Beknopte handleiding SPSS versie van 28

Transcriptie

1 Beknopte handleiding SPSS versie van 28

2 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Inhoudsopgave Inleiding...3 SPSS- tips...4 Kopiëren van datakenmerken...6 Van SPSS naar Excel...7 Opsturen van output naar iemand die geen SPSS heeft...7 Coderen van variabelen...8 Berekenen van tijd tussen twee data...9 Bekijken van verschillende data...10 Categorische data...10 Continue data...11 Bekijken normaal verdeling (continue variabele)...12 Bekijken van variabelen gesplitst naar groepen...14 Bekijken van gegevens van een geselecteerde groep...14 Maken van grafieken...15 Histogram...15 Barchart...16 Boxplot...17 Uitvoeren van testen in SPSS: continue variabelen...18 One Sample t-test...18 Paired t-test...19 Unpaired t-test...19 Unpaired t-test...20 Mann-Whitney test en Kruskal-Wallis test...22 Uitvoeren van testen in SPSS: categorische variabelen...23 χ2-test...23 Correlatie en regressie...25 Bereken Correlatie-coefficient...25 Lineaire regressie...26 Logistische regressie...26

3 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Inleiding!! "!! #$%&#' (&)$(*+(,+-. / "! &4 5-.$'067723!/(/ 5- "! #!$"68

4 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 SPSS- tips Het is handig als je de log-file aanzet, omdat op deze manier al je commando s ook in je output verschijnt. Aanzetten van log-file : Edit Options Tabblad Viewer aanvinken display commands in the log Gebruik je labels! Missing values: codeer ze (-1, -2, 999, 99999) Strings Als je kolom tekst (of leestekens) bevat, geef dan aan dat het een string is. Denk ook aan de lengte (vul 255 in bij Width voor de maximale grootte). Note: Probeer zoveel mogelijk velden te coderen in getallen, en dan een value label toe te voegen. Dit is veel praktischer bij analyses. Selecteren van enkele variabelen uit een grote dataset Bij een hele grote data set kan het handig zijn om slechts een deel van je variabelen te zien. Dit kan je op de volgende manier doen: Utilities Define variable Sets Geef hierin een naam aan de set die je wilt aanmaken (bijvoorbeeld baseline ) en selecteer de variabelen die je hierin wilt hebben (ook de patiëntgegevens die je altijd nodig hebt, zoals idnr en geboortedatum). Druk dan op Add Set. Als je nu deze set van variabelen wilt gebruiken, ga je naar Utilities Use variable Sets Zet hierbij alleen de set aan die je wilt gebruiken en druk op OK. Om alle variabelen weer te kunnen gebruiken klik je op: Utilities Show All Variables

5 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Syntax Gebruik syntax kan erg handig zijn. Je kan hiermee alle commando s bewaren en snel veranderen, maar ook makkelijk opzoeken hoe je een bepaalde analyse ook alweer deed. De makkelijkste manier is: als je iets wilt uitvoeren (bijvoorbeeld niet op OK drukken, maar op Paste. Hiermee open je een Syntax file, waarin het commando voor deze opdracht staat. Sla deze Syntax file apart op. Dit is een voorbeeld van een Paste knop. Hieronder een voorbeeld van een syntax.

6 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Importeren van een bestand in SPSS (nb nooit Copy-Paste!) File Open database New Query Je ziet dan dit scherm: Klik hier het juiste type bestand aan, en dan op Next>. Er verschijnt nu onderstaand scherm: M.b.v. Browse kan je het juiste file opzoeken. Druk op OK. Dubbelklik op het juiste tabblad, waardoor het er als volgt uitziet: Druk nu steeds op Next en als laatste op Finish. De gegevens staan nu in SPSS. Het is ook mogelijk om een Excel-bestand te importeren via File OpenData Selecteer dan onderin bij Files of type: Excel en druk op Open. Importeren via deze manier geeft echter soms importeer-fouten, dus controleer de database altijd. Kopiëren van datakenmerken Als je de file opnieuw hebt geïmporteerd vanuit bijvoorbeeld Access of Excel, kan je alles wat je onder het tabblad Variable View in een eerdere versie van de database

7 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 hebt ingevuld (bijvoorbeeld labels, missing values, variable labels) kopiëren. Dit gaat als volgt: Data Copy Data Properties Kies de juiste File (dus de eerdere versie van het bestand waar je alle kenmerken van de variabelen hebt ingevuld) en druk steeds op Next tot je bij Finish komt. Van SPSS naar Excel Ga naar File Save as Sla het bestand op als een Excel file, zoals hieronder: Dit is handig als je thuis met je file wilt werken en je thuis geen SPSS hebt. geselecteerde folder (dus stuur deze ook mee). Opsturen van output naar iemand die geen SPSS heeft Dit kan je ook gebruiken als diegene geen versie 18.0 heeft, maar een oudere versie van SPSS. Kan heel makkelijk door je output te exporteren. Ga hiervoor (in je output-scherm) naar File Export en sla het bestand op als html of pdf. Selecteer wel All Objects. Als je figuren in je output had, zullen deze apart verschijnen als jpeg in je

8 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Coderen van variabelen Onder tabblad variable view, in de kolom Values en de kolom Missing kan de knop met worden aangeklikt. Hieronder nog even alle kolommen onder dit tabblad uitgelegd: Kolomnaam Uitleg Name Naam van de variabele Type Deze kolom geeft weer welk type je variabele is. In principe zijn alle variabelen Numeric, behalve datum ( Date ) en tekstvelden ( String ). Width Hier staat hoeveel karakters je variabele heeft. Een categorische staat standaard op 8 (maar mag ook best 1 of 2), een string (dus een tekstveld) 255. Decimals Hoeveel decimalen heeft je variabele? Categorische mogen op 0 staan, numerieke meestal 1 of 2. Label Hier kan je een langere naam (of uitleg) voor je variabele in zetten. Let wel: bij analyses staan de variabelen weergegeven met de label. Values Hieronder kan je de verschillende waardes en hun labels invullen. Missing De codering van missende waardes kunnen hier worden ingevuld. Klik hier de knop met aan en vink Discrete missing values aan. Hier kan je de waardes invullen die coderen voor missend (zoals 1 of 999) Columns Hier geef je aan wat de breedte van de kolom is. Align Uitlijnen van de tekst of getallen. Measure Geef hier aan wat voor een soort variabele het is. Ordinal is voor categorische variabelen die oplopende waardes hebben en Nominal bij niet-oplopende (bv man/vrouw). Scale hoort bij lineaire variabelen.

9 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Berekenen van tijd tussen twee data (in dagen, maanden of jaar) Transform Date/Time Hierna: Calculate with dates and times en Next. Kies hierna de tweede optie, en Next. Vul de twee juiste data in en kies de gevraagde tijd (jaar, maand, week, dag, uur of minuut). Als je een leeftijd wilt uitrekenen kies je, naast Years ook voor de optie Truncate to integer. Kies erna voor Next. Vul hierna in hoe de nieuwe variabele moet heten (bijvoorbeeld leeftijd ), en geef eventueel een label. Druk op Finish. Met behulp van deze functie kan je makkelijk een leeftijd uitrekenen met behulp van een geboortedatum en bijvoorbeeld datum van opname.

10 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Bekijken van verschillende data Categorische data Maak een kruistabel: Analyze Descriptive statistics Crosstabs Vul de twee variabelen in. De output ziet er als volgt uit: Crosstabs [DataSet3] G:\cursussen\cursus SPSS\oefenfile-uitdelen.sav Case Processing Summary Cases Valid Missing Total N Percent N Percent N Percent roken * geslacht_code % 0.0% % Count roken * geslacht_code Crosstabulation geslacht_code vrouw man Total roken nee, nooit nee, langer dan 5 jaar geleden nee, korter dan 5 jaar geleden ja Total

11 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Continue data Hiervoor zijn verschillende manieren mogelijk, ik zal de meest uitgebreide geven: Analyze Descriptive statistics Frequencies (onder options: mean, mediaan, etc) Dit is een voorbeeld via Frequencies, met output (zonder frequentietabel; deze kan je ook uitzetten). lengte N Statistics Valid 200 Missing 0 Mean Median Std. Deviation Minimum Maximum Percentiles Mean = gemiddelde, Median = middelste waarde (50%), Std.Deviation = waarde die de spreiding van het gemiddelde weergeeft, Percentiles 25 en 75 gebruik je om bij de Median de InterQuartile Range (25%-75%) weer te geven.

12 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Bekijken normaal verdeling (continue variabele) Dit kan op verschillende manieren, met behulp van een grafiek, of met statistiek. Statistiek: Doe de Kolmogorov-Smirnov test: Analyze Nonparametric Tests One Sample a) b) Kies op het eerste tabblad: Customize analysis c) Zet de variabele naar rechts. d) Kies de Kolmogorov-Smirnov test Bij een significante waarde van > 0.05, wel normaal verdeling!

13 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Grafiek: Maak een histogram met normaal curve: Analyze Descriptive Statistics frequencies charts (histogram with normal curve) Als de bars de normaal curve goed volgen, is de data normaal verdeeld. Maak een Q-Q plot: Analyze Descriptive Statistics Q-Q-plot Estimated Distribution Parameters lengte Normal Distribution Location The cases are unweighted. Scale Hoe meer de punten op de lijn liggen, hoe meer normaal verdeeld de data is. Of via Analyze descriptive statistics - Explore Plots (vink onder plots aan: normality plots with test). Hierbij krijg je zowel een Q-Q plot als de K-S test.

14 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Bekijken van variabelen gesplitst naar groepen Data Split File Vergeet niet om deze functie na afloop weer uit te zetten! Vink hiervoor Analyze all cases, do not create groups aan en druk op OK. Bekijken van gegevens van een geselecteerde groep Data Select Cases Vergeet ook niet om deze functie na afloop weer uit te zetten! Vink hiervoor All cases aan en druk op OK.

15 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Maken van grafieken Dit kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld: Graphs Chart Builder Je kan de grafiek aanpassen door in de output op de grafiek te dubbelklikken. Histogram Druk op OK en kies in de Gallery Histogram en sleep de variabelen naar de juiste plaats.

16 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Barchart Kies in de Gallery Bar en sleep de variabelen naar de juiste plaats.

17 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Boxplot Kies in de Gallery Boxplot en sleep de variabelen naar de juiste plaats. Outliers Maximum, afgezien van outliers en extreme waardes 75% 50% 25% Minimum, afgezien van outliers en extreme waardes (zie theorie).

18 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Uitvoeren van testen in SPSS: continue variabelen One Sample t-test Analyze Compare Means One-sample T Test (vul de te testen variabele in en verwachtte gemiddelde bij Test Value ) One-Sample Statistics N Mean Std. Deviation Std. Error Mean lengte One-Sample Test Test Value = 170 t df Sig. (2-tailed) 95% Confidence Interval of the Mean Difference Difference Lower Upper lengte Het gemiddelde wat je hebt gevonden (179,8) wijkt significant (p<0,05) af van het verwachtte gemiddelde van 170.

19 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Paired t-test Analyze Compare Means Paired-Sample T Test Paired Samples Statistics Mean N Std. Deviation Std. Error Mean Pair 1 gewicht voor dieet gewicht na dieet Paired Samples Correlations N Correlation Sig. Pair 1 gewicht voor dieet & gewicht na dieet Significant verschil tussen de twee gemiddelden (p<0,05).

20 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Unpaired t-test Analyze Compare Means Independent-Sample T Test (vul variabele en groepen in) Als deze niet-significant (p>0.05) is kijk je naar de bovenste regel, anders naar de onderste. Niet-significant verschil tussen de twee gemiddelden (p>0.05).

21 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Wilcoxon signed rank test Analyze Non-parametric tests Related Samples Kies op het eerste tabblad Customize. Op het tabblad Fields zet je de variabelen naar rechts. Op het tabblad Settings Kies je voor Customize tests en vink je Wilcoxon matchedpair signed-rank (2 samples) aan. Druk dan op Run. Significant verschil tussen de twee groepen (p<0.05).

22 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Mann-Whitney test en Kruskal-Wallis test Analyze Non-parametric tests Independent Samples Kies op het eerste tabblad Customize. Op het tabblad Fields zet je de variabelen naar rechts. Op het tabblad Settings Kies voor Customize tests. Bij vergelijken van twee catagorieen vink je Mann-Whitney U (2 samples) aan. Bij vergelijken van meer dan twee categorieën vink je Kruskal-Wallis 1-way ANOVA (k samples) aan. Druk dan op Run. Het verschil tussen de groepen is niet-significant (p>0.05).

23 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Uitvoeren van testen in SPSS: categorische variabelen χ2-test Voor het vergelijken van percentages met een verwacht percentage: Analyze Non-parametric Tests Legacy Dialogs Chi-square. Vul de variabelen en eventueel de verwachtte waarden in. Voor het vergelijken van percentages tussen twee of meer variabelen: Analyze Descriptive Statistics Crosstabs vul de variabelen in en vink (onder Statistics ) Chi-square aan.

24 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Als er meer dan 1 cel een expected count van 5 heeft (zie a., onderaan), kijk je naar de Fisher s Exact test (2-sided) ipv Pearons Chi-Square Risk Estimate Risk Estimate Value 95% Confidence Interval Lower Upper Hier staat de odds-ratio voor nee/ja Odds Ratio for opgenomen, wel of niet (nee / ja) For cohort dood = nee For cohort dood = ja N of Valid Cases 200 Hier het relatieve risico

25 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Correlatie en regressie Bereken Correlatie-coefficient Via crosstabs: Analyze Descriptive statistics Crosstabs en dan onder statistieken Correlation aanvinken Analyze Correlate Bivariate Spearman of Pearson aanvinken (afhankelijk of de data normaal of niet-normaal verdeeld is). Negatieve samenhang en significante correlatie, Correlations lengte lengte BMI Pearson Correlation * Sig. (2-tailed).027 N BMI Pearson Correlation * 1 Sig. (2-tailed).027 N *. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

26 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Lineaire regressie Analyze Regression Linear Vul de variabelen in en selecteer Method=Enter en onder Statistics Estimates en Model Fit Vul hier de continue uitkomstvariabele in Hieronder kan je het 95% betrouwbaarheidinterval aankruisen. Vul hier de variabelen in die van invloed zijn op je uitkomst variabelen. Hier zie je of het model goed past. Hoe hoger dit getal, hoe beter. Hier zie je of het model significant beter is dan het nul-model (horizontale lijn) Hier staat hoeveel de variabele bijdraagt aan het model (zoals een richtingscoëfficiënt van een lijn) In deze kolom staat of de variabele significant bijdraagt aan het model.

27 Beknopte handleiding SPSS versie van 28 Logistische regressie Analyze Regression Binairy Logistic Vul de variabelen in en selecteer Method=Enter en onder Options CI for exp(b): 95%. Als je een categorische Covariate (met meer dan 2 categorieen) hebt, definieer dit dan onder Categorical. Hieronder een selectie van de output: Deze waarde geeft aan hoe goed je model is. Bij het vergelijken van modellen (bijvoorbeeld bij het toevoegen of weglaten van variabelen) geldt: hoe lager de waarde, hoe beter het model In deze kolom staat de odds-ratio van de variabele, met ernaast het 95% confidence interval. Let wel op de codering (bv als dood ja=1 en 0=nee, dan de andere variabelen ook zo coderen, anders staat de odds-ratio omgedraaid. Kijk daarom altijd of het getal logisch is.

28 Beknopte handleiding SPSS versie van 28