WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN?

Transcriptie

1 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 1

2 INHOUD Dublin, wat is dat? Waarom Dublin? Hoe werkt Dublin? Dublin in België En wat met de asielzoeker? Dublin = Eerlijk? Besluit Woordenlijst COLOFON versie 02/2016 Redactie Vluchtelingenwerk Vlaanderen V.U. Rein Anthonissen Kruidtuinstraat 75, 1210 Brussel In dezelfde reeks verschenen ook: Wat is een vluchteling? Wat is een resettlement? Wat is een niet-begeleide minderjarige vreemdeling? 2 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

3 VEILIG IN EUROPA? Wereldwijd zijn ongeveer 60 miljoen mensen op de vlucht voor oorlog, geweld of vervolging. 86% vlucht binnen hun regio of naar een buurland. Amper één op zeven zoekt bescherming in het westen. Kennen we de obstakels die mensen op de vlucht tegenkomen tijdens hun zoektocht naar veiligheid en bescherming? We weten dat ze een gevaarlijke reis achter de rug hebben. Maar zijn deze mensen veilig eens ze Europa bereiken? Wanneer komt er een einde aan hun vlucht? En in welk land krijgen ze de bescherming die ze nodig hebben? In deze brochure geeft Vluchtelingenwerk Vlaanderen antwoord op die vragen. En hoopt zo op meer begrip bij het ruime publiek, bij u, voor mensen die noodgedwongen alles achterlaten. Hun land, hun familie, hun leven. Want asielzoekers en vluchtelingen verdienen een eerlijke kans op een nieuw leven. VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 3

4 DUBLIN, WAT IS DAT? MEER DAN EEN HOOFDSTAD Dublin is niet alleen de hoofdstad van Ierland. Het is ook de plaats waar in 1990 Europese leiders het verdrag van Dublin ondertekenden. Dat verdrag bepaalde welk land verantwoordelijk was voor de asielaanvraag van mensen op de vlucht. In 2003 werd Spaanse kustwacht onderschept bootvluchtelingen voor de kust van Tenerife, Spanje, UNHCR, A. Rodriguez 4 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

5 het verdrag omgezet in een wet van de EU. De regels werden dus automatisch bindend voor alle lidstaten. Ook voor degene die het verdrag niet ondertekenden. De Dublin-verordening was geboren. Daarnaast moesten ook IJsland, Noorwegen, Zwitserland en Liechtenstein de verordening uitvoeren. Mensen op de vlucht hebben vaak een gevaarlijke reis achter de rug voor ze Europa bereiken. En dan nog stopt het niet altijd: ze vragen asiel in het ene land maar moeten naar een ander land dat verantwoordelijk is. Dat is het gevolg van de Dublinverordening. EEN BEETJE GESCHIEDENIS In 1985 schafte het Schengenverdrag de binnengrenzen af tussen de landen die dit verdrag ondertekenden. Deze landen vormen de Schengenzone. Dat betekent dat inwoners van het ene land vrij kunnen reizen naar het andere land. In 2016 zijn 22 van de 28 EU-lidstaten en IJsland, Noorwegen, Zwitserland en Liechtenstein deel van de Schengenzone. Voor mensen die niet in de Schengenzone wonen zijn er geen open grenzen. Maar omdat er geen grenscontroles zijn aan de binnengrenzen van deze landen, kunnen ze in de praktijk wel doorreizen zonder geldige documenten. Dus ook asielzoekers. Als ze er tenminste in slagen om de Schengenzone binnen te raken. VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 5

6 6 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

7 WAAROM DUBLIN? OORSPRONKELIJKE DOELSTELLINGEN Met Schengen kunnen asielzoekers vrij reizen tussen de meeste Europese landen. Dat geeft twee problemen: REFUGEES IN ORBIT Zonder duidelijke regels bestaat het risico dat geen enkel Europees land zijn verantwoordelijkheid neemt om een asielaanvraag te onderzoeken. En dat asielzoekers van het ene land naar het andere land worden gestuurd. Zonder gehoor of bescherming te krijgen. ASIELSHOPPEN Als asielzoekers een negatieve beslissing krijgen op hun asielaanvraag in het ene land kunnen ze doorreizen naar een ander Europees land. En daar opnieuw asiel aanvragen. Dat kunnen ze blijven doen in de hoop ergens bescherming te krijgen. Wat te begrijpen is, maar voor landen niet de meest efficiënte manier. Om deze problemen op te lossen, vonden Europese landen dat er gemeenschappelijke en bindende regels nodig waren. Die kwamen er in 1990 met het verdrag van Dublin en werden in 2003 bevestigd door de Dublin-verordening. Zo zou het voor altijd duidelijk zijn welk land verantwoordelijk is voor de asielaanvraag van mensen op de vlucht. In 2013 keurden de EU lidstaten een nieuwe versie van de verordening goed om deze af te stemmen op de ontwikkelingen van het EU-asielbeleid van de laatste tien jaar. Maar de kern van Dublin bleef ongewijzigd. VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 7

8 EEN GROTE MAAR Dublin gaat ervan uit dat de asielprocedures in de verschillende Europese landen gelijk zijn. Of een asielzoeker nu asiel aanvraagt in België, Polen of Malta zou dus geen verschil mogen maken. Want de nood aan bescherming blijft dezelfde. Maar deze veronderstelling klopt niet. Integendeel: de asielprocedures en opvang van asielzoekers verschillen enorm van land tot land. Naar een ander land gaan en opnieuw asiel aanvragen is dus niet noodzakelijk asielshoppen. Maar soms de enige optie om bescherming te vinden. Dublin bepaalt welk Europees land verantwoordelijk is om de asielaanvraag te behandelen. Maar wat als dat land geen goede asielprocedure heeft? Er is geen weg meer terug voor asielzoekers. Die misschien geen bescherming zullen krijgen. En uiteindelijk teruggestuurd kunnen worden naar het land waar ze vervolgd worden. 8 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

9 ASIELPROCEDURES ONGELIJK IN EUROPESE LANDEN Deze cijfers van UNCHR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, tonen de percentages van erkenningen als vluchteling per land van herkomst. * Hieruit blijk duidelijk de ongelijkheid van de asielprocedures in de verschillende Europese landen. positieve beslissingen negatieve beslissingen 62% 38% 37% 63% AFGHANEN 26% 74% Verenigd Koninkrijk België Zweden 0 positieve beslissingen negatieve beslissingen 78% 22% Griekenland SOMALIERS 60% 89% 40% 11% Belgie Finland * De erkenningspercentages zijn de optelsom van de percentages van erkenningen als vluchteling volgens het Vluchtelingenverdrag en de toekenningen van subsidiaire bescherming (oorlogsvluchtelingen). Ze zijn berekend op het totaal aantal beslissingen genomen in een land in 2014 met betrekking tot een specifiek land van herkomst. (Eurostat 2014) VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 9

10 Afghaanse asielzoekers in Calais, Frankrijk, UNHCR, H. Caux 10 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

11 HOE WERKT DUBLIN? CRITERIA Algemene regel: het Europees land waar de asielzoeker de sterkste band mee heeft is verantwoordelijk om de asielaanvraag te behandelen. Om die band te bepalen legt Dublin een hiërarchie van criteria vast. HET VERHAAL VAN L.A. L.A. is een Syrische jonge man die op 23 december 2011 in België asiel aanvraagt. Voor de jongen naar België kwam, vroeg hij asiel aan in Letland. Maar hij vertelt dat dat niet de bedoeling was. Hij wou naar België komen. Naar zijn ouders, oom, tante, twee neven en een nicht. Allemaal zijn zij legaal in België. Maar de jonge man is meerderjarig. En valt dus niet onder de definitie van familie. België beslist daarom dat de jongen terug naar Letland moet. 1. FAMILIEBANDEN Dit zijn de sterkste banden. Het land waar de asielzoeker familie heeft, is dus verantwoordelijk voor de asielaanvraag. Maar enkel echtgenoten en minderjarige kinderen vallen onder de definitie van familie. Ook moeten deze familieleden asielzoekers of erkende vluchtelingen zijn. Een echtgenoot die met een werkvergunning VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 11

12 in een Europees land werkt, is dus geen familie. Voor minderjarige vluchtelingen is de regeling veel soepeler. Zo kunnen broers, zussen, ooms of tantes ook als familie tellen. En als er geen familie is in de lidstaten, wordt het land waar de minderjarige zich bevindt automatisch verantwoordelijk. 2. ADMINISTRATIEVE BANDEN Het land dat de asielzoeker aan de grens van de schengenzone heeft toegelaten is verantwoordelijk voor de asielaanvraag. Het Europees land dat een visum of verblijfsvergunning gaf aan de asielzoeker moet dus de asielaanvraag behandelen. Een land is ook verantwoordelijk als er bewijs is dat de asielzoeker zonder geldige documenten de Schengenzone binnenkwam via dat land. Eigen verklaringen van asielzoekers over hun reisroute gelden als bewijs. Daarnaast is er ook Eurodac. Dat is een Europese database waarin landen vingerafdrukken bewaren van asielzoekers en mensen die zonder papieren een land binnenkomen. Alle Europese landen hebben toegang tot deze database. Landen controleren bij een asielaanvraag onmiddellijk of een ander Europees land de vingerafdrukken van die asielzoeker al registreerde. Is dat zo, dan moet dat land de asielaanvraag behandelen. Dat legt druk op landen aan de buitengrenzen van de Schengenzone. Want daar komen de meeste asielzoekers binnen. Zij zijn dus het vaakst verantwoordelijk voor de asielaanvraag. 12 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

13 3. LAND VAN ASIELAANVRAAG Gelden geen van bovenstaande criteria, dan is het land waar iemand asiel aanvraagt, verantwoordelijk om die aanvraag te behandelen. 4. HUMANITAIRE UITZONDERING Een land hoeft zich niet aan deze criteria te houden. En kan op elk moment beslissen om de asielaanvraag toch te behandelen. Ook al is het niet verplicht. Landen maken niet vaak gebruik van deze mogelijkheid. HET VERHAAL VAN P.E. P.E. komt in 2009 via Polen naar Oostenrijk en vraagt er asiel aan. Ze heeft kanker. Na haar aankomst in Oostenrijk begint ze met haar chemotherapie. Haar toestand is al heel kritiek. Oostenrijk beslist om haar met de Dublin-verordening naar Polen over te dragen. Zelfs in haar toestand vindt de overheid het niet nodig om een humanitaire uitzondering te maken. Volgens de overheid kan de behandeling in Polen perfect doorgaan. Maar in Polen wordt de behandeling toch niet verder gezet en verslechtert haar gezondheid. Uiteindelijk komt ze terug naar Oostenrijk. Omdat haar gezondheid zo slecht is, beslist Oostenrijk om haar asielaanvraag toch te behandelen. VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 13

14 Asielzoekers bij Dienst Vreemdelingenzaken, België, UNHCR, D. Telemans 14 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

15 DUBLIN IN BELGIË DUBLIN-PROCEDURE Voordat België de asielaanvraag onderzoekt, gaat de Dienst Vreemdelingenzaken na of ons land wel verantwoordelijk is. En of België de asielzoeker volgens de Dublin-criteria niet kan terugsturen naar een ander Europees land. Dit is het begin van de Dublin-procedure. Eerst registreert de Dienst Vreemdelingenzaken de asielaanvraag en neemt vingerafdrukken van de asielzoeker. En kijkt of deze al in de Eurodac-database staan. Daarna, tijdens een persoonlijk interview, noteert de dienst de verklaringen van de asielzoeker. De vragen gaan bijvoorbeeld over de reisroute. De Dienst Vreemdelingenzaken gebruikt deze informatie om te zien of België volgens de Dublin-verordening verantwoordelijk is voor de asielaanvraag. BELGIË VERANTWOORDELIJK: WAT NU? Stelt de Dienst Vreemdelingenzaken vast dat België bevoegd is om de asielaanvraag te behandelen, dan begint de echte asielprocedure pas. De Dienst Vreemdelingenzaken geeft de verklaringen van de asielzoeker aan het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen. Die interviewt de asielzoeker opnieuw. En onderzoekt de asielaanvraag. Het Commissariaatgeneraal beslist dan of de asielzoeker bescherming krijgt in ons land. En dus erkend wordt als vluchteling. VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 15

16 BELGIË NIET VERANTWOORDELIJK: WAT NU? Beslist de Dienst Vreemdelingenzaken dat een ander land verantwoordelijk is voor de asielaanvraag, dan draagt België de asielzoeker over naar dat land. Volgens de Dublin-verordening heeft België drie maanden tijd om de overdracht van een asielzoeker te vragen aan het land dat wel verantwoordelijk is. Gebeurt dit niet binnen de drie maanden dan moet België zelf de asielaanvraag behandelen. Als er vingerafdrukken uit de Eurodac-database zijn als bewijs krijgt België twee maanden tijd. Het land dat gevraagd wordt een asielzoeker te ontvangen, moet binnen de twee maanden antwoord geven. En binnen de twee weken als er vingerafdrukken zijn. Geen tijdig antwoord staat gelijk aan instemming met de overdracht. Weigert het land zijn verantwoordelijkheid dan moet het dat in detail motiveren. Gaat het land akkoord dan krijgt de asielzoeker toegang tot zijn asielprocedure. In dat geval krijgt België zes maanden tijd om de overdacht uit te voeren. Gebeurt dit niet dan krijgt België de verantwoordelijkheid om de asielaanvraag te behandelen. Als de asielzoeker onderduikt, is de termijn achttien maanden. De asielzoeker kan in België in beroep gaan tegen de overdracht bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Dit beroep schorst de overdracht niet automatisch. Dus kan België de asielzoeker ook tijdens de beroepsprocedure nog overdragen. De advocaat kan de schorsing wel aanvragen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. 16 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

17 Congolese moeder met haar dochtertjes in een opvangcentrum voor vluchtelingen, Malta, 2007 UNHCR, A.Pace VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 17

18 EN WAT MET DE ASIELZOEKER? RECHT OP INFORMATIE EN ADVOCAAT? Het land dat de Dublin-procedure uitvoert is verplicht de asielzoekers te informeren over de procedure. Zoals over de hiërarchie van de criteria en de gevolgen hiervan voor de asielzoeker. Ook moeten de asielzoekers weten dat zij recht hebben op een persoonlijk interview. En dat zij in beroep kunnen gaan tegen een beslissing tot overdracht naar een ander land. Tenslotte moeten asielzoekers ook informatie krijgen over de toegang tot hun persoonlijke gegevens, die de overheid verzamelt en deelt met Europese landen. Asielzoekers hebben recht op gratis hulp van een advocaat tijdens de Dublin-procedure. Landen kunnen beslissen om dit recht te beperken. Zoals voor wie in een beroepsprocedure weinig slaagkansen zou hebben. België beperkt dit recht niet. Asielzoekers hebben in België altijd recht op een gratis advocaat als ze niet voldoende middelen hebben. Wel mag de advocaat niet aanwezig zijn tijdens het interview bij de Dienst Vreemdelingenzaken. Hij kan de asielzoeker voorbereiden op het interview. En daarna de asielzoeker bijstaan bij een eventueel beroep. Maar in de praktijk krijgen asielzoekers tijdens hun Dublin-procedure niet altijd de juridische bijstand waar ze recht op hebben. Vaak zijn ze net aangekomen in België en weten ze niet dat ze recht hebben op een advocaat. Of waarom die zo belangrijk is. 18 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

19 RECHT OP OPVANG? Asielzoekers hebben recht op opvang als ze asiel aanvragen in een Europees land en als het land die aanvraag registreert. In ons land stopt het recht op opvang als de Dienst Vreemdelingenzaken beslist dat België niet verantwoordelijk is voor de asielaanvraag. Dat wil niet zeggen dat ons land de asielzoeker onmiddellijk overdraagt naar het land dat wel verantwoordelijk is. Het Europees Hof van Justitie besliste in 2012 dat asielzoekers recht hebben op opvang tot ze overgedragen worden. België zal zijn wetgeving en beleid dus moeten aanpassen. DETENTIE Een land kan beslissen om asielzoekers tijdens hun Dublin-procedure op te sluiten. Om de overdracht naar het land dat verantwoordelijk is voor de asielaanvraag te garanderen. Of als er risico bestaat dat asielzoekers zullen onderduiken. Maar wanneer is er risico? Dat is natuurlijk heel erg vaag. Landen krijgen zo de kans om deze asielzoekers zo goed als automatisch op te sluiten. Als asielzoekers opgesloten zijn, moeten landen de overdracht sneller aanvragen en organiseren. Toch kunnen landen asielzoekers tijdens hun Dublin-procedure wel tot drie maanden opsluiten. En intussen wordt hun asielaanvraag niet onderzocht. VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 19

20 DUBLIN = EERLIJK? NIET VOOR ASIELZOEKERS In theorie lijkt het mooi. Maar in de praktijk is Dublin een heel oneerlijk systeem voor asielzoekers. Landen houden zelden rekening met familiebanden of sociale en culturele verbondenheid met het land waar mensen asiel aanvragen. Broers, zussen, tantes, ooms of grootouders tellen niet als familie voor volwassenen. Zo krijg je moeilijke situaties waarin families verspreid over verschillende landen moeten leven. En zelfs al krijgen asielzoekers na een lange procedure bescherming in een land en worden ze dus erkend als vluchteling. Dan nog mogen ze niet zomaar naar een ander Europees land verhuizen. Want de status van vluchteling is niet geldig in andere landen. In tegenstelling tot een afwijzing. Daarnaast is het helemaal niet zo dat elk Europees land op dezelfde manier en met dezelfde garanties een asielaanvraag behandelt. De asielprocedures verschillen enorm. Asielzoekers in een gelijkaardige situatie krijgen in het ene land bescherming en in het andere niet. Ook de opvang van asielzoekers varieert van land tot land. In Griekenland moeten de meeste asielzoekers gewoon op straat overleven. In Malta leven heel wat asielzoekers in containers. Zelfs in België stonden tussen 2009 en 2012 meer dan asielzoekers op straat. De hoge toestroom van asielzoekers in de tweede helft van 2015 heeft de asielopvang in België nogmaals onder 20 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

21 HET VERHAAL VAN FAMILIE A. De familie A. moet Tsjetsjenië ontvluchten. Ze worden er mishandeld, familieleden en buren ontvoerd en zelfs vermoord. Ze vluchten naar Polen. Maar daar zijn ze bang voor Russische geheime diensten. Daarom reizen ze door naar Duitsland. Met de Dublin-verordening wil Duitsland de familie terugsturen naar Polen. Uit schrik om terug naar Polen te moeten, probeert de vrouw zelfmoord te plegen. De cynische reactie van de Duitse overheid is om haar op te sluiten. Duitsland redeneert dat ze zichzelf weer zou verwonden om niet terug naar Polen te moeten. De rechtbank steunt de beslissing van de overheid en oordeelt bovendien dat er een risico is dat de vrouw zou onderduiken. De advocaat van de vrouw gaat in hoger beroep tegen haar opsluiting. En krijgt eindelijk gelijk. Pas nadat het verhaal in de pers komt, beslist Duitsland om een humanitaire uitzondering te maken en de asielaanvraag toch te behandelen. druk gezet. Geen opvang of geen volwaardige opvang betekent ook geen begeleiding. Het is niet omdat asielzoekers bij wet recht hebben op een advocaat dat ze die ook zullen krijgen. Tenslotte slaagde Dublin er niet in een einde te maken aan de refugees in orbit. Asielzoekers moeten nog altijd van het ene land naar het andere. Ze zijn het slachtoffer van een pingpongspel tussen landen dat maanden kan duren. VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 21

22 En ondertussen zoekt niemand het antwoord op de vraag: moeten we deze mensen op de vlucht voor oorlog, geweld of vervolging niet beschermen? NIET VOOR EUROPESE LANDEN Niet alleen voor asielzoekers maar ook voor Europese landen is Dublin een oneerlijk systeem. Het komt er meestal op neer dat het eerste land waar de asielzoeker de Schengenzone binnenkwam verantwoordelijk is voor de asielaanvraag. De meeste asielzoekers komen via de buitengrenzen van de schengenzone Europa binnen. Onder hen zijn er veel die doorreizen naar andere Europese landen om daar asiel aan te vragen. Maar met de Dublin-verordening sturen die landen asielzoekers terug naar het eerste land waar ze Europa binnenkwamen. Door hun geografische ligging zet Dublin dus druk op die landen. Vooral landen zoals Griekenland en Italië, die lange grenzen aan de zee hebben. Het is voor asielzoekers moeilijker om ongemerkt door die grenzen binnen te geraken. Ze laten dan vaak hun vingerafdrukken achter. Hun reisroute is daardoor snel terug te vinden op de Eurodac-database. En net die landen kampen met economische problemen en hebben vaak een zwak asielsysteem. Natuurlijk moeten ook zij hun verantwoordelijkheid opnemen voor mensen op de vlucht. Ze moeten hun asielsysteem versterken. En hogere beschermingsstandaarden hanteren. De Europese Unie streeft naar een gemeenschappelijk asielbe- 22 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

23 leid. Dan moet de Unie er ook voor zorgen dat alle landen deze verantwoordelijkheid delen. En dat is wat we noemen: solidariteit. Gesloten centrum in Ta Kandja, Malta, 2009 UNHCR, M. Edström VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 23

24 HET VERHAAL VAN M.S.S VERSUS BELGIË M.S.S. is een Afghaanse asielzoeker die de Europese Unie via Griekenland binnenkwam. Hij reisde daarna door en vroeg asiel aan in België begin Volgens de Dublin-verordening was Griekenland verantwoordelijk voor zijn asielaanvraag. En niet België. Daarom stuurde België M.S.S. terug naar Griekenland. Ook al toonden verschillende internationale rapporten aan dat Griekenland de rechten van asielzoekers niet respecteert. Griekenland sloot M.S.S. bij zijn aankomst onmiddellijk op. Hij moest overleven in onmenselijke omstandigheden en werd mishandeld door de politie. Met tachtig mensen werden we in een grote hal opgesloten. Het was er verschrikkelijk! Alles was vuil en we moesten twee toiletten die in een hoek stonden delen. Nooit mochten we een luchtje scheppen. - M.S.S. Net voor België M.S.S. terugstuurde had zijn advocaat beroep ingediend bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Hij klaagde aan dat België M.S.S. onmenselijk had behandeld door hem naar Griekenland terug te sturen. Het Hof gaf hem op 21 januari 2010 gelijk. En veroordeelde België. Het Hof oordeelde dat lidmaatschap van de Europese Unie niet automatisch betekent dat het land de rechten van mensen op de vlucht respecteert. 24 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

25 Één van de basisprincipes van het Dublin-systeem werd in vraag gesteld: alle asielprocedures in de Europese landen zijn gelijk. Als asielzoeker krijg je niet in elk Europees land de bescherming waar je recht op hebt. - Advocaat M.S.S. Sinds de beslissing van het Hof draagt België geen asielzoekers meer over naar Griekenland. M.S.S. kon uiteindelijk in België asiel aanvragen. België erkende hem op 8 mei 2012 als vluchteling. M.S.S. kreeg dus drie jaar na zijn aankomst in Europa eindelijk bescherming. VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 25

26 Twee broertjes uit Congo in een opvangcentrum voor vluchtelingen, Malta, UNHCR, A.Pace 26 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

27 BESLUIT Dublin mist haar doel. Zij gaat ervan uit dat de asielprocedures in alle Europese landen gelijk zijn. Maar niets is minder waar. Zweden erkende in % van de Afghaanse asielzoekers als vluchteling. In België kreegt 63% bescherming. In Griekenland slechts 28%. Mensen moeten hun hele leven achterlaten op de vlucht voor oorlog, geweld en vervolging. Om dan nog geen garantie te krijgen op een goede asielprocedure of om herenigd te worden met hun familie die al in Europa is. Met Dublin blijven mensen op de vlucht. Zelfs als ze Europa bereiken. En zijn ze het slachtoffer van Europese landen die hun verantwoordelijkheden op elkaar afschuiven. Terwijl ze het belangrijkste doel uit het oog verliezen: mensen op de vlucht voor oorlog, geweld en vervolging beschermen. VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 27

28 WOORDENLIJST Asiel Mensen die nood hebben aan bescherming en dit niet krijgen in hun land kunnen asiel aanvragen om deze bescherming te verkrijgen. Ze krijgen dan verblijfspapieren. Asielzoekers Als mensen asiel aanvragen start hun asielprocedure en noemen we hen tijdens hun procedure asielzoekers. Vluchtelingen Als asielzoekers voldoen aan de definitie in de Conventie van Genève worden ze erkend als vluchteling. Belangrijk is dat een asielzoeker kan aantonen dat hij individueel wordt vervolgd. In 1951 ondertekenden 150 landen waaronder België dit Vluchtelingenverdrag voor de bescherming van vluchtelingen wereldwijd. Asielprocedure Tijdens de asielprocedure wordt het vlucht-verhaal van de asielzoekers onderzocht en wordt bepaald of ze recht hebben op bescherming of niet. Asielzoekers zijn legaal in ons land tijdens hun procedure. Schengenverdrag In 1985 schafte het Schengenverdrag de binnengrenzen af tussen de landen die dit verdrag ondertekenen. Deze landen vormen de Schengenzone. Mensen kunnen tussen deze landen vrij reizen, zonder reisdocumenten. Aan de binnengrenzen zijn er geen controles. 28 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

29 Schengenzone of Schengenlanden België, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Italië, IJsland, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Zweden, Estland, Letland, Litouwen, Malta, Hongarije, Polen, Tsjechië, Slowakije, Slovenië en Zwitserland. Groot-Brittannië, Ierland, Bulgarije en Roemenië behoren dus niet tot de Schengenzone. Eu-lidstaten Dat zijn de 28 landen die lid zijn van de Europese Unie. België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Italië, Groot-Brittannië, Denemarken, Ierland, Griekenland, Spanje, Portugal, Finland, Oostenrijk, Kroatië, Zweden, Tsjechië, Slowakije, Slovenië, Polen, Litouwen, Letland, Hongarije, Estland, Cyprus, Malta, Roemenië, Bulgarije. Europese landen Landen die binnen de grenzen van Europa liggen. Niet alle Europese landen zijn lid van de Europese Unie. Verdrag van Dublin In 1990 ondertekenden Europese leiders dit verdrag. Het bepaalde welk land verantwoordelijk was voor de behandeling van de asielaanvraag van mensen op de vlucht. In 2003 werd het verdrag omgezet in een wet van de Europese Unie: de Dublin-verordening. VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN WAT IS DUBLIN? 29

30 Dublin-verordening De Europese wet die bepaalt welk land verantwoordelijk is voor de behandeling van de asielaanvraag. De verordening is automatisch bindend voor alle EU-lidstaten. Ook IJsland, Noorwegen, Zwitserland en Liechtenstein zijn gebonden aan de verordening. Dublin-procedure In deze procedure onderzoekt het land of het wel verantwoordelijk is om de asielaanvraag te behandelen. Als dat niet zo is draagt het de asielzoeker over naar het land dat wel verantwoordelijk is volgens de Dublin-verordening. Overdracht Met deze overdracht stuurt het ene land de asielzoeker terug naar het andere. Dat gebeurt volgens de regels van de Dublin-verordening. 30 WAT IS DUBLIN? VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN

31

32 Deze brochure is een uitgave van VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN VZW KRUIDTUINSTRAAT 75, 1210 BRUSSEL T F INFO@VLUCHTELINGENWERK.BE TRIODOS BANK BE GIFTEN.VLUCHTELINGENWERK.BE