VOEDINGSRICHTLIJNEN IN DE GERIATRISCHE ONCODIËTIEK

Transcriptie

1 VOEDINGSRICHTLIJNEN IN DE GERIATRISCHE ONCODIËTIEK Céline Millet, Zelfstandig diëbste & ZiekenhuisdiëBste AZ Sint Jan, Brugge. 1

2 Programma u PrevalenBe u Rol van voeding u Kankercachexie u Rol van de diëbste u Voedingsplan bij kankercachexie op geriatrie u Algemeen geriatrisch onco-diëbek advies u Andere geriatrische onco-diëbek adviezen 2

3 PrevalenBe u Kanker -> ziekte vooral op oudere leevijd => 40% ouder 70 jaar u > probleem geriatrische oncodiëbek = kankercachexie 3

4 Rol van voeding u Voeding is geen therapie maar heev een ondersteunende rol u Doel: ü behandelingsmogelijkheden ondersteunen ü bijdrage herstel ü bijdrage welbevinden 4

5 Kankercachexie u = Ondervoeding door kanker u Vooral bij digesbeve, long-& hoofdhalstumoren u Meest uitpu^ende symptoom van kanker ü verminderde energie ü verminderd welzijn ü afname van de QOL van pabënt en familie ü sbjging aaankelijkheid 5

6 Kankercachexie: gevolg u Verhoogde mortaliteit (bij chirurgie) u Verminderde immuniteit waardoor: ü slechtere wondgenezing ü verhoogde kans op infecbes u Langere hospitalisabe u Daling effecbviteit of stopzeeng van behandeling 6

7 Kankercachexie-mechanisme KANKER Cytokines van immuunsysteem of tumor Voedingsklachten FuncBeverlies van spijsverteringskanaal Onvoldoende zelfzorg Bijwerking behandeling Metabole ontregelingen Anorexie Verzadiging Verminderde voedselinname Cachexie/ Gewichtsverlies 7

8 Kankercahexie: stadia ü Vroege herkenning -> groot belang! ü Vergevorderd stadium -> onomkeerbaar! 8

9 Kankercachexie: bij ouderen = complex probleem + meer bij ouderen dan bij jongeren u funcboneel domein: mobiliteit, slechthorend-& ziendheid u psychisch domein: depressie, demenbe, cognibeve stoornissen u sociaal domein: financiële draagkracht, sociale isolabe, beperkte mantelzorg, behoeve extra zorg u somabsch domein: polyfarmacie, ziekten, decubitus, verlies spierkracht 9

10 Rol van de diëbste: consultabes wanneer? u op radiotherapie: vanaf de 3 e bestraling u op chemo: bij 1 e behandeling u bij opname: op doorverwijzing/eigen inibabef/score op screening ó CommunicaBe en mulbdisciplinair overleg van groot belang! 10

11 Rol van de diëbste: communicabe Dokter MOC Sociale dienst Diëtiste ReferenBeVPK Logopedie Verpleegkundige LogisBek 11

12 u Kennismaking Rol van de diëbste: 1 e consult & opvolgconsulten u Luisteren naar sociaal aspect u Screening op ondervoeding (vb. NRS 2002, MUST, MNA) u Opstellen voedingsplan u Voedingsadvies 12

13 Rol van de diëbste: screening vb. NRS 2002 u Screeningstool voor ondervoeding u 4 vragen: ü BMI < 20 ü daling gewicht de laatste maand ü daling eetlust laatste week ü zwaar zieke pabënt? -> antwoord JA? Risico op ondervoeding & verdere evaluabe 13

14 Rol van de diëbste: screening BMI: (kg/m2) andere interpretabe geriatrie: u < 20 = ondervoeding u = risico op ondervoeding u = gezond gewicht u > 28 = overgewicht 14

15 Voedingsplan bij kankercachexie op geriatrie u adequate voeding ( 1,2-1,5 g eiwit/kg lichaamsgewicht) u energie: ruststofwisseling % toeslag u kleine aantrekkelijke frequente maalbjden u geen maalbjden met hoge verzadigingswaarde of < energie, geen light u verrijking met boter, room, suiker, olie, dextrinemaltose, eiwitpoeder u klinische voeding: preparaten met extra E en En 15

16 Voedingsplan bij kankercachexie op geriatrie u klinische voeding; drinkvoeding of sondevoeding (Nutricia, Nestlé, Fresenius Kabi, BS NutriBon): vb. Resource Hp/Hc ( 300kcal/20g E) 16

17 Voedingsplan bij kankercachexie op geriatrie u Bouwsteentje (191 kcal, 8 g E) u Easy to eat ( 133kcal, 8 g E) 17

18 Algemeen geriatrisch onco-diëbek advies u adequate voeding (1,0-1,2 g E/kg lichaamsgewicht, En=ruststofwisseling & acbvitei^oeslag) u E+ En+ voeding=> 1,2-1,5 g eiwit/kg lichaamsgewicht, En=ruststofwisseling & 30-50% toeslag) u palliabeve voeding=>comfortvoeding u nierfuncbestoornis=>beperkte E-inname u Vit D supplebe (HGR 2009): 20 mirogram/dag u supplebe Vit B12 ( oraal of intramusculair) u minimum 1700ml drinkvocht/dag u smakelijke maalbjden met voldoende variabe u gemalen of glad gemalen maalbjden & ingedikte dranken bij kauw-&slikproblemen u depressiviteit: dagelijkse zorg om te sbmuleren tot eten & drinken 18

19 Anorexie & snelle verzadiging u kleine veelvuldige, aantrekkelijke maalbjden ie. ontspannen sfeer u snacks met > voedingsdichtheid, verdeeld/dag u voldoende vocht (min.1,5l/daags) u samen met anderen eten-> zien eten, doet eten u kopje bouillon, glaasje alcohol voor eten-> wekt eetlust op u geen ve^e & gasvormende voedingsmiddelen u vloeibare, energierijke voeding-> minder vol gevoel dan vaste voeding u onvoldoende inname-> klinische voeding 19

20 Voedingsaversies, Céline Millet, Diëtiste smaak-& reukverandering, vieze smaak u goed kauwen-> smaak verbeterd u voeding met sterke geur ( vis, gebraden vlees) vermijden u voeding aanpassen aan de nieuwe smaakvoorkeur u vlees combineren met friszoet (cranberry s, appelmoes, perzik) u aardappel, wit brood, beschuit, crackers // invoer fletse smaak u metaalsmaak-> plasbek bestek invoer u voldoende vocht (1,5L) u pepermunt, kauwgom, snoepjes bij vieze smaak u zout, kruiden, specerijen (gember, wasabi, marinades) indien slijmvlies ok u etens-, schoonmaakmiddel-, tabak- & parfumgeur mijden-> venbleren 20

21 Misselijkheid & braken u voeding niet forceren u voldoende vocht (min. 1,5L), ev. vocht-& elektrolyteninfuus u kleine, frequente maalbjden u voeding op dagdelen bij mindere misselijkheid u voedingspauze bij hevige misselijkheid u eten niet opdringen, ongebruikt eten wegnemen u een lege maag mijden-> frequent kleinigheid innemen (cracker) u zuigen op ijsklontje, kauwgom, waterijsje of zachte stukjes fruit u koolzuurhoudende dranken & klinische preparaten, SV, TPN invoer 21

22 Xerostomie u regelmabg mond spoelen en sprayen u toename dun speeksel: ananas, augurk, komkommer, zilveruitjes, appel, tomaat, citroen, sinaasappel, vitamine C, niet bij slijmvliesbeschadiging! u blijven kauwen-> speekselproducbe é u eten doppen in thee, melk, soep u ruim gebruik van soep, saus, jus u boter, room, crème fraîche, mayonaise-> voeding smeuïg u zure dranken mijden! dr tekort aan speeksel-> tanderosie 22

23 Kauw-& slikproblemen u voeding aanpassen ad kauw-&slikmogelijkheid u blijven kauwen zo lang als mogelijk u gemalen voeding: producten herkenbaar houden u voedsel fijn snijden + room, jus toevoeging u verdikkingsmiddel-> minder verslikking 23

24 MucosiBs in de mond, keel of slokdarm, maag -& darmkanaal u ijsschaafsel, ijswater u zachte, smeuïge of vloeibare voeding u geen sambal, peper, citrusfruit, erg zoute producten, koolzuurhoudende vruchtendranken & geen alcoholische -of sportdranken u geen noten, hard fruit, korstjes-> slijmvlies beschadigen u rietje-> beperk contact slijmvlies mond u onvoldoende inname-> klinische voeding u ernsbge mucosibs-> sonde-parenterale voeding 24

25 Hinderlijke slijmvorming u friszure producten-> ñwaterig speeksel u koolzuurhoudend water, spoelen met donker bier u mond spoelen met water, thee, koffie u melk reduceren-> karnemelk, drinkyoghurt & sojaproducten invoeren 25

26 Zuurbranden u frequente kleine maalbjden u > vetrijke maalbjden mijden u 2 uur voor slapen geen > maalbjd u alcohol, chocolade, pepermunt, koffie & gashoudende dranken mijden u inslikken van lucht (kauwgom, haasbg eten) mijden 26

27 ObsBpaBe u voldoende voedingsvezels (30-40g /dag) u ruim drinkvocht (2 liter) u regelmabg voedingspatroon & ruim ontbijt u variabe in vezels 27

28 Diarree u ruime vochbnname (1,5-2 l vocht/dag) u royale zoubnname ( rehydratabe-zout PO, zout/infuus, > 10 gram (contra-indicabes) u gevarieerde voeding u vermijd vetrijke, > maalbjden, onoplosbare vezels, gashoudende dranken, scherpe kruiden & specerijen u mabg koffie en alcohol u geen producten met suikeralcoholen (sorbitol, ) u probiobca bij diarree tgv. anbbiobca, geen tgv. mucosibs 28

29 Dank voor uw aandacht, zijn er nog vragen? 29