Aandelen. De effecten van het beleggen

Transcriptie

1 Aandelen De effecten van het beleggen

2 1 Aandelen Aandelen Aandelen De effecten van het beleggen De centrale beursorganisatie Vrijwel iedereen die aandelen, obligaties, opties en futures in Europa verhandelt, heeft te maken met NYSE Euronext. Als centrale beursorganisatie is NYSE Euronext verantwoordelijk voor de notering en verhandeling van beursgenoteerde producten. Participeren in bedrijven is al lang niet meer uitsluitend weggelegd voor een selecte groep insiders. Daarop inhakend doen banken en andere aanbieders van financiële diensten hun best de aanschaf van aandelen en afgeleide producten te stimuleren. Beleggen in effecten Wanneer de koersen stijgen staat beleggen in het brandpunt van de belangstelling. Verhalen over prachtige resultaten doen dan overal de ronde, soms tot vervelens toe. Maar er zijn ook minder goede tijden, wanneer koersen flink dalen. Dan zijn particuliere beleggers plotseling een stuk stiller. In sommige perioden moeten beleggers verliezen incasseren. Dat hoort bij beleggen. Wie zich realiseert dat winst en verlies bij elkaar horen, wie weet dat beleggen risico s met zich meebrengt en wie in staat en bereid is verliezen te incasseren, zou kunnen overwegen in aandelen te beleggen. Ondanks de risico s bestaan daarvoor goede redenen. Neem bijvoorbeeld de rente. Als deze zich op een laag peil bevindt, verliest het traditionele sparen veel van zijn aantrekkelijkheid. Als we ons niet blindstaren op spectaculaire winsten maar uitgaan van een reëel rendement, dan valt voor beleggen in aandelen veel te zeggen. Voorzieningen voor de toekomst worden steeds vaker op individuele basis getroffen. Nog niet zo lang geleden redeneerden veel mensen: de overheid zorgt wel dat gebeurt wat moet gebeuren. Deed de overheid dat een keer niet, dan keek men verwachtingsvol naar het bedrijfsleven. Een dergelijke opvatting past niet meer in het hedendaagse denken, waarbij mensen meer en meer zelf willen beslissen over de inzet van financiële middelen. De moderne mens beschikt daartoe over steeds meer mogelijkheden. Informatie over bedrijven, marktontwikkelingen en de economie wordt alsmaar beter en sneller toegankelijk. Wat is beleggen? Kort gezegd is beleggen het investeren van geld, met het doel op een aantrekkelijke manier vermogen op te bouwen of het bestaande bezit te vergroten. Dat kan op diverse manieren, zoals: - kunst collectioneren - verzamelen van verhandelbare zaken, waar vraag naar is, bijvoorbeeld postzegels, zeldzame stripboeken, telefoonkaarten, edelstenen. - aan- en verkoop van antieke auto s - opslaan van wijn - kopen en verkopen van onroerend goed - handelen in aandelen, obligaties en opties Er zijn dus veel meer beleggingsmogelijkheden dan alleen aandelen. Wanneer u een perfecte neus heeft voor wijn of wanneer u onfeilbaar kunt inschatten welke kunstenaar op dit moment werk maakt dat straks een vermogen waard is, is er natuurlijk niets op tegen die talenten te gebruiken in de beleggingssfeer. Datzelfde geldt voor postzegels en antiek. Feit is wel dat dit soort exotische beleggingen zeer specialistische kennis vereisen. Informatie over beurskoersen en genoteerde bedrijven is daarentegen via steeds meer media beschikbaar.

3 Aandelen 2 Individuele factoren Beleggen is een individuele bezigheid. Wat voor de één geldt als een zekere en aantrekkelijke belegging, is voor de ander totaal niet interessant of wordt als risicovol aangemerkt. Het individuele karakter van beleggingen komt tot uiting in de financiële mogelijkheden die men heeft, maar ook in psychologische factoren en in het beleggingsdoel. Het eerste is duidelijk. Wie wil beleggen moet niet verder willen springen dan zijn financiële polsstok lang is. Genoeg geld achter de hand hebben om eventuele verliezen te kunnen opvangen is alleen maar verstandig. Het tweede punt is minstens zo belangrijk en betreft het risico dat men wil nemen. Een beleggingsadviseur maakte ooit de vergelijking met alpineskiën en langlaufen. Liefhebbers van alpineskiën houden van snelheid en spektakel en nemen gevaar op de koop toe. Langlaufers mijden risico s, maar weten vrijwel zeker dat ze zonder brokken aankomen waar ze wezen willen. Ieder mens is anders; vaststellen welke belegging het best bij iemand past vergt daarom gedegen zelfkennis. Beleggingsdoelen Niemand investeert zomaar, iedereen heeft bepaalde gedachten over opbrengsten en het doel waarvoor die worden gebruikt. U kunt beleggen omdat u in de toekomst een grote investering verwacht. In dit kader is het mogelijk de beleggingen in dienst te stellen van een op te bouwen pensioen, maar ook kan met beleggen worden geanticipeerd op kosten die bijvoorbeeld komen wanneer de kinderen gaan studeren. Een andere beleggingsdoelstelling kan zijn dat men over een zeker vermogen wil beschikken om eindelijk dat felbegeerde appartement aan zee te kopen, of dat vakantiehuisje in de Dordogne. Bepalen hoe groot het vermogen is waarnaar wordt gestreefd en op welke termijn dit moet zijn gerealiseerd, vormt de basis van serieus beleggen. Als beleggen puur uit hobby plaatsvindt, zijn er eveneens doelstellingen. Eén daarvan is dat men in ieder geval plezier wil beleven aan zijn hobby. Uiteraard houdt dat plezier nauw verband met de bereikte resultaten. Het belang van een lange horizon Bij het formuleren van doelstellingen blijkt dat beleggen alles te maken heeft met tijd. Binnen een bepaalde periode wilt u een zeker resultaat bereiken. Die periode wordt aangeduid als de beleggingshorizon. Hoeveel tijd gunt u zichzelf? Een paar maanden? Een jaar? Vijf jaar? Of misschien zelfs tien jaar? In het algemeen geldt: hoe langer de beleggingshorizon, des te minder extreme pieken en dalen van invloed zijn op het uiteindelijke beleggingsresultaat. Beleggen op korte termijn betekent afhankelijk zijn van de waan van het moment. Een beleggingshorizon van vijf jaar wordt gezien als redelijk veilig en tien jaar zelfs als zeer veilig. Ontwikkelingen op lange termijn geven een stijgende lijn te zien.wie de beurskoersen volgt, weet dat op korte termijn de fluctuaties veel groter kunnen zijn. Om een extreem voorbeeld te noemen: tijdens de beurscrash van oktober 1987 gingen de koersen op de zogenoemde Wie op dat ogenblik verkocht of moest verkopen leed een aanzienlijk verlies. De belegger die rustig afwachtte, zag dat de waarde van zijn aandelen zich vervolgens herstelde. En degene die daarna ook in de jaren negentig zijn portefeuille aanhield, kon zelfs profiteren van spectaculaire stijgingen. Het daadwerkelijk bereiken van een doelstelling is meer waarschijnlijk naarmate de beleggingshorizon langer is. Overigens geldt het voordeel van een lange beleggingshorizon voor veel beleggingen. Onroerend goed kent eveneens tijden van waardestijging, stagnatie en waardedaling, maar op de lange termijn wordt onroerend goed meer waard.tien jaar een huis bezitten is over het algemeen voldoende om het met winst te kunnen verkopen, maar heeft men als huiseigenaar slechts een beleggingshorizon van twee jaar dan is de afhankelijkheid van het op dat moment heersende marktklimaat zeer groot.

4 3 Aandelen Bedrijven en beursgang Dat veel mensen bij het woord beleggen meteen denken aan aandelen, komt misschien door de ellenlange en vaak tot de verbeelding sprekende koersoverzichten op beurspagina s in de kranten.wie deze pagina s bekijkt ziet in de eerste kolom de namen van de beursgenoteerde ondernemingen. Deze bedrijven vormen de basis van de handel in aandelen. Waarom gaan bedrijven naar de beurs? Welk voordeel hebben ze bij de openheid die samenhangt met een beursnotering? Feit is dat bedrijven regelmatig geld nodig hebben om hun activiteiten te financieren. Bij een gezonde onderneming is een bank maar al te graag bereid die financiële middelen te verschaffen. Meestal gaat het om veel geld en dan verlangt de bank een zekere mate van betrokkenheid bij het bedrijf. Voorziet een bedrijf in zijn kapitaalbehoefte door aandelen uit te geven, dan zijn er vele mede-eigenaren die als eenlingen niet veel invloed kunnen uitoefenen op de strategie van de onderneming. Belangrijke besluiten komen met meerderheid van stemmen tot stand tijdens de aandeelhoudersvergaderingen. Aandelen kunnen alleen via NYSE Euronext worden verhandeld als het bedrijf is genoteerd aan de effectenbeurs. Aan zo n notering is heel wat vooraf gegaan. Uitgebreid onderzoek om te zien of het bedrijf voldoet aan de toelatingseisen die gelden voor een beursnotering en begeleiding door een gerenommeerd emissiehuis, in de regel een bank. De prospectus die door het emissiehuis wordt verzorgd bevat belangrijke informatie die aan strenge eisen moet voldoen en gecontroleerd wordt door de overheid. In België gebeurt deze controle door de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantie-wezen (CBFA). Voordat ze tot inschrijving overgaan kunnen beleggers zich aan de hand van dit prospectus oriënteren op het bedrijf zelf, de aandelen die worden uitgegeven, de kerncijfers en vaak ook aanvullende financiële gegevens, òf en zo ja de wijze waarop men dividend uitkeert, het risicoprofiel en de plaats die het bedrijf inneemt in de markt. Het voorlopig prospectus vermeldt niét de prijs van de aandelen, maar wel de bandbreedte waarbinnen de emissieprijs naar alle waarschijnlijkheid zal liggen. De definitieve uitgiftekoers wordt pas kort na de sluiting van de inschrijving bekendgemaakt en is mede afhankelijk van de belangstelling die voor de aandelen bestond bij de inschrijving. Wat is een aandeel? Kopers van aandelen dragen bij aan het kapitaal van een onderneming. Door hun investering worden ze als aandeelhouder mede-eigenaar van het bedrijf. Feitelijk participeren beleggers in het bedrijfsleven. In welke mate ze rechten als mede-eigenaar kunnen uitoefenen is afhankelijk van factoren waarop we straks terugkomen. Niet altijd hoeft men voor aandelen naar de effectenbeurs. Is sprake van een eerste of nieuwe uitgifte, dan kunnen aandelen via de bank bij de uitgevende onderneming worden gekocht. Bij zo n eerste uitgifte spreekt men van een emissie. Een emissie kan worden verricht door een bedrijf dat net naar de beurs gaat, maar ook bedrijven die al langer beursgenoteerd zijn kunnen nieuwe aandelen aanbieden. Na de uitgifte worden de aandelen op de effectenbeurs genoteerd. Het verhandelen van nieuwe aandelen gebeurt op de primaire markt. Op de secundaire markt wisselen bestaande aandelen van eigenaar. Er bestaan verschillende soorten aandelen, die allemaal specifieke eigenschappen hebben. In deze brochure staat het gewone aandeel, ook wel aandeel aan toonder centraal. Daarnaast zijn er aandelen op naam, prioriteitsaandelen, preferente aandelen en cumulatief preferente aandelen. De indeling heeft te maken met bepaalde rechten die de bezitter heeft. Met uitzondering van laatstgenoemde cumulatief preferente aandelen, worden aandelen waaraan bijzondere rechten zijn verbonden niet of nauwelijks op de effectenbeurs verhandeld. Aandelen kan men net zo lang in bezit houden als de onderneming bestaat. Ze kunnen ook worden verkocht en wel op elk moment dat de bezitter daartoe besluit. Die verkoop vindt plaats op de effectenbeurs van NYSE Euronext.

5 Aandelen 4 Koersverloop De rechten van de aandeelhouder En dan bent u aandeelhouder. U bezit een stukje van een voedingsmiddelenconcern, een bank, een verzekeraar, een oliemaatschappij, een luchtvaartmaatschappij, een softwarehuis, een uitgeverij of een beurs, want ook Euronext zelf is een beursgenoteerde onderneming. Een klein stukje misschien, maar tóch. In veel gevallen en dus lang niet altijd heeft een aandeelhouder recht op een gedeelte van de winst (dividenduitkering). Het woord uitkering wekt de indruk dat dividend altijd wordt uitgekeerd in de vorm van geld. Het is evenwel ook mogelijk dat uitkering van dividend plaatsvindt in de vorm van extra aandelen. Dit heet stockdividend. Soms heeft men de keuze of men het dividend in de vorm van geld of als extra aandelen wil ontvangen. Sommige bedrijven keren geen dividend uit en laten de winsten binnen de onderneming. Het gevolg hier van kan zijn dat de koers van het aandeel stijgt. Met het stemrecht dat meestal behoort bij het aandeelhouderschap kunt u als mede-eigenaar invloed uitoefenen op het beleid van de onderneming, gewoonlijk tijdens de algemene aandeelhoudersvergaderingen. Een heel andere constructie waarvan bedrijven wel gebruik maken is de holding. Een holding heeft als enige functie het in bezit houden en beheren van een groot deel van de aandelen van een beursgenoteerde onderneming. Tot zover klinkt het aandeelhouderschap aanlokkelijk. Maar het is niet alles goud wat er blinkt. Zoals bekend bergt het bezit van aandelen risico s in zich. De waarde ervan is veelal afhankelijk van het succes van de onderneming. Gaat het goed, dan bestaat de mogelijkheid dat de resultaten tot uitdrukking komen in een hoge opbrengst bij verkoop. Dat is echter geen zekerheid. Een bedrijf kan de winstuitkering onveranderd laten terwijl de jaarresultaten hoger zijn. Zijn de resultaten minder dan daalt veelal de waarde.toch verschaft het verband tussen de resultaten van een onderneming en de waarde van aandelen enige zekerheid. Wie belegt in kunst, in edelmetalen, in antiek of in wijn moet nog maar afwachten of de belegging tezijnertijd het resultaat zal opleveren dat men ervan verwacht. Al is de deskundigheid op deze gebieden nog zo groot, op het moment dat deze beleggingen te gelde worden gemaakt kan de interesse in de markt minimaal zijn. En het is dan maar de vraag of die interesse ooit weer toeneemt. Een plotseling modeverschijnsel is immers vaak eenmalig. Door te beleggen in aandelen bent u niet afhankelijk van de vaak grillige consumentenvoorkeuren en kunt u gedeeltelijk zelf de regie in handen houden. Op grond van macroeconomische gebeurtenissen, berichten over het bedrijf, jaarverslagen, halfjaar- en kwartaalcijfers en waarschijnlijke ontwikkelingen in de toekomst kan men een verwachting formuleren omtrent het koersverloop van aandelen. Daarnaast kan de belegger houvast aan ontwikkelingen in het verleden hebben. Door het volgen van de koers van een bepaald aandeel gedurende een wat langere periode is het mogelijk een indruk te krijgen of dat aandeel wel of niet aantrekkelijk is. Uitdrukkelijk gaat het hier slechts om een verwachting. Wie in de jaren 1999 en 2000 het koersverloop heeft gevolgd van een aantal IT- en telecommunicatiefondsen weet dat aandelen die gedurende langere tijd veelbelovend stijgen, ook weer heel ver weg kunnen zakken. Ook bij aandelen bestaan dus trends.

6 5 Aandelen Koers/winstverhouding Om te beoordelen of een aandeel duur of voordelig is, kan de koers/winstverhouding worden berekend. Dit gebeurt door de beurskoers te delen door de winst die het bedrijf per aandeel maakt. Is de koers 40 en maakt een bedrijf 4 winst per aandeel, dan is de koers/winstverhouding 40 : 4 = 10. De gevonden waarde geeft de verhouding aan tussen de koers van een aandeel en de nettowinst per aandeel. Hoe hoger de koers/winstverhouding, hoe duurder het aandeel. De koers/winstverhouding kan worden gebruikt om verschillende ondernemingen binnen één bepaalde sector met elkaar te vergelijken. In het algemeen kan worden gezegd dat de koers/winstverhouding hoog is in sectoren waar veel investeringen plaatsvinden. Dat is doorgaans zo bij snelgroeiende bedrijven. Dat beleggers toch geïnteresseerd zijn in aandelen van snelgroeiende bedrijven heeft uiteraard te maken met de toekomstverwachting. De koers/winstverhouding geeft niet veel meer dan een indicatie. De rentestand is immers ook van invloed op de koersen. Bij een lage rentestand zijn mensen vaak minder geïnteresseerd in sparen of beleggen in vastrentende waarden zoals obligaties. In de markt ontstaat daardoor meer vraag naar aandelen en die grotere vraag heeft een stijging van de koers tot gevolg. Er bestaan nog andere modellen om aandelen te waarderen, maar deze vallen buiten het bestek van deze brochure. Evenzo zou het te ver gaan hier methoden te beschrijven om de koersontwikkeling van aandelen te wegen en te vergelijken. Voorafgaand aan het trekken van cijfermatige conclusies zal een particuliere belegger bij zichzelf nagaan van welke sector hij goede resultaten verwacht. Vervolgens selecteert hij bedrijven waarvan hij denkt dat het binnen die sector succesvolle spelers zullen zijn. Het is verstandig het risico over verschillende sectoren en bedrijven te spreiden. Naast bedrijven die de belegger als risicovol, maar potentieel winstgevend ervaart, zal hij zeker ook bedrijven selecteren die minder risico opleveren. Op zo n manier ontstaat een evenwichtige portefeuille, waarin risico en rendement zorgvuldig zijn afgewogen. Hoe werkt de beurs? Iemand die wil beleggen kan niet zelf de telefoon grijpen om te kopen of te verkopen op de effectenbeurs van NYSE Euronext. Het recht om orders te plaatsen is voorbehouden aan de leden van NYSE Euronext, in de regel banken of beursvennootschappen. De meest geëigende weg voor een particuliere belegger is het openen van een beleggingsrekening bij een bank. Vervolgens kan hij via deze bank handelen op de beurs. Opdrachten van beleggers worden door banken en beursvennootschappen ingebracht in het elektronische handelssysteem van de effectenbeurs. Een belangrijk onderdeel van het handelssysteem is het orderboek. Het orderboek, bestaande uit gegevens op een computerscherm, is toegankelijk voor alle leden van NYSE Euronext. Deze zijn dus voortdurend op de hoogte van het aantal aandelen dat van eenzelfde bedrijf is aangeboden en van de vraag die naar die aandelen bestaat. Een deel van de informatie in het orderboek is ook beschikbaar voor particulieren via zogenoemde datavendors. Beleggers die op hun eigen computer actuele ontwikkelingen willen volgen kunnen zich abonneren en zodoende op de hoogte blijven van zaken als omzet en de meest recente koersen. Bij het kopen en verkopen van aandelen bestaan verschillende orders. Met een limietorder geeft een belegger aan welk bedrag hij maximaal wil betalen. Aankoop van de aandelen mag alleen plaatsvinden als de koers zich op of onder een bepaald niveau bevindt. Omgekeerd zijn er ook limietorders die kunnen worden gegeven door iemand die aandelen wil verkopen. In dat geval moet de koers van de aandelen zich juist op of boven een bepaald niveau bevinden voordat verkoop mag plaatsvinden. Limietorders bieden de zekerheid dat nooit lager wordt verkocht of hoger wordt gekocht dan u op dat moment wilt. Een nadeel is wel dat u door het geven van limietorders mogelijkerwijze niet in het bezit komt van de aandelen waarop u uw zinnen had gezet.

7 Aandelen 6 Ook kan het zijn dat geen verkoop plaatsvindt van aandelen die u graag kwijt wilde. Een limiet is nu eenmaal een limiet, al scheelt het slechts vijf eurocent. Daarnaast worden limietorders met gelijke limiet in het orderboek opgeslagen op volgorde van binnenkomst. Het kan dus voorkomen dat op de prijs van uw limiet is gehandeld en dat uw limietorder niet is verhandeld, omdat deze nog niet aan de beurt was. In overleg met uw financieel bemiddelaar kunt u aangeven hoe lang u uw order wilt inleggen. Dagorders zijn orders die alleen geldig zijn op de dag dat ze worden doorgegeven. De order vervalt dus als hij op de betreffende dag niet kan worden uitgevoerd. Door het geven van een order zonder limiet geeft een belegger aan dat hij hoe dan ook wil handelen.. Een order zonder limiet wordt prompt uitgevoerd tegen de dan geldende laagste verkoopprijs en de tegen de dan geldende hoogste koopprijs. Dat gebeurt tegenwoordig heel snel, dankzij het moderne dataverkeer. Een order zonder limiet is eigenlijk alleen op zijn plaats als men letterlijk tegen iedere prijs wil kopen of verkopen. Hierdoor kan dit type order er soms toe leiden dat u een hogere prijs betaalt dan u eigenlijk had gewild bij aankoop, of een te lage prijs ontvangt bij verkoop. Orders zonder limiet hebben als enig voordeel dat er veel zekerheid is over het in het bezit krijgen of over de verkoop van de aandelen. Valt een opdracht binnen of op de gestelde limiet of is het een order zonder limiet, dan zal een transactie op de beurs worden gedaan. Afwikkeling van de transacties Nadat een transactie tot stand is gekomen moeten aandelen worden geleverd en dient betaling plaats te vinden. De clearing & Settlement maakt het proces van eigendomsoverdracht mogelijk. Daartoe stelt het Clearing house zich op tussen de kopende en de verkopende partij en neemt de uit de transactie voortvloeiende verplichtingen op zich. Beide partijen hebben hierdoor de garantie dat effecten daadwerkelijk worden geleverd aan de financieel bemiddelaar en dat de bijbehorende geldverrekening plaatsvindt. In de meeste landen van Europa is sprake van een driedaagse periode tussen het verrichten van de transactie en de feitelijke eigendomsoverdracht. Dit is de settlementsperiode. Settlement is de instructie om het eigendomsrecht in de positieadministratie van effecten te muteren. Doordat Euronext in alle gevallen als tegenpartij fungeert is anonimiteit van de bij de transactie betrokkenen gegarandeerd. De gekochte aandelen worden na uiterlijk drie dagen op de effectenrekening van de belegger bijgeschreven. De banken en beursvennootschappen zijn verplicht een rekening aan te houden bij de Nationale Bank. Deze verricht het met gedane transacties samenhangende betalingsverkeer.

8 7 Aandelen Risico s Rendement Een aandeelhouder heeft twee bronnen van waaruit hij zijn vermogen kan laten groeien: dividend en koerswinst. Dividend is de beloning die jaarlijks wordt toegekend voor deelneming in het ondernemingskapitaal. De hoogte ervan wordt bepaald door de bedrijfsresultaten en kan daardoor van jaar tot jaar verschillen. In minder goede jaren kan de dividenduitkering zelfs nul zijn. Dividend wordt meestal een- tot tweemaal per jaar uitgekeerd. Koerswinst is het positieve verschil tussen de huidige notering op de beurs en de aankoopprijs van de aandelen. Vaak is het een papieren winst omdat de eigenlijke koerswinst pas wordt gerealiseerd bij de verkoop van de aandelen. We spreken van koersverlies wanneer de notering van de aandelen lager is dan waarvoor de aandelen zijn gekocht. Ook dat behoort immers tot de mogelijkheden. Beleggen en de fiscus Dividend is, evenals rente, belastbaar. In België wordt het dividend belast ten belope van 25% (= roerende voorheffing). In tegenstelling tot het dividend worden inkomsten uit het met winst verkopen van aandelen, niet belast (=meerwaarde). De keerzijde is dat eventuele verliezen op aandelenbeleggingen niet fiscaal aftrekbaar zijn. Overigens is er een uitzondering op de belastbaarheid van het dividend. Zoals hiervoor al werd aangegeven, kan een dividend ook plaatvinden in de vorm van extra aandelen. Stockdividend wordt niet belast. De bezitter van aandelen heeft geen zekerheid over de hoogte van de vergoedingen die zijn beleggingen opleveren. Dat is volledig afhankelijk van het succes van het desbetreffende bedrijf en van het heersende beursklimaat. Maakt de onderneming veel winst, dan kan een relatief hoog dividend worden uitbetaald. Maar als de bedrijfsresultaten tegenvallen of zelfs verlies wordt geleden, dan kan worden besloten geen dividend uit te keren. Meestal is dat niet de enige tegenvaller onder zulke omstandigheden. Wanneer een bedrijf een minder goede periode doormaakt, loopt ook de vraag naar de aandelen van dat bedrijf terug. Soms besluiten aandeelhouders een verdere daling van de waarde van hun aandelen niet af te wachten en gaan ze over tot verkoop. Dat heeft extra negatieve gevolgen voor de koers, waardoor de waarde van het aandelenbezit extra sterk kan dalen. Bij aandelenemissies van nieuwe bedrijven moet nog een bijzonder risico worden genoemd. Particuliere beleggers die al wat langer actief zijn weten dat ze vaak niet alle aandelen krijgen toegewezen waarop ze hadden ingeschreven. De neiging ontstaat in te schrijven op meer aandelen dan ze willen hebben. Een belegger kan bijvoorbeeld inschrijven op 2000 aandelen in de hoop er 200 te bemachtigen. Het risico van een dergelijke handelwijze is dat van tevoren nooit vaststaat hoe de aandelen worden verdeeld. Dit hangt samen met de interesse voor het nieuwe effect en de stemming op de beurs. Bovenstaande belegger kan in de problemen raken als hij daadwerkelijk 2000 aandelen krijgt geleverd én dus moet betalen. In de regel zullen andere beleggers dan ook meer aandelen hebben ontvangen dan de bedoeling was, met als gevolg dat ze die zo gauw mogelijk weer willen verkopen. De koers van het aandeel zal hierdoor dalen, waardoor de nieuwe aandelen met verlies worden verkocht. Banken en beursvennootschappen kijken daarom met een kritisch oog naar aanvragen van beleggers bij emissies van nieuwe aandelen. Ze hebben het volste recht dat te doen, want majoreren, zoals dit overvragen wordt genoemd, is verboden. De belegger moet kunnen betalen wat hij vraagt.

9 Aandelen 8 Indices als graadmeter Een index is het koersgemiddelde van een aantal fondsen waarmee in één oogopslag de koersbeweging van een markt of een bepaald marktsegment kan worden bekeken. In België is de BEL20 index algemeen bekend als graadmeter van de stemming op de beurs en daarmee van de Belgische economie. De BEL20 index geeft het gewogen gemiddelde weer van de 20 meest verhandelde effecten in Brussel. In 1991 ging de BEL20 index van start met een stand van 1000 punten. Sinds 3 oktober 2000 worden de Euronext 100 en Next 150 indices berekend. De Euronext 100-index is samengesteld uit de 100 grootste genoteerde bedrijven in Nederland, Portugal, België en Frankrijk gemeten naar marktkapitalisatie (beurswaarde). De Next 150- index is samengesteld uit de 150 ondernemingen die daar direct op volgen. De Euronext 100-index is voor de gecombineerde effectenmarkten van Nederland, België, Portugal en Frankrijk (Euronext dus!), wat de BEL20 index is voor de Belgische effectenmarkt. De Next-150 index kan worden beschouwd als de Midkap-index van Euronext. De nationale indices zullen blijven bestaan, naast de huidige én toekomstige Euronext indices. Wetmatigheden Er bestaan ontelbare theorieën en strategieën om zo effectief mogelijk te beleggen. Geen ervan werkt onder alle omstandigheden. Er is wel een aantal wetmatigheden waar beleggers rekening mee kunnen houden. What goes up must come down is een regel die menig belegger in het achterhoofd houdt. Maar ook zou een aandeel dat zich deep down bevindt best wel weer eens uit het dal omhoog kunnen klimmen. Inzicht in de markt en in het bedrijf zijn noodzakelijk om dergelijke verwachtingen te kunnen onderbouwen. Een andere wetmatigheid is het hoofd koel houden en vasthouden aan bepaalde van tevoren geformuleerde uitgangspunten. Heeft men voor zichzelf vastgesteld dat het pas lonend is om op een bepaalde prijs te kopen, dan is het verstandig daaraan vast te houden. Evenzo geldt dat angst een slechte raadgever is. In paniek impulsief overgaan tot verkoop, voortijdig uitstappen en verlies op de koop toe nemen, het zijn doorgaans daden waarvan men later spijt krijgt. Het beleggen is een zakelijke transactie waarbij het rendement op de (middel)lange termijn het hoofddoel is. Ook is het goed te beseffen dat veel transacties tot hogere kosten leiden, waardoor het rendement behoorlijk kan worden beïnvloed. De belangrijkste regel is goed op de hoogte zijn én blijven van het bedrijf en de markt waarin wordt belegd. De ervaring die men al doende krijgt, zal meer en meer van grote waarde blijken te zijn. Natuurlijk is het altijd verstandig regelmatig advies in te winnen bij de bank of beursvennootschap. Beleggersinformatie Goede en actuele informatie is de basis voor het nemen van succesvolle beleggingsbeslissingen. Er zijn vele bronnen om die informatie te verzamelen. Diverse gedrukte media richten zich op beleggende lezers. Ook radio en tv zijn actief met beleggingsrubrieken. Internet is een medium dat steeds populairder wordt en door beleggers wordt gebruikt als bijna onuitputtelijke informatiebron. Bij het vormen van een indruk over een onderneming zijn jaarverslagen en halfjaarberichten nuttig. Banken voorzien hun cliënten van informatie, zowel mondeling als schriftelijk en daarnaast kan men ook nog gebruik maken van de diensten van een beleggingsadviseur. Deze beschikt over een veelheid aan actuele informatie die hij op grond van zijn gespecialiseerde kennis op een voor beleggers waardevolle wijze weet te interpreteren. Afhankelijk van de gewenste actualiteit, is koersinformatie beschikbaar via dagbladen, teletekst en internet Euronext Brussels heeft ook een eigen website: Voor algemene informatie kan u en naar info.be@euronext.com.

10 Deze informatie is slechts bestemd ter voorlichting van de beleggers en heeft niet tot doel enig advies te geven, enige prospectie of enig aanbod van financiële instrumenten te zijn. Noch Euronext N.V., noch haar dochterondernemingen kunnen op geen enkele wijze aansprakelijk worden gesteld voor eventuele fouten, omissies, wijzigingen of aanpassingen van de informatie in deze publicatie en de gevolgen hiervan in het kader van hun gebruik. Euronext en haar dochterondernemingen geven de raad geen enkele beslissing te nemen op basis van deze informatie zonder ze eerst te hebben nagekeken. U bent als enige verantwoordelijk voor het gebruik dat u hiervan wenst te maken. De gebruiker aanvaardt dat de hem voorgestelde informatie op eigen risico en gevaar wordt gebruikt. De informatie in deze publicatie mag niet worden gebruikt zonder voorafgaande goedkeuring van Euronext N.V. en haar dochterondernemingen. September 2009 Euronext N.V. Alle rechten voorbehouden NYSE Euronext Amsterdam Postbus GD Amsterdam phone +31(0) fax +31(0) Brussels Beurspaleis / Palais de la Bourse Beursplein / Place de la Bourse 1000 Brussel / Bruxelles phone +32(0) fax +32(0) Lisbon Ed. da Bolsa R. Soeiro Pereira Gomes Lisbon phone +351 (0) fax +351 (0) London Euronext.liffe Canon Bridge House 1 Cousin Lane London EC4R 3XX phone +44 (0) fax +44 (0) Paris 39, rue Cambon Paris cedex 01 phone +33(0) fax +33(0) September