Voorwoord 1 Leeswijzer 3 Afkortingenlijst 5

Transcriptie

1 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 13 Tuesday, April 10, :40 PM INHOUDSOPGAVE Wegwijzer Voorwoord 1 Leeswijzer 3 Afkortingenlijst 5 I. Commentaar A. Algemene inleiding Openbaarheid van bestuur: de grondslagen 1. Openbaarheid van bestuur: situering in het recht, in een bestuurskundige en in de politieke context Openbaarheid: lange tijd een afwezige in het bestuur Vormen van openbaarheid Een bestuurskundige situering Openbaarheid van bestuur als juridisch verschijnsel De introductie van een algemene openbaarheidswetgeving in het Belgische recht Onder invloed van de Europese Unie een afzonderlijk regime voor geografische informatie De openbaarheid van bestuur als onderdeel van een ruimer communicatierecht? De grondwettelijke verankering van een recht van publieke toegang tot bestuursdocumenten/informatie Artikel 32 Gw Artikel 23, 4, Gw.: indirecte grondslag voor een recht van toegang tot milieu-informatie 45 Afl. 43, maart 2012 Wegwijzer / 9

2 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 14 Tuesday, April 10, :40 PM 3. Gemeenschappelijke kenmerken van de Belgische openbaarheidswetgeving Inhoud van het recht verbonden aan de passieve openbaarheid van bestuur: recht op inzage, recht op uitleg, recht op kopie Materieel toepassingsgebied: bestuursdocument milieuinformatie Personeel toepassingsgebied Een uitbreiding met actieve openbaarheid, een correctie-recht en de verplichting tot het vermelden van de beroepsmogelijkheden Een recht verbonden aan procedureregels Een catalogus van uitzonderingen Een principieel recht op de openbaarmaking van de gedeelten van een bestuursdocument die niet onder een uitzonderingsgrond vallen Het verbod op commerciële verspreiding van bestuursdocumenten Een evolutie naar steeds minder transparantie Beroepsmogelijkheden in de openbaarheidswetgeving Verschillende modellen van administratief beroep De jurisdictionele beroepsprocedure De rol van de ombudsmannen op het vlak van de openbaarheidswetgeving Selectieve bibliografie 89 B. De federale openbaarheidswetgeving 1. Situering 1 2. Het toepassingsgebied van de federale openbaarheidswetten Het toepassingsgebied ratione personae Het materiële toepassingsgebied Een speciale soort van bestuursdocumenten Bepaalde bestuursdocumenten in het bezit van een provinciale en gemeentelijke administratieve overheid moeten op basis van een andere procedure worden behandeld De passieve openbaarheid in de federale openbaarheidswetgeving Wat moet worden verstaan onder passieve openbaarheid van bestuur in de zin van de federale openbaarheidswetgeving? De begunstigde van het recht Is elke aanvraag een aanvraag in de zin van de federale openbaarheidswetten? De aanvraagprocedure De behandeling van de aanvraag door een federale, gemeentelijke of provinciale administratieve overheid of milieu-instantie 42 Wegwijzer / 10 Afl. 43, maart 2012

3 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 15 Tuesday, April 10, :40 PM 3.6 De beroepsprocedure in het kader van de federale openbaarheidswetgeving Specifieke commissies in het kader van de openbaarheidswetgeving Beroepsmogelijkheden van derden tegen de openbaarmaking van bestuursdocumenten of van milieu-informatie Het gebruik en de verspreiding van bestuursdocumenten verkregen op grond van de beide federale openbaarheidswetten of milieu-informatie De relatie met andere openbaarheidsregels Het recht op verbetering of aanvulling van bestuursdocumenten of van milieu-informatie De actieve openbaarheid in de federale openbaarheidswetten Actieve openbaarheidsverplichtingen in de algemene federale openbaarheidswetten Actieve openbaarheidsverplichtingen in de wet van 5 augustus Specifieke verplichtingen die gelden ten aanzien van milieu-informatie Een kwaliteitsnorm Rapporteringsverplichtingen Selectieve bibliografie 118 C. Het Vlaamse decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur 1. Situering 1 2. Doelstellingen en draagwijdte De doelstellingen van het decreet De draagwijdte van het decreet 3 3. De passieve openbaarheid van bestuur Een aanzienlijk ruim personeel toepassingsgebied Een ruim materieel toepassingsgebied De inhoud van de toegekende rechten De begunstigde van het recht van toegang Een recht van publieke toegang Een recht waarvan de uitoefening is onderworpen aan een procedure Een administratieve beroepsmogelijkheid De jurisdictionele beroepsmogelijkheden Het gebruik en de verspreiding van de verkregen bestuursdocumenten 49 Afl. 43, maart 2012 Wegwijzer / 11

4 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 16 Tuesday, April 10, :40 PM 4. De actieve openbaarheid van bestuur De verplichting tot het uitwerken van een voorlichtingsbeleid De uitbouw van een wegwijsbestand De communicatieambtenaar Het communicatiejaarrapport De verplichting tot het vermelden van de behandelende ambtenaar De coördinatie van het communicatiebeleid Een kaderbepaling voor de inzameling en de verspreiding van milieu-informatie De verplichting tot het vermelden van de beroepsmogelijkheden De toegang van het publiek tot geografische informatie en diensten De uitgewerkte regeling en het decreet van 26 maart De centrale begrippen De publieke toegangsregels tot het geoportaal De vergoedingsregeling Selectieve bibliografie 68 D. Openbaarheidsregelgeving op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest 1. Inleiding Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest De Gemeenschapscommissies De toepasselijkheid van andere openbaarheidsregelgevingen 5 2. De regelgeving specifiek voor het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest m.b.t. het recht van toegang tot milieu-informatie Situering Een doelstelling De passieve toegang tot milieu-informatie Het verzamelen en verspreiden van milieu-informatie De algemene openbaarheidsregelgeving specifiek voor het grondgebied van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest Het toepassingsgebied ratione personae van de beide ordonnanties en het decreet De passieve openbaarheid van bestuur Een recht op verbetering van gegevens die op de aanvrager zelf betrekking hebben De actieve openbaarheid van bestuur De relatie tussen de openbaarheidsregelingen specifiek voor het grondgebied van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest Regels aanwezig in de algemene openbaarheidsregelgeving 44 Wegwijzer / 12 Afl. 43, maart 2012

5 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 17 Tuesday, April 10, :40 PM 4.2 Regels aanwezig in de ordonnantie inzake het recht van toegang tot milieu-informatie 46 E. Openbaarheidsregelgeving van de Franse Gemeenschap F. De openbaarheidsregelgeving van het Waalse Gewest 1. Situering De uitvoering en concretisering van artikel 32 van de Grondwet De omzetting van Europese richtlijnen 3 2. Het toepassingsgebied van de openbaarheidsregelgeving van het Waalse Gewest Het personeel toepassingsgebied Het materiële toepassingsgebied 18 G. De openbaarheidsregelgeving van de Duitstalige Gemeenschap H. Openbaarheidsregelgeving van de Europese Unie 1. De evolutie van de openbaarheid van bestuursdocumenten in de Europese Unie Van beginselverklaring naar Gedragscode en naar interne regels van de instellingen Een verdragsrechtelijke erkenning van het recht van toegang tot documenten van de instellingen met het Verdrag van Amsterdam Een poging tot constitutionalisering van het recht van toegang tot documenten van de instellingen van de Unie als grondrecht Openbaarheid van documenten van de Raad, de Commissie en het Europees Parlement: verordening nr. 1049/ De structuur van verordening nr. 1049/ De algemene principes die aan de verordening ten grondslag liggen bis De relatie van de verordening met andere openbaarheidsregels De werkingsfeer van de verordening De begunstigden van het recht van toegang tot documenten De procedure voor de toegang tot documenten van de instellingen op grond van verordening nr. 1049/2001/EG De uitzonderingsgronden De beroepsmogelijkheden De speciale rol van de registers Omgaan met documenten van de instellingen in de lidstaten Overeenstemming van specifieke regels van toegang ten aanzien van het algemene systeem van de verordening Publicatie in het Publicatieblad 46 Afl. 43, maart 2012 Wegwijzer / 13

6 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 18 Tuesday, April 10, :40 PM 2.12 Het gebruik, de reproductie en de exploitatie van documenten Interinstitutionele samenwerking Voorlopig besluit Naar een herziening van verordening nr. 1049/ Openbaarheid van documenten van andere instellingen en organen De toegang tot milieu-informatie in het bezit van de Europese instellingen en organen: Verordening 1367/ I. Internationale openbaarheidsregelgeving 1. Het recht op toegang tot informatie op grond van artikel 19 BUPO Inleiding De vrijheid van nieuwsgaring aanwezig in artikel 19 BUPO De voorwaarden waaronder het mensenrecht in art. 19 BUPO kan worden beperkt 3 2. Openbaarheid van bestuur op het niveau van de Raad van Europa Toegang tot informatie/documenten en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens Naar de erkenning van de openbaarheid van bestuur als een zelfstandig recht 22 J. Persoonlijke levenssfeer, persoonsgegevens en openbaarheid van bestuur 1. Inleiding De problematiek Een belangrijk uitgangspunt 2 2. De bescherming van persoonsgegevens en van de persoonlijke levenssfeer in de openbaarheidswetgeving De vereiste van het aantonen van een belang als ontvankelijkheidsgrond voor documenten van persoonlijke aard De uitzonderingsgrond die geldt wanneer afbreuk aan de bescherming van de persoonlijke levenssfeer plaatsvindt door de openbaarmaking De uitzonderingsgrond die geldt omwille van een in een andere rechtsregel aanwezige geheimhoudingsbepaling De uitzonderingsgrond die geldt voor de identiteit van wie een strafbaar of strafbaar geacht feit aan de overheid heeft meegedeeld De uitzonderingsgrond die feiten, meningen of opinies beschermt die vrijwillig en vertrouwelijk zijn toevertrouwd aan de overheid Een vaststelling: niet alle persoonsgegevens vallen onder de excepties 25 Wegwijzer / 14 Afl. 43, maart 2012

7 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 19 Tuesday, April 10, :40 PM 2.7 Het absolute karakter van de uitzonderingsgronden van artikel 6, 2, 1 en Alle uitzonderingsgronden vergen een onderzoek in concreto De verhouding tussen de WVP en de openbaarheidswetgeving De ontstaansgeschiedenis van beide wetgevingen Voorwaarden voor het bestaan van samenloop De voorrangsleer Naar een afbraak van de voorrangsleer? Het recht van toegang tot bestuursdocumenten in de verschillende openbaarheidsregelgevingen getoetst aan de WVP Inleiding De toelaatbaarheid van de verwerking van persoonsgegevens Eisen gesteld aan de verwerking van persoonsgegevens Afsluitende beschouwingen over de relatie tussen de algemene openbaarheidsregelgevingen en de WVP Samenvattende beschouwingen Enkele observaties specifiek voor de adviespraktijk over de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur Naar een coördinatie van de bestaande procedures tot het verkrijgen van toegang 82 II. Wetgeving A. Federale wetgeving 1. Formele motiveringsplicht Wet van 29 juli 1991 betreffende de uitdrukkelijke motivering van de bestuurshandelingen 1 2. Handvesten Omzendbrief nr. 360 van 28 april Een grotere doorzichtigheid en toegankelijkheid van de administratie 1 Handvest van 4 december 1992 van de gebruiker van de Openbare Diensten 5 Omzendbrief nr. 370 van 12 januari 1993 Handvest van de gebruiker van de Openbare Diensten 21 Afl. 43, maart 2012 Wegwijzer / 15

8 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 20 Tuesday, April 10, :40 PM Omzendbrief nr. 404 van 8 december 1994 Uitvoering Handvest van de gebruiker van de Openbare Diensten 25 Charter voor een klantvriendelijke overheid Openbaarheid van bestuursdocumenten Wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur 1 Koninklijk besluit van 23 juni 1994 tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur 9 Koninklijk besluit van 29 april 2008 betreffende de samenstelling en werkwijze van de Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten 11 Koninklijk besluit van 21 januari 2009 tot benoeming van de leden van de Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten 17 Koninklijk besluit van 5 december 2011 houdende vervanging van een effectief lid van de Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten, afdeling openbaarheid van bestuur 19 Koninklijk besluit van 30 augustus 1996 tot vaststelling van het bedrag van de vergoeding verschuldigd voor het ontvangen van een afschrift van een bestuursdocument 21 Koninklijk Besluit van 19 juli 2001 tot uitvoering van artikel 2, 1, van de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur 23 Huishoudelijk reglement van de Commissie voor de toegang tot bestuursdocumenten (19 december 1994) 25 Wet van 12 november 1997 betreffende de openbaarheid van bestuur in provincies en gemeenten 27 Koninklijk Besluit van 17 augustus 2007 tot vaststelling van het bedrag van de vergoeding verschuldigd voor het ontvangen van een afschrift van een bestuursdocument of een document met milieu-informatie 35 Ministerieel besluit van 1 oktober 2006 tot delegatie van de bevoegdheid een verzoek tot inzage of een afschrift van een bestuursdocument dat de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken onder zich heeft, af te wijzen 37 Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten, afdeling openbaarheid van bestuur. Huishoudelijk reglement 39 Huishoudelijk reglement van de Hoge Gezondheidsraad (8 mei 2007 uittreksel) 41 Wegwijzer / 16 Afl. 43, maart 2012

9 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 21 Tuesday, April 10, :40 PM 4. Toegang tot milieu-informatie Wet van 5 augustus 2006 betreffende de toegang van het publiek tot milieuinformatie 1 Koninklijk besluit betreffende de samenstelling en de werkwijze van de Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie 15 Koninklijk Besluit van 21 april 2007 houdende de benoeming van de leden van de Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie 19 Huishoudelijk reglement van de Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie 21 Koninklijk besluit van 28 september 2007 betreffende de regels voor het opstellen van het federale milieurapport Toegang tot geografische informatie* 6. Archiefwetgeving Archiefwet van 24 juni Koninklijk besluit van 18 augustus 2010 tot uitvoering van artikelen 1, 5 en 6bis van de archiefwet van 24 juni Koninklijk besluit van 18 augustus 2010 tot uitvoering van de artikelen 5 en 6 van de archiefwet van 24 juni Spreekrecht van de ambtenaar gesitueerd binnen statutaire rechten en plichten Koninklijk besluit van 2 oktober 1937 houdende het statuut van het rijkspersoneel (uittreksel) 1 Omzendbrief nr. 573 van 17 augustus 2007 met betrekking tot het deontologisch kader voor de ambtenaren van het federaal administratief openbaar ambt 7 Koninklijk besluit van 22 december 2000 tot bepaling van de algemene principes van het administratief en geldelijk statuut van de rijksambtenaren die van toepassing zijn op het personeel van de diensten van de Gemeenschaps- en Gewestregeringen en van de Colleges van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en van de Franse Gemeenschapscommissie, alsook op de publiekrechtelijke rechtspersonen die ervan afhangen (uittreksel) 19 Afl. 43, maart 2012 Wegwijzer / 17

10 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 22 Tuesday, April 10, :40 PM B. Vlaamse wetgeving 1. Formele motiveringsplicht* 2. Handvesten Vlaams dienstverleningscharter 1 3. Openbaarheid van bestuursdocumenten Decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur 1 Besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 tot oprichting van de beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie 21 Omzendbrief VR/2006/26 van 1 december 2006 Openbaarheid van bestuur 27 Rondzendbrief PEBE/DVO/2007/18 van 6 juli 2007 betreffende verhoogde openbaarheid van het beloningsbeleid bij de Vlaamse overheid 45 Ministerieel besluit van 8 april 2011 tot wijziging van het ministerieel besluit van 7 oktober 2009 houdende de benoeming van een lid en een plaatsvervangend lid van de beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie, afdeling openbaarheid van bestuur Toegang tot milieu-informatie Besluit van 28 oktober 2005 van de Vlaamse Regering betreffende de verspreiding van milieu-informatie 1 Decreet van 3 april 2009 houdende de organisatie van co-existentie van genetisch gemodificeerde gewassen met conventionele gewassen en biologische gewassen 5 Besluit van 15 oktober 2010 van de Vlaamse Regering houdende de vaststelling van algemene maatregelen voor de co-existentie van genetisch gemodificeerde gewassen met conventionele gewassen en biologische gewassen 9 5. Toegang tot geografische informatie Decreet van 20 februari 2009 betreffende de Geografische Data-Infrastructuur Vlaanderen 1 Besluit van 10 september 2010 van de Vlaamse Regering tot bepaling van de nadere regels voor de toegang tot en het gebruik door de deelnemers aan GDI- Vlaanderen van de geografische gegevensbronnen en geografische diensten toegevoegd aan de GDI 25 Wegwijzer / 18 Afl. 43, maart 2012

11 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 23 Tuesday, April 10, :40 PM 6. Archiefwetgeving Decreet van 9 juli 2010 betreffende de bestuurlijk-administratieve archiefwerking ( Archiefdecreet ) 1 7. Spreekrecht van ambtenaren gesitueerd binnen statutaire rechten en plichten Besluit van de Vlaamse Regering van 13 januari 2006 houdende vaststelling van de rechtspositie van het personeel van de diensten van de Vlaamse overheid (uittreksel) 1 C. Wetgeving Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1. Openbaarheid van bestuursdocumenten: Brussels Hoofdstedelijk Gewest Ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad van 30 maart 1995 betreffende de openbaarheid van bestuur 1 Besluit van 26 september 1996 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot regeling van de samenstelling en de werkwijze van de Gewestelijke Commissie voor de toegang tot de bestuursdocumenten 9 Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 8 mei 2008 tot aanwijzing van de leden van de Gewestelijke Commissie voor de toegang tot de bestuursdocumenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 13 Huishoudelijk Reglement van de Gewestelijke Commissie voor de toegang tot de bestuursdocumenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 15 Ordonnantie van 12 januari 2006 betreffende de transparantie van de bezoldigingen en voordelen van de Brusselse openbare mandatarissen 21 Besluit van 6 maart 2008 tot uitvoering van de artikelen 4, 1 tot 3, en 8 van de ordonnantie van 12 januari 2006 betreffende de transparantie van de bezoldigingen en voordelen van de Brusselse openbare mandatarissen 29 Omzendbrief van 23 maart 2006 over de ordonnantie van 12 januari 2006 betreffende de transparantie van de bezoldigingen en voordelen van de Brusselse openbare mandatarissen. Toepassing in de plaatselijke besturen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Openbaarheid van bestuursdocumenten: Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Ordonnantie van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 26 juni 1997 betreffende de openbaarheid van bestuur 1 Afl. 43, maart 2012 Wegwijzer / 19

12 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 24 Tuesday, April 10, :40 PM Besluit van het Verenigd College van 6 juli 2000 tot regeling van de samenstelling en werkwijze van de Gewestelijke Commissie voor de toegang tot de Bestuursdocumenten bedoeld in de ordonnantie van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van 26 juni 1997 betreffende de openbaarheid van bestuur 9 3. Openbaarheid van bestuursdocumenten: Franse Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest* 4. Toegang tot milieu-informatie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Ordonnantie van 18 maart 2004 inzake toegang tot milieu-informatie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1 5. Toegang tot geografische informatie in het Brussels Hoofdstedelijk gewest Ordonnantie van 28 oktober 2010 betreffende de ruimtelijke informatie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1 6. Archiefwetgeving Ordonnantie van 19 maart 2009 betreffende de archieven van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1 7. Spreekrecht van de ambtenaar gesitueerd binnen statutaire rechten en plichten D. Wetgeving Franse Gemeenschap 1. Formele motiveringsplicht 2. Openbaarheid van bestuursdocumenten Decreet van de Regering van de Franse Gemeenschap van 22 december 1994 betreffende de openbaarheid van het bestuur (vertaling) 1 Besluit van de Regering van de Franse Gemeenschap, genomen bij toepassing van artikel 14 van het decreet van 22 december 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur (vertaling) 7 Besluit van de Regering van de Franse Gemeenschap van 24 april 1995 tot uitvoering van het decreet van 22 december 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur (vertaling) 9 Wegwijzer / 20 Afl. 43, maart 2012

13 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 25 Tuesday, April 10, :40 PM E. Wetgeving Waalse Gewest 1. Motivering van bestuurshandelingen* 2. Formele motiveringsplicht 3. Openbaarheid van bestuursdocumenten Decreet van de Waalse Gewestraad van 30 maart 1995 betreffende de openbaarheid van bestuur (vertaling) 1 Besluit van de Waalse Regering van 9 juli 1998 tot bepaling van de samenstelling en de werking van de Commissie voor inzage van bestuursdocumenten (vertaling) 7 Besluit van de Waalse Regering van 9 juli 1998 tot bepaling van de documenten die gebruikt moeten worden en van de vergoeding die geëist kan worden in uitvoering het decreet van 30 maart 1995 betreffende de openbaarheid van bestuur (vertaling) 11 Besluit van 22 april 2004 houdende codificatie van de decreetgeving betreffende de plaatselijke besturen (vertaling) Toegang tot milieu-informatie Decreet van 27 mei 2004 betreffende Boek I van het Milieuwetboek (vertaling) 1 Besluit van de Waalse Regering van 17 maart 2005 betreffende Boek I van het Milieuwetboek (vertaling) 7 5. Toegang tot geografische informatie Decreet van 22 december 2010 betreffende de Waalse infrastructuur voor ruimtelijke informatie 1 Decreet van 22 december 2010 betreffende de Waalse infrastructuur voor ruimtelijke informatie in de Gemeenschap, wat betreft de aangelegenheden waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap is overgedragen Archiefwetgeving Decreet van 6 december 2001 betreffende de openbare archieven (vertaling) 1 Afl. 43, maart 2012 Wegwijzer / 21

14 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 26 Tuesday, April 10, :40 PM 7. Spreekrecht van de ambtenaar gesitueerd binnen statutaire rechten en plichten Besluit van de Waalse Regering van 18 december 2003 houdende de Waalse Ambtenarencode (vertaling) 1 F. Wetgeving Duitstalige Gemeenschap 1. Formele motiveringsplicht 2. Openbaarheid van bestuursdocumenten Decreet van de Duitstalige Gemeenschapsregering van 16 oktober 1995 betreffende de openbaarheid van de bestuursdocumenten (vertaling) 1 Besluit van de Duitstalige Gemeenschapsregering van 25 oktober 1995 tot uitvoering van het decreet van 16 oktober 1995 betreffende de openbaarheid van de bestuursdocumenten 5 G. Europese Wetgeving 1. Formele motiveringsplicht 2. Handvesten 3. Openbaarheid van bestuur bij de Europese instellingen Verordening (EG) Nr. 1049/2001 van het Europees Parlement en de Raad van 30 mei 2001 inzake de toegang van het publiek tot documenten van het Europees Parlement, de Raad en de Commissie 1 Besluit van de raad van 1 december 2009 houdende vaststelling van zijn reglement van orde (2009/937/EU) 11 Besluit van de Europese raad van 1 december 2009 houdende vaststelling van zijn reglement van orde (2009/882/EU) 45 Besluit van de Commissie van 5 december 2001 tot wijziging van haar Reglement van orde 53 Artikel 37 en 97 en bijlagen XV en XVI van het Reglement van het Europees Parlement zoals vastgelegd in juli Besluit van het Bureau van 28 november 2001,, betreffende de toegang van het publiek tot documenten van het Europese Parlement 77 Wegwijzer / 22 Afl. 43, maart 2012

15 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 27 Tuesday, April 10, :40 PM Besluit van het Europees Economisch en Sociaal Comité van 1 juli 2003 inzake de toegang van het publiek tot documenten van het Europees Economisch en Sociaal Comité (2003/603/EG) 89 Besluit nr. 64/2003 van het Comité van de Regio s van 11 februari 2003 inzake de toegang van het publiek tot documenten van het Comité van de Regio s 97 Europese investeringsbank: regels inzake historische archieven op 7 oktober 2005 aangenomen door de directie van de bank. (2005/C 289/07) 105 Besluit 2004/258/EG van de Europese Centrale Bank van 4 maart 2004 inzake de toegang van het publiek tot documenten van de Europese Centrale Bank (ECB/2004/3) 107 Gedragscode van de Europese Centrale Bank overeenkomstig artikel 11.3 van het Reglement van Orde van de Europese Centrale Bank (2001/C 76/11) 113 Besluit 2004/508/EG van de Raad van bestuur van het Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk van 4 maart 2004 inzake de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 1049/2001 van het Europees Parlement en de Raad inzake de toegang van het publiek tot documenten van het Europees Parlement, de Raad en de Commissie 123 Besluit nr van 10 maart 2005 inzake de toegang van het publiek tot documenten van de Rekenkamer (2005/C 96/01) 129 Besluit van de Raad van Beheer van de Europese Stichting tot Verbetering van de Levens- en Arbeidsomstandigheden van 26 maart 2004 tot vaststelling van regels voor de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 1049/2001 inzake de toegang van het publiek tot documenten (2004/321/EG) 135 Besluit 2004/605/EG van het vertaalbureau voor de organen van de Europese Unie van 13 april 2004 betreffende de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 1049/2001 van het Europees Parlement en de Raad inzake de toegang van het publiek tot documenten 139 Verordening (EG) nr. 1654/2003 van de Raad van 18 juni 2003 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2062/94 tot oprichting van een Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk 145 Verordening (EG) Nr. 223/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2009 betreffende de Europese statistiek en tot intrekking van Verordening (EG, Euratom) nr. 1101/2008 betreffende de toezending van onder de statistische geheimhoudingsplicht vallende gegevens aan het Bureau voor de Statistiek van de Europese Gemeenschappen, Verordening (EG) nr. 322/97 van de Raad betreffende de communautaire statistiek en Besluit 89/382/EEG, Euratom van de Raad tot oprichting van een Comité statistisch programma van de Europese Gemeenschappen 149 Afl. 43, maart 2012 Wegwijzer / 23

16 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 28 Tuesday, April 10, :40 PM 4. Toegang tot milieu-informatie Richtlijn 2003/4/EG van het Europees Parlement en de Raad van 28 januari 2003 inzake de toegang van het publiek tot milieu-informatie en tot intrekking van Richtlijn 90/313/EEG van de Raad 1 Verordening (EG) nr. 1367/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 6 september 2006 betreffende de toepassing van de bepalingen van het Verdrag van Aarhus betreffende toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden op de communautaire instellingen en organen 11 Verordening (EG) Nr. 1107/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen 79/117/EEG en 91/414/EEG van de Raad Toegang tot geografische informatie Richtlijn 2007/2/EG van het Europees Parlement en de Raad van 14 maart 2007 tot oprichting van een infrastructuur voor ruimtelijke informatie in de Gemeenschap (Inspire) 1 Verordening (EG) nr. 1205/2008 van de Commissie van 3 december 2008, ter uitvoering van Richtlijn 2007/2/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende metagegevens 15 Beschikking van de Commissie van 5 juni 2009 ter uitvoering van Richtlijn 2007/2/ EG van het Europees Parlement en de Raad wat betreft toezicht en verslaglegging (2009/442/EG) 17 Verordening (EU) nr. 268/2010 van de Commissie van 29 maart 2010 ter uitvoering van Richtlijn 2007/2/EG van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot de toegang, overeenkomstig geharmoniseerde voorwaarden, van instellingen en organen van de Gemeenschap tot verzamelingen ruimtelijke gegevens en ruimtelijkegegevensdiensten van de lidstaten Archiefwetgeving* Verordening (EEG, Euratom) nr. 354/83 van de Raad van 1 februari 1983 inzake het voor het publiek toegankelijk maken van de historische archieven van de Europese Economische Gemeenschap en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, zoals gewijzigd door Verordening (EG, Euratom) nr. 1700/2003 van de Raad van 22 september Wegwijzer / 24 Afl. 43, maart 2012

17 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 29 Tuesday, April 10, :40 PM H. Internationale wetgeving 1. Openbaarheid van bestuursdocumenten: Internationale wetgeving Aanbeveling 2002 (2) van de Raad van Europa inzake de toegang tot officiële documenten 1 2. Toegang tot milieu-informatie Verdrag betreffende toegang tot informatie, inspraak in besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden (Verdrag van Aarhus) 1 I. Bilaterale wetgeving 1. Gemeenschappelijk nautisch beheer in het Scheldegebied Verdrag van 21 december 2005 tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Vlaams Gewest inzake het gemeenschappelijk nautisch beheer in het Scheldegebied 1 Regeling Permanente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart van 18 september 2008 inzake openbaarheid ter uitvoering van artikel 9 van het Verdrag tussen het Vlaams Gewest en het Koninkrijk der Nederlanden inzake het gemeenschappelijk nautisch beheer in het Scheldegebied 3 III. Rechtspraak A. Rechtspraak van het Grondwettelijk Hof* B. Rechtspraak van de Raad van State Raad van State, arrest nr , Matagne, van 18 juni 1997 (gerechtelijk document) 1 Raad van State, arrest nr , SPRL BA-WA, van 2 oktober 1997 (belastingen innen - federaal economisch of financieel belang) 9 Raad van State, arrest nr , Delwart, van 2 oktober 1997 (belastingen innen - federaal economisch of financieel belang) 15 Raad van State, arrest nr. 70/844, Duez, van 16 januari 1998 (persoonlijk dossier ambtenaar) 21 Raad van State, arrest nr , nv. Brussels Airport Terminal Company, van 9 februari 1998 (reële belangenafweging - fiscaal dossier - bezwaartermijn) 25 Afl. 43, maart 2012 Wegwijzer / 25

18 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 30 Tuesday, April 10, :40 PM Raad van State, arrest nr , NIRAS/Federale Beroepscommissie voor de toegang tot bestuursdocumenten, van 14 april 2009 (Federale Beroepscommissie - gedeeltelijke openbaarheid) 35 Raad van State, arrest nr , A /X , van 21 oktober 2010 (stedenbouwkundige vergunning - bouwplannen) 45 Raad van State, arrest nr , A /X , van 23 november 2010 (vorm document - redelijkerwijs onverantwoord) 51 Raad van State, arrest nr , NIRAS/Federale Beroepscommissie voor de toegang tot bestuursdocumenten, van 9 juni 2011, zoals gecorrigeerd door arrest nr van 30 juni 2011 (vereiste belang Raad van State - formele motiveringsplicht) 63 Raad van State, arrest nr , A /X , van 23 juni 2011 (vereiste belang Raad van State - officiële overheidsakten - auteursrechten) 81 Raad van State, arrest nr , A /XV1543, van 13 september 2011 (schorsingsarrest - toegang fiscaal dossier) 93 Raad van State, arrest nr , A /IX-7332, van 3 oktober 2011 (uitzondering opsporings- en gerechtelijk onderzoek - fiscaal dossier) 115 C. Rechtspraak van hoven en rechtbanken* D. Rechtspraak van het Europees hof voor de Rechten van de Mens EHRM, arrest Sunday Times t. Verenigd Koninkrijk, 24 april EHRM, arrest Leander t. Zweden, 26 maart EHRM, arrest Gaskin t. Verenigd Koninkrijk, 7 juli EHRM, arrest Guerra e.a. t. Italië, 19 februari EHRM, arrest Sîrbu e.a. t. Moldavië, 15 juni EHRM, arrest Roche t. Zwitserland, 19 oktober EHRM, arrest Sdružení Jihoieské Matky t. Tsjechië, 10 juli EHRM, arrest Damman t. Zwitserland, 25 juli EHRM, arrest Társaság a Szabadságjogokért t. Hongarije, 17 april E. Rechstpraak van het Hof van justitie* Wegwijzer / 26 Afl. 43, maart 2012

19 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 31 Tuesday, April 10, :40 PM IV. Administratieve besluiten A. Beslissingen van de Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie Decision n de la Commission fédérale de recours pour l accès aux informations environnementales, sur un refus de donner accès aux informations environnementales (16 februari 2009) 1 Beslissing van de Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie, over een weigering om toegang tot milieu-informatie te verlenen (9 maart 2009) 5 Decision n de la Commission fédérale de recours pour l accès aux informations environnementales, sur un refus de donner accès aux informations environnementales (9 maart 2009) 13 Beslissing van de Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie, over een gedeeltelijke weigering om inzage te verlenen in een GIS-contract (11 mei 2009) 17 Beslissing van de Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie, over de weigering tot openbaarmaking van rapporten m.b.t. ziekenhuisinfecties (15 oktober 2009) 23 Beslissing van de Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie, over een weigering tot het geven van kopieën van aanvragen tot bijzondere machtiging, van de bijzondere machtigingen en van de verslagen over ongevallen en incidenten m.b.t. het vervoer van gevaarlijke goederen door de lucht (27 september 2010) 35 B. Beslissingen van de Vlaamse beroepsinstantie openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie, afdeling openbaarheid van bestuur Dossiernummer: OVB/2010/01 (dading) 1 Dossiernummer: OVB/2010/05 (geluidsmetingen) 9 Dossiernummer: OVB/2010/06 (kennelijke onredelijkheid) 17 Dossiernummer: OVB/2010/07 (onafgewerkt document) 21 Dossiernummer: OVB/2010/09 (openbaarheid van bestuur is niet altijd een subjectief recht) 25 Dossiernummer: OVB/2010/12 (belangvereiste) 29 Dossiernummer: OVB/2010/14 (disproportionaliteit van de gevraagde inspanning door het bestuur) 33 Afl. 43, maart 2012 Wegwijzer / 27

20 Openbaarheid van bestuur afl 43.book Page 32 Tuesday, April 10, :40 PM Dossiernummer: OVB/2010/15 (toegang tot assessments van medekandidaten) 37 Dossiernummer: OVB/2010/16 (kennelijke onredelijkheid vertrouwelijke commerciele informatie gedeeltelijke openbaarmaking intellectuele rechten) 43 Dossiernummer: OVB/2010/20 (toegang tot het register van onbebouwde percelen bescherming persoonlijke levenssfeer) 51 Dossiernummer: OVB/2010/25 (recht op een eerlijk proces wapengelijkheid) 57 Dossiernummer: OVB/2010/28 (reeds openbaar gemaakte informatie vertrouwelijke commerciële gegevens) 63 Dossiernummer: OVB/2010/30 (gedigitaliseerde en originele bestuursdocumenten neergelegd in een archief) 69 C. Beslissingen van de Commission de recours pour l accès à l information environnementale* V. Adviezen A. Adviezen van de commissie voor de toegang tot bestuursdocumenten of van de commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten, afdeling openbaarheid van bestuur 1. Adviezen van de Commissie voor de toegang tot bestuursdocumenten ( ) CADA/94/06 Zitting van 26 september CTB/94/7 Vergadering van 26 september CADA/94/12 Zitting van 21 november Adviezen van de Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten, afdeling Openbaarheid van bestuur Advies van de Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van om toegang te geven tot een nota door de administrateur-generaal van het Instituut voor Veteranen & Nationaal Instituut voor oorlogsinvaliden, oudstrijders en oorlogsslachtoffers (9 maart 2009) 1 Wegwijzer / 28 Afl. 43, maart 2012