Naar de derde graad. Een leidraad voor een verantwoorde studiekeuze. Schooljaar

Transcriptie

1 Naar de derde graad Een leidraad voor een verantwoorde studiekeuze Schooljaar Nahon Brusselsesteenweg OVERIJSE Tel.: Fax:

2 INHOUDSOPGAVE NAAR DE DERDE GRAAD... 3 OPNIEUW KIEZEN... 4 Belangrijk... 4 Goed kiezen... 4 ASO, BSO of TSO?... 5 INSTAPMOGELIJKHEDEN... 7 Na Economie (4u wiskunde)... 7 Na Economie (5u wiskunde)... 7 Na Humane wetenschappen... 8 Na Wetenschappen... 8 Na Latijn (4u wiskunde)... 9 Na Latijn (5u wiskunde)... 9 Na Handel Na Office & Retail LESSENTABEL DERDE GRAAD ASO Dubbele structuur Invulling complementair gedeelte Inhoud van het complementair gedeelte LESSENTABEL DERDE GRAAD TSO LESSENTABEL DERDE GRAAD BSO EIGENHEID VAN DE COMPONENTEN IN ASO Economie Humane wetenschappen Latijn Moderne talen Wetenschappen Wiskunde STUDIERICHTING BOEKHOUDEN-INFORMATICA Inhoud van het vak Bedrijfseconomie Inhoud van het vak Toegepaste informatica STUDIERICHTING HANDEL Inhoud van het vak Bedrijfseconomie DE GEÏNTEGREERDE PROEF IN TSO UITWEGEN NA ASO EN TSO STUDIERICHTING OFFICE & RETAIL Inhoud van de vakken De geïntegreerde proef Uitwegen DERDE LEERJAAR VAN DE DERDE GRAAD BSO Instapmogelijkheden Lessentabel 7 de jaar BSO Business Support Sales Stages De geïntegreerde proef Uitwegen... 37

3 NAAR DE DERDE GRAAD Je hebt het vierde jaar van het secundair onderwijs bijna achter de rug en we hopen dat je met veel interesse uitkijkt naar de derde graad. Dit betekent ook dat je opnieuw een studiekeuze moet maken. Je weet dat dit een belangrijke beslissing is voor de volgende twee jaren, maar ook voor daarna. Je keuze zal in mindere of meerdere mate bepalend zijn voor je toekomst. Met deze brochure willen we je helpen een goede keuze te maken. Je vindt hier o.a. informatie over het studiekeuzeproces en een overzicht van de studierichtingen met bijbehorende lessentabellen die best aansluiten bij jouw studierichting van de tweede graad. Misschien heb je na het lezen van deze brochure nog vragen. Er zijn uiteraard nog heel wat mensen die je graag willen helpen: je ouders, je klastitularis, je vakleerkrachten, de coördinatoren van de tweede en de derde graad, het CLB. Je staat er dus niet alleen voor. Samen met hen kan je een goede keuze maken. We heten je nu al van harte welkom in onze derde graad. We wensen je een boeiende, leerrijke en onvergetelijke tijd toe. Naar de derde graad 3

4 OPNIEUW KIEZEN Belangrijk Tijdens je studieloopbaan in het secundair onderwijs heb je reeds een aantal keren een keuze moeten maken. Je keuze op het einde van het vierde jaar is wel heel bijzonder. Het gaat immers over een definitieve keuze van een studierichting binnen het secundair onderwijs. Heroriënteren binnen de derde graad is moeilijk en moet dus voorkomen worden. De gevolgde studierichting zal ook in zekere zin bepalend zijn voor een goede aansluiting op het hoger onderwijs of op het beroep dat je wenst uit te oefenen. Voor een groot aantal leerlingen is deze keuze eenvoudig: het is een verderzetting van eerder uitgesproken dromen of verwachtingen, een verdere ontwikkeling van hun talenten. Voor andere leerlingen dringt een nieuwe keuze zich echt op: de gevolgde studierichting in de tweede graad was bijvoorbeeld te zwaar of voldeed niet aan de verwachtingen. Belangrijk is dus je goed te informeren. Deze brochure is daartoe een hulpmiddel. Goed kiezen Welke info vind ik op mijn rapport en op mijn attest van de tweede graad? Waarin ligt mijn belangstelling echt? In welke mate was mijn keuze in de tweede graad juist? Wat is mijn motivatie om een keuze te maken? Waar ben ik goed in, waar ben ik minder goed in? Welke info geven mijn leerkrachten over mijn kunnen en kennen? Wat is mijn ambitie voor mijn toekomst? Welke raad kreeg ik van het CLB? Hoe heb ik écht gewerkt voor school? Heb ik mijn talenten ontplooid? Wat zijn de verwachtingen van mijn ouders? Welke studierichtingen bestaan er in de derde graad? Doorloop grondig de bovenstaande vragen en probeer hierop een antwoord te formuleren. Ze geven je een houvast bij het maken van je keuze. Probeer op studievlak een realistisch beeld van jezelf te krijgen, waar je interesses liggen, wat je motivatie is. Houd ook rekening met het advies van anderen. Het rapport dat je op het einde van het vierde jaar krijgt, biedt je veel informatie over je Opnieuw kiezen 4

5 mogelijkheden. Het advies van de klassenraad levert wellicht de belangrijkste concrete informatie voor je studiekeuze. Leg dit advies niet ondoordacht naast je neer. In de derde graad tijdens het schooljaar nog van richting veranderen, veroorzaakt immers heel wat praktische (nieuwe vakken, leraren, inhalen van leerstof, aanpassing aan de nieuwe klasgroep, aankoop van andere handboeken,...) en administratieve problemen. Bovendien leert de praktijk dat een laattijdige overstap zelden tot het gewenste resultaat leidt. Daarom willen we in het belang van iedereen een verandering van studierichting zo veel mogelijk vermijden. We rekenen erop dat je in overleg met je ouders tot een verantwoorde keuze komt. ASO, BSO of TSO? Heel wat mensen staren zich blind op de benamingen ASO (Algemeen Secundair Onderwijs), BSO (Beroeps Secundair Onderwijs) of TSO (Technisch Secundair Onderwijs). Het grote verschil tussen deze onderwijsvormen zit hem voornamelijk in de verhouding tussen theoretische en praktische kennis en op de manier waarop jongeren voorbereid worden om verder te studeren of zich op de werkvloer te begeven. Omdat we iedere onderwijsvorm even belangrijk vinden, maken we in onze school slechts beperkt onderscheid tussen deze onderwijsvormen. Wij zijn ervan overtuigd dat een juiste keuze immers niet afhankelijk is van de onderwijsvorm, maar wel van de motivatie en van de talenten die voor iedereen verschillend zijn. In deze brochure wordt er daarom slechts beperkt onderscheid gemaakt tussen ASO, BSO of TSO. Opnieuw kiezen 5

6 Hieronder worden de kenmerken van de verschillende onderwijsvormen die in onze school aangeboden worden naast elkaar geplaatst. ASO Algemeen Secundair Onderwijs Je verkent de werkelijkheid vooral theoretisch. Je dringt diep theoretisch door in elk studiedomein. Je zoekt naar de samenhang van de leerstofonderdelen, vaak zelfs vakoverschrijdend. Je wil een kritische geest ontwikkelen en opgedane kennis benaderen vanuit verschillende oogpunten. Je wil verder studeren in het hoger onderwijs. BSO Beroeps Secundair Onderwijs Je ontdekt dat theorie en praktijk dankzij de stages naadloos in elkaar overlopen. Je ontwikkelt vaardigheden die nodig zijn om op de werkvloer te functioneren. Je stoomt je klaar om na het zevende jaar een beroep uit te oefenen. Je overweegt na het zevende jaar nog verder te studeren. TSO Technisch Secundair Onderwijs Je raakt overtuigd over het evenwicht tussen theorie en praktijk. Je ontdekt dat theoretische vakken een meer praktische vertaling krijgen. De praktische benadering is voor jou een hulpmiddel om de theorie beter te begrijpen. Je bent van plan verder te studeren in het hoger onderwijs. Je kan je na jouw studies als zelfstandige vestigen. Opnieuw kiezen 6

7 INSTAPMOGELIJKHEDEN In de volgende schema s vind je de instapmogelijkheden van de 2 de graad naar de 3 de graad in onze school. Hierbij betekent (1) dat je een zelfstudiepakket moet doornemen en (2) dat je een inhaalprogramma moet volgen. Informatie over het inhaalprogramma vind je op pagina 10 en pagina 11. Na Economie (4u wiskunde) 2de graad Economie (4u wiskunde) 3de graad Economie-moderne talen Moderne talen-wetenschappen (1) Humane wetenschappen (2) Boekhouden-informatica Handel Office & Retail Na Economie (5u wiskunde) 2de graad Economie (5u wiskunde) 3de graad Economie-moderne talen Economie-wiskunde Moderne talen-wetenschappen Moderne talen-wiskunde Wetenschappen-wiskunde (1) Humane wetenschappen (2) Boekhouden-informatica Handel Office & Retail Instapmogelijkheden 7

8 Na Humane wetenschappen 2de graad Humane wetenschappen (1) 3de graad Humane wetenschappen Moderne talen-wetenschappen Economie-moderne talen (2) Boekhouden-informatica Handel Office & Retail Na Wetenschappen 2de graad Wetenschappen (1) (2) 3de graad Wetenschappen-wiskunde Moderne talen-wetenschappen Moderne talen-wiskunde Economie-wiskunde Economie-moderne talen Humane wetenschappen Boekhouden-informatica Handel Office & Retail Instapmogelijkheden 8

9 Na Latijn (4u wiskunde) 2de graad Latijn (4u wiskunde) (1) 3de graad Latijn-moderne talen Moderne talen-wetenschappen Economie-moderne talen Humane wetenschappen (2) Boekhouden-informatica Handel Office & Retail Na Latijn (5u wiskunde) 2de graad 3de graad Latijn (5u wiskunde) (1) Latijn-moderne talen Latijn-wiskunde Wetenschappen-wiskunde Moderne talen-wetenschappen Moderne talen-wiskunde Economie-wiskunde Economie-moderne talen Humane wetenschappen Instapmogelijkheden 9

10 Na Handel 2de graad 3de graad Handel Boekhouden-informatica Handel Office & Retail Boekhouden-informatica is een studierichting die pas in de 3 de graad begint. In principe is Handel (TSO) in de 2 de graad de logische vooropleiding. Voor de studierichting Handel is Handel in de 2 de graad de logische vooropleiding. Heb je deze opleiding in de 2 de graad gekozen, dan beheers je de boekhoudkundige technieken grondig en heb je voldoende inzicht in de opbouw van het rekeningenstelsel en de werking van de verschillende rekeningtypen. De elementaire boekhoudkundige verrichtingen in een handelszaak kan je correct analyseren en registreren. Volgde je een richting in ASO met voldoende wiskunde en economie (voor de keuze BI) of kom je uit een tweede graadstudierichting van een ander studiegebied TSO dan kan je de overstap naar de richting BI of Handel overwegen. Je hebt echter onvoldoende commerciële en boekhoudkundige vorming en een te smalle informaticavorming gekregen. Van jou wordt dan een extra inspanning voor boekhouden en informatica verwacht om bovenvermelde tekorten weg te werken tijdens het hele eerste leerjaar van de derde graad Boekhouden-informatica of Handel. De school stelt hiervoor een gepast inhaalprogramma op en zorgt voor begeleiding. Het inhaalprogramma ziet er als volgt uit. Je wordt uitgenodigd om op donderdag 27 augustus 2015 van 9.00 u tot u op school opleiding te volgen om de principes van het dubbel boekhouden aan te leren, zowel in theorie als op computer. Op woensdag 16 september 2015 volgt een evaluatie. Ben je niet aanwezig op 27 augustus, moet je op zelfstandige basis deze inhaalcursus instuderen. Deze zelfstudie wordt geëvalueerd op woensdag 16 september 2015 van u tot u. Instapmogelijkheden 10

11 Na Office & Retail 2de graad 3de graad Office & Retail Office & Retail De logische vooropleiding is de 2de graad Office & Retail (BSO). Ook leerlingen die een TSO-studierichting volgden in de sector handel (Handel, Handel-talen) kunnen doorgaans goed volgen. Leerlingen uit andere studierichtingen van de tweede graad kunnen in principe ook instromen in de derde graad Office & Retail BSO op voorwaarde dat zij voldoen aan de instapvereisten voor de derde graad. De betrokken leerlingen zullen evenwel geconfronteerd worden met niet-verworven kennis en vaardigheden zoals: de basisprincipes van een dubbele boekhouding; de basiskennis omtrent de goederen- en documentenstroom; ICT-vaardigheden; opmaak van facturen, offertes en bestelbonnen; de presentatie van ontvangen goederen in de winkelruimte. Om de principes van dubbel boekhouden aan te leren, word je uitgenodigd om op donderdag 27 augustus 2015 van 9.00 u tot u op school opleiding te volgen. Op woensdag 16 september 2015 volgt een evaluatie. Ben je niet aanwezig op 28 augustus, moet je op zelfstandige basis deze inhaalcursus instuderen. Deze zelfstudie wordt geëvalueerd op woensdag 16 september 2015 van u tot u. Instapmogelijkheden 11

12 LESSENTABEL DERDE GRAAD ASO Economiemoderne talen Economie wiskunde Moderne talen wiskunde Moderne talen wetenschappen Latijnmoderne talen Latijnwiskunde Humane wetenschappen Wetenschappenwiskunde 5 de 6 de 5 de 6 de 5 de 6 de 5 de 6 de 5 de 6 de 5 de 6 de 5 de 6 de 5 de 6 de Godsdienst Nederlands Frans Engels Duits Geschiedenis Aardrijkskunde Wiskunde Biologie Chemie Fysica Wetenschappen Latijn Economie L.O Esthetica Cultuurwetensch 3 3 Gedragswetensch 3 3 Muzikale opv. 1 Plastische opv. 1 Project hum. wet. 2 2 Seminarie wet. werk 1 Complementair (1) (1) (2) (2) (3) (3) (1) (1) (2) (2) (4) (4) (5) (5) Totaal Lessentabel ASO 12

13 Dubbele structuur De lessentabel is opgebouwd uit drie delen: de basisvorming die voor alle studierichtingen gelijk is en voorziet in een algemene vorming (bv. Nederlands, geschiedenis, ); het fundamenteel gedeelte waarin de vakken voorkomen die gekoppeld zijn aan de benaming van de studierichting (bv. wiskunde, economie, ). Alle studierichtingen, behalve humane wetenschappen, hebben in hun fundamenteel gedeelte een dubbele structuur met twee componenten (bv. Economie-wiskunde, Moderne talenwetenschappen). De eigenheid van deze componenten wordt verder in de brochure uitgelegd; het complementair gedeelte waarin een keuze moet gemaakt worden, afhankelijk van de studierichting. Invulling complementair gedeelte Houd er rekening mee dat een complementaire optie maar ingericht wordt als ten minste 5 leerlingen voor deze optie kiezen. Hieronder staan de keuzemogelijkheden voor het complementair gedeelte opgesomd, met de code zoals aangegeven in de lessentabellen: (1) 1 uur project bedrijfseconomie of 1 uur projectwerk of 1 uur uitdieping wiskunde; (2) geeft volgende keuzemogelijkheden: a. 2 uur uitdieping wiskunde; b. 1 uur Duits met 1 uur project bedrijfseconomie; c. 1 uur Duits met 1 uur projectwerk; d. 1 uur filosofie met 1 uur project bedrijfseconomie; e. 1 uur filosofie met 1 uur projectwerk; f. 2 uur wetenschappen (1 uur chemie en 1 uur fysica); (3) 1 uur project bedrijfseconomie of 1 uur projectwerk; (4) 1 uur project aardrijkskunde of 1 uur uitdieping wiskunde; (5) geeft volgende keuzemogelijkheden: a. 2 uur uitdieping wiskunde; b. 1 uur Duits met 1 uur project bedrijfseconomie; c. 1 uur Duits met 1 uur projectwerk; d. 1 uur filosofie met 1 uur project bedrijfseconomie; e. 1 uur filosofie 1 uur projectwerk. Complementair gedeelte 13

14 Inhoud van het complementair gedeelte In projectwerk word je begeleid in jouw zelfstandig werk waarbij de inhoud wordt aangebracht vanuit een vakkengroep. Is wiskunde voor jou een passie en wil je je hierin echt bekwamen, dan kan je kiezen voor de 2 uur uitdieping wiskunde. In deze uitdieping verwerk je leerinhouden die voorheen thuishoorden in het programma 8u wiskunde. Je maakt hierin ook kennis met technieken uit de informatica. Je maakt de keuze voor de richting Economie-Moderne talen, Latijn- Moderne Talen of Humane wetenschappen omdat de richtingsvakken je sterk aanspreken. De component wiskunde is hierin veeleer beperkt. Zeker voor een vervolgstudie op universitair niveau blijkt een vooropleiding van 3 uur wiskunde een probleem te zijn. Vandaar dat onze school je een kans geeft om de wiskunde met 1 uur verder uit te diepen. Hier komen onderdelen aan bod die niet of eerder beperkt gegeven worden in de 3 uur cursus. Ze staan los van de lessen in de 3 uur cursus en worden ook apart beoordeeld. Indien je een studie in het hoger onderwijs overweegt waarin wiskunde een rol speelt, is deze uitdieping wiskunde een goede keuze voor jou. Ben je geprikkeld door het reilen en zeilen binnen een onderneming. Wil je ontdekken of ondernemen misschien wel in je bloed zit. Dan is het project bedrijfseconomie wel iets voor jou! Het vijfde jaar is voornamelijk een initiatie in het boekhouden met het oog op het verwerven van inzicht in de toegepaste economie in een onderneming. Als je deze techniek onder de knie hebt, is het tijd om in het zesde jaar met het ondernemen zelf kennis te maken. Je leert er wat je allemaal moet doen om een eigen zaak te starten, hoe je een goede naam voor je bedrijf kiest, wat een optimale marketingmix is, om uiteindelijk de theorie in de praktijk te zetten door middel van een groepswerk waarin je het ondernemingsplan van jullie eigen bedrijf opstelt. Jullie bedrijf wordt ook voorgesteld aan de andere leerlingen uit de klas. In het 2 e en 3 e trimster worden daarna ook nog een aantal andere zaken uit het ruime bedrijfseconomisch kader bestudeerd. In het uur optie Duits worden de basiskennis en vaardigheden van deze taal aangeleerd. In de menselijke geest huist een drang om zich niet louter tevreden te stellen met gedeeltelijke, kwantitatieve antwoorden op specifieke problemen. Ieder mens vraagt diep in zijn binnenste naar de zin, de betekenis en de grond van ons persoonlijk en collectief bestaan: wie zijn we en wat is onze positie in de wereld? Filosoferen is radicaal denken, doordenken. De vragen van de filosofie zijn fundamentele, laatste vragen naar het waarom der dingen, het doel, de samenhang en de eenheid van de hele Complementair gedeelte 14

15 werkelijkheid, de draagwijdte van ons denken (is ware kennis bereikbaar?), de waarden en de normen die ons handelen bepalen (wat is het goede?). Bij het uitstippelen van onze route is het raadplegen van grote denkers onontbeerlijk. Maar even belangrijk als de inspiratie door de inzichten van belangrijke filosofen is onze betrachting zelf een weg te banen, zelf na te denken en te komen tot onze eigen levenswijsheid. Daarom wordt er in het lesuur op een andere manier gewerkt dan klassiek lesgeven. Omdat het voeren van (socratische) gesprekken, het uitwisselen van gedachten en een intensieve samenwerking centraal staan, zitten we steeds in een vierkante gespreksformatie. Filosofische kernvragen worden voorgelegd aan de hele groep en er wordt gedialogeerd en geargumenteerd. Is filosofie nuttig? Wijsheid is het kennen van de waarheid omtrent alles wat in het leven van echt belang is. Wijsheid is voor de ziel wat gezondheid is voor het lichaam. Zij biedt ons een leidraad voor het juiste leven. Bovendien krijgt bijna ieder student in zijn opleiding van het hoger onderwijs te maken met het vak filosofie. Met je keuze voor filosofie in de 3 e graad leg je een stevige basis tot succesvolle verwerking van die moeilijke leerstof. Naast een stevige introductie in het filosofische vakjargon maak je kennis met de Grieks-historische bakermat van de wijsbegeerte en reflecteer je over tal van domeinen: wetenschap, economie, technologie, ecologie, moraal, antropologie (identiteit van de mens), het esthetische, religie. Deel jij ook de mening van Socrates: Een leven dat niet wordt onderzocht, is niet waard geleefd te worden? De extra uren wetenschappen zijn een verdere uitdieping van chemie en fysica in de richtingen met component wiskunde, waar de wetenschappen in het lessenpakket veeleer beperkt aan bod komen. Complementair gedeelte 15

16 LESSENTABEL DERDE GRAAD TSO BOEKHOUDEN- INFORMATICA HANDEL 5 de jaar 6 de jaar 5 de jaar 6 de jaar Godsdienst Nederlands Frans Engels Duits Geschiedenis Aardrijkskunde Wiskunde Natuurwetenschappen: biologie, chemie, fysica Bedrijfseconomie Toegepaste informatica: informatica (*) 0 (*) Lichamelijke opvoeding Esthetica Totaal (*) Het vak toegepaste informatica zit geïntegreerd in het vak bedrijfseconomie Lessentabel TSO 16

17 LESSENTABEL DERDE GRAAD BSO Office & Retail (Kantoor en Verkoop) 5 de jaar 6 de jaar Godsdienst 2 2 Project Algemene Vakken 4 4 Nederlands Communicatieve vaardigheden 2 0 Frans 3 2 Engels 2 2 Basismodule administratief medewerker Secretariële taken 7 5 Boekhoudkundige taken 3 3 Stages 0 5 Keuzemodule Verkoopmedewerker (minor) Werkplekleren (intern/extern) 3 0 Stages 4 5 Verkoop 0 2 Lichamelijke opvoeding 2 2 Totaal Lessentabel BSO 17

18 EIGENHEID VAN DE COMPONENTEN IN ASO Economie Overal botsen we op de economische realiteit van onze moderne maatschappij. Deze studierichting brengt je in die wereld en geeft je de kans om zelfstandig een gemotiveerd standpunt in te nemen over een aantal economische vraagstukken. In de 3e graad bestuderen de leerlingen de economie op een analytische manier. Dit vak bestaat uit twee luiken: algemene economie en bedrijfswetenschappen. Bij de algemene economie bestudeer je de prijsvorming op de verschillende marktvormen, de invloed van externe effecten, de inkomensvorming en haar invloed op de armoede, de aspecten van het internationaal handels- en betalingsverkeer. De conjunctuurschommelingen en inflatie worden aangekaart, alsook de rol van de overheid daarbij om alles in goede banen te leiden. In bedrijfswetenschappen gaat de aandacht naar de onderneming: het ondernemingsplan, de noodzaak om toegevoegde waarde te creëren en te verdelen tussen de verschillende partijen. Continuïteit, voorraadcontrole, kostenbeheersing, kwaliteitscontrole en samenwerking mogen niet uit het oog verloren worden. De inspraakmogelijkheden via collectief overleg worden aangebracht. Budgetten worden opgesteld en de organisatie en verantwoordelijkheden van een onderneming worden vanuit verschillende invalshoeken bekeken, nl. sociaal, economisch en ecologisch. Er wordt rekening gehouden met de missie en strategie van de onderneming. En tenslotte wordt alles getoetst aan de werkelijke realisaties van het bedrijf via de jaarrekening en de balanced scorecard. De studie van de economie veronderstelt een ruime realiteitszin, een accuraat beoordelingsvermogen en een brede kijk op de maatschappij (actualiteit) waarin vele facetten tegelijk elkaar wederzijds beïnvloeden. Eigenheid van de componenten in ASO 18

19 Humane wetenschappen De benaming humane wetenschappen verwijst naar de 'mens' en naar de vele manieren waarop de mens zich gedraagt. Het menselijk gedrag omvat een veelheid aan facetten. De studie ervan kan dan ook vanuit veel invalshoeken gebeuren: in relatie tot de psychologie, de sociologie, de kunst, de godsdienst, de economie, Humane wetenschappen is een algemeen vormende studierichting en biedt een stevige basis voor studies in het hoger onderwijs. Naast een pakket aan algemene vakken, heb je twee specifieke vakken: gedragswetenschappen en cultuurwetenschappen. Net zoals voor de algemene vakken, is er bij gedragswetenschappen en cultuurwetenschappen een afwisseling van kennen en kunnen toepassen. Groepswerk, thuisopdrachten, didactische uitstappen, documentaires, actualiteit, klasgesprekken... maken dan ook deel uit van deze lessen. Alle factoren uit ons menselijk bestaan zijn met elkaar verweven en integrerend werken is dus voor de hand liggend. Tijdens project HW leer je een aantal vaardigheden om zelf aan wetenschappelijk onderzoek te doen. In het vijfde jaar worden de verschillende onderzoeksvaardigheden (literatuurstudie, observatie, interview, vragenlijsten) in afzonderlijke projecten ingeoefend. In het zesde jaar zet je zelf een onderzoek op. Dit wordt gekoppeld aan een boeiend inleefproject. Al je onderzoeksgegevens worden verwerkt in een individueel eindwerk. Eigenheid van de componenten in ASO 19

20 Latijn LATIJN IN DE DERDE GRAAD Na verschillende jaren van volgehouden studie kan je als leerling(e) van de derde graad je aandacht richten op de essentie van de klassieke studies: originele literaire teksten, behorend tot de wereldliteratuur, begrijpen en ermee in dialoog treden. De studie van Latijnse teksten biedt voor jou uitgelezen kansen om - je gevoeligheid voor taal en literaire vormgeving te verfijnen; - je cultuurhistorisch besef te verruimen; - een kritische houding tegenover jezelf en onze maatschappij te ontwikkelen; - je persoonlijkheid te vormen en je humaniteit te bevorderen. Tekststudie omvat drie momenten, waarbij het inzicht in de tekst geleidelijk wordt verdiept en verruimd: 1 taalreflectie: elementair tekstbegrip op basis van verworven taalkennis en leesvaardigheid; 2 lectuurreflectie: literaire interpretatie vanuit genrekenmerken en inhoudelijke en stilistische analyse; 3 cultuurreflectie: totaalinterpretatie vanuit de ruimere cultuurhistorische context en transfer naar onze maatschappij door vergelijking en confrontatie. Het curriculum omvat de studie van zes aspecten van de Latijnse literatuur of het Romeinse denken: het epische, het lyrische, het retorische, het filosofische, het historiografische en het juridische. Epiek en lyriek komen ruim aan bod in het eerste leerjaar van de derde graad, de andere vier aspecten worden vooral in het tweede leerjaar bestudeerd. Bij deze studie wordt ook gestreefd naar een groot aantal vaardigheden en attitudes die transferabel zijn naar andere domeinen en een vruchtbare voedingsbodem vormen voor succes in het hoger onderwijs. Recent onderzoek heeft aangetoond dat leerlingen die tijdens hun middelbare studies een richting met Latijn hebben gevolgd, grote slaagkansen hebben aan de hogeschool of universiteit. Zij hebben zich een aantal vaardigheden eigen gemaakt die hen in staat stellen de grote hoeveelheid leerstof structureel te verwerken. Eigenheid van de componenten in ASO 20

21 Moderne talen In de studierichtingen met de component moderne talen gaat de aandacht in de eerste plaats naar het ontwikkelen van een grote communicatieve vaardigheid, niet alleen in de eigen taal, maar ook in het Frans, Engels en Duits. Daar komt ook reflectie op taal bij kijken. Bovendien maken we uitgebreid kennis met (anderstalige) literatuur. Communicatieve vaardigheid (zowel mondeling als schriftelijk) vergemakkelijkt niet alleen het contact met anderstaligen, maar verruimt ook de toegangsmogelijkheden tot wetenschappelijke en culturele bronnen. Via de lees- en beeldcultuur en de actualiteit, komen we in contact met een anderstalige wereld en dus ook met andere denkwijzen, gewoonten en normen, wat een enorme persoonlijke verrijking kan betekenen. Met het oog op de vereiste lexicale (woordenschat) en grammaticale onderbouw van de taalbeheersing willen we in de richtingen met moderne talen meer aandacht besteden aan het denken in en over taal. Inzicht in het functioneren van een taal is immers een hoeksteen van een vlotte taalbeheersing. Daarnaast willen we onze leerlingen via begrijpend lezen laten kennismaken met de schoonheid van (anderstalige) literatuur. Behalve ontspanning biedt literatuur ook een ethisch kader: ze doet ons nadenken over de manier waarop mensen hier en elders naar de wereld kijken en met elkaar omgaan, en over de normen en waarden die zij daarbij hanteren. Tegelijkertijd houdt zij onszelf een spiegel voor. Vreemdetalenonderricht speelt dus een grote rol bij het ontwikkelen van een open en kritische geest, en stimuleert bovendien belangrijke maatschappelijke attitudes, zoals zelfvertrouwen, spreekdurf, luisterbereidheid, beheersing van omgangsvormen, bereidheid om iets van zichzelf prijs te geven en zin voor precisie. Eigenheid van de componenten in ASO 21

22 Wetenschappen Het onderwerp van de wetenschappen is de levende en/of niet-levende materie onder al haar aspecten. In het ASO gebeurt dit hoofdzakelijk in de vakken biologie, chemie, fysica en aardrijkskunde. Je wordt geoefend in het kritisch leren analyseren en evalueren van feitenmateriaal. Dit betekent: het zien en formuleren van een probleem; het opstellen van een hypothese; het toetsen van de hypothese door experimenten; het logisch beredeneren van de vaststellingen; het formuleren van besluiten. De studie van biologische, chemische en fysische verschijnselen geeft inzicht in de complexiteit van en leidt tot bewondering en respect voor de natuur. De studie van wetenschappen onderstelt ruime cognitieve, affectieve en psychomotorische vaardigheden. In de studierichtingen met de component wetenschappen wordt niet alleen een beroep gedaan op een zekere handvaardigheid maar ook op ruime wiskundige aanleg om met de nodige accuraatheid proeven, experimenten en waarnemingen uit te voeren. Eigenheid van de componenten in ASO 22

23 Wiskunde Wiskunde is een formele wetenschap, waarin patronen en structuren bestudeerd worden. Met strikt logische redeneringen doet de wiskunde uitspraken (stellingen) over gedefinieerde objecten en formuleert de verbanden ertussen. In de wiskunde onderscheiden we een aantal hoofdgebieden. In de studierichtingen met een component wiskunde komen de volgende disciplines aan bod: rekenkunde, algebra, meetkunde, analyse, statistiek en kansrekenen. De reeds gekende natuurlijke, gehele, rationale en reële getallen diepen we verder uit in de rekenkunde. We komen tot een nieuw getalbegrip: de complexe getallen. In de algebra ontwikkelen we algoritmen voor het oplossen van vergelijkingen, ongelijkheden en stelsels daarvan. De meetkunde geeft ons inzicht in ruimtelijke situaties en we maken kennis met de belangrijkste lichamen en hun inhouds- en oppervlakteformules. De analyse leert ons technieken om het gedrag van functies van één variabele te bestuderen en te beschrijven. Naast de eigenschappen van de basisfuncties bestuderen we uitgebreid limieten, afgeleiden en integralen. Statistiek levert methodes voor het verzamelen, verwerken, presenteren en interpreteren van gegevens. In dit domein kunnen we de link onderzoeken met maatschappelijke, economische en wetenschappelijke fenomenen. We leggen ook de basis voor de statistiek in het hoger onderwijs. In de kansrekening leren we technieken om te komen tot verantwoorde voorspellingen en beslissingen. In de studierichting met de component wiskunde beogen we met het onderwijs in de wiskunde een vrij hoog niveau van algemeenheid en abstractie. Wiskunde is een vak waar het denken in al zijn aspecten ruim aan bod komt. Door zijn deductieve opbouw en zijn grote aandacht voor het oplossen van problemen stelt de wiskunde bovendien hoge eisen op het vlak van inzicht, doorzettingsvermogen, kritische zin en studie-ijver. In de wiskunde hanteren we een werkwijze die steunt op de principes van eenvoud, zuinigheid en esthetiek, zowel in de redeneringen als in de voorstellingen. Deze principes kunnen voor jou bijdragen tot een houding van bewondering en verwondering voor de vele merkwaardigheden die zich voordoen in de wereld van getal en vorm. Eigenheid van de componenten in ASO 23

24 STUDIERICHTING BOEKHOUDEN-INFORMATICA De studierichting BOEKHOUDEN-INFORMATICA wil de volgende doelstellingen bereiken: de leerlingen een algemene, culturele en maatschappelijke vorming geven; de leerlingen opleiden voor een administratieve of sociale loopbaan; de leerlingen grondige kennis bijbrengen van de boekhoudtechnieken met behulp van een professioneel geïntegreerd pakket; de leerlingen vertrouwd maken met verschillende basispakketten en ze een elementaire kennis bijbrengen van besturingssystemen. In de derde graad boekhouden-informatica bestudeer je uitgebreid de boekhouding van een onderneming. Je leert de boekhouding bij de start van de onderneming kennen. Je leert boekhoudkundige verrichtingen binnen de onderneming afhandelen in de context van de dubbele boekhouding van een onderneming. Je leert tot slot de boekhouding als beleidsinstrument bij het runnen van de onderneming kennen. Naast een ruime aandacht voor wiskunde en een grondige beheersing van het Nederlands wordt er een praktische kennis van Frans en Engels nagestreefd. Bezit je ook nog een bijzondere aanleg en interesse voor boekhouden en toegepaste informatica, dan kan je in de studierichting boekhoudeninformatica een optimale studieloopbaan uitbouwen. Je moet de basis van de bedrijfsgerichte vorming (boekhouden, informatica, tekstverwerking) al onder de knie hebben. Een positieve en flexibele houding tegenover de snelle veranderingen in de informaticawereld is nodig. Je bent bereid tot permanente vorming en je moet zelfstandig kunnen werken met zin voor orde en nauwkeurigheid. Studierichting Boekhouden Informatica 24

25 Inhoud van het vak bedrijfseconomie Het leerplan Bedrijfseconomie bestaat uit drie delen: Deel 1: De boekhouding bij de start van de onderneming Je leert de vaardigheden en attitudes van een boekhouder kennen; je leert de doelstellingen van de onderneming en de startformaliteiten kennen in functie van de boekhouding van de onderneming; je leert de verschillende aspecten van de dubbele boekhouding kennen; je leert aspecten van kostprijsberekening kennen; je leert aspecten van voorraad, financiering, eerste investeringen, personeel, marketingbeleid en buitenlandse verrichtingen bij de start van een onderneming kennen. Deel 2: Boekhoudkundige verrichtingen bij het runnen van de onderneming Je leert boekhoudkundige verrichtingen in de dubbele boekhouding van een onderneming in de context van de boekhoudafdeling van een onderneming of een boekhoudkantoor: Je leert aspecten van werkplanning en communicatie in een boekhoudomgeving; je leert het boekjaar openen; je leert gevorderde commerciële, financiële, diverse en buitenlandse verrichtingen boeken; je leert eindejaarsverrichtingen boeken en het boekjaar afsluiten. Je verwerkt hierbij de administratieve documenten. Deel 3: De boekhouding als beleidsinstrument Je leert de boekhouding als beleidsinstrument te gebruiken bij het runnen van de onderneming: Je leert de jaarrekening verticaal en horizontaal analyseren; je leert ratio s (solvabiliteit, liquiditeit en rentabiliteit) berekenen en gebruiken en deze te rapporteren voor het advies van de beleidsbeslissingen; je leert aspecten van investeringsbeleid kennen en beschrijven. Studierichting Boekhouden Informatica 25

26 Inhoud van het vak Toegepaste informatica In de lessen toegepaste informatica verwerf je inzicht en vertrouwdheid met de computerapparatuur en de toegang tot het computersysteem. De nadruk ligt op bedrijfsadministratieve toepassingen, elektronische communicatie, databanken en toepassingssoftware. Je leert object georiënteerd programmeren (OOP). Hierbij is het maken van een juiste analyse en het gebruik van programmeerstructuren belangrijk. Met ADO.Net zal je databanken programmatorisch benaderen. Je ontwerpt ook websites m.b.v. ASP.Net met statische en dynamische inhoud met aandacht voor paginering en configuratie. Je maakt uitgebreid kennis met de componenten van netwerken, de logische en fysieke topologieën en de toegangsprotocollen. Het werken met professionele toepassingspakketten wordt verder uitgediept. Dit betekent dat je vlot zal kunnen omgaan met tekstverwerking, databeheer, elektronisch rekenblad en datacommunicatie. Studierichting Boekhouden Informatica 26

27 STUDIERICHTING HANDEL Heb je interesse om een algemene, culturele en maatschappelijke vorming te krijgen om dit als achtergrond te gebruiken bij de voorbereiding op een commerciële, administratieve of sociale loopbaan, die zich vooral ontwikkelt op bedrijfseconomisch vlak? Dan is het handelsonderwijs iets voor jou! In de derde graad Handel bestudeer je uitgebreid een handelsonderneming. Je leert de onderneming situeren in haar ruime omgeving (consumenten, leveranciers, aandeelhouders, banken, overheid, economische situatie ). Je leert commerciële en administratieve verrichtingen afhandelen in de commerciële afdeling van de onderneming en welke factoren het beleid van de onderneming bepalen. Van jou als leerling in het handelsonderwijs wordt verwacht dat je interesse hebt voor de zakenwereld en de dienstensector. Je hebt belangstelling voor vreemde talen, informaticatoepassingen en administratieve verwerking van documenten. Je zal bovendien vrij grote hoeveelheden praktijkgerichte leerstof moeten verwerken. Zelfstandig werken met zin voor initiatief, orde en nauwkeurigheid is vereist. Inhoud van het vak bedrijfseconomie Het leerplan Bedrijfseconomie bestaat uit drie delen: Deel 1: De onderneming en haar omgeving (5 de jaar) Deel 2: Het werken in een onderneming: commerciële en administratieve verrichtingen (5 de en 6 de jaar) Deel 3: Het beleid van een onderneming (6 de jaar) In deel 1 leer je de onderneming situeren in haar omgeving. Dit betekent dat je: de vaardigheden en attitudes van een ondernemer vanuit het standpunt van werkgever en werknemer leert kennen; de stakeholders van de onderneming ontdekt; de doelstellingen van een onderneming formuleert. In deze context doe je een studie over de keuze van het product, prijs, plaats, promotie, presentatie en personeel in functie van de start van een onderneming. Studierichting Handel 27

28 Je voert commerciële en administratieve verrichtingen uit in de context van de commerciële afdeling van een onderneming in deel 2. Dit omvat: het toepassen van aspecten van werkplanning en communicatie in een administratieve omgeving; het voeren van de voorraadadministratie; het boeken van de btwreglementering; het boeken van aankopen en verkopen waarbij de administratieve documenten verwerkt worden. In het derde deel, het beleid van de onderneming, leer je: aspecten van de sociale zekerheid en verzekeringen kennen en beschrijven; aspecten van fiscaliteit kennen en beschrijven; de boekhouding als beleidsinstrument kennen en beschrijven; aspecten van commercieel beleid, buitenlands beleid, investeringsbeleid, financieel beleid en personeelsbeleid kennen en beschrijven; aspecten van duurzaam ondernemen kennen en beschrijven. DE GEÏNTEGREERDE PROEF IN TSO De overheid verplicht de scholen ertoe in alle TSO-studierichtingen een geïntegreerde proef te organiseren in het tweede leerjaar van de derde graad. Hiertoe toetst men de beroepsbekwaamheid waarvoor de gevolgde studierichting opleidt. Het spel Ecoman en webdesign leiden in de richting BI tot een geïntegreerde proef. In Handel komt de geïntegreerde proef tot stand via een minionderneming. De voorbereidingen gebeuren reeds in het eerste leerjaar van de derde graad. Studierichting Handel 28

29 UITWEGEN NA ASO EN TSO Als je een diploma in een ASO-richting hebt gehaald, zijn in principe een hele waaier van studierichtingen in het hoger onderwijs mogelijk. Uiteraard spelen je eigen motivatie, interesses en studieprestaties in de derde graad een grote rol in je succes op een vervolgstudie. Leerlingen uit de studierichting ECONOMIE MODERNE TALEN stromen meestal door naar een professionele bacheloropleiding zoals bedrijfsbeheer, communicatiebeheer, marketing, secretariaatsbeheer en toerisme. Ook een lerarenopleiding met bv. talen en economie sluiten goed aan bij deze richting. Mits goede studieresultaten kan je een studie toegepaste taalkunde of taal- en letterkunde op academisch niveau overwegen. Alternatieven situeren zich in de sociale en artistieke afdelingen. Ook een 7 de jaar TSO is na een gunstig advies van de toelatingsklassenraad mogelijk. Voor leerlingen uit de studierichting HUMANE WETENSCHAPPEN bieden vooral de professionele bacheloropleidingen met een sociale, pedagogische of artistieke inslag een verdere specialisatie. Ook een 7 de specialisatiejaar TSO Internaatwerking en Leefgroepenwerking behoren tot de mogelijkheden. Hiervoor is wel een gunstig advies van de toelatingsklassenraad nodig. Ben je sterk gemotiveerd om ernstig te studeren en presteer je zeer goed in de derde graad, kan je aan een sociale academische richting, zoals pedagogie, psychologie of sociologie starten. Voor leerlingen met goede schooluitslagen uit de studierichtingen ECONOMIE WISKUNDE, LATIJN WISKUNDE, MODERNE TALEN WISKUNDE, en WETENSCHAPPEN WISKUNDE zijn er veel studiemogelijkheden in het hoger onderwijs. Er dienen zich weinig beperkingen aan. Met een diploma MODERNE TALEN-WETENSCHAPPEN kan je een professionele bachelor met wetenschappelijke basis of talen aanvatten. Ook een academische opleiding, waarin geen sterke wiskundekennis vereist is, ligt binnen de mogelijkheden indien je goede resultaten behaalde en sterk gemotiveerd bent om te studeren. Buiten een studierichting met een wiskundig-wetenschappelijke inslag, zijn er weinig beperkingen in het hoger onderwijs als je de studierichting LATIJN-MODERNE TALEN met goed succes volgde. Uitwegen na ASO en TSO 29

30 Als leerling uit BOEKHOUDEN INFORMATICA kan je kiezen voor een professionele bacheloropleidingen in het economische studiegebied of toegepaste informatica. Deze studierichting bereidt je tegelijkertijd voor op het beroep van boekhoudkundig bediende. Door het volgen van een specialisatiejaar TSO kan je je kansen op onmiddellijke tewerkstelling in de sector verhogen. Na de 3 de graad HANDEL kan je voor een professionele bacheloropleiding in het bijzonder in het economische studiegebied kiezen. Deze studierichting bereidt je tegelijkertijd voor op het beroep van commercieel-administratief medewerker. Als je onmiddellijk in het beroepsleven stapt, ben je aangewezen op een uitvoerende functie. Door het volgen van een specialisatiejaar TSO of BSO kan je je kansen op onmiddellijke tewerkstelling in de sector verhogen. Uitwegen na ASO en TSO 30

31 STUDIERICHTING Office & Retail (Kantoor en Verkoop) De leerlingen krijgen een basismodule administratief medewerker aangeboden. De administratieve medewerker staat in voor het onthaal, het bedienen van de telefoon, het verwerken van de post, het bijhouden van de agenda, het archiveren, de correspondentie en het uitvoeren van ondersteunende administratieve taken. Hij wordt ook ingeschakeld voor uitvoerende taken in de aankoopadministratie, verkoopadministratie en boekhouding. Het ondersteunen van vergaderingen behoort eveneens tot het takenpakket. Aanvullend bij de basismodule wordt de keuzemodule verkoopmedewerker (minor) aangeboden. De verkoopmedewerker werkt zowel in de kleine detailhandel als in de groothandel en dit in zowel de food- als non-food sector. De verkoper heeft te maken met allerlei aspecten van het verkoopvak. Het contact met de klant staat voorop, zowel bij het voeren van het verkoopgesprek als bij de financiële afhandeling. De verkoper besteedt ook een deel van zijn tijd aan het op aantrekkelijke wijze presenteren van artikelen en het schoonhouden van de winkel. Hij zorgt dat de presentaties op orde blijven en de voorraad in de verkoopruimte aangevuld blijft. Hij staat ook in voor het ontvangen en opslaan van de goederen. De verkoopmedewerker kan ook belast worden met taken rond visual merchandising. Hij is dan verantwoordelijk voor het uitvoeren van presentaties in de winkel en in de etalage. De presentaties moeten door de uitstraling verkoopbevorderend en responsverhogend werken. Studierichting Office & Retail 31

32 Inhoud van de vakken Administratie Als administratief medewerker voer je zelfstandig ondersteunende secretariële taken uit zoals bezoekers onthalen, telefoneren, post verwerken, vergaderingen voorbereiden, externe evenementen organiseren, documenten structureren en vorm geven, presentaties maken, cijfers verwerken in een rekenblad en een gegevensdatabank maken en gebruiken. boekhoudkundige en administratieve taken uit zoals handelsdocumenten opstellen en verwerken, commerciële en financiële documenten analyseren en verwerken, loonberekeningen voorbereiden en boekhoudkundige analyse met een professioneel boekhoudpakket. Verkoopmedewerker (minor) Als verkoopmedewerker ga je zelfstandig goederen in ontvangst nemen en verwerken (voorraadbeheer, milieulogo s, veiligheidsvoorschriften, goederen prijzen) verkopen, adviseren en service verlenen (branche- en productkennis verwerven en toepassen in de stagewinkel en het houden van verkoopgesprekken, klanten verwelkomen, diefstalpreventietechnieken, kassa bedienen en dienst na verkoop) Studierichting Office & Retail 32

33 De geïntegreerde proef De overheid verplicht de scholen ertoe in alle BSO-studierichtingen een geïntegreerde proef te organiseren in het tweede leerjaar van de derde graad en in het derde leerjaar van de derde graad. Hierin toetst men de beroepsbekwaamheid waarvoor de gevolgde studierichting opleidt. Uitwegen Op het einde van het tweede leerjaar van de derde graad hebben de leerlingen van Office & Retail (Kantoor en Verkoop) de competenties verworven om te starten als: beginnend receptionist, beginnend administratief medewerker, beginnend medewerker secretariaat en beginnend medewerker boekhouding; aanvullend hebben ze ook de competenties verworven van ofwel beginnend verkoopmedewerker ofwel beginnend logistiek medewerker ofwel beginnend medewerker klantendienst. Na het tweede leerjaar van de derde graad hebben de leerlingen een getuigschrift, geen diploma. Dit krijgen ze wel als ze doorstromen naar één van volgende specialisatiejaren: Business Support BSO Logistiek BSO Sales BSO Visual Merchandising BSO Studierichting Office & Retail 33

34 DERDE LEERJAAR VAN DE DERDE GRAAD BSO Door de nieuwe leerplannen is het voor ons op dit moment onduidelijk wat de plannen zijn met het zevende jaar. De informatie die hieronder staat, is hoe het op dit moment georganiseerd wordt. Instapmogelijkheden Het specialisatiejaar BUSINESS SUPPORT (Kantooradministratie en gegevensbeheer - KGB) is enkel toegankelijk vanuit een overeenstemmende studierichting van een 3 de graad BSO. In de praktijk betekent dit dat je in 6 Office & Retail geslaagd moet zijn. Het specialisatiejaar SALES (Verkoop en Vertegenwoordiging - VV) is enkel toegankelijk vanuit een studierichting van hetzelfde studiegebied handel BSO TSO of na een gunstig advies van de toelatingsklassenraad. Dit betekent dat je geslaagd moet zijn in een 6 de jaar Office & Retail (BSO) of Handel, Boekhouden-Informatica, Informaticabeheer of Secretariaat-Talen (TSO). Lessentabel 7 de jaar BSO Business Support (KGB) Sales (VV) Godsdienst 2 2 Project Algemene Vakken 4 4 Frans 2 2 Engels 2 2 Business 10 0 Stages 10 8 Sales 0 12 Lichamelijke opvoeding 2 2 Totaal Het leerplan voor Business Support en Sales is een geïntegreerd leerplan. Er wordt geen opdeling in vakken meer gemaakt. De leerplandoelstellingen worden gerealiseerd in samenwerking met meerdere leraars. Derde leerjaar van de derde graad BSO 34

35 (1) Business Support (KGB) Aan de hand van vijf beroepsspecifieke competenties word je een onthaalmedewerker in een groothandel, showroom, balie, beurzen en dienstverlenende organisaties zoals musea, bibliotheken, ziekenhuizen of een commercieel medewerker binnendienst. Competentie 1 In uiteenlopende contactsituaties klantgericht handelen en communicatief vlot omgaan met bezoekers, klanten en leveranciers. Competentie 2 Binnen een e-businessomgeving klantgericht handelen. Competentie 3 De klantenrelaties, leveranciersrelaties en het voorraadbeheer duurzaam opvolgen met behulp van geïntegreerde software. Competentie 4 Gevorderde ICT-vaardigheden geïntegreerd toepassen. Competentie 5 Werken in team. De vorming in dit jaar bestaat uit twee componenten met name - een communicatieve component met aandacht voor een praktische kennis van de talen Nederlands, Frans en Engels zodat je kan functioneren in voorspelbare beroepssituaties; - een bedrijfsgerichte component met aandacht voor de integratie van verschillende softwarepakketten, het opvolgen van klanten en orderverwerking binnen een Enterprise Resource Planning, het opvolgen van leveranciers en bestellingen binnen een ERP-omgeving, verkooptechnieken, klantenservice en klachtenbehandeling, verkoop in de showroom en aan de balie, het ondersteunen van e-commerce. Een rijke leeromgeving zoals actieve werkvormen, begeleid zelfstandig leren, gastcolleges, studiebezoeken, werkplekleren en alternerende en/of blokstages zijn aan de orde. Derde leerjaar van de derde graad BSO 35

36 (2) Sales (VV) Aan de hand van zes beroepsspecifieke competenties word je een vertegenwoordiger. Competentie 1 Het beroep van een vertegenwoordiger verkennen. Competentie 2 De verkoop plannen en voorbereiden. Competentie 3 De verkoop uitvoeren en de resultaten rapporteren en toelichten. Competentie 4 De klantenwerving en de bestelling administratief opvolgen en het team informeren. Competentie 5 Commerciële acties leiden tijdens evenementen en merchandisingacties ontwikkelen. Competentie 6 Gevorderde ICT- vaardigheden geïntegreerd toepassen binnen de overige competenties. De vorming in dit jaar bestaat uit twee componenten met name - een communicatieve component met aandacht voor een praktische kennis van de talen Nederlands, Frans en Engels zodat je zakelijk kan communiceren; - een bedrijfsgerichte component met aandacht voor het bezoeken van klanten, klanten opvolgen, voorstellen van nieuwe producten, onderhandelingstechnieken, verkooptechnieken, ondersteunen van marketingacties in winkelbedrijven, evenementen en beurzen. De technische productkennis wordt aangeleerd op de werkvloer. In de school ligt het accent vooral op de training van communicatieve vaardigheden en verkooptechnieken. Derde leerjaar van de derde graad BSO 36

37 Stages Naast vorming op school maakt de stage in zowel Business Support als Sales deel uit van de opleiding. De leerling krijgt de mogelijkheid om de op school aangeleerde kennis, vaardigheden en attitudes op de stageplaats in te oefenen en/of uit te breiden. De stage wordt georganiseerd onder de vorm van een vaste wekelijkse dag of onder de vorm van blokstages of een combinatie van beide. De geïntegreerde proef In het derde leerjaar van de derde graad van het beroepssecundair onderwijs, ingericht onder de vorm van een specialisatiejaar is de organisatie van een geïntegreerde proef reglementair verplicht. De proef slaat voornamelijk op de vakken van het specifiek gedeelte. Andere vakken ondersteunen de gip. De geïntegreerde proef wordt beoordeeld door een jury bestaande uit internen als externen. Uitwegen Aan het einde van het 7 de specialisatiejaar kan je het gehomologeerd diploma van secundair onderwijs behalen en je kan doorstromen naar een 7 de specialisatiejaar TSO (administratie vrije beroepen, KMO- administratie, immobiliënbeheer, internationaal transport en goederenverzending, verkoop en distributie). Mits je heel goede resultaten behaalt, kan je nog een professionele bacheloropleiding zoals kleuterleidster, medisch secretariaat, bedrijfsbeheer, volgen. Derde leerjaar van de derde graad BSO 37