Regionaal Landschap Groene Corridor vzw
|
|
- Klaas Claes
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Regionaal Landschap Groene Corridor vzw Geen drempels voor Agrarisch natuurbeheer
2 Wat is RLGC? Gït Geïntegreerde projecten
3 Doelstellingen cursus Waarom dit initiatief? Wat willen we bereiken? Uitgangssituatie in NW-Brabant: hoe ziet de landbouw eruit in onze regio, welke natuurwaarden hebben we in onze regio en hoe is het ermee gesteld, hoe verhouden landbouw en natuur zich tot elkaar Basiskennis meegeven rond agrarisch natuurbeheer Concrete mogelijkheden aangeven (beleidskader, bestaande voorbeelden) om natuurgerichte maatregelen te integreren in de eigen bedrijfsvoering om als landbouwer aan natuurbeheer op terreinen van derden Uitwisseling L & N bevorderen, concrete inzet agromilieumaatregelen in onze regio doen toenemen
4 module I: Inleiding Inleiding / voorstelling / doelstellingen cursus (10min) Deel 1: Ecologische basisbegrippen (40min) Deel 2: De huidige landbouwpraktijk in NW-Brabant (40min) Pauze (10min) Deel 3: Natuur in NW-Brabant (40min) Deel 4: Een blik op de gereedschapskist (40min)
5 Ecologische basisbegrippen
6 inhoud Inhoudsopgave: 1. Wat is ecologie? 2. Wat is biodiversiteit? it it? 3. Wat is natuurbeheer?
7 1. Wat is Ecologie? 1. Wat is ecologie? Οικος = huis leer van de betrekkingen tussen dieren en planten en hun omgeving of tussen dieren en planten onderling
8 1. Wat is Ecologie ecologie als containerbegrip g p = milieuvriendelijk j De Hybrid X belichaamt een visie op de ecologische auto van morgen (Toyota)
9 sleutelbegrip = ecosysteem Zonneenergie 1. Wat is Ecologie 12 t gesynthetiseerd materiaal verdeeld over: 4 t bladeren 5 t hout 1 t kruiden 4 t strooisel humus 0,3 t bacteriën en schimmels 2 t wortels 1 t bodemfauna koolstofcyclus watercyclus
10 1. Wat is Ecologie? niet-levende elementen van een ecosysteem 1. KLIMAAT neerslag wind temperatuur
11 1. Wat is Ecologie
12 1. Wat is Ecologie?
13 1. Wat is Ecologie? 2. BODEM
14 1. Wat is Ecologie? 3. WATER
15 1. Wat is Ecologie? levende elementen van een ecosysteem 1. (GROENE) PLANTEN fotosynthese th koolstofdioxide + water J glucose + zuurstofgas energiearme verbindingen lichtenergie energierijke ijk verbindingen
16 1. Wat is Ecologie?
17 1. Wat is Ecologie? stikstofbindende bacteriën in de bodem en in dood hout stikstofkringloop denitrificerende bacteriën Stikstof in de lucht humus rotting Stikstof in de bodem ammoniak ammoniumverbinding nitrieten nitraten door stikstofbindende bacteriën wortelknolletjes/ bacteriën op vlinderbloemigen uitwerpselen en dode dieren uitgescheiden opgenomen dode planten Stikstof in dieren (eiwitten) opgegeten Stikstof in planten (eiwitten)
18 1. Wat is Ecologie? levende elementen van een ecosysteem 2. DIEREN
19 1. Wat is Ecologie? voedselketens
20 1. Wat is Ecologie? voedselweb
21 1. Wat is Ecologie? voedselkringloop
22 1. Wat is Ecologie?
23 1. Wat is Ecologie? voedselpiramide
24 1. Wat is Ecologie? natuurlijk evenwicht
25 2. Wat is Biodiversiteit? 2. Wat is biodiversiteit?
26 2. Wat is Biodiversiteit? biodiversiteit op verschillende niveaus diversiteit binnen dezelfde soort (genetische diversiteit)
27 2. Wat is Biodiversiteit? SOORTEN- diversiteit
28 2. Wat is Biodiversiteit? ECOSYSTEEM-diversiteit
29 2. Wat is Biodiversiteit? ECOSYSTEEM-diversiteit
30 2. Wat is Biodiversiteit? RUIMTE: ecologische niche specialiseren om te overleven
31 2. Wat is biodiversiteit? RUIMTE: landschappelijke samenhang/verbindingen a b KLE als corridors, refugium en leefgebied!
32 2. Wat is Biodiversiteit? TIJD: successie = sleutel tot biodiversiteit climaxvegetatie veel variatie/soorten stabiliteit vooral langlevende soorten pioniervegetatie weinig variatie en soorten flexibiliteit it vooral kortlevende soorten
33 aanleg natuurtuin: vestiging pioniersoorten 2. Wat is biodiversiteit? niets doen maaien maaien + betreding na 5 jaar: successie bevroren door beheer
34 2. Wat is Biodiversiteit? OVERGANGEN: grenzen beïnvloeden biodiversiteit scherpe grens (ophopingsgrens) vage grens (spreidingsgrens) gradiënt overgang slik / schor steile afslaande rivieroever cultuurgrenzen afnemende begrazing verlanding
35 Strategie: Competitie stress - ruderaliteit C (competitieve) 2. Wat is Biodiversiteit? (ruderale) R S (Stresstollerante) omgeving Welke soorten? productiviteit verstoring Competitive (C) productiviteit verstoring Stress-tolerante tolerante (S) Ruderale (R)
36 2. Wat is Biodiversiteit? Belang van biodiversiteit voor de landbouw AGRO- biodiversiteit: GENETISCHE diversiteit
37 2. Wat is Biodiversiteit? Belang van biodiversiteit voor de landbouw AGRO- biodiversiteit: FUNCTIONELE diversiteit
38 2. Wat is Biodiversiteit? Belang van landbouw voor de biodiversiteit AGRO- biodiversiteit: BEGELEIDENDE diversiteit
39 3. Wat is Natuurbeheer? 3. Wat is natuurbeheer?
40 3. Wat is Natuurbeheer? uitwendig natuurbeheer negatieve invloeden van buitenaf weren hoever mogen we gaan om de natuurwaarden niet te bedreigen? inwendig natuurbeheer natuurwaarden in stand houden of herstellen hoever moeten we gaan om de natuurwaarden in stand te houden?
41 3. Wat is Natuurbeheer? uitwendig beheer oppervlakken gelijk vorm verschillend storingsvrije kern houdbaarheid? veronderstelde inwerking van een verstoring
42 3. Wat is Natuurbeheer? Natuurlijkheidsgraad: - natuurlijk landschap: flora + vegetatie spontaan (bv oerbos, slikken-schorrengebied) schorrengebied) - halfnatuurlijk landschap: flora spontaan, successie bevroren (bv heide) - cultuurlandschap: flora + vegetatie beïnvloed, kan desondanks redelijk hoge biodiversiteit herbergen (bv akker met kruiden in de randen)
43 3. Wat is Natuurbeheer? natuurlijk landschap halfnatuurlijk landschap cultuurlandschap
44 3. Wat is Natuurbeheer? Uitgangspunten (1) ruimtelijke milieuvariatie (creëren van gradiënten!) temporele milieuvariatie (dynamiek, op maat van het ecosysteem qua sterkte en frequentie) continuïteit in beheer ( de aanhouder wint )
45 3. Wat is Natuurbeheer? 1 toepassing natuurbasisbegrippen op wegbermbeheer jaarlijks hooien (juni) jaarlijks hooien (juni & oktober) elk onpaar jaar hooien (oktober) elk paar jaar hooien (oktober) struweel: afzetten om de 7-10 jaar
46 3. Wat is Natuurbeheer? ruimtelijke variatie constant beheer jaarlijks om 2-3 3j jaar gemaaid gemaaid periodiek afgezet klepelmaaier met afzuiginstallatie soortenrijke wegberm met zonatie in beheer
47 3. Wat is Natuurbeheer? Uitgangspunten (2) oppervlakte-effect t en landschappelijke lijk samenhang (~isolatie) Is minder goed dan
48 3. Wat is Natuurbeheer? inwendig beheer: de beheersparadox akkers akkers beweiding beweiding extensieve begrazing hakhout afplaggen tred afbranden maaien niets doen vervenen mozaïeklandschap
49 3. Wat is Natuurbeheer? tijd niets doen akker struweel omploegen niets doen maaien begrazen niets doen bemest grasland struweel (vrij) uniform natuurbos omvormingsbeheer gevarieerd natuurbos niets doen niets doen maaien en/of begrazen verschraald grasland wastine boomheide parklandschap afnemende begrazingsintensiteit idem permanente zeer extens. begrazing
50 2. Wat is Natuurbeheer? vormen van natuurbeheer? temporele milieuvariatie (dynamiek) + - LANDBOUW NATUURBEHEER ruimtelijke milieuvariatie i (mate kleinschaligheid) TUINIEREN
51 2. Wat is Natuurbeheer? trends in het natuurbeheer? vermarkting koppelen aan producten kleinschalige li ingrepen (hakhoutbeheer, knotbeheer, ) Meer beroep doen op natuurlijke factoren (abiotische en biotische) Samenwerking met landbouwers = land-schapsbouwers Landbouwers inschakelen in het beheer van natuurterreinen Agromilieumaatregelen integreren in de eigen bedrijfsvoering
52 BEDANKT VOOR UW AANDACHT! VRAGEN? deze presentatie werd door RLGC aangepast op basis van door het door RLHV, PROCLAM en CVN aangeleverde basismateriaal bronnen beeldmateriaal: l CVN
module 2 ECOLOGISCHE & BEHEERPRINCIPES
ECOLOGISCHE & BEHEERPRINCIPES Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: Wat is ecologie? Wat is biodiversiteit? Wat is natuurbeheer? Boerennatuur op en rond het erf Wat is ecologie? Wat is ecologie? Wat is ecologie?
Nadere informatieLandschapsecologie. Cursus Natuurgids
Landschapsecologie Cursus Natuurgids 2. Ecologische processen en patronen in het landschap 4. Historische ecologie Deze les is te beschouwen als een basishandleiding voor de biotoopstudie! 2 1 1. Planten
Nadere informatieInvloeden uit milieu. In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving)
Ecologie Thema1 Invloeden uit milieu In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving) Levende natuur Levenloze natuur = biotische factoren = abiotische factoren Niveau
Nadere informatieupspiral randerij -
meer nieuwe banen voor uw regio (100 den) meer grondstoffen meer biodiversiteit meer klimaatcontrole meer vruchtbare bodem meer schone lucht meer schoon water meer veerkracht meer gezondheid meer plezier
Nadere informatieLEVENSGEMEEN SCHAPPEN
LEVENSGEMEEN SCHAPPEN 1 E e n e i g e n h u i s, e e n p l e k o n d e r d e z o n Waarom groeien er geen klaprozen op het sportveld? Waarom leven er geen kwallen in de IJssel? Kunnen struisvogels wel
Nadere informatieIn de ecologie bestudeert men de relatie tussen de organismen en het milieu waar ze voorkomen.
Samenvatting Thema 3: Ecologie Basisstof 1 In de ecologie bestudeert men de relatie tussen de organismen en het milieu waar ze voorkomen. Waarom leeft het ene dier hier en het andere dier daar? Alle organismen
Nadere informatieEcosysteem voedselrelaties
Ecosysteem ecologie Ecosysteem voedselrelaties Oceanen: voedselweb + energiestromen Ga naar Mypip.nl en open de oefening 3 voedselketen - voedselweb Doe de oefening en maak vervolgens de aangeleverde vragen.
Nadere informatieStikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie
Stikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie Jan Willem Erisman Arnhem, 24 januari 2018 Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was
Nadere informatiegebruikte beeldmateriaal afkomstig van CVN.
MODULE 2 ECOLOGISCHE & BEHEERSPRINCIPES 2.1 Wat is ecologie? 2.1.1 Wetenschappelijke definitie 2.1.2 Moderne maatschappelijke betekenis 2.1.3 Ecosysteem 2.1.4 Niet-levende elementen 2.1.5 Levende elementen
Nadere informatienatuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN
natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN indeling inleiding: voorstelling a geschiedenis van het natuurbeheer b - biotopen en soorten en hun beheer pauze c - beheer richt zich op de omgeving d - natuurbeheer
Nadere informatie1. Biotische factoren (zijn afkomstig van andere organismen) - voedsel - soortgenoten - ziekteverwekkers - vijanden
Ecologie De wetenschap die bestudeert waarom bepaalde planten en dieren ergens in een bepaalde leefomgeving (milieu) voorkomen en wat de relaties zijn tussen organisme en hun milieu 1. Biotische factoren
Nadere informatieToekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk. Jan Stronks
Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk Jan Stronks Stand van zaken huidig landschap Bos en natuur in de plus! Agrarisch cultuurlandschap sterk in de min: Natuurwaarde holt achteruit
Nadere informatieA-B-C-D -project. Aanpak voor een Biodiverse Campus Diepenbeek. Partners:
A-B-C-D -project esther.castermans@natuurpunt.be Aanpak voor een Biodiverse Campus Diepenbeek Partners: Aanleiding De Demervallei is een belangrijke as voor natuur Negatieve invloed van 40 jr nulbeheer
Nadere informatieSamenvatting Biologie Ecologie Thema 3
Samenvatting Biologie Ecologie Thema 3 Samenvatting door P. 1299 woorden 7 januari 2013 6,4 15 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 3 Ecologie Basisstof 1 Invloeden uit het milieu:
Nadere informatieWat is natuurinclusieve landbouw?
Wat is natuurinclusieve landbouw? Jan Willem Erisman 's-hertogenbosch, 3 april 2018 Louis Bolk instituut Natuurinclusief: denken, ontwerpen en doen J.P. Thysse Waar wij wonen RV www.louisbolk.org Consumentenprijs
Nadere informatieVegetatie van Nederland
Vegetatie van Nederland Vegetatie van Nederland Met Bosanemoon: Zomereik Gewone es Klimop Eenbes Daslook Bosvergeet-mij-nietje Slanke sleutelbloem Met scherpe boterbloem Grote vossenstaart Gestreepte witbol
Nadere informatieCursus Bosbeheer en biodiversiteit WELKOM
Cursus Bosbeheer en biodiversiteit WELKOM Programma Voorstelrondje Presentatie Bosbeheer en biodiversiteit (Patrick) Bosbeheer en mossen (Klaas van Dort) Pauze Bosbeheer en vlinders (Kars Veling) Lunch
Nadere informatieVerslag Solabio Dijkendag Assenede (B) 24 juni 2011
Verslag Solabio Dijkendag Assenede (B) 24 juni 2011 Deze dijkendag werd georganiseerd door de Provinciale Landbouwkamer Oost Vlaanderen en Stichting Landschapsbeheer Zeeland in het kader van het project
Nadere informatieEcologie. Cursus Natuurgids
Ecologie Cursus Natuurgids Hoofdstuk ecologie 1. Wat is ecologie? 2. Abiotische factoren 3. Relaties tussen individuen van dezelfde soort 4. Relaties tussen individuen van verschillende soorten 5. Processen
Nadere informatie2.1 Specialiseren 12 2.2 Verschillende niveaus 13 2.3 Successie 13 2.4 Grenzen 15 2.5 Belang 17 2.6 Biodiversiteit in de landbouw 17
INHOUD INHOUD 1. Wat is ecologie? 01 1.1 Wetenschappelijke definitie 03 1.2 Moderne maatschappelijke betekenis 03 1.3 Ecosysteem 04 1.4 Niet-levende elementen 05 1.5 Levende elementen 06 1.6 Voedselketen
Nadere informatieSamenvatting Biologie Thema 3 Ecologie
Samenvatting Biologie Thema 3 Ecologie Samenvatting door H. 1342 woorden 24 januari 2014 4 9 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 3 Ecologie Basisstof 1 In de ecologie
Nadere informatieEen visie op de toekomstige landbouw in Nederland
Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Jan Willem Erisman ALV Markdal, Galder, 24 september 2018 Inhoud Introductie Louis Bolk Instituut Achtergronden huidige landbouw De visie van de minister
Nadere informatieverwerking : wat is een bos?
verwerking : wat is een bos? Leven vestigt zich op plaatsen waar het goed is om te leven. Er zijn verschillende factoren die de leefomgeving vorm geven : levende factoren, niet-levende factoren en menselijke
Nadere informatieE C O L O G I E Ecologie Factoren die invloed hebben op het milieu: Niveaus van de ecologie:
E C O L O G I E Ecologie = wetenschap die bestudeert waarom bepaalde planten en dieren ergens in een bepaald milieu voorkomen en wat de relaties zijn tussen organismen en dat milieu Factoren die invloed
Nadere informatieThema 1: Werken aan biodiversiteit op het Vlaamse platteland (Agrobiodiversiteit) Context
Thema 1: Werken aan biodiversiteit op het Vlaamse platteland (Agrobiodiversiteit) Context Onder biodiversiteit verstaan we de verscheidenheid van levende organismen en ecologische processen. In de landbouw
Nadere informatieAMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE BOOMKIKKER SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP
AMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE BOOMKIKKER SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP 1 2 BOOMKIKKER De Achterhoek is voor de boomkikker momenteel het belangrijkste gebied in Nederland. In de jaren 80 van de
Nadere informatieAntwoorden Biologie Thema 3: Ecologie
Antwoorden Biologie Thema 3: Ecologie Antwoorden door H. 1501 woorden 3 december 2013 5,5 48 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Opdracht 1 2. 3. 4. 5. De relatie tussen organisme en
Nadere informatieDossiernummer: 23-10-2013 Projectnummer:
Bijlagen bij verordening subsidies natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen 2014: 1. Inrichtingseisen natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen; 2. Richtlijnen voor natuurvriendelijk onderhoud.
Nadere informatieFunctionele Agrobiodiversiteit. Inleiding inspiratiedag
Functionele Agrobiodiversiteit Inleiding inspiratiedag Initiatiefnemers? AGNABIO kernteam Karen Katrien AGNABIO Structureel overleg tussen LNE en LV mbt Agrarisch natuurbeheer en agrobiodiversiteit Karolien
Nadere informatieVelt presenteert: de ecotuin
Velt presenteert: de ecotuin Behoefte aan duidelijkheid over ecotuin Begrip ecotuin niet altijd voor iedereen duidelijk verwarring over begrip ecotuin onduidelijkheid onder collega s begrip wordt niet
Nadere informatieToekomst natuurbeheer: waar gaat het heen? Edo van Uchelen
Toekomst natuurbeheer: waar gaat het heen? Edo van Uchelen Edo van Uchelen Wildernis, openheid, grote grazers, exoten, maakbare natuur, angst voor bos Wildernis, openheid, grote grazers, exoten, maakbare
Nadere informatieBOEREN BOUWEN AAN HET LANDSCHAP Streven naar kwaliteitsvol agrarisch landschap
Samenwerking Voor Agrarisch Landschap context beheer van oeverzones constructie van de maaier SVAL en doelstellingen Project naar aangepast oeverbeheer ideeën en participatie Vande Ryse Luc Samenwerken
Nadere informatieRECREATIE & NATUUR EN STARING ADVIES
RECREATIE & NATUUR EN STARING ADVIES In een groot deel van de Nederlandse bos- en natuurgebieden wordt veel gerecreëerd; op land, op het water en in de lucht. In de meeste gevallen kunnen de natuurfunctie
Nadere informatieFauna in de PAS. Hoe kunnen we effecten van N-depositie op Diersoorten mitigeren? Marijn Nijssen Stichting Bargerveen
Fauna in de PAS Hoe kunnen we effecten van N-depositie op Diersoorten mitigeren? Marijn Nijssen Stichting Bargerveen De Programatische Aanpak Stikstof Natuurdoelen en economische ontwikkelingsruimte 1600
Nadere informatieInleiding Indeling van het plantenrijk Indeling van het dierenrijk Andere manieren van ordenen Ecologie...
ECOLOGIE Inhoudsopgave Inleiding... 3 Indeling van het plantenrijk... 4 Indeling van het dierenrijk... 5 Andere manieren van ordenen... 6 Ecologie... 6 Biotische- en a-biotische factoren... 9 Producenten,
Nadere informatieNatuurinclusieve landbouw goed voor boer, burger en landschap
Natuurinclusieve landbouw goed voor boer, burger en landschap Jan Willem Erisman Beesd, 15 november 2018 Louis Bolk Instituut (sinds 1976) www.louisbolk.nl 2 Overzicht presentatie De stikstofproblematiek
Nadere informatieRapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw
Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:
Nadere informatieBiologie ( havo vwo )
Tussendoelen Biologie ( havo vwo ) Biologie havo/vwo = Basis Biologische eenheid Levenskenmerk Uitleggen hoe bouw en werking van onderdelen van een organisme bijdragen aan de functies voeding, verdediging
Nadere informatieBetaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden
Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven: Maaibeheer stedelijk gebied en wegbermen Maaibeheer natuurterreinen Bosbeheer/
Nadere informatieMaatregelen voor bosherstel
Veldwerkplaats Voedselkwaliteit en biodiversiteit in bossen Maatregelen voor bosherstel Gert-Jan van Duinen Arnold van den Burg Conclusie OBN-onderzoek bossen Te hoge atmosferische stikstofdepositie Antropogene
Nadere informatie9 Landschapsecologie. De natuurgids
9 Landschapsecologie Leerdoelen De natuurgids kan het verband beschrijven tussen de groeiplaatsfactoren en de plantengroei; weet in welke floraregio, floradistrict en ecoregio hij/zij actief is; kan het
Nadere informatieWeerbaarheid door diversiteit. Studiedag NVTL 2015, Wijnand Sukkel
Weerbaarheid door diversiteit Studiedag NVTL 2015, Wijnand Sukkel Ontwikkelingen in de landbouw Schaalvergroting, afnemende genetische (gewas) diversiteit in tijd en ruimte Uitsluiten van niet productieve
Nadere informatieHeidebeheer in de 21 e eeuw
Heidebeheer in de 21 e eeuw Henk Siebel Met OBN-faunaonderzoek van Joost Vogels, Arnold van den Burg, Eva Remke, Henk Siepel Stichting Bargerveen, Radboud Universiteit Nijmegen Herstel en beheer van droge
Nadere informatieAquatische ecologie. Module 1: Ecologische principes van watersystemen. Lesdag 1. drs. M. Maessen (Grontmij)
lesdag onderwerp docent(en) Module 1: Ecologische principes van watersystemen Lesdag 1 Ochtend - Watersysteem - Van mondiaal tot lokaal - Kringlopen en balansen - Hydrologische kringloop - Relatie grondwater
Nadere informatieNatuurkwaliteit en bosgebruik Natura 2000. Rienk-Jan Bijlsma
Natuurkwaliteit en bosgebruik Natura 2000 Rienk-Jan Bijlsma Onderwerpen Habitatkaart bossen Veluwe Kwaliteitsverbetering habitattypen bos Oppervlaktevergroting habitattypen bos Habitatkaart: typen en criteria
Nadere informatieRapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw
Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 9, 'Fast Food Island' en Hoofdstuk 10, 'Ecologie'
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9, 'Fast Food Island' en Hoofdstuk 10, 'Ecologie' Samenvatting door een scholier 1412 woorden 29 juni 2007 6,4 39 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Fast Food Island!
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 1416 woorden 27 oktober 2004 5,3 30 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra Hoofdstuk 1 Het ontstaan van diversiteit
Nadere informatieWat is een bos? Aandeel van verschillende taxongroepen voor de soortenrijkdom in gematigde loofbossen
Bosecologie Wat is een bos? Bossen zijn biotopen waar bomen het aspect bepalen. Maar niet alleen bomen bepalen of het een bos is Bij ons: # boomsoorten beperkt Toch zijn de boomsoorten de sleutelsoorten
Nadere informatieInsecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen. Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis)
Insecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis) Variatie in bermen grazige berm op klei berm met heide berm met bomen Schrale berm
Nadere informatieHET KLASSIEKE BEELD VAN NATUUR VERSUS MILIEU
HET KLASSIEKE BEELD VAN NATUUR VERSUS MILIEU Boven en onder: 2 didactische prenten van www.wereldorientatie.net die duidelijk de klassieke tegenstelling tussen natuur en milieu weergeven. Natuur wordt
Nadere informatieOpzet. Streefbeelden Graslanden. Fasen van ontwikkeling. Hooilanden. Tussenfase 0: Raaigras-weide KNNV afdeling Delfland. Tussenfase 1: Grassen-mix
Opzet Streefbeelden Graslanden Wat is de doelstelling; Wat willen we er mee? Hooilanden Fasen van ontwikkeling Botanisch waardevolle graslanden De dominantfase als bottleneck Doelstelling bloemrijk: verschralen
Nadere informatiezorg voor ons landschap
Rosendael 2a 6891 DA Rozendaal www.landschapsbeheergelderland.nl zorg voor ons landschap Stichting Landschapsbeheer Gelderland (SLG): Stichting met ideële doelstelling. Missie: Zorg voor een vitaal, beleefbaar
Nadere informatieBrabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen
Brabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen 1 Wilde bijen in Noord-Brabant 283 wilde soorten (81% van NL) 89 soorten dalend (31%); 64 soorten
Nadere informatieHeidebeheer en fauna. Verslag veldwerkplaats Droog Zandlandschap Strabrechtse Heide, 4 juni 2009
Heidebeheer en fauna Verslag veldwerkplaats Droog Zandlandschap Strabrechtse Heide, 4 juni 2009 Inleiders: Jap Smits (Staatsbosbeheer) en prof. dr. Henk Siepel (Alterra-WUR) De Strabrechtse Heide is een
Nadere informatieTijdelijke Natuur : win-win
Utrecht - 21 februari 2016 Tijdelijke Natuur : win-win Albert Vliegenthart Green Deal Tijdelijke Natuur Ontheffing Flora en Faunawet: voor het laten ontstaan en weer verwijderen van beschermde soorten
Nadere informatieKwaliteit van de natuur. Hoe spoor je aantastingen op?
Kwaliteit van de natuur Hoe spoor je aantastingen op? Ecosystemen en levensgemeenschappen Zoek vergelijkende gebieden (oerbossen, intacte riviersystemen, ongerepte berggebieden, hoogveenmoerassen, etc)
Nadere informatieBloeiende bermen voor bijen en vlinders
Bloeiende bermen voor bijen en vlinders in samenwerking met landbouwers & plattelandsbewoners s en bloeiende planten Inleiding Vzw Samenwerking voor Agrarisch Landschap (SVAL) doet al een aantal jaren
Nadere informatieWorkshop bosbeheer. Beheerteamdag 2017
Workshop bosbeheer Beheerteamdag 2017 Consulent bosbeheer Bosbeheer Elke boom heeft de functie om gekapt te worden Natuurwaarde bos? Wat bepaalt de natuurwaarde? Wat bepaalt de natuurwaarde van een bos?
Nadere informatieLeerlijn Waddenzeeschool Voortgezet onderwijs
Leerlijn Waddenzeeschool Voortgezet onderwijs Algemene doelen Waddenzeeschool Zoveel mogelijk scholieren in aanraking brengen met het Waddengebied, zowel op school als op het wad, om zo het draagvlak voor
Nadere informatieSamenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen:
Samenvatting Thema 1: Stofwisseling Basisstof 1 Organische stoffen: - Komen af van organismen of zitten in producten van organismen - Bevatten veel energie (verbranding) - Voorbeelden: koolhydraten, vetten,
Nadere informatieAerobe dissimilatie = de afbraak van glucose (maar ook vetzuren en aminozuren) met behulp van zuurstof, waardoor energie vrijkomt om ATP te maken.
Begrippenlijst door Lauke 1056 woorden 23 oktober 2017 5,5 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Begrippen biologie hoofdstuk 2 Aerobe dissimilatie = de afbraak van glucose (maar ook vetzuren en
Nadere informatieNatuurstreefbeelden inleiding
Natuurstreefbeelden inleiding Wat zijn natuurstreefbeelden? Een natuurstreefbeeld is een nagestreefd biotoop, mozaïek van biotopen of een leefgebied van een soort dat je wil behouden of verkrijgen via
Nadere informatieBodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling
Bodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling Jan Willem Erisman 8 juni 2018 Louis Bolk Instituut (sinds 1976) www.louisbolk.org Voedselzekerheid! Wat heeft landbouwbeleid gebracht (in
Nadere informatievoorlopig BEHEER- EN ONDERHOUDS- PLAN NATUURVRIENDELIJKE OEVERS
voorlopig BEHEER- EN ONDERHOUDS- PLAN NATUURVRIENDELIJKE OEVERS Archimedesweg 1 W.N. van der Heeden postadres: postbus 156 2300 AD Leiden telefoon (071) 3 063 063 Versie / Oplage: telefax (071) 5 123 916
Nadere informatieLandschaps- en natuurplan
Landschaps- en natuurplan Ten behoeve van tegenprestatie Aan t Hellemeer te Wanssum Familie Mooren Broekhuizerweg ong. Swolgen Locatie tegenprestatie nabij Helling te Wanssum Gemeente Horst aan de Maas
Nadere informatieKRATOS. Raad op maat. aanbod voor landbouwers
KRATOS Raad op maat aanbod voor landbouwers Vragen over natuur op uw bedrijf? Het is een open deur intrappen dat landbouw en natuur sterk met elkaar verbonden zijn. Als land- of tuinbouwer komt u er ongetwijfeld
Nadere informatieParticulier Natuurbeheer bloemrijk grasland in Groot Mijdrecht Noord-Oost
Particulier Natuurbeheer bloemrijk grasland in Groot Mijdrecht Noord-Oost De laatste jaren heeft de provincie in Groot Mijdrecht Noord-Oost gronden aangekocht voor de ontwikkeling van natuur. Natuurmonumenten
Nadere informatieNatuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman
Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was dit eens te bestuderen met verkleinglazen"
Nadere informatieNatuurbeheer G... E... N... Zoek waarvoor de afkorting GEN staat
Natuurbeheer Vandaag hielp je de natuurarbeiders in het Stedelijk Natuurreservaat Bourgoyen-Ossemeersen. Dit gebied ligt ten westen van Gent en is vooral gekend om zijn prachtige graslanden en vele waterloopjes.
Nadere informatieZorg voor de rand. Leaderproject Meetjesland In de ban van de rand. Samenwerking voor Agrarisch Landschap vzw (SVAL) Vande Ryse Luc
Studieavond voedergewassen en veehouderij 5 februari 2019 Zorg voor de rand Leaderproject Meetjesland 2017 2019 In de ban van de rand Samenwerking voor Agrarisch Landschap vzw (SVAL) Vande Ryse Luc Inhoud
Nadere informatieLesdag 1: woensdag 15 maart 2017
Aristo Zalencentrum, Brennerbaan 150, 3524 BN Utrecht Laura Bon, (030) 60 69 415, laura.bon@wateropleidingen.nl Daniëlle Thomas (030) 60 69 402, danielle.thomas@wateropleidingen.nl Lesdag 1: woensdag 15
Nadere informatie15/03/2016. Ecologie. Cursus Natuurgids. 1. Wat is ecologie?
Ecologie Cursus Natuurgids 1. Wat is ecologie? 2 1 1. Wat is ecologie? Ecologie is de studie van de onderlinge relaties tussen soortgenoten levende natuur andere soorten niet-levende natuur 3 1. Wat is
Nadere informatieBodems in een veranderend(natuur) landschap
Bodems in een veranderend(natuur) landschap door de ogenvan eengeograaf Erik Meijles Rijksuniversiteit Groningen Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen& Kenniscentrum Landschap e.w.meijles@rug.nl Foto: Koopman
Nadere informatieHet belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014
Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014 Petra Deproost Departement LNE, Dienst Land en Bodembescherming Biodiversiteit: niet enkel bovengronds!
Nadere informatieEindopdracht Natuurbeheer en inrichting TB43B
Taak Eindopdracht Natuurbeheer en inrichting TB43B resultaat Je krijgt inzicht in beheer- en onderhoudsmaatregelen voor een aantal natuurtypen vooraf Bestudeer boek Ecologisch groenbeheer werktijd 4 weken
Nadere informatieBermenplan Assen. Definitief
Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595
Nadere informatieAantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen KGT
Aantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen KGT 2.1 Namen 1 Hoe zoek je de naam van een organisme op? De naam van een plant of een dier kan: * uit een andere taal komen * een eigenschap weergeven
Nadere informatieAMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE KAMSALAMANDER SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP
AMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE KAMSALAMANDER SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP 1 2 KAMSALAMANDER De Achterhoek is één van de gebieden met de ruimste verspreiding van de kamsalamander in Nederland.
Nadere informatieWeerbare productiesystemen
Weerbare productiesystemen Van theorie naar praktijk 26 november 2014, Wijnand Sukkel Produceren we voedsel in een ecosysteem of in een fabriek? Beheren? of beheersen? Ontwikkelingen in de landbouw Schaalvergroting,
Nadere informatieAantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen BBL. 2.1 Namen 1 Hoe komen planten en dieren aan hun naam? De naam van een plant of een dier kan: *
Aantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen BBL 2.1 Namen 1 Hoe komen planten en dieren aan hun naam? De naam van een plant of een dier kan: * * * 2 Hoe kun je de naam van een organisme opzoeken?
Nadere informatiePakketten Waterbeheer
Pakketten Waterbeheer 2016-2021 Duurzaam slootbeheer, iets voor u? Als agrariër heeft u belang bij een goed onderhouden sloot. Nu is de waterkwaliteit de afgelopen jaren al flink verbeterd, maar het kan
Nadere informatieDe toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen. Wannes Keulemans 30 november 2015
De toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen Wannes Keulemans 30 november 2015 structuur Voedselproductie en voedselzekerheid Wat verstaan we onder agrobiodiversiteit
Nadere informatieVakinhoudelijke uitwerking Keuzevak Werken aan natuur en. milieu van het profiel D&P vmbo beroepsgericht
Vakinhoudelijke uitwerking Keuzevak Werken aan natuur en milieu van het profiel D&P vmbo beroepsgericht Deze vakinhoudelijke uitwerking is ontwikkeld door het Redactieteam van de Schooleamenbank vmbo voor
Nadere informatieEcologische meerwaarde gehoede schaapskuddes. Loek Kuiters en Pieter Slim
Ecologische meerwaarde gehoede schaapskuddes Loek Kuiters en Pieter Slim Gescheperde vs. standbeweiding Sturing begrazing Verspreiding diasporen Verschraling Functionele samenhang landschapschaal Gescheperde
Nadere informatieBiodiversiteit in Zundert Korte samenvatting
Biodiversiteit in Zundert Korte samenvatting Wij hopen dat het rapport "Biodiversiteit in Zundert" en deze korte samenvatting u zullen inspireren tot het nemen van maatregelen om de biodiversiteit in Zundert
Nadere informatie6,2. Samenvatting door Jasmijn 2123 woorden 22 juni keer beoordeeld. Biologie samenvatting Hoofdstuk 8 Ecosystemen en evenwicht.
Samenvatting door Jasmijn 2123 woorden 22 juni 2017 6,2 29 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting Hoofdstuk 8 Ecosystemen en evenwicht Nectar Havo 4 Paragraaf 8.1 Energiestromen
Nadere informatieBeheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer. Natte dooradering
Beheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Natte dooradering 9 Poel en klein historisch water Poelen zijn natuurlijke of gegraven laagtes, gemaakt om over water voor vee te kunnen beschikken.
Nadere informatieMechanismen van Randerij
Mechanismen van Randerij..waarde creërend en probleem oplossend download Randerij.pdf > http://www.jwlp.nl/pdf/projecten/randerij.pdf Randerij De Randerij is een concept voor natuurlandbouw en natuurrecreatie
Nadere informatieDe kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling
De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling Prof. dr. Patrick Meire Universiteit Antwerpen Ecosystem management research group De polders, tussen de kust en zandig/zandlemig
Nadere informatieVoedselbossen in het Noord Brabantse Natuurnetwerk. Een onderzoek naar de geschiktheid van Voedselbossen in het Natuurnetwerk van Noord Brabant
Voedselbossen in het Noord Brabantse Natuurnetwerk Een onderzoek naar de geschiktheid van Voedselbossen in het Natuurnetwerk van Noord Brabant De organisatie, de Brabantse Milieufederatie en de Opdracht
Nadere informatieDispersieproblemen bij planten
Dispersieproblemen bij planten Hoe kan connectiviteit verbeterd worden? Wim Ozinga Michiel Wallis de Vries, Marijn Nijssen Veldwerkplaats OBN, 12 oktober 2018 Versnippering als probleem Balans Leefgebied
Nadere informatieLEVENSGEMEEN- SCHAPPEN
LEVENSGEMEEN- SCHAPPEN 1 E e n e i g e n h u i s, e e n p l e k o n d e r d e z o n O:18/1 Je ziet hier een aantal planten en dieren. In welke gebieden horen ze thuis? Trek een lijn van de plant of het
Nadere informatieHeide als landschap: historie, bodem en ontwikkeling. Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal
Heide als landschap: historie, bodem en ontwikkeling Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal 1953 Nieuwe functies vragen om nieuwe beheermethoden Evenwicht tussen hei en gras wanneer ontwikkeling ongestoord verloopt
Nadere informatieEcologie Vragenlijst Onderstaande vragen dienen om je blik te verbreden en meer na te denken over de gebezigde begrippen en concepten.
Ecologie Vragenlijst Onderstaande vragen dienen om je blik te verbreden en meer na te denken over de gebezigde begrippen en concepten. 1. Geef in eigen woorden een omschrijving van het begrip abiotische
Nadere informatieMIJN AROMATISCHE PLANTEN
De teelt van aromatische planten is een aangename en gemakkelijke manier om de vreugde van het zelf produceren te ontdekken. Beginner of fijnproever, iedereen kan genieten van verse kruiden die op een
Nadere informatieHartelijk welkom. Informatieavond Beheerplan Natura 2000 Fochteloërveen
Hartelijk welkom Informatieavond Beheerplan Natura 2000 Fochteloërveen Programma Opening Opzet en doel van deze avond Even terug kijken Hoe staat het met de Programmatische Aanpak Stikstof Korte samenvatting
Nadere informatieAbiotische factoren: alle invloeden uit de levenloze natuur (temperatuur, wind, licht)
Samenvatting door B. 911 woorden 16 juni 2015 7 59 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1 Abiotische factoren: alle invloeden uit de levenloze natuur (temperatuur, wind, licht)
Nadere informatieBijlage 2 Landschapsleeskaart en memo
Bijlage 2 Landschapsleeskaart en memo Landschapsleeskaart Verticale samenhang = de uitdrukking van de ondergrond (bodem, water, reliëf) in het landgebruik, de biotopen, de vegetatie etc. Hoe wordt het
Nadere informatie