The beauty and the beast of hoe behoudt de arts zijn zelfstandigheid in het nieuwe zorgsysteem

Transcriptie

1 The beauty and the beast of hoe behoudt de arts zijn zelfstandigheid in het nieuwe zorgsysteem Mertensdag 22 mei 2012

2 Achtergrond (i) 12-13% van alle verdiensten in Nederland gaan naar gezondheidszorg stijging met 4% per jaar Zorg zit tussen marktwerking en overheidsregulering in laatste kabinetten ingezet op marktwerking Marktwerking is gedeeltelijk succesvol wachtlijsten verdwenen, prijzen zijn gedaald maar volumes zijn fors gestegen, bureaucratie gestegen

3 Achtergrond (i) 12-13% van alle verdiensten in Nederland gaan naar gezondheidszorg stijging met 4% per jaar Zorg zit tussen marktwerking en overheidsregulering in laatste kabinetten ingezet op marktwerking Marktwerking is gedeeltelijk succesvol wachtlijsten verdwenen, prijzen zijn gedaald maar volumes zijn fors gestegen, bureaucratie gestegen

4 Achtergrond (i) 12-13% van alle verdiensten in Nederland gaan naar gezondheidszorg stijging met 4% per jaar Zorg zit tussen marktwerking en overheidsregulering in laatste kabinetten ingezet op marktwerking Marktwerking is gedeeltelijk succesvol wachtlijsten verdwenen, prijzen zijn gedaald maar volumes zijn fors gestegen, bureaucratie gestegen

5 Achtergrond (i) 12-13% van alle verdiensten in Nederland gaan naar gezondheidszorg stijging met 4% per jaar Zorg zit tussen marktwerking en overheidsregulering in laatste kabinetten ingezet op marktwerking Marktwerking is gedeeltelijk succesvol wachtlijsten verdwenen, prijzen zijn gedaald maar volumes zijn fors gestegen, bureaucratie gestegen

6 Achtergrond (ii) Groeiende coordinerende rol van verzekeraars rol van arts is onduidelijk, wordt handelingsvrijheid beknot? Deze workshop biedt daar inzicht middels een vergelijking met Verenigde Staten en Verenigd Koninkrijk moeten we op ingeslagen weg verder, of terug?

7 Op het programma Minicollege zorgstelsels Hoe verhoudt Nederland zich tot Verenigde Staten en Verenigd Koninkrijk? Fragmenten uit documentaire Sicko over zorgsystemen in Verenigde Staten en Verenigd Koninkrijk Discussie op basis van stellingen

8 Landenvergelijking Bevolking Aanbieder van zorg Verplicht tot leveren zorg Verzekeraar / overheid Inkoop zorg

9 Landenvergelijking: Nederland Bevolking Concurrentie tussen verzekeraars op prijs (en kwaliteit) Verplichte acceptatie Aanbieder van zorg Verlplicht tot leveren zorg Inkoop zorg Verzekeraar / overheid Gedeeltelijke concurrentie tussen aanbieders op prijs (en kwaliteit)

10 Sturing door verzekeraars Preferentiebeleid: Verzekeraars vergoeden alleen kosten van preferent (goedkoopste) generiek geneesmiddel Andere afspraken tussen verzekeraar en aanbieder Financiële beloning indien de huisarts in zijn voorschrijfgedrag een vastgestelde doelstelling haalt Bepalingen die huisartsen verplichten volgens bepaalde overeengekomen richtlijnen voor te schrijven Een zwarte lijst met producten die verzekeraars niet betalen aan de apotheker Onderzoek Nefarma over preferentiebeleid (eind 2008) 31 verzekeraars benaderd, 21 medewerking verleend. Van de 10 verzekeraars die niet meewerkten voeren 7 preferentiebeleid. Van de 21 verzekeraars geven er10 financiële beloning aan huisartsen indien een prescriptiedoelstelling wordt gehaald, 10 niet, 1 onbekend. Selectief contracteren van aanbieders op kwaliteit (produktievolume)

11 Landenvergelijking: United States Bevolking Concurrentie tussen verzekeraars op prijs (en kwaliteit) Géén Verplichte verplichte acceptatie acceptatie Aanbieder van zorg Verzekeraar en aanbieder samen in commerciele Health Maintanance Organisation Verplicht tot leveren zorg Verzekeraar / overheid Inkoop zorg Gedeeltelijke concurrentie tussen aanbieders op prijs (en kwaliteit)

12 Landenvergelijking: United States

13 Landenvergelijking: United Kingdom Bevolking Concurrentie Iedereen tussen per definitie verzekeraars op verzekert prijs (en kwaliteit) Verplichte acceptatie Aanbieder van zorg Overheid bekostigd zorg en is meestal aanbieder van zorg via budgetering Verplicht tot leveren zorg Verzekeraar / overheid Inkoop zorg Gedeeltelijke concurrentie tussen aanbieders op prijs (en kwaliteit)

14 Landenvergelijking: United Kingdom

15 Samenvattend In Nederland Grote rol verzekeraars met winstoogmerk Acceptatieplicht dus consument kan switchen van verzekeraar In Verenigde Staten Grote rol verzekeraars met winstoogmerk Geen acceptatieplicht, en verzekeraar is ook aanbieder Funeste combinatie want velen zijn onverzekerd en consument kan niet switchen bij wanprestatie van verzekeraar Verzekeraar heeft zowel prikkel en kan het zich veroorloven om medisch handelen van artsen onredelijk te beknotten In Verenigd Koninkrijk Overheid financiert zorg Aanbieders van zorg beperkt door budgetten Wachtlijsten Weinig innovatie

16 Samenvattend In Nederland Grote rol verzekeraars met winstoogmerk Acceptatieplicht dus consument kan switchen van verzekeraar In Verenigde Staten Grote rol verzekeraars met winstoogmerk Geen acceptatieplicht, en verzekeraar is ook aanbieder Funeste combinatie want velen zijn onverzekerd en consument kan niet switchen bij wanprestatie van verzekeraar Verzekeraar heeft zowel prikkel en kan het zich veroorloven om medisch handelen van artsen onredelijk te beknotten In Verenigd Koninkrijk Overheid financiert zorg Aanbieders van zorg beperkt door budgetten Wachtlijsten Weinig innovatie

17 Percepties van zorgstelsels (i) Source: Iris Global Health Survey 2011 Perception of the shape of the health system

18 Percepties van zorgstelsels (ii) Source: Iris Global Health Survey 2011

19 Percepties van zorgstelsels (iii) Source: Euro Health Index 2009

20 fragmenten uit film Sicko van Michael Moore

21 Sicko Belangrijke conclusies: Verenigde Staten: 1. In HMO is verzekeraar ook aanbieder van zorg: verstrengeling van belangen; 2. Afwezigheid van acceptatieplicht leidt tot onverzekerde zorg, ook bij verzekerden; 3. Keuze van aanbieder is niet vrij. Verenigd Koninkrijk 1. Toegang tot zorg is gratis; 2. Negatieve effecten kwamen niet aan de orde.

22 Zijn amerikaanse toestanden met betrekking tot de rol van de arts in Nederland te verwachten? In Verenigde Staten bestaat een funeste combinatie: verzekeraars hebben winstoogmerk verzekeraars hebben grote invloed op medisch handelen want verzekeraar is tegelijk aanbieder consumenten kunnen niet makkelijk switchen van verzekeraar want verzekeraar heeft geen acceptatieplicht In Nederland menig verzekeraar heeft winstoogmerk verzekeraars hebben acceptatieplicht consument kan makkelijk switchen en zal verzekeraar straffen indien deze het medisch handelen van arts onredelijk beknot of de verzekeraar ook aanbieder is, is niet zo belangrijk

23 Discussie (i) Nu drie systemen bekeken: waar zou u voor kiezen?

24 Discussievragen 1. Welke invloed mag een verzekeraar hebben op mijn handelen als professional? * welk wisselgeld bieden wij aan als kwaliteitbewaking? 2. Is het een slechte zaak dat verzekeraars zelf ook zorg gaan aanbieden via bv aankopen huisartsenpraktijken? * kan administatieve romslomp verminderen? 3. Zou het niet beter zijn om terug te gaan naar een Engels systeem met budgetering? * is het gras groener aan de overkant?