!!!!!!!! Van eenzaamheid naar samenleven! Actieplan bestrijding eenzaamheid 65+! !!! !!!!!!!!!!!!!! Enkhuizen, 10 december 2013!

Transcriptie

1 Van eenzaamheid naar samenleven Actieplan bestrijding eenzaamheid 65+ Enkhuizen, 10 december 2013

2 Inleiding: het gaat gebeuren Enkele honderden ouderen in Enkhuizen zijn matig of ernstig eenzaam. Dit kan en mag niet langer. Dat vinden heel veel mensen in onze gemeente. Daar ben ik trots op. Want op 12 september 2013 zijn zo n vijftig mensen en organisaties aanwezig geweest tijdens de Eenzaamheid(S)top om de grootste knelpunten en oplossingen rond eenzaamheid bij ouderen in kaart te brengen. Daarna zijn maar liefst zeven werkgroepen aan de slag gegaan om de oplossingen uit te werken tot voorstellen. Dit actieplan is een bundeling van alle voorgenomen activiteiten. Wat betekent dit concreet? We gaan in Enkhuizen veel beter bekend maken waar mensen met hun eigen eenzaamheid of de signalen over eenzaamheid bij anderen terecht kunnen. Vrijwilligers en professionals komen, onder regie van degene om wie het gaat, bijeen om oplossingen te bespreken. Dat doen ze vanaf 2014 ook structureel over signalen in de wijk en over de afstemming van hun aanbod. Nieuwe trainingen worden aangeboden om de hulpverlening aan eenzame ouderen te verbeteren, terwijl ook de huisartsen in onze gemeente makkelijker en beter hun signalen kunnen delen. Er komt een nieuwe, toegankelijke sociale kaart voor alle verwijzers. Tot slot komen er vanaf januari 2014 twee huiskamers in onze gemeente die wekelijks open staan voor mensen voor wie sociale contacten minder vanzelfsprekend zijn. Wat een mooie resultaten Ook in 2014 zal de gemeente Enkhuizen de regie voeren en deels delegeren aan onze welzijnsorganisatie Welwonen. In nauwe samenwerking met hen en alle betrokkenen doen wij er vervolgens alles aan om de hier gepresenteerde plannen tot een succes te maken. Wat dat betreft is dit actieplan niet het einde, maar het begin van een nieuwe tijd. Een periode waarin we, meer dan ooit tevoren, zullen bouwen op de kracht van onze inwoners, vrijwilligers- en professionele organisaties. Daar heb ik alle vertrouwen in. Ik dank iedereen hartelijk voor hun inspanningen: de leden van de kerngroep, de deelnemers aan de Eenzaamheid(S)top en de leden van alle werkgroepen. Ik wens u veel succes bij de uitvoering Enkhuizen, 10 december 2013, [handtekening] Marcel Olierook wethouder

3 Bereikbaarheid en afstemming Probleem 1. Individuele mensen, vrijwilligers, professionals en organisaties weten vaak niet waar ze terecht kunnen met (signalen rond) eenzaamheid. 2. Er is behoefte aan regie, zicht op de vraag, oplossingen en afspraken over ieders rol daarbij. Oplossing 1. Mensen met eenzaamheidsproblemen of mensen die eenzaamheid bij anderen signaleren kunnen op werkdagen tussen uur terecht bij Welwonen via of 2. Voor individuele vragen komt een afstemmingsoverleg (clientniveau). De persoon geeft zelf aan wie hij/zij bij het afstemmingsoverleg wil betrekken, is ook zelf aanwezig en waar mogelijk regievoerder. Het is overleg met betrokken, dus met professionals en ook met vrijwilligers. De werkwijze één gezin, één plan dient als uitgangspunt. 3. Zorg- en welzijnsorganisaties komen samen in een afstemmingsoverleg (collectief niveau). Dit overleg vindt vier keer per jaar plaats. Signalen in de wijk, complexe casuïstiek en afstemming over werkwijze en aanbod zijn onderwerpen van gesprek. Mensen maken kennis met de werkwijze en het aanbod van andere organisaties, zodat zij gestimuleerd worden naar andere oplossingen te kijken. Activiteiten coordinator werkgroep stemt de integratie van dit plan van aanpak in wijkteam Pilot Plan Noord af met dat wijkteam in januari Wijkteam Pilot Plan Noord zorgt voor ingegratie van dit plan van aanpak in hun taken in februari en maart Wijkteam Pilot Plan Noord zorgt vervolgens voor uitvoering van hun aangevulde taken in april 2014 en verder. Voorwaarden Het gaat om organisaties zoals: Welwonen, AMW Enkhuizen, GGD (inclusief Vangnet en Advies), GGZ, Omring, Wilgaerden, Bureau Jeugdzorg, politie (wijkagenten), MEE Noordwest-Holland, etcetera. Het overleg moet geleid worden door onafhankelijk voorzitter/coördinator, bijvoorbeeld opbouwerker Welwonen Het initiatief richt zich op alle doelgroepen (niet alleen mensen met eenzaamheidsproblematiek); Professionals worden desgewenst geschoold om bepaalde problematiek (zoals eenzaamheid) te herkennen en hier mee om te gaan (zie werkgroep training ) Organisaties nemen deel vanuit eigen middelen, omdat het meerwaarde biedt voor de eigen werkprocessen; Vrijwilligers en professionals zijn bereid mee te denken over de vorm van samenwerking. Meer informatie Coördinatie via Simone Botman, MEE, , sbotman@meenwh.nl

4 Bekendheid geven aan meldpunt Probleem Schaamte kent veel facetten en kan de oorzaak zijn van gebrek aan sociaal contact. Eenzaamheid ligt bijvoorbeeld op de loer als mensen het niet de moeite vinden hulp te vragen, niet durven toe te geven dat het niet meer gaat, lichamelijke gebreken hebben of alleen zijn achtergebleven en gewend waren via hun partner meegenomen te worden. Deze mensen kunnen tussen wal en schip vallen. Oplossing Het eenzaamheidsdmeldpunt in Enkhuizen moet goed en blijvend bekend zijn. Dit geldt voor individuele mensen én voor iedereen die kan signaleren. Denk aan: huisartsten, praktijkondersteuners, fysiotherapeuten, mantelzorgers, huishoudelijke hulpen, buren, kerken, wijkagent en vele anderen. Activiteiten deze werkgroep ontwikkelt een publiciteitscampagne in januari tot en met maart Bij de voorbereiding van deze campagne wordt omschreven wat hiervoor nodig is, wat de kosten zijn en wanneer wat gaat plaatsvinden. de werkgroep zoekt hierin de samemwerking op met de communicatieadviseur van Welwonen. De campagne zal vanaf april 2014 door de werkgroep worden uitgevoerd. Randvoorwaarden de publiciteitscampagne is meerjarig en gaat via meerdere kanalen De campagne wordt aangestuurd door de werkgroep. Deze doet ook de coördinatie De werkgroep heeft helder omschreven wat de boodschap is (schaamte of eenzaamheid). De werkgroep is op de hoogte van de verschillende media en websites waar zij gebruik van kunnen maken Budget vanuit betrokken organisaties, via fondsenwerking, via de beursvloer en mogelijk deels vanuit Wmo. Meer informatie coordinatie via E. Dangermond, UVV, , HULPVRAAG Wie wil helpen bij de uitvoering?

5 Regie bij de gemeente Probleem Het is voor veel mensen niet duidelijk is wie de regie heeft over de bestrijding van eenzaamheid. Dit maakt het lastig voor mensen en organisaties om effectief en efficiënt de eenzaamheid te helpen bestrijden. Oplossing Afgesproken is dat de gemeente Enkhuizen de regie heeft. Deze kan (delen van) de regie laten uitvoeren door partners, bijvoorbeeld Welwonen, als onafhankelijke Enkhuizer welzijnsorganisatie. Nadrukkelijk gaat het alleen om de regie en niet om de uitvoering. Die ligt bij Enkhuizer burgers en organisaties. Activiteiten De gemeente maakt haar regierol beter bekend bij alle partners, inclusief de onderdelen die ze door partners laat uitvoeren. Meer informatie De gemeente wordt voor dit dossier vertegenwoordigd door Olga Slagter, beleidsambtenaar van de gemeente Enkhuizen. en

6 Training vraagverheldering en netwerkversterking Probleem In contact met eenzame ouderen is het belangrijk aanwezig te zijn, of present. Maar dat is niet voldoende om de situatie goed te kunnen begrijpen en passende ondersteuning of oplossingen aan te reiken. Vrijwilligers en professionals zijn niet altijd voldoende geschoold. Het doel is daarom om vrijwilligers te trainen om eenzame mensen te activeren en te begeleiden bij het opbouwen van een sociaal netwerk. Oplossing De reeds bestaande trainingen Netwerkcoaching van Steunpunt Zorg voor Welzijn en Vraagverheldering van Vrijwilligerspunt worden samengevoegd en aangeboden in Enkhuizen. Activiteiten Steunpunt Zorg voor Welzijn en Vrijwilligerspunt zullen in gezamelijk overleg de trainingen samenvoegen in januari en februari 2014 De werkgroep omschrijft het aanbod (inclusief doelgroep, doelstelling, opzet, data, tijden, locatie) in januari en februari 2014 In maart maakt de werkgroep het trainingsaanbod bekend de doelgroep De aanmeldingen worden vervolgens geregistreerd Vanaf april 2014 verzorgt de werkgroep de training. In september 2014 vind een evaluatie van de traning plaats De training aanpassen en opnieuw geven Randvoorwaarden het is van belang dat de werkgroep zicht heeft op de kosten van de training de kosten moeten gedekt worden vanuit de bestaande middelen van de betrokken organisaties. Waar nodig wordt er gezocht naar middelen via bijvoorbeeld fondsenwerving De werkgroep heeft zich op de doelgroep en weet de doelgroep te bereiken Meer informatie coordinatie via M. van der Zee, Welwonen

7 Huisartsen in stelling brengen Probleem Huisartsen kunnen eenzaamheid nog beter signaleren en de eenzaamheid die wordt gesignaleert nog beter doorverwijzen. Terwijl ze vanuit hun rol wél degene zijn die vrijwel alle mensen periodiek spreken. Oplossing Wijkverpleegkundigen van de verschillende aanbieders maken in onderling overleg goed en blijvend bekend bij alle huisartsen in Enkhuizen dat zij vanuit doorverwijzing door de huisarts en/of op basis van signalen in actie kunnen komen. Dit valt onder de signalerende taken van de wijkverpleegkundige. Na een huisbezoek stemt de wijkverpleegkundige af met de huisarts om tot een complete, gefundeerde diagnose te komen en een eventueel behandel-/zorgtraject in gang te zetten. NB: de wijkverpleegkundige werkt integraal, vanuit de eigen kracht van mensen, heeft een nauwe band met de sociale kaart en kent gespreks- en gedragstechnieken voor maximaal resultaat. Activiteiten De werkgroep, waarin de Omring en Buurtzorg in vertegenwoordigd zijn, initieert gesprekken met alle huisartsen van Enkhuizen. Aan bod komen: problematiek rond eenzaamheid in Enkhuizen; de rol van verschillende hulpverleners; doorverwijzing en terugkoppeling. Dit zal gebeuren in de periode januari tot en met maart 2014 De werkgroep activeert alle Enkhuizer wijkverpleegkundigen om contact met de gehele sociale kaart te onderhouden. Dit zal in april en mei 2014 gebeuren De werkgroep spreekt met de huisartsen en wijkverpleegkundigen af dat zij onderling afstemmen hoe ze doorverwijzing en terugkoppeling vormgeven. Dit zal de eerste helft van 2014 plaatsvinden. Vervolgens, vanaf de tweede helft van 2014, is er regulier overleg tussen de verschillende aanbieders van wijkverpleging en de huisartsen van Enkhuizen Randvoorwaarden Een goede sociale kaart (via andere werkgroep) Inzet van het product Advies, Instructie en Voorlichting, waarmee organisaties wijkverpleegkundigen tot vier keer per jaar kosteloos een huisbezoek aan cliënten kunnen afleggen. een regulier overleg en afstemming met de verschillende aanbeiders van wijkverpleging de huisartsen dienen de nut en noodzaak van dit plan van aanpak in te zien. Meer informatie coordinatie via J. Roelofsen, Omring, ,

8 Sociale kaart voor verwijzers Probleem Verwijzers weten onvoldoende (volledig) waar zij ondersteuning bij eenzaamheidsproblematiek kunnen vinden. Oplossing Er komt een betere, duidelijker, zichtbaarder en duurzame digitale sociale kaart. Deze moet in maart 2014 gereed zijn. Hij wordt vraaggericht opgesteld, maakt gebruik van stroomschema s en is alleen gericht op verwijzers (vrijwilligers en professionals). Activiteiten Werkgroep samenstellen (Simone Onneweer en Dick Hage; deadline ) Coördinator/bewaker kiezen (inclusief plaatsvervanger) in december 2013 Onderzoeken wat de beste manier is van presenteren van de sociale kaart in digitale vorm, via de website van de gemeente Enkhuizen en Welwonen via een stroomschema. Dit gebeurt in januari 2014 De werkgroep inventariseren in januari en februari 2014 er nu is aan aanbod en hoe dat gebundeld kan worden; De werkgroep schrijft instanties aan in maart 2014; de eerste versie is in april 2014 beschikbaar Voorwaarden Deelname van relevante partijen. Gebruik maken van bestaande sociale kaarten (bijvoorbeeld de gele pagina s Gemeentegids, sociale kaart MEE] de mogelijke kosten moeten worden ingeschat en financieringbronnen daarvoor gezocht. rganisaties stellen een link beschikbaar naar deze sociale kaart, zodat alle organisaties dezelfde informatie presenteren en zij zich gezamenlijk verantwoordelijk voelen. HULPVRAAG Wie wil helpen bij de uitvoering?

9 Huiskamers voor iedereen Probleem Niet iedereen heeft voldoende sociale vaardigheden om makkelijk sociaal contact te maken en te onderhouden. Oplossing Elke buurt van Enkhuizen krijgt een huiskamer. Zo n huiskamer staat open voor iedereen, dus ook (en juist) voor mensen die niet zo makkelijk contact met anderen leggen. De huiskamer is laagdrempelig en biedt de gelegenheid voor ontmoeting. Te starten in Enkhuizen Noord; later in mogelijk in het centrum van Enkhuizen. Activiteiten Vanaf januari 2014 vindt de herstart plaats van de huiskamer bij Wieke de Geus, Kavesloot 10 in de Kadijken. Elke donderdag tussen en uur kunnen mensen komen eten, met vooraf en na afloop vanzelfsprekend de ruimte voor gezelligheid en gesprek. Vanaf januari 2014 start Aly Vos op maandagochtend tussen en uur haar huiskamer, Abelenstraat 3, Enkhuizen. Bespreken met Wijkteam (Judith Sanstra, Welwonen) Persberichten schrijven (Aly Vos; december 2013) Plaatsing persberichten verzorgen (Judith Stanstra en/of Mariska van der Zee (Welwonen). Buurtbrief schrijven (Aly) Evaluatie (maart 2014) Opstarten andere huiskamers in Enkhuizen (zeker ook in de binnenstad). Randvoorwaarden het is van belang dat betrokkenen (doelgroep en organisaties) op de hoogte zijn. de aanbieders van de huiskamers zijn voldoede op hun taak voorbereid en kunnen goed grenzen aangeven. Meer informatie Coordinatie via A. Vos, aa.vos@quicknet.nl.

10 Colofon Foto voorpagina: Therese Flanagan, photographerpandora Leden werkgroepen [plus organisaties achter naam] Bereikbaarheid Simone Botman, MEE Meldpunt Elly Dangermond (uvv) Ingrid Broekman (zorgloket gemeente Enkhuizen) Marja Zweerts (organisatie) Judith Karreman (uvv) samenwerking: Olga Slagter, gemeente Enkhuizen en M van derzee (welwonen) Traning: M. van der Zee (Welwonen), E. Weel (Steunpunt Zorg voor Welzijn) M. Vos (Vrijwilligerspunt) huisartsen: J. Roelofsen (omring) Linda Schoen (Omring) A. Deen-Ramkema (anbo) sociale kaart: S. Onneweer (Woonzorg Nederland) en D. Hage (wmo-raad) Huiskamers: A. Vos, Wieke de Geus, Marianne Rinkel (Buurtzorg NL) J. Sanstra (Welwonen) en M. van der Zee (Welwonen) Bereikbaarheid Meldpunt Samenwerking Training Huisartsen Sociale kaart Huiskamers Wieke de Geus Aly Vos Marianne Rinkel Coördinatie en regie: Olga Slagter (gemeente Enkhuizen) Kerngroep: Elly Dangermond (UVV en Seniorenoverleg Enkhuizen), Ali Deen- Ramkema (Anbo), Mariska van der Zee (Welwonen) Advies en begeleiding: Hugo van den Beld, hugovandenbeld.nl Met dank aan: CoalitieErbij (Arie Ouwerkerk, Kim Roozendaal)