Beste deelnemer aan het Project Ja, ik wil!,

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beste deelnemer aan het Project Ja, ik wil!,"

Transcriptie

1 Beste deelnemer aan het Project Ja, ik wil!, Je hebt nu een scan van het boek Van aakschipper tot zwikker. Gids van Historische beroepen geopend. De uitgever heeft ons toegestaan om deze scan in het kader van studiedoeleinden op de projectpagina te plaatsen. Verdere verspreiding buiten de projectpagina is in verband met auteursrecht echter niet toegestaan. We willen je dan ook vragen om deze scan niet verder te verspreiden via , andere websites of op welke andere manier dan ook. Veel leesplezier en succes! Het projectteam Tine De Moor Anita Boele René van Weeren Volledige boekgegevens: Carl Denig, Van aakschipper tot zwikker. Gids van Historische beroepen (Utrecht: Matrijs). ISBN

2

3 voorafgaande toestemming van Uitgeverij Matrijs. gemaakt in en ge vorm of op enige wijze zonder.. geaitomatiseerd gegevensbestand of openbaar..,. en de zorg. mag woraen verveelvoudigd, opgeslagen in een 1k inleiding Alle rechten voorbehouden, Niets uit deze uitgave afgenomen.veel kleine boeren en landarbeiders hebben de landbouw verlaten en hebben gepro 2004 Carl Denig, p/a Stichting Matrijs Utrecht hebben voorgedaan, z jn die specifieke bei-oepen en hun streeksgewijze benamngen grotenoeels ISBN zaam in de landbouw, velen met een eigen spec alisme en voor al die beroepen bestond dan soms Van aakschipper tot zwikker Gids van historische beroepen We leven in een dynamische sarnenleving. Niet alleen verandert de omgev ng waarin wij leven bijna met de dag, ook de omgang van de mensen onderling 5 voortdurerd aan verardering onderhevig. waarop we spreken over bet werk dat we doen.wat vroeger een aanspreker heette, noemen we de behoefte om te doen alsof wij modern en eigentijds zijn. Dat geldt voor de kleding die we beeld, en in de scheepsbouw. de textielindjstrie en het overslagbedrijf Dat is bet kenmerk van een dynamische arbeidsmarkt: veel nieuwe beroepen terwiji er veel oude verdwijnen. Dat is niet een dragen en voor het gebru k van bepaalde modewoorden. Maar dat modieuze zit ook in de wijze werkster zoekt, zal er geen vinden, maar als je een interieurverzorgster zoekt, heb je meer kans. flu ceo begrafenisondernemer maar die beroepsaanduding is ook al weer zo zeer vesieten dat het tijd wordt voor een nieuwe omschrijving van die oude bezigheid. En wie tegenwoordig nog een v&en nog beterl Zo kom je in de krant de meest onbegrjpeljke beroepsomschnjvingen tegen. Human Resource Manager zin. En in een advertentie oogt een aar duiding als R Manager volgers En als Dedrjf moet e niet vragen naar eer personeelschef, maar dat moet tocr vast en zeker een veranderd, er zijn ook veel nieuwe beroepen bijgekomen. Dat is bijvoorbeeid het gevolg van de dat uiteindelijk af bij de klant die de bestelling had gedaan. Met de komst van de stoommachine werd de productie veel grootschaliger en moesten de arbeiders steeds minder verschillende en opkomst van de informatie- en communicatietechnologie, maar ook andere bednjfstakken hebben zich de aatste decenn a heel sterk ontwikkeld. Door al d e verandenngen zijn er erg veel nieuwe Door de dynamiek van onze samenleving zijn echter niet alleen de namen van vele beroepen Nieuw is ee woord oat bet goed coet en daarorn vaak wordt gebruikt. Ook wijzelf hebben vaak tuur in West-Europa is bet gevolg van industrialisatie. Door de komst van de stoommachine en banen en beroepen bijgekomen, maar er zijn ook beroepen verdwenen. In de mijnbouw bijvoor ontwikkeling die beperkt blijft tot de laatste decennia, De grote verandering in de beroepenstruc allerlei andere machines is de oude vertroiwde bandwerksman steeds meer ult Europa verdwenen en vervangen door een industriearbeiden verschhlende handelingen aan et werkstuk dat bij onder handen bad.veel ambachtsleden kochten De verandering s een heel ingrijpende geweest. De handwerksman verrichtte een groot aantal hun grondstoffen zelf in. bewerkten die op verschillende manieren tot een endprodlct en ieverden werknemers alleen maar betrokken bij een klein stukje van het productieproces en niemand ziet steeds mee deze zal komen. meer met welke grondstoffen hij egenlijk werkt en welk eindproduct er uiteindelijk de fabriek uit weer een per streek verschillende benaming. Door alle veranderingen die zich in de landbouw Ook ce landbouw heeft grote veranoeringen ordergaan.vroeger waren heel veel mensen werk verdwenen.verder is de werkgelegenheid in de andbouw gedurende de afgelopen eeuw belangri beerd een neuw bestaan op te bouwen in de handel, de nijverhe d, bet verkee de dienstverlening Door de opkomst van de industne verdween n et alleen net oude nanawerk, maar raakter ook de benamingen n onbruik van de beroepen die een plaats hadden binnen de oude organisatie van ndustriële producte in het we ken aan de lopende band. B die wijze va werken is elk van de bet productieproces en van de overheidsdiensten in Nederland.Wie weet er nu nog wat een 1fde handelingen ve richten. UitendeIjk resdlteerde die ontwkkeling van de.. 5 Gids van historische beroepen

4 admodiateur s, of een flessiaan of een weire/? Het zijn woorden Ut een verdwenen wereld, Maar wit bedoelde W em Bi derdije toen hij suggereerde dat een \eldknaap op een arendsvlerk was weggevoerd en Constantin Uia/gens teen hii emand aandidde as er*eaes.eiie?veder kom e overai. H de Nederancse Tera:uur Louosiogers, sc rsootots. warnoezenes, OnJern. i1icges. en oagencars :ege en veteit Herman Hejer ars ons dat de.ncteschout gewaarschwc sen de rakkeis eraan komen orn iemand te ha en. Dit book wil lets ver:e[len over de beroepon d e oes:onde in de verdweren wereld van et rac weo. net ambachs en de arcbow en in de beg rpeaode van ce o Ccs:r ai.isatie.vergane g me. maar rog steeds een dee van ons yen ecen en va onze woorcenschaz. E gontjk zijn die neroeps aandu dingen als Iuikjes d e je open <Lint tre<ken om een glimp op te vangen van een were d d e achter ons hgt, maar as her nner ng nog deel u tmaakt van onze werkel jkheid. Afleen daarom al was bet nod g om d t boek te schnijven. Maar er is meen Soms bestaat het beroep nog wel, maar is een oude aanduiding daarvan verdwenen. Men denke bijvooi bee d aan een bouwman, een Een sch den met daarop verschi lende beroeoen die n he achttiende eeuw cgeoeerd woi-den en e aen nebben met de a enbereic ng ;vaarcrcer de NO hammer wolwei her lakenvo der en persel: synon em voor andbouwoi of boer, of aan steer:a carder, een vroeger gebru kte aandu ding voor een gevangen sbewaardenverder werden somm ge beroepsaandu dingen gebruikt voor mensen die bee ye sch lende werkzaarnheden uitvoerdon. lernand d e bet wood brandow.n kent, zal be gri pen cat eec v ar<ie emand s cie eever ot ft andeii stooct. Maar lemanc cie uit 01 andbout bou:skool naaete, wend oon eer nnde genoemd. Deze fee aandu ding were echter ook georuikt voor een man die n eec stoenfabi iek de in cc w nd georoogoe en voongevorrnae brokken H ei in de s:eeover oos:apede aoordat ze tot oaksteon Nerde gebacoen. En ooo a he wo[verne kng Nerd eer a rdrr irgenc ake d. n.aa ban weer a eon hooi a dere beteken s var he: woonc. Zo v.a e meen voo beoioer. Eon opsr000r a net al eon emand d o vi oegei do s:raatlantaams aansta< als bet don <or word, maar ook emand die bet boo of de gnaanschoven opsta< om ze door een ander te laten optassen op eon wagon of in eon schuur of hooiberg. Opsteker is echter oak de aandu ding van do man die met een groep in do grond een aardappolveld openbree<t om do raapstels do go egenbe d te geven de oogst n macden in te zamo en. Daarnaast was oen opstekor werkzaam in do steenfabr cage. Het was de aanduid ng van de man d e do voorgevormde stenen op bun zijkant zetto on ze verderte laten drogo. D t book vormt eon handre king voor ieder die meer wil weten over de beroepen van do voorbije woreld van hot handwerk, hot ambacht, do landbouw en do boginperiode van de ndustnia isatie. Bj cc sanes:e: ng vail d t boec s tgegaan van egiste s van belashngpl cntgen u t be einde van de acttiende eejw en van net kacas:or Ut de cci ste e ft van de negentiende oouw. Daarnaast word gekeken naa negent erde eeuwse bevohcngsnegiczers en abesboeeen ut do eonte ea van do twintigs:e eeuw. Het Vhootbenbaek Cci Nodorlandsche Tao!, cat tssen 882 en 998 n 25 Ce en s vencnenen. vormde do \.ocrnaamste nina voo be: v rdon van de bete<enis van do m ndor berence en onbooehe beroepseancuid ngen. D t woordeooek biedt ook gegevens ove ce ncr omst van woo den en illustrerende voorboe den en verzen. In sommige gevallon is daar gebruik van gemaakt.verder <on door bet raadplogon van dt woordenbook nog eon groot aantal aandui dingen, soms afkomstig Ut eon vroegere pei-iode, aan de lijst toegevoegd worden.voor bet vinden van betekenissen wend vender gebruik gemaakt van hot Grate Winkloi Prins Woardenbaok van 1982, do twaalfde druk van Van Dale s Groat Woordenbook der Nodorlandso Tool uit 1995 en do Boroepen imentarisatie van hot Rksarbeidsbureau, uitgogoven in do jaron 1946 tot Uit doze inventarisate is ook geput door do samenste lens van bet Woordonboek der Nederlanscbo Tao! on van bet Greet Weotdenbook van Van Dale. Do zaeotocft eve_dc moor dan tweeduizend aandudrgen op. Wat algemoen bokond mag worden venonde-s:eic, we-c in pnncipe b.ton beschouwing geiaton. maar be: bleec ne: ee nvoud.g cm do genzen va net a gorneen bekende te :rekken. Med sche on andoo wetenscbapaei joe spocialisaties werden niet odgenomen. In eon aantal geva Ion is een benaming opgenomen om de afloiding te verklanen. of cm mt versch 1 no Hen 7ien met oen henoep met eon zelfde scam. Ongeveer 170 namon va benoepen zn ont eend aan eec vreemce taal: c ca honcerd aan he: Frans, 25 aan bet Latijn en tien P vjftlen aan bet Ergeis en Duits. Opmenke JO IS dat ook eon aantai oeroepsnamen afkomstig bi jkt te zijn uit bet GrieFs, Ita aans en Arab sch. Sommige van do in onbruik geraakte beroepsaandu dingen even voont in familienamen.vcorbee den zijn ankersmid, biersteket bijoet bouwman, bruggoman, bu sman, gardeniec leertouwet moddorman on rademaken N ot van al e beroepon <on de betekenis warden achterhaald. Do nogont ende oouwse bronnon verme den beroepen as aswassec br ttelmakeit hage vangec paradeschrijvet per den stads mannetje, straalwerker en waard erster en do twintigste eeuwso adrosboeken bevatten vermeldingen als bandbaas, broimeesten hengelnichtec inktaanwni ver en marmorstoller. B j sommige van die aan duidingen kan men zich nog wat voorstelen, bj andero bepaald niot. Carl Denig Van sahschiaper to: zwikke 7 GIds van H sto nscne benaeaen

5 aakschipper. afstrijker afdrager werkman die n een steenbakkerj de met kle gevulde steenvormen op de daarvoor bestemde plaats brengt en ledigt. afficheur degene die mededelingen en reciamen.]etten aanplak: a aardoor er kenns genomen van kan worden. Het woord ottche (aanplakb Ijet) is ontleend aan het Frans. afhouder matroos die op een vssersvaar tu g bij Oct innalen van oe netten de Kabei die om een windas loopt strak houdt en de w ndas bed ent. aflader bevrachten aflegger werkman die bij de ambachte jke papierproduct e de pas geschepte, nog natte vellen papier van de vormen afneemt en op de vuten [egt. afrover arbeider de met een spade de graszodenlaag boven een eleilaag verw dent en eventueel na afgraving van de kle de graszoden weer aanb mgt. afslachter >> viloen afslager openbare verkoper oftewel vendu meester afstrijker arbeider die met behulp van een aakschipper sch pper van een aak. ken aak is een voor de binnenvaart bestentd vaartuig met een platte oodem en zonder steven, dat gebru kt wordt voor het vervoeren van massa goederen. aalboer pa ingboer aanbouwer arbe den de platen en andere onderdelen van een schip bij cc oouw op cc daarvoon bestemde plaatsen vastmaakt. aangever arbeider die in een giasb azenij net eerste glas aan de blaaspijp doet. aanlapper arbeider in een spinnenij oie Ce craden herstei.t d e tijdens het sonnen gebroken zijn. aanpikker arbeider die bij het aden en les sen van zeeschepen goederen bevestigt aan de haak van een it jswerktuig, aanschuiver arbe der in een steenfabniek d e de klei van de kleimolen naan de vormer transporteert. aanslaander >> aanpi<kei aanspanner verhuurder van rijpaarden. aanspreker persoon die begrafenissen verzorgt. Onden de wer<zaamheden kunnen begrepen zijn bet venzenden van de uitnodi gingen ten begrafenis aan fami ieleden, yr en den en bekenden van de ovenledene, en bet aan de huizen aanzeggen bij buutgenoten. Vender kan hj degene zijn d e een dode af legt en gereed maakt cm gekist te worden. aanvanger glasbiazer die bet eerste glas uit de smeltpot aan de blaaspijp steekt en opblaast. aanzegger >> aanspneken aardwerker gronowerker accordeur pianostemmer. Ontleend aan bet Frans, accoucheur voedmeeszer oftewel venios kund ge. Ontleend aan bet Frans. accoucheuse uroedvrouw. Onoeend aan het Frans. achtermed veemeid, acquisiteur advertentiecolporteur of clan tenwerver Ontleend aan bet Frans, actionaris geldschieter op aandelen. Een van de betekenissen van bet Franse action s aandeel, wins:bew is. admodiateur verpacbter van een come n of van een bro- va inkomsten. Dit is dus eigenlijk geer beroep, maar s we aangetrof fen in een registet juist zoals grondbeztter afbramer anbeider d e een braam oftewel een ruwe rand wegwenkt. afdekker >>vilden askarman Een n el.e aat s beil- e :egenwensch an cc aska iieden in Lmecht, Een askarman baalt de vjiines op n dv askar F:IiC n gnivnzdi, Jiic, bicdig opgedraqcn aim de Edel Achtbare Ilecren BUILGEiPIEESTER en WETIJOUDEJiEN en cerdere INGEZETENEN can UTRECILT. DOOR DE ASCHKARLIEDEi. Bij den aanvang van bet Sehrikkeljaar!84A. Vt aaksch pper tot zwkker 8 9 Gids jan nistonische oe -oepen

6 aftrekker. beenhouwer v am tinsoldeer week maakt en met een spate gladstrjkt. aftrekker > vuder aftroffelaar arbe der die bf bet turf maken de afgebonkte veengrond met de troffel schop gelijl ontdoet. maakt en van oneffenheden afwerker glasblazer die bet aanvanke ij< opgeblazen glas van de aanvanger over neemt om bet verder afte werken, afzetter kunstenaar die handschr ften of prenten ilium neert. Dat w I zeggen dat hj ye vers ert met hoordielters, miniaturen en andere versieringen in kleuren of met ver guidse. agendist kantoorbediende die stukken in schrjft in een register en de verblijfplaats van deze stukken bijhoudt, agioteur persoon die een woekerhande drijft. De term is ontleend aan bet Frans, en betekent daar effectenspecu ant. akkerman iemand die akkers bebouwt of tewel andbouwen altist bespeler van een altviool. amanuensis helper bij bet voorbereiden en utvoeren van proeven n een laboratorium of op een schoo.. De term komt u t bet Latijn en betekent oorspronkelijk ook schri 1ver of klerk. ankersmid werkman die ankers smeedt. B lderdijk d chtte: De reuzige onkersmit, in wiens gepeesde vuist Dc vonklende ijzetstoof den maker tegen druischt. antieksnijder beeldbouwer Het kan gaan om stenen of houten beelden, waaru j ge dacbt wordt aan beelden naar voorbeeld van modellen uit de kiassieke oudheid. antiquaar handelaar in oude boeken, pren ten en kaar ten. Het woord s ontleend aan bet Latijnse JnrlqIl irius, dat kenner van de oudheid betekent. Ook de meer bel ende beroepsaandu ding antiquair hande aar in oude kunst en in oude s er en gebru ks voorwerpen is van betzelfde Latijnse woord afgeieid. appreteur iemand die stoffen bewerkt om ze een grotere waarde te geven. Dit kan bij voorbeeld inbouden ze waterafstotend, krmpvrj ofmotechtte maken. Het Franse werkwoord upprdter betmcent bereiden, k aar maken. appreteuse mod ste d e damesmode artikelen van versierselen voorziet. arbeidsknecht dag oner armenjager soort politiedienaar die jacbt maarf op andlopers en bedelaars. artsenijbereider apothekeir Hij wordt ook artsenijmenger genoemd. asbrander kolenbrander askarman vuilnisman. Bet 1e Wolff baaide, om do onbeschoftheid van mensen zonder opvoeding aan te geven. bet spreekwoord aan:/vlen woidt nooit van eon koets, moor odoos von een oskor oven eden. asman vuilnisman. as(op)haalder vuilhsrnan. asraper man die as of sintels raapt of op haalt. aswipper man d e op een schip de kole aanvoert en de as overboord stort. audiencier gerechtsbode. Hij kan denst doen als deurwaardet maar ook als kanselarij ambtenaar Het woord s letterlijk uit bet rrans overgenomen. baanopzichter opzichter over een deel van een spoorbaan. baanwachter wachter wonende bi 1 een spoorbaan met a s taak bet toezicbt op de vei ghoid van de langs komende treinen. bagagist knecht in een hotel die voor de bagage van de reizigers zorgt. baggerbaas de leidinggeverde op een baggermolen. baggerman arbeider d e met de bagger oeugel werkt. Dit is een tzeren beugei, waaraar bet baggernet is vastgemaakt. bakenmeester >> tonnenmeester baker verzorgster van pas geboren k rde ren. Het is een verkort ng van oakermoer. Bakeren betekent verwarmen, koesteren. bakschipper schipper op een zandschuit. Hij wordt 00K wel aangeduid als bakken schi pper. balansmaker vervaardiger van weeg scha en. baijuw rechterlijk arnbtenaar die de landsbeer in een bepaaid rechtsgebied vertegen woordigt. bandagist vervaardiger en/of verkoper van zwachtels (windsels voor een wond). Bondage is bet Franse woord voor zwachtel. bandeerder degene die te verzenden per odieken van adresbanden voorziet. bankhouder emand die een bank van len ng houdt. bankjongen jonge werkman die bij een timmerman, smid enzovoorts aan do bank werkt. bankwerker i arbeder die aan de bank ze met Deitei en viil bewerkt, 2 arueder d e n eon o oodfabriek bet deeg afweegt en Ce bocen vo -mt. barbier letterlik baardscheerder (urt het Franst Een barbier kan ook de haren knip pen en is dan synoniem met kapper Is uv., Barbier wot onervoten; Ghy su/t hem Hoer noah Huyd sien sporen. bedeijager >> armenjager beeldenretoucheur hi die gegoten beel den met do hand afwerkt. beeldsnijder beeldhouwer. De benaming beecsniider we -d. oorspronkelijk gebruikt voo eon bee dhouwer in steen, maar later (e nd negen:iende eeuw) vooral voor degenen die bout of ivoor bewerken. beeldsteker >> beeldsnijder beenhakker slagor beenhouwer slager Van aakschipper tot zwikker 10 Gids van historische beroopen

7 Een dergelijk schip vaart in geregelde dienst digt. besiender ambtenaar belast met keunng of bewaarder oorspronke)ijk persoon belast bezembinder iemand die bezems vervaar een bepaald gebouw of een bepaa)d ventrek. van personeel. Het kan bijvoorbee d gaan instelling. bewaket of iemand d e toezicht houdt in doen. draagt dat emand niet kan ontvluchten: besteder bemddeaar bij let aannemen en. Men schrijft ook we) beziener nng van slachtvee of om toezicht op de to) toez cdt Het kan bijvoorbee d gaan om keu nen verricht en/of daaruit de fstoffen winir wen vastlegt. een wat ongunstige z n gebruikt. Huygens Besteedrsters enz. wacht. Later een persoon de er voo zorg met de zorg voor emands ve/ighed: ijf dere beurtman >> beurtschipper. beurtschipper schipper op een beurtschip. bevindt. zijn schip vervoert. beugelschipper zandschupper die zand schnft over koppe/oers. en de der b verkeere, aan een dienst heipt Soms wordt de term in welijke dienstooden. en soms ook minnen gezel. besteedster vrouw die beroepshalve vro.. onaerhoud:. om bemanningsleden voor schepen. schooier tekening. bevat. beersteker. brander Van aakschipoer tot ziiikker 3 Gds van historische beroepen selen) uit de pnvaten ruimt, beersteker iemand die de beer (uitwerp bergwerker emand die graafwerk in mij meer beren en ze voor ge d kunsten aat beestenwachter veehoeder beursagent make)aar aan een beurs. win-t met een hijsbeuge) en bet daarna met belegger matroos d e op een schip de tou bevrachter >> verlader, op zijc beurt van de ene p aats naa de an berenleider man d e rondrest met een of bellenman omroeper bidder >> aanspreker He: Franse b/onctrr betekent blecen. blanchiseuse vrouw d e wast en str jet. vader is een regent van een derge ijke wateren bevaart, (armhus, gasthuis, weeshuis). Pen buiten binnenschipper schipper die de binnen binnenvader d recteu van eer gesticht getes van een gestcht. binnenreder reder voor de binnenvaart. tegenstelling tot eec buitenmoeden eer re huis, armhuis of ander gesticht. Dit staat in binnenmoeder drectrice van een wees en cht kamerwenk. bijltje scheepstimmerman. bijioper hulpwerkman. binnenloods loods op de binnenwateren, binnenmeisje dienstmeisje voor bed ening bijker bijenhouder transporteren enzovoorts, met b er te werken, dat is te lossen, te bierwerker iemand die ais bercep heeft bindster schovenb ndster bedrijf dat tapinsta laties schoonhoudt en bierwachter persoon werkzaam voor een met een scnip hetz met een wagen. biersteker groothandelaar in bieren. biervoerder vervoerder van bier hetzij gebracht worden. hoeveelheden dan die door een bierdnager bier bezorgt. Het gaat bier om geringere bierkruier iemand die k)eine hoevee)heden te transporteren. aangesteld om bier of ook wün en andere bierdrager arbe der die van stadswege 5 voerde bieren. Men schrijft ook we bier en arderen vooi-ziet van van elders nge vloe stoffen d e aan accijns onderworpen zijn bierbeschooier groothande aar die tappers bonne kindermeisje. Dit s ontleend aan bet maar ook om een goochelaar boedelmeester >> afslager boendermaker vervaard ger van bezems. boetsenmaker gnappemaker van beroep. bobineur arbeider die rollen papier machi staan waneer eec trein zich in oat yak langs de spoorbaan die op onveil g blijven deze vakken wordt gedekt door signalen spoorbaan in vakken is verde&d. P k van beveiligingsste)sel (blokstelsel) waarbij een blokwachter bewaker van den yak van bet molen die aan bet naslagblok staat. blokmaalder meesterknecbt op een o e en en schijven voor takels. b)okken worden gebruikt als bowstenen. ut blik. blokbreker delver van merge). Merge) blok(ken)maker vervaardige van katmi blikslager vervaardiger van voorwerpen bet woord bleker gebruikt. vee a) door toepassing van een chem sche behandeling. Naast bleker wordt ook wel ren, katoen, linnen, papier of vias enzovoorts, werking van zon icht, 2 ontkleurder van ga bleekt door bet bioot te stellen aan de n bleker I iemand die innengoed wast en ee vioeistof domoelt die blauwe Keurstof blauwverver ambachtsman die stoffe it neel. Dit orig neel is meesta een technische blauwe ondergrona als afdruk van een origi chemische weg wtte lijnen druk: op een blauwdrukker degene die langs foto boommaker handwerksman die scheeps naal overrolt en gelijktijdg op breedte snijdt, Het kan gaan cm een ransworst, nan paljas, Het Franse bobne betekent o.a. papiemol. voeg ng betekent in bet rrans dienstbode. Franse bonne den/ants. Bonne zonder toe boommeester opzichter van de slagboom PC. Hooft dichtte: Ce walvis woest is doat die in z/jn spel, boomsluiter beambte belast met bet boomwachter >> boomslu ten boonzetter boerenknecht die tuinbonen boormeester opzichter bij net uitvoenen Met schr;k oonscnouwt wordt von den boots bootsenmaker >> boetsenmaker bootsgezel lid van eec scheeasbemanning. waarmee een haven afgeslote wordt. bootsman toezichthouder op bet tu g bij bosbaas opzichter die op een landgoed tot afslu ting dent van een haventoegang. bomen, riemen en dergelijke vervaardigt. openen en sluiten van de havenbomen. bosjesmaker >> wikkeljongen. de jiteinden met kettingen vastgelegd. die botenbaas toezichthouder op havenarbei Pen havenboom is een dnivenae balk aan bottelaar hj die fiessen met bier of andere van diepe grondboringen, 2 opzichter op zet oftewel zaait. boutschieter beroepsjager oc waterwild bouwman akkerbouwer en bij uitbre ding een booreiland. bouwmeid boerenmeid. bovenmeid dienstbode die werkzaam is in jaariijkse kap van de bomen op de afwate toezicht houdt op bet onderhoud en de de koopvaardij. brander I stoker van brandewjn of,eneven ring van de bossen enzovoorts. dens bij net laden en lessen van zeeschepen. drank volt en verkoopt. gehouden wordt. ook beer in bet algemeen, dus ook als vee tegenover de achterme d of veemeid, die aangenomen is voor bet boerenwere. bet woonhuis van haar werkgever Dit staat nzondeteid OD eenden.

8 brandschilder. busdokter 2 ko enbnander 3 arberder d e in een steen bakker j de w nddroge stenen stape t om te aten bakken, 4 anbeider d e wol reinigt met gebruik van een brandbak, brandschilder emas cur breeuwer dogene de op sc epen SD eten en naden tusser de planken met u tgen ozen touw (aangedu a ak work) dichts:odt en brieder met kokend per overgiet. hen synon em van bneouwen s kalefaten. breukmeester hoe meesten die bneuken behandolt, brideur arbece die de at de van do noeden en boge noeden op een nandpens in mode zet. Het Franse Nekwoord brde betekent in:ome, breidolen bevestigen. Op deze prent is een bneder aan bet werkto zion hen berbrouwer cherkt bet bet tn de b ervaten. on de achter grond worden de wten vei scheept. brieder b erbrouwen brievengaarder beambte die de post yen zorgt daar waar a leen een hulppostkantoor 5. brikettensnapper arbeider die van do oers konende bikette san hot einde sa een transpontbaan opvargt en opstaoeit. brillenman ambachtsma die bnil en (of ook verrekijkers) venvaad gt en ve-koos, brooddienaar beoiende die oj zijn were gever cost en nwoning geniet. broodjager jager d e het door hem buit gomaakte w Id venkoopt. Hij uit Iiofhebben. aagt dus n et broodslijter bakker d e door anderen go onocuceem broop vorkoopt en dus n 0: so bakt. broodweger stede ijk beansbte belast -et de keung en do pojsstehg van bet booa. Htj dient en voor to zongen, dat en geen slecht, to I cdt, te duur of buiten de stad ge ba ken brood wordt verkocht. brouwmeester meesterknocht n een bouszerj. broyeerder arbeiden die brokken zeep macbaa tot zeepvok en zzalst. Hot F -anse boyor oetekent fi.nstamen, fjnwni von. brug(ge)man persoon belast met bet ope ne s.a een brug en net otvangen van ce brugge oen. Hij an ooe aangeauid wonoen a s bnugdnaaier, brug(gen)houden of bnug wachten buffetjuffrouw vnouw die in een buffet bed ent. buisman zeeman do op eon bus OD hsrng v 51. Eon buis is een ce vaartuig met een brede boeg en eon u me bu.k. buitelaar koorddanser of potsenmake d e voon geld op de enm s optreedt. Ooc eon goochelaar kan zo aangodurd worden. Eonder spnak met niet van buite aan rnaar van be te laar. buitendager gerechtsd enaar die zorg moot dragen voor do dagvaardingen bu ten do stad. buitenmeid dienstoode afkomstig v net patteland. bulleman man dc met een stien bi oe veenoudens nondgaat ons koeten to oekeen. bulloper >> bulleman. bultenzetter landarbe den die bossen stno op stape S zet. bure(au)iist kaartjesved oper n schouw bungen stations onzovoorts of [oketbeambte. busbode bode die de contbbute van eon ziekenonds mt. busdokter arts wions onaktijk u t venzeker ce-s an een zekenfonds bestaat, lap a cch ppo to zzjikker 5 Gics zn h ctonicne ne nader

9 caddy. commies claviger concierge van een gymnasium. Het Latijnse woord betekent sleuteldrager collecteur vzarne aar van belasc.ngen, 2 door de o erbe d aangestelde verkoper van staats oten. Het Franse woord beteaent i nzamel aar comestibleshandelaar verkope van fine v eeswaren. commenijswinkelier winkeher in zuivel producten, e eren en vleoswaren. commensaalhouder houder van kost gangers. Com menso; samen aan tafel. commies ambtonaar of beambte belast met oer oepaalde verantwoordei jahoid. Het kan bijvoorbeeld gaan om eon ambtenaar belast 1ast ng. of om dege met ret innen van een be no do aan boord van een Koopvaardijschip met do oding van de Lance szaken bolast is. Later is do term we gebrui voor een kierk of kantoorbedende in het algemeen. caddy jongen dte voor gofspelers de sticks draagt en zoek geslagen Da len opzoekt. calcineerder arbo der cie vorfp gmont poedor door verh if ng op een bepaalde ki.eu brengt. Do beahrg is afgeleid van hot Franse werkwoord cciciner: aan glooi hitto blootstehen. calibermaker gereedschapsmaker dte pas- en meotgereodschappen vervaard gt. calligraaph schoonschrijver cantor zangor cargadoor koopman d e zoehandel drijft als scheepsbevrachtor of scheepsmakelaar. He woord is aan Let Spaans ontleend. catechiseermeester godsdienstonderwj zen bij eon protestants kerkgonootschap. Het onderwijs rcht zich in het bijzordor op datgene wat do catech sant weten moet vooraf gaande aan do opnamo in hot kerkgonoot schap. cellebroeder vorpleger van ziokon of krankzinn gon. De bonaming gaat terug op do lekenbrooders u t do orde der Alexianen d e zich voorname ijk toe ogden op hot ver plogen van ziokon en het bogravon van over edenon. chartermeester arch ians. Charter bete kent akte, oorkondo. chasseur jonge die in eon note] booc schappon doet voor de port or of voo do gaston. Do benaming is ontloond aan bet Frans. chemigraaf vervaardiger op chemischo wiize van bookdrukclichés. chercher spourder of controleur die nagaat of verscbuldigde accijzon botaa d zijn. De benaming is afgele d van het Franse chercheur: ondorzoeken Ook wordt chersor en chergor gespeld. Men spreokt ook van belastingkommes en tolkommies. chiropodist behandelaar van gebreken aan handen on voe:en zoals rnisvormde nagels en I kdoorns. chirurgijn Lee mooster De s iemand die alloon do bevoegdhed hooft do hoolkunde to beoefonon, on niet do geneeskurco in haar geheel. Do maatschappehjke pos tie van oen chirurgjn, vaak tevons barbiop was lager dan die van eon geneoshoor. chitsenglanzer >> sitsenglanzen classificeerder arbe der die tanks en ketols schoonmaakt op schopen on ook we] in fabrieken, C ass ficeren wil zeggen in klassen rangschikken. Hot g ng oorspronke ijk om con trole en het gevon van een groto beurt n vor band met een Lercassificate var oen scbip. chirurgijn Een lkjk]e in de praktijk van de ch rurgjn of heelmeestet he neerkniet bij zijn patient om horn le behande en. Van aakschippe tot zwikeer 6 Gids van h storiscne beroeper

10 bet Franse woord voor jam of ge ei. het stadhuis. Corn ptoir s het Franse woord voor bantoon Latijn. com(p)toirschrijver kancooroeciende. confiturier teneder van jams. Con fllu:e consulent door be ovee;d aangeste Ce uit bet Latijn. Conservuie is bewaren. Latinse sc<oo Het is oo een Lat s wood. meester. urn of bibliotheek, De benam ng is afgele d comprimeur samenperser. Het woord comp(t)oirknecht knec<t op een kantoor concertagent bern dde aar tussen orkest conrector plaatsvervanger van be rector conservator afde ngshoofd van een muse darn. van een gymnas urn en baa: voor van een ot uit aet Fras, sorns ee o gvnvtge 5 betekeas. bet tel ng s ontleend an net Frans, en neeft besturen en uitvoerende mus ci. commis-voyageur [sande sreiz ter. De confiseur sucerbakker cv banketbakket: van arderen effecten koopt en verkoopt. dip oma. strepen tre t. dagwerker dagloner sonteert. commes onair in effecten, die voor rekenng Ontleend aan bet Frans. dekke). coupeuse. staan met. nde semcbt. Hot meest bekenc s be a dee van bet restaurant. commis de rang. diaconiemeester Van aa ch pper tot zwikke: 19 Gds van nissor ache beroepen commis de rang <elne jour een bepaa a corduaanmaker beweker van Spaans leer yen teksten ovente schrjven. copiist degene die tot taak heeft geschre commissionair ernand d e op e cen naarn voor cbter Het woord is ontleend aar he: of op oas s van proc se za e van coop voor rekening van een ander tegen be-lahng corrector emand d e drulsproeven verbe correspondent I ee conm:ssioai of coupeur i. eemake die be stof npt en courantier I u tgever van kranten, 2 schrj couturier rncde!beernake: De benani g crasseur cegene die Dij ten e nopmebnge van geiten en bokken. croupier empioyé be bij een speelnanc de tent, De naarn ic on:eew ca- net La:n. Cordoba, be end orn haar fi n eer afkomstig De Sewn nc s afge e c vn cc Spaa se stab custos huisbewaarder of concierge en oo gerege d n handeisbetreck ng staat, 2 iemand kooprnan waarmee een andere koopman d e OD een kantoor de br efwisse ing voert. ande rn 0 eftsisse nc o.den, r verb ndng Het Franse co:responore oetekent onoer yen van artikelen in een krant. snijbt. Het Franse werkwoord coupe: bete kent snijden. De vi oliwel [I e var ant u at streeks uit het Frans. iflzetren van Ce spe ers opneem: en be een oere oetekens. name. oie van clad baster. Het Latijnse woord custos heeft nog volgenbe ettergrepen van de volgende deraan elke b adzijde rechts de daarop N nst itbetaat. De benaming burnt recht b adz jde opgenornen worden, Dit was n net ;e<eae vel gebw ke ijk. s ontleend aan bet Frans. vvachter Dat boabt in dat :0 ee boe on daggelder osgonei. Het Nei ce coon ee een dee van be cag n dienst is. dagmeid dienstbooe d e al een overba of daghuurder daglonen dakwerker pannenleggen decretist enaar in bet kenkrecht. decoratieschilder schi ber van versieringen. bj be bocane zorgt. b e voor wt in- en u tkiaren van goederen declarant emp oye bij een expedit efirma kein, s jten, tappen. Een bebitant ber loterj betekent obei anbeie verkopen n bet r et slijten Het Fr.nse vjer Noorc oeoae van drank n bet klein en s ban synoniem ming s ook van toepass ng op be verkoop debitant ye: I open in bet klein. De bena damwerker degene de aan be v.al joo een waterkerng schut. Een synoniem is slu s een vssenboo: vstuig <ac naa. dammeester tcez cbt<o..der ac ee damschutter begene ae schu ten door o be landbouw. V bus een verl oper van oterijbr efes. per bag vastgeste d loon s vooral toegepast dekker ambachtsrnan b e huzen van een deksorteerder awe ocr die sabaksbeeblab dentist tanbheel unbge zonder tanbarts detacheur detacheuse man o vncu b e deurwaarder arnbtenaar n d enst van be dab voorziet. Het I an zowel gebeliren met deurwachter pontier. pannen, met Ic (eidekker) als met net (net diacones verpleegster in een orthodox diaconiemeester lid van het armbestuur chemische vlekke verw ce t uit text ci. justitie of van be belastingen die exploten en Dc benarning s ontleenb aan net Fram. exect.es ocet. Een exoroot s be 4kte vvaar vaarb ng. een oesissing of een yonn:s. Een 5 aanzegging gedaanl worbt van ceo bag taak van cc oewakers 5an be cew cc ceui execute is be verkoop van in beslag geno waches, van bet gerecstsgebouw of van men goederen Oonspronkel j was d t be van ceo Neber ands Hervonmbe gerneente. protestants z e enhuis me be verpiegng a.s Iiefbewek vernicht, 4.4

11 ontloond. rondrregt. eec, chaapherdm- de met z n kjdde driftscheper dig veel eten. dijkbode beambte die voor een di kbestuur dijkbaas opzichter over een di k. dijker dijewerker Vroeger kende men de voorts. op de dijk. Franse domostique. 1veraraad zijn. voor lakon. stot. drogorij. duid als scharrobior duinmeier du nopzichton betokonis ), draad bewerkt. teit Dit s eerder een functie dan een beroep, dienaar der justitie. duveistoejager Van aaksch ppor tot zw kker Gids van h storiscne bercepen aangetroffen. maa is we als aanduiding in een register gelden ophaalt, aanzegg ngen doet enzo dienaar der justitie gorechtsdenaar. uitdrukking eten als een dijker voor gewel dienstwijf denstbode. dienstmaarte dienstbode. dijkmeester ambtenaar belast met hot dijkmeter ambtenaar die metingon vorricht diktapper tapper van bier van goode kwali domestiek huisbedionde of denstbode. dompertjesmaker vovaardger van meta doodbidder gehuurde rouwdrager bj eon Do drftschieper met zijn kudde scha pen. Dnftscheper s een benaming voor toez cht op de werkzaamhoden aan eon dijk. Hot woord is eon vernedorlandsing van het bografenis. Zie ook aanspreker en kapjes om kaarsen onder te dover. \ \\\ j dooddrager drager bj eon begrafonis. dorpsleraar dorpsprodikant. draadjesmaker arboider die in eon spin draadtrekker emand d o motaa[draad draadwerker emand die goud- of zilvor draaier I iomand d o houten, benor of dramaturg tonee schri von drankpeiler ambtenaar die do voorraad metalen voorworpen draat op eon draaibank of eon draaischijf, 2 iemand die rond aardo drapenier akonbocoidor of -woven te woton drapier ondornomo van eon lakonwevori. trokt. Dit draad han ook goud en zi norij do dradon gei000 maatt voor hot sp nnen, drekboer vuilnisman, drempeiheer porter work draait, 3 arbe dor die eon rad draait. aan bolast ng ondorworpon drankon vast eon ondornomoc Drop is hot Franso woord Do boraming is -ochestroovs aan het Frans drempelknecht loopjongon. drempelmeid dionstmoid die niet tot do dressman mannequin voor horenmode. driftscheper schaapherdor de rondtro4 drijier arbe der die garon voor do schoring droogmaalder >> gruttor (oorspronkol j ho droogmaker >> turfioggor droogmeester opz chter van eon vis droogscheerder lakonboroidor duntapper tapper van bier van zoor goring duinman duinopz chton duveistoejager I omand die boschikbaar moisjo hotzij eon loopmo sjo. nuisgonoton bohoort, en dan hotzj eon dag touwslagorij op eon w el windt. van eon woofsol op klossen of voor do met eon kudoo. Drift koms van dri von. Do bonaming is ontloond aan hot Engols. gehalto. Dit dunbior wordt ook we aango dors tot worker aandrijft on contcoloect. is voor alone ongerogoldo workzaamhedon, 2 iomand die n dionst van eon ander arbo -

12 ebenist. factor Door donr, Joor zorg en vlyt, belbat de Manclchappy, 8ettadt ont VadrJnd, Inert dtt8 jeugdt von my..n 28. tt Ao,,bev.r. do Ctiru,gyn. do b nasbalknnkon do Deoogfehroodeo. ebenist vervaad ger van verfinde meune en. Het Franse eberssfe betekent schrjnwerker: doène s ebbenbout. editeur tekstbezorger oftewe: iemand d e de tekst van een ander gereed maakt voor pab ca: e. eekhakker arbe der de de eftenscbors n stukken bakt voor bet malen. emballeur verpakket. Het Franse woord betekent behalve inpakker of verpakker oor moo prater encadreur een zu yen Frans woord. jstenmaker. Ook encodreur s equilibrist koorddanser of jong eur. qu libre betekent evenwicht. erfhuismeester vendumeester oftewe houder van publ eke ver op ngen. essayeur degene die proeven neemt om gouden en zilveren voorwerpen op hun gea[te te oroe zoeken. Ess iyer be:eken: keunen, coetsen. excijzenaar ontvanger der accijnzen dat at. zeggen venb -uiksbelastingen op levens dceien. brandstoften en genotsm ddelen. oorc is een verbasteme vorm sa arc jns. te verge then met bet Engelse canoe, fabriek bouwmeesten fabriekmeester beheenden van een bouw oods van een kern. fabrieksmeester opzicbter n een fabniek. fabrikeur fabr Kant. Men spet oo< we op zijn Frans febrqueur. facteur bnevenbeste en D t s een etter o ovenname u t bet Frans, waar bet woord anders dan bier ook wtkel han bete enen. factor i emand die hande drjft voor i do Cegeifeho Kto,elt fmrfror n hsgtdet do GondSogee. do HOodo,.mtkoe de 0.,- en F,oolmnke,-, 00 koperftgtt. de Lymmaker. e Ihi000ni000ter. do f troldentltkot. On e.one de Paruikeomake do Kwaoyoontokor do Root of GewtLr oeker de Sterozaget, do Tlmo,ertoto. doveee.bag figuursnijder en negent ende eeuwse nderprent met daarop ver cdi ende beroepen die oak in bit boe voorkomen Bijvoorbeeld be tguur n jder, een ander woord voor beeldhouwer of emand be fguren an voonweroen sn dt. do Wtdoetdrr. dr Globe on tiiodboogotaker To A..1.od. bij 0. W.d ,b. VAN IOLiI, 1.ieeoeet, 0$ 40* do twoordonljor te Zeileomskoo. Van aakocdpger tot z a 4-er 23 G ds jan h toi cbe bei oepen

13 fardeleur.. geneesmeester rekening van anderen, oftewel zaakgelastigde, 2 emand die graan ops aat voor anderen, fineerder arbeider die stroken mooi of kostbaar hout samenvoegt en op een onder 3 erand die H een haven de be agon aa een importeur van daar per zeeschip aan gevoerde goederen behartigt en zorg draagt voor bet verdere transport. fardeleur >> emballeun Fardee s pak of baal, Het woord s ontleend aan bet Franse fordeou (vracht). felser arbeider die mach naal een rand e of kraa aanbrengt aan plaatmatenaal. figuursnijder I booldhouwor 2 iemand aag lmt. fitter werkman bolast met het maken en repareren van bu s eidingen van gas en water Het woord s ontbeend aan bet Enge 5. To [P betekent o.a. montoren, flessiaan emand die sterke drank uit de fibs verkoopt, dus in kbeine hoovee heden. flessier >> fiessiaan. forceerder arbeider die metalen n de juiste vorm bu gt om voorwerpen zonder naad of die figuron in voorwerpen sn jdt. fijnmechanicus werktuigkund ge d e preca eapparaten en nstrumenten vervaar digt en herstelt. fijnmetselaar metselaar die gebouwen boploistort. fijnschilder kunstsch den fijnstrijker strijker van fijn goed, met name van boorden en manchetten. fijntechnicus >> fijnmechan cus. fijnwerker suikerraffnadour die a ben witte suiker in de vorm van su kerbroden produ ceert, soideerse te kunnen maken. forceur arbe der die met een werktu g vormen aanbrengt door druk Ut te oefenen. fouragehandelaar hande aar n veevoeder inzonderheid boo en stro, framer arbeider die een raamwerk ver vaardigt en de onderdelen er in pbaatst. frezer arbeider die aan eon freesbank (slijp machine) werkt, Het beroep wordt ook we gespeld als fraiser In bet Frans s bet fraiseur. gaardenier tu nman. Men spelt ook wel garden er Da Costa d chtte: Bloeie OW Bruid geijk een wi)nstok, die do muren overdokt, En de hoop der goordenieren door de schoon ste ronken wekt 1 gadermeester beambte be ast met de nning van golden nzonderheid van de oms agen van landerilen on polders. galanteriewinkelier verkoper van snuiste rilen en opschik. Do n de negent ende eeuw bokende schrjvera. Fokko (ziln verzamede worken verschenen in de jaren I 830 I 835 in twaalf de on) schreef over eon snoepster on kwonzeloorste die boor geld non niotswoordigo lekkere beetjos en golontenetjes verkwist, galvaniseur arboider die door elektrolyso garentwijnder arbe dor die garons in elkaar draait. garfboer pachtboor die eon bepaald go doe to van do graanoogst in p aats van geld as pacht moet afdragen. Garf botokont koron schoof. geelgieter fabrikant of arboidor d e geel koper, dat w I zeggen een verb nding van kopor on zink, giot. In scherts wordt hot woord ool< abs eon oufom smo voor eon schoonmaker van secreten gebozigd. geestelijke dochter vrouw die deel u tmaakt van eon rooms-katholioke orde. Do aanduiding komt voor in bovolkings registers. gegageerde met ponsioon gozonden miii tao Dit is geen beroep, maar komt wel in een metaal met eon Iaagje van eon ander motaal bedekt. Hot <an bilvoorboeld gaan om izor met z nk. Ook kan eon laagjo chroom, kopos n kkol, zilvor of good wordon aangebracht. garde-manger kok van koudo schoto s. Hot Franso gordo monger betekent vliegon kast of prov s okast. gardenier tuinder en ook tolor van fruit, ardappoion of vlas. bovolkingsrogistors voor zoa s ook vormo d ngon als rontonior on gronde genaar d o wel zonder moor duidolijk zijn. geheimschrijver socretar s. Hot botreft n hot bijzondor porsonon n dienst van oon hooggeplaatst porsoon of eon hoog college. geksknaap helper van eon nar of gooche aar gelaghouder kasto em. geneesmeester geneeshoon Van aaksch pper tot zwi kor G ds van h storischo boroopen

14 n euwe ruiten. Fen e aghoudei scbenk drank in ;oor nr chting. G jzehng betekent ook hu s van ar de pipen glanst. gi pswerker vermengd gipsmeel) gebru kt om moe te gipsgieter degene d e gipsbrj (met water rest, govangenis. gijzelmeester hoofd van een gevangenis gietmeester voorman in een metaalg eterij. regelend. een aantal weeftoesteflen, s pbank om zo of goejan zeevisser graveur. gerant. gouvernante getouwenbaas opz chter an bet werk aan restaurant of hotel Gdront (Frans) betecent gerant beheeroer met name in een café, Van aakschippe tot zw kke G ds van Is sf0 ssche beroepen glansster vrouw die in eon pijpenfanrok gieten of te pie steren. Men spreekt 00K van gelaghouder glazenmaker glanzer glac en ghmmend maker De werk glasbiazer man die door b azen voonwer glasmeester meestergiasbiazer. glasschilder kunstenaar d e door het zaamheden kunnen betmkkirg hebben op weefse[s, papier of mota en, maar ook op stnjkgood. Her wascht. striikt en g.anst men. glasblazerskostuum betekent: zo goed a s z n gdsten. Ge aghouder is eon andere pen uit glas vervaard gt. De u tdrukking n gaston bediend worden naakt, met bijna geen k eren aan hot ichaam. benarn ng voor a0e e r, een ge]a,l amer stellingen vervaarci gt. Dit kan gebeuren door afzonderlijke stukken, do e F slechts edn kleur hebben samen te voegen, betzij door \. erscb llence kleurstoffen op s eon verti ek n eon herberg wiai in de noranden van kiourstoffen op glas voor glasschrijver tekenaar op glas oftewel glasslijper degene die glazen voorworpen glassnijder hij die met behulp van een glasspinner vervorme van gas in ange glazenmaker ambachssman d e ruiten glaswerker I glasb azer, 2 graveur op gas. glazenloder ruitennzetter eon zelfde glaspiaat aan to brengen. te verkrijgen. afwerkt op ee di aa - een regelmatige vorm met g adde v[akken s[jpban< op glazen voorwerpen vernogingen, fjne en buigzame caden. u thollingen of tekonngen aanbrengt. gootman matroos 00 een walvsvaarder goudsiager amoacntsman die netzij goud gouvernante vrouw aan we do opvoeding zet, gebi oken ruton derstelt en door ardere vervangt. Men spreect ook van giasmacer en glaasmal or en n Vlaanderen van glazenbreker die or voor zorgt dat het wa visspek door do wed Teiw de verver hot woonhsus tot ounne olaacies uitklopt, hetzij drijfwerk goot n het ruim komt, van eon verflaag voorz of zet do g azen vlakke platen wonder ud- en opgewerkt tot Do g azenma e o do zervor az s bet m sket ook mel g asma or o glasrnakes trouv.id. Ut hot Frans. en hot onderws aan kinderen is toover jaatwerk, verheven ornamenten enzovoorts. n goud vervaard gt. Drijfwerk houdt in dat

15 gouverneur. hannekemaaier gouverneur man d e Oeiast is met de op voed ng en bet onderwijs van kinderer, of jongelieden. Ut het Frans. graafmeester rgmneurwordt zo ge noemd door PC. Hooft In ziin Nedetlondsche His tondn. graaier >> damwerken graanfactor emand die voor rekening van een ander handel drijft in gnaan of d e voor deze graan ops aat. graanmeter beedigd stedeliji ambtenaar die de hoevee heden graan vastste t. graanoplegger de werkman die zakken graan op zolders en n pakhuizen opstapet grafmaker grafdelver. Bij uitbreiding han bet ook betekenen kerkbofknecht. doodgrave: graver I grondwerke: 2 eider van een ploeg wa di;kes. Zie aldaar graveur I kn.s:enaa die in steen of metaa holle of vercever figuren sn jdt. 2 ku stenaar die teceningen overbrengt op bout of in metalen platen. In het eerste geval sp eekt men oo van steensn jder stempelsnijder of zegelsn jder in. he: tweede geval van plaa: snijder: Het Frans, komt letterlejk urt het greinreder fabnikant van gre n. Gre n was oorspronkel jk de aanduiding van een zijden weefsel. Later wend d e term gebruikt voor een weefsel van kamelen- of geitenhaar als keffing en schapenwol als inslag.wanneer kettng en nslag be de van schapenwol zijn spreekt men van wollen grein. greinwever wever van grein. Zie hierboven. griendbaas eigenaar of pachter van gr end land. Dergelijk land s begroeid met wilgen hakbossen. griendwerker a±eidei n wilgenhakbossen langs de nvieren. groefbidder >> aanspreker Het woord s afgeleia van se groef b ooe, owel ter be grafenis nodigen. groenman emand d e goenten teelt en verkoopt, 2 iemand die groenten vent. Als d t een vrouw s wo at he: groenvrouw. groenwerker mandenmaker die manden v echt van ongesch Ide tw jgen. Dit staat tegenover de witwerker (beteken 5 2). groever man die groeven aanbrengt. Dit kan bijvoorbeeld zjn n hout voor de vervaardiging van potloden. grofschilder hu ssch lder. Dit staat in tegen ste Iing tot de fijnsch der of kunstsch Iden grofsmid sm d die grove, zware en grote ijzeren voorwerpen vervaardigt. Dt staat tegenover de kleinsm d. grofsnijder diamantsn jder d e de grote stukken diamant bewedc. grofwerker raftinadeu cie ai. een de grovere suikersoorten pioduceert. grommer >> visgrommer. grondspoorder werkman d e zand, kb eon per kipar vervoert. grondspuiter arbe oe me met een verf spuit een laag grondverf op meuoeen enzo voorts aanbrengt. grootknecht de eerste knecht op een boerdenij. grootwerker kleenmaker die uit reeds gesneden onderde en grote <Iedingstukken als jassen, mantels en colberts vervaard gt. grutter iemand die van graan grutten of gort maakt. Grutten is verbrjzelde boekwert (grutmobenaait boekweitmolenaar), gort is gepelde gerst (pelmolenaar). Later heeft grutter tevens de betekenis winbelier in grutterswaren. Onder deze waren worden niet ab een begrepen grutten en gort. maar ook andere droge waren as rneei.. erwten. bonen en zaden. of haalder do man die bj de har ngvisserij bet samenstel van netten baa t oftewel trekt. haammaker zadeinace : Haam betecent iuk of gareel. haarlegger kappen haarsnijder degene die bundels d e ijk har op maa t sn dt voo de verwerking tot oor snels er ewasten. haarverzorger capper haarwerker iemanc ce at baa: pru ken en valse vlechten vervaardigt. hageigeter degene d e in een werkplaats schietkonrels get. hagenmeester onbevoegd geneeskundige. De ape ding is: door een haag omgeven. en vandaar geheim, niet erkend. halfblanksgezel jongste knecht of duvels toejagec Letterli k betekent bet een knecht d e slechts een half blank verdient, dat is dnie duiten ofwel I 7/8 cent. In Frankrijk circu Ieerde de blanc, een keine zilveren munt. In Nedenland bestond een dengelijke munt net. rnaar wefld de blank als rekeneenne d gebruikt ter waarde van. driekwai t mu ye: oftewe zes duiten. De zegswijze van mu vers olancen maken betekent slechte zaken doen. halfwinner pachte- He gronden bebouwt voon de helft of eon anden overeengekomen deel van de opbnengst a s pacbt. halmeester controleur in een Iakenhdl. handarts >> beelmeester. handgieter degene die letters jit de hana gi et. handkijker waanzegger uit de I jnen van de Lana. handkweker kweker van bloernen e clan to voor do venkoop in bet groot. handlanger ondergesch kte helper hi 1 ver sch Ilende soorten van ambachten en wenk zaamheden. Het kan bijvoorbeeld gaan om smeden, steenhouwers en stratenmakers, maar ook om kanonniers op schepen. Do hand langen betekent emand de hand tot hu p reiken. handmeester a > heetmeester. handsknecht knecht die ten besch kk ng staat tot bet vernichten van al erie work zaamheden. Men heeft deze knecht bi hand. do hangman beul. hannekemaaier veelal mt Duitsiand at komstige grasmaaier Do naam is afge eid van Hannes of johannes, een eerti,ds gebruikelijee be aming voor een ooerenarbeiden Van aaksch ppm tot zwlkker 29 Gid van h storische beroepen

16 I door hanneken-uit. hoekman hanneken-uit racr:waker Moge!iH een Hans die z ch buiten bevindt. hanskuier los werkman, De term heeft betrekking op een boerenarbeider of op een polderwerker die ku ert, dat wil zeggen van de ene zierkgever naar de andem gaat. herder 2 arbeider d e metalen hardt door ceze te verhitten en daarna in harder I water in olie of aar de lucht af te koelen. haringdroger haringroker. haringtrekker v sser d e baring vangt met een treknet (zegen). haringwerker haringverpakker haspelknecht arbeider in een so nneri d e bet garen om een haspel winct. hechter gevangenisoewaarder heelmeester genezer de alleer raktsch haarlegger gevormd s. Heelmeesers werden oorspron kelijk door de gllden geëxamineerd, ater - van 818 tot prov ncale genees kund ge commissies, n deze laatste periode werd verschil gemaakt tussen platteland en stad. Aa heelmeestes wer platte and werder lagere e ser geste d. Uit het verleende getu gschrift black voor wek var de :wee examens men ges aagd was. heffer I werkrnan die in een papiermakeril de geperste vel en papier op het hefbord Iegt. D t hefbord s een schuin op de hef stoel gepaatste plank. 2 werkman d e een voile zak of ton met daarn graan. turf o 1czaanl op het zout op cm schouder van een drager tilt. hefmoeder vroedvrouw. Men scbrijft ook hevemoeder De haar egger aan bet werk n de kapperszaak. De klant za denkel jk nadat n opgezet ki i,gen. eschoren s een pruik heggenadvocaat onbevoegd advocaat. De assoc atie 5: door een heg omgeven, daarom gebeim, onbevoegd. heggendokter kwakzalver Z e voor de af leiding het voorgaande. heiligenbakker vervaardiger van pijpaarden he genbeeldjes. hekkejongen jongen die in een papier rnaaerij aller ei eenvoudige we kzaamheden verricht. hellingbaas scheepst mmermansbaas. henker beu. Ont eend aan het Duits. hespendrupper emard die barn een be werking doet ondergaan door deze met een gekruide saus te begieten. hangman heudenaar binnenschippen Hede is een platboomd vaartuig met een mast dat ge bru kt wordt voor bet vervoeren van vracht op de b nnenvaart, en ook wel als beurt sch p. heuker emand d e in bet kle n verkoopt als venter maar ook we als w nke icr van krui den erswaren, graan en meet hoedenstoffeerder emanc c e hoeden voorz et van veren, linten of boordsels van koord of galon. hoeder oppasser van vee maar ook bewaker van mensen. hoekman effectenmakelaar d e in een be- paalde hock van de effectenbeurs staat waar Uitvoer ng van het doodvonnis, met rechtsboven de hangman san bet werk. Dc hangman is niet de gehangene maar de beul die de tar dood veroordeelde op hangt San de galg. Een arder woord voor eul s nenker H hanteert hat zwaard Van aakschipper tot zwikker Gids van historsche beroepen

17 hoenderman. inzetter handel in bepaalde effecten plaats vindt. hoenderman poelien Lettenlijk: verkoper va hoenderen. hoendermelker kippenhouden hoenplukker poelren hoerenpol bodee houden hofmeester tafelmeesten Op passagiers schepen is dat degene die niet aileen de zorg heeft voor de maaltijden van de neizi gers, maar ook voor bun hutten. hofwachter tuinbaas. hokkenbaas kleinhandelaet in turf en andere oranossoffen. hondenslager I stede ijke beambte be ast met bet doodslaan van onbeheerde orden. 2 kerkenknecht met de taak met een zweeo honden uit de kerk te venagen. Dit laatste gebeurde nog tot in Ce tweece heft van de negentende eeuw. hoofdmaakster kapster. hoofdmeester opzichter van hoofden of tewel van dammen die kust of oever moe ten bescbermen tegen golfslag of stroom. hoofdonderwijzer hoofd van een school. hordenvlechter ]emand die latwerken vlecht van tenen. hortjesmaker vervaardiger van zeven. Een bortje is een plat vlechtwerk van tenen tus sen staken, hospes waard in herberg of logement. Het Latijnse woord betekent gastheen De vrou welijke vorm luidt hospita, waardin. De uit drukking hospes van de kt wil zeggen de baas in hu s. houtbaas I iemand die eikenhakhout aat schillen, 2 handelaar in brandhout. houtbreker houtbewerken houtmaker borstelblokmaken houtmijter arbeider die bout opstape t. houtrechter beheerder van eec bos, met name van een bos in gemeenscbap pelijk bezit. Men schrijft ook houtrichter. houtschild slouwerman. De stad Utrecht bezat sinds de Mddeleeuwen een gilde met d e naam, naast dat van de zakkendragers. Het is onduidelijk waaraan de naam ont leena s. Mogeljk gaat het om een draag :e<e van de gildenbroeders, moschien ook cm ee cenmerk van de verzamelplaats. De aandu d ng ook gespeld als boudschild, beef rog tot in bet begin van de negentien de eeuw n gebruik. houtvoerder vervoerder van houtvlotten. houtwerker I emand d e van gewoon bout meube en enzovoorts vervaard gt. Zie ook witwenken 2 iemand die eikenhakhout sch It ten behoeve van de bereiding van run voor de eer ooierj, en bet ovenblijvende boat tot bossen samenb ndt. houwer I bouthakker, 2 veenhakker, 3 bee cb.ouwer, 4 steenhouwen 5 mijnwer ke - de de steenkool losmaakt ut een steen koienlaag. hovenier I ernand die de tuin van een ander aan egt of onderhoudt, 2 iernand die leeft van de teelt van groente en fruit. huidensplitter arbeider in een leenfabriel d e met een splitmachine de oneffenheden van de huiden afsn 1dt. huidenvetter oorspronkelijk degene die reeds ge ooide huiden verder bewer t door ze met vet n te smeren, Later kreeg de naam de meen algemene beteken s van emand die van buiden eer maakt, Het woord Ieerlooier beeft een gelijksoorbge ontwikkel ng door gemaakt. H enmede wend oonspron<elilk ook slecbts een deel van bet totale productie pnoces aangeduid, later bet gehele pnoces. huisman boen huismeester I persoon die het hoofd is van of bet toez cht heeft op de huishoudel jl e d enst van een inn chting, 2 huisondervvijzen ijker contro eur en waarmerker van maten en gew cnten. ijkopnemer beambte die aan de band van de dieogangsmerken van een schip en een jrschaal bet gewicht van de lading van een schip vaststelt. ijsloper persoon die een veerdienst onden houdt door of over bet ijs. ijsvisser walvisvanger ijzerdraaier >> draaien (betekenis I). ijzerkramer kleinhandelaan in ijzerwaren. ijzersnijder >> stempe snijden illuminator yen uchter van handschriften. illusionist goochelaan imker bijenhouder Men schrjft ook ijmken impostmeester ontvanger van belastingen. De benam ng is afgeleid van bet Enanse impdt. inbrenger I tussenpersoon tussen bet pu bliek en een bank van ening, 2 imponteun indrager anbeiden d e in een glasfabriek de venvaardigde voonwenpen in de koeloven p aatst. ingaarder belastinginnen inlegger I man die in een drukkenij de vellen inlegt, 2 oegere c e bij de textie fabnicage snijpatronen zo economisch mogeik in elkaan cast en ze aftekent. inspeciënt asss:ent van de regisseun die zorgt voor de toneebenodigdheden. Men schnijft ook nspcibnt. De benaming is afge leid van bet Latijn. /nspiciens betekent kijkend naan insteker I anbe den die schoven in een dorsmach ne steekt, 2 wenkman op een schaverij die bet bout n de schaafmachine steekt, 3 he pen in een drukkenij die te be dnukken zakjes en dergelijke nsteekt in de pers (verge ijk ook n eggec betekenis I). insteller arbe den die vol- en halfautomat - sche machines inste t op bet venvaardigen van in massa te pnoducenen wenkstukken. instituteur kostschoolhouden De vrouwe Iijke vorm s nstitutrice. De benaming s ont leend aan bet Frans, en betekent daar onden wijzer en onderwijzenes. inzetter werkman in een steenbakkeni die de stenen in een oven plaatst. 1 Van aakscf npper tot zwikker 33 ft ds an bistorische beroepen

18 jachtoppasser. kabinetwerker jachtoppasser jachtopzienen jachtwachter jachtopziener janmaat matroos. justeerder i degene die zorg draagt voor bet juist afstel en van apparaten en nstru menten, 2 arbeider die met de hand bet letterbeeld van gegoten etters afwerkt. Men spreekt ook van just ficeerden - * janmaat Ma ozer e adere bea ngsleden bet Behouden Hue op Nova Zembla Ben matroos wordt ook aangedu d als janmaat of zeemaat, kaagman schpper d e op een kaag vaart. Men spreekt ook van kaagsch ppen Ben kaag a een p atboomd vaartuig met zwaarden. Het voert een spr etzel een stagfok en een cu ver (een dnehoekig ze I), Kagen zijn gebru kt voor vrachtvervoep en ook we als beurtschepen. kaaimeester ambtenaar belast met het toezcht op een havenkade of op een aantal <aden, en bet tegengaan van strafbare feiten. kaaiwachter bewaker van een kade. kaaiwerker arbeider d e te werk gesteld a Nj het laden en ossen van schepen. kaardenmaker emand die wolkaarden vervaardigt, Dt s bet jzeren gereedschap waarmee wol ontward, geren gd en even wjdig gelegd wordt, of waarmee lakens of dekens geruwd worden. kaardensteker werkman d e de resten wol van de kaarden (z e kaardenmaker) verwijdert en de kaarden schoonmaakt. kaarsensnuiter man belast met bet doven van de kaarsen, bijvoorbeeld in een schouw burg. kaarsgieter handwerksman die met een epel gegoten waskaarsen vervaardigt. Dit staat oorspronkel jk in tegenstel ing tot de kaarsenmaker d e vetkaarsen maakt. Later a kaarsenmaker bet algemene begnp geworden voor zowel de vervaard ger van vetkaarsen als van waskaarsen. kaarssteker handwerker d e getrokken kaarsen maakt. Dat zijn smeerkaarsen, oak aangeduid as vetkaarsen. kaartenslaander arbeider die kaarten vol gens een patroon van gaatjes voorziet om te gebruken voor een machne voor bet weven van stoffen. Men spreekt ook van kaarten slagen kaartprenter drukker van andkaarten, zeekaarten en/of hemelkaarten, kaasloper waagknecht die de kaas naar de waag en van daar naar de schepen draagt, oftewel kaasdragen kaasmenger kaashandelaanvergeljk bet Enge se cheesemonger. kabelgast I arbeder belast met bet sp itsen en lassen van <abe s, 2 bebeerder van bet mateniaalmagazijn op een zeeschp. kabeisplitser >> kabelgast (betekenis I). kabinetmaker vervaard ger van fjn meube werk. Dt woord s moge ijk afge eid van bet Engelse cabinetmaker. kabinetwerker >> kab netmaken Van aakscbipper tot zwkker G ds van h storische beroepen

19 Van aakschippor tot zwikker 36 troedt als beheorder van do geidmiddolen. kameraar ambtenaar of beambte dio op ook wol van kamorvrouw. zij hot hoeft over ons Buiton. Men spreokt Nicolaas Boots in do Comero Obscuro vertelt, kalkmoter, en vortrouwel jke dienston vornicht. Eon dor voroonzolvigon met haar moostores, dat zoals houdt bi 1 hot lossen van ka k. In Vlaanderon geli 3ko vortrouwensponsoon ken zich zozoer tonaar bil de stedelijke kalkwacht. Het kan gosteld is om do motsolspecio te bereiden knoeien. man. (Zie aldaar.) is de benaming ook gobruikt voor opper mengt met zand en water kalkbakker kalkbrandor kalkbouwer workman die kalk door elkaar kalkmaker persoon de op een aangeno kalkpikeur opzichter die toezicht houdt bij kalkwerker algomeno term voor eon amb het mengon van specie, opdat doze in de meter van de <alk, kalefater dichier van scheepsnaden. cilinders glad te maken en te glanzen. men bouwwerk door de opdrachtgever aan luiste verhoudingen wordt aangomaakt. men, klodon on hot kappen on allorlei porsoonlijko beslaat oftewei gereed maakt. dame, die behulpzaam is bij hot aan- on uit kamenier vrouwelilko lijfbedionde van eon kambeslager degene die wolkammen heor kar(re)man bakkon. togen eon hogo brug. ook van ancoro zaron, botaalt. voi voor zorgt ondor andoro van vu Iris, maar onder druk van twee of meor draaiende woordoli eon molonkar onzovoonts. wagon. eon viorkanto bakstoon, v oertogo of plavus. kadraai(er). kasbaas kalkdrager stodeljke beambte die toezicbt kadraai(er) scheepszoetelaan Zie zoetelaan kalkmeter ambtenaar beiast met hot opdat de aannemer ciaar niet moe kan kalander iemand die kalandert of een kalligraaf schoonschrijvor. zowel gaan om oen kalkdrager als om eon geweven stoffen, Ieee papier enzovoorts kalanderij exploteert. Kalanderen houdt in kamerbewaarder I uorspronko jk eon watorschap of d jkbestuur. Do bonaming is Dit kan zijn bj oen stad, maar ook bj eon zicht houdt op gobouwon, straton, wogon, ook gobruikt voor eon dirigorend architect bj eon stad on voor eon ambtonaar die toe bruggon onzovoorts on hot workvolk uit bodiondo bolast met hot toozicht houdon op oon kamor of op kamors, 2 ondor do Ropu kamerier mannelilko Iijfbodiondo van eon kamerloopster vrouw in d onst van eon do zorg voor hot vorgadorlokaal van eon b iok titol van eon boambto die bolast is met on aanzogg ngen d e van dat college uitgaan. college on hot doon vdn do dagvdardingon vortrokkon in do stadhuizon, 4 titol van oon 3 in do achttionde oouw do titol van eon kamermeester rentmoostor kammenscherper porsoon die do kammon voorts bij hogo ambtsdragors of aanzion ijko bodiondo die de zorg heoft voor do ambts collogos, S in do twintgsto oouw do titel oediondo die bozookons aandient onzo kamsiager vorvaard gor van wovorskam voor do hoogsto bodiondon bil ondor andoro kamsteker arboidor die do kottingdraden do m nsteros en do Raad van State. Eon kandijwerker suikorraffinadour do kandij bosluit van 21 apnl 1917 vordeeldo doze bediondon n Kamorbowaardors, Conciergos, kannestopper roparatour van gobrokon Bodon on Vastenknochts. diacon o die do ondorstoun ng thuis bozorgt van do wolkammors schorpt. bij do bodooldon. tinnen kannon. in eon wovorskam stookt. do godaanto van kristalachtige klontjos. suiker producoert. Kandijsuikor is suikor n kantonnier wogworker op door do over kappenplooister vrouw die kanpen of kareelbakker stoonbakkor Eon karool is hoid ondoi-houdon wegen. Bohalvo amboider d enst van do wogbohoordor die verant 1k is voor hot dago JK50 onderhouo Ear hot ook botokonen do boambte n eon ondorafdeling van eon gobiod.vergoli in eon bopaald kanton, Do benaming is ont vorm tonugbrongt. ook do bonaming kantonrochtor <anton wordt georuiet als aanduidng voor kanton mutson wast en woor in do juiste oonc can hot H anse cantcnier. Hot woord 1k 37 Gids van histor sche beroepen karredrijver voorman op eon bierwagen, kargeleider conductour van eon bostel kar(re)man man die met eon kar voon karrenoptrekker omand die togon ver karrenloper >> gnondspoordor kasbaas kwoker van planton in kassen of n s tot Voopwaar van ales vervoei en in zijn Kat van VU I Karieman met ond De karremap ap goeding helpt met hot ootrekkon van kaen

20 keetmeester opzichtor van een zoutkeet. kasthouder verkoper van zilveren of katoenslager >> katoenkaarder keetbaas man belast met het verrichten keetman zoutzioder katoenkaarder katoenruwer keerder iemand die is aangesteld om n keethouder houder van een zoutkeet. dilkwerkers of andere arbeiders. van een gevangenis.vervolgens kwam de van een burgerljk dienstgebouw. Het werd van het huishoudelijk werk n een keet van ook de betteling van de pachters van de een boomgaard voge s te verjagen. gebruikt voor de bewaarder van een vorste slotte zonder meer van een logementhouner lijk of adellijk paleis en voor de gouverneur Hove genoemd. De benaming wordt ook hot in s-gravenhage werd Kastele n van den vroegere officiële stadslogomenten. en ten bewaarder van het grafeljk. later orinsehjk benamng ook in zwang voor de bewaarder is opgedragen, oftewel een slotvoogd. Dc kastelein oorspronke jk degene aan wie ook kasseier of kass er gouden voorwerpen die niet door hem tapper. of van een drankhuis. stoffen. of mt de bewaking en verdediging van een kasteel breid dat hier ook een kroeghouder onder staat. Uiteindelijk werd het begrip zo ver u tge zelf vervaard gd zijn. ziederij. ketelknaap. if kiepkeerl Kieponkerl. Zi eonti keet. kasbediende. kiepkeerl kasbediende bankemoloyé die aan de kas kassaaiwever wever van grove wollen kasseilegger stratenmaker Men schnjft Van aakschipper tot zwikkor Gds van historische boroepen kasteleines houdster van een logement vel. Mu is het een synoniem van herbergier, kashouder kassien kasloper bediende die geld wegbrent keetmeid vrouw werkzaam in een zout keetvrouw vrouw die de hu shouding doet kelderbewaarder >> ke dermeester kelderboer opzichter van de kelders van kelderhouder verkoper van alcoholische kelderknecht wijnkopersbediende. keldermeester iemand die bij een aan kerkbewaarder koster. ketelbikker degene die van ketels do ketelbink jongon die op oen schip allorlei 1 wordt ook aangeduid als keetwijf. ketelboeter rondtrekkende reparateur van een borbrouwerj. keteijongen >> ketelbikker drank in bet groot ter het beheer heeft over de wijnkelder ketelknecht werkman in een lakenververij. ziehtk persoon, aar bet hof o n een kloos ketellapper >> ketelboeter ketelmeester werkman in eon zout ketelmetselaar ambachtsman die stoom kotelsteen wegbikt. kettingfraiser arbeider die met een beitel werpen. Boeten betekent vuur aanleggen karwe tjes verricht, ketels en andere metalen gebruiksvoor ketting in bout gleuven maakt voor bout verbindingen. kettingjongen dwangarbeider kettingscheerder arbeider die spoe en of ontsteken. keurnoot bijzitter van een rechten Noot is Is dit een jongen dan sprookt men ook van vaste bekleding aanbrengt. ketels inmotselt en rookkanalen en vuur met garen in een klossenrek p[aatst, do dra den volgens een patroon door een goleider haalt en aan eon scheermachine bevest gt. 1de ijk onderkomen voor arbeiders. keurslijfmaker vervaardiger van bopaaloe was keursl f do benaming voor een nauw bier gelijk aan genoot oftewel metgezel. kledingstukken van vrouwon. Oorspronkelijk gesloten lijf]e dat ais bovenkodingstuk gedra gon werd. Later was bet ook do betite ing van een onder de bovenk eding gedragen wordt ook korsot genoemd. Hot gobruik sfjf rijgl jf met baleinen, Eon derge ijk ijfje dient om er sank uit to zen. keuterboer boer met een eigen klein kiepkeerl marskramer Kiep betokent bedrijf. Hot woord is afge eid van koter of woning. Koter s ook verv ant met hot woord katei dat zo veel wil zeggon ad hut of kleine van de korf kiep botekent draagkorf Eon 1oto var de Viepioe- do de duizen synoniemen voor mai skrameri afgeleid d g klein hu s. In p aats van keuterboor spelt do de marskrarner op zjr rug araagt. men ook wol kneuterboer draagkorf.vorgelijk do Duitso benaming cot, dat ook hut oetolcent en tovons armoe angs oopt Kiepkeei i of Kordragor

L i mb u r g s e L a n d m a r k s

L i mb u r g s e L a n d m a r k s L i mb u r g s e L a n d m a r k s P r o g r a m m a I n v e s t e r e n i n S t ed e n e n D o r p e n, l i j n 2 ; D e L i m b u r g s e I d e n t i t e i t v e r s i e 1. 0 D o c u m e n t h i s t o

Nadere informatie

H O E D U U R I S L I M B U R G?

H O E D U U R I S L I M B U R G? H O E D U U R I S L I M B U R G? N AD E R E I N F O R M A T I E S T A T E N C O M M I S S I E S OV E R O N D E R AN D E R E A F V A L S T O F F E N H E F F I N G E N I N L I M B U R G 1 6 a u g u s t u

Nadere informatie

Bepaling toezichtvorm gemeente Stein

Bepaling toezichtvorm gemeente Stein Bepaling toezichtvorm 2008-2011 gemeente Stein F i n a n c i e e l v e r d i e p i n g s o n d e r z o e k P r o v i n c i e L i m b u r g, juni 2 0 0 8 V e r d i e p i n g s o n d e r z o e k S t e i

Nadere informatie

T I P S I N V U L L I N G E N H O O G T E T E G E N P R E S T A T I E S B O M +

T I P S I N V U L L I N G E N H O O G T E T E G E N P R E S T A T I E S B O M + T I P S I N V U L L I N G E N H O O G T E T E G E N P R E S T A T I E S B O M + A a n l e i d i n g I n d e St a t e nc o m m i s si e v o or R ui m t e e n G r o e n ( n u g e n o em d d e St at e n c

Nadere informatie

H a n d l e i d i n g d o e l m a t i g h e i d s t o e t s M W W +

H a n d l e i d i n g d o e l m a t i g h e i d s t o e t s M W W + H a n d l e i d i n g d o e l m a t i g h e i d s t o e t s M W W + D o e l m a t i g h e i d s t o e t s v o o r g e b i e d e n w a a r v o o r g e e n b o d e m b e h e e r p l a n i s v a s t g e s

Nadere informatie

Bepaling toezichtvorm gemeente Meerlo-Wanssum

Bepaling toezichtvorm gemeente Meerlo-Wanssum Bepaling toezichtvorm 2007-2010 gemeente Meerlo-Wanssum F i n a n c i e e l v e r d i e p i n g s o n d e r z o e k Provincie L i m b u r g, april 2 0 0 7 V e r d i e p i n g s o n d e r z o e k M e e

Nadere informatie

Bepaling toezichtvorm gemeente Venray

Bepaling toezichtvorm gemeente Venray Bepaling toezichtvorm 2007-2010 gemeente Venray F i n a n c i e e l v e r d i e p i n g s o n d e r z o e k P r o v i n c i e L i m b u r g, april 2 0 0 7 V e r d i e p i n g s o n d e r z o e k V e n

Nadere informatie

Bepaling toezichtvorm gemeente Simpelveld

Bepaling toezichtvorm gemeente Simpelveld Bepaling toezichtvorm 2008-2011 gemeente Simpelveld F i n a n c i e e l v e r d i e p i n g s o n d e r z o e k P r o v i n c i e L i m b u r g, j u n i 2 0 0 8 V e r d i e p i n g s o n d e r z o e k

Nadere informatie

B e l e i d s k a d e r K e r k e n, K l o o s t e r s e n a n d e r e r e l i g i e u z e g e b o u w e n

B e l e i d s k a d e r K e r k e n, K l o o s t e r s e n a n d e r e r e l i g i e u z e g e b o u w e n B e l e i d s k a d e r K e r k e n, K l o o s t e r s e n a n d e r e r e l i g i e u z e g e b o u w e n I n é é n d a g k a n r e l i g i e u s e r f g o e d v a n m e e r d e r e g e n e r a t i e

Nadere informatie

R e s u l t a a t g e r i c h t h e i d e n c o m p e t e n t i e m a n a g e m e n t b i j d r i e o v e r h e i d s o r g a n i s a t i e s

R e s u l t a a t g e r i c h t h e i d e n c o m p e t e n t i e m a n a g e m e n t b i j d r i e o v e r h e i d s o r g a n i s a t i e s R e s u l t a a t g e r i c h t h e i d e n c o m p e t e n t i e m a n a g e m e n t b i j d r i e o v e r h e i d s o r g a n i s a t i e s O p le i d i n g: M a s t e r P u b l i c M a n a g e m e n

Nadere informatie

Uitleg Toerklas s e 1e traject 42e Nacht van Venlo 2009. Punt Goe d Fout Oms c hr i j vi ng

Uitleg Toerklas s e 1e traject 42e Nacht van Venlo 2009. Punt Goe d Fout Oms c hr i j vi ng Pagina 1 van 14 Punt Goe d Fout Oms c hr i j vi ng 3 Z Al s u z ag dat de punt ac ht e r "SUCCES" e e n kl e i ne o was had u uw e e r s t e goe de c ont r ol e t e pakke n. Ooooooooo z i t dat z o!!!!!!

Nadere informatie

R e g i o M i d d e n -L i m b u r g O o s t. G r e n z e l o o s w o n e n i n M i d d e n -L i m b u r g R e g i o n a l e W o o n v i s i e

R e g i o M i d d e n -L i m b u r g O o s t. G r e n z e l o o s w o n e n i n M i d d e n -L i m b u r g R e g i o n a l e W o o n v i s i e R e g i o M i d d e n -L i m b u r g O o s t G r e n z e l o o s w o n e n i n M i d d e n -L i m b u r g R e g i o n a l e W o o n v i s i e 4 o k t o b e r 2 0 0 6 P r o j e c t n r. 2 9 5 7. 7 2 B o

Nadere informatie

Q u i c k -s c a n W M O i n L i m b u r g De e e r s t e e r v a r i n g e n v a n g e m e e n t e n e n c l i ë n t e n

Q u i c k -s c a n W M O i n L i m b u r g De e e r s t e e r v a r i n g e n v a n g e m e e n t e n e n c l i ë n t e n Q u i c k -s c a n W M O i n L i m b u r g De e e r s t e e r v a r i n g e n v a n g e m e e n t e n e n c l i ë n t e n M w. d r s. E. L. J. E n g e l s ( P r o v i n c i e L i m b u r g ) M w. d r s.

Nadere informatie

TEKENLIJST SPIJKERSCHRIFT

TEKENLIJST SPIJKERSCHRIFT TEKENLIJST SPIJKERSCHRIFT Dit is een vereenvoudigde lijst met spijkerschrifttekens uit Mesopotamië. Deze lijst maakt het mogelijk de tijdens de workshop Graven om te Weten bestudeerde tablet te vertalen.

Nadere informatie

Ons eerste boek. plaatjes en bijschriften voor 't jonge volkje dat lezen leert. W.F. Oostveen

Ons eerste boek. plaatjes en bijschriften voor 't jonge volkje dat lezen leert. W.F. Oostveen Ons eerste boek plaatjes en bijschriften voor 't jonge volkje dat lezen leert W.F. Oostveen bron. A.W. Sijthoff, Leiden 1880-1890 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/oost080onse01_01/colofon.php

Nadere informatie

Ik schrijf op wat ik hoor.

Ik schrijf op wat ik hoor. Categorie 1a Woorden met a Groep 3 Ik schrijf op wat ik hoor. kam Categorie 1a Woorden met a Groep 3 tak kar hal gas Categorie 1b Woorden met aa Groep 3 Ik schrijf op wat ik hoor. raam Categorie 1b Woorden

Nadere informatie

A 7 8. Dit is de stad van 't leed. Allegro Moderato q. = 63 SOPRANO ALTO TENOR BASS. Mm mp. Componist: Erika Budai Leuven, 12 januari 2014

A 7 8. Dit is de stad van 't leed. Allegro Moderato q. = 63 SOPRANO ALTO TENOR BASS. Mm mp. Componist: Erika Budai Leuven, 12 januari 2014 Tekst: Emile Verhaeren Vertaling: Frans Boenders SOPRANO A Dit is de stad van 't leed Allegro Moderato q. = 63 Coonist: Erika Budai Leuven, 1 januari 01 ALTO TENOR BASS 6 11 B q=63 16 Tra nen, kwel ling

Nadere informatie

S a m e nw e r k i n g e n s t r u c t u r e l e f o r m a t i e e x t e r n e v e i l i g h e id E i n d r a p p o r t a g e

S a m e nw e r k i n g e n s t r u c t u r e l e f o r m a t i e e x t e r n e v e i l i g h e id E i n d r a p p o r t a g e S a m e nw e r k i n g e n s t r u c t u r e l e f o r m a t i e e x t e r n e v e i l i g h e id E i n d r a p p o r t a g e P r o v i n c i e L i m b u r g 23 april 2 0 0 7 D e f i n i t i ef r a p p

Nadere informatie

Marco Borsato - De Meeste Dromen Zijn Bedrog

Marco Borsato - De Meeste Dromen Zijn Bedrog Mrco Borso - De Meese Dromen Zjn Berog Pno Srngs Meoe 4 4 4 4 j j j j e j e 6 o p o e p e o p nz s j j e j e o p 10 o p o e p e o p mz j j j j e j e 14 o p o p nz s j j o e p e o p e j e o p 18 mz pz pz

Nadere informatie

Voorwoord. B e s t e le e r l i n g e n o u de r s / v e r z o r g e r s,

Voorwoord. B e s t e le e r l i n g e n o u de r s / v e r z o r g e r s, Voorwoord B e s t e le e r l i n g e n o u de r s / v e r z o r g e r s, V o o r j e l i gt het prog r amma van toe t s i ng en a f s l u i t i n g ( P TA ) v a n Be u k en r o d e Ond e r w i j s. B e

Nadere informatie

Stimuleringsplan Robuuste verbinding Schinveld-Mook

Stimuleringsplan Robuuste verbinding Schinveld-Mook Stimuleringsplan Robuuste verbinding Schinveld-Mook Natuur, Bos en Landschap Tevens Natuurgebieds-, Landschaps- en Beheersgebiedsplan Ontwerp Vastgesteld door Gedeputeerde Staten Maastricht, 1 mei 2007

Nadere informatie

Zien en zingen. Een bundel oude kinderliedjes

Zien en zingen. Een bundel oude kinderliedjes Zien en zingen. Een bundel oude kinderliedjes Hugo de Groot bron. Met illustraties van Corina. A.J.G. Strengholt, Amsterdam 1945 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/groo172zien01_01/colofon.php

Nadere informatie

INKIJKEXEMPLAAR. Ó œ j œ œ. œ œ. œ œ œ œ. œ J. œ œ. ?# œ œ œ œ œ œ œ. œ œ. œ œ œ œ œ Œ # œ j J. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

INKIJKEXEMPLAAR. Ó œ j œ œ. œ œ. œ œ œ œ. œ J. œ œ. ?# œ œ œ œ œ œ œ. œ œ. œ œ œ œ œ Œ # œ j J. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ 41 10 Exit cue: Daar leeft Thomas. 2. Liz+Gina 10 Zorg dat e 10 54 58 D 10 Zorg dat Zorg dat Zorg dat al - le re-gels kent van dit groots ex per-i- ment, dan draag e i aan on-ze maat-schap- pi. Geen al

Nadere informatie

Het grote liedjesboek

Het grote liedjesboek Marianne Busser & Ron Schröder Het grote liedjesboek Met illustraties van Dagmar Stam Van Holkema & Warendorf isbn 978 90 00 30256 7 nur 275 2013 Van Holkema & Warendorf Uitgeverij Unieboek Het Spectrum

Nadere informatie

Joopie op het strand.

Joopie op het strand. 1 Joopie op het strand. Geschreven en geïllustreerd door PetraLouise Muris. Let-ter-gre-pen! Voorleesverhaal voor de kleintjes of zelf lezen rond 7 jaar. Waarom ergens lid worden of betalen? Alle geschreven

Nadere informatie

Les 1 jas en das. Op pad. van links naar rechts

Les 1 jas en das. Op pad. van links naar rechts Les 1 jas en das Op pad van links naar rechts 1 Inhoud 0 Inleiding 1.1 a} 1.2 s} as 1.3 j} jas 1.4 d} das 1.5 t} tas 1.6 k} kat 1.7 n} nat 1.8 r} rat, kar 1.9 v} vat 1.10 b} bak 1.11 l} bal 1.12 p} pak

Nadere informatie

203. Bevolkingsregister,

203. Bevolkingsregister, 203. Bevolkingsregister, 1839-1950 Na de algemene volkstelling van 1849 besloot de overheid de aldus verkregen gegevens blijvend te verzamelen om zo de loop van de bevolking te kunnen volgen. In de gemeente

Nadere informatie

W el k rekenb la d gebru ik j ij?

W el k rekenb la d gebru ik j ij? > VOORBEELD 1 Aan 50 leerli n g e n u it h et v ie r d e j a a r werd gevraa gd welk reke nbl ad z i j h e t l i ef s t g e b r uike n. D e r e s u l t a t e n vi n d j e i n o n d e r s t a a n d e t

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Bij la ge 1 Ver keers bor den met om schrij ving

Bij la ge 1 Ver keers bor den met om schrij ving Bij la ge 1 Ver keers bor den met om schrij ving........................................................................ Snelheid A1 Maxi mum snel heid A2 Einde maxi mum snel heid A3 Maxi mum snel heid

Nadere informatie

Voorwoord. B e s t e le e r l i n g e n o u de r s / v e r z o r g e r s,

Voorwoord. B e s t e le e r l i n g e n o u de r s / v e r z o r g e r s, Voorwoord B e s t e le e r l i n g e n o u de r s / v e r z o r g e r s, V o o r j e l i gt het prog r amma van toe t s i ng en a f s l u i t i n g ( P TA ) v a n Be u k en r o d e Ond e r w i j s. B e

Nadere informatie

et en de letterfabriek mijn eerste leesboek Inkijkexemplaar Plantyn

et en de letterfabriek mijn eerste leesboek Inkijkexemplaar Plantyn MIJN EERSTE LEESBOEK et en de letterfabriek mijn eerste leesboek Plantyn De iconen in Mijn eerste leesboek geven het niveau van woorden en teksten aan. Hieronder staat hoe je ze kunt herkennen. Plantyn

Nadere informatie

J A P U O I Z S E O G K G J V S Z H T J U Z V I O E U A L I G I T K U I H U U K O Z A E I Z J L O G P B E L V H P

J A P U O I Z S E O G K G J V S Z H T J U Z V I O E U A L I G I T K U I H U U K O Z A E I Z J L O G P B E L V H P 1 80 Cijfers(45) Beschikbare letters: A B E G H I J K L O S T U V J A U O I Z S E O G K G J V S Z H T J U Z V I O E U A L I V K I B G T H G I T K U O H B I I H U U K O Z A E I Z J L O G G J B A Z E S H

Nadere informatie

_ FONDAMENTSTEENEN / SPEL-ENLEESBOEK, VOOR. De Afrikaansche Jet1gd. JliiJN J3oEK MET JwAALF J--ETTEf\S. VlcJFfdE ldi{uk.

_ FONDAMENTSTEENEN / SPEL-ENLEESBOEK, VOOR. De Afrikaansche Jet1gd. JliiJN J3oEK MET JwAALF J--ETTEf\S. VlcJFfdE ldi{uk. _ FONDAMENTSTEENEN. ---- / SPEL-ENLEESBOEK, VOOR De Afrikaansche Jet1gd. JliiJN J3oEK MET JwAALF J--ETTEf\S. VlcJFfdE ldi{uk. De Serie Spel~ en Leesboekjcs die ik mij voorstel onder den titcl van " Fonda.ruentst

Nadere informatie

Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk

Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Als je straks klaar bent met school ga je waarschijnlijk werken. Misschien wil je wel automonteur of metaalbewerker

Nadere informatie

Film en. Een boerendorp. Thema 2 Vergelijken. Les 2.1 Een film over Willem Adriaensz. WOORDWEB: Een boerendorp. Woordweb : filmen

Film en. Een boerendorp. Thema 2 Vergelijken. Les 2.1 Een film over Willem Adriaensz. WOORDWEB: Een boerendorp. Woordweb : filmen Les 2.1 Een film over Willem Adriaensz WOORDWEB: Een boerendorp 1. Een boerendorp : een dorp met boerderijen 2. Leem: een soort grond die op klei lijkt. Leem wordt tussen het hout gesmeerd, waarna het

Nadere informatie

ALFA A ANTWOORDEN STER IN LEZEN

ALFA A ANTWOORDEN STER IN LEZEN STER IN LEZEN ALFA A LES 1: NAAR SCHOOL 1 Ziek 1 b 2 3 b 4 a a B maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag C Dit is een vraag Hoe gaat het? Het gaat wel. En met jou? Waarom kom je niet?

Nadere informatie

10. Zout is goed (Scheveningse kuren, een opera over 200 jaar badplaats)

10. Zout is goed (Scheveningse kuren, een opera over 200 jaar badplaats) 10. goed (Scheveningse kuren, een opera over 00 jaar badplaats) Moderato (q = 10) 6 L'istesso teo (q = q.) student Johan 6 8 Da-mes en he-ren ook, luis-ter goed naar wat ik u ver-tel! Is je 13 le-ven een

Nadere informatie

inhoud 1. Textiel? Wat is dat? 2. Weven met papier 3. Stoffen van textiel 4. Wol 5, Zijde 6. Katoen 7. Linnen 8. Filmpje Pluskaarten

inhoud 1. Textiel? Wat is dat? 2. Weven met papier 3. Stoffen van textiel 4. Wol 5, Zijde 6. Katoen 7. Linnen 8. Filmpje Pluskaarten Textiel inhoud 1. Textiel? Wat is dat? 3 2. Weven met papier 5 3. Stoffen van textiel 6 4. Wol 7 5, Zijde 9 6. Katoen 11 7. Linnen 13 8. Filmpje 15 Pluskaarten 16 Bronnen en foto s 18 Colofon en voorwaarden

Nadere informatie

apen 1 Schrijf het woord op. 2 Schrijf het woord op. Een woord met een lange klank aan het eind van een klankgroep. Net als jager.

apen 1 Schrijf het woord op. 2 Schrijf het woord op. Een woord met een lange klank aan het eind van een klankgroep. Net als jager. spelling 27b 1 Kies uit: ogen tenen samen oren apen zalen muren tegels toren 1 Twee a hebben s : apen 2 vier o, vier o Je leert hoe je woorden met een lange klank aan het eind van een klankgroep schrijft.

Nadere informatie

Psalm 31. Driestemmig gemengd koor. Tekst: Joh. Eus. Voet Melodie: Louis Bourgeois, 1551 Bewerking: Roelof Elsinga (*1945) son. son. Gij, mijn.

Psalm 31. Driestemmig gemengd koor. Tekst: Joh. Eus. Voet Melodie: Louis Bourgeois, 1551 Bewerking: Roelof Elsinga (*1945) son. son. Gij, mijn. Psalm 31 Driestemmig gemengd koor Nr. 10.031.002 Tekst: Joh. Eus. Voet Melodie: Louis Bourgeois, 1551 Bewerking: Roelof Elsinga (*1945) Ky - ri - e e - - - lei - - - son, e - - - le - - - - - - i - son.

Nadere informatie

Zondag 30 juni Liederen en lezingen tijdens deze dienst: Lied 848 Lied 221 Lied 299J Lied 416 Lied 304

Zondag 30 juni Liederen en lezingen tijdens deze dienst: Lied 848 Lied 221 Lied 299J Lied 416 Lied 304 Voorganger: ds. G.H. Olsman Ouderling van dienst:? Zondag 30 juni 2019 Organist: Erik Nijzink KND: Hilde Rotmensen Liederen en lezingen tijdens deze dienst: Lied 848 Lied 221 Lied 299J Lied 416 Lied 304

Nadere informatie

Een film opnemen met een filmcamera.

Een film opnemen met een filmcamera. Les 1 Een film over Willem Adriaensz. filmen Een film opnemen met een filmcamera. Regisseur Iemand die de leiding heeft over het opnemen van de film. Hij zegt hoe er gespeeld moet worden, waar de camera

Nadere informatie

Nor ge ska ta lo gen 2014

Nor ge ska ta lo gen 2014 Ton Steen bak kers Nor ge ska ta lo gen 2014 Wat er te vin den is aan nieuw tjes en spe ci - a le ar ti ke len: - De post ze gels in kro nen-waar den met de beel te nis van Kong Haak on VII uit 1946. Dit

Nadere informatie

Een hond gaat op reis

Een hond gaat op reis = 80-84 E hd gaat re * Tsj tsj aa tsj tsjakke ka Tsj tsj aa tsj tsjakke ka E hd dwa keer keer ch, hij dwa steeds maar meer, Tsj tsj aa tsj tsjakke ka Tsj tsj aa tsj tsjakke ka B steeds maar meer. Op le

Nadere informatie

De voorraad De aanhanger Het industrieterrein

De voorraad De aanhanger Het industrieterrein 1.1 de industrie De fabriekshal Aantreffen Allergrootst De voorraad De aanhanger Het industrieterrein Afleveren Overnemen De delfstof Industrieterrein Een industrieterrein is een plaats waar veel fabrieken

Nadere informatie

P r o v i n c i a a l O m g e v i n g s p l a n L i m b u r g

P r o v i n c i a a l O m g e v i n g s p l a n L i m b u r g P r o v i n c i a a l O m g e v i n g s p l a n L i m b u r g S a m e n v a t t i n g M a a s t r i c h t, 2 2 s e p t e m b e r 2 0 0 6 2 I n h o u d s o p g a v e I N L E I D I N G 3 1. K W AL I T EI

Nadere informatie

R e g i o n a a l Pr o g r a m m a L u c h t k w a l i t e i t

R e g i o n a a l Pr o g r a m m a L u c h t k w a l i t e i t Limburgs Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit R e g i o n a a l Pr o g r a m m a L u c h t k w a l i t e i t T e n b e h o e v e v a n h e t: K a b i n e t s s t a n d p u n t Nationaal Samenwerkingsprogramma

Nadere informatie

held 1 Kijk naar het vetgedrukte woord. Maak er één van. 2 d of t? Schrijf het woord op. spelling 25 hond 1 Rik en Driss spelen dat ze helden zijn.

held 1 Kijk naar het vetgedrukte woord. Maak er één van. 2 d of t? Schrijf het woord op. spelling 25 hond 1 Rik en Driss spelen dat ze helden zijn. spelling 25 1 Kijk naar het vetgedrukte woord. Maak er één van. 1 Rik en Driss spelen dat ze helden zijn. held 2 Hun monden staan strak. 3 Ze heffen hun zwaarden. 4 Ze drijven elkaar naar de randen van

Nadere informatie

Als t zonlicht gaat verdwijnen

Als t zonlicht gaat verdwijnen Als t zonlicht gaat verdwijnen Als t zon licht gaat ver dwij nen, ga dan, mijn lamp je, schij nen. Mijn licht, doordring don k re nacht. O, lamp je, schijn en de houd de wacht. Elf november Elf no dat

Nadere informatie

Op Pad. werkboek. les 1: jas en das les 2: kas en kaas les 3: pen en peen

Op Pad. werkboek. les 1: jas en das les 2: kas en kaas les 3: pen en peen Op Pad 1 werkboek les 1: j en d les 2: k en ka les 3: pen en peen Inhoud 1 j en d... 3 1 a}, j, d, t... 4 2 a},,,... 5 3 a} kar, kam, dak, tak... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 4 b,p} bak, pak, bal,

Nadere informatie

Thema 1 Kopen. 1. Het industrieterrein 1. Een plaats waar veel fabrieken bij elkaar staan.

Thema 1 Kopen. 1. Het industrieterrein 1. Een plaats waar veel fabrieken bij elkaar staan. Les 1.1 De industrie. 1. Het industrieterrein 1. Een plaats waar veel fabrieken bij elkaar staan. 1. 2. 2. De fabriekshal 2. Een grote ruimte in een fabriek, waar met machines producten worden gemaakt.

Nadere informatie

De hi e r ui t voor t vl oe i e nde ui t ga ngs punt e n z i j n ui t ge we r kt e n ve r me l d i n hoof ds t uk 2.

De hi e r ui t voor t vl oe i e nde ui t ga ngs punt e n z i j n ui t ge we r kt e n ve r me l d i n hoof ds t uk 2. . I NLEI DI NG Di t doc ume nt omva t he t Ca pa c i t e i t s pl a n 2 va n ENECO Ne t Be he e z oa l s ve e i s t i n de El e kt i c i t e i t s we t 1998 e n he t hi e op a a ns l ui t e nd be s l ui

Nadere informatie

Muziek: G. Jellesma Bewerking: Louwe Kramer Nr œ œ. œ œ. Heer', roert de. œ J. # œ œ œ œ # lo - ven gaat al.

Muziek: G. Jellesma Bewerking: Louwe Kramer Nr œ œ. œ œ. Heer', roert de. œ J. # œ œ œ œ # lo - ven gaat al. Loflied Cantate naa Psalm 147 voo TTBB Muziek: G ellesma Beeking: Loue Kame N 50147001 4 oospel 4 A 8 Hal - le - R lu - a, zingt R Hee', oet R sna - en tot Zin R R ee Hi is R 1 Lief - Hem te lo - ven gaat

Nadere informatie

ring bank touw blauw vinkje kroontje bloempje stoel kast schrift schuur Thema 2 De boom ik leer: woorden lezen die uit twee woorden bestaan, zoals

ring bank touw blauw vinkje kroontje bloempje stoel kast schrift schuur Thema 2 De boom ik leer: woorden lezen die uit twee woorden bestaan, zoals Thema 2 De boom woorden lezen die uit twee woorden bestaan, zoals wasrek zeeman woorden lezen met ng of nk, zoals ring bank woorden lezen met ou(w) of au(w), zoals touw blauw verkleinwoorden lezen die

Nadere informatie

Lantaarntje. œ œ œ œ. œ œ œ. b œ. œ œ. Uit Zwitserland Acanthus Music CH-4522 Rüttenen. La Lan. tärn taarn - - li, tje, li, tje, La lan - - -

Lantaarntje. œ œ œ œ. œ œ œ. b œ. œ œ. Uit Zwitserland Acanthus Music CH-4522 Rüttenen. La Lan. tärn taarn - - li, tje, li, tje, La lan - - - Lantaarnte Uit Zitserland La Lan - - tärn taarn - - - - - - li, te, La lan - - tärn taarn - - - - - - li, te, F F Son zon F - ne, Mond ond Stärn - - - en maan en ster - - - Bb b b F li ren 01 Acanthus

Nadere informatie

We werken met Gentle Teaching; met warmte en respect voor elkaar. Ieder mens wil zich veilig voelen en wil verbonden zijn met anderen.

We werken met Gentle Teaching; met warmte en respect voor elkaar. Ieder mens wil zich veilig voelen en wil verbonden zijn met anderen. Het p e ra r n e p w.zi s. kwaliteit bij cliëntversie en Samenvatting van het kwaliteitsrapport 2018 Zorg bij zideris Als je een verstandelijke beperking hebt, kun je bij Zideris wonen of meedoen aan dagactiviteiten.

Nadere informatie

BETER FOTOGRAFEREN. Foto's maken voor een witte achtergrond MOEILIJKER DAN HET LIJKT. 2) Gebruik handmatige belichting om alleen de achtergrond te

BETER FOTOGRAFEREN. Foto's maken voor een witte achtergrond MOEILIJKER DAN HET LIJKT. 2) Gebruik handmatige belichting om alleen de achtergrond te BETER FOTOGRAFEREN Foto's maken voor een witte achtergrond MOEILIJKER DAN HET LIJKT Als u ooit een serieuze poging heeft gedaan om mensen of dingen voor een zuiver witte achtergrond te fotograferen, dan

Nadere informatie

ik zil in schat. raa, raa, wie ben ik? ooooooo en ook in schep. weet jij het al? school schat schip schep schop schaap schaaf scheef schot

ik zil in schat. raa, raa, wie ben ik? ooooooo en ook in schep. weet jij het al? school schat schip schep schop schaap schaaf scheef schot woordzetter o vlot en correct lezen o 7.1.leeshlad ik zil in schat. maar niet in rijk. ik ziï in school. maar niet in huis. ik zit in schip. maar niet in boot. ik zit in schop. en ook in schep. raa, raa,

Nadere informatie

Wat heb je gisteren gedaan?

Wat heb je gisteren gedaan? Wat heb je gsteren gedaan? Basswoorden: 1 Wat hoort bj elaar? Kes bj el plaatje de juste test geegd, gegaan, A B C D 1 Je hebt toch t geegd! 2 Hj heeft naar een Nederlandse specaltet gevraagd Gee toersten!

Nadere informatie

Vereniging. NFV Skandinavië Statuten en reglementen 2009

Vereniging. NFV Skandinavië Statuten en reglementen 2009 NF ë vi V Skandina Vereniging NFV Skandinavië Statuten en reglementen 2009 Vei ling re gle ment Skandinavië NFV Vereniging Arti kel 1 Inzend voor waar den a. Ma te ri aal kan, des ge wenst na voor over

Nadere informatie

Klankgroep en lettergreep

Klankgroep en lettergreep Spellingwijzers groep 4 Voor de ouders Klankgroep en lettergreep Een klankgroep is een soort hulpmiddel bij het aanleren van spellingregels. Wat hoor je als je een woord langzaam in stukjes uitspreekt.

Nadere informatie

C U L T U U R E D U C A T I E M E T K W A L I T E I T

C U L T U U R E D U C A T I E M E T K W A L I T E I T C U L T U U R E D U C A T I E M E T K W A L I T E I T HET SEP-RAA MWE R KPLAN HEEFT A LS DO E L C U L TURELE IN STE LL INGE N E N S CHO LE N (IN HET B I JZO N DE R LE RA REN) CO N C RETE I N H O U DE LI

Nadere informatie

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 1 Les 1

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 1 Les 1 Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 1 Les 1 een hark Een lange steel met een soort kam van ijzer eraan. de fontein Een bak waaruit water spuit. Het is voor de sier. Een wasbak in de badkamer wordt ook

Nadere informatie

HISTORIEK van de taaldossiers op de NTSV-site 2018

HISTORIEK van de taaldossiers op de NTSV-site 2018 HISTORIEK van de taaldossiers op de NTSV-site 2018 31 december 2018 nieuwe dossiers: 1.BESLAG 1, 1.ZIJDE 1 weggevallen/geschrapt: 3.KETEN 1 2.-GRAFIE, 2.-METRIE, 3. -ATOR, 3.WORTEL 2017 vervanging/update

Nadere informatie

Van. horen zeggen. Teksten van de oefeningen

Van. horen zeggen. Teksten van de oefeningen Van horen zeggen Teksten van de oefeningen Van horen zeggen - Tapescripts en antwoorden - versie 22 juli 2017 2 Inhoudsopgave 1 pak en bak... 3 2 man en maan... 6 3 pen en peen... 9 4 de regen... 12 Deze

Nadere informatie

Als je woorden goed uit wilt spreken, is het belangrijk dat je weet waar een lettergreep begint en waar hij eindigt.

Als je woorden goed uit wilt spreken, is het belangrijk dat je weet waar een lettergreep begint en waar hij eindigt. Lettergrepen Als je woorden goed uit wilt spreken, is het belangrijk dat je weet waar een lettergreep begint en waar hij eindigt. Om een woord in lettergrepen te verdelen, kijken we naar de klinkers. Als

Nadere informatie

Indien deze download een KOORUITTREKSEL bevat dan hebt u met deze aanschaf het recht verworven om dit gedeelte maximaal dertig keer te kopiëren.

Indien deze download een KOORUITTREKSEL bevat dan hebt u met deze aanschaf het recht verworven om dit gedeelte maximaal dertig keer te kopiëren. Dit erk uit de einkel van Bureau Mamre / Mamre Liturgie etret een legale donload voor eigen geruik Voor dit estand zin de auteursrechten etaald Ga met dit estand dus zorgvuldig om; gee het estand dus niet

Nadere informatie

mond zwaard rand 1 Kijk naar het vetgedrukte woord. Maak er één van. 2 d of t? Schrijf het woord op. spelling 25 hond

mond zwaard rand 1 Kijk naar het vetgedrukte woord. Maak er één van. 2 d of t? Schrijf het woord op. spelling 25 hond spelling 25 thema 7 les 2 1 Kijk naar het vetgedrukte woord. Maak er één van. Je leert hoe je woorden schrijft met d aan het eind die klinkt als t. 1 Rik en Driss spelen dat ze helden zijn. held 2 Hun

Nadere informatie

Plaatsingslijst van de gemeentelijke dienst sociale belangen, met de voorloper gemeentelijke dienst maatschappelijk hulpbetoon,

Plaatsingslijst van de gemeentelijke dienst sociale belangen, met de voorloper gemeentelijke dienst maatschappelijk hulpbetoon, Nummer Toegang: 67 Plaatsingslijst van de gemeentelijke dienst sociale belangen, met de voorloper gemeentelijke dienst maatschappelijk hulpbetoon, 1907-1972. Archief Delft 67 Gemeentelijke dienst Sociale

Nadere informatie

10. Bijbel, Lucas 15. Vertaling L. ten Kate. Vertaling NBG/BBG, Haarlem/Brussel 1951.

10. Bijbel, Lucas 15. Vertaling L. ten Kate. Vertaling NBG/BBG, Haarlem/Brussel 1951. 10. Bijbel, Lucas 15. Vertaling L. ten Kate. Vertaling NBG/BBG, Haarlem/Brussel 1951. 5. Bijbel, Lucas 15. Vertaling L. ten Kate. Vertaling NBG/BBG, Haarlem/Brussel 1951. Lucas 15 Vertaling L. ten Kate

Nadere informatie

Vos en Haas. en de bosbaas

Vos en Haas. en de bosbaas Vos en Haas en de bosbaas Vos en Haas en de bosbaas Sylvia Vanden Heede met tekeningen van Thé Tjong-Khing www.lannoo.com Registreer u op onze website en we sturen u regelmatig een nieuwsbrief met informatie

Nadere informatie

Kijk eens goed naar de trui.

Kijk eens goed naar de trui. Lees de uitleg over vezels en textiel. Kijk eens goed naar de trui. De trui is gemaakt van draadjes. Kijk eens goed naar de draadjes. De draadjes zijn gemaakt van dunne draadjes. Die dunne lange draadjes

Nadere informatie

WOORDPAKKET 1. Ik schrijf woorden met een medeklinker aan het begin en einde van een woord: woorden net als man.

WOORDPAKKET 1. Ik schrijf woorden met een medeklinker aan het begin en einde van een woord: woorden net als man. WOORDPAKKET 1 Ik schrijf de ee aan het einde van een woord juist: woorden net als zee. Ik schrijf een doffe klinker: woorden net als me of een. Ik schrijf woorden met één klinker en één medeklinker: woorden

Nadere informatie

Buurthuis beheert zelf de knip Veel gemeenten bezuinigen op buurthuizen. Bij De Nieuwe Hommel doen ze het beheer zelf.

Buurthuis beheert zelf de knip Veel gemeenten bezuinigen op buurthuizen. Bij De Nieuwe Hommel doen ze het beheer zelf. 9 2 2015 De Gelderlander BEZUINIGING Buurthuis beheert zelf de knip Veel gemeenten bezuinigen op buurthuizen. Bij De Nieuwe Hommel doen ze het beheer zelf. door Evelien van der Eijk ARNHEM Fris, open en

Nadere informatie

Auteur: Mirjam Wind, docent en coördinator NT2, Educatie Video s: Gabe Dijkstra en Rick Biemolt, studenten Alfa-college, MultiMedia en Design

Auteur: Mirjam Wind, docent en coördinator NT2, Educatie Video s: Gabe Dijkstra en Rick Biemolt, studenten Alfa-college, MultiMedia en Design Woord voor Woord is een programma mondelinge vaardigheden NT2 voor analfabete beginners. Het omvat 12 lessen. De ontwikkeling van het programma en de daarbij behorende video s is mogelijk gemaakt door

Nadere informatie

55 liedjes van Jan Coeck. met begeleidingscd

55 liedjes van Jan Coeck. met begeleidingscd Liedjesbuffet 55 liedjes van Jan Coeck met begeleidingscd Copyright EUPRINT ed., Parkbosstraat 3, B3001 Heverlee Tel.: +32 16 40 40 49 Fax: +32 16 40 70 49 www.euprint.be info@euprint.be Liedjesbuffet

Nadere informatie

inhoud blz. Inleiding 1. De haven 2. Soorten havens 3. Soorten vracht 4. Lossen en laden 5. Werken in de haven 6. Filmpjes Pluskaarten

inhoud blz. Inleiding 1. De haven 2. Soorten havens 3. Soorten vracht 4. Lossen en laden 5. Werken in de haven 6. Filmpjes Pluskaarten De haven inhoud blz. Inleiding 3 1. De haven 4 2. Soorten havens 5 3. Soorten vracht 7 4. Lossen en laden 10 5. Werken in de haven 12 6. Filmpjes 14 Pluskaarten 16 Bronnen en foto s 18 Colofon en voorwaarden

Nadere informatie

Wat een vreemde bromfiets!

Wat een vreemde bromfiets! Wat een vreemde bromfiets! Waarom rijden er nu geen paarden meer met karren? Reed er vroeger een tram in ons dorp?! Met die bus zou ik ook wel eens willen rijden! 1. Voetgangers baas! Opdracht Lees het

Nadere informatie

Bijlagen: productiekaarten. Productiekaart van een kleermaker. Productiekaart van een bakker. Om 15 broden te kunnen bakken, heb je nodig:

Bijlagen: productiekaarten. Productiekaart van een kleermaker. Productiekaart van een bakker. Om 15 broden te kunnen bakken, heb je nodig: Bijlagen: productiekaarten een bakker Om 15 broden te kunnen bakken, Jouw product: brood kleermaker Om 5 kledingstukken te maken, Jouw product: pakken en jurken een slager Om 15 stukken vlees te produceren

Nadere informatie

De nieuwe efficiëntie in de betonfabriek

De nieuwe efficiëntie in de betonfabriek De nieue efficiënie in e beonfabriek iconor... bk e revoluie in e bouerel. Nie r nie iner. He eare sys kan sava als e bouijze voor e 21se u: e isolaiebou ehoe. iconor laas e isolaie craal in alle syse

Nadere informatie

De Kerstboomballenbeer

De Kerstboomballenbeer e Kerstoomalleneer aar is hi eer de kerstoomalleneer Met itte rode gele en ook laue kerstoomallen aar is hi eer de kerstoomalleneer Hoe zal hi ons verrassen deze keer eze keer heeft die eer, a mevrou,

Nadere informatie

Combinatoriek groep 2

Combinatoriek groep 2 Combatore groep Mx: ducte, ladeprcpe, bomaalcoëffcëte, paaseereprcpe Tragsweeed ovember 015 Theore De opgave deze hadout hebbe allemaal wat te mae met éé of meer va oderstaade oderwerpe Belagrj bj het

Nadere informatie

BOTEN UIT HET WATER 2015 ZATERDAG 17 OKTOBER

BOTEN UIT HET WATER 2015 ZATERDAG 17 OKTOBER BOTEN UIT HET WATER 2015 ZATERDAG 17 OKTOBER WAT IS ER AL GEREGELD 1 UITNODIGING INSCHRIJVING VIA DE WEBSITE SCHUUR INDELEN HIJSVOLGORDE MAKEN DIVERSE AFSPRAKEN MAKEN MET: DE HAVENMEESTERS VAN DE GEMEENTE

Nadere informatie

Drukkerij Van de Sande Ambachtshof 1, 2632 BB Nootdorp

Drukkerij Van de Sande Ambachtshof 1, 2632 BB Nootdorp Dij V S Amcf, 2632 BB N Dij V S - SD - S Pi - Bc.l Hii - Iiw - H Cll - D Ec - Fmiliijf - Mw 200 Amcf - T mi - Omij - Gmlij cii Dllli Aciii - P P: w,, wii - P: iil,, i, l - Af P: ij, ill, w, c, zi Oz l

Nadere informatie

Psalmen voor Nu. Compleet gelukkig. Muziekboek bij CD 10A. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer

Psalmen voor Nu. Compleet gelukkig. Muziekboek bij CD 10A. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Psalmen voor Nu ompleet gelukkig Muziekboek bij 10 Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk Forest Steardship ouncil (FS ) draagt.

Nadere informatie

inhoud blz. Overal gereedschap 3 1. De timmerman 4 2. De schilder 5 3. De tandarts 6 4. De kok 7 5. De schoonmaker 8 6. De leerling 9 7.

inhoud blz. Overal gereedschap 3 1. De timmerman 4 2. De schilder 5 3. De tandarts 6 4. De kok 7 5. De schoonmaker 8 6. De leerling 9 7. Gereedschap inhoud blz. Overal gereedschap 3 1. De timmerman 4 2. De schilder 5 3. De tandarts 6 4. De kok 7 5. De schoonmaker 8 6. De leerling 9 7. De tuinman 10 8. De kunstschilder 11 9. De kapper 12

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 42 Hoofdtu 3 - Teroeen adzijde 70 V-1a In een oodiagra teen je eert 5 taen (vijf euren) en daarna aan het eind van e van deze vijf taen nog een twee (a of reed) dan zie je dat er 5 2 = 10 verhiende uitvoeringen

Nadere informatie

Ontwerp POL-aanvulling Gebiedsontwikkeling Klavertje 4

Ontwerp POL-aanvulling Gebiedsontwikkeling Klavertje 4 Ontwerp POL-aanvulling Gebiedsontwikkeling Klavertje 4 Ee n r u i m t e l i j ke c o n o m i s c h C r a d l e 2 C r a d l e p e r s p e c t i e f v o o r -L i N m o b o u r ; d g p a r t i ë l e h e r

Nadere informatie

Inventor Skeletmodeleren

Inventor Skeletmodeleren Inventor 717 21 Skeletmodeleren 718 Inventor 21.1 Inleiding 719 21.1 Inleiding Ontwerpen vanuit de samenstelling De meeste constructeurs ontwerpen vanuit de samenstelling. Als een onderdeel getekend is,

Nadere informatie

je schrijft het woord zoals je het hoort je schrijft het woord zoals je het hoort je schrijft het woord zoals je het hoort

je schrijft het woord zoals je het hoort je schrijft het woord zoals je het hoort je schrijft het woord zoals je het hoort Groep 4 Spelling Thema 1 Een nieuw huis aan het begin (klas) aan het eind (tent) met st aan het eind (kist) met ts aan het eind (muts) aan het begin en aan het eind (krant) Thema 2 Wat word jij later?

Nadere informatie

Liedsuggesties. Lied 165 Heer, ik kom tot U Dit lofprijzingslied gaat ook over persoonlijke verandering en het leren van Gods wil.

Liedsuggesties. Lied 165 Heer, ik kom tot U Dit lofprijzingslied gaat ook over persoonlijke verandering en het leren van Gods wil. Liedsuggesties Lierenbunl Leger s Heils Lied 43 Voor al uw kind ren is min gebed Een lied waarin ook aandacht wordt gegeven aan kinren. Voor weg van discipelschap is kracht en levensmoed (couplet 1) nodig.

Nadere informatie

Bij de tijd Groep 6 thema 4, les 1 De Franse tijd Werkblad 1. dit zijn Kees en Betje. ze zijn op de markt. daar ligt een stuk pa-pier

Bij de tijd Groep 6 thema 4, les 1 De Franse tijd Werkblad 1. dit zijn Kees en Betje. ze zijn op de markt. daar ligt een stuk pa-pier Bij de tijd Groep 6 thema 4, les 1 De Franse tijd Werkblad 1 Belasting betalen Kleur de woorden: pa-pier = geel galg = rood duur = blauw heer = groen dit zijn en Betje ze zijn op de markt daar ligt een

Nadere informatie

4A10. Raymond Schroyens. Christal SATB D/2013/6045/035. Euprint ed., Parkbosstraat 3, B-3001 Heverlee Tel.: Fax:

4A10. Raymond Schroyens. Christal SATB D/2013/6045/035. Euprint ed., Parkbosstraat 3, B-3001 Heverlee Tel.: Fax: 4A10 Raymond Schroyens Christal SATB D/201/045/05 Eurint ed., Parkosstraat, B001 Heverlee Tel.: +2140.40.49 x: +2140.70.49 www.eurint.e info@eurint.e Soraan antifoon (ad li.) Vloeiend 4A10 Christal Laet

Nadere informatie

Online leren lezen - Overzicht van de oefeningen

Online leren lezen - Overzicht van de oefeningen Online leren - Overzicht van oefeningen Cursief = voorbeeld Kern S ik kim sim MKM KM Zoek (sleep) k van kim en -positie letters m (tussen letters uit ze Klik als je i ziet (flitsletters) Zoek /k/ /i/ /m/

Nadere informatie