de verwarming s avonds en in het weekend. Verder is op intranet een marktplaats gecreëerd, waar tweedehands artikelen geruild of verkocht kunnen worden. De Dimence Groep heeft op intranet een uitgebreid milieuhandboek opgenomen. Hierin is vastgelegd hoe medewerkers met verschillende afvalsoorten moeten omgaan. Zo wordt afval dus zoveel als mogelijk gescheiden. Behalve het afnemen van groene stroom wordt ook nagedacht over het terugbrengen van het energieverbruik. De mogelijkheden van het gebruik van biogas installaties in combinatie met een warmte koude opslag installatie (hierna: WKO) worden onderzocht. Voor de langere termijn is een vierjarenplan energiezorg ontwikkeld. Binnen het inkoopproces is meer aandacht voor duurzaamheid. Zo worden binnengekomen offertes beoordeeld op verschillende criteria, waaronder duurzaamheid. Ook het nieuwe werken valt onder de noemer MVO, omdat het bijvoorbeeld leidt tot minder te overbruggen kilometers of minder ruimtebeslag. Dit ruimtebeslag is in zichzelf ook een aandachtspunt in het jaar Profit De aandacht voor het nieuwe werken is al aan de orde geweest. Ook de activiteiten rond het inkoopbeleid zijn tegelijk te duiden als activiteiten op het vlak van profit. Een ander aspect van profit is om de aanwezige kennis in de organisatie op een juiste manier te ontsluiten en in te zetten om de organisatie als geheel efficiënter te maken. Directieverslag - Informatie over maatschappelijke aspecten van ondernemen 16

19 7 Informatie over onderzoek en ontwikkeling 7.1 Scholing en opleiding De Dimence Groep is een erkende opleidingsinstelling voor alle GGZ-beroepen binnen de CONO beroepenstructuur. De Dimence Groep werkt daarin samen met Opleidingsinstituut PPO in Groningen, Stichting Postacademisch Onderwijs Nijmegen (hierna: SPON), de RINO Groep in Utrecht en Amsterdam, Stichting GGZ-VS en een zestal MBO/HBO onderwijsinstellingen. De Dimence Groep biedt een werkplek met begeleiding voor het praktijkgedeelte van de opleidingen. Het aanbod bestaat uit opleidingen tot klinisch psycholoog, gezondheidszorgpsycholoog, psychiater, psychotherapeut en verpleegkundig specialist. Binnen de kaders van hun opleiding leren medewerkers een breed scala aan diagnostiek-, behandel- en verpleegkundige activiteiten. Een tabel met de in- en doorstroom van de opleidingsplaatsen is weergegeven in de tabel 13. Tabel 13: In- en doorstroom opleidingsplaatsen Instroom Instroom Doorstroom Totaal Opleidingsplaats Aantal Fte Fte Fte GZ Psycholoog 11 7,75 14,5 22,25 Klinisch Psycholoog 2,13 13,28 13,41 Psychiater 8 3,3 23,52 26,82 Psychotherapeut 2 1,45 4,96 6,41 Verpleegkundig specialist 1 7,86 14,82 22,68 Projecten In het verslagjaar zijn meerdere ontwikkelingen geweest met betrekking tot het optimaliseren van de opleidingen. In het jaar 212 is een start gemaakt met een haalbaarheidsonderzoek naar de realisatie van een ambulant Leerhuis in de GGZ. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met studenten van drie hogescholen. Het ambulante leerhuis biedt een HBO-verpleegkundige een mogelijkheid om wijkgericht te leren en te werken. De Dimence Groep beschikt op dit moment al over meerdere klinische leerhuizen, waarbij de meerwaarde voor de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van de leerplaats al bewezen is. In het jaar 212 is tevens gestart met een pilot verzorgende maatschappelijke zorg (hierna: VMZ). Het doel van deze pilot is het analyseren of de Dimence Groep geschikte leerplekken heeft voor deze groep stagiaires en wat met betrekking tot begeleiding van deze specifieke groep mogelijk is. Nadat de pilot afgerond is, kan tevens een indicatie gegeven worden over de toekomst van deze nieuwe beroepsgroep binnen de Dimence Groep. Leren via internet en E-Learning De Dimence Groep biedt een uitgebreid intern opleidings- en trainingsaanbod aan in de vorm van internetopleidingen. Medewerkers worden gestimuleerd om hiervan gebruik te maken en hun eigen ontwikkeling ter hand te nemen. De Dimence Groep is alert op mogelijkheden om het leervermogen van de organisatie nog verder te vergroten. In het verslagjaar heeft de GGZ Ecademy vorm gekregen. In dit initiatief hebben 32 ggz instellingen hun krachten gebundeld om E- learningmodules te ontwikkelen en in te kopen. Enerzijds biedt deze vorm van samenwerking de mogelijkheid om tegen redelijke kosten te beschikken over actuele en didactisch goede E-Learning. Anderzijds levert de samenwerking een bijdrage aan het borgen en delen van kennis binnen GGZinstellingen. In het jaar 212 zijn modules ontwikkeld rond psychopathologie, psychofarmacologie, injecteren, psychiatrie & verslaving en motiverende gespreksvoering. 7.2 Onderzoek Binnen de Dimence Groep worden de maatschappelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen op het GGZ gebied nauwlettend gevolgd. De Dimence Groep ondersteunt de vertaalslag van allerlei ontwikkelingen naar de praktijk. In het jaar 212 is op projectmatige wijze vanzelfsprekend aandacht besteed aan grote ontwikkelingen, waaronder ROM, EMH, zorgprogramma s en zorgpaden, elektronisch voorschrijven, betrekken van naasten, ervaringsdeskundigen en vrijwilligers bij de behandeling, dwang en drang en duurzame inzetbaarheid. Daarnaast wordt gestimuleerd dat de organisatie zich blijft ontwikkelen, door te stimuleren dat vernieuwende en innovatieve ideeën tot uitvoering worden gebracht. Hiervoor worden onder meer innovatiedebatten gevoerd. Directieverslag - Informatie over onderzoek en ontwikkeling 17

20 De Dimence Groep vindt het van belang dat de organisatie een bijdrage levert aan wettenschappelijk onderzoek. Het onderzoek begint zich te concentreren in de specialistische centra en het Kenniscentrum religie en levensbeschouwing in de GGZ. Tegelijk is en blijft er ruimte voor het individuele talent met ideeën. De specialistische centra richten zich op ontwikkelingsstoornissen bij volwassenen, bipolaire stoornissen, en infant mental health. Er wordt samengewerkt met een aantal universiteiten (onder andere: Universiteit Twente, Radboud Universiteit, VU, UMCG) en met het Rob Giel Onderzoekcentrum (RGOc). Er is budget voor promotiestudies waaruit onderzoektijd voor zeven promovendi wordt gefinancierd (één dag per week). Een belangrijk deel van het onderzoek wordt uitgevoerd door medewerkers in het kader van hun opleiding tot psychiater, klinisch psycholoog of verpleegkundig specialist. Een belangrijke onderzoekslijn is verpleegkundig van aard. De Dimence Groep loopt voorop in het verpleegwetenschappelijk onderzoek. Er is verder binnen de Dimence Groep een Commissie Wetenschappelijk Onderzoek (hierna: CWO) werkzaam. Deze Commissie heeft als doel het beoordelen, (mede-) initiëren, faciliteren en coördineren van wetenschappelijk onderzoek voor en door medewerkers en het stimuleren van onderzoeksbeleid voor de Dimence Groep. Ook bespreekt de commissie de voortgang van onderzoek met de betreffende onderzoekers. Directieverslag - Informatie over onderzoek en ontwikkeling 18