SLOPEN VOOR RUIMTE. Strategie om de leegstand van 1600 erven op het Overijsselse platteland tegen te gaan.

Transcriptie

1 SLOP VOOR RUIMT Strategie om de leegstad va 1600 erve op het Overijsselse plattelad tege te Merel serik - mereleserik@hotmail.com Reze va Och - reze.vaoch@wur.l Ige Vleemigh - ige.vleemigh@wur.l

2 IHOUD Beste jurylede - 3 Lik aar de aimatie - 6 Gevouwe schuur - 7 rfotwerp Borkeldsweg Holte - 9 2

3 BST JURYLD, Wageige, 5 maart 2015 Middels deze brief wille wij graag os idee voor de prijsvraag Ruimte voor Ruimdekers e oze vervolgstrategie toelichte. Wij hebbe ervoor gekoze om os resultaat i twee vorme te presetere, i ee aimatie e met ee gevouwe schuur. Deze twee resultate e de uitwerkig va het erf aa de Borkeldweg vidt u verderop i dit bestad. Probleemschets Slope voor Ruimte is otstaa als reactie op de toekomstige omvagrijke leegstad op het plattelad. Waeer me kijkt aar de leegstad is deze het grootst i de agrarische sector, i ederlad hebbe we het da over 15 miljoe vierkate meter leegstaade agrarische bebouwig i I vergelijkig, wordt er 8 miljoe m2 leegstad i wikelpade e 11 miljoe m2 leegstad i katore verwacht (Oderzoek Alterra, 2014). Daarmee ligt de echte uitdagig op het plattelad. Specifiek voor Overijssel blijkt uit de berekeige va Alterra dat er tot 2030 maar liefst 3200 agrarische erve vrijkome i de provicie Overijssel (Oderzoek Alterra, 2014). Voor de helft va deze bebouwig zal ee ieuwe fuctie gevode worde. Maar dit beteket ook dat er og altijd 1600 erve leeg kome te staa, ee eorme opgave. e uitdagig waarvoor gee kat-e-klare oplossig bestaat, maar waarvoor ee strategische aapak odig is. Gedurede de prijsvraag hebbe wij os gericht op het vide va ee passede strategie voor de provicie Overijssel. Leegstad op deze grote schaal wordt ee probleem. We staa mometeel aa het begi va ee trasitie waarbij schaalvergrotig i de ladbouw plaatsvidt e kleie bedrijve stoppe. De komede jare zal de leegstad va de erve oder meer de ruimtelijke kwaliteit va het ladschap aataste. Het maakt het ladschap oaatrekkelijk. Vaak vid deze leegstad plaats i krimpgebiede die daardoor og mider aatrekkelijk zulle worde. Veel krimpgemeetes zoeke u al aar oplossige hiervoor. Daaraast wordt er u vaak gewacht met slope omdat me dekt dat het duur is om te slope, maar daarbij wordt vergete dat het ook geld kost om de leegstad i stad te houde. Daarom is deel va de uitdagig ook de overtuigig hebbe dat slope ee oplossig is e ee positief effect ka hebbe. Strategie Met gebruik va gegeves uit GIAB e het CBS hebbe wij oderzoek gedaa aar de plekke waar erve waarschijlijk leeg zulle kome. Dit hebbe we bepaald door te kijke aar agrarische bedrijve met ee bedrijfshoofd ouder da vijftig jaar zoder opvolger. Hierdoor ka vrij auwkeurig bepaald worde waar de leegstad te verwachte valt. Door de regioale differetiatie e 3

4 specificaties op bedrijfstype e bouwjaar kue de toekomstige aadachtsgebiede bepaald worde. De volgede stap die wij geome hebbe is het kijke aar de liggig va deze erve. Dit aar aaleidig va het idee om het oude erveetwerk te trasformere tot ieuwe etwerke met deze leegstaade erve als basis. ergie-erve Voor het thema eergie, hebbe we ogeveer 500 kasrijke erve gevode. Deze erve ligge bie 500 meter va ee stad of dorp. Het idee is om hier ee gedeeltelijke sloop toe te passe. De stalle zulle gesloopt worde, maar veel va dit materiaal ka hergebruikt worde, vaak ook op de locatie zelf. De bestaade fuderig ka gebruikt worde als basis voor de zoepaele. Waeer op al deze erve zoepaele geplaatst worde ka dit same 65% va de doelstellig va de provicie Overijssel voor widturbies vervage. De doelstellig va de provicie Overijssel voor 2020 is 85,5 MW uit wideergie. Met 500 eergie-erve va same 375 ha met zoepaele ka er 55 MW zoe-eergie opgewekt worde, of te wel 65% va de doelstellig. Dat beteked dat er i plaats va 43 widturbies er maar 26 geplaatst hoeve te worde. atuur-erve Voor de atuurerve hebbe is gekeke aar alle erve die i of bie 500 meter va ee aageweze atuurgebied of otwikkelzoe ligge. Dit zij ogeveer 400 erve. Waeer deze erve omgevormd worde tot ecologische stapstee otstaat er ee breed vertakt etwerk e worde de atuurgebiede i Overijssel beter met elkaar verbode. Ook op deze erve hoeft iet alles gesloopt te worde, het is juist goed als de stalle hier ieuwe ruies vorme. chter moete wel materiale als glas e asbest verwijdert worde. De biotope die hierdoor otstaa zij karakteristiek voor de doeltype die leve op de overgag va bos aar ope gebied. Soorte als uile, vleermuize, marters, rigslage, kauwe e zwaluwe zulle hier profijt va hebbe. Ook de mestkelders kue behoude blijve, hier ligge kase voor kroostteelt. I overleg met ABC Kroos hebbe we ee idee uitgewerkt waarbij de mestkelders kue diee als bassis om kroos i te kweke. é hectare eedekroos produceert zeve keer zoveel eergie als éé hectare soja. De locaties kue beheerd worde door melkveehouders uit de omgevig die het kroos gebruike als veevoer. Va maart tot oktober ka drie keer per week het kroos geoogst worde. De kroosteelt is de ecoomische drager va het beheer va het atuurerf. Waeer al deze erve omgevormd worde aar atuurerve kome er 400 stapstee met ruïes e schuilmogelijkhede voor vleermuize, uile, marters e zwaluwe bij met ee totaal oppervlakte va 300 ha ieuwe atuur. Voedsel-erve Daaraast ligge er ogeveer 700 erve i bestaade ladbouwgebiede. Wij deke dat het veel voordeel oplevert om deze erve op te heffe e de grod te late opkope door agrariërs die wille groeie. Dit voorkomt fuctiemegig i productiegebiede e vergroot de voedselproductie i de provicie Overijssel, het biedt agrariërs kase, e op deze maier blijft het plattelad vitaal. Het gaat hier om gebiede die verder va de stede e dorpe af ligge e die op mistes 500 meter va de atuurgebiede afligge. De erve i deze regio s zulle wel helemaal gesloopt moete worde om gebruikt te kue worde voor agrarische doeleide. Waeer al 4

5 deze erve igezet zoude worde voor graateelt kue er, gereked met ee opbregst va kg graa per hectare/jaar op 525 ha, brode per jaar geproduceerd worde. Platform Om deze strategie tot ee succes te brege is samewerkig odig. Uit oze berekeige is gebleke dat de provicie voor 0,8% va hu jaarbegrotig ee sloopfods op ka zette om alle leegstaade erve i Overijssel te slope. Zo toot de provicie de itetie om veraderige i het ladelijk gebied te steue. Door de sloopkoste te vermidere wordt het aatrekkelijker voor adere om aa de slag te gaa met deze erve. Daaraast deke wij dat steu vauit de samelevig belagrijk is, daarom wille wij ee platform bouwe waarbij de burgers betrokke worde bij het vermidere va de leegstad op het plattelad. Met het geld dat zij ivestere kue de drie etwerke gebouwd worde e i ruil voor hu aboemet op het platform krijge ze duurzame eergie, atuur, of voedsel terug va het erf dat zij steue. Vervolgfase Gedurede deze periode hebbe wij os vooral verdiept i het strategische compoet va dit pla. I de vervolgfase is ee tweeledige aapak te advisere. erzijds moet igezoomd worde om de strategie aar de praktijk te brege. Daar hebbe we al ee start mee gemaakt door ee eerste schetsotwerp te make voor het erf i Holte. Hiervoor hebbe is ook cotact opgeome met adere partije, zoals ABC Kroos e de rvecosulet. Beide zij erg geïteresseerd i het verder brege va dit idee. Aderzijds moet ook het strategische compoet verder uitgewerkt worde. e adere verkeig va de vrijkomede agrarische bebouwig zou de basis moete zij voor het verder uitwerke va deze strategie. Daaraast hebbe we ee basis gemaakt voor de website va het platform wat burgers met de leegstaade erve i hu buurt i cotact bregt. Dit wille we graag verder uitbouwe. Wij e oze collega s va Alterra kue met het prijzegeld bijdrage aa deze acties om dit idee ee stap verder te brege. Wij hope hiermee uw iteresse i oze izedig te hebbe vergroot e wij zie elkaar graag terug i ee vervolg va Slope voor Ruimte. Met vriedelijke groet, Merel serik Reze va Och Ige Vleemigh 5

6 AIMATI Oze vijf miute durede aimatie staat olie op Youtube: 6

7 GVOUW SCHUUR Deze poster vat de strategie same e wordt opgevouwe, als schuurtje gepreseteerd. Om te wete hoe je moet slope, moet je eerst het schuurtje slope. Bij deze izedig otvagt u ee echt, real life schuurtje. Reze va Och Merel serik Ige Vleemigh I 2030 TLT OVRIJSSL 1600 LGSTAAD RV WAT IS HT PROBLM? LGSTAD HFT GATIV IVLOD OP HT LADSCHAP & LG- STAD KOST GLD! 2 miljoe m2 Agrarische bebouwig 1,5 miljoe m2 Katore 1 miljoe m2 Wikelpade De echte uitdagig ligt op het plattelad schede reze.vaoch@wur.l mereleserik@hotmail.com ige.vleemigh@wur.l Zwolle 1600 leegstaade erve i Overijssel i 2030 LK 41 UUR KOMT R 1 RF VRIJ 50% slope 50% va de vrijkomede erve vidt gee ieuwe ivullig hier is slope de oplossig STALL ZIJ MOILIJK OM HR T BSTMM 7

8 BO RK LD G SW 11 HO LT To zo ep as ep se a v el a e I G ST A A D IJ R V O V R SS L :. ve te W 27 IS T: W v ve I a ZO rva DT de g pl aa ge UR ep la ts w B e o I de op PA rde 43 S de do k ze L or a er 5 R 0 0 G R I V T W AL R S K L R I M T J I RU W ZI VO O R M 4 30 T A _S VR LS A RK V TW R 0 70 UW O DB LA 4 AT 00 UU R V R T W A R L S K SL O zij e kk D. ar /ja or vo erte alv ig im a ot Ru sch gr a R BRO A : T ST C 0 0 I H 6.5 W rla at D Zet mij weer i elkaar! ST m 0 sc et 0 : sp hu t r ST v e ilm uï A m lee cifi o es PS e t a rm e g k e T o r e t 30 taal eracuize soolijkhe h, rte de 0 H tigerigsl al v, e a s u oo C r z v ge ile a,, TA R 20. d ie u w vo e or sta p at ste uu r e I GVOUW SCHUUR achterkat 8

9 SLOP VOOR RUIMT RFOTWRP BORKLDSWG HOLT RF BORKLDSWG 22 HOLT #Team_SvR Merel serik Reze va Och Ige Vleemigh Salladse Heuvelrug 1 km op sta Rijsserberg l sl o pe uitwisselig utriete e eiwitte mestkelders behoude 1 km eedekroosteelt Borkeldbos rve fuctioere als ecologische stapstee voor specifiek bebouwigsgebode soorte. aburig melkvee bedrijf kel de mure e het dak va de schure worde gesloopt. De mestkelders blijve aawezig e diee als basi voor de teelt va eedekroos. Kauw - gebouwe Gierzwaluw - splete e gate staalruïe Huiszwaluw isekte e oude schure kikkerpoel ad bezoekersp Sleedoorpage sleedoor p kuil late oo leed et s em steeruïe rl Hermelij overachtigshol e veel ruigte Watervleermuis ruïes s eedekroo lige ma sig Kerkuil - gebow e ope terrei Bradts vleermuis ruïes Bosvleermuis ruïes r voo Steeuil kleischalig ladschap Boerezwaluw isekte e schure met balke Meervleermuis ruïes Rigslag - vorstvrije plek voor witerslaap sweg Borkeld 9