Toeristisch-Recreatief Beleid. Gemeente Woensdrecht

Transcriptie

1 Toeristisch-Recreatief Beleid Gemeente Woensdrecht

2 Toeristisch-Recreatief Beleid Gemeente Woensdrecht Dit rapport is in opdracht van en in samenwerking met de gemeente Woensdrecht geschreven door Bureau BUITEN, Bureau voor Economie & Omgeving. Auteurs: Ir. Anneke van Mispelaar en Lieke van der Westen MA, Bureau BUITEN Eefje Nuijten, Gemeente Woensdrecht Contactgegevens: BUITEN, Bureau voor Economie & Omgeving Achter Sint Pieter 3512 HT Utrecht Hoogerheide / Utrecht, januari

3 3

4 Inhoudsopgave Pagina 1 Inleiding Doelstelling Uitgangspunten Werkwijze 7 2 Interne en externe analyse Interne analyse Externe Analyse 10 3 Scenario s Scenario s Voorkeursscenario 17 4 Ontwikkelvisie Visie en missie Doelstellingen Inzet capaciteit en middelen 22 5 Ruimtelijke uitwerking 23 Bijlagen 32 Bijlage 1: Verblijfsrecreatief aanbod gemeente Woensdrecht 33 Bijlage 2: Dagrecreatief aanbod gemeente Woensdrecht 34 Bijlage 3: Agrarische bedrijven met verbreding, Noord- Brabant 37 Bijlage 4: Scenario s 39 Bijlage 5: Motiefgroepen en inrichting van groengebieden 45 Bijlage 6: Product Markt Combinaties Brabantse Wal 46 Bijlage 7: Structuurvisie Noord-Brabant (selectie) 47 4

5 5

6 1 Inleiding 1.1 Doelstelling De Gemeente Woensdrecht actualiseert haar Toeristisch- Recreatief Actieplan (TRAP) uit Daarbij moeten strategische keuzes gemaakt worden over het ambitieniveau, de beoogde doelgroepen, de beleidsstrategieën en de thema s. Deze keuzes worden gemaakt in dit Toeristisch- Recreatief Beleid. De doelstelling van dit nieuwe toeristisch- recreatief beleid is tweeledig, namelijk: het ontwikkelen van een eigen identiteit en karakteristiek van het gemeentelijke en regionale product ten behoeve van de promotie van Woensdrecht in Brabantse Wal verband dat zich waar mogelijk onderscheid van andere regio s en het creëren van een samenhangend toeristisch recreatief aanbod in de gemeente Woensdrecht. Op deze manier wordt de gemeente Woensdrecht aantrekkelijker voor de toerist en recreant, wat leidt tot meer bezoek en verblijf, langer verblijf en een toenemende economische betekenis van de toeristisch-recreatieve sector. De tweede stap is het opstellen van een concreet actieplan, met een projectenlijst. De projecten worden na vaststelling van het Toeristisch-Recreatief Beleid uitgewerkt aan de hand van het instrumentarium waarover de gemeente beschikt: promotionele, ruimtelijke, organisatorische en financiële instrumenten. 1.2 Uitgangspunten Het nieuw te ontwikkelen toeristisch-recreatief beleid moet voldoen aan een aantal beleidsmatige randvoorwaarden. Zo is de rol van de gemeente Woensdrecht faciliterend. De gemeente is een ondersteuning van het toeristisch-recreatief veld en zorgt er in dat kader voor dat de gewenste ontwikkelingen worden uitgevoerd. Vanzelfsprekend moet het beleid passen binnen het landelijk, provinciaal en gemeentelijk beleid. Verder zijn de onderstaande uitgangspunten voor het Toeristisch recreatief Beleid en Actieplan vastgesteld door de raad. De toeristische visie: Actieve recreatiegemeente, waar allerlei vormen van actieve recreatie kunnen plaatsvinden zoals sportieve, educatieve en creatieve recreatie. In Woensdrecht kunnen recreanten en toeristen genieten van de schoonheid van de Brabantse Wal. Profilering: Woensdrecht, de groene gemeente op de Brabantse Wal! Pijlers toeristisch- recreatief beleid: Woensdrecht Wielergemeente Landschappelijke en natuurwaarden van de Brabantse Wal Wandelen en fietsen op de Brabantse Wal Streekproduct de Brabantse Wal Asperge Grenspark de Zoom/ Kalmthoutse Heide Toerisme en recreatie in het buitengebied: Keuze voor term plattelandstoerisme. Omvat alle vormen van marktgerichte recreatie en toerisme waarbij de beleving van het platteland centraal staat Niet noodzakelijk verbonden aan een agrarisch bedrijf Mag geen afbreuk doen aan natuurwaarden 6

7 Het stimuleren van horeca bij toeristisch- recreatieve activiteiten door vergroten van mogelijkheden Verblijfsaccommodatie: onderzoeken mogelijkheden voor ontwikkeling verblijfsrecreatie (met name groepsaccommodatie) stimuleren van verblijfsaccommodatie in kernen geen mogelijkheden creëren in woonwijken Dagrecreatie: Grootschalige dagrecreatie is mogelijk, maar moet passen binnen het bestaande aanbod, en Mag geen afbreuk doen aan natuur- en landschappelijke waarden. 1.3 Werkwijze In voorbereiding op de realisatie van dit Toeristisch Recreatief Beleid zijn een aantal werkzaamheden verricht. Zo is op 6 januari 2009 een brainstormsessie gehouden met een vertegenwoordiging van de gemeenteraad. Op basis van die bijeenkomst zijn uitgangspunten vastgesteld voor het nieuwe beleid. Verder heeft een analyse plaatsgevonden van het aanbod met een SWOT (sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen) als resultaat. Deze SWOT-analyse is in hoofdstuk 2 van de deze notitie verder uitgewerkt. Om keuzes ten aanzien van toeristische ontwikkelingsrichting en ambitieniveau helder te krijgen zijn vervolgens drie mogelijke ontwikkelingsrichtingen (scenario s) met strategische thema s uitgewerkt (hoofdstuk 3). De uiteindelijk gekozen ontwikkelrichting bestaat uit elementen van de verschillende scenario s, waarbij het ambitieniveau en de keuze voor de strategische thema s bepalend zijn. In hoofdstuk 4 is de gekozen ontwikkelrichting vertaald in een visie, missie, doelstellingen en beleidsinstrumenten. Hoofdstuk 5 beschrijft de ruimtelijke consequenties van het nieuwe beleid in relatie tot het bestemmingsplan Buitengebied. 7

8 2 Interne en externe analyse Dit hoofdstuk bevat een SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) analyse. Allereerst wordt ingegaan op sterke en zwakke punten van het toeristisch-recreatief aanbod. Vervolgens worden de kansen en bedreigingen voor toerisme en recreatie in beeld gebracht. Dit hoofdstuk sluit af met tabel 2.5 waarin een totaaloverzicht wordt gegeven van de SWOT-analyse. 2.1 Interne analyse Het toeristisch recreatief aanbod bestaat uit het verblijfsrecreatieve aanbod, het dagrecreatieve aanbod en het toeristisch- recreatieve kader. Dit alles bouwt voort op de landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten die de gemeente Woensdrecht biedt. Een belangrijke sterkte van het toeristisch-recreatief product van Woensdrecht is de Brabantse Wal en de daarbij horende landschappelijke variatie, bos-, heide- en natuurgebieden, waaronder het Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide. Deze aantrekkelijke groene en rustige omgeving oefent een grote aantrekkingskracht uit op recreanten en toeristen uit de gemeente zelf, de regio en van verder weg. Verblijfsrecreatief aanbod Woensdrecht heeft een divers aanbod accommodaties: hotels, B&B, campings, recreatieparken, naturistencamping, waarmee verschillende doelgroepen worden bediend. Hiernaast is ook de locatie en ligging van de accommodaties en nabije prachtige natuurgebieden een belangrijk sterk punt. De kwaliteit van het aanbod is echter wisselend. Een groot gedeelte van het aanbod bestaat uit vaste staanplaatsen op campings, midicampings en recreatieparken. Het sterk punt van de vaste staanplaatsen is dat zij voor financiële zekerheid voor ondernemers zorgen en voor herhaalbezoek van toeristen. Van belang is wel dat er voldoende toeristenplaatsen aangeboden worden, zodat ook nieuwe toeristen kennis kunnen maken met het gebied. Het aantal overnachtingen in 2008 was ruim , waarvan ruim driekwart plaatsvond op recreatieparken, campings, midi-campings en minicampings. Het aantal overnachtingen in hotels is beperkt. Een analyse van de ontwikkeling van het aantal overnachtingen in de afgelopen jaren is door de wijze waarop de heffing van de toeristenbelasting plaatsvindt (op basis van forfaitaire aantallen) niet mogelijk. Bijlage 1 biedt een overzicht van het aantal bedrijven en overnachtingen in Figuur 2.1 Aantal overnachtingen in procenten Aantal Overnachtingen (in %) 4% 7% 1% 11% Hotels B&B Particuliere woning/ kamer Camping 16% Midi-camping 55% Minicamping 4% 2% Recreatiepark Overig 8

9 Dagrecreatieve voorzieningen Over het algemeen heeft Woensdrecht een goed aanbod van dagrecreatieve voorzieningen, uiteenlopend van attracties en bezienswaardigheden tot evenementen en routegebonden recreatie (zie voor een overzicht bijlage 2). De openingstijden van de attracties en bezienswaardigheden en het aanbod cultuurhistorische en educatieve bezienswaardigheden zijn echter enigszins beperkt. Daarnaast is het dagrecreatief aanbod vooral gericht op volwassen. In het aanbod evenementen valt het aantal (grote) wielerevenementen op. Daarnaast is een groot aantal evenementen gericht op actieve recreatie. Woensdrecht heeft een goede basisstructuur voor routegebonden recreatie, met vele bewegwijzerde en beschreven routes voor wandelen en fietsen. Ook lopen verschillende nationale en internationale langeafstandsroutes door Woensdrecht. Voor wandelen zijn dit het Grenslandpad en de Grand Randonnée Amsterdam Parijs. De langeafstandsfietsroutes die door Woensdrecht gaan zijn de Schelde Rheinroute en de Stedenroute (Amsterdam Brussel). Woensdrecht is verder aangesloten op het fietsknooppuntensysteem en zal in 2013 tevens aangesloten zijn op het wandelknooppuntensysteem dat in 2012 door SES West- Brabant wordt ontwikkeld. Zwakkere punten van de recreatieve routestructuur in Woensdrecht zijn het ontbreken van vrij liggende paden, verbindingen tussen de kernen en MTBpaden. Het aantal faciliteiten voor leisure en sport is relatief groot en een groot aantal is tevens met slechtweer te bezoeken. Het merendeel van de faciliteiten bevindt zich in Recreatiepark Familyland. Het winkelaanbod in Woensdrecht is beperkt, met uitzondering van het aanbod in Putte en Hoogerheide. In Putte zijn de winkels tevens op zondag geopend. Opvallend is wel dat Woensdrecht het grootste aantal landbouw bedrijven met boerderijverkoop van de provincie Noord- Brabant heeft (zie bijlage 2). Toeristisch- recreatief kader Woensdrecht is gelegen nabij grote toeristische markten als Antwerpen, Zeeland en regio Rotterdam. De regio Rotterdam is voornamelijk interessant door het grote aantal potentiële bezoekers. De ligging nabij de grens met Vlaanderen is interessant voor zowel het aantrekken van Nederlandse recreanten als voor het aantrekken van Vlaamse gasten. Een uitstapje naar het buitenland heeft een meerwaarde ten opzichte van andere binnenlandse bestemmingen. Bezoekers onderweg naar Zeeland zouden verleid kunnen worden om enkele dagen in Woensdrecht te verblijven. Aantrekkelijk zijn verder de aanwezigheid van (grote) aaneengesloten en aantrekkelijke natuurgebieden en de grote landschappelijke variatie. Minder goede punten zijn de beperkte toegankelijkheid van natuur door privébezit en de bereikbaarheid van Woensdrecht met het openbaar vervoer. 9

10 2.2 Externe Analyse Nationale trends en ontwikkelingen hebben invloed op de ontwikkeling van de toeristische markt. Maar ook beleid dat op provinciaal of regionaal niveau wordt gemaakt biedt kansen en bedreigingen. De belangrijkste trends en ontwikkelingen die van invloed zijn op de vraag en het aanbod in Woensdrecht zijn hier beschreven. Vraag Toeristen en recreanten stellen hoge eisen aan de invulling van hun vrije tijd. In toenemende mate zijn luxe en gemak van belang bij de keuze van een bestemming of accommodatie. Dit uit zich in de opkomst van comfortabele vormen van logies. Dit kan een vijfsterrenhotel zijn, maar net zo goed een vakantiehuisje op een camping dat van alle gemakken voorzien is. Tegelijkertijd doet zich een afnemende vraag naar accommodaties voor waarbij men alle (kampeer)spullen vanuit huis moet meenemen. Daarnaast is er een toenemende vraag naar plattelandstoerisme. 81% van de Nederlandse bevolking geeft aan enige interesse in een bezoek aan een agrarisch bedrijf te hebben. 36% van de Nederlanders heeft ook echt eens een boerderij bezocht. Deze markt biedt dus veel potentie. Al neemt het totaal aantal fiets- en wandeltochten landelijke gezien af, fietsen en wandelen blijven de belangrijkste activiteiten in het landelijke gebied. Bezoek aan evenementen, bezienswaardigheden, attracties en winkelen nemen toe. Ook zijn lifestyle sports, zoals mountainbiken en surfen in opkomst. De economische crisis heeft in 2009 niet geleid tot minder vakanties van Nederlanders. Het aantal vakanties in eigen land nam zelfs met 3% toe door het relatief mooie zomerweer en de economische crisis. Het aantal buitenlandse bezoekers nam echter met 5% af. Ook de bestedingen van Nederlanders aan vakantie daalden met 2%. Op de langere termijn verwacht het NBTC 1 dat het aantal vakanties naar het buitenland weer zal toenemen. Cijfers van het GOBT 2 geven een indicatie van de effecten van de crisis op sectorniveau: In Gelderland en Overijssel heeft vooral de campingsector een goede omzet behaald in de zomer van 2009 (78% heeft eenzelfde of hogere omzet behaald dan in 2008). De hotelsector in Gelderland en Overijssel zegt wel te leiden te hebben gehad onder lagere bestedingen, de economische crisis en een afname van het aantal zakelijke gasten in de zomer van Aanbod Hoewel de landschappelijke ligging en de diversiteit van het aanbod sterke punten zijn, staat van een deel van het aanbod de kwaliteit en diversiteit onder druk. Consumenten raken steeds meer gehecht aan luxe en comfort. Daarom is het van groot belang de bestaande dag- en verblijfsrecreatie te toetsen aan de comforteisen van deze tijd en noodzakelijke aanpassingen te verrichten (denk aan grotere standplaatsen, breedband internet op de kamer of de plaats, servicediensten). Daarnaast is het ontwikkelen van nieuwe comfortabele en kant-en-klare voorzieningen en activiteiten gewenst. Deze ontwikkeling moet leiden tot een langere verblijfsduur, herhaalbezoek, meer bestedingen en daardoor meer bestedingen aan het recreatieve product. Een oorzaak van het achterblijven van de kwaliteit van accommodaties kan onder andere gezocht worden in de structuur van de sector. We zien relatief veel kleine bedrijven, voor ruimtelijke ingrepen zijn vaak hoge investeringen en lange procedures nodig, landelijk gezien staan de rendementen in de verblijfsrecreatieve sector onder druk. Dit maakt vernieuwen en innoveren niet gemakkelijk. Hier speelt de gemeente op in door de ruimtelijke kaders voor 1 Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen 2 Monitor Toeristische bedrijven Gelderland en Overijssel, Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme

11 uitbreiding en vernieuwing te verruimen en verhelderen (zie hoofdstuk 5 Ruimtelijke uitwerking), en het samenwerkingsbewustzijn onder ondernemers te verhogen. Figuur 2.2 Wandelaars bij Kortenhoeff Belangrijke trekker van recreanten en toeristen is het aanwezige natuurschoon in de gemeente Kansen voor Woensdrecht zijn er op het gebied van samenwerking binnen de Brabantse Wal. Zo is er een toeristische samenwerkingsovereenkomst tussen de drie Brabantse Wal gemeenten (Bergen op Zoom, Steenbergen en Woensdrecht), wordt er gestart met een ondernemersplatform Brabantse Wal en is zojuist een gemeenschappelijke toekomstschets voor de Brabantse Wal opgesteld. Ook worden gezamenlijk afspraken gemaakt in het kader van een routestructuur en recreatieve poorten voor de Brabantse Wal. Deze routestructuur voor wandelen, fietsen, mountainbiken, paardrijden, mennen en varen ontsluit de bezienswaardigheden van de Brabantse Wal voor toeristen en recreanten, waarbij recreatieve poorten de verbindende schakels (overstappunten) vormen. Ook op het gebied van marketing en promotie worden afspraken gemaakt, zoals de profilering van de Brabantse Wal als geheel en de afstemming van de profilering van de individuele gemeenten. De VVV Brabantse Wal zorgt voor de promotie van de Brabantse Wal en het Woensdrechts toeristisch- recreatief product. Bovendien biedt de aanwijzing van de Brabantse Wal als provinciaal landschap kansen, zowel voor netwerkvorming, als voor marketing en promotie en fondsenwerving. Onbenutte kansen op het gebied van marketing en promotie zijn onder andere het Grenspark De Zoom- Kalmthoutse Heide. Kansrijk zijn het onder de aandacht brengen van het Grenspark (bijv. via het VVV-agentschap Woensdrecht), de ontwikkeling van Grenspark Plus en de realisatie van een recreatieve poort aan de Nederlandse zijde bij de Volksabdij O.L.V. ter Duinen. Het Grenspark wil bij toegangen tot het Grenspark (plus) een nulmeting doen waardoor inzicht ontstaat in de spreiding van de bezoekers. Mede op basis daarvan kan worden bepaald waar voorzieningen en informatiepunten kunnen worden gerealiseerd. Eveneens kansrijk is de marketing en promotie van de cultuurhistorie daterend uit de Tweede Wereldoorlog en de vliegbasis. Momenteel wordt een recreatieve (fiets)route langs de bunkers ter verdediging van de vliegbasis ontwikkeld. Ter versterking van het aanbod kan tevens vrijgekomen bebouwing in het buitengebied omgezet worden naar een toeristische functie. 11

12 Tabel 2.4 Totaaloverzicht Sterktes en zwaktes Sterktes Dagtoerisme/ algemeen Natuur- en plattelandstoerisme Ligging nabij grote toeristische markten als Antwerpen, Zeeland, regio Rotterdam Zwaktes Beperkt toegankelijk met openbaar vervoer Ligging nabij grens met Vlaanderen Zeer beperkte openingstijden bezienswaardigheden Divers aanbod dagrecreatieve voorzieningen Weinig cultuurhistorische en educatieve bezienswaardigheden Veel routes wandelen en fietsen Weinig aanbod voor gezinnen Winkelaanbod beperkt Grote landschappelijke variatie Delen natuurgebied niet toegankelijk door privé bezit Aanwezigheid van (grote) aaneengesloten en aantrekkelijke natuurgebieden Grenspark De Zoom- Kalmthoutse Heide, en evt. uitbreiding hiervan (en Grenspark Plus) Groot aantal landbouw bedrijven met boerderijverkoop (grootste aantal van Brabant, zie bijlage 2) Groot aantal landbouw bedrijven met recreatie mogelijkheden (In top 3 van Brabant, zie bijlage 2) Wielertoerisme (Grote) wielerevenementen Ontbreken van vrij liggende fietspaden Veel fietsroutes Divers en breed aanbod accommodaties Verblijfstoerisme Beleid Planologische ruimte in buitengebied voor toeristisch-recreatieve nevenactiviteiten Verbeteren en uitbreiden infrastructuur Samenwerking met provincie, Brabantse Wal gemeenten en organisaties Toerisme en recreatie als speerpunt op politieke agenda Veel seizoensarbeiders verblijven in Woensdrecht Wisselende kwaliteit accommodaties Beperkende Provinciale en Europese wetgeving Administratie toeristenbelasting Onbekendheid van de Brabantse Wal 12

13 Tabel 2.5 Totaaloverzicht kansen en bedreigingen Kansen Dagtoerisme/ algemeen Natuur- en plattelandstoerisme Wielertoerisme Concurrentie (internationale)bestemmingen Daling inkomend toerisme en bestedingen door economische crisis 14 Verblijfstoerisme Beleid Routestructuren en poorten Brabantse Wal Bezoek aan evenementen, bezienswaardigheden, attracties en winkelen nemen toe 4 Toenemende bestedingen dagtochten 5 Vaker korte vakanties voor Opkomst lifestyle sports 7 Ontwikkeling Wilhelminakazerne en Groeve Boudewijn 50+ groeiende actieve groep 8 Associatie met vliegtuigen, vliegtuigtechniek en landing WOII Vrijkomende bebouwing buitengebied omzetten naar t-r bestemming Plattelandstoerisme neemt naar verwachting toe 9 Wandelen / fietsen zijn belangrijkste activiteiten landelijk gebied % van bevolking heeft enige interesse in bezoek aan een agrarisch bedrijf. 36% heeft ook echt eens een boerderij bezocht 11 Ontwikkeling Grenspark Plus Associatie met Wielerevenementen en geschiedenis Professionaliteit ondernemers Comfortabele vormen van logies in opkomst 12 (bv glamping en verschuiving van eigen kampeermiddel naar B&B, hotel) Stijging binnenlandse vakanties door economische crisis 13 Verbeteren samenwerking Brabantse Wal Profileren regio Bedreigingen Hoge verwachtingen consument (originaliteit, luxe en gemak, enz.) 3 Lage bestedingen dagrecreant t.o.v. verblijfsrecreant Afnemend voorzieningenniveau Verrommeling/ ruimtelijke kwaliteit Verschraling diversiteit en kwaliteit accommodaties Dalende vraag naar accommodaties met 'eigen spullen meenemen' 3 Bron: De toekomst van toerisme, recreatie en vrije tijd, Kenniscentrum Recreatie, Bron: Toerisme en recreatie in cijfers, CBS Bron: Toerisme en recreatie in cijfers, CBS Bron: geraadpleegd op Bron: Sport: Passie, Praktijk & Profijt, Mulier Instituut Bron: Trendrapport Toerisme, recreatie en vrije tijd 2008/2009, NRIT media, Bron: Verlangen naar vrije tijd - Trends in recreatie en vakantie 2009/2010, ANWB Bron: Het platteland van alle Nederlanders, SCP Bron: Het platteland van alle Nederlanders, SCP Bron: Trendrapport Toerisme, recreatie en vrije tijd 2008/2009, NRIT media, Bron: NBTC-NIPO Research 14 Bron: NBTC-NIPO Research 13

14 14

15 3 Scenario s Door de sterke en zwakke punten en de kansen en bedreigingen uit de SWOT te combineren en na te gaan waar deze elkaar versterken kunnen strategische thema s en ontwikkelingsrichtingen (scenario s) worden geïdentificeerd. Bij de keuze voor de ontwikkelrichtingen zijn de uitgangspunten uit paragraaf 2.1 als basis genomen. Behoud huidige positie Voorafgaand aan het opstellen van de scenario s is bepaald wat nodig is om de huidige positie in de toeristisch-recreatieve markt te behouden. Het gaat om het op peil houden van: het aanbod accommodaties, attracties en bezienswaardigheden; het aanbod boerderijverkoop en andere toeristische nevenactiviteiten op het platteland; het aanbod wandel- en fietsroutes; de (wieler-)evenementen; ruimtelijke kwaliteit. Om dit te realiseren zijn de volgende beleidsstrategieën van belang: Stimuleren samenwerking ondernemers door deelname het ondernemersplatform Brabantse Wal; Planologische ruimte in buitengebied voor recreatieve nevenactiviteiten en kleinschalige horeca; Planologische ruimte en financiële ondersteuning voor (wieler)evenementen Beperkt uitbreiden recreatieve routes; Deelname regiopromotie VVV Brabantse Wal. 3.1 Scenario s Thematiek Twee kansrijke en onderscheidende thema s voor Woensdrecht zijn platteland en Woensdrecht wielergemeente. Dit vormt het eerste ingrediënt voor de scenario s. De thema s zijn bepaald door de pijlers van het toeristisch- recreatief beleid te vergeleken met de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen uit de SWOT-analyse. De andere pijlers (fietsen, wandelen, Grenspark) komen terug in elk scenario. Ambitieniveau Het tweede ingrediënt voor de scenario s is het ambitieniveau. Met de thema s platteland en wielergemeente zijn 3 scenario s geformuleerd, uiteenlopend in ambitieniveau (zie tabel 3.1): 1. Groene gemeente op de Brabantse Wal; 2. Woensdrecht Wielergemeente; 3. Wielerhoofdstad en hét streekcentrum van Brabant. In bijlage 4 vindt u een uitgebreide weergave van de drie scenario s. De ambitieniveaus van de scenario s Groene gemeente op de Brabantse Wal en Woensdrecht Wielergemeente zijn gering en variëren onderling in beperkte mate. Het basisaanbod voor de scenario s is reeds aanwezig. Het versterken van de samenhang van het aanbod en de ontwikkeling tot een toeristisch- recreatief product vergt voor scenario 2 Wielergemeente meer investering dan voor scenario 1. Het derde scenario Wielerhoofdstad en hét streekcentrum van Brabant heeft een hoog ambitieniveau waarbij álle sterktes van Woensdrecht en ontwikkelkansen optimaal worden benut. Dit betekent ook een relatief hoog investeringsniveau en inzet van capaciteit. Tabel 3.1 Scenario s naar ambitieniveau en doelgroepen 15

16 Scenario Capaciteit Investeren Doelgroepen Thema Groene gemeente op de ** * Interesse Platteland Brabantse Wal Er tussen uit Woensdrecht Wielergemeente ** ** Uitdaging Wieler Wielerhoofdstad en hét streekcentrum van Brabant **** **** Interesse Er tussen uit Uitdaging Gezelligheid Platteland en wieler Motiefgroepen Om de doelgroepen voor de verschillende scenario s te duiden, zijn motiefgroepen gebruikt(zie ook bijlage 5). Elk scenario spreekt meerdere motiefgroepen tegelijk aan, maar er zijn wel accentverschillen. Voor scenario Groene gemeente op de Brabantse Wal ligt er een accent op de doelgroepen Interesse, Er tussen uit en Wildernisliefhebbers. De motiefgroep Uitdaging sluit het beste aan op Woensdrecht Wielergemeente. Het scenario 3 Wielerhoofdstad en hét streekcentrum van Brabant is interessant voor alle motiefgroepen en brengt met een zeer hoog voorzieningenniveau ook de motiefgroep Gezelligheid binnen handbereik: een groep mensen waarvoor de aanwezigheid van een concentratie van (luxe) recreatieve voorzieningen belangrijk is bij de keuze van een bestemming. Motiefgroepen GEZELLIGHEID. Een groep die gezellig met vrienden of familie op stap gaat, lekker weg, met weinig inspanning (ca 30%). ER TUSSENUIT. Recreanten die even de batterij op willen laden, genieten, lekker bijkomen in een groene omgeving (ca 30%). INTERESSE VOOR GEBIEDEN. Er tussenuit en dan graag iets leren over de natuur, met liefst ook nog wat cultuurhistorie (15%). LIEFHEBBERS VAN WILDERNIS. De liefde voor de natuur staat centraal. De groep wil alles weten over flora en fauna (15%). UITDAGING. Dit zijn sportievelingen die graag een fysieke uitdaging aangaan in een mooie omgeving (10%). Bron: Staatsbosbeheer (bewerking Alterra) en Motivaction 16

17 3.2 Voorkeursscenario Keuze scenario De scenario s dienen om keuzes ten aanzien van toeristische ontwikkelingsrichting en ambitieniveau helder te krijgen. Het voorkeursscenario bestaat uit elementen van de verschillende scenario s. Hierbij zijn de volgende aandachtspunten van belang. Thematiek De thema s plattelandstoerisme en wielersport sluiten beiden goed aan bij de identiteit van Woensdrecht. Plattelandstoerisme betekent in de gemeente Woensdrecht recreatie en toerisme gericht op natuur- en landschapsbeleving. Agrotoerisme maakt hier onderdeel van uit, maar heeft niet de nadruk. Ook natuur- en landschapsbeleving, in het bijzonder in het Grenspark De Zoom- Kalmthoutse Heide (en Grenspark plus) maakt hiervan deel uit. Het thema wielersport is interessant in combinatie met de inzet op andere vormen van sportieve en actieve recreatie zoals recreatief wandelen, fietsen, mountainbiken. Meer nadruk op (natuur-)educatie kan een sterker onderdeel worden van het Woensdrechts toeristisch-recreatief product. Ook de associatie met vliegtuigen, vliegtuigtechniek en het cultureel erfgoed daterend uit de Tweede Wereldoorlog zijn kansen die Woensdrecht toeristisch kan benutten. Ambitieniveau De thematiek van scenario 3 benut de meeste sterke kanten van het toeristisch aanbod van Woensdrecht en benut de meeste kansen. Scenario 3 is wat betreft ambitieniveau echter erg hoog. Voor dit scenario zijn veel investeringen en capaciteit nodig. Ook wat betreft de schaal van de toeristische ontwikkelingen past scenario 3 minder goed bij het landelijke en groene karakter van de gemeente Woensdrecht. Het scenario dat wat betreft ambitieniveau het beste aansluit bij de gemeente Woensdrecht is scenario 2. Woensdrecht kiest hiermee voor investeren in de meest kansrijke en minst risicovolle ontwikkelingen. Capaciteit wordt ingezet voor de realisatie van basisvoorzieningen zoals een goede recreatieve routestructuur en de begeleiding van investeringen. Bovendien wordt capaciteit ingezet om het toeristisch recreatief bedrijfsleven te ondersteunen en te faciliteren om economische spin-off te optimaliseren. Hierbij is voornamelijk het versterken van de diversiteit en kwaliteit van het verblijfsrecreatief aanbod van belang. Samengevat richt de gewenste toeristisch-recreatieve ontwikkelrichting van de gemeente Woensdrecht zich op: Natuur- en landschapsbeleving, in het bijzonder in het Grenspark De Zoom- Kalmthoutse Heide (en Grenspark plus); Sportieve en actieve recreatie, met de nadruk op fietsen (wielersport, recreatief fietsen, tourfietsen, mountainbiken); Diversiteit en kwaliteit van verblijfsrecreatieve voorzieningen; De motiefgroepen Interesse, Uitdaging, Wildernisliefhebbers en Er tussen uit ; Versterken van de basisvoorzieningen door beperkt en gericht investeren (o.a. kwaliteitsverbetering); Het ondersteunen en faciliteren van het toeristisch-recreatief bedrijfsleven; Inzet op promotie van de gewenste identiteit van Woensdrecht en de Brabantse Wal, inclusief het Grenspark. In hoofdstuk 4 wordt de ontwikkelrichting verder uitgewerkt in een toeristische visie, missie, strategie en doelstellingen. 17

18 Het voorkeursscenario in beeld gebracht Plattelandstoerisme, wielersport, natuur- en landschapsbeleving, agrotoerisme, Grenspark De Zoom- Kalmthoutse Heide, recreatief wandelen, fietsen, mountainbiken, (natuur)educatie, vliegtuig(techniek), cultureel erfgoed. 18

19 19

20 4 Ontwikkelvisie 4.1 Visie en missie Het nieuwe Toeristisch- Recreatief Beleid moet de gemeente Woensdrecht voorzien van een kader waaraan nieuwe initiatieven doeltreffend kunnen worden getoetst. De gekozen ontwikkelrichting wordt daarom in hoofdstuk 4 uitgewerkt in een heldere visie, missie en doelstellingen. De visie van het huidige TRAP is het uitgangspunt van de ontwikkeling van een nieuwe beleid de identiteit en het karakter van Woensdrecht zijn immers niet veranderd. De interne en externe analyse laat zien dat Woensdrecht wel geconfronteerd wordt met veranderingen in het toeristisch aanbod en nieuwe kansen en bedreigingen. Op basis van deze analyse en de keuze voor een nieuwe ontwikkelrichting wordt de toeristische visie als volgt geformuleerd: Woensdrecht is dé actieve recreatiegemeente op de Brabantse Wal, waar allerlei vormen van actieve recreatie kunnen plaatsvinden zoals sportieve en educatieve recreatie. Natuur en landschap vormen de basis van het toeristisch recreatief product. Deze visie vertaalt zich in de volgende missie: In 2015 is Woensdrecht dé gemeente op de Brabantse Wal waar recreanten komen om een fysieke uitdaging aan te gaan, iets te leren over natuur en landschap en tot rust te komen in een groene omgeving. Strategie Om dit te bereiken zet de gemeente Woensdrecht in de periode in op drie strategische thema s: 1. Natuur en landschapsbeleving, met aandacht voor geologie en cultuurhistorie. 2. Sportieve en actieve recreatie, waarbij de nadruk ligt op de wielersport. 3. Kwaliteit en diversiteit verblijfsrecreatieve voorzieningen. Binnen deze thema s richt Woensdrecht zich op de motiefgroepen Interesse, Uitdaging, Wildernisliefhebbers en Er tussen uit. Door de Brabantse Wal gemeenten wordt ook gewerkt aan een gezamenlijke strategie voor toerisme en recreatie. Deze strategie omvat drie onderdelen 15 : Geef voorrang aan quick wins Geef voorrang aan gemeenschappelijke Brabantse Wal projecten Maak gerichte product-marktcombinaties (PMC s) (zie bijlage 6) De gemeente Woensdrecht sluit aan bij de gezamenlijke strategie voor de Brabantse Wal en prioriteert daarbij de 3 strategische thema s van Woensdrecht. 4.2 Doelstellingen De strategische thema s worden vertaald naar doelstellingen gericht op het aantrekkelijker maken van de gemeente Woensdrecht voor de toerist en recreant. De realisatie van de doelstellingen moet uiteindelijk leiden tot meer bezoek en verblijf, langer verblijf en een toenemende economische betekenis van de toeristisch-recreatieve sector. De doelstellingen worden - na vaststelling van de ontwikkelingsvisie en op basis van een werkbijeenkomst met vertegenwoordigers van het toeristisch recreatief veld en de gemeente Woensdrecht - uit- 15 Bron: Concept Nota toeristisch beleid Brabantse Wal, 13 nov

21 gewerkt in een SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden) geformuleerd actieplan. Hieronder beschrijven de doelstellingen per strategisch thema. Natuur- en landschapsbeleving Versterken van de recreatieve routestructuur en de realisatie van de recreatieve poorten in overeenkomst met de afspraken op Brabantse Wal niveau (zie rapport Routestructuur Brabantse Wal). In de gemeente Woensdrecht is een grote recreatieve poort voorzien bij de Volksabdij, en middelgrote recreatieve poorten bij Bezoekerscentrum Huijbergen en Recreatiecentrum Hazeduinen en de huidige kleine poort bij VVV-agentschap Woensdrecht te Familyland. Landschap, geologie en cultuurhistorie in ruimtelijke kwaliteit benadrukken Vergroten van het educatief aanbod, in relatie tot landschap & geologie (Brabantse Wal) en vliegtuigtechniek Versterken van het aanbod cultuurhistorische, natuurlijke en landschappelijke bezienswaardigheden (vb. kloosters, Tweede Wereldoorlog, Brabantse Wal, Grenspark) Sportieve en actieve recreatie Aantrekken wielerevenementen (voor sportief en recreatief fietsen), ook voor een breed publiek, en behoud huidige evenementen. Realiseren routestructuur Brabantse Wal voor wandelen, fietsen, paardrijden / mennen en mountainbiken. Stimuleren productontwikkeling en activiteiten gerelateerd aan recreatieve routes en de recreatieve poorten Diversiteit en kwaliteit verblijfsrecreatieve voorzieningen Planologische ruimte in buitengebied voor toeristisch- recreatieve nevenactiviteiten en horeca Omzetten vrijkomende (agrarische) bebouwing naar toeristisch-recreatieve bestemming mogelijk maken Verruiming planologische ruimte voor dag- en verblijfstoerisme in buitengebied Stimuleren van de diversiteit en kwaliteit van het verblijfsrecreatief aanbod Stimuleren innovatie, ondernemerschap, professionaliteit en samenwerking ondernemers (bijvoorbeeld duurzaam ondernemen) Faciliteren en ondersteunen ondernemers (bijvoorbeeld ruimtelijke mogelijkheden) Marketing en promotie De nota Toeristisch Beleid Brabantse Wal laat zien dat de naamsbekendheid van de Brabantse Wal te wensen over laat. Een doel van de gezamenlijke Brabantse Wal gemeenten is dan ook het vergroten van de naamsbekendheid, met name via de VVV Brabantse Wal. Een grotere bekendheid leidt immers tot meer bezoekers. De gemeente Woensdrecht vindt naast meer naamsbekendheid van de Brabantse Wal als geheel ook de naamsbekendheid van Woensdrecht van belang. Bovendien is het van belang dat Woensdrecht zich met haar product, identiteit en imago onderscheidt van de andere Brabantse Wal gemeenten. Met andere woorden: het moet duidelijk zijn voor de recreant dat Woensdrecht dé plek is op de Brabantse Wal voor sportieve en actieve recreatie, om iets te leren over natuur en landschap en tot rust te komen in een groene omgeving. Behalve de bovengenoemde doelstellingen per strategisch thema zet Woensdrecht daarom ook nadrukkelijk in op marketing en promotie van Woensdrecht als toeristische bestemming en het Woensdrechts toeristischrecreatief product. Het accent ligt hierbij op natuur- en landschapsbeleving, de wielersport en andere vormen van sportieve en actieve recreatie, en er kan worden aangehaakt bij de promotie van het Grenspark De Zoom- Kalmthoutse Heide. 21

22 4.3 Inzet capaciteit en middelen Bij de realisatie van de doelstellingen kunnen verschillende beleidsinstrumenten worden ingezet. In tabel 4.1 (volgende pagina) zijn per doelstelling de beleidsinstrumenten weergegeven. Het gaat om organisatorische instrumenten (inzet van capaciteit), promotionele instrumenten, ruimtelijke instrumenten en financiële instrumenten. Passend bij het ambitieniveau van de gemeente Woensdrecht worden de doelstellingen zoveel mogelijk gerealiseerd door de inzet van organisatorische en ruimtelijke instrumenten en beperkt financiële instrumenten. De financiële middelen komen voornamelijk uit bestaand budget van de post Toeristische ontwikkeling. Eventuele extra middelen zullen in het Actieplan worden opgenomen. De doelstellingen worden - waar relevant - promotioneel ondersteund, middels de samenwerking met de VVV Brabantse Wal. Figuur 4.1 Screenshot website VVV Brabantse Wal 22

23 Tabel 4.1 Inzet beleidsinstrumenten Natuur- en landschapsbeleving Versterken van de recreatieve routestructuur en realisatie van recreatieve poorten Stimuleren productontwikkeling gerelateerd aan recreatieve routes en poorten Organisatorisch Promotioneel Ruimtelijk Financieel X X X X X X X Landschap, geologie en cultuurhistorie in ruimtelijke kwaliteit benadrukken X X Vergroten van het educatief aanbod X X X Versterken van het aanbod cultuurhistorische bezienswaardigheden Sportieve en actieve recreatie Aantrekken van wielerevenementen (voor sportief en recreatief fietsen), en behoud huidige evenementen. Realiseren wielerroutes routestructuur Brabantse Wal Stimuleren productontwikkeling en activiteiten gerelateerd aan recreatieve routes en de recreatieve poorten X X X X X X X X X X X X X X X Diversiteit en kwaliteit verblijfsrecreatie Planologische ruimte in buitengebied voor recreatieve nevenactiviteiten en horeca Omzetten vrijkomende (agrarische) bebouwing naar toeristische bestemming Verruiming planologische ruimte voor dagen verblijfstoerisme in buitengebied Stimuleren van de diversiteit van het verblijfsrecreatief aanbod Stimuleren innovatie, ondernemerschap, professionaliteit en samenwerking ondernemers (bijvoorbeeld duurzaam ondernemen) Faciliteren en ondersteunen ondernemers (bijvoorbeeld ruimtelijke mogelijkheden) X X X X X X X X X X Marketing en Promotie Gezamenlijke promotie Brabantse Wal X X X Promotie identiteit en kwaliteiten Woensdrecht (incl aanhaken promotie Grenspark) X X X 23

24 5 Ruimtelijke uitwerking De realisatie van de doelstellingen (paragraaf 4.2) heeft ook ruimtelijke consequenties. Hiervoor is het noodzakelijk dat er een ruimtelijk kader wordt geformuleerd, waaraan nieuwe initiatieven kunnen worden getoetst. In het nieuw vast te stellen bestemmingplan Buitengebied van de gemeente Woensdrecht worden de mogelijkheden voor recreatie in het buitengebied bepaald. Om de toeristischrecreatieve missie en doelstellingen van de gemeente te verwezenlijken, moet hierin een aantal zaken worden geregeld als het gaat om toeristisch recreatieve nevenfuncties op agrarische bedrijven en functieverandering van voormalige agrarische bedrijfsbebouwing naar een toeristisch recreatieve bestemming. Na vaststelling van dit Toeristisch Recreatief Beleid zal deze ruimtelijke uitwerking als herziening worden opgenomen in het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied. Waarom extra aandacht voor de ruimtelijke uitwerking? De bossen en natuurgebieden zoals Natura 2000 gebieden waar Woensdrecht rijk aan is, zijn een belangrijk binnen Provinciaal Landschap Brabantse Wal en hebben een grote aantrekkingskracht op toeristen en recreanten. Een aantal verblijfs- en dagrecreatieve voorzieningen ligt ook in of aan de rand van deze gebieden. Zonering van de recreanten en begeleiding naar de minder kwetsbare gebieden is hierbij belangrijk. Deze druk mag de instandhoudingsdoelstellingen van Natura 2000 gebieden uiteraard niet schaden. De meer kwetsbare gebieden zoals Natura 2000 gebieden, lenen zich goed voor extensieve vormen van recreatief medegebruik, zoals wandelen, fietsen en paardrijden. (Te) intensief gebruik zal afbreuk doen aan de kwaliteit. Tegelijkertijd heeft de gemeente Woensdrecht te maken met een vraag naar uitbreiding of vernieuwing van recreatieve voorzieningen, het bieden van recreatieve voorzieningen naast het agrarisch bedrijf en vraag naar hergebruik van voormalige agrarische bedrijfsbebouwing (hierna: VAB). Ook op nationaal niveau is multifunctionele landbouw in toenemende mate een belangrijke bedrijfsstrategie voor agrariërs. Behalve dat het een inkomstenbijdrage op kan leveren, verbetert het ook de relatie tussen boeren en burgers en versterkt het de vitaliteit van het platteland. Om dit in goede banen te leiden, kiest de gemeente voor een gestructureerde aanpak. Het moet duidelijk zijn wat waar wel en niet mag. Het zwaartepunt van de toeristisch-recreatieve ontwikkeling ligt in een aantal gebieden, gelegen in de nabijheid van de bossen en natuurgebieden. Dit zijn de zones waar de gemeente graag medewerking wil verlenen aan de realisatie van toeristisch-recreatieve voorzieningen. Relatie bestemmingsplan Buitengebied Nieuwe toeristisch-recreatieve initiatieven of uitbreiding van bestaande locaties moeten getoetst worden aan het bestemmingsplan en het Toeristisch- Recreatief Beleid en het Actieplan 16. Veel van deze initiatieven bevinden zich binnen het plangebied van het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied. Doelstelling van dit bestemmingplan is behoud en ontwikkeling van de ruimtelijke kwaliteit, waarbij wordt gestreefd naar behoud en ontwikkeling van de landbouw, in samenhang met het behoud van de waardevolle landschappelijke, natuurlijke en cultuurhistorische elementen. Met andere woorden: het bestemmingsplan is gericht op de aan het landelijk gebied gebonden functies. Recreatie maakt hier deel van uit, maar is 16 Het Toeristisch- Recreatief Beleid wordt na vaststelling geïntegreerd in het bestemmingsplan Buitengebied. De ruimtelijke uitwerking van het recreatiebeleid is daarom gekoppeld aan de zones die terugkomen in het bestemmingsplan Buitengebied en de (interim) provinciale structuurvisie. 24

25 veelal ondergeschikt aan het beleid voor de primaire functies. Dat neemt niet weg dat ook de belangen van de afgeleide functies - zoals toeristisch- recreatief gebruik - dienen te worden veiliggesteld. Passend bij de hoofddoelstelling is in het bestemmingsplan Buitengebied gekozen voor twee ontwikkelaccenten: het bieden van ruimte voor verbrede landbouw en nieuwe economische dragers (toeristisch-recreatieve nevenactiviteiten en hergebruik van vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen); het creëren van ruime mogelijkheden voor inpassing van toeristisch- recreatieve functies (voorzieningen en routestructuren). Naast de ontwikkelaccenten zijn in het bestemmingsplan ook heldere en goed handhaafbare regels voor recreatie vastgelegd. Deze hebben betrekking op toeristisch-recreatieve nevenactiviteiten bij agrarische bestemmingen en op hergebruik van vrijgekomen agrarische bedrijfsgebouwen. Ook zijn er in het bestemmingsplan recreatiecentra opgenomen (op de locatie van campings / bungalowparken) met een eigen bestemming en regels. In de gemeente Woensdrecht zijn daarnaast buiten de recreatiecentra circa 30 recreatiewoningen aanwezig. Permanente bewoning van recreatiewoningen is strijdig gebruik. De bestaande permanente bewoners beschikken over een gedoogbeschikking. In het overgangsrecht is dan ook een uitzondering gemaakt voor de bewoners die een gedoogbeschikking hebben. Structuurvisie provincie Noord Brabant In het Toeristisch Recreatief Beleid en het Actieplan houdt de gemeente Woensdrecht alvast rekening met de voorontwerp Structuurvisie (zie bijlage 7), welke naar verwachting in 2010 door Provinciale Staten wordt vastgesteld 17. Hierin onderscheidt de provincie vier structuren die belangrijk zijn voor de ruimtelijke kwaliteit van Brabant: 1. De groenblauwe structuur: met daarin het kerngebied groenblauw, de groenblauwe mantel en de gebieden voor waterberging 2. De agrarische structuur met gemengd agrarisch gebied en primair agrarisch gebieden, 3. De stedelijke structuur 4. De infrastructuur Voor de gemeente Woensdrecht en het toeristisch-recreatief beleid zijn met name de het gemengd agrarisch gebied, de groen-blauwe mantel, en het kerngebied groen-blauw relevant. In bijlage 7 vindt u een beschrijving van de ruimtelijke mogelijkheden binnen deze gebieden. Zones Zoals gezegd is de verdere ontwikkeling van toerisme en recreatie in Woensdrecht niet overal in gelijke mate mogelijk, maar hangt deze samen met de landschappelijke en ecologische waarden. Hiervoor is het buitengebied van de gemeente ingedeeld in zones (zie kaart 5.1). In het onderstaande schema zijn de termen die worden gebruikt voor de verschillende zones weergegeven, refererend aan het bestemmingsplan Buitengebied, de structuurvisie en paraplunota van de Provincie Noord-Brabant. 17 Tot de vaststelling van de structuurvisie is de interimstructuurvisie van kracht. De interimstructuurvisie (de opvolger van het streekplan) beschrijft de hoofdlijnen van het huidige provinciaal ruimtelijk beleid. De uitwerking van het beleid is opgenomen in de Paraplunota ruimtelijke ordening. Zie ook tabel

26 Tabel 5.1 Terminologie structuurvisie en bestemmingsplan Interim structuurvisie Provincie Paraplunota 2008 Provincie Voorontwerp structuurvisie Provincie AHS-landbouw AHS-Landbouw Gemengd agrarisch gebied AHS-landschap AHS-Landschap - Gemengd agrarisch RNLElandschapselement gebied Bestemmingsplan Gemeente Agrarisch Agrarisch met waarden landschapswaarden GHS-landbouw GHS-landbouw Groen-Blauwe mantel Agrarisch met waarden natuur en landschapswaarden GHS-natuur GHS-natuur (natte) natuurparel, overig bosgebied, ecologische verbindingszone (natte) natuurparel, overig bosgebied, ecologische verbindingszone Kerngebied Groen- Blauw Kerngebied Groen- Blauw Natuur Bos Figuur 5.1 Uitsnede uit kaart voorontwerp structuurvisie Bron: Provincie Noord-Brabant 26

27 Iedere zone kenmerkt zich door verschillende waarden op agrarisch, ecologisch of landschappelijk gebied. Wat mogelijk is op het gebied van toerisme en recreatie verschilt dan ook per zone. Onderstaand schema biedt een overzicht. Tabel 5.2 Mogelijkheden toerisme en recreatie per zone in Woensdrecht Structuurvisie 2009 Bestemmingsplan Toegestaan Provincie Gemeente Gemengd agrarisch gebied Agrarisch T-R nevenactiviteiten bij bestemming agrarisch of agrarisch-paardenhouderij; onder voorwaarden Wijziging VAB naar toeristisch-recreatieve functie mogelijk; onder voorwaarden Gemengd agrarisch gebied Agrarisch met waarden landschapswaarden Groen-Blauwe mantel Agrarisch met waarden natuur en landschapswaarden Kerngebied Groen- Blauw Kerngebied Groen- Blauw T-R nevenactiviteiten bij bestemming agrarisch of agrarisch-paardenhouderij; onder voorwaarden Wijziging VAB naar toeristisch-recreatieve functie mogelijk; onder voorwaarden T-R nevenactiviteiten bij bestemming agrarisch of agrarisch-paardenhouderij; onder voorwaarden Wijziging VAB naar toeristisch-recreatieve functie mogelijk; onder voorwaarden Natuur Geen T-R nevenactiviteiten bij bestemming agrarisch of agrarischpaardenhouderij toegestaan Geen nieuwe verblijfsrecreatie en dagrecreatie bij VAB's toestaan Bos Geen T-R nevenactiviteiten bij bestemming agrarisch of agrarischpaardenhouderij toegestaan Geen nieuwe verblijfsrecreatie en dagrecreatie bij VAB s toestaan Paalkamperen mogelijk Wonen binnen en buiten de bebouwde kom, buitengebied B&B mogelijk, binnen hoofdgebouw, met max. 2 kamers en 6 slaapplaatsen, max. 60 m 2 (als beroep aan huis) d.m.v. ontheffing Landgoed Per landgoed zal er een aparte toetsing van mogelijkheden plaatsvinden. Het gaat om maatwerk. Begripsomschrijving toeristisch-recreatieve nevenactiviteit Als nevenactiviteit bij een agrarisch bedrijf (geen hobbymatig agrarisch bedrijf) zijn de volgende activiteiten mogelijk: Verkoop van zelf voortgebrachte of streekeigen producten als ondergeschikte nevenactiviteit tot een maximum oppervlakte van 100 m 2. Nevenactiviteiten in de vorm van kleinschalig- en groepskamperen en mini- en midicampings en een dagrecreatieve attractie in het verlengde van het agrarisch bedrijf; Recreatieve voorzieningen (als nevenactiviteit) in de vorm van: a) een groepsaccommodatie tot maximaal 500 m 2 b) minicamping van maximaal 25 plaatsen, waaronder min. 3 toeristische plaatsen en max. 2 trekkershutten aansluitend aan het bouwvlak c) midicamping van maximaal 50 plaatsen, waaronder min. 5 toeristische plaatsen en max. 4 trekkershutten aansluitend aan het bouwvlak in combinatie met dagrecreatieve voorzieningen op de boerderij d) gastenkamers / B&B van maximaal 10 bedden in 5 kamers 27

28 e) maximaal 5 toeristische appartementen (10 bedden) de maximale oppervlakte per appartement is 50 m 2 f) dagrecreatieve voorzieningen maximaal 500 m 2 bebouwing. Bijvoorbeeld: bezoek aan boerenbedrijf, landschapstuin, speeltuin, pluktuin, verhuur fietsen. Horeca (categorie 1 en 2) ten dienste van extensieve recreatie, zoals een theetuin en een ijs/snackverkooppunt tot maximaal 100 m 2. Sanitaire voorzieningen ten behoeve van kleinschalig kamperen. De recreatieve voorzieningen mogen gecombineerd worden. De voorwaarde is wel dat de totale, cumulatieve oppervlakte maximaal 500 m2 is. Binnen deze 500 m2 gelden de genoemde maximale oppervlakten per recreatieve voorziening en maximaal 100 m2 voor horeca. De midi- of minicamping en groepsaccommodaties vallen buiten deze cumulatie. Stacaravans zijn niet toegestaan, behoudens de reeds bestaande. Voorwaarden toeristisch-recreatieve nevenactiviteit Toeristisch-recreatieve nevenactiviteiten zijn mogelijk op bedrijven met de bestemming agrarisch of agrarisch-paardenhouderij via een ontheffing en eventuele bouwvergunning en onder de volgende voorwaarden: Landschappelijke inpassing en/ of natuurontwikkeling (inrichting- en beplantingsplan verplicht). De in de omgeving aanwezige functies mogen niet onevenredig worden geschaad (agrarische of recreatieve functie), of overlast opleveren voor omwonenden. Ligging in de nabijheid van een nationale of regionale bewegwijzerde recreatieve route. In de gemeente mogen er opgeteld maximaal 60 appartementen gerealiseerd worden. Parkeren op eigen terrein. Bij alle recreatievormen geldt: als er meer dan 50 personen tegelijk aanwezig kunnen zijn of meer dan 10 personen bij nachtverblijf, is een gebruikersvergunning nodig. Bedrijfs- en inrichtingsplan Cumulatie met andere aanwezige functies mag de nabije Natura 2000 gebieden niet schaden. Door een nieuwe of uit te breiden recreatieve functie kan de cumulatieve recreatiedruk vergroten. Deze druk mag de instandhoudingsdoelstellingen van Natura 2000 gebieden niet schaden. Bij de toetsing moet hier rekening mee worden gehouden. Provincie Noord-Brabant is bevoegd gezag, elke nieuwe aanvraag in de nabijheid van het Natura 2000 gebied moet vergunning aanvragen bij de directie ecologie / Groene Wetten. Bij een beoordeling van een initiatief voor toeristisch-recreatieve nevenactiviteiten (of uitbreiding van de nevenactiviteiten inclusief uitbreiding van het aantal kampeerplaatsen) wordt gevraagd naar een bedrijfsplan en inrichtingsplan. Het college van burgemeester en wethouders wil zich ervan vergewissen dat de beoogde activiteit (economisch) haalbaar is, dat er een bepaald kwaliteitsniveau wordt gehaald en dat de ontwikkeling op een goede wijze in het landschap wordt ingepast. Wat wordt verwacht van het bedrijfs- en inrichtingsplan wordt opgenomen in het Actieplan. Begripsomschrijving herbestemming voormalige agrarische bedrijfsbebouwing Een voormalige agrarische bedrijfsbebouwing (VAB) is een agrarisch of niet-agrarisch bouwblok, waarop in het verleden een agrarisch bedrijf werd uitgeoefend en waarvan de bedrijfsgebouwen nog geheel of gedeeltelijk aanwezig zijn. Als algemeen uitgangspunt geldt dat de verruiming van hergebruikmogelijkheden van VAB s in het buitengebied moet passen binnen de functies die aan het buitengebied worden toebedeeld, te weten landbouw, natuur en recreatie. Voorwaarden herbestemmen voormalige agrarische bedrijfsbebouwing naar toeristischrecreatieve bestemming Een wijziging naar toeristisch-recreatieve bestemming is mogelijk via een partiële herziening (of in sommige situaties een anterieure overeenkomst) onder de volgende voorwaarden: 28