Remieg Aerts PERSONENCULTUS & DEMOCRATIE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Remieg Aerts PERSONENCULTUS & DEMOCRATIE"

Transcriptie

1 Remieg Aerts PERSONENCULTUS & DEMOCRATIE

2 Personalisering? Een nieuw fenomeen? Complexiteit van het persoonlijke aspect Personencultus in een mediacratie? Personalisering en populisme als aspecten van toeschouwersdemocratie Consequenties voor de hedendaagse democratie: een zelfbewuste politiek

3 I Wat is personalisering? Belangstelling voor het persoonlijke ( de mens achter ) De (charismatische) persoonlijkheid, persoonlijk gezag of vertrouwen als politiek criterium Personalisering van politieke macht, de persoon centraal, los van/boven partij, programma, ideologie

4 II Geen nieuw fenomeen Thorbecke, Groen: generaals zonder partij, de persoonlijkheid als politiek verenigingspunt Het districtenstelsel tot 1918: de vertrouwensman met vertrouwensvotum De nieuwe publieke politiek van de emancipatie en Verzuiling ( ) > de grote politieke persoonlijkheden Kuyper, Domela Nieuwenhuis, Troelstra, Schaepman Verpersoonlijking van polarisatie en ideologie: Den Uyl, Wiegel, Van Agt De vertrouwenwekkende staatsman: Drees, Lubbers, Kok

5 II Geen nieuw fenomeen Typen van de politieke persoonlijkheid: Het verenigingspunt, de organisator en inspirator Het boegbeeld van partij of beweging De herkenbare vertegenwoordiger of verpersoonlijking van de achterban De staatsman boven de partijen

6 III Complexiteit van het persoonlijke aspect Competentie (ervaring, bestuurlijke kwaliteiten, intelligentie) Integriteit, betrouwbaarheid Charisma (leiderschap, communicatieve en emotieve kwaliteiten) Persoonskenmerken (leeftijd, sekse, herkomst, accent, presentatie e.d.) Voor mannen anders dan voor vrouwen Steeds beoordelen kiezers een combinatie van deze kwaliteiten. Competentie en betrouwbaarheid blijken onverminderd belangrijk.

7 IV Personencultus in een mediacratie? Nog steeds geen aanwijzingen dat personencultus electoraal zwaarder weegt dan factoren als economie/conjunctuur advies Stemwijzer loyaliteit aan links of rechts concrete programmapunten of een enkel controversieel programmapunt (al of niet door framing promonet gemaakt) Koos men vroeger meer op programma?

8 IV Personencultus in een mediacratie? Politieke partijen blijken nog steeds slecht in het rekruteren van aansprekende leiders gericht op kandidaten vanuit de partijorganisatie gericht op partij, achterban, programma verkiezingen om leiderschap binnen partijen geen groot succes Wel creeren de media een eenzijdige gerichtheid op de politieke leider Daardoor onbedoelde scheefgroei binnen eigen partij Risico s van overexposure : imagoslijtage, fouten, afbranden

9 V Politiek ondernemerschap Persoon en partij delen in dezelfde ontwikkeling: de aard van de toeschouwersdemocratie > ondernemers op zoek naar electoraal marktaandeel Ook het huidige populisme: noch de illusie van volkseenheid, noch charismatisch leiderschap, maar vertolking van een sociaal-culturele agenda, sinds Fortuyn Verwoording van een tijdelijke politieke agenda (onvrede, sociale kloof), gebaseerd op gevoelens en belangen van groepen kiezers, vertolkt door personen met een karakteristieke mediapresentatie.

10 VI Consequenties voor de hedendaagse democratie Tegen de tijdgeest: statusverhoging van de politiek. Waarom? Representatie vraagt afstand Prestatiemaatschappij en consumentencultuur vragen leiderschap, charisma, voorbeeld, inspiratie, hierarchie Van politici wordt gevraagd dat zij benoemen, richting geven, inspireren, effectief besturen, problemen oplossen > uitvoerende kwaliteiten Ruimte voor een scheppende, leidende politiek

11 VI Consequenties voor de democratie Hoe? Niet als persoonlijk charisma ( geprivatiseerd vertrouwen ) > democratisch bestel is juist controleapparaat tegen privatisering van macht Vergroting van aanzien van functiedragers: Primaat vd politiek handhaven Leiding en richting durven geven Beroepstrots Zelfbewuste omgang met politieke tradities en instituties Verhoging beeldwaarde in mediaoptreden

QUIZ: DE PIENTERSTE MENSCH GESCHIEDENIS VAN DE PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE IN NEDERLAND

QUIZ: DE PIENTERSTE MENSCH GESCHIEDENIS VAN DE PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE IN NEDERLAND QUIZ: DE PIENTERSTE MENSCH GESCHIEDENIS VAN DE PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE IN NEDERLAND KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De pienterste mensch is een kennisquiz over de ontwikkeling van de parlementaire democratie

Nadere informatie

Democratie in tijden van populisme en technocratie. Prof. Stefan Rummens ID dagen beweging.net 12 okt 2017

Democratie in tijden van populisme en technocratie. Prof. Stefan Rummens ID dagen beweging.net 12 okt 2017 Democratie in tijden van populisme en technocratie Prof. Stefan Rummens ID dagen beweging.net 12 okt 2017 1. Wat is democratie? 2. Populisme als stijl 3. Populisme als ideologie 4. Populisme als symptoom

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 5

Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting door een scholier 1332 woorden 26 maart 2006 10 1 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis module 5 Hoofdstuk 1 1918, Troelstra wilde een revolutie

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Samenvatting door M. 1255 woorden 6 mei 2015 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Grondwet

Nadere informatie

VACATUREPROFIEL KWARTIERMAKER NATIONALE POLITIE

VACATUREPROFIEL KWARTIERMAKER NATIONALE POLITIE VACATUREPROFIEL KWARTIERMAKER NATIONALE POLITIE Dit vacatureprofiel betreft de functie van kwartiermaker nationale politie en tevens beoogd korpschef. Bureau ABD Politietop 31 maart 2011 ALGEMEEN Aanstelling

Nadere informatie

Management. Hoofdstuk. Leiderschap

Management. Hoofdstuk. Leiderschap Management negende editie STEPHEN P. ROBBINS MARY COULTER Hoofdstuk 16 Leiderschap Overzicht Wie zijn leiders en wat is leiderschap? Geef een definitie van leiders en leiderschap. Leg uit waarom managers

Nadere informatie

Het standbeeld in Den Haag was het laatste standbeeld op rij, na Amsterdam en Zwolle die er al lang één hadden.

Het standbeeld in Den Haag was het laatste standbeeld op rij, na Amsterdam en Zwolle die er al lang één hadden. Toespraak biografie J. R. Thorbecke wil het Door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib Oude zaal, d.d. 22 mei 2018 Versie V Dames en heren, Geachte heer Aerts, Hartelijk dank voor deze biografie.

Nadere informatie

Stap 3 Stellingen 01 02

Stap 3 Stellingen 01 02 Stap 3 Stellingen 01 NIET AKKOORD NEUTRAAL AKKOORD ALS IK MAG GAAN STEMMEN, HOOR IK PAS ECHT BIJ DE VOLWASSENEN. 01 IN EEN DEMOCRATIE HEBBEN ALLE BURGERS INSPRAAK DOORDAT ZE MOGEN GAAN STEMMEN. DAT IS

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politiek

Samenvatting Maatschappijleer Politiek Samenvatting Maatschappijleer Politiek Samenvatting door een scholier 1031 woorden 22 juni 2007 7,7 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer samenvatting 1. Democratie Wetten:

Nadere informatie

Deelvraag: Hoe had de parlementaire democratie zich in Nederland ontwikkeld?

Deelvraag: Hoe had de parlementaire democratie zich in Nederland ontwikkeld? Samenvatting door een scholier 1446 woorden 7 juni 2005 6,2 36 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Module 7 Politiek en staatsinrichting in Nederland en Europa 1 Op weg naar een moderne parlementaire

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming Samenvatting door een scholier 1381 woorden 10 december 2006 6,3 3 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Periode 2 Hoofdstuk

Nadere informatie

Profielschets Tweede Kamerfractie PvdA

Profielschets Tweede Kamerfractie PvdA Profielschets Tweede Kamerfractie PvdA 2012-2016 Bijlage II Inleiding Deze profielschets is de leidraad voor het werk van de Adviescommissie Kandidaatstelling en voor het Partijbestuur ten behoeve van

Nadere informatie

A. Kuyper

A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Anti-Revolutionaire Partij Anti-Revolutionaire Partij Anti-Revolutionaire Partij

Nadere informatie

CDA Haarlem Profielschets Kandidaat Raadslid

CDA Haarlem Profielschets Kandidaat Raadslid CDA Haarlem Profielschets Kandidaat Raadslid Kandidaat Raadslid Gezocht - voor de verkiezingen van de gemeenteraad volgend jaar - CDA Haarlem is op zoek naar kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen

Nadere informatie

Eindexamen maatschappijleer vwo I

Eindexamen maatschappijleer vwo I Vraag Antwoord Opgave 2 Strafrecht en volkswil Scores 14 maximumscore 2 Voorbeelden van juiste antwoorden zijn: kenmerk 1 Het zich afzetten tegen het politieke establishment / het gevestigde politieke

Nadere informatie

Profiel gemeenteraadslid

Profiel gemeenteraadslid 1 1 Profiel gemeenteraadslid 2NB: Overal waar zij of ze staat kan ook hij gelezen worden. 3ALGEMEEN 4Een D66 gemeenteraadslid is gekozen door de inwoners van Utrecht en vertegenwoordigt hen op een 5integere

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie 1848-53 gelijkheid voor iedereen Samenvatting door een scholier 2412 woorden 8 mei 2010 6,4 20 keer beoordeeld Vak Geschiedenis

Nadere informatie

AAV 30 januari 2017, agendapunt 8.

AAV 30 januari 2017, agendapunt 8. AAV 30 januari 2017, agendapunt 8. Vaststellen profielen raadsleden, lijsttrekker en wethouder Voor de gemeenteraadsverkiezingen hoort overeenkomstig artikel 6.13 van het Huishoudelijk reglement voorafgaand

Nadere informatie

maatschappijwetenschappen pilot vwo 2016-I

maatschappijwetenschappen pilot vwo 2016-I Aanwijzing voor de kandidaat Als in een vraag staat dat je een hoofd- of kernconcept moet gebruiken, dan gebruik je in het antwoord die elementen uit de omschrijving van het hoofd- of kernconcept die nodig

Nadere informatie

De punten 1, 2, 3 en 4 worden voorgelegd ter vaststelling, punt 5 ter informatie

De punten 1, 2, 3 en 4 worden voorgelegd ter vaststelling, punt 5 ter informatie Conform het Reglement Kandidaatstelling stelt het Landelijk Bestuur de af te leggen route naar de TKverkiezingen -die uiterlijk op 15 maart 2017 zullen plaatsvinden- aan de orde. Op basis van art. 4 lid

Nadere informatie

University of Groningen. De ontstuitbare opmars van het private in de politiek Voerman, Gerrit. Published in: Privé in de politieke biografie

University of Groningen. De ontstuitbare opmars van het private in de politiek Voerman, Gerrit. Published in: Privé in de politieke biografie University of Groningen De ontstuitbare opmars van het private in de politiek Voerman, Gerrit Published in: Privé in de politieke biografie IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

Eindexamen Nederlands havo II

Eindexamen Nederlands havo II Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Tekst 1 Hij is jong en hij leest (niet) 1 D 2 maximumscore 3 De zelfstandig werkende leerling / de leerling in

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1. Representatie= vertegenwoordiging van groep door 1 of enkelen de namens groep spreken

HOOFDSTUK 1. Representatie= vertegenwoordiging van groep door 1 of enkelen de namens groep spreken Verslag door een scholier 1628 woorden 22 juni 2013 0 keer beoordeeld Vak Economie HOOFDSTUK 1 1 Wat is politiek? Volgens Lasswell: Politiek gaat over wie er wat, wanneer en hoe krijgt. Volgens David Easton:

Nadere informatie

Een democratie is een staatsvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke besluitvorming.

Een democratie is een staatsvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke besluitvorming. Samenvatting door L. 1165 woorden 13 januari 2013 4,8 12 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Hoofdstuk 3: Parlementaire democratie Paragraaf 1 t/m 4 1; Wat is politiek? Deelvraag: Wat

Nadere informatie

Onze idealen zijn het fundament en onze oplossingen moeten het verschil maken.

Onze idealen zijn het fundament en onze oplossingen moeten het verschil maken. De weg terug We zijn op de weg terug. Dat voel je en dat zie je. Overal in het land zijn er CDA-ers die hun rug rechten en met nieuw enthousiasme uitdragen waar we voor staan. Die weg terug was de opdracht

Nadere informatie

Functieprofielen kandidaten kieslijst gemeenteraad 2014

Functieprofielen kandidaten kieslijst gemeenteraad 2014 Den Haag e.o. Functieprofielen kandidaten kieslijst gemeenteraad 2014 Selectiecommissie 22 maart 2013 definitieve versie Algemeen Voor alle kandidaten geldt dat zij zich dienen te committeren aan de vastgestelde

Nadere informatie

De cruciale periode

De cruciale periode De cruciale periode 1990-1994 Maurice de Hond Peil.nl Vaak merk ik dat bij beschouwingen over electorale ontwikkelingen in Nederland, de lange-termijn-trends over het hoofd worden gezien. Zo ook weer bij

Nadere informatie

Voor de Nederlandse democratie

Voor de Nederlandse democratie 1 Voor de Nederlandse democratie De democratie is structureel problematisch en derhalve structureel onvoltooid. Pierre Rosanvallon (2012), Spinozalezing Wie niet beter weet zou denken dat Nederland te

Nadere informatie

Met optimisme verbinden

Met optimisme verbinden Met optimisme verbinden Oproep aan de PvdA Limburg Jacques Costongs Thijs Deckers Seddik Ghoule Reggy de Groot Erik Manders Lia Roefs Esther van Wamelen Aangenomen op 25 april 2015 door de Gewestelijke

Nadere informatie

De antwoorden van het antiglobalisme

De antwoorden van het antiglobalisme Dirk Barrez A 350862 De antwoorden van het antiglobalisme Van Seattle tot Porto Alegre GLOBE II.II.II METS & SCHILT INHOUD Voorwoord - Anders en beter 13 Inleiding - Porto Alegre, een haven van blijheid

Nadere informatie

Democratie doorgelicht

Democratie doorgelicht SUB Hamburg A/567461 Democratie doorgelicht HET FUNCTIONEREN VAN DE NEDERLANDSE DEMOCRATIE Samengesteld door Rudy Andeweg en Jacques Thomassen LEIDEN UNIVERSITY PRESS Inhoud Inleiding: een democratie audït

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting 181. Titel: Medialogica en electorale democratie

SAMENVATTING. Samenvatting 181. Titel: Medialogica en electorale democratie Samenvatting 181 SAMENVATTING Titel: Medialogica en electorale democratie Medialogica Voormalig Minister van Justitie Piet Hein Donner stelde in 2004 dat Nederlandse media schrijven wat mensen willen horen,

Nadere informatie

PROFIELSCHETS CDA LID EUROPEES PARLEMENT

PROFIELSCHETS CDA LID EUROPEES PARLEMENT PROFIELSCHETS CDA LID EUROPEES PARLEMENT Toelichting De profielschets is in het kader van de werving, selectie en ontwikkeling van nieuwe kandidaten een belangrijk onderdeel. De profielschets geeft een

Nadere informatie

De plebiscitaire democratie past niet bij Nederland

De plebiscitaire democratie past niet bij Nederland De plebiscitaire democratie past niet bij Nederland Was democratische vernieuwing vroeger vooral een agendapunt van links, sinds enkele jaren is het rechts dat de trom roert. Douwe Jan Elzinga analyseert

Nadere informatie

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen Tijdvak 8 Toetsvragen 1 In Nederland was de eerste belangrijke politieke stroming het liberalisme. Welke politieke doelen wilden liberalen bereiken? A Zij wilden een eenheidsstaat met een grondwet en vrijheid

Nadere informatie

Partij en/of beweging

Partij en/of beweging Partij en/of beweging Een kwart eeuw ChristenUnie in de raad van Ede is zeker de moeite waard om bij stil te staan.de naam is veranderd, maar de zaak waar RPF en GPV al voor stonden is gebleven. En met

Nadere informatie

Eindexamen maatschappijleer havo 2004-I

Eindexamen maatschappijleer havo 2004-I 4 Beoordelingsmodel Opgave 1 Fortuyn, de politiek en de media 1 vrijheid van meningsuiting Indien vrijheid van godsdienst 0 2 Basis van de rechtsstaat is de bescherming van (alle) burgers tegen (de willekeur

Nadere informatie

DE HELAASHEID DER DINGEN: Henk van der Kolk Universiteit Twente INHOUDSOPGAVE BEZORGDE OUDERS VAN DE KLOOF TUSSEN BURGER EN OVERHEID

DE HELAASHEID DER DINGEN: Henk van der Kolk Universiteit Twente INHOUDSOPGAVE BEZORGDE OUDERS VAN DE KLOOF TUSSEN BURGER EN OVERHEID DE HELAASHEID DER DINGEN: OVER BEELDEN, FEITEN EN CONSEQUENTIES VAN DE KLOOF TUSSEN BURGER EN OVERHEID Henk van der Kolk Universiteit Twente INHOUDSOPGAVE 1. Bezorgde Ouders (Gerard Reve) 2. Daantje de

Nadere informatie

DE HELAASHEID DER DINGEN: Henk van der Kolk Universiteit Twente

DE HELAASHEID DER DINGEN: Henk van der Kolk Universiteit Twente DE HELAASHEID DER DINGEN: OVER BEELDEN, FEITEN EN CONSEQUENTIES VAN DE KLOOF TUSSEN BURGER EN OVERHEID Henk van der Kolk Universiteit Twente INHOUDSOPGAVE 1. Bezorgde Ouders (Gerard Reve) 2. Daantje de

Nadere informatie

Presentatie boek Kabinetsformaties Toespraak Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib 10 oktober 2016

Presentatie boek Kabinetsformaties Toespraak Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib 10 oktober 2016 Presentatie boek Kabinetsformaties 1977-2012 Toespraak Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib 10 oktober 2016 Dames en heren, Het is dat het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis het initiatief

Nadere informatie

De keuze voor D'66 P. PAPPENHEIM. idee'66 I jaargang 6 I nummer 2 I juni 1985 I blz % der kiezers die politiek ongeschoold zijn.

De keuze voor D'66 P. PAPPENHEIM. idee'66 I jaargang 6 I nummer 2 I juni 1985 I blz % der kiezers die politiek ongeschoold zijn. idee'66 I jaargang 6 I nummer 2 I juni 1985 I blz. 39 P. PAPPENHEIM De keuze voor D'66 Een duidelijke identiteit bereikt men alleen door een expliciete keuze van wat men wil zijn, maar vooral door wat

Nadere informatie

Politieke 2-daagse 2018

Politieke 2-daagse 2018 Vrijdag 7 en zaterdag 8 september Sportcentrum Papendal Samen bouwen! Programma vrijdag 7 september 2018 13.00 uur: Welkom door BV bestuur & lunch met: - ALV en presentatie kandidaten - Kandidaten voor

Nadere informatie

GROENLINKS Amsterdam Algemene Ledenvergadering 9 februari 2017

GROENLINKS Amsterdam Algemene Ledenvergadering 9 februari 2017 Procedure Kandidaatstelling GroenLinks Amsterdam Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 wil GroenLinks Amsterdam met een sterke, gevarieerde en aansprekende kandidatenlijst komen. Deze lijst zal worden

Nadere informatie

Kwaliteiten en Vaardigheden

Kwaliteiten en Vaardigheden Kwaliteiten en Vaardigheden Voordat je solliciteert moet je weten wat je kwaliteiten zijn. In deze opdracht ga je je eigen kwaliteiten beschrijven. Doel: Als je deze les hebt doorgewerkt: Kun je uitleggen

Nadere informatie

Proeftoets E2 havo

Proeftoets E2 havo Proeftoets E2 havo 5 2016 1. Een verdachte kan te maken krijgen met een aantal personen en instanties. Wat is de juiste volgorde? A. 1. de politie 2. de rechter 3. de officier van justitie. B. 1. de officier

Nadere informatie

De betekenis van de grote politieke stromingen

De betekenis van de grote politieke stromingen De betekenis van de grote politieke stromingen Inleiding bij de opening van het Academisch Jaar van de Open Universiteit, 1 juni 2010 te De n Haag Prof.dr. A. (Arno) F.A. Korsten 1 De Open Universiteit

Nadere informatie

Politieke stromingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61325

Politieke stromingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61325 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 19 oktober 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/61325 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 10683 20 april 2015 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 9 april 2015, nr. VO/741555,

Nadere informatie

Resultaten uit het onderzoek naar de opleidingsbehoefte van wethouders

Resultaten uit het onderzoek naar de opleidingsbehoefte van wethouders Resultaten uit het onderzoek naar de opleidingsbehoefte van wethouders 15 december 2010 Keuze van trainingen, opleidingen en cursussen Van de 275 respondent heeft 35% geen enkele scholingsactiviteit gevolgd.

Nadere informatie

29 november Onderzoek: Kloof tussen burger en politiek?

29 november Onderzoek: Kloof tussen burger en politiek? 29 november 2016 Onderzoek: Kloof tussen burger en politiek? Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT STICHTING VOOR INTERCONFESSIONEEL EN ALGEMEEN BIJZONDER VOORTGEZET ONDERWIJS TE ROTTERDAM EN OMSTREKEN

REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT STICHTING VOOR INTERCONFESSIONEEL EN ALGEMEEN BIJZONDER VOORTGEZET ONDERWIJS TE ROTTERDAM EN OMSTREKEN ANNEX 1 REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT STICHTING VOOR INTERCONFESSIONEEL EN ALGEMEEN BIJZONDER VOORTGEZET ONDERWIJS TE ROTTERDAM EN OMSTREKEN WERVINGS- SELECTIEPROCEDURE EN PROFIELEN RAAD VAN TOEZICHT Dit

Nadere informatie

EEN ON-NEDERLANDSE PARTIJ. De Verenigde Staten als inspiratiebron voor D66

EEN ON-NEDERLANDSE PARTIJ. De Verenigde Staten als inspiratiebron voor D66 EEN ON-NEDERLANDSE PARTIJ De Verenigde Staten als inspiratiebron voor D66 Op 14 oktober 1966 wordt de politieke partij Democraten 66 opgericht. Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer, vier maanden later,

Nadere informatie

Alexander Pechtold, populisme & charismatisch leiderschap

Alexander Pechtold, populisme & charismatisch leiderschap Alexander Pechtold, populisme & charismatisch leiderschap Hoe D66 ers, PvdA ers en PVV ers betekenis geven aan het leiderschap van Alexander Pechtold Naam: Claudia Verhoeven Studentnummer: 325805 Email:

Nadere informatie

1 Wat weegt bij u zwaarder: de politieke partij of de desbetreffende kandidaat?

1 Wat weegt bij u zwaarder: de politieke partij of de desbetreffende kandidaat? Lijsttrekker 80% 70% 60% 50% 40% 30% 1 Wat weegt bij u zwaarder: de politieke partij of de desbetreffende kandidaat? 70% (n=392) 20% 14% 15% 0% Ik kijk met name naar de politieke partij Ik kijk met name

Nadere informatie

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode? DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In

Nadere informatie

Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio s. Strategisch leiderschapsprofiel voor specialisten

Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio s. Strategisch leiderschapsprofiel voor specialisten Strategisch leiderschapsprofiel voor specialisten Specialist: er zijn 4 hoofdrollen geïdentificeerd voor de specialist op het strategische niveau. Brandweer vakman leiderschap staat aan de basis van de

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1365 woorden 30 mei 2012 0 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi 1 Democratie Democratie is historisch gezien een

Nadere informatie

LEERLINGENBLAD FOCUS OP DE MAATSCHAPPIJ

LEERLINGENBLAD FOCUS OP DE MAATSCHAPPIJ LEERLINGENBLAD FOCUS OP DE MAATSCHAPPIJ AFLEVERING 26 Wie heeft de macht in Nederland? KIJKVRAGEN 1a. Dit programma gaat over macht. Omschrijf in eigen woorden dit begrip. b. Wat is een ander woord voor

Nadere informatie

Stefaan Walgrave. Lerarendag Verkiezingen 2019 Vlaams Parlement 22 februari 2019

Stefaan Walgrave. Lerarendag Verkiezingen 2019 Vlaams Parlement 22 februari 2019 Stefaan Walgrave Lerarendag Verkiezingen 2019 Vlaams Parlement 22 februari 2019 Twee componenten van publieke opinie Standpunt Belang (salience) Veranderlijk vs. stabiel Collectief vs. individueel Beide

Nadere informatie

Politieke 2-daagse 2018

Politieke 2-daagse 2018 Vrijdag 7 en zaterdag 8 september Sportcentrum Papendal Samen bouwen! Programma vrijdag 7 september 2018 13.00 uur: Welkom door BV bestuur & lunch met: - ALV en presentatie kandidaten - Kandidaten voor

Nadere informatie

Samenvatting door M woorden 15 januari keer beoordeeld. Thema's maatschappijleer. Hoofdstuk 1. Algemeen belang:

Samenvatting door M woorden 15 januari keer beoordeeld. Thema's maatschappijleer. Hoofdstuk 1. Algemeen belang: Samenvatting door M. 1124 woorden 15 januari 2014 9 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Hoofdstuk 1 Algemeen belang: Openbare orde en veiligheid Buitenlandse betrekkingen

Nadere informatie

Wat zegt de Tilburgse kiezer?

Wat zegt de Tilburgse kiezer? Wat zegt de Tilburgse kiezer? De resultaten van de exitpoll van de Tilburgse gemeenteraadsverkiezing 2014 DEMOS Centrum voor Beter Bestuur en Burgerschap Julien van Ostaaijen, Koen van der Krieken, Sabine

Nadere informatie

Opdracht behorend bij les Schrijf een goede betogende brief bij geschiedenis

Opdracht behorend bij les Schrijf een goede betogende brief bij geschiedenis Opdracht behorend bij les Schrijf een goede betogende brief bij geschiedenis Werk in tweetallen. Hieronder staan steeds drie fragmenten uit de inleiding, het middenstuk en het slot van betogende brieven

Nadere informatie

1 keer beoordeeld 31 oktober 2015

1 keer beoordeeld 31 oktober 2015 2,6 Samenvatting door F. 2075 woorden 1 keer beoordeeld 31 oktober 2015 Vak Geschiedenis Samenvatting geschiedenis H14 1. Willem van Oranje stelde in 1578 voor om zowel katholieke als luthers en calvinistische

Nadere informatie

Inhoud. Figuren, tabellen, grafieken & kaarten 13 Woord vooraf 15. Hoofdstuk I Vrijheid van het parlementslid versus partijdiscipline 19

Inhoud. Figuren, tabellen, grafieken & kaarten 13 Woord vooraf 15. Hoofdstuk I Vrijheid van het parlementslid versus partijdiscipline 19 7 Inhoud Figuren, tabellen, grafieken & kaarten 13 Woord vooraf 15 Hoofdstuk I Vrijheid van het parlementslid versus partijdiscipline 19 1. De particratie in België, een bloemlezing 22 2. Representatie

Nadere informatie

Eindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl II

Eindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl II BEOORDELINGSMODEL Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. MASSAMEDIA 1 maximumscore 2 Juiste antwoorden zijn (twee van de volgende redenen): De opera s (programma s) zijn

Nadere informatie

LOKALE KIEZERS: LOKALE KEUZES. Onderzoek stemgedrag Gemeenteraadsverkiezingen 2010

LOKALE KIEZERS: LOKALE KEUZES. Onderzoek stemgedrag Gemeenteraadsverkiezingen 2010 LOKALE KIEZERS: LOKALE KEUZES Onderzoek stemgedrag Gemeenteraadsverkiezingen 2010 Wie en waarom? Universiteit van Tilburg / Dec. 2010 Dr. Marcel Boogers Dr. Julien van Ostaaijen Laura Slagter Opdracht:

Nadere informatie

14 ACTUALITEIT Het gebrek aan naleving van parlementaire regels ondergraaft kwaliteit politiek-staatkundig systeem door Rein Jan Hoekstra De auteur is oud-lid van de Raad van State. Het is verbazingwekkend

Nadere informatie

39 Democratie is Doen

39 Democratie is Doen 39 Democratie is Doen Filip De Rynck Hoogleraar UGent De symptomen waaraan de westerse democratie lijdt zijn even veelvuldig als vaag, maar wie kiezersverzuim, kiezersverloop, leegloop van partijen, bestuurlijk

Nadere informatie

7, Het parlement is baas boven baas. Samenvatting door een scholier 1995 woorden 13 januari keer beoordeeld.

7, Het parlement is baas boven baas. Samenvatting door een scholier 1995 woorden 13 januari keer beoordeeld. Samenvatting door een scholier 1995 woorden 13 januari 2010 7,2 36 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Impuls Samenvatting Maatschappijleer Impuls H4/H5/H6 4.1 Het parlement is baas boven baas

Nadere informatie

De positie van de politieke partij in het eindrapport van de staatscommissie Parlementair stelsel.

De positie van de politieke partij in het eindrapport van de staatscommissie Parlementair stelsel. De positie van de politieke partij in het eindrapport van de staatscommissie Parlementair stelsel. Gerrit Voerman De noodzaak de inhoudelijke representatie te verbeteren is één van de twee rode draden

Nadere informatie

Profiel van een raadslid

Profiel van een raadslid Profiel van een raadslid Basisvereisten en drijfveren voor een raadslid Het raadslid is toegewijd en loyaal aan D66 en aan de gemeente waarin hij zijn functie als raadslid vervult en de lokale afdeling

Nadere informatie

Nederland is nu een constitutionele (1814) parlementaire (1848) democratische (1917) monarchie (1813).

Nederland is nu een constitutionele (1814) parlementaire (1848) democratische (1917) monarchie (1813). Samenvatting door een scholier 1770 woorden 5 juni 2003 7.1 55 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis Module 7 Politiek en Staatsinrichting Hoofdstuk 1 Op weg naar de parlementaire

Nadere informatie

De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk!

De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! Je vindt in dit document authentiek materiaal van het parlement waarmee je zelf aan de slag kan.

Nadere informatie

Profiel gemeenteraadslid

Profiel gemeenteraadslid Profiel gemeenteraadslid NB: Overal waar zij of ze staat kan ook hij gelezen worden. ALGEMEEN Een D66 gemeenteraadslid is zich ervan bewust een mandaat te hebben van de kiezers en zal met overtuiging én

Nadere informatie

Toekomst van de lokale democratie? Academische zitting Charter van Kortenberg

Toekomst van de lokale democratie? Academische zitting Charter van Kortenberg Toekomst van de lokale democratie? Academische zitting Charter van Kortenberg Prof. dr. Johan Ackaert 27/09/2012 Overzicht Goede nieuws Slechte nieuws Oorzaken: Veranderingen in context Functieverlies

Nadere informatie

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - - Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert

Nadere informatie

Profielschets PvdA Pijnacker-Nootdorp GRV

Profielschets PvdA Pijnacker-Nootdorp GRV Profielschets PvdA Pijnacker-Nootdorp GRV 2014-2018 Versie d.d. 7-03-2013 In deze notitie zijn de concept-profielschetsen opgenomen voor de Onafhankelijke Commissie om kandidaten voor de gemeenteraadsfractie

Nadere informatie

Uitwerkbijlage VMBO-BB

Uitwerkbijlage VMBO-BB Uitwerkbijlage VMBO-BB 2015 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Beantwoord alle vragen in deze uitwerkbijlage. BB-0125-a-15-1-u Meerkeuze: omcirkel het antwoord;

Nadere informatie

Meer macht aan de kiezer

Meer macht aan de kiezer Telegraaf 28 januari 2018 Preferendum als optie voor vastgelopen democratie Meer macht aan de kiezer Door Alexander Bakker! 1 / 3 Het referendum over het associatieverdrag tussen EU en Oekraine was, voor

Nadere informatie

En de winnaar is. Babs Broekema & Joop van Holsteyn Instituut voor Politieke Wetenschap Universiteit Leiden

En de winnaar is. Babs Broekema & Joop van Holsteyn Instituut voor Politieke Wetenschap Universiteit Leiden En de winnaar is Babs Broekema & Joop van Holsteyn Instituut voor Politieke Wetenschap Universiteit Leiden Nederlandstalig Platform voor Survey Onderzoek (NPSO) Den Haag, 19 mei 2015 EenVandaag Politicus

Nadere informatie

'Links is niet links meer'

'Links is niet links meer' Jaargang 7, nummer 76, 26 juni 2017 'Links is niet links meer' Caspar van den Berg over politieke scheidslijnen De oude klassieke tegenstelling tussen progressief en conservatief is tot op de draad versleten.

Nadere informatie

PROFIELSCHETS BESTUURDER AMOS (UITGEBREIDE VERSIE)

PROFIELSCHETS BESTUURDER AMOS (UITGEBREIDE VERSIE) PROFIELSCHETS BESTUURDER AMOS (UITGEBREIDE VERSIE) 1. Organisatie AMOS De Amsterdamse Oecumenische Scholengroep (AMOS) is een groep van 27 protestants-christelijke en oecumenische scholen voor primair

Nadere informatie

CURSUSMAP 4 (NBG) Discipelen van Jezus. Dienend leiderschap. Kees de Vlieger. Een Kerygma cursus

CURSUSMAP 4 (NBG) Discipelen van Jezus. Dienend leiderschap. Kees de Vlieger. Een Kerygma cursus CURSUSMAP 4 (NBG) Discipelen van Jezus Dienend leiderschap Kees de Vlieger Een Kerygma cursus Copyright Stichting Kerygma Nederland Kerkstraat 24-3 3781 GB Voorthuizen Tel. 0342-475048 E-mail: kerygma@kerygma.nl

Nadere informatie

4.5. Samenvatting door een scholier 1791 woorden 6 april keer beoordeeld. Geschiedenis

4.5. Samenvatting door een scholier 1791 woorden 6 april keer beoordeeld. Geschiedenis Samenvatting door een scholier 1791 woorden 6 april 2004 4.5 17 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 4e eeuw voor Christus: Aristoteles -> heeft staatsinrichting gemaakt (Athene) drie hoofdvormen: - monarchie:

Nadere informatie

TILBURG HEEFT IETS TE KIEZEN

TILBURG HEEFT IETS TE KIEZEN TILBURG HEEFT IETS TE KIEZEN Verslag van een exit poll bij de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart 2010 in de gemeente Tilburg April 2010 Dr. M. Boogers L. Slagter Drs. J. van Ostaaijen Tilburgse School

Nadere informatie

Koning Willem III. Wilhelmina Drucker

Koning Willem III. Wilhelmina Drucker Koning Willem II Koning Willem III Rudolph Thorbecke Aletta Jacobs Wilhelmina Drucker Abraham Kuyper Herman Schaepman Pieter Jelles Troelstra Frans Ferdinand Gavrilo Princip Lenin Adolf Hitler Benito Mussolini

Nadere informatie

Hoofdstuk 6: Politieke partijen en partijsystemen

Hoofdstuk 6: Politieke partijen en partijsystemen Hoofdstuk 6: Politieke partijen en partijsystemen Inhoud 6.1. Politieke partijen in de hoofdrol... 2 6.1.1. Wat is een politieke partij?... 2 6.1.2. Functies van partijen binnen een democratie... 2 6.2.

Nadere informatie

De persoonlijkheidskenmerken. succesvol D66 er. Intelligent. Evenwichtig. Open van geest. Consciëntieus. Extravert. Initiatiefrijk

De persoonlijkheidskenmerken. succesvol D66 er. Intelligent. Evenwichtig. Open van geest. Consciëntieus. Extravert. Initiatiefrijk Omwille van de leesbaarheid wordt in dit document gesproken over hij. Overal waar hij staat wordt hij/zij bedoeld. De persoonlijkheidskenmerken van een succesvol D66 er De persoonlijkheidskenmerken van

Nadere informatie

Uitkomsten vragenlijst nulmeting Statenverkiezingen 2015

Uitkomsten vragenlijst nulmeting Statenverkiezingen 2015 Uitkomsten vragenlijst nulmeting Statenverkiezingen 2015 Respons Eind augustus 2014 zijn 3500 vragenlijsten naar willekeurige adressen gestuurd met het verzoek mee te werken aan het onderzoek. In totaal

Nadere informatie

Politieke stromingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Politieke stromingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 June 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61325 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Besluit deelname gemeenteraadsverkiezingen Den Haag 21 maart 2018

Besluit deelname gemeenteraadsverkiezingen Den Haag 21 maart 2018 Besluit deelname gemeenteraadsverkiezingen Den Haag 21 maart 2018 De Algemene Afdelingsvergadering (AAV) van D66 Den Haag, op 15 november 2016 bijeen, besluit: 1. zelfstandig deel te nemen aan de gemeenteraadsverkiezing

Nadere informatie

Geschiedenis hoofdstuk 13 Vrijheid en Democratie

Geschiedenis hoofdstuk 13 Vrijheid en Democratie Samenvatting door M. 2983 woorden 21 juli 2016 5.2 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis hoofdstuk 13 Vrijheid en Democratie Kenmerkende aspecten Het ontstaan van vrijheidsrechten

Nadere informatie

Wilders of de PVV, boer Koekoek of de Boerenpartij?

Wilders of de PVV, boer Koekoek of de Boerenpartij? Wilders of de PVV, boer Koekoek of de Boerenpartij? Het belang van de rol van de leider in het populisme Myrna Kuiper S1535838 Joop van Holsteyn Politieke Psychologie Leiden, 12 juni 2017 Woorden: 9592

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-KB 2015

Correctievoorschrift VMBO-KB 2015 Correctievoorschrift VMBO-KB 2015 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel

Nadere informatie

Voordat je solliciteert moet je weten wat je kwaliteiten zijn. In deze opdracht ga je je eigen kwaliteiten beschrijven.

Voordat je solliciteert moet je weten wat je kwaliteiten zijn. In deze opdracht ga je je eigen kwaliteiten beschrijven. Kwaliteiten en Vaardigheden Voeg de uitwerkingen toe aan je portfolio. Voordat je solliciteert moet je weten wat je kwaliteiten zijn. In deze opdracht ga je je eigen kwaliteiten beschrijven. In je leven

Nadere informatie

Toespraak Voorzitter Rob bij overhandiging advies Vertrouwen op democratie Nieuwspoort, Den Haag, woensdag 17 februari 2010

Toespraak Voorzitter Rob bij overhandiging advies Vertrouwen op democratie Nieuwspoort, Den Haag, woensdag 17 februari 2010 Toespraak Voorzitter Rob bij overhandiging advies Vertrouwen op democratie Nieuwspoort, Den Haag, woensdag 17 februari 2010 Geachte minister, Dames en heren, De Raad voor het openbaar bestuur in zijn nieuwe

Nadere informatie

Verslag college 1: Democratische waarden onder druk?

Verslag college 1: Democratische waarden onder druk? Verslag college 1: Democratische waarden onder druk? In de collegereeks Democratie en burgerschap, georganiseerd door ProDemos en de Universiteit van Amsterdam, kijken we naar de huidige stand van zaken

Nadere informatie

Eerst was er censuskiesrecht: alleen mannen die een bepaalde hoeveelheid belasting betaalden mochten stemmen.

Eerst was er censuskiesrecht: alleen mannen die een bepaalde hoeveelheid belasting betaalden mochten stemmen. Samenvatting door een scholier 2205 woorden 8 november 2006 7,4 61 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis Module 7 Politiek en staatsinrichting Samenvatting Hoofdstuk 1 Op weg naar

Nadere informatie

pmijn burgemeester Zwolle Profielschets

pmijn burgemeester Zwolle Profielschets pmijn burgemeester Zwolle Profielschets Profielschets nieuwe burgemeester Boegbeeld met hart voor de stad Strateeg met focus op samenhang Samen met de regio OOV-behartiger met tact Voor alle Zwollenaren

Nadere informatie