Geef om wetenschap. Sticht uw eigen Fonds op Naam! AMSTERDAMS UNIVERSITEITSFONDS

Transcriptie

1 Geef om wetenschap. Sticht uw eigen Fonds op Naam! AMSTERDAMS UNIVERSITEITSFONDS

2 De Universiteit van Amsterdam is een eigenzinnige universiteit met passie voor wetenschap en hoger onderwijs. Een universiteit die academische tradities hooghoudt en een broedplaats is voor nieuwe ideeën en ontdekkingen. Om studenten en onderzoekers ook in de toekomst de ruimte te bieden zich te ontplooien en hen van eigentijdse faciliteiten te voorzien, zijn extra middelen nodig. Een Fonds op Naam is een apart en zichtbaar fonds van het Amsterdams Universiteitsfonds. Zo n fonds kan worden ingesteld door een ieder die een bijzondere activiteit of voorziening binnen de wetenschap mogelijk wil maken waarin de reguliere overheidsfinanciering onvoldoende of niet voorziet. Onderzoek naar een heel specifiek aandachtsgebied bijvoorbeeld, al dan niet in de vorm van een bijzondere leerstoel. Of de instelling van een prijs, of de uitbreiding van Jaap Zwemmer De Stichting AUV-Fonds beheert ruim dertig Fondsen op Naam, ingesteld door gulle gevers voor de wetenschap. Daarmee worden jaarlijks tientallen projecten van studenten en onderzoekers gesteund die anders niet of moeilijk van de grond zouden komen. Ook u kunt een Fonds op Naam stichten. Zo verbindt u langdurig uw naam aan de wetenschap en helpt u de Universiteit van Amsterdam om internationaal een vooraanstaande universiteit te blijven. prof. dr. J.W. Zwemmer, rector magnificus en voorzitter Stichting AUV-Fonds een bijzondere boekencollectie van de Universiteitsbibliotheek. Ook kunt u studentenactiviteiten steunen met (reis)beurzen en subsidies. Een Fonds op Naam kan op elk moment worden ingesteld, bij leven en bij testament. U bepaalt wat de naam, het doel en de voorwaarden zijn van uw fonds, in overleg met de Stichting AUV-Fonds. Deze onafhankelijke stichting, gelieerd aan de Amsterdamse Universiteits Vereniging (AUV) en de UvA, beheert het vermogen van de fondsen en besteedt de gelden overeenkomstig de bedoelingen van de gevers. De notariële afhandeling van uw Fonds op Naam wordt verzorgd door de Stichting AUV-Fonds. U heeft daar dus geen omkijken naar, en evenmin kosten aan. De stichting is vrijgesteld van schenkings- en successiebelasting, waardoor schenken voor u fiscaal aantrekkelijk kan zijn. 2

3 Scheikundige Walter Frankvoort maakte zelf dankbaar gebruik van een fonds dat hem destijds in staat stelde aan de UvA te promoveren. Hij is zich daardoor sterk bewust van de extra mogelijkheden die ontstaan door private financiering. De overheid moet natuurlijk haar deel betalen, maar voor goede doelen als de wetenschap kan er nooit geld genoeg zijn. Frankvoort steunt graag zijn eigen vakgebied en zijn eigen universiteit, maar stelde weloverwogen een brede doelstelling op. Je moet het niet te krap formuleren, want dan kan er straks niets. Het fonds mag worden ingezet voor studenten, promovendi, onderzoekers, projecten. Misschien draagt het nog eens bij aan de totstandkoming van een bijzondere leerstoel. Welke, dat kan ik nu niet voorzien. We hebben nog geen enkel idee van de ontwikkelingen in de chemie over twintig jaar, zoals niemand tien jaar geleden kon voorspellen welke rol de nanochemie momenteel speelt. Walter en Joop Frankvoort Scheikunde en de Circuscollectie De passies van Joop en Walter Frankvoort Het echtpaar Frankvoort-Van der Meer stelde in 2007 twee fondsen op naam in. Het Walter Frankvoort Fonds heeft als doel de bevordering van het wetenschappelijk onderzoek in de scheikunde aan de Universiteit van Amsterdam. Doel van het Frankvoort-Van der Meer Fonds is de ondersteuning van de Bibliotheek Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek van de UvA, in het bijzonder de Circuscollectie. Joop Frankvoort-Van der Meer, voormalig bibliothecaris bij de toenmalige Faculteit der Scheikunde van de UvA, weet hoe belangrijk het is dat collecties goed worden geconserveerd. Ik wil eraan bijdragen dat de Circuscollectie van de UB wordt uitgebreid, maximaal toegankelijk is en de grootste collectie op dit terrein binnen Nederland blijft. Walter en Joop Frankvoort-Van der Meer kozen er om diverse redenen voor om nu al Fondsen op Naam in te stellen. We wilden op tijd nadenken over onze erfenis. We hebben geen kinderen, en vinden het niet nodig dat alles naar de fiscus gaat. Nu we er zelf nog zijn, kunnen we deze fondsen al opbouwen en aangeven dat het geld wordt ingezet voor de dingen die wij belangrijk vinden. Later worden onze fondsen aangevuld uit de erfenis. Deze constructie is bovendien fiscaal interessant: de inleg is volledig aftrekbaar, terwijl een erfenis zwaarder wordt belast. Andere AUV-fondsen die evenals het Walter Frankvoort Fonds het onderzoek steunen: Van Benthem Jutting Fonds Vrouwelijke biologen E. en M. Blaauw Fonds Publicaties Oogheelkunde Conrat- Bakkenhoven Fonds Promotiefonds voor juristen Hans Jongstra Fonds Promotiefonds Sociale geografie Kohnstamm Fonds Onderwijskunde Spinoza Fonds Leerstoel en projecten AMC Van der Valk-Ruijgh Fonds Onderzoek Klassiek Grieks 4 5

4 De Joodse Isaac Roet was ongetrouwd en kinderloos toen hij in 1944 in Auschwitz werd vermoord. Midden jaren tachtig werd zijn neef Haim Roet met vragen over zijn oom benaderd door een detectivebureau, dat was ingeschakeld door de Universiteit van Amsterdam. De UvA wilde werk maken van de organisatie van de prijs, maar had zelf geen familieleden van de erflater weten te traceren. Sindsdien is Haim Roet actief betrokken bij de organisatie van de prijsvraag, die vanuit het Isaac Roet Fonds wordt gefinancierd. Isaac Roet Haim Roet Economie en vrede Internationale prijs van oorlogsslachtoffer Isaac Roet De veelzijdige Isaac Roet - accountant, adviseur van de voorloper van IBM en uitvinder van onder andere de zakdoekvouwmachine - liet in 1927 vastleggen dat een vijfde deel van zijn nalatenschap zou worden aangewend voor een prijsvraag tot bevordering van de wereldvrede door een meer efficiënte distributie. Zijn neef Haim Roet is actief betrokken bij de prijs, nadat Isaac in de oorlog om het leven kwam. De econoom Haim Roet werkte onder meer voor de Israëlische overheid en de Wereldbank, en is nog altijd actief in de verbreiding van het gedachtegoed van Isaac Roet. Ik heb mijn oom gekend tot mijn elfde verjaardag. Daarna ben ik ondergedoken en werd hij gedeporteerd. Hij was een erg geliefde oom. Het onderwerp van de prijsvraag dat hij tachtig jaar geleden formuleerde, is ongelooflijk actueel, juist in deze tijd van toenemende verschillen tussen arm en rijk als gevolg van globalisering. De Isaac Roet-prijs werd voor het eerst uitgereikt in 1989, in het Vredespaleis in Den Haag. De jury stond onder voorzitterschap van de vermaarde econoom en Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen. Sindsdien hadden diverse andere winnaars van de Nobelprijs voor economie zitting in de jury van de internationale prijs, evenals leden van de organisatie Economists for Peace and Security (EPS). De prijs wordt tegenwoordig elke drie jaar uitgereikt, in samenwerking met de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de UvA en de stichting Economen voor Vrede en Veiligheid (de Nederlands-Vlaamse tak van de EPS). De Isaac Roet-prijs is niet de enige prijs die wordt gefinancierd vanuit een van de AUV-fondsen: Walter Hoogland Fonds Science Center Amsterdam-prijs Nieuwenhuis Fonds Scriptieprijs Economie Fonds Europese Studies Scriptieprijs Europese Studies 6 7

5 J.A. Sillem deed diverse historische publicaties het licht zien en trad toe als lid van de Koninklijke Akademie van Wetenschappen, de huidige KNAW. Ook maakte hij deel uit van de redactie van De Gids en behoorde hij tot de initiatiefnemers van het Concertgebouw. Zo n omvangrijk project particulier financieren, is een mooi voorbeeld van filantropie, aldus Alexander Sillem, de achterkleinzoon van een broer van J.A. Sillem. Het gemeentebestuur rekende het destijds niet tot zijn taak te voorzien in een goede concertzaal. Het was een hele toer om de zaak rond te krijgen. Zonder die groep initiatiefrijke notabelen was het Concertgebouw er niet geweest. Mijn achteroudoom was erg veelzijdig. Hij was betrokken bij het muziekleven en de wetenschap, en met zijn legaat wordt de Universiteitsbibliotheek nog steeds gesteund. Als historicus was hij zijn tijd vooruit. J.A. Sillem Alexander Sillem Egodocumenten en biografische werken Sillem Fonds financiert aankopen Universiteitsbibliotheek In 1913 liet Jerome Alexander Sillem zijn boekerij en een legaat van gulden na aan de gemeente Amsterdam. De opbrengsten van het geldbedrag waren bestemd voor de aankoop van geschiedkundige werken voor de Universiteitsbibliotheek van de UvA. Sillem was sociaal en maatschappelijk geëngageerd en een gezien man in het Amsterdam van eind negentiende eeuw. Hij studeerde rechten en filosofie aan het Athenaeum Illustre, de voorloper van de UvA, werkte enige tijd als advocaat en richtte zich daarna op de wetenschap en het culturele leven. Alexander Sillem is nazaat van een broer van de erflater. Alexander Sillem - voluit Jerome Alexander, net als de naamgever van het fonds - studeerde economie aan de UvA, werkte voor De Nederlandsche Bank en was ruim dertig jaar penningmeester van de Stichting AUV-Fonds. De gemeente heeft het beheer van het Sillem Fonds in 1995 overgedragen aan de Stichting AUV-Fonds. Deze ontvangt jaarlijks een overzicht van de aangekochte werken, maar hoeft zich niet bezig te houden met de selectie. De Universiteitsbibliotheek besluit naar eigen inzicht wat wordt aangekocht. Meestal gaat het om egodocumenten en biografische werken, een categorie die van oudsher een belangrijke plaats inneemt binnen de UB. Het Sillem Fonds geeft de verwerving binnen deze categorie geschiedkundige werken een extra prikkel. Naast het Sillem Fonds zijn de volgende fondsen van de Stichting AUV-Fonds ingesteld ter ondersteuning van de Universiteitsbibliotheek: Frankvoort-Van der Meer Fonds en Hartman Fonds Circuscollectie Potgieter Fonds Bibliotheek E.J. Potgieter Fonds Rosenthal Bibliotheca Rosenthaliana Wijbrands Fonds Collectie Beschavingsgeschiedenis 8 9

6 De oudste zuster van Herman de la Fontaine Verwey liet een aanzienlijk startkapitaal na. De stichting financiert geschenken aan de Universiteitsbibliotheek (UBA) van de UvA. Ton Croiset van Uchelen, oud-medewerker van de UBA, een persoonlijke vriend van De la Fontaine Verwey en de huidige voorzitter van de stichting, is de drijvende kracht achter het initiatief. Je probeert iets te doen dat Herman ook belangrijk zou hebben gevonden. Vaak gaat het om oude drukken. Zo werden de afgelopen jaren met steun van de stichting een verlucht Amsterdams getijdenboek van omstreeks 1480 en een uniek handschrift uit het midden van de zeventiende eeuw met ongepubliceerde Hebreeuwse grammatica s verworven. Ton Croiset van Uchelen De la Fontaine Verwey-leerstoel Eerbewijs aan een legendarische bibliothecaris Croiset van Uchelen adviseerde de familie ook om een bijzondere leerstoel voor de wetenschappelijke bestudering van handschriften en drukken in te stellen, die in 1993 werd gerealiseerd. Het kapitaal hiervoor is bij de Stichting AUV-Fonds als Fonds op Naam ondergebracht. Op deze wijze willen wij de continuïteit van de leerstoel ook in de toekomst verzekeren. Het fonds draagt jaarlijks bij aan de kosten van deze De la Fontaine Verweyleerstoel, die sinds 2004 wordt bezet door Jos Biemans, behalve bijzonder hoogleraar ook conservator handschriften aan de UBA. Herman de la Fontaine Verwey Herman de la Fontaine Verwey ( ) was lange tijd de aansprekende bibliothecaris van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam en tevens buitengewoon hoogleraar in de wetenschap van boek en bibliografie aan de UvA. In 1990 richtten enkele vrienden de Prof. mr. Herman de la Fontaine Verwey-stichting op, met als doel de naam van de overledene in de boekenwereld te laten doorklinken. Eén van deze vrienden is Ton Croiset van Uchelen. Behalve de De la Fontaine Verwey-leerstoel worden vanwege het AUV-Fonds de volgende bijzondere leerstoelen onderhouden: Geschiedenis van de Geschiedschrijving en van de politieke ideeën in de vroegmoderne tijd (Romein-leerstoel) Geschiedenis van de Rhetorica Astrofysica Invloed van het Romeins Recht op de verschillende Europese rechtstelsels (Conrat-leerstoel) Bronontsluiting Rechtspluralisme Mariene Microbiologie Cultureel ondernemerschap en cultureel management (VandenEnde-leerstoel) 10 11

7 Een prachtig cadeau, zegt Paul van der Heijden, tegenwoordig voorzitter van het College van Bestuur en rector van de Universiteit Leiden. Van der Heijden suggereerde zelf dat de UvA een fonds zou kunnen stichten met het geld dat hij in de loop der jaren had binnengehaald met opdrachten. Dat is met giften van andere partijen aangevuld tot een mooi beginkapitaal. Een leuke verrassing. Paul van der Heijden Studenten en mensenrechten Fonds voormalig rector maakt studie in het buitenland mogelijk Doel van het Paul F. van der Heijden Fonds is de ondersteuning van studentenactiviteiten waarbij de mensenrechten centraal staan. Het fonds is ingesteld ter gelegenheid van het afscheid van de naamgever als rector magnificus van de Universiteit van Amsterdam, begin Een bestemming vinden voor het fonds was voor de scheidende rector niet moeilijk. Mensenrechten vormen een rode draad in Van der Heijdens wetenschappelijke carrière, die ooit begon met een studie rechtsgeleerdheid aan de UvA. Hij is voorzitter van de Governing Body Committee on Freedom of Association van de ILO, de internationale arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties; eerder zat Van der Heijden ook het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten voor. Als hoogleraar Arbeidsrecht gaf ik regelmatig college over mensenrechten. Ik merkte dat veel studenten een warme belangstelling hebben voor het onderwerp. Echte geïnteresseerden willen dan een keer stage lopen bij een VN-organisatie, een conferentie bezoeken of ergens onderzoek doen. Ik ben er een groot voorstander van dat studenten op deze manier een internationale component toevoegen aan hun studie. Niets zou hen daarbij in de weg moeten staan, maar in de praktijk loopt het soms stuk op de financiering. Studenten hebben nu eenmaal vaak een gebrek aan geld, terwijl interessante activiteiten rond mensenrechten helemaal niet veel hoeven te kosten. Een fonds kan net het verschil maken waardoor een gemotiveerde student wél op pad kan. Behalve het Paul F. van der Heijden Fonds dragen de volgende fondsen bij aan reis- en studiebeurzen voor studenten: Wilhelm Brandt Fonds Ondersteuning veelbelovende studenten Gouda de Vries Fonds Protestantse studenten Graeve Francken Fonds Reisbeurzen studenten Knottenbeltfonds Reisbeurzen studenten (m.) Morpurgo Fonds Studiereizen Italië Peletier Fonds Studenten/promovendi Rechten Reich Fonds Reisfonds voor medici Spinoza Fonds Reisbeurzen Wilmerink-Van Beeck-Vollenhoven Fonds Studiebeurzen Natuurwetenschappen 12 13

8 Geef om wetenschap. Sticht uw eigen fonds op naam! Feiten Fonds op Naam Met een Fonds op Naam bepaalt u zelf welke activiteiten van de UvA of haar studenten u steunt. Samen met de fondsenbeheerder, de Stichting AUV-Fonds, formuleert u naam, doel en voorwaarden van uw fonds. Op deze manier maakt u bijvoorbeeld een bijzondere wetenschappelijke activiteit of voorziening mogelijk waarvoor de overheidsfinanciering ontoereikend is. Een Fonds op Naam is zichtbaar en herkenbaar: zo verbindt u langdurig uw naam aan de wetenschap. Een Fonds op Naam heeft een vermogen van ten minste en kan worden ingesteld bij leven of bij testament. De instelling van zo n fonds bij leven kan voor u een tweeledig fiscaal voordeel hebben. De Stichting AUV-Fonds, waar de Fondsen op Naam zijn ondergebracht, is erkend als goed doel volgens artikel sub b van de Wet Inkomstenbelasting 2001 en is vrijgesteld van schenkingsbelasting en successiebelasting. Dit betekent dat er geen belasting wordt geheven over de vermogensoverdracht. U kunt uw belastingvoordeel vergroten door het startkapitaal van uw Fonds op Naam uit te keren in de vorm van een lijfrente, verdeeld over ten minste vijf jaren. Uw inleg is dan tevens volledig aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. De Stichting AUV-Fonds neemt de notariële afhandeling en de kosten daarvan voor haar rekening. Wilt u de mogelijkheden van een Fonds op Naam verder verkennen, neem dan gerust contact op met Wim Koning, directeur Alumnirelaties en Universiteitsfonds, w.k.b.koning@uva.nl of tel Andere vormen van geven Behalve het zelf instellen van een Fonds op Naam zijn er andere mogelijkheden om de wetenschapsbeoefening en het studentenleven aan de UvA financieel te steunen. U kunt ook een bestaand Fonds op Naam van extra middelen voorzien als u de doelstelling van dit fonds onderschrijft en u niet zelf een Fonds op Naam wilt stichten. Het Jaarfonds van het Amsterdams Universiteitsfonds (AUF) is een initiatief van de Amsterdamse Universiteits Vereniging en de Universiteit van Amsterdam. Uw gift komt volledig ten goede aan de projecten van uw keuze. Met een lijfrenteschenking kunt u het AUF steunen met een groter bedrag. Over een periode van ten minste vijf jaar maakt u jaarlijks een vast bedrag over, dat u volledig kunt aftrekken van de belasting. Hiervoor is een notariële akte nodig. Via een legaat of erfstelling kunt u de universiteit blijven steunen, ook wanneer u zelf niet meer in leven bent. U kunt testamentair vastleggen welke academische doelen u gesteund wilt zien. Zo kunnen toekomstige generaties studenten en onderzoekers blijven rekenen op uw hulp. Voor meer informatie over deze en andere vormen van schenking en fiscale voordelen hiervan gaat u naar de website van het Amsterdams Universiteitsfonds: Heeft u vragen, of wilt u een overzicht van bestaande fondsen, neem dan contact op met Wim Koning (w.k.b.koning@uva.nl of tel )

9 Geef om wetenschap. Sticht uw eigen Fonds op Naam! Amsterdams Universiteitsfonds bezoekadres: Spui 25-27, Amsterdam postadres: Postbus 94325, 1090 GH Amsterdam Vormgeving en visual: Crasborn Grafisch Ontwerpers bno. Portretfoto s: Jinke Obbema, Haim Roet. UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM AMSTERDAMSE UNIVERSITEITS VERENIGING