PROJECTBESCHRIJVING IN RAP EN ROER

Transcriptie

1 PROJECTBESCHRIJVING IN RAP EN ROER Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 7 en 8 April 2016

2 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 7 en 8 April 2016 Deze projectbeschrijving wordt regelmatig geactualiseerd. Kijk voordat u ermee aan de slag gaat op voor de nieuwste versie. Hierbij treft u een projectbeschrijving: waarmee u een project van 6-8 lessen van 45 min. kunt uitvoeren; waarin veel ruimte is voor uw eigen inbreng; waarop u uw lesvoorbereidingen kunt baseren. De structuur van de projectbeschrijving is gebaseerd op het doorlopen van het creatief proces. Na de introductie van het project oriënteert de leerling zich op de inhoud van het thema en doorloopt drie deelopdrachten waarin de leerling steeds onderzoekt, uitvoert, presenteert en evalueert. Bij elke stap van het creatief proces zijn reflectievragen geformuleerd. Maak hieruit een keuze of formuleer zelf passende vragen. 2

3 IN RAP EN ROER 1. Introductie van het project Ter introductie van het project worden twee video s van Typhoon bekeken. Van de regen naar de Zon ( en Zo niet mij ( 1. Van de Regen naar de Zon live vanuit de Ridderzaal. Ter ere van het 200-jarig bestaan van het koninkrijk, componeerde Typhoon een rap die hij in de Ridderzaal uitvoerde in het bijzijn van het Koning Willem Alexander, Koningin Maximá en het kabinet. Waar gaat de rap over? Is de rap positief/negatief? Waar maak je dat uit op? Hoe reageert het publiek? Kan je aan de gezichten aflezen wat ze ervan vinden? Wie herken je in het publiek? 2. Zo Niet Mij. Waar gaat deze rap over? Is de rap positief/negatief? Waar maak je dat uit op? Hoe ziet Typhoon zichzelf in dit nummer? 3. Vergelijk de beide raps met elkaar. Wat zijn de verschillen tussen beide raps? Welke rap vind je meer zeggingskracht hebben en hoe komt dat? Welke rap vindt je beter en waarom? Zijn er overeenkomsten tussen jouw gevoel en de rap? 2. Oriëntatie 2.1. Het filosofisch gesprek Voer een filosofisch gesprek over het thema identiteit, naar aanleiding van het nummer Zo Niet Mij. Het gaat er in dit gesprek om hoe de leerlingen zichzelf zien. Maak hierbij gebruik van de volgende vragen: Kan iemand zichzelf (goed) kennen? Heeft iedereen goede en slechte eigenschappen? Is het gemakkelijker om goede of om slechte eigenschappen te zien? Kun je ze gemakkelijker herkennen bij anderen, of bij jezelf? Moet je iemand goed kennen om ze te kunnen zien? Weet jij van jezelf wat je goede en wat je slechte eigenschappen zijn? Kun je iets aan je eigenschappen veranderen? Is een eigenschap hetzelfde als gedrag? Als iemand alleen maar goede eigenschappen zou hebben, kan hij/zij dan leven zonder zorgen? 3

4 2.2. Oriëntatie op het thema 1. Spiegelen. Twee leerlingen staan tegenover elkaar. Eén leidt, de ander spiegelt. De leider maakt langzame vloeiende bewegingen die de ander zo exact mogelijk probeert te volgen. Na een paar minuten van rol wisselen. Een moeilijkere variant op deze oefening wordt uitgevoerd in groepjes van drie. Er staat nu een derde persoon naast de spiegelaar. Deze stelt eenvoudige vragen aan de spiegelaar terwijl hij aan het spiegelen is. Denk aan: eenvoudige rekensommen (2 +1 is; 3 x 4 is etc.) of eenvoudige persoonlijke vragen (welke kleur haar heb je, hoe heet je moeder, wie is je beste vriend, wat eet je het liefst etc.). 2. Interview. Twee leerlingen interviewen elkaar over hun identiteit. Noteer vijf eigenschappen van je medeleerling en van jezelf. Noteer tien woorden die kenmerkend zijn voor de ander en voor jezelf. Teken een klein portret van elkaar in de vorm van een karikatuur. Denk hierbij aan het uitvergroten van kenmerkende elementen uit het gezicht. Per interview maximaal acht minuten. Dan de rollen wisselen. De interviewer maakt aantekeningen. Na de twee interviews bekijken ze elkaars aantekeningen. Klopt het wat er staat? Moet er iets toegevoegd/weg? De geïnterviewde beslist wat er mag staan Reflectievragen Oriëntatie IN RAP EN ROER Heb je goed gekeken naar de ander? (Hoe verliep het spiegelen en hoe ging het toen je afgeleid werd). Waarin verschillen en overeenkomsten in de kenmerken en de woorden die je hebt opgeschreven van jezelf met die de interviewer van jouw heeft opgeschreven. Hoe is de verhouding tussen positieve en negatieve kenmerken? 3. Deelopdracht 1: Wie ben jij? 3.1. Onderzoek Wie ben jij? De leerlingen schrijven een korte rap met de interviews als basis. 1. Luister naar de beat van het nummer Life Goes On van Tupac: Dit nummer heeft een relaxte beat waarover makkelijk gerapt kan worden. In de video is een hook (een herkenbare korte melodie) hoorbaar die door een vrouw gezongen wordt: 4

5 Studeer eerst de hook in met de klas. Let op de laatste noot; die wordt snel vergeten en duurt lang. Het is van belang dat ze dit melodietje goed kennen. Hierdoor raken de leerlingen gewend aan een periode van vier maten. Ze hebben dit nodig voor het maken van de rap hierna. Eventueel kan de baslijn erbij gespeeld worden (en zelfs de akkoorden). 2. De leerlingen schrijven een rap over elkaar. De duo s overleggen over het onderwerp. De één schrijft en de andere leerling beslist waar de rap over gaat. Ze kiezen daarom eerst een onderdeel uit het interview (een beschrijving van henzelf) waarover ze tevreden zijn. De ander gaat daarmee aan de slag. Zet de beat van Life Goes On aan. Iedereen maakt individueel een rap over de ander. Regels: precies even lang als één keer het melodietje; het moet rijmen. Geef eventueel een voorbeeld. In een langzaam raptempo zijn het twee regels, in een snel tempo vier: Hij is de ster in het elftal, rent het hardst van allemaal Maakt niet uit of het gras is of in de sportzaal Hij is de voet, hij is de bal, hij is de keeper al voorbij Hij is de aller-aller-beste.. volgens mij. Maak na enige tijd de tussenstand op. Als de regels nog niet klaar zijn, helpen ze elkaar het af te maken. Reflectievragen Onderzoek Wie ben jij? Komen de goede eigenschappen van de ander terug in de rap? Hoe verliep het rijmen? Is de ander tevreden over de rap die je hebt gemaakt? Past de rap goed op de beat? Ben je tevreden over het beeld dat van jou geschetst wordt in de rap? 3.2. Uitvoeren Wie ben jij? Zet de beat van Life Goes On aan. 1. De leerlingen oefenen eerst in duo s beide raps. Geef hier een paar minuten voor. Het moet uit het hoofd. 2. Voeg daarna twee duo s bij elkaar: groepjes van vier. Zij leren elkaar de raps aan. Geef hier tussen de 5 à 10 minuten voor. 3. Opdracht: bedenk hoe je de raps gaat uitvoeren. Er is een aantal mogelijkheden: Met z n allen tegelijk en achter elkaar (de eenvoudigste vorm); Ieder doet zijn eigen regels, de anderen zeggen alleen het laatste woord van elke zin mee (gebruikelijk in rap); Ergens de hook inpassen: tussen coupletjes of 2 mensen rappen terwijl de andere 2 er overheen zingen. 4. Let op waar je in de ruimte gaat staan. Wat doe je/hoe beweeg je tijdens het rappen? 5

6 5. Oefen de uitvoering en laat iedere groep aan een andere groep feedback geven. Geef twee tops en een tip. Geef een paar minuten om de feedback die gegeven gaat worden te overleggen binnen de groep. Wat wil je de groep die je gehoord/gezien hebt meegeven? Laat daarna iemand uit elk groepje de feedback geven zonder dat de anderen daar commentaar op hebben. Wijs de leerlingen erop dat alles uit het hoofd moet. Laat de leerlingen kritisch zijn op elkaar, maar elkaar ook ondersteunen waar nodig. Het doel is: een gemeenschappelijke, goed geoliede, strakke performance. Reflectievragen Uitvoeren Wie ben jij? Wat heb je gedaan om de rap uit je hoofd te leren? Hoe onthoud je wat er afgesproken en geoefend is? Wat kun je nog verbeteren aan je performance? Hoe verliep het samenvoegen? Ben je tevreden met de plek die je hebt gekregen in de rap? Is er nagedacht over hoe het eruit ziet? Met welk compliment was je extra blij? Heb je wat aan de tip die gegeven werd? Was je het ermee eens? Konden jullie zelf goede feedback geven? Hebben jullie feedback gegeven waar de andere groep wat mee kan? Werd er goed naar iedereen geluisterd? 3.3. Presenteren Wie ben jij? 1. Geef enige tijd om de raps op te halen. Oefen daarna een paar keer het begin: het opstapje van de gitaar is maar heel kort om op in te vallen. Begin de presentatie met een groepje dat het goed beheerst. 2. Doe daarna een gezamenlijke warming-up in een kring. Benen losschudden, schouders draaien, hoofd draaien (nooit achter langs!), schouders optrekken, vuisten sterk ballen en weer loslaten, heupen draaien, even springen, uitrekken. 3. Vorm een kring. De groep die aan de beurt is, loopt naar het midden. De rest zit er gehurkt omheen. De groepen voeren om de beurt hun rap uit. Het hoeft niet meteen aan te sluiten; laat ze eerst gaan zitten en de volgenden rustig klaar gaan staan. Kijk even aan of ze vanzelf weten wanneer ze in moeten vallen. Help alleen als dat niet vanzelf gaat. Vraag na afloop of de groepjes tevreden zijn of dat er nog meer gerepeteerd moet worden. Reflectievragen Presenteren Wie ben jij? Was je tevreden over de uitvoering? Wat zou je zelf willen verbeteren? Is er een echte groepsrap ontstaan? Hoe komt dat? Met welk woord zou je de presentatie omschrijven (dope, nice, wreed, tof, kicken, leuk, real of lauw, wack, cheesy ect.)? Was je blij dat je met een groepje was of zou je het liever alleen hebben gedaan? 6

7 3.4. Evalueren Wie ben jij? Bespreek met uw leerlingen het doorlopen proces: Hoe verliep het schrijven van de rap? Wat vond je fijner om te doen, de rap bedenken of de rap uitvoeren? Waarom? Wanneer je de rap nog een keer gaat uitvoeren wat zou je dan anders doen? Op welke plek zou je de rap het liefst nog een keer uitvoeren? Wat zijn de kenmerken van een goede raptekst? Hoe kun je een rap het beste presenteren vind jij? Waarom? 4. Deelopdracht 2: Wij zijn 4.1. Onderzoek Wij zijn 1. Werk in de bestaande viertallen van deelopdracht 1. De leerlingen halen de raps op en overleggen wat er gemeenschappelijk is. Bijvoorbeeld, doen ze eenzelfde sport, vinden ze eenzelfde vak dope, komen ze uit dezelfde straat ect. 2. De leerlingen verzinnen een groepsnaam. Deze naam krijgt een plek in een couplet. 3. De leerlingen schrijven nu een couplet over hun groepje, even lang als de andere coupletten. Het couplet begint met Wij zijn. Reflectievragen Onderzoek Wij zijn Was het moeilijk om iets gemeenschappelijks te vinden? Heeft iedereen een even groot aandeel gehad in het schrijven van de tekst? Heeft er iemand de leiding genomen? Ben je daar tevreden over/had je het zelf willen zijn? Ben jij meer een leider of een volger? Waarom vind je dat? Hoe verliep de samenwerking? Ben je trots op de gekozen naam? Past de naam bij jullie? Past de tekst bij iedereen in de groep? Op welk podium wil je je rap ten gehore brengen? 4.2. Uitvoeren Wij zijn De groepjes oefenen de raps. Alles moet nog steeds uit het hoofd. Vervolgens denken ze na over de vorm van de uitvoering. Hoe worden de individuele raps uitgevoerd? Hetzelfde als hiervoor of anders nu er een gemeenschappelijk couplet is? De opties voor uitvoering zijn dezelfde als eerst: alleen, in duo s of met z n vieren. Eventueel de gezongen hook erbij/er doorheen. Eén voorwaarde: de totale uitvoering moet eindigen met het couplet Wij Zijn. Laat de leerlingen nadenken over bewegingen en kleding. Doe je juist iets aan dat helemaal bij jou past of kies je met z n allen iets dat bij de groep past? Wil je met z n allen dezelfde bewegingen maken of juist ieder voor zich? Geef ruim de tijd om te oefenen en geef ook de ruimte om dingen geheim te houden voor de andere groepjes. Laat ze elkaar verrassen. 7

8 Reflectievragen Uitvoeren Wij zijn Hoe verliep de samenwerking? Waren jullie geconcentreerd tijdens het oefenen? Hoe vond je de inzet van de groepsleden? Heb je verschillen van mening moeten oplossen? Hoe heb je dat gedaan? Heb je over alles nagedacht? (uitvoering, vorm, bewegingen, kleding) Zijn er duidelijke afspraken gemaakt? Welke afspraken hebben jullie binnen je groepje gemaakt? Hoe zijn deze afspraken tot stand gekomen? Is het duidelijk wie voor wat verantwoordelijk is binnen de groep? Herken je jezelf in het eindresultaat? Is het ook van jou? Ben je trots op wat je gaat laten zien of moet er nog iets verbeterd worden? 4.3. Presenteren Wij zijn De groepen voeren één voor één hun rap uit. Voor elke uitvoering wordt apart gestart met de beat. Geef na elke uitvoering de mogelijkheid om het nog een keer te doen als dat gewenst is. Wijs de leerlingen erop dat ze hun waardering kunnen uiten in gebaren, lichaamshouding, uitroepen ect. Reflectievragen Presenteren Wij zijn Was jouw groep echt een groep in het doen van de opdracht, de presentatie en het geven van feedback? Ben je trots op je groep? Waarom? Heb je iets bij een andere groep gezien wat je zelf had willen bedenken of uitvoeren? 4.4. Evalueren Wij zijn Bespreek met uw leerlingen het doorlopen proces: Als proces nogmaals zou doorlopen, zou je dan iets anders aanpakken? Heb je jezelf verrast? Heb je dingen gedaan die nieuw waren? Waarvan je niet wist dat je het kon? Wat moeilijk was maar toch goed ging? 5. Deelopdracht 3: Ik, jij, wij 1. Nodig een rapper uit. Maak met elkaar een refrein bij alle andere raps die gaat over de klas als geheel, op de beat van Life Goes On. De rapper verzint met de klas waarin alle onderdelen uitgevoerd worden. Alles gericht een grote uitvoering die geschikt is voor een weeksluiting of het afscheid aan het einde van groep 8. Denk aan een geluids- en/of filmopname. 8

9 2. In het geval er geen muzikant in de klas komt, is er een aantal mogelijkheden om het project af te sluiten en te vervolmaken. Alles afhankelijk van de mogelijkheden. Het refrein kan ook een nieuwe rap zijn over de klas. Het nummer wordt uitgevoerd met alle groepjes achter elkaar en met elementen uit het originele nummer. De hook kan bijvoorbeeld door de hele klas tussen de coupletten door gezongen worden. In het originele nummer van Tupac wordt ook een tweede hook (op de tekst Life goes on ) gezongen. Die kan gecombineerd worden met de eerste hook. Deze hook hoor je niet in de instrumentale versie. Het nummer kan uitgevoerd worden met instrumenten erbij. Bijvoorbeeld de baslijn op keyboard, basklankstaven of andere klankstaven, met boomwhackers. Het maakt niet uit of de baslijn daadwerkelijk een bas is. Ook als de baslijn hoog klinkt (op klokkenspellen bijvoorbeeld) klinkt het goed samen met de rest. Boomwhackers klinken erg kort. Als die gebruikt worden voor de baslijn, kan elke noot van de baslijn beter vier keer kort gespeeld worden in plaats van 1 lange toon. Er kan ook allerlei slagwerk toegevoegd worden of akkoordinstrumenten. En natuurlijk kan iedereen die een instrument speelt meespelen op zijn eigen instrument (de hook of de baslijn) Onderzoek Ik, jij, wij Reflectievragen Onderzoek Ik, jij, wij 5.2. Uitvoeren Ik, jij, wij Reflectievragen Uitvoeren Ik, jij, wij 5.3. Presenteren Ik, jij, wij Reflectievragen Presenteren Ik, jij, wij 5.4. Evalueren Ik, jij, wij 9

10 6. Algemene beoordeling Voor het beoordelen van de leerlingenprestaties kunt u gebruik maken van het beoordelingsformulier voor leerkracht en leerling. De vier beoordelingscriteria zijn afgestemd op de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie en de uitgangspunten van COH. De leerlingenprestaties in het gehele project worden meegenomen in de beoordeling. Voor leerlingen vanaf groep 5 of 6 is een zelfbeoordelingsformulier beschikbaar. U kunt zelf inschatten in hoeverre uw leerlingen in staat zijn het formulier te gebruiken. Voor het gebruiken van de formulieren is een korte toelichting beschikbaar. De formulieren en toelichting vindt u onder hoofdstuk 18 van Informatie voor de leerkracht. 10