De cardiologische keuringseisen voor klasse 1 (beroepsvliegers) en klasse 2 (privevliegers) en de toelichting hierop zie hieronder

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De cardiologische keuringseisen voor klasse 1 (beroepsvliegers) en klasse 2 (privevliegers) en de toelichting hierop zie hieronder"

Transcriptie

1 Cardiologisch advies bij Vliegen Bij de polikliniek Cardioexpert is de expertise aanwezig voor het beoordelen van de cardiale problemen zoals deze zich voordien bij beroepsvliegers (cat 1) en privevliegers (cat 2). Door mijn consulentschap bij het Centrum voor Mens en Luchtvaart te Soesterberg ben ik betrokken bij veel vlieggerelateerde cardiologische problematiek. Ook heb ik een aantal jaren het consulentschap cardiologie uitgeoefend voor KLM Healthservices. Momenteel ben ik cardiologsich consulent voor het Aeromedical Expert Center te Schiphol-Oude Meer. In 2012 heb ik het diploma Authorised Medical Examiner gehaald. De richtlijnen voor keuringen in de de luchtvaart zijn strikt gereguleerd volgens het JAR-FCL 3. Er is momenteel een overgangssituatie naar een Europese regelgeving (European Aviation Safety Agency, EASA). De cardiologische keuringseisen voor klasse 1 (beroepsvliegers) en klasse 2 (privevliegers) en de toelichting hierop zie hieronder De medische eisen voor klasse 1 Hart- en vaatstelsel - Onderzoek (a)een aanvrager of houder van een medische verklaring klasse 1 mag geen congenitale of verworven afwijkingen van het hart- en vaatstelsel hebben, die waarschijnlijk kunnen interfereren met de veilige uitoefening van de bevoegdheden van het (de) toepasselijke bewijs (bewijzen) van bevoegdheid. (b)een standaard 12-afleidingenelektrocardiogram (ECG) in rust en een rapport worden vereist bij de keuring voor de initiële afgifte van een medische verklaring, vervolgens iedere 5 jaar tot de leeftijd van 30 jaar, iedere 2 jaar tot de leeftijd van 40 jaar, jaarlijks tot de leeftijd van 50 jaar en [ ][bij alle periodieke keuringen of keuringen voor hernieuwde afgifte]daarna en op klinische indicatie. (c)inspanningselektrocardiografie wordt alleen vereist, wanneer dat klinisch geïndiceerd is conform paragraaf 1 van bijlage 1 bij (d)het rapporteren over de elektrocardiogrammen in rust en de inspanningselektrocardiogrammen moet door [AME-, of andere] specialisten worden gedaan, die voor de AMS acceptabel zijn. (e)om risicobeoordeling te vergemakkelijken wordt bepaling van serumlipiden, inclusief cholesterol, vereist bij de keuring voor de initiële afgifte van een medische verklaring en bij de eerste keuring [ ][na de 40e verjaardag] (zie paragraaf 2 van bijlage 1 bij subdeel B). (f)bij het eerste onderzoek voor hernieuwde afgifte / verlenging na de leeftijd van 65 jaar moet een houder van een verklaring klasse 1 worden beoordeeld door een AMC of de beoordeling kan, naar goeddunken van de AMS, worden gedelegeerd aan een cardioloog die voor de AMS acceptabel is. Hart- en vaatstelsel - Bloeddruk (a)de bloeddruk moet [bij elke keuring] worden opgenomen met de in paragraaf 3 van bijlage 1 bij subdeel B genoemde techniek. (b)wanneer de bloeddruk bij het onderzoek consequent de 160 mmhg systolisch en/of 95 mmhg diastolisch overschrijdt, met of zonder behandeling, moet de kandidaat als ongeschikt beoordeeld worden. (c)de behandeling voor het onder controle houden van de bloeddruk moet verenigbaar zijn met de veilige uitoefening van de bevoegdheden van het (de) toepasselijke bewijs (bewijzen) van bevoegdheid en in overeenstemming zijn met paragraaf 4 van bijlage 1 bij Het begin van de [ ][medicatie]

2 zal een periode van tijdelijke opschorting van de medische verklaring vereisen om het uitblijven van belangrijke bijwerkingen vast te stellen. (d)kandidaten met symptomatische hypotensie moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Hart- en vaatstelsel - Aandoening van de kransslagader (a)kandidaten, waarbij de verdenking bestaat van een cardiale ischemie moeten worden onderzocht. Degenen met een vrij kleine, asymptomatische aandoening van de kransslagader, waarvoor geen behandeling nodig is, mogen door de AMS als geschikt worden [ ][beoordeeld], indien de onderzoeken in paragraaf 5 van bijlage 1 bij subdeel B met goed gevolg zijn afgerond. (b)kandidaten met een symptomatische aandoening van de kransslagader, of met hartklachten die met medicijnen onder controle worden gehouden, moeten als ongeschikt worden beoordeeld. (c)na een ischemisch hartvoorval (gedefinieerd als een myocardinfarct, angina, significante aritmie of hartfalen als gevolg van ischemie, of ieder type cardiale revascularisatie) is [een beoordeling als zijnde geschikt voor] initiële klasse 1-[ ][kandidaten] niet mogelijk. [ ][ Bij verlenging of hernieuwde afgifte kan een beoordeling als zijnde geschikt] door de AMS worden overwogen, indien de onderzoeken in paragraaf 6 van bijlage 1 bij subdeel B met goed gevolg zijn afgerond. Hart- en vaatstelsel - Ritme- / geleidingsstoornissen (a)kandidaten met een significante stoornis van het supraventriculaire ritme, inclusief sinoatriale dysfunctie, of die nu intermitterend of gevestigd is, moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een geschiktverklaring kan door de AMS worden overwogen overeenkomstig paragraaf 7 van bijlage 1 bij (b)kandidaten met asymptomatische sinusbradycardie of sinustachycardie kunnen als geschikt beoordeeld worden bij afwezigheid van onderliggende afwijkingen. (c)kandidaten met asymptomatische, geïsoleerde, uniforme supra-ventriculaire of ventriculaire ectopische complexen behoeven niet als ongeschikt beoordeeld te worden. Frequent voorkomende of complexe vormen vergen een volledige cardiologische evaluatie overeenkomstig paragraaf 7 van bijlage 1 bij (d)bij afwezigheid van enige andere afwijking kunnen kandidaten met een onvolledig bundeltakblok of stabiele linkerasafwijking als geschikt beoordeeld worden. (e)bij kandidaten met een volledig rechterbundeltakblok, is cardiologische evaluatie vereist bij het eerste optreden hiervan en vervolgens conform de van toepassing zijnde punten inparagraaf 7 van bijlage 1 bij (f)kandidaten met een volledig linkerbundeltakblok moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een geschiktverklaring kan door de AMS worden overwogen overeenkomstig paragraaf 7 van bijlage 1 bij (g)kandidaten met een eerstegraads AV-blok en Mobitz-type-1-AV-blok kunnen als geschikt beoordeeld worden bij afwezigheid van onderliggende afwijkingen. Kandidaten met een Mobitz-type-2- of volledig AV-blok moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een geschiktverklaring kan door de AMS worden overwogen overeenkomstig paragraaf 7 van bijlage 1 bij (h)kandidaten met tachycardieën met brede en/of smalle complexen moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een geschiktverklaring kan door de AMS worden overwogen, mits ze voldoen aan paragraaf 7 van bijlage 1 bij (i)kandidaten met ventriculaire preëxcitatie moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een geschiktverklaring kan door de AMS worden overwogen, mits ze voldoen aan paragraaf 7 van bijlage 1 bij

3 [(j)]kandidaten met een endocardiale pacemaker moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een geschiktverklaring kan door de AMS worden overwogen, mits ze voldoen aan paragraaf 7 van bijlage 1 bij (k)kandidaten die ablatietherapie hebben ondergaan, moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een geschiktverklaring kan door de AMS worden overwogen overeenkomstig paragraaf 7 van bijlage 1 bij Hart- en vaatstelsel - Algemeen (a)kandidaten met een ziekte van de perifere arteriën vóór of na operatie moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Op voorwaarde dat er geen significante functionele beschadiging bestaat, kan een beoordeling als zijnde geschikt door de AMS worden overwogen, mits ze voldoen aan paragrafen 5 en 6, bijlage 1 bij (b)kandidaten met aneurysma van de thoracale of abdominale aorta moeten, vóór of na operatie, als ongeschikt beoordeeld worden. Bij keuring voor hernieuwde afgifte of verlenging kunnen kandidaten met aneurysma van de infra-renale abdominale aorta door de AMS [ ][als geschikt worden beoordeeld], mits ze voldoen aan paragraaf [ ][8] van bijlage 1 bij (c)kandidaten met een significante afwijking van een van de hartkleppen moeten als ongeschikt beoordeeld worden. (1)Kandidaten met kleine hartklepafwijkingen kunnen door de AMS als geschikt beoordeeld worden, mits ze voldoen aan paragraaf [ ][9] (a) en (b) van bijlage 1 bij (2)Kandidaten met een klepvervanging / herstelde klep moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een beoordeling als zijnde geschikt kan door de AMS worden overwogen, mits ze voldoen aan paragraaf [ ][9](c) van bijlage 1 bij (d)systemische behandeling met anticoagulantia leidt tot ongeschiktheid. Kandidaten die een behandeling van beperkte duur hebben ondergaan, kunnen voor een beoordeling door de AMS als zijnde geschikt in aanmerking komen, mits ze voldoen aan paragraaf [ ][10] van bijlage 1 bij (e)kandidaten met enige afwijking van het pericard, myocard of endocard die niet onder het bovenstaande vallen, moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een beoordeling als zijnde geschikt kan door de AMS worden overwogen na volkomen verdwijnen van de afwijking en bevredigende cardiologische evaluatie overeenkomstig paragraaf [ ][11] van bijlage 1 bij (f)kandidaten met een congenitale hartafwijking, voor of na een corrigerende operatie, moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Kandidaten met kleine afwijkingen kunnen door de AMS als geschikt beoordeeld worden na cardiologisch onderzoek overeenkomstig paragraaf [ ][12] van bijlage 1 bij (g)een hart- of hart-longtransplantatie leidt tot afkeuring. (h)kandidaten met een voorgeschiedenis van recidiverende vasovagale collaps moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een beoordeling als zijnde geschikt kan door de AMS worden overwogen bij kandidaten met een verdachte voorgeschiedenis, mits ze voldoen aan paragraaf [ ][13] van bijlage 1 bij De medische eisen voor klasse 2 Hart- en vaatstelsel - Onderzoek (a)een aanvrager of houder van een medische verklaring klasse 2 mag geen congenitale of verworven afwijkingen van het hart- en vaatstelsel hebben, die waarschijnlijk kunnen interfereren met de veilige uitoefening van de bevoegdheden van het (de) toepasselijke bewijs (bewijzen) van bevoegdheid.

4 (b)een standaard 12-afleidingenelektrocardiogram (ECG) in rust en een rapport worden vereist bij de keuring voor eerste afgifte van een medische verklaring, bij de eerste keuring na de 40e verjaardag en bij elke vliegmedische keuring daarna. (c)inspanningselektrocardiografie wordt alleen vereist, wanneer dat klinisch geïndiceerd is conform paragraaf 1 van bijlage 1 bij (d)het rapporteren over de elektrocardiogrammen in rust en de inspanningselektrocardiogrammen moet door [AME-, of andere] specialisten worden gedaan, die voor de AMS acceptabel zijn. (e)indien twee of meer belangrijke risicofactoren (roken, hypertensie, diabetes mellitus, zwaarlijvigheid, etc.) bij een kandidaat aanwezig zijn, is meting van serumlipiden en serumcholesterol vereist bij de keuring voor eerste afgifte van een medische verklaring en bij het eerste onderzoek [ ][na de 40e verjaardag en op klinische indicatie (zie paragraaf 2 van bijlage 1 bij subdeel C)]. Hart- en vaatstelsel - Bloeddruk (a)de bloeddruk moet [bij elke keuring] worden opgenomen met de in paragraaf 3 van bijlage 1 bij subdeel C genoemde techniek. (b)wanneer de bloeddruk bij het onderzoek consequent de 160 mmhg systolisch en/of 95 mmhg diastolisch overschrijdt, met of zonder behandeling, moet de kandidaat als ongeschikt beoordeeld worden. (c)de behandeling voor het onder controle houden van de bloeddruk moet verenigbaar zijn met de veilige uitoefening van de bevoegdheden van het (de) toepasselijke bewijs (bewijzen) van bevoegdheid en [ ][in overeenstemming zijn] met paragraaf 4 van bijlage 1 bij Het begin van de [ ][medicatie] zal een periode van tijdelijke opschorting van de medische verklaring vereisen om het uitblijven van belangrijke bijwerkingen vast te stellen. (d)kandidaten met symptomatische hypotensie moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Hart- en vaatstelsel - Aandoening van de kransslagader (a)kandidaten, waarbij de verdenking bestaat van een cardiale ischemie moeten worden onderzocht. Degenen met een vrij kleine, asymptomatische aandoening van de kransslagader, waarvoor geen behandeling nodig is, mogen door de AMS als geschikt worden [ ][beoordeeld], indien de onderzoeken in paragraaf 5 van bijlage 1 bij subdeel C met goed gevolg zijn afgerond. (b)kandidaten met een symptomatische aandoening van de kransslagader, of met hartklachten die met medicijnen onder controle worden gehouden, moeten als ongeschikt worden beoordeeld. (c)na een ischemisch hartvoorval (gedefinieerd als een myocardinfarct, angina, significante aritmie of hartfalen als gevolg van ischemie, of ieder type cardiale revascularisatie) kan voor] klasse 2- [ ][kandidaten] [een beoordeling als zijnde geschikt door de AMS worden overwogen, indien de onderzoeken in paragraaf 6 van bijlage 1 bij subdeel C met goed gevolg zijn afgerond. Hart- en vaatstelsel - Ritme- / geleidingsstoornissen (a)kandidaten met een stoornis van het supraventriculaire ritme, inclusief sinoatriale dysfunctie, of die nu intermitterend of gevestigd is, moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een beoordeling als zijnde geschikt kan door de AMS worden overwogen, mits ze voldoen aan paragraaf 7 van bijlage 1 bij subdeel C. (b)kandidaten met asymptomatische sinusbradycardie of sinustachycardie kunnen als geschikt beoordeeld worden bij afwezigheid van onderliggende afwijkingen. (c)kandidaten met asymptomatische, geïsoleerde, uniforme supraventriculaire of ventriculaireectopische complexen behoeven niet als ongeschikt beoordeeld te worden. Frequent voorkomende of complexe

5 vormen vergen een volledige cardiologische evaluatie overeenkomstig paragraaf 7 van bijlage 1 bij (d)bij afwezigheid van enige andere afwijking kunnen kandidaten met een onvolledig bundeltakblok of stabiele linkerasafwijking als geschikt beoordeeld worden. (e)bij kandidaten met een volledig rechterbundeltakblok, is cardiologische evaluatie vereist bij het eerste optreden hiervan en vervolgens conform de van toepassing zijnde punten inparagraaf 7 van bijlage 1 bij (f)kandidaten met een volledig linkerbundeltakblok moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een geschiktverklaring kan door de AMS worden overwogen overeenkomstig paragraaf 7 van bijlage 1 bij (g)kandidaten met een eerstegraads AV-blok en Mobitz-type-1-AV-blok kunnen als geschikt beoordeeld worden bij afwezigheid van onderliggende afwijkingen. Kandidaten met een Mobitz-type-2- of volledig AV-blok moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een geschiktverklaring kan door de AMS worden overwogen overeenkomstig paragraaf 7 van bijlage 1 bij (h)kandidaten met tachycardieën met brede en/of smalle complexen moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een beoordeling als zijnde geschikt kan door de AMS worden overwogen, mits ze voldoen aan paragraaf 7 van bijlage 1 bij (i)kandidaten met ventriculaire preëxcitatie moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een beoordeling als zijnde geschikt kan door de AMS worden overwogen, mits ze voldoen aan paragraaf 7 van bijlage 1 bij (j)kandidaten met een endocardiale pacemaker moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een beoordeling als zijnde geschikt kan door de AMS worden overwogen, mits ze voldoen aan paragraaf 7 van bijlage 1 bij (k)kandidaten die ablatietherapie hebben ondergaan, moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een geschiktverklaring kan door de AMS worden overwogen overeenkomstig paragraaf 7 van bijlage 1 bij Hart- en vaatstelsel - Algemeen (a)kandidaten met een ziekte van de perifere arteriën vóór of na operatie moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Op voorwaarde dat er geen significante functionele beschadiging bestaat, kan een beoordeling als zijnde geschikt door de AMS worden overwogen,, mits ze voldoen aan paragrafen 5 en 6, bijlage 1 bij (b)kandidaten met aneurysma van de thoracale of abdominale aorta moeten, vóór of na operatie, als ongeschikt beoordeeld worden. Kandidaten met een infra-renaal abdominaal aorta-aneurysma kunnen door de AMS geschikt worden [ ][bevonden], mits ze voldoen aan paragraaf [ ][8] van bijlage 1 bij (c)kandidaten met een significante afwijking van een van de hartkleppen moeten als ongeschikt beoordeeld worden. (1)Kandidaten met kleine hartklepafwijkingen kunnen door de AMS als geschikt beoordeeld worden, mits ze voldoen aan paragraaf [ ][9](a) en (b) van bijlage 1 bij (2)Kandidaten met een klepvervanging / herstelde klep moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een beoordeling als zijnde geschikt kan door de AMS worden overwogen, mits ze voldoen aan paragraaf [ ][9](c) van bijlage 1 bij (d)systemische behandeling met anticoagulantia leidt tot ongeschiktheid. Kandidaten die een behandeling van beperkte duur hebben ondergaan, kunnen voor een beoordeling door de AMS als zijnde geschikt in aanmerking komen, mits ze voldoen aan paragraaf [ ][10] van bijlage 1 bij

6 (e)kandidaten met enige afwijking van het pericard, myocard of endocard die niet onder het bovenstaande vallen, moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een beoordeling als zijnde geschikt kan door de AMS worden overwogen na volkomen verdwijnen van de afwijking en bevredigende cardiologische evaluatie overeenkomstig paragraaf [ ][11] van bijlage 1 bij (f)kandidaten met een congenitale hartafwijking, voor of na een corrigerende operatie, moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een beoordeling als zijnde geschikt kan door de AMS worden overwogen overeenkomstig paragraaf [ ][12] van bijlage 1 bij (g)een hart- of hart-longtransplantatie leidt tot afkeuring. (h)kandidaten met een voorgeschiedenis van recidiverende vasovagale collaps moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Een beoordeling als zijnde geschikt kan door de AMS worden overwogen bij een kandidaat met een verdachte voorgeschiedenis, mits voldoend aan paragraaf [ ][13] van bijlage 1 bij Bijlage 1 bij subdelen B & C Cardiovasculair stelsel 1 Inspanningelectrocardiografie moet worden vereist: (a)wanneer dat geïndiceerd wordt door tekenen of symptomen, die doen denken aan een cardiovasculaire aandoening; (b)ter verduidelijking van een elektrocardiogram in rust; (c)naar goeddunken van een aeromedisch specialist, die voor de AMS aanvaardbaar is; (d)bij de leeftijd van 65 jaar en daarna iedere 4 jaar voor een [ ][verlenging of hernieuwde afgifte] van klasse 1; 2 (a) Met een serumlipidebeoordeling kunnen ziektegevallen worden opgespoord en substantiële afwijkingen vergen heroverweging, onderzoek en toezicht door de [AMC of AME in samenwerking met de] AMS. (b)een accumulatie van risicofactoren (roken, familiegeschiedenis, lipideafwijkingen, hypertensie, etc.) vergt cardiovasculaire evaluatie door de [ ][AMC of AME] in samenwerking met de [ ][AMS]. 3 De diagnose hypertensie vraagt om heroverweging van andere potentiële vasculaire risicofactoren. De systolische druk moet worden opgetekend bij het verschijnen van de Korotkoff-tonen (fase l) en de diastolische druk bij het verdwijnen ervan (fase V). De bloeddruk dient tweemaal gemeten te worden. Indien de bloeddruk verhoogd is en/of de hartslag in rust verhoogd is, dienen tijdens de keuring verdere waarnemingen te worden verricht 4 Een bloeddrukverlagende behandeling moet door de AMS worden goedgekeurd. Geneesmiddelen, die voor de AMS aanvaardbaar zijn, kunnen zijn: (a)non-loop-diuretica; (b)bepaalde (in het algemeen hydrofiele) betablokkers; (c)ace-remmers; (d)angiotensine II AT1-blokkerende middelen (de sartanen);

7 (e)calciumblokkerende middelen. Voor klasse 1 kan een met [ ][medicijnen] behandelde hypertensie [ ][een] {beperking} tot meervlieger [ ][(klasse 1 " OML" ) vereisen of, voor][ ] klasse 2 een [beperking tot] safetypilot [(klasse 2 " OSL")][ 5 Bij een vermoedelijk asymptomatisch coronairlijden [of vermoedelijke ziekte van de perifere arteriën] is inspanningselectrocardiografie [(volgens paragraaf 6(a) van bijlage 1 bij de subdelen B en C)] vereist, indien noodzakelijk gevolgd door uitvoeriger tests (myocardperfusiescintigrafie, stress-echocardiografie, coronair-angiografie of gelijkwaardige, voor de AMS aanvaardbare onderzoeken) die geen spoor van myocardischemie of significante stenose van de coronaire vaten mogen vertonen. 6 Na een ischemisch hartvoorval, revascularisatie daaronder begrepen, moeten symptoomloze kandidaten alle vasculaire risicofactoren tot een toepasselijk niveau hebben teruggebracht. Geneesmiddelen die alleen worden gebruikt om hartklachten onder controle te houden, zijn niet aanvaardbaar. Alle kandidaten dienen onder aanvaardbare secundaire preventieve behandeling te staan. Een coronair-angiogram, verkregen omstreeks de, of tijdens, het ischemische hartvoorval moet beschikbaar zijn. Een volledig en gedetailleerd verslag van het ischemische voorval, het angiogram en alle heelkundige procedures moet voor de AMS beschikbaar zijn. Er mag zich in een onbehandeld groot bloedvat, in een ader- of arterietransplantaat of op de plaats van een PTCA / stent geen stenose bevinden van meer dan 50%, uitgezonderd in een bloedvat dat naar een infarct leidt. Meer dan twee stenosen tussen 30% en 50% in de vaatboom zijn eigenlijk onaanvaardbaar. De gehele coronaire vaatboom moet door een cardioloog die voor de AMS aanvaardbaar is, als toereikend worden beoordeeld en bijzondere aandacht dient te worden geschonken aan multipele stenosen en/of multipele revascularisaties. Een onbehandelde stenose van meer dan 30% in de hoofdstam of in het proximale deel van de ramus descendens anterior van de arteria coronaria sinistra is eigenlijk onaanvaardbaar. Ten minste 6 maanden na het ischemische voorval, revascularisatie daaronder begrepen, moeten de volgende onderzoeken zijn uitgevoerd: (a)een inspannings-ecg (symptoomgelimiteerd tot aan Bruce stadium IV, of daaraan gelijkwaardig), dat geen sporen van myocardischemie of van ritmestoornissen te zien geeft; (b)een echocardiogram (of een daaraan gelijkwaardige test die voor de AMS aanvaardbaar is) dat een toereikende linker ventrikelfunctie te zien geeft zonder enige beduidende afwijking in de wandbeweging (zoals dyskinesie of akinesie) en met een linker ventrikelejectiefractie van 50% of meer; (c)in gevallen van angioplastiek / stents, een myocardperfusiescan of stress-echocardiografie (of een daaraan gelijkwaardige test die voor de AMS aanvaardbaar is), welke geen sporen van reversibele myocardischemie mag vertonen. Indien er enige twijfel bestaat omtrent myocardperfusie in andere gevallen (infarct- of bypassoperatie) is ook een perfusiescan vereist; (d)nadere onderzoeken, zoals een 24-uurs-ECG, kunnen noodzakelijk zijn om het risico op enige significante hartritmestoornis te beoordelen. Nacontroles moeten jaarlijks (indien nodig vaker) worden uitgevoerd om te garanderen dat geen achteruitgang van de cardiovasculaire status optreedt. Zij moeten een heroverweging door een deskundige die voor de AMS aanvaardbaar is, inspannings-ecg en een cardiovasculaire risicobeoordeling omvatten. Door de AMS kunnen aanvullende onderzoeken worden vereist. Na een veneuze bypass-operatie van de kransslagader moet een myocardperfusiescan (of een daaraan gelijkwaardige test die voor de AMS aanvaardbaar is) worden uitgevoerd indien daartoe aanleiding bestaat en in elk geval binnen vijf jaar, gerekend vanaf de procedure. In elk geval moet te allen tijde coronair-angiografie, of een daaraan gelijkwaardige test die voor de AMS aanvaardbaar is, worden overwogen, indien symptomen, tekenen of niet-invasieve tests op myocardischemie wijzen.

8 BEOORDELING DOOR DE AMS Geslaagde afronding van het heronderzoek na zes maanden staat wat betreft kandidaten voor klasse 1 [een beoordeling als zijnde geschikt met een meervliegerbeperking (klasse 1 " OML" )] niet in de weg[ ]. Kandidaten voor klasse 2 die aan de in paragraaf (6) vermelde criteria voldoen, mogen vliegen [ ][zonder een safetypilotbeperking (klasse 2 "OSL" )], maar de AMS kan verlangen dat enige tijd met een safety-pilot wordt gevlogen alvorens solovliegen wordt toegestaan. Kandidaten voor klasse 2 kunnen [ ][ten behoeve van] verlenging [of hernieuwde afgifte][ ], naar goeddunken van de AMS, vliegen met een safety-pilotbeperking [ ][(klasse 2 " OSL")], nadat ze alleen maar een inspannings-ecg tot aan de in 6 (a) hierboven genoemde eisen hebben uitgevoerd. 7 Elke significante hartritme- of geleidingsstoornis vergt evaluatie door een cardioloog die voor de AMS aanvaardbaar is en geschikte frequente nacontroles in geval van een beoordeling als zijnde geschikt (a) Een dergelijke evaluatie moet omvatten: (1)Een inspannings-ecg volgens het Bruce-protocol of daaraan gelijkwaardig. De test dient te gaan tot maximale inspanning of symptoomgelimiteerd te zijn. Het Bruce-stadium 4 moet worden bereikt en geen significante afwijking van het hartritme of de geleiding, noch sporen van myocardischemie mogen aantoonbaar zijn. Staking van cardioactieve medicatie voorafgaand aan de test dient te worden overwogen. (2)Een ambulant 24-uurs-ECG dat geen significante hartritme- of geleidingsstoornis te zien geeft, (3)Een 2D-Doppler-echocardiogram dat geen significante selectieve kamervergroting, of een significante structurele, of functionele afwijking en een linker ventrikelejectiefractie van ten minste 50% te zien geeft. (b) Nadere evaluatie kan omvatten: (1)[ ][herhaaldelijke] registratie van een 24-uurs-ECG; (2)elektrofysiologisch onderzoek; (3) myocardperfusiescintigrafie, of een daaraan gelijkwaardige test; (4) een hart-mri of daaraan gelijkwaardige test; (5)een coronair-angiogram of daaraan gelijkwaardige test (zie bijlage 1 bij paragraaf 6). (c) Beoordeling door de AMS voor klasse 1 (1) Boezemfibrilleren / boezemfladderen (i)[ ][Voor initiële] kandidaten voor klasse 1 [ ][zal een beoordeling als zijnde geschikt worden beperkt tot die] met een enkele periode van aritmie, die zich naar het oordeel van de AMS waarschijnlijk niet herhaalt. (ii)de verlenging / hernieuwde afgifte van klasse 1 moet worden vastgesteld door de AMS. (2)Compleet rechterbundeltakblok (i)[ ][Voor initiële kandidaten] voor klasse 1 [ ] kan [een beoordeling als zijnde geschikt] door de AMS worden overwogen, indien de kandidaat jonger is dan 40 jaar. Indien ouder dan 40 jaar, dienen initiële kandidaten voor klasse 1 een stabiele periode van gewoonlijk 12 maanden te laten zien. (ii)[ ][Voor] verlenging / hernieuwde afgifte van klasse 1 kan [een beoordeling als zijnde geschikt zonder een meervliegerbeperking (klasse 1 "OML")]worden overwogen, indien de kandidaat jonger is dan 40 jaar. [ ][Een meervliegerbeperking (klasse 1 "OML")] dient gedurende 12 maanden te worden opgelegd aan degenen die 40 jaar of ouder zijn.

9 (3)Compleet linkerbundeltakblok Onderzoek van de coronaire arteriën is noodzakelijk bij kandidaten die ouder zijn dan 40 jaar. (i)initiële kandidaten voor klasse 1 dienen een stabiele periode van 3 jaar te laten zien. (ii)[ ][Voor] verlenging / hernieuwde afgifte van klasse 1 kan[, na toepassing van een meervliegerbeperking (klasse 1 "OML") voor een periode van 3 jaar, een beoordeling als zijnde geschikt zonder een meervliegerbeperking (klasse 1 "OML")] worden overwogen[ ]. (4) Ventriculaire preëxcitatie (i)asymptomatische initiële kandidaten voor klasse 1, die aan preëxcitatie lijden, kunnen door de AMS [ ][geschikt worden bevonden], indien een elektrofysiologisch onderzoek, inclusief gepaste, door geneesmiddelen geïnduceerde autonome stimulering, geen induceerbare re-entry-tachycardie aan het licht brengt en het bestaan van meer dan een geleidingsweg is uitgesloten. (ii)asymptomatische klasse 1-kandidaten met preëxcitatie kunnen [bij]verlenging / hernieuwde afgifte door de AMS geschikt [ ][bevonden] worden met [ ][ ][een meervliegerbeperking (klasse 1 "OML")]. (5) Pacemaker Na permanente implantatie van een subendocardiale pacemaker is voor een beoordeling als zijnde geschikt, welke niet eerder dan drie maanden na het inbrengen mag plaatsvinden, het volgende vereist: [(i)]geen andere ongeschikt makende aandoening; [(ii)]een systeem met bipolaire draad; [(iii)]de kandidaat mag niet van de pacemaker afhankelijk zijn; [(iv)]regelmatige, frequente nacontroles inclusief een pacemakercontrole; en [(v)][ ][bij verlenging / hernieuwde afgifte van een klasse 1 medische verklaring][ ][is voor een beoordeling als zijnde geschikt een meervlieger-[beperking]](klasse 1 "OML") vereist. (6)Ablatie [Voor een beoordeling als zijnde geschikt ten behoeve van] kandidaten voor klasse 1 die met succes katheterablatie hebben ondergaan, is gedurende ten minste één jaar [ ][een meervliegerbeperking (klasse 1 "OML") noodzakelijk], tenzij een elektrofysiologisch onderzoek, dat minimaal twee maanden na de ablatie is uitgevoerd, bevredigende resultaten laat zien. Voor diegenen waarbij het resultaat op de lange termijn niet kan worden gegarandeerd door middel van invasieve of niet-invasieve beproeving, kan een aanvullende periode [ ][met een meervliegerbeperking (klasse 1 "OML")] en / of observatie noodzakelijk zijn. (d)beoordeling door de AMS voor klasse 2 De beoordeling door de AMS voor klasse 2 dient de beoordelingsprocedures voor klasse 1 te volgen. [ ][Een safetypilot][beperking (klasse 2 "OSL")] of OPL [(slechts geldig zonder passagiers)] kan worden overwogen. 8 [ ][Kandidaten met niet-geopereerde] infrarenale abdominale aorta-aneurysma's kunnen door de AMS [met een meervliegerbeperking (klasse 1 "OML")] voor [ ] klasse 1 of [ ][met een safetypilotbeperking (klasse 2 "OSL")] [voor] klasse 2[ ] geschikt worden [ ][bevonden]. [Frequente nacontroles door middel van echografie zullen door de AMS zo nodig worden vastgesteld.] Na operatie van een infrarenaal abdominaal aorta-aneurysma zonder complicaties, en na cardiovasculaire beoordeling, kunnen [ ]klasse 1-[][kandidaten door de AMS met [een meervliegerbeperking (klasse 1 "OML") en] frequente nacontroles, zoals goedgevonden door de AMS, [ geschikt] worden [ ][bevonden][ ], voor een beoordeling als zijnde geschikt voor klasse 2 kan een safetypilotbeperking (klasse 2 "OSL") vereist zijn].

10 9 (a) [ ][Kandidaten met eerder niet-herkend] hartgeruis vergen evaluatie door een cardioloog die voor de AMS aanvaardbaar is en beoordeling door de AMS. Indien dit als significant aangemerkt wordt, moet verder onderzoek ten minste 2D-Dopplerechocardiografie omvatten. (b)klepafwijkingen (1)[ ][Kandidaten met een bicuspide] aortaklep [ ][kunnen geschikt worden bevonden] zonder [ ][een meervlieger- (klasse 1 "OML") of een safetypilotbeperking (klasse 2 "OSL")], indien geen andere hart- of aorta-afwijking wordt aangetoond[ ]. [Frequente nacontroles door middel van echocardiografie zullen door de AMS zo nodig worden vastgesteld.] (2)[ ][Bij kandidaten met aorta]stenose [ ][is heroverweging door de AMS noodzakelijk]. [ ][De linkerventrikelfunctie moet intact zijn. Een voorgeschiedenis van systemische embolie of significante dilatatie van de thoracale aorta leidt tot afkeuring. Degenen met een gemiddelde drukgradiënt van hoogstens 20 mm Hg]kunnen geschikt worden [ ][bevonden.] [ ][Degenen met een gemiddelde drukgradiënt van meer dan 20 mm Hg, maar niet hoger dan 40 mm Hg kunnen geschikt worden bevonden voor klasse 2 of met een meervliegerbeperking (klasse 1 "OML") voor klasse 1. Een gemiddelde drukgradient van hooguit 50 mm Hg kan, naar goeddunken van de AMS, aanvaardbaar zijn] Frequente nacontroles met 2D Doppler-echocardiografie zullen naar behoefte door de AMS worden vastgesteld. (3)[ ][Kandidaten met aorta]insufficiëntie kunnen slechts geschikt worden [][bevonden] [ ][zonder een meervlieger- (klasse 1 "OML") of een safetypilotbeperking (klasse 2 "OSL")] indien dit onbeduidend is. Er mag bij 2D-Dopplerechocardiografie geen aantoonbare afwijking van de aorta ascendens bestaan. [ ][Zo nodig zullen frequente nacontroles door de AMS worden vastgesteld.]. (4)[ ][Kandidaten met reumatische] mitralisklepaandoening [ ][moeten] gewoonlijk [][als ongeschikt beoordeeld worden]. (5)Mitralisklepprolaps / mitralisinsufficiëntie. Asymptomatische kandidaten met een geïsoleerde midsystolische klik behoeven wellicht geen [ ][meervlieger- (klasse 1 "OML") of safetypilotbeperking (klasse 2 "OSL")]. [ ][Voor kandidaten voor klasse 1] met een ongecompliceerde kleine insufficiëntie kan [ ][een]meervliegerbeperking [ ][(klasse 1 "OML") noodzakelijk zijn], zoals bepaald door de AMS. Kandidaten met sporen van volume-overbelasting van de linker ventrikel die zich openbaart door een toegenomen einddiastolische diameter aan de zijde van de linker ventrikel moeten als ongeschikt beoordeeld worden. Periodieke keuring en beoordeling, zoals bepaald door de AMS, is vereist. (c)klepchirurgie (1)Kandidaten met geïmplanteerde mechanische kleppen moeten als ongeschikt beoordeeld worden. (2)Asymptomatische kandidaten met een weefselklep die ten minste 6 maanden na operatie met goed gevolg onderzoeken moeten hebben ondergaan die een normale klep- en ventriculaire configuratie en functie aantonen, kunnen in aanmerking komen voor een beoordeling door de AMS als zijnde geschikt, op grond van: (i)een bevredigend symptoomgelimiteerd inspannings-ecg tot aan Bruce stadium IV, of gelijkwaardig, waarin een cardioloog die voor de AMS aanvaardbaar is, geen significante afwijkingen kan vinden. Myocardscintigrafie / stress-echocardiografie zal nodig zijn, indien het ECG in rust abnormaal is en een aandoening van de kransslagader is aangetoond. Zie ook paragrafen 5, 6 en 7 van bijlage 1 bij subdelen B & C.; (ii)een 2D-Dopplerechocardiogram dat geen significante selectieve kamervergroting te zien geeft, een weefselklep met minimale structurele veranderingen en met een normale Doppler-stroming van het bloed en geen structurele, noch functionele afwijking van de andere hartkleppen. De linker ventriculaire fractie of verkorting moet normaal zijn. (iii)de aangetoonde afwezigheid van een aandoening van de kransslagader, tenzij een toereikende revascularisatie bereikt is - zie paragraaf 7 hierboven; (iv)het niet behoeven gebruiken van cardioactieve medicamenten;

11 (v)[ ][Frequente nacontroles met inspannings-ecg en 2D-echocardiografie zullen naar behoefte door de AMS worden vastgesteld.] Voor een beoordeling als zijnde geschikt voor [klasse 1] is [ ][een]meervlieger[beperking](klasse 1 [ ]["OML") noodzakelijk]. [ ][Een beoordeling als zijnde geschikt ten behoeve van kandidaten voor klasse 2] kan toepasselijk zijn [zonder een safetypilotbeperking (klasse 2 "OSL")]. 10 Kandidaten, die anticoagulantietherapie hebben ondergaan, behoeven herbeoordeling door de AMS. Veneuze trombose of longembolie leidt tot afkeuring totdat de antistollingsbehandeling is beëindigd. Longembolie vereist volledige evaluatie. Een antistollingsbehandeling voor een mogelijke arteriële trombo-embolie leidt tot afkeuring. 11 Kandidaten met afwijkingen van het epicard / myocard en/of endocard, primair of secundair, moeten als ongeschikt beoordeeld worden, totdat de afwijkingen klinisch verdwenen zijn. Een cardiovasculaire beoordeling door de AMS kan 2D-Doppler-echocardiografie, inspannings-ecg en/of myocardscintigrafie / stress-echocardiografie en een 24-uurs ambulant ECG omvatten. Coronair-angiografie kan geïndiceerd zijn. Frequente heroverweging en [ ]meervlieger- [ ](klasse 1 "OML") of safetypilot[beperking](klasse 2 "OSL") [ ] kunnen [ ][, na beoordeling als zijnde geschikt, ]vereist zijn. 12 Kandidaten met congenitale hartaandoeningen, inclusief die welke chirurgisch gecorrigeerd zijn, moeten gewoonlijk als ongeschikt beoordeeld worden, tenzij de aandoeningen functioneel onbelangrijk zijn en geen medicatie vereist is. Een cardiologische beoordeling door de AMS zal worden vereist. Onderzoeken kunnen 2D-Dopplerechocardiografie, een inspannings-ecg en een 24-uurs ambulant ECG omvatten. Regelmatig cardiologisch heronderzoek zal zijn vereist. [ ][Meervlieger-] (klasse 1 "OML") en safetypilot[ ][beperking] (klasse 2 "OSL") kunnen zijn vereist. 13 Kandidaten die aan recidiverende collaps hebben geleden, moeten het volgende ondergaan (a)een symptoomgelimiteerd 12-draads-inspannings-ECG tot aan Bruce stadium IV, of gelijkwaardig, waarin een cardioloog die voor de AMS aanvaardbaar is, geen afwijkingen kan vinden. Indien het ECG in rust abnormaal is, zal myocardscintigrafie / stress-echocardiografie nodig zijn. (b)een 2D-Dopplerechocardiogram dat geen belangrijke selectieve kamervergroting, noch structurele, noch functionele afwijking van het hart, de hartkleppen, of het myocardium te zien geeft. (c)een 24-uurs-ECG dat geen geleidingsstoornis, noch complexafwijkingen, noch een onafgebroken ritmestoornis, noch een spoor van myocardischemie laat zien;] (d)en kan een volgens een standaardprotocol uitgevoerde kanteltafeltest omvatten, die naar het oordeel van een cardioloog, die voor de AMS aanvaardbaar is, geen spoor van vasomotore instabiliteit laat zien. Kandidaten die aan het bovenstaande voldoen, kunnen, op voorwaarde dat er geen recidief is, niet eerder dan 6 maanden na een indexincident worden beoordeeld [als] zijnde geschikt [ ][met een verplichte] meer[ ][vlieger-] (klasse 1 [ ]["OML"]) of safetypilot[beperking](klasse 2 [ ]["OSL")]. Een neurologische beoordeling zal gewoonlijk geïndiceerd zijn. [ ] [Voor een beoordeling als zijnde geschikt zonder een meervlieger- (klasse 1 "OML") of een safetypilotbeperking (klasse 2 "OSL") moet men 5 jaar lang vrij zijn van aanvallen.] Kortere of langere perioden van overweging kunnen door de AMS worden geaccepteerd naargelang de persoonlijke omstandigheden van de kandidaat. Kandidaten die hebben geleden aan bewustzijnsverlies zonder duidelijke waarschuwing vooraf, moeten als ongeschikt beoordeeld worden. 14 De beoordeling van maligne aandoeningen in dit stelsel wordt ook behandeld in het hoofdstuk oncologie van de handleiding, hetwelk informatie verschaft met betrekking tot [ ][de beoordeling] en dient te worden geraadpleegd tezamen met het voor dit stelsel geëigende hoofdstuk. (Zie sectie 2, hoofdstuk luchtvaartcardiologie)

Hierbij gaat voor de delegaties document D043528/02 Annex.

Hierbij gaat voor de delegaties document D043528/02 Annex. Raad van de Europese Unie Brussel, 8 maart 2016 (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 BEGELEIDENDE NOTA van: de Europese Commissie ingekomen: 7 maart 2016 aan: Nr. Comdoc.: Betreft: het secretariaat-generaal

Nadere informatie

PROTOCOL RIJBEWIJSKEURING CBR

PROTOCOL RIJBEWIJSKEURING CBR PROTOCOL RIJBEWIJSKEURING CBR Maart 2018 Voor de geschiktheidbeoordeling zijn bij hart- en vaatziekten van belang: de actuele lichamelijke conditie (al of geen klachten optredend bij deelname aan het verkeer),

Nadere informatie

Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum. Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning

Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum. Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning Indicaties voor inspannings ECG Evaluatie van patienten met pijn op de

Nadere informatie

Wijziging Regeling geneeskundige instanties, geneeskundigen en medische verklaringen voor de luchtvaart

Wijziging Regeling geneeskundige instanties, geneeskundigen en medische verklaringen voor de luchtvaart VW Wijziging Regeling geneeskundige instanties, geneeskundigen en medische verklaringen voor de luchtvaart Regeling van de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat houdende wijziging van de Regeling

Nadere informatie

Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine

Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine Dit materiaal beschrijft aanbevelingen om belangrijke risico s van atomoxetine te

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Ontwerp. VERORDENING (EG) nr. / VAN DE COMMISSIE

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Ontwerp. VERORDENING (EG) nr. / VAN DE COMMISSIE NL 1 1 In accordance with Article 32 (1) of the Basic Regulation, the Agency provides for translations of its Opinions. These translations may be revised and updated from time to time, depending on the

Nadere informatie

Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine

Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine Atomoxetine is geïndiceerd voor de behandeling van aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit

Nadere informatie

Risicominimalisatie-materiaal over de risico s van atomoxetine voor zorgverleners

Risicominimalisatie-materiaal over de risico s van atomoxetine voor zorgverleners Risicominimalisatie-materiaal over de risico s van atomoxetine voor zorgverleners Atomoxetine 2/6 RISICOMINIMALISATIE-MATERIAAL OVER DE RISICO S VAN ATOMOXETINE VOOR ZORGVERLENERS Dit materiaal beschrijft

Nadere informatie

keurend cardiologen CBR update voor: Wijziging Regeling eisen geschiktheid 2000 uitgave december 2017 De huidige wijziging betreft geheel hoofdstuk 6

keurend cardiologen CBR update voor: Wijziging Regeling eisen geschiktheid 2000 uitgave december 2017 De huidige wijziging betreft geheel hoofdstuk 6 uitgave december 2017 U ontvangt deze e-mail omdat u bij het CBR bent aangemeld als keurend cardioloog. Via deze nieuwsbrief ontvangt u informatie die specifiek van belang is bij het verrichten van cardiologische

Nadere informatie

Dokter op Dinsdag. Jawed Polad Interventiecardioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis

Dokter op Dinsdag. Jawed Polad Interventiecardioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis Dokter op Dinsdag Jawed Polad Interventiecardioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis Het hart is voornamelijk gemaakt van speciale spier. Het hart pompt bloed in de slagaders (bloedvaten) die het bloed naar alle

Nadere informatie

leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine

leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine Atomoxetine HCl Aurobindo 10, 18, 25, 40, 60, 80 en 100 mg, harde capsules RVG 121282, 121287, 121290, 121293, 121294, 121295, 121297 Module 1.8 1.8.2 armm Rev.nr. 1905 Pag. 1 van leidraad voor artsen

Nadere informatie

Bijlage behorende bij de Regeling eisen geschiktheid 2000 (paragraaf 3.3, paragraaf 5.2, hoofdstuk 6, paragraaf 7.

Bijlage behorende bij de Regeling eisen geschiktheid 2000 (paragraaf 3.3, paragraaf 5.2, hoofdstuk 6, paragraaf 7. Appendix A Bijlage behorende bij de Regeling eisen geschiktheid 2000 (paragraaf 3.3, paragraaf 5.2, hoofdstuk 6, paragraaf 7.6 en hoofdstuk 9) Hoofdstuk 3. Stoornissen van het gezichtsorgaan 3.3 Beperkte

Nadere informatie

Perioperatieve Cardiale Complicaties. BJ Amsel 12 januari 2008

Perioperatieve Cardiale Complicaties. BJ Amsel 12 januari 2008 Perioperatieve Cardiale Complicaties BJ Amsel 12 januari 2008 Simple ideas for the simple-minded De patiënt moet een [naam ingreep] ondergaan Cardiale Complicaties Preoperatieve screening Preventie Postoperatieve

Nadere informatie

Nederlanse Samenvatting. Nederlandse Samenvatting

Nederlanse Samenvatting. Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting 197 198 Samenvatting In het proefschrift worden diverse klinische aspecten van primaire PCI (Primaire Coronaire Interventie) voor de behandeling van een hartinfarct onderzocht.

Nadere informatie

RICHTLIJNEN. (Voor de EER relevante tekst)

RICHTLIJNEN. (Voor de EER relevante tekst) 8.7.2016 L 183/59 RICHTLIJNEN RICHTLIJN (EU) 2016/1106 VAN DE COMMISSIE van 7 juli 2016 tot wijziging van Richtlijn 2006/126/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende het rijbewijs (Voor de

Nadere informatie

Atherotrombose. Fig. 1: Vorming van de trombus op de plaque. Fig. 2: Dilatatie. Fig. 3: Stenting. Fig.

Atherotrombose.  Fig. 1: Vorming van de trombus op de plaque. Fig. 2: Dilatatie. Fig. 3: Stenting. Fig. Atherotrombose Fig. 1: Vorming van de trombus op de plaque Fig. 2: Dilatatie Fig. 3: Stenting Fig. 4: Endoprothese SABE.ENO.17.06.0273 Fig. 5: Bypass Atherotrombose Hebt u een hartaanval gehad? Heeft uw

Nadere informatie

E. Hart-bloedvaten. Inhoudsopgave 01 E 02 E

E. Hart-bloedvaten. Inhoudsopgave 01 E 02 E E. Hart-bloedvaten nhoudsopgave 1 E 2 E 3 E 4 E 5 E 6 E 7 E 8 E 9 E 1 E 11 E 12 E 13 E 14 E 15 E 16 E 17 E 18 E 19 E 2 E 21 E 22 E 23 E Acuut coronair syndroom: myocardinfarct met persisterende ST-depressie...

Nadere informatie

Myocard infarct Diagnostiek en transmurale afspraken OLVG regio. dr. Geert-Jan Geersing Huisarts Buitenhof Prof.dr. Freek Verheugt Cardioloog OLVG

Myocard infarct Diagnostiek en transmurale afspraken OLVG regio. dr. Geert-Jan Geersing Huisarts Buitenhof Prof.dr. Freek Verheugt Cardioloog OLVG Myocard infarct Diagnostiek en transmurale afspraken OLVG regio dr. Geert-Jan Geersing Huisarts Buitenhof Prof.dr. Freek Verheugt Cardioloog OLVG Presentatie vandaag Epidemiologie myocardinfarct Diagnostiek

Nadere informatie

Syncope met betrekking tot cardiologie

Syncope met betrekking tot cardiologie Syncope met betrekking tot cardiologie 20 maart 2018 Frank Brouwers AIOS cardiologie Gepubliceerd op 19 maart 2018! Inhoud Definitie Epidemiologie Classificatie Risico-stratificatie Kliniek en aanvullend

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie. (Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN

Publicatieblad van de Europese Unie. (Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN 10.1.2019 L 8/1 II (Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2019/27 VAN DE COMMISSIE van 19 december 2018 houdende wijziging van Verordening (EU) nr. 1178/2011 tot vaststelling

Nadere informatie

Spelregels; A = Groen B = Rood Heeft u het antwoord fout, dan neemt u weer plaats op uw stoel!!

Spelregels; A = Groen B = Rood Heeft u het antwoord fout, dan neemt u weer plaats op uw stoel!! Spelregels; A = Groen B = Rood Heeft u het antwoord fout, dan neemt u weer plaats op uw stoel!! Oefenvraag 1. Op het ECG zijn de verschillende fasen van de hartslag te zien. Ze worden benoemd met de letters

Nadere informatie

ARTERIELE HYPERTENSIE

ARTERIELE HYPERTENSIE ARTERIELE HYPERTENSIE Wat u moet weten - Patiëntinformatie - Hypertensie is de medische term voor hoge bloeddruk. Dat is de druk waaraan de arteriële bloedvaten of slagaders in het lichaam blootgesteld

Nadere informatie

Informatie. Boezemfibrilleren

Informatie. Boezemfibrilleren Informatie Boezemfibrilleren Inleiding U heeft last van klachten die veroorzaakt worden door een hartritmestoornis. In deze folder leest u wat deze hartritmestoornis inhoudt en welke behandelmogelijkheden

Nadere informatie

Cardiologie. Verder na het hartinfarct.

Cardiologie. Verder na het hartinfarct. Cardiologie Verder na het hartinfarct. Machiel van de Wetering Sylvia de Waal 18-3-2014 presentatie 1 inleiding 2 Richtlijn/protocol aan de hand van voorbeelden 3 samenvatting / discussie inleiding - Informatieoverdracht

Nadere informatie

Bijlage III. Wijzigingen die zijn aangebracht aan relevante delen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter

Bijlage III. Wijzigingen die zijn aangebracht aan relevante delen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter Bijlage III Wijzigingen die zijn aangebracht aan relevante delen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter Opmerking: Deze wijzigingen aan de relevante delen van de Samenvatting van

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie

Publicatieblad van de Europese Unie Publicatieblad van de Europese Unie L 8 Uitgave in de Nederlandse taal Wetgeving 62e jaargang 10 januari 2019 Inhoud II Niet-wetgevingshandelingen VERORDENINGEN Uitvoeringsverordening (EU) 2019/27 van

Nadere informatie

Regeling medische eisen voor luchtverkeersleiders VW

Regeling medische eisen voor luchtverkeersleiders VW Regeling medische eisen voor luchtverkeersleiders VW 22 augustus 1996/DGRLD/LI96.200347 Directoraat-Generaal Rijksluchtvaartdienst De Minister van Verkeer en Waterstaat, Gelet op artikel 5, eerste lid,

Nadere informatie

Kent u de cijfers van uw hart?

Kent u de cijfers van uw hart? Kent u de cijfers van uw hart? CHOLESTEROL? GEWICHT/ BUIKOMTREK? UW? BLOEDDRUK? SUIKERGEHALTE? V.U.: Dr Freddy Van de Casseye - Elyzeese-Veldenstraat 63-1050 Brussel Belgische Cardiologische Liga www.cardiologischeliga.be

Nadere informatie

Klinisch probleem. [classificatie] syndroom: myocardinfarct met persisterende ST-depressie

Klinisch probleem. [classificatie] syndroom: myocardinfarct met persisterende ST-depressie Acuut coronair syndroom: myocardinfarct met persisterende ST-depressie 1 E Acuut coronair syndroom: instabiele angor en myocardinfarct zonder STdepressie en zonder enzymatische afwijkingen E. Hart-bloedvaten

Nadere informatie

NIEUWIGHEDEN IN DE AANPAK VAN KLEPLIJDEN. MC Herregods HARPA

NIEUWIGHEDEN IN DE AANPAK VAN KLEPLIJDEN. MC Herregods HARPA NIEUWIGHEDEN IN DE AANPAK VAN KLEPLIJDEN MC Herregods HARPA 02-2018 4 hartkleppen functie van de hartkleppen functie van de hartkleppen welke problemen kunnen hartkleppen stellen? vernauwing of stenose

Nadere informatie

Acuut reuma en post-streptokokken reactieve artritis

Acuut reuma en post-streptokokken reactieve artritis www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Acuut reuma en post-streptokokken reactieve artritis Versie 2016 2. DIAGNOSE EN THERAPIE 2.1 Hoe wordt het gediagnosticeerd? Klinische symptomen en aanvullend

Nadere informatie

Hartkatheterisatie, dotter of omleidingen

Hartkatheterisatie, dotter of omleidingen Van harte welkom! Hartkatheterisatie, dotter of omleidingen 20.00 Opening door Wendy de Valk 20.05 Harteraad en Hartezorg 20.15 Presentie Leo Gerhards, arts ass cardiologie 20.40 Henk Drent, ervaringsdeskundige

Nadere informatie

Het pretransplant bilan

Het pretransplant bilan Het pretransplant bilan Evolutie gemiddelde leeftijd van de receptoren 60 55 Jaren 50 45 40 35 30 '85 '86 '87 '88 '89 '90 '91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10

Nadere informatie

Samenvatting en conclusies

Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusies 080237 Henneman boek.indb 171 03-11-2008 10:57:48 172 Samenvatting en conclusies In de algemene introductie van dit proefschrift worden de verschillende niet-invasieve technieken

Nadere informatie

Jaarverslag Hartcentrum Gent 2013

Jaarverslag Hartcentrum Gent 2013 1 jaarverslag 2013 Jaarverslag Hartcentrum Gent 2013 1 INLEIDING We willen u met dit document inzicht geven in de activiteiten van het Maria Middelares Hartcentrum Gent in 2013. Volgende onderwerpen komen

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie L 311/173

Publicatieblad van de Europese Unie L 311/173 25.11.2011 Publicatieblad van de Europese Unie L 311/173 BIJLAGE IV [PART-MED] SUBDEEL A ALGEMENE EISEN DEEL 1 Algemeen MED.A.001 Bevoegde autoriteit In dit deel wordt verstaan onder de bevoegde autoriteit:

Nadere informatie

Lange termijn follow up van coarctatio aorta

Lange termijn follow up van coarctatio aorta Diagnostiek en chirurgie in de levensloop van een patiënt met een aangeboren hart-afwijking. Coarctatio Aortae Lange termijn follow up van coarctatio aorta Toon (A.L.) Duijnhouwer, cardioloog Take home

Nadere informatie

Samenvatting en Conclusie

Samenvatting en Conclusie amenvatting en Conclusie Hart- en vaatziekten, een verzamelnaam voor aandoeningen die het hart en bloedsomloop aangaan, vormen een groeiend medisch probleem en zijn momenteel doodsoorzaak nummer één in

Nadere informatie

Reumatische Koorts en Post-Streptokokken Reactieve Artritis

Reumatische Koorts en Post-Streptokokken Reactieve Artritis www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Reumatische Koorts en Post-Streptokokken Reactieve Artritis Versie 2016 2. DIAGNOSE EN THERAPIE 2.1 Hoe wordt het gediagnosticeerd? Klinische symptomen

Nadere informatie

Plots overlijden / hartstilstand

Plots overlijden / hartstilstand Klinische Genetica Plots overlijden / hartstilstand Inleiding U of één van uw familieleden heeft een hartstilstand op jonge leeftijd doorgemaakt en/of één of meerdere familieleden zijn plots overleden

Nadere informatie

SCS intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)

SCS intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) SCS intake Algemeen Patientcode Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Geslacht (1) man (2) vrouw Geboortedatum Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) Naam revalidatiearts(en) ziekenhuis

Nadere informatie

Hypertensie. Presentatie door G.J. Knot-Veldhuis, verpleegkundig specialist

Hypertensie. Presentatie door G.J. Knot-Veldhuis, verpleegkundig specialist Hypertensie Presentatie door G.J. Knot-Veldhuis, verpleegkundig specialist Hypertensie Primaire of essentiële (95%) Secundaire (5%) G.J. Knot-Veldhuis, verpleegkundig specialist, jan. 2012 2 Bloeddruk

Nadere informatie

Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten

Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten Inhoud o Epidemiologie Prevalentie Prognose Associatie met CV en andere aandoeningen o Definities & types

Nadere informatie

Hoe wordt het normale hartritme tot stand gebracht?

Hoe wordt het normale hartritme tot stand gebracht? Boezemfibrilleren De cardioloog heeft vastgesteld dat u een ritmestoornis heeft of heeft gehad, die boezemfibrilleren, ofwel atriumfibrilleren wordt genoemd. In deze folder kunt u hierover meer lezen.

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Cardiologie

Boezemfibrilleren. Cardiologie Boezemfibrilleren Cardiologie Uw cardioloog stelde vast dat er bij u sprake is van boezemfibrilleren. Dit is een veel voorkomende hartritmestoornis die onschuldig is, als bijtijds de juiste maatregelen

Nadere informatie

Samenvattingen en Conclusies

Samenvattingen en Conclusies De algemene inleiding van het proefschrift (Hoofdstuk 1) beschrijft de epidemiologie van CAD wereldwijd, en specifiek in Nederland. De onderliggend principes van atherosclerose vorming en progressie worden

Nadere informatie

Programma. Protocol Atriumfibrilleren. Ketenzorg. Pauze Ketenzorg AF. Transmuraal samenwerken. Vragen Afsluiting. protocol

Programma. Protocol Atriumfibrilleren. Ketenzorg. Pauze Ketenzorg AF. Transmuraal samenwerken. Vragen Afsluiting. protocol Protocol Atriumfibrilleren Ketenzorg Programma Pauze Ketenzorg AF protocol Transmuraal samenwerken consultatie, verwijzen, terugverwijzen visie op transmurale zorg vanuit de 2 e lijn Vragen Afsluiting

Nadere informatie

ZORGPADEN HART- EN VAATZIEKTEN Regionale Transmurale Afspraken

ZORGPADEN HART- EN VAATZIEKTEN Regionale Transmurale Afspraken ZORGPADEN HART- EN VAATZIEKTEN Regionale Transmurale Afspraken regio DWO & NWN Samenvatting (01-2017) Dit document beschrijft de specifieke verwijs- en terugverwijsafspraken tussen huisartsen en betreffende

Nadere informatie

Dyspneu poli; samenwerking longziekten en cardiologie. Annelies M. Slats

Dyspneu poli; samenwerking longziekten en cardiologie. Annelies M. Slats Dyspneu poli; samenwerking longziekten en cardiologie Annelies M. Slats Ontstaan Cardiologie reeds lopende poli voor pijn op de borst buitenpoli in Lisse Wens gecombineerd spreekuur longziekten ten cardiologie

Nadere informatie

Hartlijden en zwangerschap. Dr. Alexander Van De Bruaene

Hartlijden en zwangerschap. Dr. Alexander Van De Bruaene Hartlijden en zwangerschap Dr. Alexander Van De Bruaene Belangenconflicten Belangenconflicten Doel van de presentatie Casus Vrouw 27 jaar A0G1P0, 6 weken zwanger Geen klachten, hartgeruis Casus Vrouw 24

Nadere informatie

Indicatorensets Meetbaar Beter

Indicatorensets Meetbaar Beter Indicatorensets Meetbaar Beter 2015 Uitkomstindicatoren Uitkomstindicator Definitie Coronairlijden Aortakleplijden Atriumfibrilleren PCI CB AVR TAVI CB Procedurele 30-daagse 120-daagse 1-jaars 30-daagse

Nadere informatie

Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de conclusies

Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de conclusies Bijlage IV Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de voorwaarden van de vergunningen voor het in de handel brengen, en nadere uitleg over het onderscheid in de aanbeveling van het

Nadere informatie

Microvasculaire Coronaire Dysfunctie

Microvasculaire Coronaire Dysfunctie Microvasculaire Coronaire Dysfunctie U bent onder behandeling bij de afdeling Cardiologie van het Radboudumc. In deze folder vindt u informatie over microvasculaire coronaire dysfunctie (MCD). Heeft u

Nadere informatie

Klinische Genetica. Plots overlijden

Klinische Genetica. Plots overlijden Klinische Genetica Plots overlijden Klinische Genetica Inleiding In uw familie zijn een of meerdere personen op jonge leeftijd plotseling overleden. Plots overlijden op jonge leeftijd heeft vaak met het

Nadere informatie

Cardiologie. Boezemfibrilleren. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep

Cardiologie. Boezemfibrilleren. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Cardiologie Boezemfibrilleren Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Uw cardioloog heeft vastgesteld dat er bij u sprake is van boezemfibrilleren. Dit

Nadere informatie

Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli)

Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli) Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli) Uw afspraak U wordt verwacht op: datum:. tijdstip:... Inhoudsopgave Inleiding... 1 De AF-poli... 1 Atriumfibrilleren... 2 Het ontstaan van atriumfibrilleren...

Nadere informatie

I n d i c at i e s C A B G e n P C I

I n d i c at i e s C A B G e n P C I r I C H T L I J N I n d i c at i e s C A B G e n P C I Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie Mercatorlaan 1200 3528 BL Utrecht The Netherlands Telefoon: 31 (0)30 282 31 75 Fax: 31 (0)30 282 31 76

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting 12 Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene inleiding en beschrijft de achtergronden en het doel van dit proefschrift. Met het stijgen van de leeftijd nemen de incidentie en prevalentie van hart- en vaatziekten

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Boezemfibrilleren. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Boezemfibrilleren De cardioloog heeft vastgesteld dat u een ritmestoornis heeft of heeft gehad, die boezemfibrilleren wordt genoemd. In deze brochure kunt u hierover meer lezen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens

Nadere informatie

Hypertensie. Huug van Duijn Spiegelavond 15 april 2013

Hypertensie. Huug van Duijn Spiegelavond 15 april 2013 Hypertensie Huug van Duijn Spiegelavond 15 april 2013 Waarom bloeddruk? Bloeddruk: niet te laag Bloeddruk: niet te hoog Het verband tussen bloeddruk en cardiovasculaire complicaties heeft als drempel

Nadere informatie

Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers

Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers Introductie De risico-minimalisatiematerialen voor Tasigna (nilotinib) zijn beoordeeld door het College ter

Nadere informatie

Hart & Vaten. Hóe houdt u ze gezond? E. Olde Bijvank, cardioloog 24 mei 2016

Hart & Vaten. Hóe houdt u ze gezond? E. Olde Bijvank, cardioloog 24 mei 2016 Hart & Vaten Hóe houdt u ze gezond? E. Olde Bijvank, cardioloog 24 mei 2016 S Bholasing Moons Olde Bijvank Horsthuis Veerbeek de Groot Speleman Cardiologen MC Slotervaart ism De Hart- en Vaatgroep Kennemerland

Nadere informatie

Introductie ECG. Jonas de Jong

Introductie ECG. Jonas de Jong Introductie ECG Jonas de Jong Basics van het ECG Waarom? Diagnose acuut infarct Ritmestoornissen: wel of niet klappen? Screening: uitsluiten hartziekte Aantonen hartziekte: LVH Risico-inschatting medicatiegebruik

Nadere informatie

Thoraxcentrum. Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9

Thoraxcentrum. Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9 Thoraxcentrum Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9 Thoraxcentrum Inleiding Omdat u boezemfibrilleren heeft, bent u door uw arts doorverwezen naar de Boezemfibrilleren poli van het UMCG. Het doel van

Nadere informatie

Voor langdurige behandeling: bewijs van cardiale valvulopathie als vastgesteld door middel van echocardiografie voorafgaand aan de behandeling.

Voor langdurige behandeling: bewijs van cardiale valvulopathie als vastgesteld door middel van echocardiografie voorafgaand aan de behandeling. RUBRIEKEN VAN DE SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN VOOR CABERGOLINE BEVATTENDE PRODUCTEN 4.2 Dosering en wijze van toediening Beperking van de maximumdosis tot 3 mg/dag 4.3 Contra-indicaties Voor langdurige

Nadere informatie

Korte casus II Prof. dr. S. Droogmans EBM II 2014-2015. Julia Schwarze & Nathan Bormans Tutor: Chelsey Plas Prof. dr. N. Pouliart. 12/3/14 pag.

Korte casus II Prof. dr. S. Droogmans EBM II 2014-2015. Julia Schwarze & Nathan Bormans Tutor: Chelsey Plas Prof. dr. N. Pouliart. 12/3/14 pag. Korte casus II Prof. dr. S. Droogmans EBM II 2014-2015 Julia Schwarze & Nathan Bormans Tutor: Chelsey Plas Prof. dr. N. Pouliart 12/3/14 pag. 2 Inhoudstafel Casus Probleemlijst Differentiaaldiagnoses Acuut

Nadere informatie

Boezemfibrillatie (atriumfibrillatie)

Boezemfibrillatie (atriumfibrillatie) Boezemfibrillatie (atriumfibrillatie) In overleg met uw arts bent u doorverwezen naar de Boezemfibrillatie poli voor de behandeling en begeleiding van de hartritmestoornis boezemfibrilleren (ook wel atriumfibrilleren

Nadere informatie

Vermoeidheid & hartziekten

Vermoeidheid & hartziekten Vermoeidheid & hartziekten Menno Baars, cardioloog HartKliniek Nederland april 2014 Cardioloog van de nieuwe HartKliniek Nieuwe organisatie van eerstelijnscardiologiecentra Polikliniek & dagbehandeling

Nadere informatie

Les Arteriële Hypertensie

Les Arteriële Hypertensie Les Arteriële Hypertensie Dirk Devroey Centrum voor Huisartsgeneeskunde VUB 22 februari 2005 Doelstelling van de les Hoe bloeddruk meten Risicobepaling Welke e onderzoeken Hoe hoge bloeddruk behandelen

Nadere informatie

Document aorta aneurysmata Een expertrapport voor doelmatig gebruik

Document aorta aneurysmata Een expertrapport voor doelmatig gebruik Document aorta aneurysmata Een expertrapport voor doelmatig gebruik Bijlage A bij deel 1; detaillering thoraco(abdominale) aortapathologie (segment A en/of B). Eigenaar Bestuur NVvV Email; NVvV @nvvh.knmg.nl

Nadere informatie

ACUTE CORONAIRE SYNDROMEN

ACUTE CORONAIRE SYNDROMEN ACUTE CORONAIRE SYNDROMEN Definitie, pathofysiologie, symptomatologie en diagnostiek Dr. Marcel Daniëls Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch ACUTE CORONAIRE SYNDROMEN pathofysiologie Definitie symptomatologie

Nadere informatie

Syncope : nieuwe inzichten

Syncope : nieuwe inzichten Syncope : nieuwe inzichten Dieter De Cleen 2 februari 2019 TLOC Syncope Indeling Reflex syncope vasovagaal situationeel (niezen, mictie, defecatie, ) carotid sinus syndroom Orthostatische syncope medicatie

Nadere informatie

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK. psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK. psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen

Nadere informatie

Hypertensie. Dirk Devroey. Vakgroep Huisartsgeneeskunde VUB. Dit is geen cursus maar bevat een aantal aantekeningen bij de les.

Hypertensie. Dirk Devroey. Vakgroep Huisartsgeneeskunde VUB. Dit is geen cursus maar bevat een aantal aantekeningen bij de les. Hypertensie Dirk Devroey Vakgroep Huisartsgeneeskunde VUB Dit is geen cursus maar bevat een aantal aantekeningen bij de les. Classificatie van hypertensie Arteriële hypertensie wordt in de meest recente

Nadere informatie

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Boezemfibrilleren

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Boezemfibrilleren Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Boezemfibrilleren z Boezemfibrilleren is een hartritmestoornis waarbij in de hartboezems sprake is van een snelle en onregelmatige

Nadere informatie

Dobutamine Stress MRI

Dobutamine Stress MRI Naam promovendus: Th.J.A. Kuijpers Promotiedatum: 9 februari 2005 Naam promotor: Prof. Dr. M. Oudkerk Titel proefschrift: Dobutamine Stress MRI Dobutamine Stress MRI In de afgelopen vijf jaar heeft de

Nadere informatie

Triage van pijn op de borst en uitsluiten van een ACS in de ambulancezorg door middel van de HEART-score en het high sensitive Troponine T

Triage van pijn op de borst en uitsluiten van een ACS in de ambulancezorg door middel van de HEART-score en het high sensitive Troponine T Triage van pijn op de borst en uitsluiten van een ACS in de ambulancezorg door middel van de HEART-score en het high sensitive Troponine T Rudolf Tolsma Verpleegkundig specialist acute zorg Perspectief

Nadere informatie

Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9

Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9 Thoraxcentrum Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9 Inleiding Omdat u boezemfibrilleren heeft, bent u door uw arts doorverwezen naar de Boezemfibrilleren poli van het UMCG. Het doel van deze poli is u

Nadere informatie

Voorkamerfibrillatie. Informatiebrochure patiënten

Voorkamerfibrillatie. Informatiebrochure patiënten Voorkamerfibrillatie Informatiebrochure patiënten 1. Het hart...4 2. Wat is voorkamerfibrillatie?...5 3. Wat zijn de symptomen van voorkamerfibrillatie?...6 4. Wat zijn de gevolgen van voorkamerfibrillatie?...6

Nadere informatie

Rob Foppen, huisarts Jutta Schroeder-Tanka, cardioloog SLAZ

Rob Foppen, huisarts Jutta Schroeder-Tanka, cardioloog SLAZ 1 Rob Foppen, huisarts Jutta Schroeder-Tanka, cardioloog SLAZ 2 ACS wat doe ik als huisarts? Wat doet de cardioloog? Wanneer komt de patient weer terug? Welke afspraken hebben wij gemaakt? 3 Dhr Pieterse

Nadere informatie

Bijlage I. Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de voorwaarden van de vergunning(en) voor het in de handel brengen

Bijlage I. Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de voorwaarden van de vergunning(en) voor het in de handel brengen Bijlage I Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de voorwaarden van de vergunning(en) voor het in de handel brengen 1 Wetenschappelijke conclusies Rekening houdend met het beoordelingsrapport

Nadere informatie

Atriumfibrilleren. Hartkloppingen (plotseling bonzen, fladderen of rammelen in de borst) Gebrek aan energie Vermoeidheid

Atriumfibrilleren. Hartkloppingen (plotseling bonzen, fladderen of rammelen in de borst) Gebrek aan energie Vermoeidheid Atriumfibrilleren Wat is het atrium? De boezem (het atrium) is een deel van het hart. Het hart is een spier met daarin 4 holtes. De bovenste twee holtes noemen we boezems (atria) en de onderste twee holtes

Nadere informatie

Anesthesie voor de cardiaal belaste patiënt

Anesthesie voor de cardiaal belaste patiënt Anesthesie voor de cardiaal belaste patiënt Dr. Carlo Missant Anesthesiologie UZ Leuven Inleiding Het peri-operatief beleid van een patiënt met ischemische hartziekte is voor elke anesthesist een belangrijke

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 198 Het eerste deel van dit proefschrift beschrijft de effectiviteit van clopidogrel en tirofiban in patiënten met een acuut hart infarct verwezen voor een spoed dotter behandeling. In hoofdstuk 1 werd

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32654 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Nucifora, Gaetano Title: Clinical applications of non-invasive imaging techniques

Nadere informatie

5-jaars Follow-up van de FAME studie

5-jaars Follow-up van de FAME studie 5-jaars Follow-up van de FAME studie WCN Congres 2015, Amsterdam 20-11-2015 Drs. L.X. van Nunen namens de FAME studiegroep Potential conflicts of interest Ik, Lokien X. van Nunen, heb GEEN conflicts of

Nadere informatie

ECG en ritmestoornissen na Hartchirurgie. Mischa Lunter MPA, Thorax IC MST

ECG en ritmestoornissen na Hartchirurgie. Mischa Lunter MPA, Thorax IC MST ECG en ritmestoornissen na Hartchirurgie Mischa Lunter MPA, Thorax IC MST Elektrocardiogram ECG Elektrocardiografie = bestuderen van elektrische activiteit van het hart Registratie op papier of beeldscherm

Nadere informatie

Perifeer Arterieel Vaatlijden en het Aneurysma Aortae Abd.

Perifeer Arterieel Vaatlijden en het Aneurysma Aortae Abd. Perifeer Arterieel Vaatlijden en het Aneurysma Aortae Abd. CVRM-scholing 2010. Drs. Arno M. Wiersema Vaatchirurg, Boven-IJ ziekenhuis Amsterdam Inleiding Nieuwe standaard 2003. Verschil is: behandeling

Nadere informatie

ANEURYSMATA VAN DE AORTA THORACALIS. Vaatsymposium Emmen 6 november 2015 Lambert van den Merkhof

ANEURYSMATA VAN DE AORTA THORACALIS. Vaatsymposium Emmen 6 november 2015 Lambert van den Merkhof ANEURYSMATA VAN DE AORTA THORACALIS Vaatsymposium Emmen 6 november 2015 Lambert van den Merkhof DE AORTA Aorta ascendens * * Aortaboog (het gedeelte van art. brachiocephalica t/m art. subclavia links)

Nadere informatie

Hartfalen. Duo-avonden 20-4-2015. Jaco Houtgraaf, cardioloog

Hartfalen. Duo-avonden 20-4-2015. Jaco Houtgraaf, cardioloog Hartfalen Duo-avonden 20-4-2015 Jaco Houtgraaf, cardioloog Opbouw presentatie Inleiding Wat is het? Hoe ziet het eruit? Hoe ontstaat het? Behandeling Waar op te letten? Symptomen / klachten / dieet / vocht

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 69981 8 december 2017 Regeling van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat van 4 december 2017, nr. IENM/BSK-2017/286347,

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Lianne Permentier, cardioloog Ommelander Ziekenhuis

Boezemfibrilleren. Lianne Permentier, cardioloog Ommelander Ziekenhuis 27-10-2016 Boezemfibrilleren Lianne Permentier, cardioloog Ommelander Ziekenhuis Opbouw presentatie Bouw en werking hart Het normale hartritme Boezemfibrilleren Oorzaken boezemfibrilleren Behandelmogelijkheden

Nadere informatie

Cardiologische zorg bij myotone dystrofie type 1

Cardiologische zorg bij myotone dystrofie type 1 VOOR DE CARDIOLOOG Cardiologische zorg bij myotone dystrofie type 1 Informatie op basis van de multidisciplinaire richtlijn myotone dystrofie type 1 Cardiologische zorg bij myotone dystrofie type 1 Informatie

Nadere informatie

hebben op de mate van eventuele autonome dysfunctie. Verder ondersteunen de resultaten uit dit proefschrift het groeiende bewijs voor het feit dat

hebben op de mate van eventuele autonome dysfunctie. Verder ondersteunen de resultaten uit dit proefschrift het groeiende bewijs voor het feit dat Van alle aangeboren afwijkingen komt een aangeboren hartafwijking het meest voor. Ongeveer 1 op 100 baby s wordt geboren met een hartafwijking. Dankzij de (chirurgische) technieken die tegenwoordig beschikbaar

Nadere informatie

24 september 2015. Van harte welkom!

24 september 2015. Van harte welkom! 24 september 2015 Van harte welkom! Programma 20.00: Welkom Wendy de Valk, verpleegkundig specialist cardiologie 20.10: Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen? Mw. A. Lubbert-Verberkmoes,

Nadere informatie

Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind.

Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Dr. J.J. Duvekot, gynaecoloog/perinatoloog Moeder en Kind Centrum subafdeling verloskunde en prenatale geneeskunde Erasmus MC, Rotterdam

Nadere informatie

Informatie na opname voor hartritmestoornissen

Informatie na opname voor hartritmestoornissen Afdeling: Onderwerp: Cardiologie Informatie na opname voor hartritmestoornissen 1 Patiënteninformatie na opname voor ritmestoornissen U was opgenomen in verband met hartritmestoornissen. U ontvangt ook

Nadere informatie

Sessie Electrofysiologie

Sessie Electrofysiologie Multidisciplinaire aanpak van de cardiale patie nt Sessie Electrofysiologie Dr Vanhuffel Christian Situatie Man, 68j Sociaal: Gepensioneerd Sportief, loopt nog frequent Geen ethyl abusus, occasioneel roker

Nadere informatie

hoofdstuk 1) hoofdstuk 2)

hoofdstuk 1) hoofdstuk 2) Samenvatting Samenvatting De fundus van het oog maakt directe inspectie mogelijk van de retinale bloedvaten die deel uitmaken van de hersencirculatie. Het ontrafelen van de pathofysiologische mechanismen

Nadere informatie

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA DIABETES. DanielFleck@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA DIABETES. DanielFleck@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA DIABETES DanielFleck@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen

Nadere informatie