Tiener College; een innovatieve programmalijn voor onderwijs aan 10 tot 14 jarigen. Door: M.K. van Wijngaarden en A.C.J. Lenting

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tiener College; een innovatieve programmalijn voor onderwijs aan 10 tot 14 jarigen. Door: M.K. van Wijngaarden en A.C.J. Lenting"

Transcriptie

1 Tiener College; een innovatieve programmalijn voor onderwijs aan 10 tot 14 jarigen Door: M.K. van Wijngaarden en A.C.J. Lenting The best way to predict the future is to create it Inleiding Het Tiener College is een programmalijn voor leerlingen van jaar met als doel alles er uit te halen wat er in zit. Om dit te realiseren werken leerkrachten primair en voortgezet onderwijs gedurende 4 jaar intensief samen met leerlingen uit groep 7 en 8 PO en leerjaar 1 en 2 VO. Leerkrachten primair onderwijs gastlessen (gaan) geven aan leerlingen in het voortgezet onderwijs en docenten voortgezet onderwijs gastlessen geven aan leerlingen primair onderwijs. Urentabel en kerndoelen zijn volledig gebaseerd op die van respectievelijk primair en voortgezet onderwijs. Waar mogelijk en passend binnen het persoonlijk leerplan van de leerling volgt de leerling gastlessen uit het curriculum van het voortgezet onderwijs. Het Tiener College is gehuisvest aan Gildenweg 4 in Gorinchem. Dit is het gebouw van Het Gilde, een school voor voorbereidende middelbaar beroepsonderwijs, deze school heeft een vleugel op de eerste verdieping ter beschikking gesteld. Het Tiener College wordt gedragen door twee bestuurlijke organisaties: LOGOS, stichting voor protestants-christelijk onderwijs en stichting Christelijk Voortgezet Onderwijs-Alblasserwaard / Vijfheerenlanden. Eerstgenoemde draagt het onderdeel primair onderwijs, laatstgenoemde het onderdeel voortgezet onderwijs. Aanleiding De bestuurders van LOGOS en De Hoven zijn enkele jaren geleden geïnspireerd geraakt door de onderwijsvisie van Prof.dr. J. Letschert, die aangeeft dat leren zich niet in een eenduidige, rechte lijn ontwikkelt, waardoor de leeftijd van 12 jaar lang niet voor iedere leerling het juiste moment is om een volledige overstap van primair naar het voortgezet onderwijs te maken. De door de bestuurders ingerichte projectgroep heeft onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van een Tiener College in Gorinchem. Het uiteindelijk doel is het creëren van een ononderbroken ontwikkelingsproces voor alle leerlingen door hen passend onderwijs te bieden. Daarvoor is aansluiten bij de ontwikkelingsfase, de onderwijsbehoeften en de leerstijl van de leerling fundamenteel gewenst! Hierbij is een belangrijk uitgangspunt dat de leerling mede eigenaar is van zijn/haar eigen leerproces. Het Tiener College onderkent verschillende aanleidingen om onderwijs specifiek af te stemmen op jarigen: 1. Zowel in rapportages van de Inspectie van het Onderwijs als in een advies van de Onderwijsraad ( Vroeg of laat, 2010) wordt met name aandacht gevraagd voor de problemen die geconstateerd worden bij de overgang van primair onderwijs naar voortgezet onderwijs; 2. Binnen de scholen is er de ervaring, dat een deel van de leerlingen in groep 7 en 8 in onvoldoende mate de prikkels vindt die nodig zijn om tot optimale benutting van hun mogelijkheden te komen (te weinig ruimte om te excelleren); 3. In het onderwijs raken steeds meer betrokkenen ervan overtuigd dat meer van hetzelfde of hetzelfde beter doen niet volstaat wanneer we gebruik willen maken van de huidige kennis

2 over hersenontwikkeling en mogelijkheden om talent zo goed mogelijk te stimuleren. Er is behoefte aan een paradigmashift, een denksprong; 4. Het vroeg selecteren en plaatsen in afzonderlijke schooltypen draagt bij aan segregatie. Het gescheiden opgroeien belemmert de sociale cohesie; 5. Met de inrichting van het Tiener College wordt een nieuwe kleur op het palet van onderwijsaanbod in de regio toegevoegd. Een vergroting van de diversiteit die wezenlijk bijdraagt aan de kwaliteit van het totale onderwijsaanbod in de regio. Het gaat er op de eerste plaats om dat het talent van leerlingen optimaal wordt gestimuleerd en benut. Daarbij wordt er voor gezorgd dat: leerlingen zo hoog mogelijk uitstromen met als effect het behalen van een startkwalificatie op 18 jarige leeftijd; er wordt uitgegaan van de kracht van leerlingen tijdens het leerproces; voortijdig schoolverlaten wordt voorkomen; voorkomen van afstroom in de onderbouw VO, want nog geen streaming naar onderwijssoort; er een doorgaande leerlijn PO-VO ontstaat binnen een totaalconcept van protestantschristelijk onderwijs van 2/4-16 jaar in Gorinchem; leerlingen uitstel van selectie wordt geboden; leerlingen zich sociaal-emotioneel welbevinden; meer keuze voor ouders, jongeren en scholen voor primair onderwijs en vervolgonderwijs; een vroegere start met onderwijsinhouden op middelbare schoolniveau voor kinderen die dat aankunnen; nieuwe inzichten en wetenschappelijke (hersen)kennis worden toegepast in het onderwijs; de leerlingen van alle scholen van de beide stichtingen kunnen profiteren van de ervaringen die in het Tiener College worden opgedaan ( research & development functie). Missie van het Tiener College De diepste drijfveer van ons werken bestaat uit het ondersteunen van jongeren en elkaar op een manier die bij hen en ons past om ieders potentieel waar te maken. Onze inzet is jongeren te activeren, bezielen, aansporen, prikkelen en aanmoedigen tot leren in de brede zin van het woord. Met als uiteindelijk doel bewust en zinvol leven in de samenleving; deel uitmaken van het geheel, met een zo hoog mogelijk niveau van welbevinden van de leerling. We zetten vol overtuiging in op talentontwikkeling. Dat doen we bij onze leerlingen, maar ook bij elkaar als professionals in het onderwijs: want waar passie en talent samenkomen, zijn mensen in hun element. Ook zetten we in op continue ontwikkeling; niet door het zoeken naar antwoorden, maar door nooit te stoppen met vragen. Leren en ontwikkelen gaat altijd door. Op deze manier bereiden we leerlingen voor op leren en leven in de maatschappij van de toekomst. Figuur 1: Bedoeling van het Tiener College Systeemwereld Denkrichting Leefwereld Bedoeling

3 De 'bedoeling' in termen van het Tiener College, is geen missie en visie op papier en in de kast, maar is het vertrekpunt van alles, wordt continu geladen en is voelbaar aanwezig door de hele organisatie heen. Het doordesemt alle aspecten van de organisatie en domineert alle vormen van communicatie. Er is heel veel aandacht voor de leefwereld en de zelfredzaamheid van de leerlingen en de leergroep begeleiders / professionals en wordt enorm gestimuleerd vanuit de gedachte dat mensen veel beter presteren wanneer ze zich betrokken en verantwoordelijk voelen. Ook is de systeemwereld niet complex en dominant, maar eenvoudig en ondersteunend. De oplossingen in de systeemwereld blijven daarmee een middel en worden geen doel op zichzelf. Omdat de leefwereld dominant wordt gezien aan de systeemwereld krijgt het communiceren zelf meer aandacht dan het communicatiebeleid. Niet het 'Plan - Do - Check - Act' is leidend in de omgang met leerlingen, ook al gebruiken we deze cyclus wel in het kwaliteitsbeleid, maar de focus op het vergroten van de vaardigheid van de leerling in de cyclus 'act-reflect-act-reflect'. Juist in het bijzijn van en in relatie met de leerling. Visie, ambitie, kernwaarden en talenten van het Tiener College De visie wordt kernachtig verwoord en verbeeld middels ons logo: Figuur 2: Logo en visie Het Tiener College is een onderwijsomgeving waar wordt afgestemd op de praktijk van het kind. We bieden maatwerk waarbij in de praktijk de theorie bevestigd wordt. Dit doen we vanuit de overtuiging dat iedereen eigenaar wil en kan zijn van zijn eigen leerproces wanneer er juist gebruik gemaakt wordt van de ambities, krachten en passies van ieder persoonlijk. Om dit ten uitvoer te brengen laten we ons inspireren door het gedachtegoed van leren binnen een leergemeenschap. Twee andere inspiratiebronnen hierbij zijn Big Picture leren en de principes van rijke leeromgeving. De programmalijn van het Tiener College is met een scherp doel voor ogen ontworpen. Ons doel met het Tiener College is: Een nieuwe kleur op het palet te bieden: kleinschalig, innovatief, persoonlijk onderwijs.

4 Uitstel van definitieve schoolkeuze mogelijk te maken, namelijk pas aan het eind van de onderbouw voortgezet onderwijs op 14-jarige leeftijd Afstroom in de onderbouw van het VO te voorkomen Alle leerlingen op een zo hoog mogelijk niveau te laten instromen in het voortgezet onderwijs De visie is geïnspireerd op concepten als de 7 principes van een rijke leeromgeving (zie voor een uitwerking hiervan het artikel van Laura Punt in dit nummer), Big Picture Learning en Meervoudige Intelligentie. Onze ambitie is kinderen en jongeren een veilige plek te bieden, waar we gezamenlijk leren door samenwerken en ontdekken. Binnen het Tiener College leren we in een professionele leergemeenschap ondersteund door KPC groep. Uiteindelijk is het onze ambitie een totaal concept te bieden van 2 tot 16/18 jaar. Vanaf de start van geïnstitutionaliseerd leren tot en met de afsluiting met een diploma van het fase van funderend leren. Hierbij hebben we continu oog voor de doorlopende leerloopbaan van het kind / de jongere met juiste keuzes op juiste momenten. Het is onze ambitie om sociaal innovatief te zijn: we staan voor een expliciete en verbijzonderde relatie met onze omgeving. Dat uit zich onder meer in onze leergemeenschap met leerlingen, leerkrachten, ouders en alle betrokkenen van de twee bestuurlijke organisaties en de maatschappelijke belanghebbenden. Onze kernwaarden zijn: * Christelijke inspiratie. Het Tiener College maakt deel uit van twee christelijke onderwijsorganisaties. Elke morgen beginnen we met een dagopening. Met Kerst en Pasen organiseren we met alle leerlingen een viering. In het programma van het Tiener College besteden we veel aandacht aan (de wereld van) de bijbel, wereldgodsdiensten en levensbeschouwing. * Uitgaan van de kracht van de leerling. Wij sluiten aan bij wat je al goed kunt. We zoeken binnen het persoonlijke leerprogramma van de leerling naar een manier die bij de leerling past om de leerstof eigen te maken. We bieden leerlingen opdrachten passend bij niveau leerstijl. Zo leren jongeren het krachtigst. * Leren met passie. Op het Tiener College werken leerlingen met een eigen leerplan. Alle leerlingen zijn actief betrokken bij het maken van het eigen leerplan. Als leerlingen leren met thema s die hen aanspreken en als zij eigen leervragen mogen onderzoeken, is de passie om te leren groot, zo is onze overtuiging. Onze talenten zijn: Samenwerken op basis van een goede relatie Bouwen aan een professionele schoolcultuur Onderwijs persoonlijk en uitdagend maken Leren keuzes te maken, initiatief te nemen en te denken in kansen Inspelen op behoeften van tieners Passiegericht leren: talent en passie van leerlingen zijn sturend voor het onderwijsleerproces Zorgen voor / werken met en leren aan een rijke, levensechte leeromgeving, waar leerlingen leren netwerken

5 Innovatief, vernieuwend onderwijs: nieuwe leerstijlen en leerlandschappen benutten, leren omgaan met nieuwe uitdagingen gebruik makend van nieuwe technologieën en wijzen van samenwerken Leren in samenhang, startend vanuit de interesse van de leerling Eigen leerroute in het kader van hoge kwaliteitsnormen van ons onderwijs; alle leerlingen behalen startkwalificatie Gedifferentieerde, persoonlijke evaluatie van leerrendementen en overige opbrengsten (portfolio) Gericht op actie en resultaten. Kenmerken van ons onderwijs en onze begeleiding zijn: Thematisch onderwijsprogramma met activiteiten op het gebied van talen, rekenen/wiskunde, mens en maatschappij, mens en natuur, kunst en cultuur, sport en persoonlijke ontwikkeling. Ondersteund met trainingen (onder meer taal en rekenen). Begeleiding van een groep leerlingen door een of twee leergroep begeleiders, waar nodig ondersteund door een vakdocent. Werken met een persoonlijk leerplan, samengesteld door leerling, ouders/verzorgers, vakspecialisten en leergroep begeleider, met ruimte voor eigen leervragen. Werken met een ontwikkel- en examenportfolio. Verwerking van thema s op verschillende niveaus. Binnen elk thema veel buitenschoolse leeractiviteiten. Afwisselend gebruik van heterogene en homogene groepen. Een doorlopende leerlijn samenwerkend leren. Aansluiten bij de leerstijlen van de leerlingen en gebruikmaking van de meest actuele wetenschappelijke inzichten over de werking van het puberbrein en pedagogisch-didactisch handelen. Bij alle activiteiten stellen we de 7 principes van een rijke leeromgeving en de principes van breinvriendelijk leren centraal. Substantiële bijdrage van ouders/verzorgers aan het leerproces van de leerling. Figuur 3: kenmerken

6 Onze doelgroep De leerlingen van het Tiener College zijn afkomstig van verschillende basisscholen. Ouders en/of basisschool kunnen van mening zijn dat een formele overstap naar het voortgezet onderwijs voor hun kind op 12 jarige leeftijd niet wenselijk is. Belangrijkste redenen die worden aangegeven zijn:, er is nog niet uitgehaald wat er in zit (uitstel van keuze) en/of sociaal-emotioneel nog jong en daarmee nog niet toe aan voortgezet onderwijs. De doelgroep bestaat uit die leerlingen waarvan verwacht mag worden dat zij het meeste profijt zullen hebben van kleinschalig, innovatief en op wetenschappelijk onderzoek gebaseerd onderwijs. Het zijn leerlingen die cognitief functioneren op minimaal beneden gemiddeld niveau. In niveaus van voortgezet onderwijs spreken we dan over leerlingen die minimaal de basisberoepsgerichte leerweg van het vmbo aankunnen tot en met leerlingen die het gymnasium aankunnen. Vooral op het criterium het zit er wel in, maar komt er nu nog uit worden veel leerlingen aangemeld. Het Tiener College heeft als doelstelling het oorspronkelijke ontwikkelingsperspectief van de leerling te overstijgen. Onze verwachting is dat de komende jaren het Tiener College zal groeien. Vanuit de samenleving komen steeds meer geluiden om het onderwijs af te stemmen op deze doelgroep. De droom die ons uiteindelijk voor ogen staat is onderwijs te bieden in een doorlopende lijn van 2 tot en met 16 of 18 jaar (afsluiting funderend onderwijs met diploma voortgezet onderwijs). We zien onderwijs aan jarigen nadrukkelijk als fase in deze doorgaande ontwikkelingslijn van kinderen en jongeren. In principe is het Tiener College toegankelijk voor elke leerling vanaf groep 7 van het basisonderwijs tot en met leerjaar 2 van het voortgezet onderwijs. In de informatie naar ouders en scholen verwoorden we het zo: Het Tiener College programma is er speciaal voor de leerling die: Tussen de 10 en 14 jaar is Geïnteresseerd is in kleinschalig, innovatief en op de nieuwste wetenschappelijke kennis gebaseerd onderwijs In de laatste jaren van de basisschool zijn/haar horizon alvast wil verbreden Zijn/haar talenten nog verder wil ontwikkelen met het oog op een zo hoog mogelijke instroom in het voortgezet onderwijs. Onze werkwijze: Het PLP-gesprek (Persoonlijk Leer Plan) neemt een centrale plaats in. Het jaar is verdeeld in drie blokken. Elk blok starten we met een gesprek met leerling en ouders over het PLP) waaraan de leerling steeds de hele periode werkt. Het PLP wordt in overleg met leerling en ouders door de leergroep begeleider en vakspecialisten) samengesteld. In het gesprek na blok 1, 2 en 3 bespreken we de behaalde resultaten tijdens het afgelopen blok en het nieuwe PLP. Tijdens het gesprek presenteert de leerling het portfolio van het afgeronde blok. De basis voor het PLP is een curriculumlijst waarop alle doelen van groep 7, 8, leerjaar 1 en 2, voor alle vakken, staan uitgewerkt van vmbo tot gymnasium. In overleg worden de doelen voor komende periode voor een leerling vastgesteld op basis van deze curriculumlijst. Deze doelen kunnen dus per vakgebied, per leerling en per niveau verschillen. We werken met leergroep begeleiders en vakspecialisten. De idee is dat de vakspecialist de leerling tot verdieping brengt. De leergroep begeleider heeft het overzicht. De leergroep begeleider weet welke leerdoelen al bereikt zijn en welke niet. De vakspecialist daarentegen heeft een beter overzicht

7 wat betreft de leermogelijkheden die aan kunnen haken bij bepaalde thema s. Kunst is om de leerdoelen uit de leerlijn van de verschillende domeinen zoveel mogelijk samen te brengen met de persoonlijke leervragen van de leerling. Het streven is hierbij om zoveel mogelijk vanuit de leerwens / leervraag van de leerling te werken, waarbij we gebruikmaken van passies en talenten van leerlingen en leerkrachten.. Zowel binnen als naast de leerlijn voor de verschillende vakken en domeinen zijn leerlingen bezig met persoonlijke leervragen. De persoonlijke leervragen worden opgepakt als project. De leerling stelt zijn of haar projectaanvraag op. De inhoud van de projectaanvraag moet passen binnen het persoonlijk leerplan van de leerling (de leergroep begeleider ziet hierop toe). De leervraag van de leerling bepaalt welke vakspecialist(en) het meest bij het project betrokken moeten gaan worden. De vakspecialist leergroep begeleider beoordeelt de projectaanvraag en doet suggesties voor verdieping en verbreding. De vakspecialist wordt hierbij betrokken en zoekt actief naar onderdelen die wellicht overlap hebben met doelen uit de leerlijnen. Ook kan de vakspecialist evaluatie ideeën aandragen. Uiteindelijk beslist de leerling samen met ouders en leergroep begeleider welke evaluatievorm gebruikt gaat worden. In ieder project zit een in ieder geval een leerdoel taal. Daarnaast wordt ernaar gestreefd dat projecten ook andere doelen bevatten. Niet alle leerdoelen uit het programma voor leerlingen van 10 tot 14 passen logischerwijs in de projecten van eigen leervragen. Sommige leerdoelen zullen in trainingen worden aangeboden. Met betrekking tot de leerlijn domeinen mens en natuur en mens en maatschappij bespreekt de leergroep begeleider mogelijkheden t.a.v. de leerpunten voor de komende periode. Onder andere aan de hand van de leer- en vaardigheidslijnen voor de verschillende vak- en vormingsgebieden / domeinen wordt het persoonlijk leerplan opgesteld. De leerling maakt een plan van aanpak hoe de verschillende leerdoelen gerealiseerd kunnen worden. In het plan van aanpak kan de leerling aanspraak doen op tijd van een vakspecialist. Er is een overzicht wanneer welke vakspecialisten aanwezig zijn. Vakspecialisten kunnen op hun beurt bij bepaalde thema s adviseren instructietijd in te bouwen. In het plan van aanpak wordt ook de evaluatievorm opgenomen. Afhankelijk van de evaluatievorm is de leerling of de specialist verantwoordelijk om het behalen van leerdoelen aan te tonen. (schriftelijke of mondelinge toets wordt samengesteld door specialist (al dan niet met behulp van methode) terwijl bij een presentatie (mondeling of schriftelijk) de leerling aan moet tonen welke leerdoelen hij/zij denkt behaald te hebben. De vakspecialist beoordeelt de evaluatie vakinhoudelijk. Deze beoordeling bevat een index wat betreft niveau. Hierbij zijn de referentieniveaus richtinggevend. Daarnaast bevat de beoordeling een overzicht van behaalde leerdoelen. Er zijn ook vakken die als trainingen worden gegeven. Dan zijn de doelen van te voren vastgesteld. De vakspecialist stelt het leerplan op. Leerlingen hebben wel zelf de mogelijkheid om te versnellen en/of te verdiepen. De vakspecialist bespreekt met de leerling en leergroep begeleider hoe en op welk niveau de verschillende stappen van de leerlijn het beste doorlopen kunnen worden. De vakspecialist bepaalt ook de evaluatievorm. Regelmatig wordt de voortgang met de leerling besproken en leerpunten en uitdagingen gecommuniceerd. Ouderparticipatie: Een van de uitgangspunten van het Tiener College is het partnerschap met ouders. In een intakegesprek dat vooraf gaat aan het plaatsen van een leerling op het Tiener College worden de verwachting van het Tiener College, de leerling en ouders zeer nadrukkelijk afgestemd. Ouders

8 moeten de visie van het Tiener College volledig onderschrijven. Van hen wordt tenslotte ook een bijdrage verwacht aan het leerproces van hun kind. Dit gebeurt in de vorm van het leveren van feedback tijdens het PLP gesprek, maar ook in het mede vormgeven van de doelen voor komende periode. Hiernaast kunnen ouders zowel de digitale schoolboeken, als de elektronische omgeving steeds inzien en dus hierop anticiperen. Van hen wordt een stimulerende houding ten gunste van het leerproces van hun kinderen verwacht. Leermiddelen: We hebben leermiddelen gezocht die veel mogelijkheden bieden om te differentiëren in hoeveelheid leerstof (uitleg en opdrachten), niveau en toets vormen. In samenwerking met stichting leerplanontwikkeling onderwijs (SLO) zijn thema s gekozen waarbinnen de leerstof Mens & natuur en Mens & maatschappij is samengevoegd. Komend schooljaar gaat hierbij gestart worden met het werken met 6 kernconcepten. Rekenen & wiskunde, Nederlands en de Moderne Vreemde Talen (MVT) doen de leerlingen met taken, opdrachten en projecten binnen de thema s, aangevuld met trainingen & workshops. Vakvaardigheden leren de leerlingen ook binnen de thema s, net zoals sociale- en studievaardigheden. Hierin zijn ook de kerndoelen en referentieniveaus voor het primair onderwijs (alsmede de tussendoelen) verwerkt. Vakdocenten uit het VO verzorgen gastlessen. Zij richten zich ook op de referentieniveaus. Voor de stof geschiedenis blijven de tijdvakken in chronologische volgorde gehandhaafd. Elk thema wordt met 2-3 tijdvakken verbonden. In de eerste twee jaren van het Tiener College onderzoeken de leerlingen de tijdvakken allemaal een keer. In de volgende twee jaren doen zij dat opnieuw. In een cyclus van 4 jaar zijn alle tijdvakken twee maal behandeld waarmee de mogelijkheid ontstaat de diepte in te gaan. De leergebieden rekenen/wiskunde en talen (Nederlands, Engels, Duits en Frans) zullen zoveel mogelijk aansluiten bij de thema s in projecten en thematisch lezen. Voor het leergebied kunst & cultuur is een basisprogramma samengesteld met opdrachten die gaan over de thema s. Essentie van ons taalbeleid is dat taal wordt gegeven in alle vakken. Het vakgebied Nederlands is nagenoeg volledig geïntegreerd in de thema s. De moderne vreemde talen worden, naast structureel aanbod, ook in de vorm van trainingen en workshops aangeboden. ICT deskundigheid of ICT geletterdheid wordt gezien als één van de 21th century skills, ofwel, vaardigheden die een leerling moet aanleren om goed in deze tijd te kunnen functioneren, zoals creativiteit, samenwerken, ICT-geletterdheid, kritisch denken, communiceren, probleemoplossende vaardigheden en sociale- en culturele vaardigheden. Eén keer per maand vindt er een NatuurLab plaats waarbij het buitenschools leren nadrukkelijk wordt geïntegreerd in het aanbod. Iedere maand wordt er een andere biotoop bezocht en uitgebreid voorbereid en verwerkt aan de hand van leervragen. Verder vinden er regelmatig ook andere vormen van (buitenschools) leren plaats met behulp van bezoeken aan locaties( musea), gastlessen van specialisten, Start de Dag door externen die vanuit hun expertise een onderwerp inspirerend aanbieden aan leerlingen. Dit alles met als doel het creëren van een rijke leeromgeving waarbinnen veel ruimte is voor verschillende leerstijlen en leerlingen daadwerkelijk nieuwsgierig worden gemaakt naar leren in de brede zin. Naast specialisten leveren ook ouders, vanuit eigen expertise, hieraan een substantiële bijdrage. Afsluitend Het Tiener College heeft sinds augustus 2012, na een gedegen voorbereiding, ondersteund door de

9 KPC groep, haar eerste groep leerlingen in huis. Enerzijds verlopen veel zaken zoals verwacht, anderzijds ervaren we dagelijks dat we iets doen wat anders is. Dat vraagt veel reflectie met het team, met de leerlingen, met de ouders. Daar ligt de kracht én de uitdaging. Als het even niet loopt zoals verwacht is de neiging groot om het te doen zoals we gewend zijn. Het is de kunst iedereen mee te blijven nemen in het concept. We zijn nog lang niet klaar. Het mooiste is wel dat we elke dag leren; en niet alleen de leerlingen. Interesse gekregen in ons concept? Neem gerust contact op! Artikel in Remediaal, april 2013

Tiener College

Tiener College Tiener College 2012-2013 Leren met kracht en passie Klaar voor de start Vanaf schooljaar 2012-2013 kun je kiezen voor het Tiener College in Gorinchem. We bieden een programmalijn voor leerlingen van 10-14

Nadere informatie

BROCHURE TIENER COLLEGE

BROCHURE TIENER COLLEGE BROCHURE TIENER COLLEGE School is niet een voorbereiding op het leven, maar is het leven zelf. John Dewey loopbaan wilt vervolgen. Door het werken met een speciaal voor jou samengesteld programma willen

Nadere informatie

BROCHURE TIENER COLLEGE

BROCHURE TIENER COLLEGE BROCHURE TIENER COLLEGE School is niet een voorbereiding op het leven, maar is het leven zelf. John Dewey loopbaan wilt vervolgen. Door het werken met een speciaal voor jou samengesteld programma willen

Nadere informatie

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid

Nadere informatie

Voldoende is niet goed genoeg.. Strategisch beleidsplan 2015/2019. Stichting H 3 O

Voldoende is niet goed genoeg.. Strategisch beleidsplan 2015/2019. Stichting H 3 O Voldoende is niet goed genoeg.. Strategisch beleidsplan 2015/2019 Stichting H 3 O 1 Bijzonder Wat is het bijzondere van H 3 O? Waarin onderscheidt H 3 O zich, wat maakt het verschil? En wat wil H 3 O waarmaken?

Nadere informatie

Verwonderen Ontdekken Onderzoeken

Verwonderen Ontdekken Onderzoeken Verwonderen Ontdekken Onderzoeken Op reis naar toekomstvaardige leerlingen! Visiedocument Samenwerkingsschool de Nijewier Tjalleberd Datum: 25 maart 2019 Versie: vastgesteld Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS

UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS 0 6 UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS Krijgt het kind wat het nodig heeft? leerkracht Koester de nieuwsgierigheid van het kind, geef het kind regie en plan samen de leerdoelen. Koers Best Onderwijs 2016-2020

Nadere informatie

Piter Jelles Strategisch Perspectief

Piter Jelles Strategisch Perspectief Piter Jelles Strategisch Perspectief Strategisch Perspectief Inhoudsopgave Vooraf 05 Piter Jelles Onze missie 07 Onze ambities 07 Kernthema s Verbinden 09 Verbeteren 15 Vernieuwen 19 Ten slotte 23 02 03

Nadere informatie

Succesvolle leerlingen in een kleurrijke omgeving februari 2015

Succesvolle leerlingen in een kleurrijke omgeving februari 2015 - Missie/Visie - Succesvolle leerlingen in een kleurrijke omgeving februari 2015 Op AMS staat de leerling centraal. Dat betekent dat alles wat we doen er op gericht is om iedere leerling zo goed mogelijk

Nadere informatie

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie: BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse

Nadere informatie

Je maakt het op het Vakcollege Noordoostpolder Schooljaar 15/16

Je maakt het op het Vakcollege Noordoostpolder Schooljaar 15/16 Je maakt het op het Vakcollege Noordoostpolder Schooljaar 15/16 Onderwijs voor jongeren met gouden handen die aan een gouden toekomst willen werken. Dat is het Vakcollege Noordoostpolder. Leerlingen die

Nadere informatie

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt: Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan

Nadere informatie

Even voorstellen Waarom X-tuur? Waar staat X-tuur voor? Uitgangspunten zijn:

Even voorstellen Waarom X-tuur? Waar staat X-tuur voor? Uitgangspunten zijn: Even voorstellen X-tuur is een nieuw onderwijsinitiatief waar leerlingen de regie hebben over hun eigen leerproces. In overleg met hun ouders/verzorgers en de coach stellen ze zelf doelen op en maken een

Nadere informatie

CKV Festival 2012. CKV festival 2012

CKV Festival 2012. CKV festival 2012 C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van

Nadere informatie

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science,

Nadere informatie

2. Waar staat de school voor?

2. Waar staat de school voor? 2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook

Nadere informatie

Op expeditie naar waarde(n)

Op expeditie naar waarde(n) Op expeditie naar waarde(n) 21e eeuwse educatie Effectief leiderschap Vakmanschap: de leraar doet ertoe! Verbinding met de gemeenschap Waardengedreven onderwijs Op expeditie naar waarde(n) De hele opvoeding

Nadere informatie

Het Tienercollege: een soepele overgang tussen PO en VO

Het Tienercollege: een soepele overgang tussen PO en VO Het Tienercollege: een soepele overgang tussen PO en VO 26 maart 2015 Verbinding Onderwijs en Omgeving Mariska van Wijngaarden, Lenie van Lieverloo en Arjen Smits Een lerende workshop!! Bloemen zijn rood

Nadere informatie

Waarom onderwijsroute 10-14? Wat zijn de pedagogische uitgangspunten. van Wie is onderwijsroute 10-14?

Waarom onderwijsroute 10-14? Wat zijn de pedagogische uitgangspunten. van Wie is onderwijsroute 10-14? wat je wilt en moet weten over Onderwijsroute 10-14 Op 1 augustus 2017 start Onderwijsroute 10-14, een nieuwe en vernieuwende leerweg voor kinderen van 10 tot 14 jaar. Daar wil je ongetwijfeld meer over

Nadere informatie

Op weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren.

Op weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren. Basisschool De Buitenburcht Op weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren. Dit is de beknopte versie van het schoolplan 2015-2019 van PCB de Buitenburcht in Almere. In het schoolplan

Nadere informatie

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO 21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als

Nadere informatie

Basis voor cultuureducatie als basis voor vernieuwing

Basis voor cultuureducatie als basis voor vernieuwing Basis voor cultuureducatie als basis voor vernieuwing Ronald Kox, hoofd Cultuureducatie Nieuwegein, 17 maart 2017 ronaldkox@lkca.nl Waarom kunst en cultuur? Artistiek-creatief proces Iteratief proces Universeel

Nadere informatie

Acadin voor talenten in uw klas!

Acadin voor talenten in uw klas! Acadin voor talenten in uw klas! Dé digitale leeromgeving met uitdagend onderwijsaanbod voor talentvolle leerlingen. Acadin voor talenten in uw klas! In het Bestuursakkoord primair onderwijs (2014) staat

Nadere informatie

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Wet van 9 december 2005, houdende opneming in de Wet op het

Nadere informatie

Ons. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs

Ons. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs Ons Onderwijs Kwaliteit in onderwijs Voorwoord Bij Marianum staat de ontwikkeling van de leerling voorop. Wij staan voor aantrekkelijk en afgestemd onderwijs, gemotiveerde leerlingen en goede eindresultaten.

Nadere informatie

STRATEGISCH BELEIDSPLAN

STRATEGISCH BELEIDSPLAN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2016 2020 Strategisch beleidsplan PCO Gelderse Vallei Inleiding Voor u ligt het strategische beleidsplan (SBP) 2016 tot en met 2020. Bij het tot stand komen van dit SBP is als eerste

Nadere informatie

Inhoud: Schoolplan 2015-2019. Verantwoording. Motto, missie, visie, overtuigingen. Doelen. Samenvatting strategisch beleid van de vereniging

Inhoud: Schoolplan 2015-2019. Verantwoording. Motto, missie, visie, overtuigingen. Doelen. Samenvatting strategisch beleid van de vereniging Schoolplan 2015-2019 Inhoud: Verantwoording Motto, missie, visie, overtuigingen Doelen Samenvatting strategisch beleid van de vereniging 21 e eeuwse vaardigheden Schematische weergave van de vier komende

Nadere informatie

KINDEREN DIE MEER KUNNEN

KINDEREN DIE MEER KUNNEN KINDEREN DIE MEER KUNNEN INLEIDING Op de IJwegschool staat het kind centraal. Het onderwijs wordt aangepast aan het kind en niet andersom. Doordat de leerkrachten handelingsgericht werken waarbij de onderwijsbehoeften

Nadere informatie

Waar gaan de ontwikkelteams mee aan de slag?

Waar gaan de ontwikkelteams mee aan de slag? Waar gaan de ontwikkelteams mee aan de slag? Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die hun steentje bijdragen aan de samenleving, economisch zelfredzaam zijn én met zelfvertrouwen

Nadere informatie

Uitgangspunt: De indeling van de basisgroepen, instructiegroepen en units behoort tot de bevoegdheid van de school.

Uitgangspunt: De indeling van de basisgroepen, instructiegroepen en units behoort tot de bevoegdheid van de school. Procedure groepsindeling Kindcentrum Leyenbroek zie vergroting: laatste pagina In artikel 8 van de Wet Primair Onderwijs staat dat de school tot taak heeft het onderwijs zodanig in te richten dat de leerlingen

Nadere informatie

SLIM LEREN. Plus school met intensieve begeleiding op maat.

SLIM LEREN. Plus school met intensieve begeleiding op maat. SLIM LEREN Plus school met intensieve begeleiding op maat. Over Roekhorst Wij zijn een particuliere middelbare school. We bieden kwaliteitsonderwijs op alle niveaus met een duidelijke identiteit. Modern

Nadere informatie

Belangrijk BO naar VO. Leerlingvolgsysteem. Leerling-kenmerken. november april

Belangrijk BO naar VO. Leerlingvolgsysteem. Leerling-kenmerken. november april Belangrijk BO naar VO Leerlingvolgsysteem Leerling-kenmerken november april leerstof groep 8 voorbereiding op de verwijzing VO CITO toetsen M8 LOVS VO informatieavond in oktober/november 2 verwijzingsgesprekken

Nadere informatie

middelbaar beroepsonderwijs Brainport regio Eindhoven Onderwijsvisie Onze kijk op onderwijs

middelbaar beroepsonderwijs Brainport regio Eindhoven Onderwijsvisie Onze kijk op onderwijs middelbaar beroepsonderwijs Brainport regio Eindhoven Onderwijsvisie Onze kijk op onderwijs Summa College maart 2013 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: De vijf onderwijspijlers 4 Hoofdstuk 2: De vijf onderwijspijlers

Nadere informatie

Locatie Buitenbaan Je doet ertoe!

Locatie Buitenbaan Je doet ertoe! JENAPLAN Locatie Buitenbaan Je doet ertoe! BUITENGEWOON JENA een andere, succesvolle aanpak In Heerenveen kunnen leerlingen sinds 1997 in de onderbouw van Jenaplan-onderwijs volgen in heterogene klassen:

Nadere informatie

Welkom ouders van t Zonnewiel

Welkom ouders van t Zonnewiel Welkom ouders van t Zonnewiel Presentatie over: De overstap van de basisschool naar het voortgezet onderwijs en de scholen van Het Baken in Almere Onderwijsdoorstroomschema LWOO, wat is dat? LWOO op Stad

Nadere informatie

Samenvatting schoolplan 2015-2020

Samenvatting schoolplan 2015-2020 Samenvatting schoolplan 2015-2020 1 Inleiding Het schoolplan is de basis voor de actieplannen die jaarlijks door de schoolleiding worden gemaakt. Het stelt de schoolleiding in de gelegenheid om expliciet

Nadere informatie

SBO 3 BOOR ZORGPLAN 2013-2014

SBO 3 BOOR ZORGPLAN 2013-2014 SBO 3 BOOR ZORGPLAN 2013-2014 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Visie op zorg... 4 Opbrengstgericht werken en passend onderwijs... 5 De structuur van de zorg... 9 Ontwikkelingsperspectief...

Nadere informatie

MISSIE - VISIE - MOTTO

MISSIE - VISIE - MOTTO MISSIE - VISIE - MOTTO Mei 2015 Versie 4.0 Inhoudsopgave INLEIDING 3 WAAR KOMT DIT VANDAAN? 3 MISSIE: WAAR STAAN WE VOOR? 4 VISIE: WAT DOEN WE EN WAAROM? 4 MOTTO, KORT EN KRACHTIG 5 2 INLEIDING Elke organisatie,

Nadere informatie

21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015

21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs stand van zaken en toekomstige mogelijkheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 SLO, nationaal

Nadere informatie

Koersplan. Geloof in de toekomst

Koersplan. Geloof in de toekomst Koersplan Geloof in de toekomst Storytelling als innerlijk kompas De stichting hanteert het verhaal van Springmuis voor draagvlak en gemeenschappelijke taal. Springmuis gaat op reis naar het onbekende.

Nadere informatie

Je maakt t op het Vakcollege Noordoostpolder

Je maakt t op het Vakcollege Noordoostpolder Je maakt t op het Vakcollege Noordoostpolder Schooljaar 16/17 Onderwijs voor jongeren met gouden handen die aan een gouden toekomst willen werken. Dat is het Vakcollege Noordoostpolder. Leerlingen die

Nadere informatie

ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK

ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK Iedereen heeft er de mond van vol: Het beste uit de leerling halen Recht doen aan verschillen van leerlingen Naast kennis en vaardigheden, aandacht voor het

Nadere informatie

Koersplan - Geloof in de toekomst

Koersplan - Geloof in de toekomst Koersplan - Geloof in de toekomst Storytelling als innerlijk kompas De s8ch8ng hanteert het verhaal van Springmuis voor draagvlak en gemeenschappelijke taal. Springmuis gaat op reis naar het onbekende.

Nadere informatie

leren met uitzicht vmbo-basis/kader/tl, vmbo-tl/havo/(vwo)

leren met uitzicht vmbo-basis/kader/tl, vmbo-tl/havo/(vwo) leren met uitzicht vmbo-basis/kader/tl, vmbo-tl/havo/(vwo) informatie schooljaar 2018/2019 Over Groene Hart Rijnwoude Onze school is kleinschalig met een breed onderwijs- aanbod. Wij bieden de niveaus

Nadere informatie

FAQ lijst Hooghuisbreed

FAQ lijst Hooghuisbreed FAQ lijst Hooghuisbreed Algemeen Hoe is passend onderwijs in deze regio geregeld? Sinds 2014 is passend onderwijs ingevoerd op alle scholen in Nederland. Dat houdt in dat de leerlingen zoveel mogelijk

Nadere informatie

Ontwikkelvragen scholen SPOLT schooljaar

Ontwikkelvragen scholen SPOLT schooljaar Ontwikkelvragen scholen SPOLT schooljaar 2014-2015 Basisschool Antonius Dicht bij huis Hoe ontwikkelen we een kader om het cultuureducatieve aanbod dat ons aandient aan te laten sluiten bij ons onderwijs?

Nadere informatie

Plusklas PWA Beusichem

Plusklas PWA Beusichem Plusklas PWA Beusichem Beleidsnotitie juni 2017 1 Inhoud Inleiding 3 Aanleiding tot het vormen van een plusklas 3 Doel van de plusklas 4 Doelgroep en toelating 4 Organisatie en werkwijze plusklas 5 De

Nadere informatie

Jaarplan schooljaar

Jaarplan schooljaar Jaarplan schooljaar 2013-2014 Arnhem, september 2013 Voor u ligt het jaarplan schooljaar 2013-2014. Dit jaarplan bevat de uitgangspunten en doelen die centraal staan bij de invulling van het betreffende

Nadere informatie

Doorgaande leerlijn voor begaafde en excellerende leerlingen van po naar vo

Doorgaande leerlijn voor begaafde en excellerende leerlingen van po naar vo Doorgaande leerlijn voor begaafde en excellerende leerlingen van po naar vo Met deze screeningslijst krijgt u r inzicht in de visie van uw school op een warme overdracht van begaafde en excellerende leerlingen

Nadere informatie

Strategie in Beweging. Koersnotitie. versie 4

Strategie in Beweging. Koersnotitie. versie 4 Strategie in Beweging Koersnotitie versie 4 Onze Opdracht Het Waartoe zijn wij hier in Alphen aan den Rijn en omgeving? Voor welk vraagstuk zijn wij het antwoord? 1. Wij zijn een stichting voor primair

Nadere informatie

Een andere kijk op onderwijs

Een andere kijk op onderwijs Een andere kijk op onderwijs PROF.DR. SIETSKE WASLANDER Inhoud Onderwijs: voorbereiding op de toekomst Stand van zaken in Nederland Wat nu? 2 1 3 4 2 5 Gemene deler Samenwerken Communiceren ICT geletterdheid

Nadere informatie

Talen in het curriculum van de toekomst

Talen in het curriculum van de toekomst Talen in het curriculum van de toekomst SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Jornada de formación para profesores de español como lengua extranjera, Utrecht 16 enero 2017 Daniela Fasoglio,

Nadere informatie

KINDEREN LATEN LEREN Strategisch beleidsplan 2015-2018. SKO Flevoland en Veluwe. Ontwerpers van onderwijs voor de 21ste eeuw

KINDEREN LATEN LEREN Strategisch beleidsplan 2015-2018. SKO Flevoland en Veluwe. Ontwerpers van onderwijs voor de 21ste eeuw SKO Flevoland en Veluwe Ontwerpers van onderwijs voor de 21ste eeuw KINDEREN LATEN LEREN Strategisch beleidsplan 2015-2018 Strategisch beleidsplan SKO Flevoland en Veluwe 1 KINDEREN LATEN LEREN Onze droomschool

Nadere informatie

Congres onderwijs 8 april 2019

Congres onderwijs 8 april 2019 Congres 10 14 onderwijs 8 april 2019 Wat willen we gaan doen: Wie we zijn Why? How? What? Droom! Jos Schoenmakers: Gijs Beekhuizen: Directeur Basisschool Dr. Lammerts van Buerenschool Rector Hendrik Pierson

Nadere informatie

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/)

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) SLO oktober 2009 filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) Achtergrond Nederland heeft een goed onderwijssysteem. Maar, er is maatschappelijke zorg over de kwaliteit van het reken- en taalonderwijs.

Nadere informatie

Innoverend onderwijs op maat van uw kind.

Innoverend onderwijs op maat van uw kind. Innoverend onderwijs op maat van uw kind. GO! campus Genk Middenschool 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 1 2 Voorwoord... 2 3 Onderwijs van de toekomst... 3 3.1 Kerneigenschappen... 3 3.2 Werkvormen...

Nadere informatie

In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst

In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst Leraar Schoolleider Bestuurder Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst.

Nadere informatie

Onze visie. Onze pijlers

Onze visie. Onze pijlers Koersplan 2018 2021 pagina 2 van 6 Dit is het koersplan van Kbs Kievitsloop voor de beleidsperiode 2018-2022. In dit koersplan nemen wij u graag mee in onze visie op onderwijs, hoe we hier vorm en inhoud

Nadere informatie

Basisschool De Poolster straalt, vanuit deze gedachte werkt het team samen met de kinderen en ouders aan kwalitatief goed onderwijs op onze school.

Basisschool De Poolster straalt, vanuit deze gedachte werkt het team samen met de kinderen en ouders aan kwalitatief goed onderwijs op onze school. Voorwoord Basisschool De Poolster straalt, vanuit deze gedachte werkt het team samen met de kinderen en ouders aan kwalitatief goed onderwijs op onze school. Onze visie op eigentijds, boeiend onderwijs

Nadere informatie

De innovatieve schoolleider en de leerlijn maart 2016 Mariska van Wijngaarden, Lenie van Lieverloo

De innovatieve schoolleider en de leerlijn maart 2016 Mariska van Wijngaarden, Lenie van Lieverloo De innovatieve schoolleider en de leerlijn 10-14 18 maart 2016 Mariska van Wijngaarden, Lenie van Lieverloo Een lerende workshop!! Collectief leren (Castelijns, Vermeulen, Kools & Koster, 2011) PROCES

Nadere informatie

25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee?

25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee? 25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee? 21 e eeuwse vaardigheden in het funderend onderwijs - stand van zaken- SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser

Nadere informatie

STICHTING KINDANTE. Visie Personeel

STICHTING KINDANTE. Visie Personeel STICHTING KINDANTE Visie Personeel Visie Personeel 1 Inleiding De onderwijskundige visie van stichting Kindante vormt de basis voor de wijze waarop de Kindantescholen hun onderwijs vormgeven. Dit vraagt

Nadere informatie

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Doel en beoogde opbrengst van de dialoog De opdracht van het platform is te komen tot een integrale, maatschappelijk breed gedragen en

Nadere informatie

Leren excelleren Strategisch beleid PRIMOvpr 2015-2019

Leren excelleren Strategisch beleid PRIMOvpr 2015-2019 Leren excelleren Strategisch beleid PRIMOvpr 2015-2019 Onderwijsgroep PRIMO vpr Stichting voor Openbaar Primair Onderwijs Voorne-Putten en regio Kwaliteit op een hoger plan brengen Wie zijn we? Sinds 1

Nadere informatie

Welkom op DAlToN HeT GRoeNe lyceum

Welkom op DAlToN HeT GRoeNe lyceum Welkom op DALTON HET GROENE LYCEUM Wie zijn WIJ? Binnenkort ga jij naar het voortgezet onderwijs. Een grote stap! Kun je goed leren, maar ben je ook praktisch ingesteld? Dan past Dalton Het Groene Lyceum

Nadere informatie

ontwikkelingsperspectief

ontwikkelingsperspectief ontwikkelingsperspectief Leerlijnen OPP uitstroombestemming Thema nieuwsbrief schooljaar 2013-2014 IvOO - VSO Diplomastroom 15-11-2013 In oktober is er een ouderavond geweest met als onderwerp het (document)

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

Tabel 1 Uitstroombestemmingen en leerroutes van het VSO van de van Voorthuijsenschool (2016) Praktisch (P) Dagbesteding

Tabel 1 Uitstroombestemmingen en leerroutes van het VSO van de van Voorthuijsenschool (2016) Praktisch (P) Dagbesteding Leerroutes op het VSO van de van Voorthuijsenschool vanaf schooljaar 0-0 De meeste leerlingen van de van Voorthuijsenschool stromen uit naar een vorm van dagbesteding. Onze leerlingen leren door te doen.

Nadere informatie

Informatiebrochure

Informatiebrochure Informatiebrochure 02 11 2017 Onderwijsvisie Strabrecht College Reguliere brugklas, onderwijsconcept ST-uren Onderwijs met ST-uren Verschillen serieus nemen Strabrechtklas, onderwijsconcept Kunskapsskolan

Nadere informatie

Aan: Ouders/verzorgers/leerlingen van Almere College Kampen Van: Rein Westrik Betreft: Overgangsnormen vmbo, havo, vwo

Aan: Ouders/verzorgers/leerlingen van Almere College Kampen Van: Rein Westrik Betreft: Overgangsnormen vmbo, havo, vwo Aan: Ouders/verzorgers/leerlingen van Almere College Kampen Van: Rein Westrik Betreft: Overgangsnormen vmbo, havo, vwo 2017-2018 Geachte ouders/verzorgers, beste leerlingen, In dit document staan onze

Nadere informatie

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6 Referentiekaders Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2 Station en de referentiekaders 6 1 Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen (Commissie Meijerink) Een beknopte samenvatting/ de belangrijkste

Nadere informatie

De speerpunten van de SPCO-scholen

De speerpunten van de SPCO-scholen Meerjaren Plan 2012-2015 De speerpunten van de SPCO-scholen Inleiding Strategische speerpunten Hart voor kinderen Met veel genoegen presenteren wij de samenvatting van ons strategisch meerjarenplan Hart

Nadere informatie

Voorwoord. Wij wensen u veel plezier en inzicht in het gebruik van de leerlijnen! Team Mondomijn. Bedankt!

Voorwoord. Wij wensen u veel plezier en inzicht in het gebruik van de leerlijnen! Team Mondomijn. Bedankt! leerlijnen Engels Voorwoord Mondomijn is een innovatieve, integrale samenwerking tussen Qliq primair onderwijs en Korein Kinderplein. Samen bieden we een eigentijdse vorm van onderwijs en kinderopvang.

Nadere informatie

Samen de Wereld Kleuren PEDAGOGISCHE VISIE

Samen de Wereld Kleuren PEDAGOGISCHE VISIE Samen de Wereld Kleuren PEDAGOGISCHE VISIE Geboeid kijk je de wereld in om je te blijven verwonderen. Of je nu oud of jong bent, die verwondering moet je vasthouden. 2 SWK-Kinderopvang SWKGroep Kinderopvang

Nadere informatie

Elke Leerling Doet Ertoe

Elke Leerling Doet Ertoe Elke Leerling Doet Ertoe Welkom Belangrijke algemene zaken Oké Informatie MET-concept Advisory/ expert Tijdlijn Vragen stellen / afsluiting Het Optimaal Klimaat Elde College ( 1) Dit houdt in dat we werken

Nadere informatie

Willibrordus: cultuur in ons hart

Willibrordus: cultuur in ons hart 1. Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom

Nadere informatie

Samen de Wereld Kleuren PEDAGOGISCHE VISIE

Samen de Wereld Kleuren PEDAGOGISCHE VISIE Samen de Wereld Kleuren PEDAGOGISCHE VISIE SWKGroep Geboeid kijk je de wereld in om je te blijven verwonderen. Of je nu oud of jong bent, die verwondering moet je vasthouden. Stichting SWKGroep staat voor

Nadere informatie

Over doorgaande leerlijnen en talentontwikkeling binnen kunst en cultuur Bureau BABEL, 's-hertogenbosch

Over doorgaande leerlijnen en talentontwikkeling binnen kunst en cultuur Bureau BABEL, 's-hertogenbosch Over doorgaande leerlijnen en talentontwikkeling binnen kunst en cultuur Bureau BABEL, 's-hertogenbosch Beschrijving van het arrangement voor talentontwikkeling Bureau Babel is een intermediair tussen

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING EN -WAARDERING. Stichting Talent Leraar basisonderwijs LB

FUNCTIEBESCHRIJVING EN -WAARDERING. Stichting Talent Leraar basisonderwijs LB FUNCTIEBESCHRIJVING EN -WAARDERING Leraar basisonderwijs LB januari 2013 Opdrachtgever Nieuwstraat 23 A 1621 EA Hoorn Auteur Paul Janssen Project 5POBA4560 FUNCTIE INFORMATIE Functienaam Leraar basisonderwijs

Nadere informatie

Het beleidsplan cultuureducatie

Het beleidsplan cultuureducatie Het beleidsplan cultuureducatie Beleidsplannen voor cultuureducatie kunnen variëren van 1 A4 tot een compleet beleidsplan. Belangrijk hierbij is dat het cultuureducatiebeleid onderdeel is van het schoolplan.

Nadere informatie

Open huis. Verrassend nieuw onderwijs voor vmbo-t/havo leerlingen

Open huis. Verrassend nieuw onderwijs voor vmbo-t/havo leerlingen Open huis zaterdag 16 januari 10.00-13.00 uur Verrassend nieuw onderwijs voor vmbo-t/havo leerlingen Gaat uw kind vanaf augustus 2016 naar het voortgezet onderwijs? Kies dan voor de Nieuwe Thermen, een

Nadere informatie

Wij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw.

Wij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw. onderwijs Wij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw. April 2012 2 Stad & Esch bereidt leerlingen optimaal voor op de

Nadere informatie

7.2 Meerjarenplanning

7.2 Meerjarenplanning 7.2 Meerjarenplanning Ambitie: St. Antonius Abt biedt voor alle kinderen aantrekkelijk en modern! Wij zijn de eerste keus van alle leerlingen en o uders uit de wijk Acht en daarbuiten. Hierbij zijn de

Nadere informatie

Create to explore yourself'

Create to explore yourself' Het Openbaar Primair Onderwijs Dordrecht Onlosmakelijk verbonden met de Omgeving de Samenleving Bedrijven en Maatschappelijke organisaties Leren & Samenleving als natuurlijke bondgenoot van leerlingen

Nadere informatie

Kiezen, ontdekken & doen!

Kiezen, ontdekken & doen! BUSINESS SCHOOL BUSINESS SCHOOL christelijke school voor vmbo-mbo-hgl Kiezen, ontdekken Kiezen, ontdekken & doen! Veel praktijk en (digitale) vaardigheden Onderbouw op MBS & doen MBS in het kort Je werkt

Nadere informatie

Visie van De Molenberg

Visie van De Molenberg Visie van De Molenberg Kinderen van nu groeien op in een tijd waarin grote veranderingen in rap tempo plaatsvinden. Binnen de digitale samenleving moeten ze hun weg vinden in de overvloed aan informatie.

Nadere informatie

SCHOOLVERBETERPLAN

SCHOOLVERBETERPLAN SCHOOLVERBETERPLAN 2017-2018 SAMEN onderweg met aandacht voor iedereen ONDERWIJS OP MAAT Breed en eigentijds onderwijsaanbod Als school werken we aan de totstandkoming van een breed en eigentijds aanbod,

Nadere informatie

Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter

Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Onze ideologie We zien iedereen als uniek en waardevol. Ieder kind heeft talenten en samen gaan we die ontdekken en ontwikkelen. Hierdoor kunnen

Nadere informatie

Inschrijfformulier

Inschrijfformulier Leerlinggegevens Achternaam Voorvoegsel(s) Voornamen Roepnaam Woonplaats geheim: ja / nee Geslacht Geboortedatum Geboorteplaats Burgerservicenummer Volgt basisonderwijs sinds Geboorteland Nationaliteit

Nadere informatie

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Uit: Besluit van 16 maart 2017 tot wijziging van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel en het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel BES in verband

Nadere informatie

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen?

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Opbrengstgericht onderwijs, een verzamelnaam voor het doelgericht werken aan het optimaliseren van leerlingprestaties. systeem van effectieve schoolontwikkeling

Nadere informatie

Presentatie tijdens lesjes middag. De Vos: jouw slimste keuze!

Presentatie tijdens lesjes middag. De Vos: jouw slimste keuze! Presentatie tijdens lesjes middag De Vos: jouw slimste keuze! Visie Strategisch Beleidsplan Onze primaire functie en ons hoofddoel is het ontplooien van leerlingen op basis van individuele kwaliteiten.

Nadere informatie

Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing

Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing Inhoud Welkom Doelen Profielschetsen Materialen Bijlagen Met het Solly Systeem worden kinderen al op jonge leeftijd geïntroduceerd in de wereld

Nadere informatie

WELKOM OP HET GROENE LYCEUM!

WELKOM OP HET GROENE LYCEUM! De andere route naar het hbo! WELKOM OP HET GROENE LYCEUM! Binnenkort ga jij naar het voortgezet onderwijs. Een grote stap! Kun je goed leren, maar ben je ook praktisch ingesteld? Dan past het Groene Lyceum

Nadere informatie

Het huis van JBC. Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw

Het huis van JBC. Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw Het huis van JBC Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw Van schoolvisie naar gezamenlijke beleving van het nieuwe gebouw Met leerlingen, school, ouders en architect aan

Nadere informatie

LeidRaad Molenveld > werkformat LeidRaad & kubus Molenveld. Het Molenveld, de school waar elk kind telt!

LeidRaad Molenveld > werkformat LeidRaad & kubus Molenveld. Het Molenveld, de school waar elk kind telt! LeidRaad Molenveld 2016 2020 > werkformat LeidRaad & kubus Molenveld We verbinden met de LeidRaad onze leidende principes. De LeidRaad geeft richting en bepaalt de route voor 2016 2020. Dat betekent voor

Nadere informatie

Plusklassen atheneum en gymnasium. méér dan vwo

Plusklassen atheneum en gymnasium. méér dan vwo Plusklassen atheneum en gymnasium méér dan vwo Open Dag 3 februari 2018 Hoe leert een kind? Door zoveel mogelijk te lezen en kennis te verzamelen, óf door ervaringen op te doen zonder actief op zoek te

Nadere informatie

Koersplan Kleur je toekomst

Koersplan Kleur je toekomst Koersplan 2019-2023 Kleur je toekomst Hier staat Eduquaat voor! Ieder kind ontwikkelt zich en leert Wij hebben begrip en respect voor elkaar Wij verbinden ons met de (Weerter) gemeenschap Afspraak is afspraak

Nadere informatie

EEN SCHOOL MET TALENTUITDAGEND ONDERWIJS

EEN SCHOOL MET TALENTUITDAGEND ONDERWIJS EEN SCHOOL MET TALENTUITDAGEND ONDERWIJS Een school met talentuitdagend onderwijs Een basisschool kiezen is moeilijk. Er is zoveel om op te letten. Is de school wat zij lijkt? Van buiten kan een schoolgebouw

Nadere informatie

Jaarplan. S a m e n l e r e n, d e n k e n e n b e g r i j p e n NASSAULAAN 5, 9717 CE GRONINGEN

Jaarplan. S a m e n l e r e n, d e n k e n e n b e g r i j p e n NASSAULAAN 5, 9717 CE GRONINGEN Jaarplan 2017 S a m e n l e r e n, d e n k e n e n b e g r i j p e n INFO@NASSAUSCHOOL.NL NASSAULAAN 5, 9717 CE GRONINGEN Inhoud Strategische doelen... 3 Onderwijs... 4 Personeel... 6 Overig... 7 2 S t

Nadere informatie