Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

Transcriptie

1 Uitgave: Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) Maatschappij- en Gedragswetenschappen Maatschappij- en Gedragswetenschappen Bezoekadres: Laan van Nieuw Oost Indië 300 Den Haag Postadres: Postbus AL Den Haag T: +31 (0) maart 2013 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW Resultaten Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

2

3 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW Resultaten Een onderzoek naar de verschillen in publicatieculturen van (sub)disciplines van de maatschappij- en gedragswetenschappen, en de implicaties die dit heeft voor de beoordelingspraktijk Den Haag, maart 2013 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

4 Omslag: shutterstock.com (Jens Goepfert)

5 Inhoudsopgave Woord vooraf 5 1 Probleemstelling en doel 9 2 Aanpak en methode 11 3 Resultaten 13 4 Conclusies 18 5 Implementatie 20 Bijlage: Beschrijvingen publicatieculturen (sub)disciplines MaGW 21

6

7 Woord vooraf Over appels en peren De boom der kennis draagt vele vruchten. Dat geldt voor de wetenschap in het algemeen en dat geldt ook voor de maatschappij- en de gedrags- wetenschappen. In sommige disciplines, zoals de psychologie en de economie, worden de vruchten van onderzoek vrijwel uitsluitend in de vorm van artikelen geproduceerd, terwijl in andere disciplines, zoals bijvoorbeeld de antropologie, de sociologie en de politicologie, boeken ook een zeer belangrijk product zijn. In weer andere disciplines, zoals de rechtsgeleerdheid, zijn daarnaast ook annotaties en commentaren zeer gezaghebbend. Niet alleen de relevante kennisproducten verschillen sterk tussen disciplines, maar ook de productiepraktijken. In de meeste maatschappijwetenschappen worden artikelen en boeken geschreven door één enkele auteur of door enkele coauteurs die dan elk een substantiële inhoudelijke bijdrage hebben geleverd. In sommige gedragswetenschappen is men de laatste jaren de biomedische praktijk over gaan nemen om een ieder die op enige wijze het onderzoek heeft gefaciliteerd, als promotor, begeleider, onderzoeks- of instituutsdirecteur, of leverancier van data, als coauteur op te voeren. Dat leidt tot langere lijsten, met soms wel tientallen auteurs per artikel. Om te achterhalen wie het echte werk heeft gedaan is vaak enige exegese nodig in de ene discipline is het de eerste auteur, maar elders de laatste, en soms valt het alleen uit de noten op te maken. Die pluriformiteit aan academische producten en productiepraktijken is een groot goed. Producten en praktijken kunnen zo worden toegesneden op de aard van de discipline en van het afnemende veld. Sommige disciplines werken in teams, andere niet; sommige disciplines richten zich rechtstreeks tot practitioners, andere vooral tot de academische peers. Artikelen zijn niet per definitie beter dan monografieën; en single authored is niet per se beter dan multi-authored. Kwaliteit is immers niet inherent verbonden aan Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 5

8 de vorm van een product, maar aan beoordelingsprocedures, zoals double blind peer review. Deze legitieme pluriformiteit is echter wel een probleem wanneer wetenschappers uit verschillende disciplines in onderlinge competitie beoordeeld moeten worden. Dat is bijvoorbeeld het geval bij de NWOpersoonsgebonden subsidies, zoals de Talent, VENI, VIDI, VICI en Spinoza subsidies. Het speelt ook bij de toekenning van academische prijzen en de selectie van leden van De Jonge Akademie en de KNAW. Dan moeten opeens appels en peren worden vergeleken. Dergelijke selecties zijn niet vrijblijvend. Ze gaan over grote bedragen en ze kunnen een academische carrière maken of in de knop breken. Er is echter geen objectieve meetlat voor zowel appels als peren. Appelrond is niet per definitie beter dan peervormig. Meten is dan niet weten, maar meten is dan vooral macht. Meetlatten definiëren immers de maat en maten kunnen leiden tot machtsverschillen. Neem bijvoorbeeld de verschillende H-indexen. Deze lijken objectief, maar zijn zeer ongeschikt om kandidaten van uiteenlopende disciplines onderling de maat te nemen. Ga maar na: de H-index is meestal een functie van het absolute aantal artikelen en het absolute aantal citaties per artikel. Hoe hoger het aantal artikelen en hoe hoger het aantal citaties per artikel, hoe hoger de H-index. Deze meetlat is zeer in het voordeel van disciplines met veel beoefenaren en met een praktijk van veel coauteurs. Wie vaak zijn naam als coauteur boven artikelen van promovendi, collega s en medewerkers zet, zal veel meer artikelen in de database hebben dan iemand uit een discipline waarin vooral op basis van single auteurschappen wordt gewerkt. En wie werkt in een grote discipline, zal per definitie een veel hogere H-index hebben dan wie werkt in een kleine discipline. Wie in een discipline opereert met wereldwijd beoefenaren en gemiddeld per artikel door 1% van de peers wordt geciteerd, heeft een maximale H-index van 100. Wie in een discipline opereert met wereldwijd 100 beoefenaren en door gemiddeld 10% van hen wordt geciteerd, komt niet verder dan een maximale H-index van 10. Toch is de eerste een middenmoter binnen de eigen discipline en de tweede een topper. H-indexen zijn daarom alleen geschikt binnen (sub)disciplines, maar onbetrouwbaar en dus onrechtvaardig tussen (sub)disciplines, vanwege hun 6 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

9 sterke bias in de richting van grote disciplines en praktijken van meer- voudige auteurschappen. Vanwege het steeds grotere belang van persoonsgebonden subsidies voor het financieren van onderzoek en voor het verloop van individuele carrières heeft het MaGW-bestuur daarom de onderzoekers van AO Consult gevraagd om de diversiteit aan producten en praktijken over de volle breedte van de maatschappij- en gedragswetenschappen in kaart te brengen. Zij hebben dit gedaan door een zeer uitgebalanceerde en uitgebreide multi-methode aanpak. Ze hebben visitatierapporten doorgeploegd, bijna 200 VI-beoordelingen geanalyseerd, een zeer uitgebreide survey gehouden met 650 respondenten en vervolgens die uitkomsten verder ingekleurd op basis van 25 telefonische interviews en 8 focusgroepen. Daar bovenop zijn de teksten nog eens ter validatie voorgelegd aan 2 vak experts per subdiscipline. Het onderzoek laat zien dat er grote verschillen tussen, maar soms ook binnen, disciplines zijn langs de volgende dimensies: artikelen versus monografieën enkelvoudig versus meervoudig auteurschap een kleine groep van toptijdschriften versus een brede groep internationaal versus nationaal De belangrijkste resultaten vindt u terug in deze brochure, gerangschikt per discipline. Hij biedt een momentopname van wat in elke discipline door de vakgenoten als relevante producten en praktijken wordt gezien. Het is een moment-opname, want disciplines zijn in beweging en over een aantal jaren kan het beeld anders zijn. Het is een opname, omdat het MaGW bestuur niet één maat voor kwaliteit wil opleggen dat is aan de disciplines om zelf te bepalen. Het MaGW bestuur hoopt dat deze brochure bijdraagt aan een meer genuanceerde en daarmee ook meer faire vergelijking wanneer de cv s van individuele kandidaten onderling worden beoordeeld. Om de Engelse schrijfster Janet Winterson aan te halen: Oranges are not the only fruit. Prof. Mark Bovens, lid Gebiedsbestuur Maatschappij- en Gedragswetenschappen en voorzitter begeleidingscommissie Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 7

10 Over deze publicatie Het NWO-gebied Maatschappij- en Gedragswetenschappen heeft het onderzoeksbureau AO Consult gevraagd de verschillen in publicatieculturen in de (sub)disciplines van de maatschappij- en gedragswetenschappen in beeld te brengen. Eén van de belangrijkste conclusies van het onderzoek is dat er veel variatie in publicatieculturen is tussen de onderzochte (sub)disciplines ( 4). Het onderzoek is uitgevoerd vanuit de wens om de beoordeling van publicatielijsten die horen bij een andere discipline dan die van de beoordelaar, eenvoudiger te maken ( 1). Door middel van kwantitatief en kwalitatief onderzoek ( 2) is het bureau gekomen tot een duidelijke indeling ( 3) en heldere omschrijvingen van de publicatieculturen van de belangrijkste MaGW-(sub)disciplines (bijlage). Naar aanleiding hiervan wordt tussen januari en juli 2013 een pilot uitgevoerd om de toepasbaarheid van deze omschrijvingen te testen in een beoordelingsronde ( 5). Het streven is om de omschrijvingen van publicatieculturen een hulpmiddel te laten zijn voor commissieleden die een publicatielijst uit een discipline moeten beoordelen waarvan ze de publicatiecultuur niet door en door kennen. Deze uitgave is een beknopte versie van het rapport Onderzoek publicatieculturen NWO-MaGW (oktober 2012). Voor meer informatie over het rapport kunt u contact opnemen met Carlien Hillebrink, beleidsmedewerker NWO-MaGW, c.hillebrink@nwo.nl of tel: De onderzoeksresultaten uit het rapport sluiten aan op het in maart 2013 verschenen KNAW-advies Kwaliteitsindicatoren sociale wetenschappen. Zie voor meer informatie of contacteer Ans Vollering, senior beleidsmedewerker KNAW, ans.vollering@bureau.knaw.nl of tel: Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

11 1 Probleemstelling en doel Het NWO-gebied Maatschappij- en Gedragswetenschappen (MaGW) heeft als taak publieke onderzoeksgelden te verdelen op het terrein van de maatschappij- en gedragswetenschappen. Het beoordelen van onderzoeksvoorstellen van onderzoekers vormt een cruciaal onderdeel van deze taak. NWO-MaGW streeft er te allen tijde naar om de kwaliteit van het beoordelingsproces te waarborgen. Hiertoe laat het bureau van NWO- MaGW regelmatig onderzoek doen. Eén van de aspecten die het beoordelen van onderzoeksaanvragen binnen het NWO-gebied maatschappij- en gedragswetenschappen complex maakt, is het grote aantal en de diversiteit aan wetenschapsdisciplines verenigd in het gebied. MaGW bestaat uit vier hoofdgroepen van disciplines (Economie en bedrijfskunde, Gedrag en onderwijs, Recht en bestuur en Sociale wetenschappen), die vele (sub)disciplines omvatten. Er bestaan daarbij onderlinge verschillen in de wijze van publiceren en in de voorkeur voor een publicatiewijze (hierna publicatiecultuur genoemd), die de vergelijkbaarheid van aanvragen compliceren. Met name bij financieringsinstrumenten waarbij de publicatielijst van de aanvrager een expliciet beoordelingscriterium vormt, is het van groot belang dat een beoordelaar de publicatielijst goed op waarde schat. Om een beoordeling mogelijk te maken die sensitief is voor verschillen tussen disciplines, laat NWO-MaGW onderzoeksaanvragen beoordelen door (internationale) referenten afkomstig uit hetzelfde vakgebied als de aanvrager. In grote beoordelingsrondes worden aanvragen bij voorkeur beoordeeld in disciplinegroepen met onderling verwante disciplines. Ook spant NWO-MaGW zich maximaal in om onderzoekers vanuit zoveel mogelijk (sub)disciplines in een beoordelingscommissie te laten plaatsnemen. Zo n multidisciplinaire beoordelingscommissie betekent echter wel dat niet alle commissieleden diepgaand op de hoogte zullen zijn van de publicatiecultuur van de (sub)discipline van de aanvrager. Commissieleden die als expert gelden op het terrein van de ene (sub)discipline, beoordelen zodoende ook aanvragen uit vakterreinen waarvan ze de publicatiecultuur niet door en door kennen. Publicatielijsten die binnen het eigen vakgebied Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 9

12 hoog (of juist laag) gewaardeerd worden, kunnen op beoordelaars die niet bekend zijn met de publicatiecultuur in die discipline een heel andere indruk maken. Het kan een commissielid veel tijd en moeite kosten om informatie in te winnen over de specifieke publicatiecultuur van andere disciplines. In dit licht is de veronderstelling dat onvoldoende kennis over verschillen in publicatiecultuur een onbedoeld effect kan hebben op de beoordeling van publicatielijsten. Ter ondersteuning en vereenvoudiging van het beoordelingsproces heeft NWO-MaGW het onderzoeksbureau AO Consult gevraagd de verschillen in publicatieculturen in de (sub)disciplines van de maatschappij- en gedragswetenschappen in kaart te brengen. Het was zodoende nadrukkelijk niet de insteek van het onderzoek om een universele meetlat te ontwerpen waarmee publicatielijsten uit alle disciplines beoordeeld kunnen worden. Het doel van het onderzoek was om: in kaart te brengen welk belang er in de verschillende (sub)disciplines aan bepaalde vormen van publicaties (refereed internationale top- tijdschriften, nationale tijdschriften, boeken, e.d.) wordt gehecht; hierbij de verschillen tussen en binnen (sub)disciplines in kaart te brengen; te komen tot uitkomsten die nuttig zijn in de beoordelingspraktijk, en wel op zo n manier dat dit resulteert in bruikbare informatie over de publicatieculturen. Dergelijke informatie kan commissieleden helpen om hun oordeel over de publicatielijst van aanvragers van verschillende disciplines te verifiëren en te verfijnen. Enerzijds gaat het er hierbij om de beoordelaars van publicatielijsten uit een voor hen onbekende (sub)discipline te voorzien van informatie over de publicatiecultuur. Anderzijds biedt de informatie voor commissieleden die wel bekend zijn met de desbetreffende publicatiecultuur, een middel om het standpunt over een publicatielijst aan zijn of haar mede-commissieleden toe te lichten. Hierdoor kan de discussie tussen commissieleden over de publicatielijst gerichter worden gevoerd. De intentie van het onderzoek is niet om een voorkeur uit te spreken voor een bepaalde publicatiecultuur. 10 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

13 2 Aanpak en methode Eind 2011 is AO Consult begonnen aan het onderzoek, onder begeleiding van een klankbordgroep bestaande uit leden van het MaGW- Gebiedsbestuur: prof. dr. M.A.P. Bovens, prof. dr. A.J. Dijksterhuis, prof. dr. P.M. Valkenburg en prof. dr. B.G.M. Völker. Het onderzoek is in de volgende fasen uitgevoerd: 1. Deskresearch naar de beoordeling van publicatielijsten door peers; 2. kwantitatief en kwalitatief onderzoek onder wetenschappelijk onderzoekers. Om een indicatie te krijgen van de bestaande verschillen, is in fase 1 van het onderzoek deskresearch uitgevoerd naar de normen die gehanteerd worden in de beoordeling door peers. Hiertoe is een aantal beoordelingsprocessen in de diverse wetenschappelijke disciplines in het gebied van de maatschappij- en gedragswetenschappen onderzocht. Concreet zijn beoordelingen van onderzoeksinstituten en onderzoeksprogramma s en de beoordelingen van publicatielijsten van individuele onderzoekers in het kader van de Vernieuwingsimpuls (Veni en Vidi) bestudeerd. In fase 2 is een onderzoek uitgevoerd onder wetenschappelijk onderzoekers uit de belangrijkste (sub)disciplines binnen de maatschappij- en gedragswetenschappen. Om een zo volledig en accuraat mogelijk beeld te krijgen van de heersende publicatieculturen binnen de (sub) disciplines MaGW, is ervoor gekozen om verschillende kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethoden te combineren. Voor de kwantitatieve gegevensverzameling is een online vragenlijst ontwikkeld, die is uitgezet onder actief publicerende onderzoekers uit de (sub)disciplines binnen de maatschappij- en gedragswetenschappen in Nederland. Voor de kwalitatieve verdieping zijn telefonische interviews over de heersende publicatiecultuur afgenomen met experts uit de(sub)disciplines. Vervolgens zijn interdisciplinaire focusgroepen georganiseerd waarin de resultaten uit het kwantitatieve onderzoek en de telefonische interviews zijn getoetst. Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 11

14 Tot slot zijn de onderzoeksresultaten van het kwantitatieve en kwalitatieve onderzoek gevalideerd door experts per (sub)discipline. Door de combinatie van methodes is een beeld ontstaan dat genuanceerd is en herkenbaar voor onderzoekers uit de betreffende (sub)disciplines. 12 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

15 3 Resultaten Op basis van de uitkomsten van zowel het kwalitatieve als kwantitatieve onderzoeksdeel is voor de (sub)disciplines binnen de maatschappij- en gedragswetenschappen een beschrijving gemaakt van de publicatiecultuur aan de hand van drie dimensies: 1) Typen publicaties, 2) Auteurschap, 3) Discussies. Binnen de dimensie Typen publicaties is onder meer gekeken in hoeverre publicaties binnen de (sub)discipline nationaal of internationaal georiënteerd zijn. Verder is nagegaan of er een sterke focus is op artikelen in refereed tijdschriften of juist een brede waardering getoond wordt voor verschillende publicatiecategorieën. Tot slot is binnen deze dimensie gekeken of onderzoekers zich richten op een kleine groep toptijdschriften, of dat er in plaats daarvan een brede groep (top)tijdschriften is waar onderzoekers zich op concentreren. Wat betreft de dimensie Auteurschap is onder meer onderzocht of en zo ja, met hoeveel coauteurs een artikel publiceren binnen de specifieke (sub)discipline gebruikelijk is. In navolging hierop is nagegaan welke waarde er aan de verschillende vormen van auteurschap wordt verbonden. Ook is bestudeerd welke volgorde van auteurs wordt aangehouden bij multi-author publicaties. Daarnaast is nagegaan wat het belang is van de laatste auteur bij multi-author publicaties. Dit laatste geldt alleen voor (sub)disciplines waarbij de auteurs meestal op volgorde van bijdrage zijn vermeld. Binnen de dimensie Discussie is gekeken naar de mate van eenheid in publicatiecultuur binnen de (sub)discipline en eventuele andere lopende discussies over de publicatiecultuur. In de onderstaande tabellen worden de bevindingen voor alle (sub)- disciplines ten aanzien van de drie genoemde dimensies samengevat. Dimensie: Typen publicaties De (sub)disciplines zijn voor de dimensie Typen publicaties geordend aan de hand van de volgende indicatoren: Nationaal georiënteerd internationaal georiënteerd; Focus op artikelen in refereed tijdschriften brede waardering voor verschillende publicatiecategorieën; Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 13

16 Focus op kleine groep toptijdschriften focus op bredere groep (top) tijdschriften. In onderstaande tabellen worden de (sub)disciplines per indicator gegroepeerd. Tabel 1 Nationaal georiënteerd internationaal georiënteerd Nationaal georiënteerd Strafrecht Privaatrecht Staats- en Onderwijskunde Criminologie bestuursrecht Internationaal en Europees recht Bestuurskunde Sociologie Internationaal georiënteerd Micro- en macroeconomie Econometrie Bedrijfskunde Klinische psychologie Biologische psychologie Medische psychologie Ontwikkelings-psychologie Psychonomie en cognitieve psychologie (incl. psychometrie) Sociale en organisatie-psychologie Pedagogiek Politicologie Culturele antropologie Communicatie-wetenschap Ruimtelijke wetenschappen Tabel 2 Focus op artikelen in refereed tijdschriften brede waardering voor verschillende publicatiecategorieën Focus op artikelen in refereed tijdschriften Micro- en macroeconomie Econometrie Bedrijfskunde Klinische psychologie Biologische psychologie Medische psychologie Ontwikkelingspsychologie Psychonomie en cognitieve psychologie (incl. psychometrie) Sociale en organisatiepsychologie Pedagogiek Communicatiewetenschap Onderwijskunde Criminologie Bestuurskunde Politicologie Sociologie Culturele antropologie Ruimtelijke wetenschappen Brede waardering voor verschillende publicatiecategorieën Privaatrecht Staats- en bestuursrecht Internationaal en Europees recht Strafrecht 14 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

17 Tabel 3 Focus op kleine groep toptijdschriften focus op bredere groep (top) tijdschriften Focus op kleine groep toptijdschriften Micro- en macroeconomie Econometrie Strafrecht Focus op bredere groep (top)tijdschriften Bedrijfskunde Klinische psychologie Biologische en medische psychologie Ontwikkelingspsychologie Psychonomie en cognitieve psychologie (incl. psychometrie) Sociale en organisatiepsychologie Onderwijskunde Pedagogiek Privaatrecht Staats- en bestuursrecht Internationaal en Europees recht Criminologie Bestuurskunde Politicologie Sociologie Culturele antropologie Communicatiewetenschap Ruimtelijke wetenschappen Dimensie: Auteurschap De (sub)disciplines zijn op de dimensie Auteurschap in kaart gebracht aan de hand van de volgende indicatoren: Single-author publicaties multi-author publicaties; Volgorde van auteurs bij multi-author publicaties; Belang laatste auteur bij multi-author publicaties (alleen voor (sub)disciplines waarbij volgorde van auteurs meestal op volgorde van bijdrage is). In onderstaande tabellen worden de (sub)disciplines per indicator gegroepeerd. Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 15

18 Tabel 4 Single-author publicaties multi-author publicaties Single-author publicaties Multi-author publicaties Privaatrecht Staats- en bestuursrecht Internationaal en Europees recht Strafrecht Culturele antropologie Micro- en macroeconomie Econometrie Bestuurskunde Politicologie Sociologie Bedrijfskunde Klinische psychologie Biologische psychologie Medische psychologie Ontwikkelingspsychologie Psychonomie en cognitieve psychologie (incl. psychometrie) Sociale en organisatie-psychologie Onderwijskunde Pedagogiek Criminologie Communicatiewetenschap Ruimtelijke wetenschappen Tabel 5 Volgorde van auteurs bij multi-author publicaties 1 Alfabetische volgorde Micro- en macroeconomie Econometrie Privaatrecht Staats- en bestuursrecht Internationaal en Europees recht Strafrecht Bestuurskunde Politicologie Volgorde van bijdrage (NB belang laatste auteurschap verschilt tussen (sub)disciplines) Bedrijfskunde Klinische psychologie Biologische psychologie Medische psychologie Ontwikkelingspsychologie Psychonomie en cognitieve psychologie (incl. psychometrie) Sociale en organisatie-psychologie Onderwijskunde Pedagogiek Criminologie Sociologie Communicatiewetenschap Ruimtelijke wetenschappen 1 Exclusief culturele antropologie, omdat voor deze (sub)discipline niet bekend is of de volgorde van auteurs bij multi-author publicaties meestal alfabetisch of op volgorde van bijdrage is. 16 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

19 Tabel 6 Belang laatste auteur bij multi-author publicaties 2 Betekenis laatste auteur: kleinste bijdrage Sociologie Bedrijfskunde Onderwijskunde Criminologie Ruimtelijke wetenschappen Klinische psychologie Ontwikkelingspsychologie Sociale en organisatiepsychologie Pedagogiek Communicatiewetenschap Betekenis laatste auteur: onderzoeksleider / promotor Biologische psychologie Medische psychologie Psychonomie en cognitieve psychologie (incl. psychometrie) Dimensie: Discussies Voor de dimensie Discussies zijn de (sub)disciplines geordend aan de hand van één indicator, namelijk de mate van eenheid in publicatiecultuur. In onderstaande tabel zijn de (sub)disciplines op deze indicator gegroepeerd. Tabel 7 Mate van eenheid in publicatiecultuur Eenheid in publicatiecultuur Micro- en macroeconomie Econometrie Bedrijfskunde Klinische psychologie Biologische psychologie Medische psychologie Ontwikkelingspsychologie Psychonomie en cognitieve psychologie (incl. psychometrie) Sociale en organisatie-psychologie Onderwijskunde Privaatrecht Staats- en bestuursrecht Internationaal en Europees recht Strafrecht Culturele antropologie Communicatiewetenschap Pedagogiek Politicologie Variatie in publicatiecultuur / meerdere stromingen Criminologie Bestuurskunde Sociologie Ruimtelijke wetenschappen In de bijlage bij deze publicatie vindt u de beschrijving van de publicatie- cultuur per discipline. 2 Alleen voor (sub)disciplines waarbij volgorde van auteurs meestal op volgorde van bijdrage is. Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 17

20 4 Conclusies Het onderzoek naar publicatieculturen heeft de volgende algemene inzichten opgeleverd: 1. Er is zeer veel variatie tussen de vele (sub)disciplines binnen MaGW. Die verschillen hebben zowel betrekking op de aard van de producten als op de manier waarop die producten tot stand komen en worden gewaardeerd. 2. Wat betreft de producten valt op dat in de meeste disciplines het publiceren van artikelen in Engelstalige, gerefereerde tijdschriften hoog wordt gewaardeerd, met uitzondering van een aantal subdisciplines binnen het recht. In sommige (sub)disciplines is dit vrijwel het enige product dat wordt geproduceerd en dus meetelt, maar in veel andere (sub)disciplines worden ook andere producten geproduceerd en zeer gewaardeerd. Dat betreft in de eerste plaats boeken, zowel monografieën en handboeken, maar bijvoorbeeld ook conference proceedings, gerefereerde artikelen in niet-engelstalige tijdschriften, boekbijdragen, annotaties en commentaren of vakpublicaties. 3. Wat betreft productieculturen valt op dat in sommige (sub)disciplines de praktijk is gegroeid om met grotere aantallen coauteurs te werken, die soms zelf geen of slechts een beperkte inhoudelijke bijdrage leveren. In andere disciplines worden artikelen of boeken geschreven door één enkele of hoogstens twee of drie auteurs die dan ieder een substantiële inhoudelijke bijdrage hebben moeten leveren om als auteur vermeld te mogen worden. Dit zorgt voor grote verschillen in de betekenis van het (co)auteurschap en voor forse verschillen in aantallen publicaties. Het vraagt derhalve om grote voorzichtigheid bij een kwantitatieve vergelijking tussen publicatielijsten van individuele aanvragers uit verschillende disciplines. 4. Wat betreft waarderingen valt op dat er grote verschillen kunnen zijn tussen, maar ook binnen, disciplines in de manier waarop bepaald wordt of een tijdschrift een toptijdschrift is, wat de waarde en de hoogte van de impact factor is, of er een brede of smalle range van goede tijdschriften is, en wat de waarde is die bijvoorbeeld aan eerste dan wel laatste auteurschap wordt gehecht. 18 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

21 5. Door de grote verschillen tussen (sub)disciplines zijn generieke indicatoren voor waardering, zoals impact factor, H-index en ISI notering, alleen geschikt voor vergelijkingen binnen (sub)disciplines, maar ongeschikt voor vergelijkingen tussen (sub)disciplines. Zelfs binnen (sub)disciplines dient overigens met de nodige voorzichtigheid naar dergelijke indices te worden gekeken, vanwege de variatie tussen vakgebieden en de gevoeligheid van dergelijke indices. 6. In relatief veel (sub)disciplines worden vakpublicaties in wetenschappelijk opzicht niet of nauwelijks gewaardeerd. In de focusgroepen is door experts benadrukt dat door de sterke focus op publiceren in wetenschappelijke tijdschriften en de relatief lage waardering voor (nationale) vakpublicaties de wetenschap steeds verder af dreigt te komen te staan van de samenleving. Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 19

22 5 Implementatie Om de toepasbaarheid van de resultaten van het onderzoek te testen, wordt tussen januari en juli 2013 een pilot uitgevoerd in een brede beoordelingsronde (Veni). Kenmerk van deze specifieke beoordelingsronde is dat de publicatielijst van de aanvrager een belangrijk beoordelingscriterium vormt. Op basis van het rapport is aan commissieleden informatie verstrekt over de publicatieculturen in de disciplinegroep waarbinnen ze aanvragen beoordelen. Gedurende het hele beoordelingsproces kunnen zij gebruik maken van deze informatie. Aan de commissieleden is verzocht in de beoordeling expliciet rekening te houden met de drie dimensies zoals deze per publicatiecultuur omschreven zijn, en hier in hun argumentatie naar te verwijzen. Een deel van de commissieleden heeft eerder in een beoordelingscommissie zitting gehad, en kan daardoor een vergelijking maken met de situatie waarin nog niet gebruik werd gemaakt van de informatie over publicatieculturen. In de pilot wordt er op toegezien dat commissieleden deze informatie zowel bij aanvragen uit de eigen als uit andere (sub)disciplines gebruiken. Na afloop van de pilot medio juli 2013 vindt een evaluatie plaats. Hierbij zal worden nagegaan in hoeverre de geleverde informatie over publicatieculturen werd gebruikt, en of het materiaal aanpassing behoeft. Indien de evaluatie van de pilot positief is, zal besloten worden naar welke subsidies deze praktijk zinvol uitgebreid kan worden. Bij een negatieve evaluatie, zal gekeken worden op welke punten verdere actie ondernomen kan worden. De beschrijving van publicatieculturen geeft een handvat voor disciplinesensitief beoordelen van een publicatielijst. Er zijn, naast de publicatielijst, meer vormen van output die een rol spelen in de beoordeling van een kandidaat. Daarnaast zijn er nog andere beoordelingscriteria op basis waarvan een onderzoeksvoorstel wordt beoordeeld. Referenten en commissieleden afkomstig uit dezelfde discipline blijven nodig om een inschatting te kunnen maken van het voorstel en de publicatielijst. Een overzicht van publicatieculturen zal op zichzelf niet leidend zijn, maar biedt zodoende wel een ondersteuning voor de beoordeling. 20 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

23 Bijlage: Beschrijvingen publicatieculturen (sub)disciplines MaGW 1 / 2 Micro- en macroeconomie Typen publicaties De publicatiecultuur van micro- en macroeconomie is zeer sterk internationaal georiënteerd, met een focus op het publiceren van artikelen in internationale toptijdschriften. Economen richten zich op toppublicaties: liever één artikel in een toptijdschrift dan veel artikelen in overige tijdschriften. Economen beschikken over het algemeen over relatief weinig publicaties. Publiceren in een toptijdschrift kost veel tijd, circa 2 tot 3 jaar. Het is daarom niet wenselijk om junior onderzoekers af te rekenen als zij nog geen publicaties hebben in de toptijdschriften. Een publicatie in een toptijdschrift getuigt van grote kwaliteit van een jonge onderzoeker. Bij meer ervaren onderzoekers worden meer publicaties in toptijdschriften verwacht. Er is een duidelijke top van circa 5 toptijdschriften binnen de economie, op enige afstand gevolgd door een top van circa 20 goede tijdschriften. De ranking van een tijdschrift in deze top binnen de economie is belangrijker dan de impact factor. De echte toptijdschriften zijn algemene, vakgebiedoverstijgende economische tijdschriften, gevolgd door de excellente field journals voor specifieke vakgebieden, die eveneens een ranking kennen. Het is voor alle economen zeer lastig om te publiceren in de top 5 tijdschriften, ongeacht het vakgebied. Andere typen publicaties, zoals nationale tijdschriftpublicaties of boekpublicaties, tellen niet mee voor de wetenschappelijke waardering van publicatielijsten binnen economie. Auteurschap Publicaties binnen economie tellen meestal 2 of 3 auteurs. De volgorde van auteurs is vrijwel altijd alfabetisch, waarbij de bijdrage van de auteurs vergelijkbaar is. Als de volgorde niet alfabetisch is, heeft de 1 e auteur de grootste bijdrage geleverd. Het is van belang dat onderzoekers ook over publicaties als enig auteur beschikken. Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 21

24 Discussies Op basis van de onderzoeksresultaten lijken er geen discussies te zijn over de publicatiecultuur binnen economie. 3 Econometrie Typen publicaties De publicatiecultuur van econometrie lijkt sterk op de publicatiecultuur van micro- en macroeconomie en is zeer sterk internationaal georiënteerd, met een focus op het publiceren van artikelen in internationale toptijdschriften. Econometristen richten zich op toppublicaties: liever één artikel in een toptijdschrift dan veel artikelen in overige tijdschriften. Econometristen beschikken over het algemeen over relatief weinig publicaties. Publiceren in een toptijdschrift kost veel tijd, circa 2 tot 3 jaar. Het is daarom niet wenselijk om junior onderzoekers af te rekenen als zij nog geen publicaties hebben in de toptijdschriften. Een publicatie in een toptijdschrift getuigt van grote kwaliteit van een jonge onderzoeker. Bij meer ervaren onderzoekers worden meer publicaties in toptijdschriften verwacht. Er is een klein aantal echte toptijdschriften en een wat groter aantal goede tijdschriften. Econometristen publiceren zowel in algemene economische als in statistische tijdschriften. De impact factor van tijdschriften waarin econometristen publiceren is over het algemeen wat lager dan de impact factor van tijdschriften waarin economen publiceren, omdat de econometrie een kleiner vakgebied is. Naast artikelen komen binnen econometrie ook andere typen publicaties voor, zoals boeken, edited volumes, conference proceedings en artikelen in bijvoorbeeld Economische Statistische Berichten, maar hier staat relatief weinig waardering tegenover. Vakpublicaties voor een breder publiek komen nauwelijks voor. De subdiscipline econometrie bestaat uit 2 vakgebieden: econometrie en operations research. Operations research is een relatief klein en specifiek vakgebied binnen de subdiscipline econometrie, maar komt ook daarbuiten voor (als onderdeel van wiskunde faculteiten). Onderzoekers binnen operations research publiceren in andere tijdschriften dan onderzoekers binnen econometrie. Binnen operations research worden bijdragen aan 22 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

25 prestigieuze conference proceedings hoog gewaardeerd en als volwaardige publicatie gezien, terwijl de waardering hiervoor binnen econometrie (veel) lager is. Wanneer een paper binnen operations research is verschenen in conference proceedings, komt het niet meer in aanmerking voor publicatie in een tijdschrift, terwijl dit binnen econometrie wel het geval is. Auteurschap Publicaties binnen econometrie tellen meestal 2 auteurs. De volgorde van auteurs is vrijwel altijd alfabetisch. Het is van belang dat onderzoekers ook over publicaties als enig auteur beschikken. Discussies Er is veel consensus over de publicatiecultuur en de toptijdschriften. Gezien de verschillen tussen publicatiecultuur in de econometrie en operations research is er een discussie over de waardering van bijdragen aan prestigieuze conference proceedings. 4 Bedrijfskunde Typen publicaties De publicatiecultuur van bedrijfskunde kenmerkt zich over het algemeen door een sterke focus op publicaties in internationale peer reviewed (top)tijdschriften. De subdiscipline Bedrijfskunde bestaat uit een aantalvakgebieden (o.a. Finance, Marketing, Strategie, Operations Management, Organisational Behaviour/HRM etc.) die verschillen wat betreft publicatiecultuur. Binnen Finance hebben onderzoekers bij voorbeeld meestal weinig publicaties omdat publiceren in toptijdschriften veel tijd kost (circa 2 tot 3 jaar). In het vakgebied Organisational Behaviour zijn meer publicaties gebruikelijk. Gezien de heterogeniteit binnen bedrijfskunde is er een brede range van toptijdschriften: ieder vakgebied kent zijn eigen toptijdschriften (meestal ca. 1-5 toptijdschriften binnen een vakgebied). Er is binnen de vakgebieden overeenstemming over de belangrijkste toptijdschriften. Er is een beperkt aantal overkoepelende tijdschriften waarin vanuit alle vakgebieden van bedrijfskunde wordt gepubliceerd. Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 23

26 Boeken en bijdragen aan boeken worden binnen de bedrijfskunde over het algemeen nauwelijks gewaardeerd, zowel nationaal als internationaal. Voor senior onderzoekers is het wel belangrijk dat een publicatielijst, naast artikelen in internationale tijdschriften, ook boekpublicaties bij gerenommeerde uitgeverijen bevat. Ook maatschappelijk relevante publicaties, zoals bijvoorbeeld rapporten in opdracht van overheid en banken, worden over het algemeen niet of nauwelijks gewaardeerd bij de beoordeling van de wetenschappelijke kwaliteit van publicatielijsten. Dergelijke vakpublicaties worden, met name voor senior onderzoekers, wel van belang geacht met het oog op valorisatie. Ook artikelen in nationale tijdschriften tellen nauwelijks mee. Auteurschap Tussen de vakgebieden bestaan eveneens verschillen wat betreft het gangbaar aantal auteurs. Wat betreft auteurs is het over het algemeen gebruikelijk dat een publicatie 2 tot 4 auteurs telt, die voornamelijk op volgorde van bijdrage worden genoemd. Single-authored publicaties komen ook voor. Deze worden hoog gewaardeerd, met name in het vakgebied Finance. Discussies Binnen de bedrijfskunde spelen diverse discussies: Discussie over de waarde van de impact factor van tijdschriften. Verschillende bedrijfskundigen die aan het onderzoek hebben meegewerkt, geven aan dat de impact factor van belang is om te bepalen of een tijdschrift een toptijdschrift is, anderen geven aan dat het juist gaat om inhoud en het vernieuwende karakter van publicaties en dat zaken als impact factor van een tijdschrift er niet toe doen of horen te doen. Discussie over de publicatiedruk en de sterke focus op aantallen artikelen in internationale toptijdschriften. In het onderzoek hebben diverse bedrijfskundigen aangegeven dat door de hoge publicatiedruk naar hun mening momenteel te sterk wordt gefocust op aantallen artikelen in internationale toptijdschriften, terwijl het volgens hen vooral van belang is te kijken naar de inhoud en het vernieuwende karakter van publicaties. 24 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

27 Discussie over de waardering van boekpublicaties, nationale publicaties en vakpublicaties. Deze typen publicaties worden momenteel niet of nauwelijks gewaardeerd. Dit wordt door een aantal bedrijfskundigen die aan het onderzoek hebben meegewerkt betreurd. 5 Klinische psychologie Typen publicaties De publicatiecultuur van klinische psychologie is sterk georiënteerd op artikelen in internationale peer reviewed tijdschriften, bij voorkeur met een relatief hoge impact factor binnen de klinische psychologie. Er zijn zowel algemene als specialistische tijdschriften met een relatief hoge impact factor. Er wordt ook wel gepubliceerd in psychiatrische tijdschriften met een relatief hoge impact factor in verhouding tot psychologische tijdschriften. De klinische psychologie telt verschillende tijdschriften die veel toponderzoek publiceren. Er lijkt binnen de klinische psychologie een globale consensus te bestaan over de toptijdschriften. Andere typen publicaties, zoals (bijdragen aan) boeken (Nederlands- of Engelstalig) en publicaties in nationale tijdschriften, komen voor maar tellen wetenschappelijk niet echt mee. Vakpublicaties zijn van belang voor de disseminatie van onderzoeksresultaten, maar hiervoor bestaat nauwelijks wetenschappelijke waardering binnen de klinische psychologie. Auteurschap Multi-authored publicaties zijn het meest gangbaar binnen de klinische psychologie, met name publicaties met 3 of meer auteurs. Over het algemeen staan auteurs op volgorde van bijdrage. Er wordt dan ook met name belang gehecht aan multi-authored publicaties als 1 e auteur en, in mindere mate, aan publicaties als 2 e auteur. Daarnaast komt het steeds vaker voor dat de onderzoeksleider/promotor als laatste auteur wordt genoemd, maar het komt ook voor dat de onderzoeksleider/promotor op volgorde van bijdrage staat. Er bestaat daarom nog variatie in de waarde die aan laatste auteurschap kan worden gehecht. Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 25

28 Discussies Er speelt een aantal discussies binnen de klinische psychologie: Discussie over de betekenis van laatste auteurschap. Momenteel wordt de onderzoeksleider als laatste auteur of op volgorde van bijdrage genoemd. Discussie over kwaliteit versus kwantiteit. Discussie over de waardering voor vakpublicaties. Discussie over het belang van innovatief en grensverleggend onderzoek, waarbij meer aandacht bestaat voor het betoog en het theoretisch kader. 6 Biologische psychologie Typen publicaties De publicatiecultuur van de biologische psychologie is vooral gericht op artikelen in de internationale refereed toptijdschriften. Daarnaast is er waardering voor artikelen in overige refereed internationale tijdschriften. Drie factoren zijn van belang bij de vraag of een tijdschrift een toptijdschrift is: de kwaliteit van de publicaties, de impact factor en de rejection rate. Boeken, monografieën en bijdragen aan boeken worden in de biologische psychologie relatief laag gewaardeerd. Verder kent de biologische psychologie geen nationale tijdschriften. Bij de beoordeling van de kwaliteit van publicatielijsten is zowel kwaliteit (in welke tijdschriften is gepubliceerd) als kwantiteit (aantallen publicaties) van belang. Auteurschap Publicaties in de biologische psychologie tellen vaak relatief veel auteurs. Publicaties met 3 of meer auteurs zijn gangbaar. Vooral het eerste en laatste auteurschap is van belang: de eerste auteur is meestal de postdoc of promovendus, de laatste auteur is meestal de onderzoeksleider. Publicaties met 1 of 2 auteurs komen overigens ook voor binnen de biologische psychologie; dit betreft vaak reviews of beschouwingen. Ook dit type publicatie wordt binnen de biologische psychologie gewaardeerd. De meeste publicaties zijn echter empirisch gedreven en tellen dus relatief meer auteurs. 26 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

29 Discussies Binnen de biologische psychologie lijkt consensus te bestaan over de vraag welke publicaties wel/niet worden gewaardeerd. Er is discussie over de vraag wat belangrijker is: kwaliteit of kwantiteit. 7 Medische psychologie Typen publicaties De publicatiecultuur van de medische psychologie is vooral gericht op artikelen in de internationale refereed toptijdschriften, bij voorkeur in toptijdschriften met een zo hoog mogelijke impact factor. De impact factor moet echter wel worden beschouwd in relatie tot wat gebruikelijk is binnen het specifieke vakgebied. Binnen specifieke vakgebieden is er consensus over de toptijdschriften. Ieder vakgebied heeft een eigen lijst van toptijdschriften. Daarnaast is er waardering voor artikelen in overige refereed internationale tijdschriften. Er wordt binnen de medische psychologie gepubliceerd in zowel medische als psychologische tijdschriften. De impact factor van medische tijdschriften is over het algemeen veel hoger in vergelijking met psychologische tijdschriften. Het streven is om vooral in de medische tijdschriften te publiceren. Niet alle medische tijdschriften staan echter in dezelfde mate open voor onderzoek met een psychologische signatuur, waardoor het voor medisch psychologen in sommige medische vakgebieden moeilijker is om in toptijdschriften te publiceren dan in andere. Boeken en bijdragen aan boeken tellen binnen de medische psychologie nauwelijks mee. Als een monografie een bestseller wordt, is hier waardering voor. Nationale publicaties worden niet gewaardeerd; deze publicaties worden als extra gezien. Publicaties in vaktijdschriften (gericht op een niet-wetenschappelijk publiek), zowel nationaal als internationaal, worden niet gewaardeerd. Auteurschap Single authored publicaties komen niet of nauwelijks voor binnen de medische psychologie, behalve wanneer het reviews betreft. De meeste publicaties tellen relatief veel auteurs. Er is een ontwikkeling gaande naar Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 27

30 meer auteurs per publicatie, zoals in de medische wetenschap gebruikelijk is. Bij de medische tijdschriften is het gebruikelijk om bijvoorbeeld ook de arts en verpleegkundige die bij de dataverzameling een rol hebben gespeeld als coauteur te noemen. Vooral het eerste en laatste auteurschap is belangrijk. De eerste auteur is vaak de promovendus, de laatste auteur is de onderzoeksleider. De tweede auteur is vaak de begeleider van de eerste auteur. De volgorde van de overige auteurs is vaak op volgorde van bijdrage. Discussies Er is binnen de medische psychologie niet of nauwelijks discussie over de publicatiecultuur. Er is enige discussie over de waarde van het publiceren in vaktijdschriften. 8 Ontwikkelingspsychologie Typen publicaties In het onderzoek zijn voor de ontwikkelingspsychologie uitsluitend gegevens beschikbaar uit de online vragenlijst. Er konden namens de ontwikkelingspsychologie geen experts deelnemen aan de telefonische interviews en de focusgroepen. De resultaten van de online vragenlijst laten zien dat vooral artikelen in internationale peer reviewed tijdschriften hoog gewaardeerd worden binnen de ontwikkelingspsychologie. Artikelen in refereed internationale toptijdschriften worden het hoogst gewaardeerd. Binnen de ontwikkelingspsychologie lijkt er relatief weinig waarde te worden gehecht aan boeken, artikelen in nationale tijdschriften en boeken onder redactie. Vroeger was er meer waardering voor boeken en boekbijdragen, tegenwoordig is er meer waardering voor artikelen in internationale peer reviewed tijdschriften. Auteurschap Artikelen in internationale (top)tijdschriften met 1 of 2 auteurs worden relatief hoger gewaardeerd dan artikelen met 3 of meer auteurs. Binnen de ontwikkelingspsychologie is daarnaast de auteursvolgorde van belang. Er 28 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

31 wordt vooral veel waarde gehecht aan 1 e auteurschap. Over de waarde die aan laatste auteurschap wordt gehecht bestaat discussie. Beoordeling publicatielijsten Ontwikkelingspsychologen geven aan dat zij bij het beoordelen van de kwaliteit van publicatielijsten het meeste belang hechten aan het aantal multi-authored publicaties als 1 e auteur, de impact factor van tijdschriften, het aantal multi-authored publicaties als laatste auteur, de citatie index van de auteur en het aantal multi-authored publicaties als 2 e auteur. Daarnaast worden de originaliteit / innovatieve waarde van het onderzoek en de inhoud van publicaties als belangrijke factoren genoemd die meewegen bij de beoordeling van publicatielijsten. Het aantal coauteurs en de uitgeverij van boeken staan qua belang onderaan de lijst van ontwikkelingspsychologen wat betreft kenmerken die een rol spelen bij de beoordeling van publicatielijsten. Discussies Er is discussie over de betekenis van laatste auteurschap. Er is discussie over de waarde van de citatie-index. 9 Psychonomie en cognitieve psychologie (incl. psychometrie) Typen publicaties De publicatiecultuur van psychonomie en cognitieve psychologie is sterk gericht op publicaties in internationale toptijdschriften met een zo hoog mogelijke impact factor. Naast impact factor is ook de reputatie van een tijdschrift van belang. Binnen de subdiscipline zijn er vakgebieden die verschillen wat betreft de tijdschriften waarin wordt gepubliceerd en de impact factoren. De impact factor van tijdschriften in het vakgebied neuro is bijvoorbeeld relatief hoog. Boeken/monografieën, tekstboeken en boekbijdragen zijn minder gangbaar en tellen nauwelijks mee als wetenschappelijke output binnen psychonomie en cognitieve psychologie, maar geven wel aanzien in het veld. Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 29

32 Voor overige publicaties, zoals patenten, abstracts en readings in proceedings en vakpublicaties, is er nauwelijks waardering; deze publicaties worden als extra gezien. Binnen sommige vakgebieden binnen psychonomie en cognitieve psychologie worden ook onderzoeksproducten gepubliceerd, zoals therapieprogramma s en tests. De waardering voor dit type publicaties lijkt toe te nemen. Een andere ontwikkeling in de publicatiecultuur is dat de focus in de afgelopen jaren is verbreed van gedragsonderzoek naar hersenonderzoek. Hierdoor wordt er steeds meer in andersoortige tijdschriften (hersentijdschriften) gepubliceerd, die over het algemeen een hogere impact factor hebben. Auteurschap Wat betreft aantallen auteurs is het gangbaar om met 3 tot 5 auteurs te publiceren. Single authored publicaties komen zelden voor. De volgorde van auteurs is op volgorde van bijdrage. Binnen psychonomie en cognitieve psychologie wordt vooral waarde gehecht aan 1 e, 2 e en laatste auteurschap. De 1 e auteur heeft de grootste bijdrage aan een artikel geleverd, de laatste auteur is promotor/onderzoeksleider. Overigens verschilt de waarde die aan 2 e auteurschap wordt gehecht tussen verschillende vakgebieden binnen psychonomie en cognitieve psychologie. Zo wordt hier binnen neuro geen waarde aan gehecht, terwijl dit binnen andere vakgebieden wel het geval is. Discussies Binnen de psychonomie en cognitieve psychologie spelen de volgende discussies: Discussie over de waardering van vakpublicaties. Betreurd wordt dat dit type publicaties nauwelijks worden gewaardeerd, terwijl het als plicht wordt gezien om te schrijven voor het klinische veld. Discussie over kwaliteit versus kwantiteit. 30 Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

33 10 Sociale en organisatiepsychologie Typen publicaties De publicatiecultuur binnen sociale en organisatiepsychologie is sterk internationaal georiënteerd. De focus ligt op het publiceren van artikelen in peer reviewed internationale tijdschriften, bij voorkeur in toptijdschriften met een zo hoog mogelijke impact factor. Zowel kwaliteit als kwantiteit zijn van belang. Hierbij moet worden opgemerkt dat het lastiger is om te publiceren over onderzoeksresultaten die de hypothesen niet bevestigen, waardoor het aantal publicaties niet altijd een indicatie geeft van de kwaliteit van een onderzoeker. Voor onderzoekers die nieuw, innovatief onderzoek doen maar geen bevestiging vinden, is het vele malen lastiger om resultaten te publiceren. De waardering voor een artikel hangt af van de impact factor van een tijdschrift in relatie tot het gebruikelijke binnen een vakgebied. De tijdschriften waarin wordt gepubliceerd, verschillen tussen de sociale psychologie en de organisatiepsychologie. Algemene tijdschriften hebben over het algemeen een hogere impact factor dan specialistische tijdschriften, maar per vakgebied zijn er vaak één of twee specialistische tijdschriften met een hoge impact. Naast internationale artikelen komen andere typen publicaties voor, met name bij ervaren wetenschappers die zich reeds hebben bewezen. Dit zijn bijvoorbeeld overzichtsartikelen, een theoretisch artikel in een edited volume, een boek onder redactie, een special issue van een tijdschrift of eventueel een monografie. Dergelijke publicaties komen voor náást internationale artikelen en worden relatief minder gewaardeerd. Daarnaast komen vakpublicaties over toegepaste thema s voor, zoals hoofdstukken in boeken, artikelen in nationale tijdschriften (zonder peer review) of bijdragen aan onderwijsboeken. Dergelijke publicaties worden niet meegewogen in het oordeel over de wetenschappelijke kwaliteit van een publicatielijst, maar zijn voor de maatschappelijke relevantie van de sociale en organisatiepsychologie van belang. Auteurschap Publicaties tellen vrijwel altijd meerdere auteurs, waarbij 3 à 4 auteurs gangbaar is. Publicaties als enig auteur komen zelden voor. Het meeste belang wordt gehecht aan 1 e auteurschap: de 1 e auteur heeft vrijwel Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW 31