Programma. Introductie burgerbegroting wereldwijd en Nederland en Cuijk -wat is het, voorbeelden, resultaten, methode, in Nederland, schaduwkanten

Transcriptie

1 Joop Hofman

2 Joop Hofman

3 Programma Introductie burgerbegroting wereldwijd en Nederland en Cuijk -wat is het, voorbeelden, resultaten, methode, in Nederland, schaduwkanten

4 Bewonersbudget modellen Bewonersbudgetten Budgetten (deels) inzetbaar op basis van bewonersprioriteiten, bewonersinitiatieven Vouchers krachtwijken, buurtbonnen, leefbaarheidsbudget, wijkbudget Bewonersaankoop Diensten aanbesteden via organisaties van bewoners Smederijen van Hoogeveen, Zorgcooperatie Hoogloon Experiment Gemeente Emmen Burgerbegroting Inrichten van de begroting op basis van prioriteiten bewoners Porto Allegre, Berlijn-Lichtenberg Antwerpen, Breda, Oldebroek

5

6

7 Burgerbegroting een besluitvormend proces waarin burgers delibereren en onderhandelen over het aanwenden en verdelen van publieke geldbronnen van de lokale overheid en/of maatschappelijke partijen. 1. toewijzing en omvang budgetten bediscussieren t is dealen met het probleem van gelimiteerde bronnen 1. bevoegd bestuur moet er zich mee verbinden 2. proces van aantal volgordelijke handelingen om te komen tot budgetbeïnvloeding 3. sprake zijn van openbare, publieke deliberatie, 4. openbare maatschappelijke verantwoording tav resultaten

8 Karakteristieken: directe burgerparticipatie bij overheidsbesluitvorming, transformatie van inwoners naar actieve burgers transparantie in de organisatie en de financiën van de overheid, merkbare verbetering in de kwaliteit van de dienstverlening en infrastructuur Zuid Amerika Afrika: West-Europa: transparantie en eerlijker verdeling diensten. empowerment en gemeenschapsontwikkeling instrument voor modernisering van de overheid en het practisch vormgeven aan het vernieuwen van de lokale democratie

9

10 Burgers richten zelf de begroting in (Porto Alegre) Burgers beoordelen bestaande begrotingsopmaak, stellen bij (Christchurch) Burgers kunnen binnen een gelimiteerd bedrag autonoom keuzes maken (Deventer). 3x5

11 Invloed burgers XL Burgerregie L Partijen Gericht op individuele burgers, netwerken van burgers en een 0rganisatie-vorm van burgers Burgerprioritering Gericht op de individuele burgers en informele netwerken van burgers M Uitwisseling Een mix van belangengroepen, voorhoede, en professionele groepen en individuele burgers S Consulteren Met belangengroepen en semi-professionele partijen en soms is er een open platform voor individuele burgers aan toegevoegd XS 3x5 Onderwerp burgergesprekken Begroting uitvoeringsklaar maken Begrotingsindeling Begrotingsonderwerpen De begrotingkeuzes Informeren De bevolking in brede zin Kennisopname van de begroting Deliberatie gericht op Beslissen tav begroting en zorgen dat het uitvoerbaar is Diensten kwalificeren, begrotingsprioriteit en stellen Meningen delen, meningsvorming en oplossingscompete nties benutten Meningspeiling begrotingskeuzes Informatie overdracht Definitie Budgetvoorstel Bevoegdheden zijn gedelegeerd naar burgers. Zij beslissen Burgers bepalen de indeling van budgetten in de begroting. Overheid neemt beslissingen over middels een budgetkadervoorstel Overheid overlegt met partijen en burgers om te komen tot oplossingen. Overheid maakt eigen beslissingen Overheid legt voorstellen voor. Vraagt partijen naar inzichten en opvattingen maar maakt eigen beslissingen Overheid

12 Jacques Wallage: De horizontale, individualistische wereld waarin we leven komt niet overeen met ons verticale politieke bestuur. Dat accent is verschoven van een partijendemocratie naar een publieksdemocratie en dat vergt voor politici een andere houding én competenties Verticale samenleving heeft plaatst gemaakt voor horizontale netwerksamenleving Reflectie op huidige organisatie- en besluitvormings-structuren De boodschap van vicevoorzitter Donner is somber, hoewel de rijksadviseur dat zelf niet zo wilde noemen. 'Het is geen kwestie van tijdelijke crisis en dan terug naar hoe het was.' Nederland verandert en samenleving en overheid moeten zich daarop instellen en daaraan aanpassen, waarschuwt de Raad van State.

13 Burgerbegroting, wat levert het op. Vitalisering lokale democratie Meer en betere dienstverlening en infrastructuur Duizenden burgers actief

14 Burgerbegroting, wat levert het op. Vitalisering lokale democratie Meer en betere dienstverlening en infrastructuur Duizenden burgers actief

15 Burgerbegroting, wat levert het op. Vitalisering lokale democratie Meer en betere dienstverlening en infrastructuur Duizenden burgers actief Nieuwe netwerken en partnerships rond practische publieke vraagstukken Actief burgerschap(svorming) Transparantie in keuzes en uitbesteding Eerlijker verdeling schaarste Modernisering participatieve overheid Politieke motieven: - macht aan achtergestelden - actief burgerschap - overheidsdiensten concurrerend op de markt zetten

16

17 Burgerbegroting, wat levert het op. Vitalisering lokale democratie Meer en betere dienstverlening en infrastructuur Duizenden burgers actief Betere dienstverlening en infrastructuur Vergroten van de oplossingscompetenties Scherpere financiële discipline Sneller beroep op en aansluiten op sociaal kapitaal en kapitaal van bedrijven en organisaties

18

19 Burgerbegroting, wat levert het op. Vitalisering lokale democratie Meer en betere dienstverlening en infrastructuur Duizenden burgers actief Discussie in de stad verschuift van voorhoede naar de niet-elite Uitvoering door de samenleving/burgers middels eigen aanbesteding Lokale sociale netwerkvorming

20 Gemeente ambities Actief Co-Creatie Buurtbegroting Bezuinigingsdialoog Ambities inwoners (wijk/dorp/domein) Passief Open Aanbod

21 Gemeente ambities Gemeente ambities Buurtbegroting Bezuinigingsdialoog Kasboekje Begrotingswijzer Co-Creatie Open Aanbod Budgetmonitoring (Open Data) Actief Co-Creatie Actief Burgerbegroting Thuisbasis Ambities inwoners (wijk/dorp/domein) Buurtbegroting Bezuinigingsdialoog Buurtbegroting Amsterdam Passief Ambities inwoners (wijk/dorp/domein) Passief Open Aanbod

22 Gemeente ambities Actief Co-Creatie Buurtbegroting Bezuinigingsdialoog Kasboekje Begrotingswijzer Ambities inwoners (wijk/dorp/domein) Passief Open Aanbod

23 Gemeente ambities Gemeente ambities Buurtbegroting Bezuinigingsdialoog Kasboekje Begrotingswijzer Co-Creatie Open Aanbod Budgetmonitoring (Open Data) Actief Co-Creatie Actief Burgerbegroting Thuisbasis Ambities inwoners (wijk/dorp/domein) Passief Buurtbegroting Bezuinigingsdialoog Kasboekje Begrotingswijzer Ambities inwoners (wijk/dorp/domein) Passief Open Aanbod

24 Gemeente ambities Actief Co-Creatie Buurtbegroting Bezuinigingsdialoog Kasboekje Begrotingswijzer Budgetmonitoring (Open Data) Thuisbasis Ambities inwoners (wijk/dorp/domein) Passief Open Aanbod

25 Gemeente ambities Gemeente ambities Buurtbegroting Bezuinigingsdialoog Kasboekje Begrotingswijzer Co-Creatie Open Aanbod Budgetmonitoring (Open Data) Actief Co-Creatie Actief Burgerbegroting Thuisbasis Ambities inwoners (wijk/dorp/domein) Passief Buurtbegroting Bezuinigingsdialoog Kasboekje Begrotingswijzer Budgetmonitoring (Open Data) Thuisbasis Ambities inwoners (wijk/dorp/domein) Maatschappelijke Ondersteuning: Het benutten van de capaciteiten en de kracht van burgers en van hun sociale netwerk om samenredzaamheid en samenwerkzaamheid in de leefomgeving te bevorderen, daartoe gefaciliteerd door effectief samenwerkende burgers en professionals (HAN SOCIAAL, 2011) Passief Open Aanbod

26 Gemeente ambities Actief Co-Creatie Buurtbegroting Bezuinigingsdialoog Kasboekje Begrotingswijzer Burgerbegroting Budgetmonitoring (Open Data) Thuisbasis Ambities inwoners (wijk/dorp/domein) Passief Open Aanbod

27 Berlijn Lichtenberg Antwerpen Oldebroek Breda

28

29 EVALUATIE PILOT BURGERBEGROTING GEMEENTE GROEN WEGEN Eigenaarschap inwoners Kwaliteit oplossi9en Relatie burger overheid Burgerbegroting instrument Eigenaarschap Kwaliteit oplossing Relatie Burger-gemeente Burgerbegroting als instrument beter gelijk minder beter gelijk minder beter gelijk minder beter gelijk minder EVALUATIE PILOT BURGERBEGROTING DORPEN Eigenaarschap Kwaliteit oplossing Relatie Burger-gemeente Burgerbegroting als instrument beter gelijk minder beter gelijk minder beter gelijk minder beter gelijk minder

30 Breda

31 Argentinie Budgetruimte Voorstellen bewoners: deels direct uitvoeren deels naar verkiezingen Kiezen Werk in uitvoering

32 Duitsland

33 Zwitserland Oeganda Senegal

34

35

36 Budget vrij maken Beleidsdomeinen kiezen Kwaliteitseisen aan proces met burger Online tools maken Communicatieaanpak en informatie Werkvormen priotiteitstelling Werkafspraken Prioriteiten omzetten in budgetten Vaststelling door raad Plannen organiseren en realiseren Volgen en evalueren

37

38

39 Succesfactoren 1. De overheid als inspirator, vaandeldrager en rots in de branding 2. Burgers en bedrijven als meebouwers 3. Budget waarmee geschoven kan worden 4. Alle partijen als partners die samen aan de klus staan 5. Een methode als een permanente krachtmotor zijn

40 Succesfactoren 1. De overheid als inspirator, vaandeldrager en rots in de branding 2. Burgers en bedrijven als meebouwers 3. Budget waarmee geschoven kan worden 4. Alle partijen als partners die samen aan de klus staan 5. Een methode als een permanente krachtmotor zijn Raad treedt op als bestuur en niet als palet politieke partijen

41 Burgerbegroting een besluitvormend proces waarin burgers delibereren en onderhandelen over het aanwenden en verdelen van publieke geldbronnen van de lokale overheid en/of maatschappelijke partijen. Schuiven Keuzes maken Zeggen schap en zelf doen Deliberatie tussen mensen Aanbeste ding

42

43 Burgerbegroting, wat levert het op. Vitalisering lokale democratie Meer en betere dienstverlening en infrastructuur Duizenden burgers actief

44 Succesfactoren

45 huurdersvereniging wordt wooncorporatie afnemers energiebedrijf worden energiecooperatie internetlozen worden glasvezelcooperatie insprekers raad worden een G1000 geldkredietklanten worden eigen bank onverzekerden worden broodfonds platform informele zorg wordt zorgcoöperatie openbaar vervoerreizigers worden eigen vervoersdienst wijkcomitees worden bewonersbedrijf klant/client wordt producent

46 aandacht, samen, zorg, vooruitkomen,engagement, helpen, solidariteit Verticale betrokkenheid Dienstverlening Professionele keuze Transactie Contract Indicerend Afgemeten Afspraak Probleemoplossend Reparatie mensen Competenties Eéndimensionaal Overheid/ Instanties Horizontaal betrokkenheid Burgerinzet Gemeenschapsdaad Handelen, doen Solidariteit Dialogisch Uitdijend Er zijn Relatie versterkend Ontwikkeling talent Talent en interesse Meervoudig/heelheid Burger Burger Burger