Lokale daadkracht mobiliseren

Transcriptie

1 Lokale daadkracht mobiliseren Provinciale dagen kostenbeheersing KBS Jan., febr., maart 2010

2 Goede praktijk Participatied kansarmen Aalst: Charter Onderwijs en Kansarmoede activiteiten aan kansenpastarief Beerse, Eeklo, Geel, Izegem, Roeselare: Vrijetijdspas Brugge: Participatiekaart voor culturele, sportieve en jeugdwerkactiviteiten, vakanties, bioscoop, aankoop tweedehands computer Gent: lokale afsprakennota coherent en omvattend kortingsysteem vrijetijdsparticipatie Hechtel-Eksel: Cultuurclub voor armen Herzele:Convenant tegen maatschappelijke, culturele en sportieve uitsluiting van leerlingen op school + kansenpas Lier: Project Kunst-proeven + Gomorgazet voor Gomoractiviteiten Mechelen: Uitpas Meetjesland: Grondrechtenboom + uitzicht op vrijetijdsbemiddelaar Oostende: de Wegwijzer, Open huis voor onderwijs en vrije tijd; systeem sociale criteria voor deelname kinderopvang, onderwijs- en vrijetijdsactiviteiten Oudenaarde: OK-pas (zie verderop) en engagementsverklaring van de school Sint-Niklaas: Kansenpas Turnhout: Vrijetijdspas + aanbod en affiches herwerkt i.s.m. BaEd + promotie i.s.m. zorgcoördinatoren Willebroek: Afsprakennota vrijetijd m.m.v. scholen Menen, Geel, Eeklo, Erpe-Mere, Ninove: cfr. Aalst

3 Goede aanpak armoede in onderwijs Wegwijs in armoede: vorming schoolteams, leraren in opleiding, OCMW-medewerkers Charter Onderwijs en Kansarmoede Aalst, Erpe-Mere, Subsidies Ondersteuning school- en studietoelagen Project schoolrekeningen, sociaal fonds Laptop-uitleenproject Kansenpas, vrijetijdspas, OK-pas Maar met subsidie alleen is het kansarmoedeprobleem verre van opgelost!

4 Armoede staat niet los van kansarmoede Gelijkekansenbeleid enkel in onderwijs lukt niet. (Kans)armoede vraagt een veel bredere aanpak: samenwerking lokale beleidssectoren en externe partners: onderwijs, huisvesting, bedrijven Lokaal bestuur kan deze samenwerking aanmoedigen, regisseren (externe regie) en ook de eigen dienstverlening naar onderwijs toe coördineren en verbeteren (interne regie)

5 Netoverschrijdend beleid, waarom? Complexe problematiek van kansarmoede, taalachterstand, schooluitval vraagt net- en sectoroverschrijdende aanpak. OESO slaat alarm: maatschappelijke kost ongekwalificeerd schoolverlaten groter dan kost financiële crisis!!! Thema s als mobiliteit, milieu, sport, cultuur, preventie, Noord-Zuid en integratie stimuleerden eerder al lokale, netoverschrijdende actie.

6 Ondersteuning lokale scholen tot 1 jan in feite verboden Uitzondering - vijf sociale voordelen in het BaO - in theorie ook drie voordelen in het SO

7 De sociale voordelen Welke zijn de sociale voordelen? (Decreet BaO, 13/07/2001) 1. het ochtend- en avondtoezicht: voor- en naschoolse opvang 2. het middagtoezicht 3. het ter beschikking stellen van sportinfrastructuur en ruimtes voor culturele evenementen 4. de kosten voor de toegang tot het zwembad, uitgezonderd de kosten voor één jaar gesubsidieerd zwemmen 5. het leerlingenvervoer, i.e. het woonschoolvervoer, niet het 'intern' vervoer. Let op! De sociale voordelen worden lineair toegekend aan een school voor alle leerlingen. Ze zijn niet gekoppeld aan kansarmoede.

8 GOK-decreet Inschrijvingsrecht LOP s Beginselen, voorrangsregeling, weigering, procedure Oprichting, samenstelling, bevoegdheid, werking Commissie inzake leerlingenrechten Oprichting, samenstelling, bevoegdheid, werking Geïntegreerd ondersteuningsaanbod Gelijkekansenindicatoren, middelen Uren zorgbeleid Tijdelijk project kunstinitiatie

9 Taken LOP Afspraken over en opvolgen van inschrijvingsbeleid bemiddelen bij problemen Opvang anderstalige nieuwkomers Lokale initiatieven ter bevordering van gelijke onderwijskansen Omgevingsanalyse Kleuterparticipatie Ouderbetrokkenheid / engagementsverklaring Spijbelen Onderwijskosten

10 Decreet FOB = subsidiedecreet Hfdst 1: Algemene bepalingen en definities Hfdst 2: Sociale & Andere Voordelen Hfdst 3: Leerplicht en kleuterparticipatie Hfdst 4: Projectsubsidies centrumsteden: voorwaarden Hfdst 5: Projectsubsidies andere gemeenten: voorwaarden Hfdst 6: Flankerend onderwijsbeleid in Brussel Hfdst 7: Slotbepalingen

11 Decreet Praktijk Wie voert dit decreet uit? Waarmee? Hoe? Welk beleid? Inhoud? Sociale of andere voordelen? De drie decretale thema s Projecten en projectsubsidies 10 beleidssporen als houvast

12 Wie? Waarmee? Hoe? Neutrale, netoverschrijdende regisseur Aparte middelen FOB Regierol FOB: overleg met gemeentelijke en autonome partners om samen een beleid uit te werken Integraal beleid: samenwerken met vele partners kansenpas: OCMW, cultuur, jeugd, sport, belangenverenigingen spijbelen: lokale politie, parket, artsen, CLB Overleg- en adviesstructuur: GD Art.200 Onderwijsplan(ning) + bekrachtiging door de gemeenteraad; verplicht voor Vlaamse subsidie

13 Welk beleid? Vertrekken van omgevingsanalyse: indicatoren en schets onderwijsveld (Stapsgewijze) rekening houden met alle onderwijsniveaus: BaO, SO, HO, DKO, CVO, BaEd Hoe decretale verplichtingen aanpakken? Hoe omgaan met de sociale en andere voordelen? Nadenken welk beleid nodig is; tien beleidssporen als houvast

14 Decretale verplichtingen 1. Medewerking leerplichtcontrole = onderzoek restdossiers niet ingeschreven leerplichtigen 2. Bevorderen algemene kleuterparticipatie 3. Spijbelbeleid

15 Kleuterparticipatie Gemeenten verlenen medewerking aan maatregelen tot veralgemeende deelname kleuters aan onderwijs in samenwerking met LOP Vier mogelijke strategieën Ontbrekende kinderen opsporen = af te raden wegens niet conform wet op privacy en wegens probleem vrije schoolkeuze Doelgroepen bereiken via intermediairen (K&G, OCMW, CAW, moedergroepen ): Sensibilisering, geen controle! Promotiecampagne naar alle kinderen of gezinnen: verjaardagskaartje, speelse actie, boekje Structurele werking: taal- en opvoedingsondersteuning, vorming over achterstandsproblematiek, afspraken met Basiseducatie

16 Spijbelactieplan Probleemdetectie: scholen, CLB s, welk meldpunt? Probleemanalyse: alle betrokkenen Preventie toezicht en controle door politie, aanpak steaming, druggebruik, geweld Scholen ondersteunen bij beleid rond school- en klasklimaat Structurele preventie uitval bij risicogroepen (taalprogramma s, opvoedingsondersteuning, brugfiguren, training in sociale weerbaarheid ) Overleg over kwalitatief goede leerwerkplekken, stages, voortrajecten e.d. Interventie Scholen, CLB s, politie, jeugdparket, artsen, horeca Time-outprojecten, rondetafel, Hergo Evaluatie

17 10 beleidssporen 1. ondersteunen van leerlingen en ouders 2. begeleiden van risicojongeren 3. ondersteunen van schoolteams en schoolbeleid 4. creëren van leerkrachtige, brede schoolomgevingen 5. creëren van vlot bereikbare en veilige schoolomgevingen 6. beleid voeren t.a.v. de sociale voordelen 7. uitbouwen van een sociaal onderwijsbeleid met oog voor armoede en sociale uitsluiting 8. wegwijs maken in leer- en studietrajecten 9. stimuleren van levenslang en levensbreed leren 10. werken aan een betere aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt

18 1.Ondersteunen van leerlingen en ouders Voor- en vroegschoolse taalstimulering, taalaanbod in schoolvakanties, opvoedingsondersteuning, NT2 voor ouders, studieondersteuning aan huis, brugfiguren, voorleesmiddagen (Nederlands en moedertaal van het kind), kleuterparticipatie en aandacht voor leerplicht horen hierbij. 2. Focus op risicojongeren Centraal meldpunt voor spijbelaars, time-outprojecten, project probleemgedrag op school, samenwerking onderwijs-politie-parket, HERGO, rondetafel, jongerencoaches

19 3. Schoolteams en -beleid ondersteunen agressie en probleemgedrag op school, pestactieplan, spijbelpreventie: ondersteunend schoolklimaat, opvoeden tot tolerantie en sociale weerbaarheid, drugspreventie 4. Stimulerende leeromgeving organiseren Bredeschoolprojecten Brede school ingebed in de buurt Samenwerkingsprojecten met DKO-scholen en met lokaal vrijwilligerswerk Brede vorming, vaak i.s.m. stedelijke diensten Projecten onderwijs en cultuureducatie, milieueducatie, stadsklas, plattelandsklas, educatieve koffers, afvalpreventie, multiculturele wandeling

20 5. Veilige schoolomgeving & duurzame mobiliteit Schoolvervoersplannen, veilig-naar-schoolacties, STOP-acties, verkeerseducatie, fiets- en bromfiets-behendigheidsparcours, fietsen bromfietscontrole 6. Keuzes t.a.v. sociale en andere voordelen De reglementering sociale voordelen blijft behouden In het SO bestaan sociale voordelen (1-3) alleen in theorie In het BaO worden buitenschoolse kinderopvang en vervoer zelden als sociaal voordeel georganiseerd wegens te duur STOP in de plaats van gratis leerlingenvervoer Blijft over als sociaal voordeel: middagtoezicht, ter beschikking stellen infrastructuur sport en cultuur, toegang tot het zwembad

21 Andere voordelen Voorheen verboden Nu mogelijk (art 9-11), ook voor DKO, VWO, Syntra e.a.! niet verplicht gelijk voor alle scholen die aan de criteria voldoen WAT IS HET NIET? Bijspringen voor extra middelen nastreven/bereiken ODET of verlevendiging schoolgebeuren Onderhouden, verfraaien infrastructuur andere schoolbesturen WAT WEL? Voorwaarden: Context van lokaal flankerend onderwijsbeleid Schoolbesturen verzoeken erom Gemeente bepaalt criteria; specifieke doelgroep mag indien netoverschrijdend

22 7. Sociaal onderwijsbeleid Wegwijs in armoede: vorming schoolteams, leraren in opleiding, OCMW-medewerkers Charter Onderwijs & Kansarmoede Ondersteuning school- en studietoelagen Project schoolrekeningen, sociaal fonds Laptop-uitleenproject Kansenpas, OK-pas 8. Wegwijs in leer- en studietrajecten netneutraal overzicht van het lokale onderwijsaanbod + trajectadvies methodieken voor traject- en studiekeuzebegeleiding

23 9. Levenslang en levensbreed leren Doelgroepenbeleid volwassenenonderwijs i.s.m. consortium Lessen BaEd en VWO op de werkvloer EVC-portfolio s, ervaringsattesten, Vlaamse kwalificatiestructuur DKO 10. Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt Project Alternerend Leren i.s.m. Resoc Werkplekleren, stage- en startbaanprojecten Internationale stages

24 Regeerakkoord Prioriteit = ongekwalificeerde uitstroom terugbrengen tot 12%, liefst tot minder dan 10% OESO wijst op maatschappelijke kost van deze ongekwalificeerde uitstroom: hoger dan kost financiële crisis Aanpak: wachten op plannen van minister Smet Enige echte weg = preventie van schoolse achterstand Hoe? Taalstimulering, kloof tussen school- en thuismilieu overbruggen, studiekeuze en overgang leren-werken goed begeleiden, financiële drempels slechten, participatie aanmoedigen aan sociale, culturele, sportieve leven

25

26 Concept kansenpas - Sterke prijsreductie op socio-culturele activiteiten: automatisch, onmiddellijk en voor een ruim aanbod - Als zodanig is het een preventieve en structurele maatregel die beter het recht op cultuurparticipatie vertolkt dan een subsidie achteraf en ad hoc die ingebed is in een lokaal beleid, in samenspraak met alle relevante partners - Toeleiding en begeleiding blijft zeker nodig: - niet alleen een financiële drempel maar ook laaggeletterdheid, statusverlegenheid, gebrek aan kennis van cultuur

27 Kansenpas concreet Middelen: Fonds(en) cultuurparticipatie Federaal fonds: via POD Maatschappelijke Integratie, rechtsreeks aan OCMW, jaarlijks aan te vragen Vlaams participatiefonds: via gemeenten of samenwerkingsverbanden, mits afsprakennota vrijetijdsparticipatie Verdeelsleutel: Gebruikers: minimum 20% OCMW/gemeente Eventueel ook de aanbieders van activiteiten

28 Kansenpas in het onderwijs Uitbreiding kansenpas naar onderwijs Voorbereid in het LOP Werking schoolkosten, leidend tot een schoolkostencode Begeleiding vzw Schulden op School Resulterend in Convenant tussen OCMW en relevante welzijnsorganisaties Engagementsverklaring tussen OCMW en scholen Financieel engagement Engagement rond kostenbewust schoolbeleid Concrete werking Verdeelsleutel: gebruikers 25% - scholen 25% - OCMW 50% Activiteiten: voorlopig 1 of 2 dagdelen Toeleiding & informatie: scholen in samenwerking met OCMW Belang van discretie op school! Administratie: OCMW betaalt terug aan de school

29 OK-pas = Oudenaardse Kansenpas 1. Werkgroep Kansen voor Cultuur Opzet en organisatie Informatie, toeleiding en begeleiding Creëren en uitbreiden netwerk van partners 2. Werking Aanbieders Gebruikers Verdeelsleutel Toeleiding & informatie 3. Uitbreiding Budget Aantal gebruikers Onderwijsactiviteiten

30 Schoolkosten, cultuurparticipatie en kansenpas Interesse vanuit de scholen Vermijden van niet-participatie van kinderen in kansarmoede Vermijden van onbetaalde schoolrekeningen Gekaderd in beleid kostenbeheersing voor kansarme doelgroep Vlaamse overheid Schooltoelagen Verhoging werkingsmiddelen gekoppeld aan maximumfactuur (basisonderwijs) Sensibilisering kostenbewust schoolbeleid Lokale overheid Kansenpas als sluitstuk Gekoppeld aan sensibilisering kostenbewust schoolbeleid De kansenpas in de school is ook een stimulans De school heeft hoe dan ook een aanbod rond cultuur en sport, en bereikt hoe dan ook alle kinderen en jongeren De school maakt de kansenpas bekend bij kinderen en ouders, zodat de kans groter wordt dat er ook buitenschools gebruik van gemaakt wordt