Project Mainportcorridor Zuid is een initiatief van Rijkswaterstaat. Kwartaalrapportage 6. 4 e Kwartaal januari 2007

Transcriptie

1 Project Mainportcorridor Zuid is een initiatief van Rijkswaterstaat Kwartaalrapportage 6 4 e Kwartaal januari 2007

2 Project Mainportcorridor Zuid is een initiatief van Rijkswaterstaat

3 Project Mainportcorridor Zuid is een initiatief van Rijkswaterstaat Kwartaalrapportage 6 4 e Kwartaal januari 2007

4 Project Mainportcorridor Zuid is een initiatief van Rijkswaterstaat

5 Inhoudsopgave PMZ in het kort PMZ: Aandachtspunten Voortgang PMZ: terugblik op 4e kwartaal Besluitvorming PMZ Quick scan A4 door de Hoeksche Waard Kosten-batenanalyse Marktverkenning Publiek Marktverkenning Privaat Communicatie Strategie Relatiemanagement PR Interne communicatie Planning en vervolgstappen Besluitvorming PMZ Afronding Quick Scan A4 door de Hoeksche Waard Kosten-batenanalyse Marktverkenning publiek Marktverkenning privaat Communicatie...16 Bijlage A Rapportage voortgang Platform PMZ...17 PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

6 1 PMZ in het kort Betere kwaliteit van de bereikbaarheid over de weg in de corridor tussen Rotterdam en Antwerpen De overheden leggen in de komende jaren wegen en bedrijventerreinen aan tussen Rotterdam en Antwerpen. Dat komt zeker ten goede aan de bereikbaarheid en de economische ontwikkeling. Toch zijn verschillende partijen, binnen en buiten de overheid, ervan overtuigd dat er méér mogelijk is in dit gebied: een heel andere manier van omgaan met de hoofdverbindingswegen die een kwaliteitssprong teweegbrengt in de bereikbaarheid, de economie én de leefomgeving. Geen van de partijen kan dit alleen voor elkaar krijgen. Maar als overheden en bedrijven de krachten bundelen, ontstaan nieuwe kansen voor Mainportcorridor Zuid. Publiek-private samenwerking (PPS) De planning en inpassing van een weg is in Nederland van oudsher een taak van de overheid. Overheden en bedrijven willen nu verkennen of samenwerking tussen overheden en bedrijven voor beide partijen voordelen op kan leveren. Zij zijn ervan overtuigd dat met een dergelijke samenwerking vernieuwende oplossingen zullen ontstaan en dat de uitvoering goedkoper en sneller tot stand zal komen. Als alle verantwoordelijke partijen constructief betrokken zijn, is bovendien een afgestemde en effectieve aanpak mogelijk van meerdere knelpunten in een gebied. Maar overheid en bedrijfsleven zijn twee aparte werelden. Pogingen voor toenadering zijn in de afgelopen jaren regelmatig gestrand. Samenwerking vraagt van beide partijen veel inlevingsvermogen in elkaars rollen en verantwoordelijkheden, en creativiteit om daarmee om te gaan. Een Taskforce PPS/Infrastructuur van publieke en private partijen heeft in beeld gebracht wat de randvoorwaarden voor succesvolle samenwerking zijn. Eén van de belangrijkste aanbevelingen van de Taskforce PPS is dat de samenwerking in een heel vroeg stadium moet beginnen, nog voordat de oplossingen zijn uitgewerkt. Het kabinet heeft besloten om de aanbevelingen van de Taskforce PPS in twaalf kansrijke projecten in praktijk te brengen. Project Mainportcorridor Zuid Eén van de kansrijke projecten met een vroegtijdige samenwerking tussen publiek en privaat is de ontwikkeling van de Mainportcorridor Zuid, de corridor tussen Rotterdam en Antwerpen. Het doel van het project is om de kwaliteit van de bereikbaarheid in het gebied en tussen de twee mainports sterk te verbeteren in een corridorbenadering met een publiek-private samenwerking. Van deze kwaliteitssprong moeten de mobiliteit, de economie en het milieu in de hele corridor profiteren. Het Project Mainportcorridor Zuid (PMZ) is te zien als een zoektocht naar creatieve oplossingen voor knelpunten in het gebied én naar nieuwe samenwerkingsarrangementen tussen overheden en bedrijven. PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

7 2 PMZ: Aandachtspunten Het niet synchroon lopen van de politieke besluitvorming rond PMZ en kilometerheffing is risicovol voor PMZ. Het risico is dat het niet tijdig besluiten, over voor PMZ relevante aspecten van kilometerheffing in het project Anders Betalen voor Mobiliteit, vertraging kan opleveren in voortgang van PMZ. Projectdirectie PMZ stelt ter voorbereiding op de marktverkenning een informatiepakket samen. Dit informatiepakket dient onder meer marktpartijen en decentrale overheden inzicht te bieden in de mogelijkheden voor het PPS-verband om inkomsten te genereren. Projectdirectie PMZ wil private partijen/ consortia duidelijkheid verschaffen over wat zij kunnen verwachten van het Rijk met betrekking tot ruimte om inkomsten te genereren ten behoeve van exploitatie van de A4-doorstroomroute. De wijze waarop de invoering van een kilometerprijs, maar ook andere onderdelen van Anders Betalen voor Mobiliteit (m.n. tol/versnellingsprijs) wordt vormgegeven, is hierbij uiteraard van belang. Zekerheid is nodig om langdurige afspraken te kunnen maken over inkomsten en sturingsinstrumenten voor een exploitant daarvoor. Er zijn diverse inkomensstromen denkbaar: Voor het beheer en onderhoud van bestaande wegen zijn thans budgetten beschikbaar op de begroting. Deze kunnen op een nader vast te stellen wijze beschikbaar komen voor de exploitant. Er zijn andere verdiencapaciteiten denkbaar, zoals bijdrage uit ruimtelijke ontwikkelingen en genereren van inkomsten uit commerciële diensten (bijvoorbeeld exploitatie parkeerplaatsen). Indien een overheid gedurende de looptijd van de PPS wensen heeft die afwijken van de oorspronkelijk afgesproken producten kan de realisatie van een additioneel product of het niet realiseren van een afgesproken product worden verrekend tussen overheid en exploitant Voor de aanleg van nieuwe infrastructuur geldt het vorige element. Voor de A4Zuid is geen budget beschikbaar en is tolheffing het relevante instrument. Het toepassen van tol op enkel het wegvak A4Zuid levert geen rendabele business case op. De heffing zal zich daarom moeten uitstrekken over een groter wegennet. Bij tolheffing spelen nog diverse vraagstukken, zoals: De mogelijkheid om tol te mogen heffen op bestaande wegen ( betaalpuntenbesluit ) is nog niet geformaliseerd. Het is nog niet duidelijk of een tolstructuur die past bij de ambitie van doorstroomroute ook past bij de voorwaarden van het komende betaalpuntenbesluit Het is nog niet duidelijk wanneer congestieheffingen worden geïntroduceerd en wat op het wegennet van de exploitant de relatie is met tol Het is nog niet duidelijk of het benodigde toltarief maatschappelijk acceptabel zal zijn, zeker in het geval er een stapeling gaat optreden van een kilometerprijs en een toltarief op de A4Zuid. Krijgt de exploitant voldoende vrijheidsgraden om het toltarief dienstbaar te laten zijn aan de ambitie van doorstroomroute, waarbij beprijzing een onmisbaar instrument kan blijken te zijn om doorstroming te garanderen. Welke kosten worden in rekening gebracht aan een exploitant die het landelijke systeem van de kilometerprijs wil of moet benutten. PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

8 Het beantwoorden van deze vragen vereist een politiek besluit. Dat is op zichzelf niets bijzonders. Complicerend is dat de besluitvorming bij PMZ dient te passen bij de besluitvorming rond de kilometerheffing. Die twee stromen lopen niet automatisch synchroon in de tijd. PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

9 3 Voortgang PMZ: terugblik op 4e kwartaal Besluitvorming PMZ In de vorige kwartaalrapportage is al gemeld over het besluit van de minister van V&W over de scope en het vervolg van PMZ. (Brief aan Platform PMZ van 25 september 2006). Op 10 oktober 2006 is een DG-Beraad gehouden onder het motto Rondkijken en volle kracht vooruit. Bij het rondkijken was vanzelfsprekend als onderwerp het besluit van de minister en wat dat betekent voor de verdere ontwikkeling van PMZ. Hierbij kwam de zorg van de projectdirectie aan de orde dat het besluit wel oplossingsgericht is, maar dat er onduidelijkheid is welke problemen/kansen hiertoe aanleiding zijn. Daarbij is er ook aandacht gevraagd voor het doel en nut om met een andere manier van samenwerken 2 e generatie PPS aan de gang te gaan en het draagvlak daarvoor bij alle departementen. Onder motto volle kracht vooruit is er tijdens dit DG-beraad ingegaan op de voorgenomen verdere aanpak voor de marktverkenning publiek en privaat. De bedoeling is om het DG- Beraad sterk bij de vervolgstappen te betrekken en aldus de mogelijkheid te geven om mede richting te geven aan die vervolgstappen. Afgesproken is dat Projectdirectie PMZ documenten opstelt over de probleemoplossende / kansengrijpende elementen van PPS en over de problemen rond bereikbaarheid in de corridor en die ter vaststelling voorlegt in een volgend DG-Beraad in januari In dat beraad zal ook een Go/no go besluit voorliggen over de start van de marktverkenning. 3.2 Quick scan A4 door de Hoeksche Waard Projectdirectie PMZ heeft in het 4e kwartaal het verkennend onderzoek (quick scan) afgerond naar de functie van de A4-zuid door de Hoeksche Waard in het wegennetwerk in de corridor Rotterdam-Antwerpen. De resultaten van de verkeerskundige analyse waren invoer voor een bedrijfseconomische berekening en een verkenning naar het maatschappelijk nut van de A4-zuid door de Hoeksche Waard. De resultaten hebben betrekking op: a. intensiteiten op de A4; de varianten knooppunt Benelux Klaaswaal en Welplaat - Klaaswaal b. effecten op het overige hoofdwegennet c. effecten op het regionaal/lokaal wegennet d. effecten op het vrachtverkeer De eerste resultaten van de quick scan zijn gebruikt bij het opstellen van het informatiedocument voor de marktverkenning en voor diverse presentaties voor private en publieke partijen. In gesprekken met de regio (Stadsregio Rotterdam, Hoeksche Waard, IJsselmonde) zijn de resultaten besproken en de volgende thema s aan de orde gekomen: e. Het realiseren van een aansluiting Oud-Beijerland / Hoeksche Waard en de gevolgen daarvan voor het regionale wegennet. PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

10 f. Het versterken van de N217 / N218 (Groene Kruisweg) in de regio, inclusief realisatie van een nieuwe brug over het Spui. Verder blijkt dat het effectief is om oplossingen op verschillende schalen (landelijk, regionaal en lokaal) met elkaar af te stemmen. Investeringen in het landelijk netwerk kunnen aan waarde winnen door ook het daaraan verbonden regionaal en lokaal netwerk in beschouwing te nemen. Mede op basis van de gesprekken met regionale partners wordt de quick scan aangevuld met de analyse van een aantal extra varianten. Zodra de resultaten daarvan beschikbaar zijn wordt het rapport in definitieve vorm opgesteld en verspreid. 3.3 Kosten-batenanalyse Projectdirectie PMZ heeft het Centraal Planbureau gevraagd om samen met het Milieu- en Natuurplanbureau en de Adviesdienst Verkeer en Vervoer van het ministerie van Verkeer en Waterstaat (AVV) een kosten-batenanalyse (kba) uit te voeren. Deze kba is onderdeel van de voorbereidingen die Projectdirectie PMZ treft voor een financieel-economische onderbouwing van de te nemen besluiten. In het vierde kwartaal van 2006 heeft AVV ten behoeve van de quick scan A4 door de Hoeksche Waard een eerste raming gemaakt van de mogelijke bereiksbaarheidseffecten (baten). Deze zijn voor één jaar berekend (2020). De resultaten geven een eerste beeld van de mogelijke omvang van deze effecten, uitgedrukt in geld. De berekeningen zijn opgesteld op basis van de zogenoemde OEI-leidraad en de overeengekomen kengetallen voor reistijdwaarderingen en betrouwbaarheid. Het resultaat van deze snelle berekeningen laat zien dat de bereikbaarheidsbaten van een A4 kunnen liggen tussen 50 en 135 miljoen euro in De omvang is mede afhankelijk van het wel of niet gerealiseerd zijn van de uitbreiding van de A15 (Maasvlakte - Vaanplein) en de mate van effectiviteit van Anders Betalen voor Mobiliteit. Deze eerste analyses hebben verder enige methodologische vraagstukken aan het licht gebracht bij het berekenen van effecten van tol. Om deze vraagstukken geadresseerd te krijgen heeft PMZ contacten gelegd met KiM, Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Naast de vraag over het maatschappelijk nut van nieuwe infrastructuur is de ambitie om, vanuit een economische invalshoek, te zoeken naar antwoord op de vraag waarom een andere industriële organisatiestructuur voor het verkeer over de weg en daaraan verwante markten?. Hieraan inherent is de vraag welke methode van beleidsvoorbereidend onderzoek en criteria voor afweging hierbij horen. Om deze vraagstelling op de agenda te krijgen heeft PMZ een memo opgesteld onder de titel marktordening en automobiliteit. In dit memo wordt gewezen op het scala van besluitvormingskaders waaruit kan worden geput. De komende maanden zal hier verder invulling aan worden gegeven. De begeleidingsgroep KBA is in de verslagperiode één keer bijeen geweest. Het CPB heeft toelichting gegeven op het aanpak van onderzoek marktwerking bij wegeninfrastructuur. Dit onderzoek zal mogelijk begin 2007 worden afgerond. Het CPB heeft aangegeven geen goede argumentatie te zien om voor 2007 (veel) capaciteit KBA s voor PMZ vrij te maken: het ligt meer in de rede KBA s voor weginfrastructuur projecten op de markt uit te besteden. Als alternatief wordt op dit moment gedacht aan het KiM. PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

11 3.4 Marktverkenning Publiek Om de marktpartijen in hun verkenning privaat voldoende informatie over concrete wensen en randvoorwaarden vanuit publieke partijen mee te geven is PMZ een publieke marktverkenning gestart. PMZ heeft eind oktober een brief gezonden aan alle overheden in de corridor tussen Rotterdam en Antwerpen. Het betreft de publieke partijen die vanuit hun geografische ligging en vanuit hun belangen een betrokkenheid hebben bij de A4- doorstroomroute en een toekomstige PPS (gemeenten, waterschappen, samenwerkingsverbanden en provincies). In deze brief komen vraagpunten voor de overheden aan de orde, die betrekking hebben op hun visie en houding ten opzichte van PPS in de A4-corridor, een mogelijke inrichting daarvan en de eisen/voorwaarden die zij daaraan zullen stellen. Ook komen inhoudelijke punten aan de orde. Dit betreft bijvoorbeeld de vragen of zij relevante delen van het onderliggende wegennet willen onderbrengen bij een PPS en of zij kansrijke projecten hebben op het gebied van nieuwe weginfrastructuur en/of ruimtelijke ontwikkelingen (groen, blauw, rood), die relevant zijn voor de A4-corridor. In het verlengde van de toezending van deze brieven zijn gesprekken gepland en grotendeels gevoerd met de betrokken overheden. In de gesprekken is ingegaan op de stand van zaken bij PMZ en het besluit van de minister. Toelichting werd gegeven op de in de brief gestelde vragen. De overheden gaven in het algemeen een eerste reactie met een aanduiding van projecten en ontwikkelingen die volgens hen in verband zouden kunnen worden gebracht met PMZ. Vaak is er behoefte aan een vervolggesprek. De snelheid en wijze van reageren is sterk wisselend, zo heeft de gemeente Steenbergen reeds een concept antwoordbrief opgesteld, die intern bestuurlijk wordt voorgelegd, terwijl het bijvoorbeeld met de provincie Noord-Brabant nog niet tot een afspraak voor een overleg is gekomen. PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

12 PMZ sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep PRIVAAT Voorbereiding.. Selectie - Marktverkenning Privaat CEI INFORMATIE PAKKET Private partijen aan de gang Rapportages PMZ 1e LIJST Offertes 2e LIJST Dataroom Eindrapport PMZ tbv voorbereiding Marktuitvraag PUBLIEK Brief Antwoord Marktverkenning Publiek Gesprekken Kansrijke projecten G+B+R+Infra Bestuurlijke intentie Visie tav PPS 1 e indruk tav meedoen spelregels, procedure voorwaarden Hoe kijkt publiek tegen: Businesscase Info-pakket PPS-verband Pu-Pu en Pu-Pri samenwerking? er in stappen? hoe er in stappen? voorwaarden? "geharde" kansrijke projecten indruk over inbreng OWN indruk over instappen bij PPS verdere kansen en knelpunten No go zones Standpuntbepaling ten aanzien van inbreng MarktUITVRAAG PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

13 3.4 Marktverkenning Privaat In de afgelopen periode heeft Projectdirectie PMZ de marktverkenning verder voorbereid. Het Plan van Aanpak, dat is getoetst bij een aantal private en publieke partijen, is vastgesteld. De Call for Expression of Interest is opgesteld en het Informatiedocument in concept afgerond. Tevens is de vooraankondiging van de marktverkenning verstuurd naar private partijen. De private marktverkenning heeft als doel een antwoord te formuleren op een centrale hoofdvraag: wat is vanuit privaat oogpunt de optimale scope van een haalbare businesscase en van een contractvorm voor de ontwikkeling van de4 A4 corridor? Optimaal is daarbij gedefinieerd als een vraagstelling die leidt tot een voor publieke en private partijen aantrekkelijke business case met adequate private betrokkenheid bij de ontwikkeling van de A4-corridor als doorstroomroute. De CEI bevat informatie over PMZ, de inhoud en procedure van de marktverkenning, inclusief de registratie-eisen en selectiecriteria voor deelname aan de marktverkenning. Het informatiedocument gaat in op de ambitie van PMZ, de scope, de businesscase, kansen en knelpunten en juridische aspecten. 3.5 Communicatie Strategie Het vierde kwartaal stond in het teken van de voorbereiding van de marktverkenning privaat en de ondersteuning van de marktverkenning publiek. Projectdirectie PMZ betrok de publieke en private partijen in de A4-corridor door middel van individuele gesprekken, gepersonaliseerde brieven en bestaande communicatiemiddelen (PMZ-website en digitale Nieuwsbrief). Ten behoeve van de marktverkenning privaat zijn een toegankelijke en leesbare Call for Expressions of Interest (CEI) en Informatiedocument gemaakt en zijn de communicatiemiddelen voorbereid. Na enige teleurstellingen is er een professioneel vertaalbureau gevonden dat de documenten en de PMZ-website in het Engels kan vertalen voor geïnteresseerde buitenlandse marktpartijen. De inrichting van de backoffice voor het relatiemanagement publiek heeft verder vorm gekregen Relatiemanagement Publiek Projectdirectie PMZ is intensief verder gegaan met (kennismakings) gesprekken met de stakeholders in de A4-corridor. De relatiemanagers voerden de gesprekken aan de hand van een brief met vragenlijst die Projectdirectie PMZ begin oktober verstuurde. Projectdirectie PMZ heeft op basis van de gesprekken met de publieke stakeholders de keyplayers in de A4-corridor in kaart gebracht. Daarmee heeft de projectdirectie haar primaire doelgroep vastgesteld. De lijst van key-players kan gedurende het vervolgproces wijzigen, maar het huidige overzicht geeft relatiemanagement en communicatie houvast bij het prioriteren en het bepalen van de (communicatie)doelen en -strategie. PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

14 Privaat In november heeft Projectdirectie PMZ alle private partijen in haar bestand een brief gestuurd waarin ze de voorgenomen marktverkenning privaat aankondigt. Naar aanleiding van een aantal private reacties op deze brief heeft de projectdirectie besloten om de selectieprocedure voor de deelname aan de marktverkenning te vereenvoudigen. Projectdirectie PMZ heeft bij de voorbereiding van de marktverkenning privaat meer de nadruk gelegd op buitenlandse partijen. Zo zijn buitenlandse tolexploitatiemaatschappijen toegevoegd aan de lijst van markpartijen om te benaderen voor de marktverkenning PR Projectdirectie PMZ werkt in- en extern aan de PR voor het project. In 2007 wordt deze PR verder geïntensiveerd. Extern Projectteam PMZ maakte een speech over publiek-private samenwerking, met PMZ als voorbeeld, voor de DG Personenvervoer. Hij sprak deze in november uit tijdens het Connekt Congres. De HID RWS Zuid-Holland werd van informatie voorzien over PMZ ten behoeve van zijn optreden op het Havencongres Rotterdam. De A4 en PMZ kwamen gevraagd en ongevraagd in de media Interne communicatie PMZ heeft in het vierde kwartaal een nieuwe projectleider communicatie gekregen. PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

15 4 Planning en vervolgstappen 4.1 Besluitvorming PMZ Voor het starten van een marktverkenning, die nog geen consequenties heeft in de zin van aanbesteding, is geen formeel besluit van de minister nodig. Uiteraard zal de minister wel worden geïnformeerd. De DG-RWS zal het besluit tot al of niet starten van een marktverkenning nemen. Dit doet hij na en in overleg met zijn collega s van de betrokken departementen. Daartoe is voor eind januari 2007 een interdepartementaal DG-Beraad gepland. In dit DG-Beraad is een aantal punten aan de orde ter besluitvorming. Puntsgewijs. Vaststelling wordt gevraagd over: a. Knelpunten en kansen met betrekking tot bereikbaarheid in de corridor A4. b. Kansen en meerwaarde PPS bij PMZ c. Milieugebruiksruimte bij PMZ d. Omschrijving en ambitie doorstroomroute A4 Een (go-no go) besluit wordt gevraagd over de start marktverkenning privaat. Verder zijn de opties voor inkomsten voor een PPS-verband een punt van aandacht. 4.2 Afronding Quick Scan A4 door de Hoeksche Waard In het 1 e kwartaal van 2007 rondt Projectdirectie PMZ de quick scan A4 af. Acties: a. doorrekenen en analyseren aanvullende varianten (vooral met lokale/regionale componenten); b. opstellen definitieve rapportage; c. presenteren van en voeren van overleg over de resultaten van de quick scan. De kennis uit de quick scan A4 zal opgenomen worden in het informatiepakket van de marktverkenning. 4.3 Kosten-batenanalyse In het eerste kwartaal van 2007 zal verder gewerkt worden aan: methodologische vraagstukken bij het berekenen van effecten van tol. welke methode van beleidsvoorbereidend onderzoek en criteria voor afweging PMZ gaat hanteren. Het onderbrengen van de KBA voor PMZ bij CPB of een alternatief 4.4 Marktverkenning publiek In het 1 e kwartaal moeten de eerste fases van de publieke verkenning zijn afgerond. De resultaten vormen een belangrijke basis voor de private verkenning. De inbreng van de publieke partijen op het gebied van het onderliggende wegennet en op gebied van kansrijke plannen en initiatieven moet gehard en geborgd zijn in een bestuurlijke PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

16 intentieverklaring of geloofsbrief. Hiermee wordt aan de private partijen duidelijkheid gegeven over de positie en inbreng van de publieke partijen. De acties in het 1 e kwartaal 2007 voor de publieke verkenning zijn: a. Afronden van de 1 e gespreksronde met de verschillende lokale/regionale overheden, incl. verslaglegging en terugkoppeling. b. 2 e gespreksronde met de overheden die intentie hebben iets bij PMZ in te brengen. c. In beeld brengen van de kansrijke initiatieven of ontwikkelingen en beschrijven kanskaarten ten behoeve van private marktverkenning. Daarbij ook duidelijk de no go zones aangeven, dat zijn de zaken die door overheden niet gewenst zijn te worden aangetast. Opstellen document (intentieverklaring) waarin de in te brengen kansrijke projecten worden aangegeven en bestuurlijk de intentie wordt gegeven deze in te brengen. 4.5 Marktverkenning privaat Na besluitvorming door het DG-beraad zal de procedure van de marktverkenning in gang worden gezet. De formele aankondiging waarbij private partijen worden uitgenodigd om deel te nemen aan de selectieprocedure wordt vervolgens begin februari geplaatst. In februari en maart vindt de registratie en selectie plaats. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan het complementeren en vertalen van de benodigde informatiedocumenten. 4.6 Communicatie PMZ zal in het 1 e kwartaal 2007 opnieuw veel aandacht geven aan relatiemanagement in het kader van de marktverkenning privaat en publiek. Ook zal meer vormgegeven worden aan de in- en externe PR voor PMZ. Nieuwe doelgroepen daarbij zijn media en gebruikers. Concrete activiteiten zijn: Communicatiemiddelen maken die het team en derden kunnen gebruiken bij het uitdragen van PMZ. Persbeleid vaststellen. PR-kalender, om externe communicatiemomenten eerder inzichtelijk te krijgen en de optredens van teamleden en derden (ambassadeurs) (nog) beter voor te kunnen bereiden. Onder andere deelname aan de Buitenmarkt van Gemeente Albrandswaard en een bijeenkomst met logistieke bedrijven. Presentatiebasis maken voor (externe) presentaties op maat. PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

17 Bijlage A Rapportage voortgang Platform PMZ PMZ /18 Kwartaalrapportage 6

18