11 e ACTUALISATIE INTEGRAAL HUISVESTINGSPLAN VOOR DE SCHOOLGEBOUWEN IN DE GEMEENTE STEIN ( ) SEPTEMBER 2009

Transcriptie

1 1 11 e ACTUALISATIE INTEGRAAL HUISVESTINGSPLAN VOOR DE SCHOOLGEBOUWEN IN DE GEMEENTE STEIN ( ) SEPTEMBER 2009 STEIN, SEPTEMBER 2009 WERKGROEP INTEGRAAL HUISVESTINGSPLAN

2 2 INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK 1 INLEIDING 3 HOOFDSTUK 2 LEEGSTANDSBELEID IN RELATIE TOT DE 5 ONDERWIJSKUNDIGE ONTWIKKELINGEN 2.0. Inleiding Uitgangspunten leegstandsbeleid Norm voor onderwijskundige ontwikkelingen Resultaten doorrekening "gemeentelijk" model 7 HOOFDSTUK 3 VERWIJZINGSBELEID Inleiding Uitgangspunten verwijzingsbeleid Implementatie van het verwijzingsbeleid in relatie 15 tot het "gemeentelijk" model HOOFDSTUK 4 MEERJARENPLANNING VOOR DE HUISVESTING Inleiding Planvoorstellen voor het basisonderwijs Kern Berg a/d Maas Kern Urmond Kern Stein Kern Meers Kern Elsloo Planvoorstellen voor het voortgezet onderwijs 23 HOOFDSTUK 5 MEERJARENONDERHOUDSPLANNING Inleiding Wijze van uitvoering van de onderhoudsactiviteiten Inhoud onderhoudsprogramma HOOFDSTUK 6 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 27 Pag. BIJLAGEN: Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Samenstelling Werkgroep IHP Berekeningen gemeentelijk model Diverse grafieken

3 3 HOOFDSTUK 1 INLEIDING Het is inmiddels ruim 10 jaar geleden dat de lokale overheden verantwoordelijk werden voor de onderwijshuisvesting van de binnen de gemeentegrenzen gelegen scholen voor primair en voortgezet onderwijs. Om deze taak te kunnen uitvoeren was het noodzakelijk dat een huisvestingsverordening werd vastgesteld. Dit besluit heeft de gemeenteraad van Stein genomen in de raadsvergadering van december In de daaropvolgende jaren is deze verordening regelmatig aangepast. Binnen de gemeente Stein is ervoor gekozen aan deze huisvestingsverordening een vangnetfunctie toe te kennen. Concreet betekent dit dat op deze verordening alleen wordt teruggevallen op het moment dat er geen overeenstemming bestaat tussen de schoolbesturen en de gemeente over het te voeren huisvestingsbeleid. Dit is een direct gevolg van het feit dat, in overleg met de schoolbesturen voor primair en voortgezet onderwijs, de keuze is gemaakt gezamenlijk vorm en inhoud te gaan geven aan het huisvestingsbeleid, het zogenaamde consensusmodel. Het is immers belangrijk dat er bij het onderwijsveld draagvlak bestaat voor de wijze waarop invulling wordt gegeven aan dit taakveld. De vertaling van dit consensusmodel is neergelegd in het Integraal Huisvestingsplan voor de schoolgebouwen in de gemeente Stein (IHP), dat jaarlijks wordt geactualiseerd. In het IHP zijn uitgangspunten geformuleerd over het leegstandsbeleid in relatie tot de onderwijskundige ontwikkelingen alsmede met betrekking tot het verwijzingsbeleid. Deze afspraken worden vertaald naar planvoorstellen, die vervolgens worden uitgewerkt en ter afzonderlijke besluitvorming aan de raad worden voorgelegd. Ook zijn er concrete afspraken gemaakt met de schoolbesturen rondom de uitvoering van het onderhoud aan de schoolgebouwen. In de praktijk komt het erop neer dat het IHP feitelijk de paraplu is waaronder de onderwijshuisvesting gestalte krijgt. Zoals opgemerkt wordt het IHP jaarlijks geactualiseerd. In 2008 is voor de 10 e keer een geactualiseerde versie ter vaststelling aangeboden. In deze jubileumversie is destijds al geconcludeerd dat de onderwijshuisvesting steeds een belangrijke plaats heeft ingenomen op de politieke agenda in de gemeente Stein. Ook de komende jaren zal dit beleidsveld nog regelmatig onderwerp van overleg zijn binnen de gemeenteraad. Zo wordt op dit moment volop gewerkt aan de totstandkoming van het definitieve programma van eisen, het voorlopig ontwerp en de bijbehorende stichtingskostenberekening voor de vervangende nieuwbouw van basisschool De Brök. Aan de hand hiervan zal moeten blijken in hoeverre de nieuwbouwplannen kunnen worden gerealiseerd binnen de financiële kaders zoals deze zijn vastgesteld bij raadsbesluit van 17 april Indien dit laatste het geval is zal een realiseringsovereenkomst worden opgesteld, die aan gemeenteraad ter beoordeling zal worden voorgelegd. In de raadsvergadering van 2 april 2009 is de nota vastgesteld waarin de praktische vertaling van het brede schoolconcept voor de kern Stein staat uitgewerkt. Met het vaststellen van deze nota bestaat er ook duidelijkheid over de gebouwelijke impact van het brede schoolconcept voor de schoolgebouwen in de kern Stein. Daarmee kan gelijktijdig de doorsteek worden gemaakt naar de bestuursopdracht, die duidelijkheid moest geven over de meest wenselijke huisvestingssituatie van de R.K. scholen in de kern Stein. Basisschool De Brök is uit deze opdracht getild. Zoals opgemerkt wordt voor deze school een afzonderlijk traject doorlopen dat uiteindelijk moet leiden tot vervangende nieuwbouw. Inmiddels is het overleg met schoolbestuur Focus opgestart over de toekomstige onderwijshuisvesting van de basisscholen Don Bosco en Kerensheide, ook in relatie tot de bij deze scholen geconstateerde leegstand. Het streven is dat nog dit kalenderjaar meer duidelijkheid te krijgen over de oplossingsrichtingen, zodat in de loop van 2010 concrete voorstellen aan de gemeenteraad kunnen worden voorgelegd.

4 Bij de behandeling van het raadsvoorstel is een amendement aangenomen voor wat betreft de fasering van de uitwerking van het brede schoolconcept in de overige kernen van de gemeente Stein. Concreet betekent dit dat in de jaren 2009/2010 de brede schoolvisie voor de kernen Berg a/d Maas en Urmond zal worden uitgewerkt. Dit als onderdeel van de reeds gestarte discussie over de toekomstige onderwijshuisvesting van de in deze kernen gelegen basisscholen De Avonturijn en De Maaskei. Met de betrokken schoolbesturen Focus en prooses is afgesproken dat eind 2009 duidelijk moet zijn voor welke oplossing wordt gekozen. Vervolgens zullen in 2010/2011 de kernen Elsloo en Meers worden opgepakt. Het project met betrekking tot de uitbreiding van Scholengemeenschap Groenewald is medio 2009 definitief afgesloten. Nadat de uitbreiding reeds bij aanvang van het schooljaar 2007/2008 is gebruik was genomen, beschikt de school vanaf het schooljaar 2008/2009 ook over extra leefruimte. Daartoe is een atrium gerealiseerd op de plek waar oorspronkelijke een binnentuin was. Om deze plannen te financieren hebben de Stichting LVO en de gemeenteraad van Stein besloten het aanbestedingsvoordeel van de uitbreiding hiervoor beschikbaar te stellen. Met het indienen van de financiële eindafrekening van het atrium en de akkordering daarvan door het college kon dit dossier definitief worden gesloten. In de vorige actualisatie van het IHP is reeds kort melding gemaakt van het feit dat door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten concrete voorstellen zijn geformuleerd voor een vereenvoudiging van de huisvestingsverordening en dan in het bijzonder waar het gaat om de wijze van berekening van de ruimtebehoefte voor het primair onderwijs. Het is de bedoeling in de loop van 2009 het overleg met de schoolbesturen op te starten om te bezien wat de consequenties hiervan zijn. Ook in relatie tot het huisvestingsbeleid zoals dat tot op heden steeds is gevoerd binnen de gemeente Stein. Als basis voor de 11 e actualisatie van het IHP hebben gediend de uitgangspunten die zijn geformuleerd met betrekking tot het leegstandsbeleid in relatie tot de onderwijskundige ontwikkelingen en het verwijzingsbeleid. Hetgeen feitelijk een continuering is van het beleid van de afgelopen 10 jaren. Toch is het niet ondenkbaar, mede ingegeven door de daling van leerlingenaantallen, dat de komende jaren een fundamentele discussie zal ontstaan over het al of niet bijstellen van dit beleid. Gelijk alle voorgaande edities kan ook nu weer worden geconcludeerd dat de totstandkoming van dit IHP zich in een prettige sfeer heeft voltrokken. Alle partijen hebben voldoende ruimte gehad hun standpunten, daar waar nodig, toe te lichten. In de nu voorliggende, geactualiseerde versie van het IHP zullen achtereenvolgens de volgende items worden besproken. De hoofdstukken 2 en 3 bevatten kort de uitgangspunten zoals deze zijn geformuleerd met betrekking tot het leegstandsbeleid in relatie tot de onderwijskundige ontwikkelingen en het verwijzingsbeleid. Het vermelde in deze hoofdstukken resulteert vervolgens in een aantal planvoorstellen, weergegeven in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 staat de meerjarenonderhoudsplanning 2009 voor de Steinse schoolgebouwen opgenomen en tenslotte wordt het IHP afgesloten met hoofdstuk 6, inhoudende een aantal conclusies en aanbevelingen. 4

5 5 HOOFDSTUK 2 LEEGSTANDSBELEID IN RELATIE TOT DE ONDERWIJSKUNDIGE ONTWIKKELINGEN 2.0. Inleiding De verantwoordelijkheid op het terrein van de onderwijshuisvesting die per 1 januari 1997 werd overgedragen aan de lokale overheden, is aanleiding geweest in overleg te treden met de schoolbesturen voor primair en voortgezet onderwijs. Dit met als doel gezamenlijk afspraken te maken over de wijze waarop het huisvestingsbeleid op lokaal niveau zou kunnen worden ingevuld. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in het zogenaamde consensusmodel, waarbij middels een jaarlijkse actualisering van het Integraal Huisvestingsplan en met inachtneming van de hierin verwoorde uitgangspunten, planvoorstellen worden geformuleerd. In de discussie met de schoolbesturen bleek dat deze een uitgesproken mening hadden over het begrip leegstand. De huisvestingsverordening definieert dit begrip als volgt: het verschil tussen de werkelijke capaciteit van een schoolgebouw en het daadwerkelijke aantal groepen dat in dat gebouw moet worden gehuisvest. Toepassing van deze omschrijving leerde dat de Steinse basisscholen in totaliteit te kampen hadden met leegstand. De schoolbesturen waren evenwel van mening dat dit begrip om een onderwijsinhoudelijke benadering vroeg. Onderwijsland staat bol van de vernieuwingen die op de scholen worden gedropt. De ene is nog niet geïmplementeerd of de andere staat al weer voor de deur. Juist deze onderwijskundige ontwikkelingen rechtvaardigen het, naar het oordeel van de bevoegde gezagen, dat de beschikbare ruimten in de schoolgebouwen in de volle omvang kunnen worden benut. Anders gezegd: in de visie van de schoolbesturen laat de praktijk een totaal ander beeld zien van de omvang van de leegstand. Deze is dus beduidend minder dan de rekenkundig bepaalde omvang. Om hierin nu enige lijn aan te brengen is destijds bij de vaststelling van het 1 e IHP (raadsbesluit d.d. 22 januari 1998) aan de werkgroep IHP de opdracht gegeven een aantal uitgangspunten te formuleren over het leegstandsbeleid in relatie tot de onderwijskundige ontwikkelingen. Hierbij stond primair dat voor een eventuele uitbreiding de concrete normen vanuit de verordening werden gehanteerd, inhoudende dat de reguliere huisvestingsbehoefte werd afgezet tegen de werkelijke capaciteit van het gebouw. Uiteindelijk heeft dit geleid tot de uitgangspunten zoals verwoord in paragraaf 2.1. Een aantal jaren geleden is ook op rijksniveau erkend dat de onderwijskundige vernieuwingen het rechtvaardigen dat de scholen over voldoende ruimte dienen te beschikken om hieraan invulling te kunnen geven. Diverse opties zijn in deze denkbaar, variërend van het inzetten van leegstaande lokalen tot het uitbreiden van een schoolgebouw. In het vervolg van deze actualisatie wordt hier nog op teruggekomen, waarbij er aandacht zal zijn voor de wijze waarop hieraan uitvoering wordt gegeven in de gemeente Stein. De daling van het aantal leerlingen vraagt om een duidelijke toekomstvisie hoe de huisvesting van de basisscholen in Stein eruit moet zien. Op basis van het principe kwaliteit voor kwantiteit moet nadrukkelijk worden ingezet op het in stand houden van scholen die, uit exploitatietechnisch oogpunt, levensvatbaar zijn. Dit is in het belang van alle betrokken partijen, zowel gemeente als ook schoolbesturen. Dit gegeven vraagt om een aanpassing van het onder ad. a vermelde uitgangspunt ter zake het leegstandsbeleid. Het kernenbeleid staat in principe voorop, echter daar waar de situatie in de afzonderlijke kernen er om vraagt moet de ruimte aanwezig zijn een toekomstvisie in gang te zetten die hiervan kan afwijken Uitgangspunten leegstandsbeleid a. Het huidige kernenbeleid wordt in principe gecontinueerd (zie ook het voorontwerp van de Structuurschets Stein op weg naar 2015 ) d.w.z. dat in iedere kern een onderwijsvoorziening aanwezig dient te zijn, alsmede dat de huidige voorzieningen worden gehandhaafd c.q. van gemeentewege geen initiatieven worden ontplooid tot opheffing van de huidige onderwijslocaties;

6 6 als kernen worden gehanteerd de kernen zoals vermeld in het startdocument; waar de situatie daar aanleiding toegeeft is het mogelijk af te wijken van het kernenbeleid; b. Leegstaande lokalen kunnen worden ingezet t.b.v. aan het onderwijs gelieerde instellingen; dit zal in goed overleg tussen gemeente en schoolbesturen geschieden waarbij uiteraard geldt dat deze gebruikers geen overlast mogen veroorzaken voor het te geven onderwijs, alsmede binnen de spelregels van de verordening; c. De leegstaande lokalen zullen, indien deze met schriftelijke toestemming over en weer (college en schoolbestuur) worden verhuurd dan wel in medegebruik worden gegeven, niet worden meegenomen bij het concreet bepalen van de leegstand van het schoolgebouw. Anders geformuleerd: indien door verhuur c.q. medegebruik het schoolgebouw vol is, is er geen sprake van leegstand. Voor medegebruik c.q. verhuur is aan het schoolbestuur, dat belast is met de exploitatie van het schoolgebouw, een vergoeding verschuldigd te voldoen door de betreffende instelling; d. Bij het in verhuur c.q. in medegebruik geven van leegstaande lokalen gaat onderwijs altijd vóór welzijn. D.w.z. dat indien een school intern groeit dit ten koste gaat van de welzijnsinstelling. Met dit laatste zal bij de planning en op basis van de leerlingenprognose rekening moeten worden gehouden; e. Het programma c.q. het beleid wordt geformuleerd voor een periode van 10 jaar; f. Schoolbesturen zijn vanuit hun exploitatieverantwoordelijkheid volledig autonoom of men al of niet concrete invulling geeft aan de ruimtebehoefte waarop men volgens de doorrekening aanspraak kan maken. Indien de doorrekening leidt tot een volledig bezet schoolgebouw maar uit exploitatietechnische overwegingen kan de school hieraan geen invulling geven - hetgeen expliciet kenbaar moet worden gemaakt - dan is voor het gemeentelijk beleid de school vol en kan dus geen verwijzing plaatsvinden. Wel kan de dan vrijkomende ruimte worden ingezet voor andere doeleinden Norm voor onderwijskundige ontwikkelingen Teneinde één lijn aan te brengen in het gebruik van leegstaande lokalen voor onderwijskundige vernieuwingen is een "norm" overeengekomen van 1 m² per leerling, die hiervoor kan worden aangewend. Uiteindelijk is dit vertaald in een zogenaamd "gemeentelijk" model. Om misverstanden te voorkomen wordt het volgende opgemerkt. Op het moment dat de discussie wordt opgestart over de gebouwelijke aanpassingen i.v.m. onderwijskundige ontwikkelingen, worden de normen gehanteerd die landelijk zijn overeengekomen. Deze staan vermeld in de VNG-notitie Een agenda voor lokaal maatwerk. Zoals opgemerkt in paragraaf 2.0. zal in het vervolg van deze actualisatie hier nog nader op worden ingegaan. Aan het gemeentelijke model dat sec geldt voor het IHP liggen de volgende uitgangspunten ten grondslag: a. De reguliere huisvestingsbehoefte wordt berekend op basis van de huisvestingsverordening waarbij wordt uitgegaan van de gemeentelijke langetermijnprognose; b. De reguliere huisvestingsbehoefte wordt uitgedrukt in m²; c. Ten behoeve van de extra ruimte voor onderwijskundige ontwikkelingen wordt uitgegaan van 1 m² per leerling; het aantal leerlingen is het aantal van de lange termijnprognose (= ongewogen leerlingenaantallen inclusief 3%) verhoogd met een opslagfactor in verband met de diversiteit in gewicht van de leerlingen; d. De opslagfactor wordt bepaald door het gemiddelde te nemen - berekend over de laatste drie teldata voorafgaande aan de prognose - van het gewogen aantal leerlingen (exclusief 3%) gedeeld door het ongewogen aantal leerlingen (exclusief 3%). Voor de gemaakte berekeningen gelden de volgende drie teldata: 1 oktober 2005, 1 oktober 2006 en 1 oktober 2007;

7 7 e. Voor de berekening c.q. de verdere uitwerking van de planvoorstellen wordt een dislocatie gelijk gesteld aan een hoofdgebouw; f. Vervolgens wordt relatie gelegd naar de werkelijke bruto-vloeroppervlakte van het gebouw; g. Bij een overschot aan m² wordt dit gedeeld door 105 m²; van leegstand is alleen dan sprake indien deze tenminste 105 m² of een veelvoud daarvan bedraagt; h. Bij een tekort aan m² wordt een relatie gelegd tussen de werkelijke capaciteit en de reguliere huisvestingsbehoefte; i. Van gemeentewege wordt niet meegefinancierd in de exploitatie van het schoolgebouw. De schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor de exploitatie en de gemeente draagt in principe zorg voor het onderhoud aan de buitenkant van het gebouw. Wanneer de bevoegde gezagen leegstaande gedeelten van gebouwen, die aan het onderwijs onttrokken kunnen worden, c.q. waaraan andere bestemmingen in de maatschappelijke sector gegeven kunnen worden, toch in eigen beheer wensen te houden dan zullen de kosten van onderhoud aan de buitenkant van dat gebouwgedeelte voor rekening komen van de schoolbesturen Resultaten doorrekening "gemeentelijk" model Conform deze uitgangspunten zijn per school berekeningen gemaakt van de huisvestingsbehoefte. Gelijktijdig is de omvang van de leegstand dan wel van een eventueel ruimtetekort bepaald. Voor de resultaten wordt verwezen naar bijlage 2. Hierbij geldt de volgende kanttekening. Bij R.K. basisschool St. Jozef en de locatie Stein van openbare basisschool De Maaskei is geen rekening gehouden met de extra m² in verband met onderwijskundige vernieuwingen. Deze extra ruimte is namelijk geïntegreerd in de uitbreidingsplannen van deze scholen die in respectievelijk 2004 en 2005 zijn gerealiseerd. Omwille van de leesbaarheid c.q. de begrijpelijkheid is ervoor gekozen achtereenvolgens de volgende tabellen te vermelden: Tabel 1: Capaciteit van de schoolgebouwen Tabel 2: Leerlingenontwikkelingen o.b.v. de gemeentelijke leerlingenprognose Tabel 3: Ruimtebehoefte in m²/vergelijking t.o.v. de bruto-vloeroppervlakte Tabel 4: Uitbreiding c.q. leegstand Tabel 1 Capaciteit van de schoolgebouwen Naam school b.v.o. werk. cap. norm. cap. Kern Berg a/d Maas De Avonturijn Kern Urmond De Avonturijn (dislocatie) De Maaskei Kern Stein Kerensheide Don Bosco De Brök De Maaskei (dislocatie) Kern Meers

8 8 De Brök (dislocatie) Kern Elsloo Elckerlyc St. Jozef De Poolster St. Augustinus Toelichting tabel: b.v.o. = bruto - vloeroppervlakte werkelijke capaciteit = aantal werkelijk aanwezige groepsruimten normatieve capaciteit = aantal te huisvesten groepen o.b.v. de bruto -vloeroppervlakte In tabel 1 staat de capaciteit weergegeven van de binnen de gemeente Stein gevestigde schoolgebouwen voor primair onderwijs. Tabel 2 Leerlingenontwikkelingen o.b.v. gemeentelijke prognose Naam school De Avonturijn Berg De Avonturijn, Urmond De Maaskei, Urmond Kerensheide Don Bosco De Brök, Stein De Maaskei, Stein De Brök, Meers Elckerlyc St. Jozef De Poolster St. Augustinus Totaal De in bovenstaande tabel vermelde leerlingenaantallen zijn ontleend aan de nieuwe leerlingenprognose die is gebaseerd op de telgegevens per 1 oktober 2007 en de bevolking -en woningbouwgegevens per 1 januari De leerlingenprognose is opgesteld met behulp van een programma dat voldoet aan het door gemeenteraad vastgestelde programma van eisen. Alvorens inhoudelijk op deze tabel wordt ingegaan is het omwille van de duidelijkheid van belang het volgende onder de aandacht te brengen. De leerlingenaantallen die in de kolom 2008 staan vermeld zijn de daadwerkelijke aantallen op de teldatum 1 oktober Vanaf de kolom 2009 staat de verwachte omvang van de leerlingenpopulatie aangegeven. D.w.z. in 2009 het geprognosticeerde aantal op 1 oktober 2008, in 2010 het verwachte aantal op 1 oktober 2009 etc.

9 Het tijdstip waarop deze actualisatie ter besluitvorming wordt aangeboden is zodanig dat ook de leerlingengegevens van de meest actuele teldatum in het onderhavige geval 1 oktober 2008 beschikbaar zijn. Voor de beeldvorming zijn deze cijfers aan tabel 2 toegevoegd. Onder andere aan de hand van deze aantallen zal de leerlingenprognose worden opgesteld voor het IHP Als we het totaal aantal leerlingen op 1 oktober 2008 afzetten tegen het verwachte aantal leerlingen op deze teldatum (= 2.104; zie kolom 2009) dan blijkt dat sprake is van een geringe afwijking. In totaal zijn er 11 leerlingen minder dan geprognosticeerd. De consequentie hiervan zal naar alle waarschijnlijkheid zijn dat bij de volgende leerlingenprognose het totale aantal leerlingen over de gehele planperiode lager zal uitvallen dan nu wordt verwacht. Dan terug naar de inhoud van tabel 2. Bij de vorige actualisatie was reeds de verwachting uitgesproken dat de nieuwe leerlingenprognose een verdere daling van het aantal leerlingen zou laten zien. De nu berekende gegevens bevestigen dit. Voor het eerst sedert het opstellen van het IHP wordt een populatie berekend die onder het aantal van leerlingen komt. Dit geldt vanaf Met uitzondering van de jaren 2011 en 2017, waar sprake is van een kleine toename, is over de rest van de planperiode sprake van een dalend leerlingenaantal. Op zichzelf geen vreemde constatering gelet de discussie die momenteel actueel is rondom het verschijnsel krimp. Bij de analyse van de nieuwe leerlingenprognose is getracht een verklaring te geven voor deze ontwikkeling. Geconstateerd wordt dat het daadwerkelijke aantal leerlingen op 1 oktober 2007 (= 2.123) 31 leerlingen minder is dan in de vorige actualisatie op dat ijkpunt werd verwacht (= 2.154). Dit lagere aantal dat o.a. als grondslag voor de nieuwe prognose heeft gediend, leidt onherroepelijk tot een vermindering van het totale aantal leerlingen. Als we het verschil van deze 31 leerlingen projecteren op de afzonderlijke scholen dan zijn er een aantal opmerkelijke afwijkingen. Zo blijkt dat het aantal leerlingen op de locatie Berg a/d Maas van De Avonturijn 23 minder bedraagt. Bij basisschool Kerensheide zijn uiteindelijk 8 leerlingen minder ingeschreven, terwijl bij de locatie Meers van De Brök het aantal leerlingen met eenzelfde aantal is gestegen. Tot slot is er jenaplanschool Elckerlyc. Hier wordt een afname geconstateerd van 11 leerlingen. Bij de overige scholen daarentegen bedragen de afwijkingen (positief of negatief) 5 leerlingen of minder. Onderstaand wordt kort ingezoomd op de afwijkingen bij de basisscholen De Avonturijn (locatie Berg a/d Maas), Kerensheide, De Brök (locatie Meers) en Elckerlyc. De terugloop bij De Avonturijn kan worden verklaard door een afgenomen belangstelling wat een gevolg is van tussentijdse uitstroom van leerlingen. Hetzij vanwege verhuizingen dan wel dat ouders kiezen voor een andere school. Deze verklaring geldt ook voor de daling van het aantal leerlingen bij jenaplanschool Elckerlyc. De groei bij basisschool De Brök in Meers is enerzijds terug te voeren naar de tussentijdse instroom van leerlingen en anderzijds een gevolg van het feit dat meer 4-jarigen zijn ingestroomd dan destijds werd verwacht. Bij basisschool Kerensheide doet zich de omgekeerde beweging voor als bij De Brök (tussentijdse uitstroom en minder instroom van 4-jarigen dan verwacht). De leerlingendaling zoals die uit tabel 2 blijkt, moet ook worden gezien in het licht van de voor de gemeente Stein geldende opheffingsnorm van 146 leerlingen. Slechts R.K. basisschool "Don Bosco" bevindt zich gedurende de gehele planperiode onder deze norm. Toch kan deze school nog steeds als zelfstandig onderwijsinstituut blijven voortbestaan doordat men deel uitmaakt van een groter schoolbestuur dat in staat is invulling te geven aan de systematiek van de gemiddelde schoolgrootte. De neutrale basisschool Elckerlyc neemt door haar onderwijsvisie (Jenaplan) een bijzondere positie in. Voor deze school geldt een opheffingsnorm van 50 leerlingen. Ergo: er is dus binnen de planperiode geen sprake van een "onveilige" situatie. 9

10 Om misverstanden te voorkomen wordt wel nog aandacht gevraagd voor het volgende. De afgelopen jaren hebben zich in de gemeente Stein een aantal scholenfusies voltrokken te weten R.K. basisschool De Avonturijn, R.K. basisschool De Brök en openbare basisschool De Maaskei. Alle drie de scholen zijn gehuisvest op 2 locaties. Bij de beoordeling van de vraag of een van deze scholen met opheffing wordt bedreigd dienen de leerlingenaantallen van beide locaties bij elkaar te worden opgeteld. De conclusie is dat géén van deze scholen hoeft te vrezen voor haar zelfstandig bestaansrecht. Om een beeld te krijgen hoe de leerlingenaantallen zich de afgelopen 5 jaar (inclusief de meest recente teldatum) hebben ontwikkeld is in bijlage 3 een grafiek toegevoegd. Wat de concrete gevolgen zijn van deze leerlingendaling in relatie tot de benodigde ruimtebehoefte en de daarmee samenhangende leegstand wordt nader uitgewerkt in de tabellen 3 en 4. Ook de in deze tabellen vermelde cijfers zijn ontleend aan de berekeningen per school, die als bijlage 2 zijn bijgevoegd. 10 Tabel 3 Ruimtebehoefte in m²/vergelijking t.o.v. bruto-vloeroppervlakte School De Avonturijn, Berg De Avonturijn, Urmond De Maaskei, Urmond Kerensheide Don Bosco De Brök, Stein De Maaskei, Stein * De Brök, Meers Elckerlyc St. Jozef * De Poolster St. Augustinus * Voor deze scholen is het zogenaamde gemeentelijk model niet meer van toepassing. Dit vanwege het feit dat bij de uitbreidingen reeds rekening is gehouden met de ruimtelijke vertaling van de onderwijskundige vernieuwingen. Derhalve is ervoor gekozen uitsluitend de ruimtebehoefte (incl. onderwijskundige vernieuwingen) te vermelden die behoort bij het aantal te huisvesten groepen leerlingen. Toelichting tabel: - = een overschot (= leegstand) aan m² t.o.v. de bruto - vloeroppervlakte + = een tekort aan m² t.o.v. de bruto - vloeroppervlakte Tabel 3 bevat een samenvatting van de ruimtebehoefte waarop iedere school aanspraak maakt,

11 overeenkomstig de uitgangspunten van het "gemeentelijk" model. Zoals opgemerkt is dit model op R.K. basisschool St. Jozef en de locatie Stein van openbare basisschool De Maaskei niet meer van toepassing. Behalve de reguliere ruimtebehoefte is ook rekening gehouden met de norm van 1 m² per leerling voor de onderwijskundige ontwikkelingen. Om te kunnen bepalen of sprake is van leegstand c.q. ruimtetekort, is de berekende ruimtebehoefte afgezet tegen de bruto - vloeroppervlakte. De concrete vertaalslag van de in tabel 3 vermelde cijfers naar het aantal lokalen leegstand c.q. aantal lokalen uitbreiding staat weergegeven in tabel Tabel 4 Uitbreiding c.q. leegstand (exclusief verhuur/medegebruik) Naam school De Avonturijn, Berg De Avonturijn, Urmond De Maaskei, Urmond Kerensheide Don Bosco De Brök, Stein De Maaskei, Stein De Brök, Meers Elckerlyc St. Jozef De Poolster St. Augustinus Totaal Toelichting tabel: + = uitbreiding; uitgedrukt in aantal lokalen - = leegstand; uitgedrukt in aantal lokalen 0 = geen uitbreiding en/of geen leegstand Tabel 4 geeft aan dat op grond van de nieuwe leerlingenprognose, cumulatief gezien, de leegstand over de gehele planperiode zal toenemen. Los van het feit dat de leegstand gedurende een jaren stabiel is. Een voor de hand liggende conclusie als men bedenkt dat over dezelfde periode sprake is van een dalende leerlingenpopulatie (tabel 2). Het zijn immers de verwachte leerlingenaantallen die bepalend zijn voor omvang van de uitbreiding c.q. de leegstand. Als we de cumulatieve leegstand van tabel 4 vergelijken met de resultaten van de vorige actualisatie, dan blijkt dat over de gehele planperiode sprake te zijn van een toename. In 2016 is de leegstand zelfs toegenomen met 5 lokalen. Werd bij de vorige actualisatie in dat jaar een leegstand berekend van 16 lokalen, nu is deze gegroeid tot 21 lokalen. Als we kijken naar de verwachte leerlingenaantallen in dat jaar dan zien we een afname van 131 leerlingen (IHP : leerlingen; IHP : 1.941). Uitgaande van een gemiddelde klassengrootte van ca. 25 leerlingen is daarmee de toename van 5 leegstaande lokalen verklaard. Bij de omvang van de cumulatief berekende leegstand zijn een aantal kanttekeningen op zijn plaats. Op de eerste plaats is ervan uitgegaan dat bij alle scholen de groepsgrootteverkleining in de onderbouw wordt ingevuld door het formeren van extra groepen. Vanaf het moment dat deze kwaliteitsmaatregel van kracht werd heeft jenaplanschool Elckeryc evenwel gekozen voor een andere invulling. Binnen dit onderwijsinstituut is de variant van meer handen in de klas van toepassing.

12 Consequentie hiervan zou dus kunnen zijn dat de bij deze school berekende leegstand in werkelijkheid meer bedraagt. Ten tweede wordt ervan uitgegaan dat de scholen waar dit van toepassing is gebruik maken van de extra ruimte die in het kader van het gemeentelijk model wordt toegekend voor de onderwijskundige vernieuwingen. Indien er scholen zijn die hiervan afzien betekent dit dat de nu berekende leegstand zal toenemen. Tot slot worden er leegstaande lokalen gebruikt door aan het onderwijs gerelateerde instellingen d.m.v. medegebruik en/of verhuur. Denk bv. aan een peuterspeelzaal. Daar waar dat speelt heeft dit uiteraard een positieve uitwerking op de leegstand in die zin dat deze afneemt. In hoofdstuk 4 zal hier nader op worden ingegaan. Het jaarlijks actualiseren van een leerlingenprognose voor het primair onderwijs heeft onlosmakelijk tot gevolg dat er afwijkingen ontstaan ten opzichte van de gegevens die als basis hebben gediend voor de vorige actualisatie. Zo is al geconstateerd dat de cumulatieve leegstand gedurende de gehele planperiode is toegenomen ten opzichte van de vorige actualisatie. Onderstaand worden de bevindingen per school kort toegelicht: - De afgenomen belangstelling voor de locatie Berg a/d Maas van R.K. basischool De Avonturijn heeft tot gevolg dat over de gehele planperiode een leegstand wordt berekend van 2 lokalen. Dit in tegenstelling tot de vorige actualisatie toen uitsluitend aan het begin en op het einde van de planperiode leegstand (1 lokaal ) werd verwacht. Ook is de leegstand t.o.v. het IHP met 1 lokaal toegenomen. - Het leegstandsbeeld bij De Avonturijn in Urmond is enigszins verslechterd ten opzichte van de vorige actualisatie. Niet ten aanzien van de omvang van de leegstand, deze bedraagt nog steeds 1 lokaal. Maar wel voor wat betreft de periode dat leegstand wordt verwacht. Werd in het IHP nog leegstand verwacht gedurende een zestal schooljaren, nu is dit uitgebreid tot 8 schooljaren. Alleen in de twee laatste schooljaren (2016/2017 en 20017/2018) van de planperiode wordt geen leegstand berekend. Deze ontwikkeling is voor een belangrijk deel een gevolg van de neerwaarts bijgestelde woningbouwplannen in Bramert Noord. De bijgestelde plannen voor Bramert Noord hebben ook consequenties voor de andere basisschool in de kern Urmond, openbare basisschool De Maaskei. In de vorige actualisatie werd vanaf het schooljaar 2014/2015 een ruimtetekort verwacht van 1 lokaal. Nu manifesteert zich dit tekort eerst vanaf het schooljaar 2016/ De kern Stein vertoont nagenoeg hetzelfde beeld als in de vorige actualisatie. Bij de basisscholen Don Bosco (3 lokalen leegstand) en De Brök (geen leegstand) zijn er helemaal geen afwijkingen. Bij basisschool Kerensheide daarentegen is de leegstand in het begin van de planperiode iets toegenomen in vergelijking tot het vorige IHP. Dit wordt veroorzaakt door een tussentijdse uitstroom van leerlingen en een lagere instroom van 4-jarigen dan aanvankelijk werd verwacht. Ook bij openbare basisschool De Maaskei blijkt dat de leegstand in het schooljaar 2008/2009 met 1 lokaal is toegenomen in vergelijking tot het vorige IHP. Hetgeen waarschijnlijk wordt veroorzaakt door een verminderde belangstelling vanuit Nieuwdorp voor deze school. - Op het einde van de planperiode laat de enige school in de kern Meers een iets gunstiger beeld zien ten opzichte van de vorige actualisatie. Werd destijds nog gedurende een drietal schooljaren leegstand (1 lokaal) verwacht, nu is deze periode ingekort tot twee schooljaren. Deze positieve ontwikkeling is terug te voeren naar de groei van het aantal leerlingen op 1 oktober 2007, wat o.a. een gevolg is van de tussentijdse instroom van leerlingen. - In de kern Elsloo is de situatie bij R.K. basisschool De Poolster niet gewijzigd ten opzichte van het vorige IHP: over de gehele planperiode is er geen leegstand. Bij jenaplanschool Elckeryc daarentegen heeft zich de situatie verslechterd. In het IHP werd over de gehele planperiode een leegstand berekend van1 lokaal. De nu voorliggende actualisatie laat zien dat in de twee laatste schooljaren de leegstand is toegenomen tot 3 lokalen. Dit is een direct gevolg van de tussentijdse uitstroom bij deze school. Het beeld bij de St. Augustinusschool is hetzelfde als bij de vorige actualisatie. Er is voldoende ruimte om de leerlingen te kunnen huisvesten. Het is nog steeds de enige school in de gemeente die over onvoldoende ruimte beschikt om invulling te geven aan de onderwijskundige vernieuwingen. Bij basisschool St. Jozef blijkt dat op het einde van de planperiode de leegstand met 1 lokaal is toegenomen. Werd in het IHP nog een leegstand verwacht van 1 lokaal, nu is dit aantal toegenomen tot 2 lokalen. Hierbij dient wel een nuancering te worden aangebracht. In het kader van de gerealiseerde 12

13 uitbreiding is met het schoolbestuur afgesproken dat de werkelijke capaciteit van het gebouw wordt vastgesteld op 10 lokalen. In werkelijkheid beschikt de school slechts over 9 leslokalen. Het schoolbestuur heeft er destijds voor gekozen om het tweede lokaal waarmee de school mocht worden uitgebreid, in te zetten voor het creëren van extra m² in verband met de onderwijskundige vernieuwingen. Dit betekent dat bij deze school sprake is van een fictieve leegstand van 1 lokaal, waardoor de berekende leegstand van 2 lokalen in werkelijkheid 1 lokaal is. In hoofdstuk 4 zal per kern een beschrijving worden gegeven van de te nemen maatregelen, gerelateerd aan de in tabel 4 vermelde uitbreidingsbehoeften c.q. leegstand en met inbegrip van de geformuleerde uitgangspunten ter zake het verwijzingsbeleid. 13 HOOFDSTUK 3 VERWIJZINGSBELEID

14 Inleiding Gelijk het leegstandsbeleid is ook bij het verwijzingsbeleid ervoor gekozen de bestaande afspraken te handhaven. Op dit moment zijn er geen redenen aan te dragen die het rechtvaardigen voor dit onderdeel van het huisvestingsbeleid een koersverandering voor te stellen. Indien het uitgangspunt is dat de onderwijskwaliteit op de Steinse basisscholen minimaal op hetzelfde niveau moet blijven, en indien mogelijk zelfs verbeteren dan is het zaak dat dit plaatsvindt binnen de eigen schoolgebouwen. Om die reden wordt vanuit de werkgroep voorgesteld de ingeslagen weg vooralsnog te blijven volgen. Zoals al aangegeven in Hoofdstuk 1 is het niet uitgesloten, met name als gevolg van de daling van de leerlingenaantallen, dat binnen afzienbare tijd een fundamentele discussie zal ontstaan of deze uitgangspunten, en dat geldt ook voor de uitgangspunten van het leegstandbeleid, naar de toekomst toe gehandhaafd kunnen blijven dan wel moeten worden bijgesteld. Ondanks dat kwaliteit van onderwijs hoog in het vaandel staat binnen de gemeente Stein mogen we de ogen niet sluiten voor de realiteit. De terugloop van het aantal leerlingen maar ook de economische crisis rechtvaardigen het dat kritisch wordt gekeken naar eventuele investeringen. Goed geld moet immers niet worden ingezet voor een slechte zaak Uitgangspunten verwijzingsbeleid De uitgangspunten van het verwijzingsbeleid kunnen als volgt worden samengevat: 1. het verwijzingsbeleid geldt voor een periode van 10 jaar ( ); 2. verwijzing uitsluitend binnen de kernen zoals opgenomen in het startdocument IHP te weten Elsloo, Stein, Meers, Urmond en Berg a/d Maas; 3. verwijzen uitsluitend tussen scholen van dezelfde richting indien het gaat om een periode langer dan 1 jaar; 4. binnen het verwijzingsbeleid wordt een onderscheid gemaakt tussen drie periodes te weten: a. verwijzing voor een periode van maximaal 1 jaar; b. verwijzing voor een periode van maximaal 4 jaar; c. verwijzing voor een periode van maximaal 9 jaar. 5. leegstaande lokalen zullen, indien deze met toestemming van het college worden verhuurd dan wel in medegebruik worden gegeven, niet worden meegenomen bij het concreet bepalen van de leegstand van het schoolgebouw. Anders geformuleerd: indien door verhuur c.q. medegebruik het schoolgebouw vol is, is er geen sprake van leegstand en kan dus geen verwijzing plaatsvinden; 6. bij het in verhuur c.q. in medegebruik geven van leegstaande lokalen gaat onderwijs altijd vóór welzijn. D.w.z. dat indien een school intern groeit dit ten koste gaat van de welzijnsinstelling. Met dit laatste zal bij de planning en op basis van de prognose rekening moeten worden gehouden; 7. ingeval van verwijzing zal de verwijzende school over dezelfde faciliteiten dienen te beschikken dan in de eigen school teneinde daarmee uitvoering te kunnen geven aan de onderwijskundige ontwikkelingen. Met betrekking tot de onder 4. genoemde periodes zijn de volgende afspraken gemaakt: a. Voor de periode van maximaal 1 jaar, te bepalen vanaf het begin van de planperiode: Verwijzing tussen scholen van dezelfde maar ook van verschillende richting, mits voldoende ruimte voorhanden is. b. Voor een periode van maximaal 4 jaar, te bepalen vanaf het begin van de planperiode:

15 15 Uitsluitend verwijzen tussen scholen van dezelfde richting, binnen de kern en indien voldoende ruimte voorhanden is. Is dat laatste niet het geval dan zal een semi-permanent lokaal worden geplaatst. c. Voor een periode van maximaal 9 jaar, te bepalen vanaf het begin van de planperiode: Plaatsen van een semi-permanent lokaal. Eerst wanneer sprake is van een ruimtetekort over een periode van 10 jaar is sprake van verbouwing c.q. uitbreiding Implementatie van het verwijzingsbeleid in relatie tot het "gemeentelijk" model Met inachtneming van de in paragraaf 3.1. vermelde uitgangspunten over het verwijzingsbeleid en kijkend naar de in tabel 4 (paragraaf 2.3.) vermelde cijfers kunnen samenvattend de navolgende conclusies worden getrokken die in hoofdstuk 4 nader worden toegelicht: - met uitzondering van de locatie Stein van R.K. basisschool De Brök, de locatie Urmond van openbare basisschool De Maaskei en een tweetal R.K.-scholen in de kern Elsloo ( De Poolster en St. Augustinus ) krijgen de overige scholen, in meer of mindere mate te maken met leegstand; - de omvang van de onder de eerste conclusie vermelde leegstand moet worden genuanceerd daar waar sprake is van huur en/of medegebruik door aan het onderwijs gelieerde instellingen (bv. een peuterspeelzaal); bij de planvoorstellen voor de afzonderlijke kernen is een specificatie vermeld van het aantal lokalen dat in verhuur/medegebruik is gegeven; - met uitzondering van R.K. basisschool St. Augustinus beschikken alle scholen over voldoende ruimte; niet alleen voor de huisvesting van de reguliere ruimtebehoefte welke gekoppeld is aan de leerlingenaantallen maar ook om invulling te kunnen geven aan het geformuleerde beleid t.b.v. de onderwijskundige ontwikkelingen; - slechts bij een tweetal scholen (openbare basisschool De Maaskei in Urmond en R.K. basisschool St. Augustinus ) is sprake van een ruimtekort voor 1 groep. Bij De Maaskei openbaart deze extra behoefte zich op het einde van de planperiode te weten de schooljaren 2016/2017 t/m 2017/2018. Bij St. Augustinus daarentegen uitsluitend gedurende het eerste schooljaar (2008/2009).

16 16 HOOFDSTUK 4 MEERJARENPLANNING VOOR DE HUISVESTING 4.0. Inleiding Bij het opstellen van de meerjarenplanning voor de onderwijshuisvesting zijn een tweetal zaken van belang te weten: - de wijze van berekenen van de ruimtebehoefte waarop iedere school aanspraak maakt en, - de invulling van de groepsgrootteverkleining in de onderbouw door de afzonderlijke scholen. Alvorens de ruimtebehoefte per school in meerjarenperspectief kan worden berekend, is het eerst noodzakelijk dat een leerlingenprognose wordt opgesteld. Voor het opstellen van deze prognose wordt gebruikt gemaakt van een programma dat voldoet aan de door de gemeenteraad vastgestelde eisen. In overleg met de schoolbesturen is gekozen voor het zogenaamde VNGmodel, hetgeen betekent dat het aantal 4-7 jarigen in de leerlingenprognose wordt berekend aan de hand van een belangstellingspercentage. Het berekenen van de ruimtebehoefte geschiedt aan de hand van de in huisvestingsverordening opgenomen formule voor permanente voorzieningen. De nieuwe ruimtebehoefteformule maakt het niet meer mogelijk de component voor de zogenaamde klassenverkleining in de onderbouw hieruit te filteren. De formule gaat er eenvoudig weg van uit dat iedere school aan deze kwaliteitsmaatregel invulling geeft door het formeren van extra groepen. In onderstaande tabel wordt per school inzichtelijk gemaakt hoe de klassenverkleining wordt ingevuld. Met uitzondering van de neutrale basisschool Elckerlyc kiezen alle scholen voor het formeren van extra groepen. Invulling van de groepsgrootteverkleining bij Elckerlyc daarentegen geschiedt door middel van het inzetten van extra personeel in de onderbouw. Een keuze overigens die door deze school is gemaakt vanaf het moment dat deze maatregel van kracht is geworden. "Meer handen in de klas" Neutrale basisschool "Elckerlyc" Formeren van extra groepen Openbare basisschool "De Maaskei", Urmond Openbare basisschool "De Maaskei", Stein R.K. basisschool "De Brök", Stein R.K. basisschool "De Brök", Meers R.K. basisschool "De Avonturijn", Berg R.K. basisschool "De Avonturijn", Urmond R.K. basisschool "St. Jozef" R.K. basisschool "St. Augustinus" R.K. basisschool "De Poolster" R.K. basisschool "Kerensheide" R.K. basisschool "Don Bosco" In dit hoofdstuk worden de plannen geschetst die de werkgroep voor het geactualiseerde IHP in de gemeente Stein heeft opgesteld op basis van de gegevens zoals deze t/m september 2009 beschikbaar waren. De plannen zijn afgestemd op de uitgangspunten die zijn geformuleerd ter zake het leegstandsbeleid in relatie tot de onderwijskundige ontwikkelingen alsmede het verwijzingsbeleid Planvoorstellen voor het basisonderwijs In deze paragraaf wordt per kern een planvoorstel beschreven. Bovendien is per kern weergegeven hoe de werkelijke leegstand, zoals aangegeven in tabel 4, zich ontwikkelt gedurende een periode van 10 jaar. Daar waar sprake is van medegebruik of verhuur aan, aan het onderwijs gelieerde instellingen (bv. peuterspeelzaal, buitenschoolse opvang) zal dit expliciet worden vermeld. Op deze wijze wordt een duidelijk beeld verkregen van de cumulatieve leegstand die daadwerkelijk in elke kern aanwezig is. Wordt een positief resultaat per kern geconstateerd dan is een kanttekening op z n plaats die afzonderlijk wordt toegelicht. De uit de prognose voortvloeiende leegstand op de scholen kan als een hard gegeven worden beschouwd.

17 Immers nagenoeg alle scholen hebben ervoor gekozen de groepsgrootteverkleining in de onderbouw in te vullen door het formeren van extra groepen. Bovendien maken alle scholen gebruik van de extra ruimte (1 m² per leerling) die van gemeentewege wordt toegekend voor de onderwijskundige ontwikkelingen Kern Berg a/d Maas 17 Kern Berg a/d Maas De Avonturijn Medegebruik Totaal Dit is niet alleen de enige school in deze kern, maar tevens ook het oudste schoolgebouw van de gemeente. Oorspronkelijk dateert dit gebouw uit Juist dit gegeven is voor het schoolbestuur (Focus, Stichting voor Onderwijs en Opvoeding) aanleiding geweest zich te gaan bezinnen op de toekomst van het gebouw. Daartoe is door het schoolbestuur een notitie opgesteld waarin een nadere uiteenzetting wordt gegeven over de toekomstige huisvesting van deze school. Samenvattend komt dit erop neer dat het bevoegd gezag de gemeente verzoekt zorg te dragen voor vervangende nieuwbouw. Het feit dat in algemene zin een daling van het aantal leerlingen wordt geconstateerd heeft ertoe geleid dat, in overleg met het schoolbestuur, is besloten dit verzoek in een breder perspectief te plaatsen. Daartoe wordt een koppeling gelegd met de huisvestingssituatie van de beide scholen ( De Avonturijn en De Maaskei ) in de kern Urmond. Eind 2008 is het overleg opgestart met de beide schoolbesturen, Focus en prooses. Van de zijde van de gemeente is daarbij aangegeven dat men nadrukkelijk wil inzetten op één onderwijsgebouw voor de beide kernen inclusief een aantal brede schoolvoorzieningen. Dit alles onder het motto kwaliteit voor kwantiteit. Met deze keuze wordt tevens een eerste aanzet gegeven voor een fundamentele discussie over een mogelijke herdefiniëring van het kernenbeleid. Zoals eerder aangegeven in de inleiding van Hoofdstuk 3 is het op termijn zeker niet uitgesloten dat door een verdere daling van de leerlingenaantal de uitgangspunten over het leegstands- en verwijzingsbeleid kritisch tegen het licht moeten worden gehouden. Het voornemen in deze school gelijktijdig een aantal brede schoolvoorzieningen onder te brengen past perfect binnen het amendement dat gemeenteraad op 2 april 2009 heeft aangenomen bij de behandeling van het voorstel over de praktische vertaling van het brede schoolconcept voor de kern Stein. Dit amendement voorziet in een gefaseerde uitwerking van de brede schoolvisie in de overige kernen van de gemeente. Voor de kernen Berg a/d Maas en Urmond betekent dit dat in 2009/2010 deze implementatie moet worden opgepakt. Zowel Focus alsook prooses staan niet afwijzend tegen dit ambitieuze plan, zij het dat wel nog diverse knelpunten moeten worden opgelost. Afgesproken is dat eind 2009 duidelijk moet zijn of het realistisch is dat dit plan verder kan worden uitgewerkt dan wel dat voor een andere oplossing moet worden gekozen. In verband hiermee is het op dit moment niet noodzakelijk voor deze school een concreet planvoorstel te formuleren. Als we de huisvestingssituatie van deze school vergelijken met de vorige actualisatie dan blijkt dat over de gehele planperiode sprake is van een leegstand van 2 lokalen. Als we dit gegeven afzetten tegen de berekeningen in het IHP dan constateren we een groei van de leegstand met 1 lokaal, terwijl gedurende een aantal schooljaren zelfs een toename van 2 lokalen wordt verwacht. Doordat in deze school de naschoolse opvang Bollie en Billie is gehuisvest heeft dit een positieve uitwerking op de leegstand. In de praktijk betekent dit dat de daadwerkelijke leegstand 1 lokaal bedraagt.

18 18 Planvoorstel: In afwachting van de resultaten van het overleg tussen de schoolbesturen Focus en prooses en de gemeente over de toekomstige onderwijshuisvesting in de kernen Berg a/d Maas en Urmond vooralsnog geen verdere actie ondernemen Kern Urmond Kern Urmond De Avonturijn De Maaskei Medegebruik De Avonturijn Totaal Het beeld in deze kern wijkt iets af van hetgeen in de vorige actualisatie werd geschetst. Dit is een direct gevolg van de bijgestelde woningbouwplannen in Bramert Noord. Zo blijkt dat bij basisschool De Avonturijn de leegstandsperiode langer is geworden. Werd aanvankelijk leegstand (1 lokaal) verwacht gedurende een zestal schooljaren, nu is dit uitgebreid tot 8 schooljaren. Alleen in de twee laatste schooljaren (2016/2017 en 2017/2018) van de planperiode is er geen leegstand. Ook voor de andere basisschool in deze kern, openbare basisschool De Maaskei, zijn de gevolgen merkbaar. Werd in het IHP nog verwacht dat deze school vanaf het schooljaar 2014/2015 te kampen zou krijgen met een ruimtekort met 1 lokaal, nu manifesteert zich dit ruimtegebrek eerst met ingang van het schooljaar 2016/2017. Gelijk de locatie Berg a/d Maas van De Avonturijn dient ook een kanttekening te worden gemaakt over de berekende leegstand van deze school in de kern Urmond. Vanaf het schooljaar 2006/2007 is in dit gebouw de naschoolse opvang Bollie en Billie gehuisvest. Voor deze voorziening wordt 1 groepslokaal gebruikt, hetgeen betekent dat daarmee de leegstand is weggewerkt. Voorst is peuterspeelzaal Peuterland tijdelijk ondergebracht in dit gebouw. Om misverstanden te voorkomen: het positief berekende resultaat van deze kern betekent niet dat sprake is van een ruimtetekort met uitzondering van de laatste twee schooljaren bij De Maaskei (1 lokaal). Zoals opmerkt bij de kern Berg a/d Maas maken de scholen in deze kern deel uit van discussie rondom de toekomstige onderwijshuisvesting in beide kernen. In afwachting van de resultaten van het overleg tussen de beide schoolbesturen en de gemeente is het niet nodig voor deze kern een planvoorstel te formuleren. Planvoorstel: In afwachting van de resultaten van het overleg tussen de schoolbesturen Focus en prooses en de gemeente over de toekomstige onderwijshuisvesting in de kernen Berg a/d Maas en Urmond vooralsnog geen verdere acties ondernemen.

19 Kern Stein Kern Stein Kerensheide Don Bosco De Brök De Maaskei Medegebruik alle scholen Totaal Deze kern kenmerkt zich door het feit dat de berekende leegstand bij een tweetal basisscholen Kerensheide en De Maaskei aan het begin van de planperiode iets afwijkt ten opzichte van de vorige actualisatie. De leegstand bij basisschool Kerensheide is in de schooljaren 2009/2010 en 2010/2011 in vergelijking tot de vorige actualisatie toegenomen met respectievelijk 1 en 2 lokalen. Voor het overige laat deze school nagenoeg hetzelfde beeld zien. Ook bij openbare basisschool De Maaskei is een groei van de leegstand waar te nemen met 1 lokaal. Werd vorig jaar nog verwacht dat de leegstand voor het schooljaar 2008/ lokalen zou bedragen, de nu voorliggende berekeningen laten zien dat de leegstand is toegenomen tot 4 lokalen. Voor de beide overige onderwijsinstituten in deze kern, Don Bosco en De Brok is de huisvestingssituatie ten opzichte van het vorige IHP ongewijzigd gebleven. Het vorenstaande neemt niet weg dat basisschool Don Bosco de enige school is in onze gemeente die zich onder de opheffingsnorm van 146 leerlingen bevindt. Doordat deze school deel uitmaakt van een groter schoolbestuur kan door middel van de systematiek van de gemiddelde schoolgrootte het zelfstandig bestaansrecht evenwel veilig worden gesteld. Gedurende gehele planperiode wordt voor deze school een leegstand berekend van 3 lokalen. De huisvesting van peuterspeelzaal De Rakkertjes (1 groepslokaal) heeft echter een positief effect op deze leegstand, die in werkelijkheid 2 lokalen bedraagt. Ook voor basisschool Kerensheide geldt dat de huisvesting van een aantal externe partijen een gunstig effect heeft op de leegstand. Naast peuterspeelzaal Kerenshöfke (2 groepslokalen) is in dit schoolgebouw ook het management van REC Zuid-Limburg, cluster 4 gehuisvest (1 groepslokaal). Het gevolg is dat de berekende leegstand met 3 lokalen dient te worden verminderd, waardoor voor het schooljaar 2008/2009 de leegstand helemaal is weggewerkt.. Voorts wordt in het kader van de praktische vertaling van het brede schoolconcept kern Stein bezien in hoeverre een zelfstandige buitenschoolse opvang in deze school kan worden ondergebracht. Mocht dit laatste het geval zijn dan heeft dit uiteraard een gunstige uitwerking op de leegstand. Zoals bekend is de gemeenteraad van Stein op 17 april 2008 definitief akkoord gegaan met de vervangende nieuwbouw voor basisschool De Brök. Waar het betreft de financiering van dit huisvestingsproject is gekozen voor een samenwerking met woningstichting Maaskant Wonen. In de overeenkomst die door de drie betrokken partijen Focus, Maaskant Wonen en Gemeente Stein is ondertekend is aangegeven dat het de intentie is dat de nieuwbouw met ingang van het schooljaar 2010/2011 in gebruik zal worden genomen. Met stellige zekerheid kan nu al worden aangegeven dat een ingebruikname bij aanvang van dat schooljaar niet haalbaar zal zijn. Er is namelijk vertraging ontstaan doordat één van de afgewezen architecten in het kader van de aanbestedingsprocedure voor de architectenkeuze kenbaar had gemaakt het hier niet mee eens te zijn. Deze problemen zijn inmiddels uit de lucht en Maaskant Wonen heeft de opdracht definitief kunnen gunnen aan het geselecteerde bureau. Op dit moment wordt volop gewerkt aan het tot stand komen van het definitieve programma van eisen, een voorlopig ontwerp en een stichtingskostenberekening. Aan de hand hiervan zal duidelijk worden in hoeverre de plannen uitvoerbaar zijn binnen de vastgestelde financiële kaders.

20 Mocht dat laatste het geval zijn zal een realiseringsovereenkomst worden opgesteld die aan de gemeenteraad ter beoordeling zal worden voorgelegd. De bijgestelde planning gaat er vooralsnog van uit dat eind 2009 de aanvraag voor de bouwvergunning zal worden ingediend, waarna begin 2010 met de werkzaamheden kan worden gestart. Dit laatste is uiteraard ook afhankelijk van eventuele bezwaarschriften. Al geruime tijd baren de ontwikkelingen bij openbare basisschool De Maaskei zorgen. Het is nog steeds niet gelukt om de daling van het aantal leerlingen een halt toe te roepen. Ook de meest recente teldatum (1 oktober 2008) laat weer een behoorlijke terugloop zien ten opzichte van 1 oktober Bedroeg het aantal leerlingen op dat ijkmoment 202, per 1 oktober 2008 stonden 179 leerlingen op deze school ingeschreven. Een terugloop van 23 leerlingen. Dit zal ongetwijfeld een negatief effect hebben op de leerlingenprognose die voor het IHP zal worden opgesteld, en de daarmee samenhangende leegstand. Toch is er ook positief nieuws te melden van deze school. Als onderdeel van de brede schoolvisie voor de kern Stein zijn in dit gebouw vanaf begin 2009 een peuterspeelzaal en een buitenschoolse opvang voor de bovenbouw gehuisvest. Beide voorzieningen maken gebruik van 1 groepslokaal. Dit heeft in ieder geval tot gevolg dat de berekende leegstand met 2 lokalen is afgenomen. Hopelijk kan van dit extra aanbod aan voorzieningen een positieve impuls uitgaan naar de leerlingenaantallen. Vooralsnog is het niet nodig concrete planvoorstellen voor deze school te formuleren. Dit neemt niet weg dat de komende jaren de leerlingenontwikkelingen nauwgezet zullen worden gevolgd. Afhankelijk hiervan zal moeten worden bekeken of overleg met het schoolbestuur nodig is om met elkaar van gedachten te wisselen over de huisvestingssituatie. Dan terug naar de situatie bij de basisscholen Don Bosco en Kerensheide. Zoals bekend maken beide scholen deel uit van de bestuursopdracht die duidelijkheid moet geven over de meest wenselijke huisvestingssituatie van de R.K.-scholen in de kern Stein. Basisschool De Brök is uit deze opdracht getild. Voor deze school wordt een afzonderlijk traject doorlopen dat uiteindelijk moet leiden tot vervangende nieuwbouw. Als onderdeel van deze bestuursopdracht heeft de gemeenteraad op 2 april 2009 de nota vastgesteld waarin een uiteenzetting is gegeven van de praktische vertaling van het brede schoolconcept voor de kern Stein. De basis hiervan ligt verankerd in de Brede schoolvisie kern Stein die op 2 februari 2006 door de raad is vastgesteld. Met het vaststellen van de in de vorige alinea vermelde nota is ook duidelijk geworden wat de gebouwelijke consequenties zijn voor de betreffende scholen. Daarmee is er dus groen licht om met schoolbestuur Focus het overleg op te starten, hetgeen inmiddels is gebeurd, om duidelijk te krijgen hoe de toekomstige huisvestingssituatie van de Don Boscoschool en basisschool Kerensheide er uit dient te zien. Het streven is dat voor het einde van 2009 meer zich bestaat op de oplossingsrichtingen. Planvoorstel: a. Voor de R.K. basisscholen Kerensheide, en Don Bosco geldt dat vooralsnog geen verdere acties hoeven te worden ondernomen, in afwachting van de resultaten van het bestuurlijk overleg over de toekomstige huisvestingssituatie. b. Voor openbare basisschool De Maaskei is het op dit moment niet nodig concrete vervolgacties te ondernemen. Wel zullen de leerlingenontwikkelingen worden gevolgd en afhankelijk hiervan zal worden bezien of overleg met het schoolbestuur noodzakelijk is. c. Vervangende nieuwbouw voor basisschool De Brök is in voorbereiding waarbij de ingebruikname is voorzien in de loop van het schooljaar 2010/ Kern Meers 20 Kern Meers De Brök Medegebruik Totaal