PANCREAS (ALVLEESKLIER)
|
|
- Theophiel Verbeke
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 2 belangrijke klieren : pancreas en lever Parenchymateus orgaan : bestaan uit opeengepakte cellen In dat orgaan zit een lozingsgang, die door een eenlagig epitheel is afgelijnd, waarlangs het zaken afvoert die het secreteert Als we spreken van een galwegkanker (kanaal van de lever) of pancreasgangkanker dan is het een adenocarcinoom PANCREAS (ALVLEESKLIER) STRUCTUUR MACRO- ANATOMIE 1
2 PANCREASKOP, -LICHAAM, -STAART & DUCTUS VAN WIRSUNG Een pancreas heeft een pancreaskop, -lichaam en staart Kanaal van de pancreas: ductus van Wirsung Galweg uit de lever die de gal afvoert, het onderste stuk van de galweg loopt door de kop van de pancreas Bij kanker in de pancreas gaat die de galweg afsluiten geelzucht Bloedvaten Rood: arteria mesenteria Blauw: vena mesenteria Diagnose pancreaskanker is niet goed want ligt dicht bij de bloedvaten die de operabiliteit van de kanker beïnvloedt 2
3 PAPIL VAN VATER SFINCTER VAN ODDI LIGGING RETRO-PERITONEAAL CT onderzoek De pancreas ligt retroperitoneaal: juiist voor de wervels Een pancreas is een heel broos orgaan Bij een trauma op de buik dan kan de pancreas snel beschadigd geraken MICRO ANATOMIE Twee functies en twee soorten weefsels EXOCRIEN WEEFSEL EN FUNCTIE Acinaire cellen: in trosjes 3
4 Gerangschikt in acini/trosjes Functie: Secretie van verteringsenzymen Amylasen: koolhydraten afbreken Lipasen: triglyceriden afbreken Proteasen: proteïnen afbreken Effect van cholecystokinine (Wiki: Als hormoon werkt CCK in op de alvleesklier, die daardoor enzymen afscheidt die zorgen voor de vertering van proteïnen, vetten en koolhydraten. Ook werkt het in op de galblaas, die daardoor gal afscheidt, dat zorgt voor het emulgeren van vetten, zodat die gemakkelijker door het lichaam worden opgenomen. Ook zorgt het voor een verzadigingssignaal, door inwerking op de nervus vagus, die op zijn beurt zal inwerken op de nucleus tractus solitarii.) Sappen naar de buitenwereld afscheiden. Naar darm, darm in verbinding met de buitenwereld. Pancreas geeft enzymen naar de dunne darm om voeding af te breken, die worden gemaakt in deze cellen en gaan naar de dunne darm. Wat gebeurt er als pancreas faalt maldigestie met vette diarree en vermagering. Tekort: maldigestie (eerste probleem van pancreasfalen!!!!) Als de enzymen in de pancreas zelf geactiveerd worden dan breken deze alles af in de buurt pancreatitis (tijdbom in het lichaam) Activatie van enzymen mag dus pas in de darm Lozingsgangen (Ducti) Eenlagig epitheel Afvoeren van enzymen naar de darm Secretie van bicarbonaat (HCO3) en water (door osmotisch fenomeen) o Functie bicarbonaat: neutraliseren van maagzuur, dat van de maag met het voedsel mee in de darm komt o Functie van water: transporteren. Water stroomt in het kanaal, en neemt enzymen mee. Als je geen water hebt: taaie secreties. Vlot transport van pancreasenzymen naar darm Mucoviscidose leidt tot pancreasfalen: slijmen verstoppen kanaal ENDOCRIEN WEEFSEL EN FUNCTIE Produceert een aantal hormonen die naar het bloed uitgescheiden worden en zo andere organen beïnvloeden: reguleert functie van andere organen 4
5 Eilandjes van Langerhans Bevat ß-cellen Productie van Insuline Houdt glucose laag in bloed, regelt bloedsuiker Tekort: Suikerziekte (tweede probleem van pancreasfalen!!!!) ONDERZOEKSMETHODEN STRUCTUREEL Klier en kanaal kunnen nakijken Pancreasklier zelf: niet-invasieve onderzoeken (geen contraststof) Echografie ACT scan (Axiale computer tomografie): met röntgenstralen NMR scan (Nucleaire magnetische resonantie) : of MRI, verschillende namen voor: door magneetvelden te creëren dus bij herhaaldelijks onderzoek hiervan gebruik maken en niet van CT met röntgenbestraling Ductus van wirsung: wirsungografie NMR-CP (NMR-cholangiopancreaticografie): niet invasief o Niet invasieve manier om gal en pancreaskanaal te zien. Te zien omdat er water in kanaal zit, want zo ingesteld dat alles wat water is, wit wordt. ERCP (Endoscopische retrograde cholangiopancreaticografie): invasief o Contrast inspuiten o Retrograat (tegenovergestelde richting) endoscopisch. Je ziet de galweg en pancreaskanaal. o Je moet een endoscopie doen, het kan fataal aflopen,er zijn risico s. De niet-invasieve manier gebruiken als je alleen een diagnose wil hebben. Met ERCP kan je daarentegen in het pancreaskanaal gaan en kan je therapeutische zaken gaan doen. FUNCTIONEEL Verteringsfunctie nagaan door stoelgang op te volgen: exocriene functie Meten van vetexcretie in stoelgang: drie dagen stoelgangcollectie 5
6 Evalueren van glucose metabolisme (2 e functie pancreas): endocriene functie Suiker in bloed meten en kijken of dit niet te hoog is NIET-INVASIEVE BEELDVORMING INVASIEVE BEELDVORMING ERCP Endoscopisch Retrograad Cholangiografie Pancreaticografie ERCP Bij NMR-CP: alles wat water is, wordt wit dus het pancreaskanaal licht mooi op Enkel bij diagnose want therapeutisch geen effect 6
7 ERCP: gebeurt endoscopisch retrograat : met endoscoop in duodenum, naar papil van vatum en dan contrastvloeistof inspuiten Potentieel risico want kan fataal aflopen Je kan in het pancreaskanaal en galweg in waardoor je therapeutisch kan werken (verschil NMR-CP! Hier kan je deels al bij behandelen) PATHOLOGIE 1. MUCOVISCIDOSE CYSTIC FIBROSIS (CF) BEGRIP Genetisch bepaalde aandoening Productie van taaie secreties/slijmen: ductulaire secretie Obstructie van kanalen door taai slijm en hierdoor klierdisfunctie Orgaandisfuncties Pancreas: maldigestie- malabsorbtie (typisch: steatore vetten niet kunnen verwerken?) Luchtwegen en longen: infecties, respiratoir falen Galwegen en lever: cirrose Vas deferens en testis: steriliteit bij man HOE ONTSTAAT DIT? 7
8 Voorstelling van één cel met eenlagig epitheel HCO 3 wordt geproduceerd en sleept H 2 O mee Uitwisseling van bicarbonaat (HCO 3 ) met chloor: bicarbonaat gaat vanuit de cel in het kanaal en chloor gaat vanuit het kanaal in de cel De cel scheidt chloride ionen uit als chloor beschikbaar moet zijn in het kanaal Chloridepomp (transporteiwit) zorgt voor chloortransport CFTR transporteiwit (Cystic Fibrosis Transporter, wordt gecodeerd door een gen): door dit eiwit normale secreties Genmutatie in CFTR pomp waardoor chloridepomp faalt (door gebrek aan chloor) geen bicarbonaattransport en dus geen H 2 O transport dus daardoor taai slijm DIAGNOSE Zweettest: hoge concentratie van NaCl in zweet Lokaal op de huid gaat men de zweetproductie stimuleren en als de concentratie zout verhoogd is dan kan dit een indicatie van muco zijn Genetisch onderzoek op CFTR-mutaties (diverse mutaties) : via bloedstaal de witte bloedcellen gaan uithalen en daarin het genetisch materiaal nagaan (op zich kan dit ook via speeksel) THERAPIE Pancreasenzymen in hoge dosis (Creon) 8
9 Fysiotherapie, aerosol Antibiotica bij luchtweginfecties Longtransplantatie 2. ACUTE PANCREATITIS We zitten allemaal met een tijdbom in ons lichaam, de pancreas BEGRIP Acute ontsteking van pancreas Autodigestie: de pancreas verteert zichzelf Enzymes geactiveerd in de pancreas zelf en breken de pancreas en datgene daarrond af Wisselende ernst Licht: oedemateus: de pancreas is gezwollen en er zit vocht rond, kan zeer pijnlijk zijn, loopt gewoonlijk wel goed af Levensbedreigend: hemorragisch-necrotiserend: de pancreas bloedt en kan bijna volledig afsterven en dat is levensbedreigend (zie foto: zwarte zijflank) Reversiebel OORZAKEN van waarom de enzymen geactiveerd worden Acute biliaire pancreatitis! (bile: gal, biliaire pathologie : galwegenpathologie) Tijdelijke inklemming galsteen in papil van Vater (want daar zit de sfincter van Odi) Galstenen komen heel frequent voor. Kan dat er een uit de galblaas schiet in het galkanaal en het pancreaskanaal blokkeert Blokkade van pancreaskanaal leidt tot activatie binnen de pancreas (=> autodigestie) 40-60% alle oorzaken Vooral vrouwen hebben galstenen dus meer risico op biliair als oorzaak (bij pathologie diagnose rekening houden met geslacht en leeftijd) 9
10 Alcoholische pancreatitis! Acuut drinken bv. binge of comazuipen Opstoot van chronische alcoholische pancreatitis bij chronisch drinken, daarbij ook acute opstoten (lichter dan bij acuut drinken) Andere oorzaken Abdominaal trauma Bof, ERCP, SYMPTOMEN EN VERWIKKELINGEN (lopen in elkaar over) Hevige abdominale pijn: soms niet te vatten hoeveel pijn dit doe Paralytische ileus: stilvallen van darmen, hebben allemaal een maagsonde MOF: Multi organic failure, falen van andere lichaamsdelen is bij pancreasfalen veel voorkomend (weken tot maanden kan opname duren) Respiratoir falen Nierfalen Shock Infectie van pancreasnecrose: meest gevreesd, lijkt te verbeteren en na enkele weken koorts en dergelijke (grootste doodsoorzaak) Pseudocysten met verwikkelingen DIAGNOSE (bij hevige pijn in de bovenbuik) Dosage van amylasen en lipasen in bloed! Bloedonderzoek doen. Er zal een verhoging van deze enzymen in het bloed zijn. CT scan Fijne naald punctie van ontstekingsvocht: uitsluiten infectie BEHANDELING Therapie 10
11 Pijnstilling: narcotische analgetica (Dolantine, Dipidolor): zeer hoge dosissen morfineachtige preparaten dagen aan een stuk Voeding intraveneus of via jejunumsonde Maagsonde Behandeling verwikkelingen zo nodig o Kunstmatige ventilatie o Nierdialyse Behandeling van pseudocysten Intensieve zorgen! Preventie van verdere opstoten (zien dat het niet nog eens gebeurt) Stop alcoholgebruik Behandeling galsteenlijden (galblaas wegnemen) 3. CHRONISCHE PANCREATITIS BEGRIP Chronische ontsteking Leidend tot functieverlies van pancreas (maldigestie en suikerziekte) en pijn Niet-reversiebel: niet omkeerbaar en geen oude patiënten hiermee, niet meer te herstellen en vroegtijdig overlijden OORZAKEN Chronisch alcoholgebruik (> 4-5 consumpties per dag, gram per dag) : 10% ontwikkelt chronische pancreatitis dus wellicht genetische kwetsbaarheid, oorzaak bij 60% van de mensen met chronische pancreatitis Hereditair: bij bv. een lichte mutatie van het CFTR gen (bij zware mutatie is dit mucoviscidose) dan opstoten Idiopatisch: geen oorzaak gekend na uitsluiting mogelijkheden, 10-15% Tigaro: toxische oorzaken (alcohol en roken, zelfs onafhankelijk van alcohol), idiopatische (geen oorzaak gekend), genetische (-aro niet kennen) 11
12 ALCOHOLABUSUS EN CHRONISCHE PANCREATITIS Correlatie risico pancreatitis en dagelijks alcoholgebruik: 1/10 alcoholgebruikers Geen absoluut drempelfenomeen Spectrum individuele gevoeligheid Genetische invloed: genetische kwetsbaarheid Correlatie met duur alcoholgebruik Vrouwen meer gevoelig dan mannen SYMPTOMEN Pijn Chronische pijn (meest karakteristiek) o Pijn toenemend met eten: vermagering ( pijn die betert met eten bij een maagulcus/zweer) o Epigastrium, linker hypochonder, rug o Knie-elleboog houding, foetus-houding: om de pijn onder controle te houden Acute opstoten van pancreatitis (ook als gestopt met drinken) Pijnloos verloop mogelijk Functieverlies Maldigestie met vermagering, tekort aan vitamines bv. A Diabetes mellitus VERWIKKELINGEN Verhoogd risico op kanker door chronische ontsteking Pancreas Keelholte, tong, slokdarm, longen (alcohol en roken) Druk op en aantasting omgevende organen Galweg die dicht gaat geelzucht Duodenum dicht groeit door druk van pancreas hierop gastric outlet obstructie Bloedvaten kunnen aangetast zijn 12
13 Vorming van pseudocysten Socio-economische verwikkelingen: alcoholverbruik, ontslag, echtelijke problemen, enz. DIAGNOSE Beeldvormende technieken CT, NMR ERCP Functioneel onderzoek Meten vetexcretie in stoelgang Evaluatie glucosemetabolisme BEHANDELING Medicamenteuze behandeling Alcoholverbod (en rookverbod) Pijnstilling o Niet-narcotische analgetica bv. aspirine, dafalgan, paracetamol (beter!) o Narcotische analgetica (liefst niet): cave (pas op voor) verslaving, oppassen dat ze niet verslaafd worden aan morfine Pancreasenzymen bij maaltijden (Creon) Behandeling van suikerziekte (Insuline) Heelkundige behandeling Vooral voor onbehandelbare pijn (pijn niet onder controle te krijgen) Partiële pancreatectomie o Als ductus van wirsung niet uitgezet/gedilateerd is o Resectie van kop- of staartgedeelte (als het niet anders kan dan helemaal wegnemen vette diarree en suikerziekte maar mogelijk om te leven zonder) 13
14 Drainage-operatie naar dundarm: wirsung die uitgezet is, draineren naar dunne darm o Uitgezette/gedilateerde ductus van wirsung o Pseudocyste Ductus wel uitgezet Iets onder de maag de dunne darm doorsnijden en y deel afsluiten en tegen pancreas leggen en dan de spierlaag ertussen weghalen en de ductus van Wirsung verbinden met dunne darm. Dus drainage naar dunne darm. Daarna X deel naar de zijkant van de dunne darm Y. Principe hetzelfde bij cyste. maag Endoscopische therapie van pseudocyste Cystogastrostomie Cystoduodenostomie o Plaatsen stent tussen maag of duodenum en cyste 14
15 4. ADENOCARCINOOM VAN HET PANCREAS Slechtste kanker die je kan hebben BEGRIP Maligne tumor van het pancreas Neemt toe met leeftijd Belang van roken Frequent Zeer slechte prognose: incidentie ~ mortaliteit: bijna nooit behandelbaar SYMPTOMEN Vage abdominale last bv. last in bovenbuik Vermagering Geelzucht Obstructie galweg Gal kan niet aflopen en bilirubine loopt in de bloedbanen en geeft gele kleur Hevige pijn Transfixerend rug: pijn in de maagstreek straalt dwars en dwars door naar de rug (niet in band doorstralende pijn) Algemene achteruitgang, vermagering Knie-elleboog DIAGNOSE Beeldvorming ACT NMR (one stop shopping NMR, als er een metastase in de lever zit dan is het te laat) ERCP CA 19-9 tumormerkstof 15
16 STAGERING Uitgebreidheid, ernst Metastasen? Vaak in de lever Vasculaire invasie? Grote bloedvaten aangetast (dan is het te laat) THERAPIE Wegnemen is enige kans Stel operatief (vaak niet): Whipple resectie zo respectabel Bij kanker bij papil van vater of pancreaskanker Zwaarste operatie Endoscopisch biliaire stent voor obstructieve geelzucht (en niet mogelijk om te opereren): buisje in de galweg steken zodat die terug kan aflopen, om lijden te verlichten want bij gestoorde galafloop krijg je ook hevige jeuk Pijnstilling met narcotische analgetica (vb Durogesic, MS Contin, MS Direct): maakt niet uit voor hen voor verslaving want toch palliatief Durogesic: Plakker op huid, drie dagen erop laten, transcutaan morfine Chemotherapie (Gemzaar): uitstel van overlijden De chirurg zet zijn mes (rode lijnen) : de maag, pancreas, galweg en boven juojunum wordt doorgesneden. 16
17 Rode vlek is tumor. Alles wordt daarna terug vast gezet op de dunne darm. Heel vaak recidief Hierdoor kan gal terug aflopen Bij gestoorde galafloop: geel zien en onuitstaanbare jeuk 17
18 18
Acute ontsteking van de alvleesklier. Acute pancreatitis
Acute ontsteking van de alvleesklier Acute pancreatitis Uw behandelend arts heeft met u besproken dat een u een acute otsteking van de alvleesklier (pancreatitis) hebt. Deze folder geeft u informatie over
Nadere informatieChronische alvleesklierontsteking
Chronische alvleesklierontsteking U bent opgenomen in Maasziekenhuis Pantein in verband met een chronische alvleesklierontsteking (chronische pancreatitis). In deze folder vindt u informatie over de oorzaken
Nadere informatieKlinisch College Decentrale Selectie 2013. Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013. Buikpijn. Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts
Klinisch College Decentrale Selectie 2013 Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013 Buikpijn Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts Afdeling Maag-. Darm- en Leverziekten Academisch Medisch Centrum,
Nadere informatieAcute alvleesklierontsteking
Acute alvleesklierontsteking Synoniemen Acute pancreatitis De alvleesklier De alvleesklier is een langgerekte trosvormige klier. De medische naam is pancreas. Bij volwassen mensen is de lengte van de alvleesklier
Nadere informatieP a n c r e a t i t i s
P a n c r e a t i t i s Deze folder geeft u informatie over een acute ontsteking van de alvleesklier (acute pancreatitis) en de behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk
Nadere informatieChirurgie. Acute Pancreatitis. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Acute Pancreatitis 1 Acute Pancreatitis Acute ontsteking van de alvleesklier Ligging en functie van de alvleesklier De alvleesklier (het pancreas) is een orgaan dat dwars
Nadere informatieAcute alvleesklierontsteking
Acute alvleesklierontsteking U bent opgenomen in het ziekenhuis in verband met een alvleesklierontsteking (Acute Pancreatitis). In deze folder vindt u informatie over de oorzaken en behandeling van een
Nadere informatiechronische alvleesklierontsteking
patiënteninformatie chronische alvleesklierontsteking U heeft last van een terugkerende ontsteking van de alvleesklier. We noemen dit een chronische alvleesklierontsteking. Wat is een chronische alvleesklierontsteking?
Nadere informatie- ENTEROLOGIE / HEPATOLOGIE ENDOSCOPIE
- ONDERZOEK van het gal- en pancreaskanaal informatie voor patiënten en familie GASTRO - ENTEROLOGIE / HEPATOLOGIE ENDOSCOPIE Sint-Dimpna Ziekenhuis J.-B. Stessensstraat 2 2440 Geel T 014 57 70 14 1 www.ziekenhuisgeel.be
Nadere informatieAlvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde
00 Alvleesklierontsteking acuut Interne Geneeskunde De alvleesklier De alvleesklier, oftewel pancreas, is een hormoonklier. Het orgaan is ongeveer 15 centimeter lang en 1-3 centimeter dik. De alvleesklier
Nadere informatieDieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier
VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Als u klachten hebt die worden veroorzaakt door een, kunt u met een aantal leefregels en
Nadere informatieChronische ontsteking
Chronische ontsteking van de alvleesklier - Chronische pancreatitis Chirurgie Beter voor elkaar Chronische ontsteking van de alvleesklier Chronische Pancreatitis Inleiding Deze folder geeft u informatie
Nadere informatieOntstoken alvleesklier
INTERNE GENEESKUNDE Ontstoken alvleesklier Pancreatitis Ontstoken alvleesklier In deze folder vindt u informatie over pancreatitis, een ontstoken alvleesklier (de pancreas). De meest voorkomende oorzaken,
Nadere informatiePancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien
Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien Erwin van Geenen, Maag-Darm-Lever-arts Marion van der Kolk, Chirurg Pancreas Centrum Oost Nederland Nijmegen Het
Nadere informatieAcute ontsteking van de alvleesklier
Acute ontsteking van de alvleesklier (acute pancreatitis) afdeling chirurgie Deze brochure geeft informatie over de acute ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis) en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden.
Nadere informatieSt. Antonius Ziekenhuis
VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Als u klachten hebt die worden veroorzaakt door een, kunt u met een aantal leefregels en
Nadere informatieChronische alvleesklierontsteking
Chronische alvleesklierontsteking Synoniem : chronische pancreatitis De medische naam voor alvleesklier is pancreas. Een alvleesklierontsteking (pancreatitis) is een ernstige aandoening waarbij de alvleesklier
Nadere informatiehttps://www.isala.nl/patientenfolders/7280-acutealvleesklierontsteking-pid-h3-diagnose-en-onderzoeken/ Acute alvleesklierontsteking (PID): H3 Diagnose en onderzoeken Wanneer u klachten heeft die duiden
Nadere informatieChronische alvleesklierontsteking. Chirurgie/ MDL
Chronische alvleesklierontsteking Chirurgie/ MDL Inhoudsopgave Inleiding...5 Ligging en functie alvleesklier...5 Chronische Pancreatitis...6 Diagnose en onderzoek...7 Behandelingsmogelijkheden...7 De
Nadere informatieAlvleesklierontsteking
Alvleesklierontsteking Uit onderzoek is gebleken dat u een alvleesklierontsteking (pancreatitis) heeft. In deze folder leest u meer over de oorzaken en behandeling van een alvleesklierontsteking. Neem
Nadere informatieChirurgie Abdominale Chirurgie Goedaardige ontsteking van de alvleesklier
Chirurgie Abdominale Chirurgie Goedaardige ontsteking van de alvleesklier Chronische pancreatitis Chirurgie Abdominale Chirurgie Deze brochure geeft u een globaal overzicht van oorzaken en klachten bij
Nadere informatieMijn hond of kat heeft alvleesklierproblemen wat nu?
TROVET Digestion Support, voedingssupplement voor het gericht aanpakken van alvleesklierproblemen bij hond en kat Mijn hond of kat heeft alvleesklierproblemen wat nu? betrouwbare en betaalbare dieetvoeding
Nadere informatieGeachte mevrouw, mijnheer,
Geachte mevrouw, mijnheer, U dient binnenkort een onderzoek van Uw galwegen en/of pancreaskanalen te ondergaan. Dit zal gebeuren tijdens een onderzoek dat in medische termen een ERCP wordt genoemd. Wij
Nadere informatieWat u moet weten over een ERCP-onderzoek
1263/834/7 - GZA - mei 2017 Wat u moet weten over een ERCP-onderzoek patiënteninformatie campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11 campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat
Nadere informatieERCP. Informatiebrochure
ERCP Informatiebrochure Inhoud 1 Wat is een ERCP? 3 2 Wanneer is een ERCP aangewezen? 3 3 Hoe verloopt dit onderzoek? 4 4 Direct behandelen 5 5 Voorbereiding 6 6 Medicatie 6 7 Wat zijn de mogelijke risico
Nadere informatieGalwegen en pancreaskanalen
ERCP onderzoek Inhoud Galwegen en pancreaskanalen 3 Galwegen 3 Pancreaskanaal 3 ERCP-onderzoek 4 Geelzucht vernauwing galweg 4 Galkoliek 4 Andere aandoening galwegen 5 Aandoeningen alvleesklier 5 Verloop
Nadere informatieERCP onderzoek. Wat is de functie van de gal en de alvleesklier? Wat is een ERCP? Afspraak. Wat zijn de voordelen van dit onderzoek?
ERCP onderzoek Uw arts heeft voorgesteld om een ERCP onderzoek bij u te doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument, een endoscoop, de galwegen en/of de afvoergang van de alvleesklier kan
Nadere informatiePancreas enzyminsufficiëntie
Pancreas enzyminsufficiëntie Annuska Schoorlemmer, Verpleegkundig Specialist Afdeling Gastro Oncologisch Centrum Amsterdam, Academisch Medisch Centrum, locatie AMC Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieERCP-onderzoek van het gal- en pancreaskanaal
ERCP-onderzoek van het gal- en pancreaskanaal Informatie voor patiënten ERCP-onderzoek van het gal- en pancreaskanaal 2 ERCP-onderzoek van het gal- en pancreaskanaal 3 INLEIDING 5 NORMALE KANALEN VAN DE
Nadere informatieEen veilig gevoel op school met een chronische longziekte
Een veilig gevoel op school met een chronische longziekte Kinderpneumologie Dr. Marleen Moens 53 6 Een veilig gevoel op school met een chronische longziekte: mucoviscidose. 6.1. Inleiding 6.1.1. Definitie
Nadere informatieERCP. Sint Augustinusziekenhuis, Wilrijk Tel 03/ 443.36.57. Sint Jozefziekenhuis, Mortsel Tel 03/ 444.12.07
ERCP Artsen: Dr. P. Borgers Dr. Th. Botelberge Dr. I. Buytaert Dr. I. Dero Dr. B. De Schepper Dr. I. Maurissen Dr. D. Sprengers Dr. F. Van de Mierop Praktijken: Sint Augustinusziekenhuis, Wilrijk Tel 03/
Nadere informatieDiabetes of suikerziekte
Diabetes of suikerziekte (bron: Weet je voldoende over diabetes - Vlaamse Diabetes Vereniging) SUIKER EN HET MENSELIJK LICHAAM In onze dagelijke voeding zijn tal van koolhydraten (=suikers) aanwezig. Deze
Nadere informatieAfwijking van of in de alvleesklier
Afwijking van of in de alvleesklier Deze folder geeft u informatie over afwijkingen in de alvleesklier. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven. De
Nadere informatieERCP onderzoek. Wat is de functie van de gal en de alvleesklier? Wat is een ERCP? Afspraak. Wat zijn de voordelen van dit onderzoek?
ERCP onderzoek Uw arts heeft voorgesteld om een ERCP onderzoek bij u te doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument, een endoscoop, de galwegen en/of de afvoergang van de alvleesklier kan
Nadere informatieInformatiebrochure ERCP Gastro-Enterologie. Patiënteninformatie
Informatiebrochure ERCP Gastro-Enterologie Patiënteninformatie Heilig Hart Ziekenhuis Leuven Brochure ERCP, gastro-enterologie 2 Inhoudstafel 1. Inleiding... 4 1.1. Wat is een ERCP?... 4 1.2. Voorbereiding...
Nadere informatieERCP. Patiënteninformatie. Endoscopische retrograde cholangio- en pancreaticografie
Endoscopie Patiënteninformatie ERCP Endoscopische retrograde cholangio- en pancreaticografie U ontvangt deze informatie omdat uw arts heeft voorgesteld om bij u een ERCP te doen. ERCP is een afkorting
Nadere informatiebloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Alvleesklier of pancreas UZ Gent, Dienst Algemene en Hepatobiliaire Heelkunde
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Alvleesklier of pancreas UZ Gent, Dienst Algemene en Hepatobiliaire Heelkunde Alvleesklier of pancreas De alvleesklier is een langwerpige, trosvormige
Nadere informatieWat is de functie van de galwegen en de alvleesklier?
ERCP ERCP Uw behandelend arts heeft voorgesteld om bij u een ERCP te laten doen. Dit is een onderzoek waarbij met een kijkinstrument, de endoscoop, de galwegen en/of de afvoergang van de alvleesklier kunnen
Nadere informatieERCP (ENDOSCOPISCHE RETROGRADE CHOLANGIO- EN PANCREATICOGRAFIE)
Patiënteninformatie ERCP (ENDOSCOPISCHE RETROGRADE CHOLANGIO- EN PANCREATICOGRAFIE) rkz.nl U bent verwezen voor een ERCP. Dit is een kijkonderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier.
Nadere informatieERCP. Maag Lever Darm Stichting ( ) Medegebruik van dit tekstdocument werd toegestaan aan de Alvleeskliervereniging Pagina 1
ERCP ERCP is een afkorting voor Endoscopisch Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie. Dit betekent een kijkonderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier. Een ERCP wordt over het algemeen
Nadere informatieERCP onderzoek van de galwegen en de pancreas
ERCP onderzoek van de galwegen en de pancreas Endoscopie & Functieafdeling ERCP onderzoek van de galwegen en de pancreas 1 Wat is een ERCP? Een ERCP (Endoscopische Retrograde Cholangio Pancreaticografie)
Nadere informatieERCP (onderzoek galwegen en alvleesklier)
Functie-afdeling ERCP (onderzoek galwegen en alvleesklier) Binnenkort ondergaat u een ERCP onderzoek in het ziekenhuis. ERCP staat voor: Endoscopische Retrograde Cholangio Pancreatografie. Bij het onderzoek
Nadere informatieVerpleegkundige aspecten bij pancreasinsufficiëntie. MDL scholing, 25 maart 2019 Annemarie Roele, verpleegkundig specialist HPB
Verpleegkundige aspecten bij pancreasinsufficiëntie MDL scholing, 25 maart 2019 Annemarie Roele, verpleegkundig specialist HPB Inhoud Vraag vooraf.. Exocriene pancreasinsufficiëntie Symptomen Gevolgen
Nadere informatieINFO VOOR PATIËNTEN ALVLEESKLIER OF PANCREAS
INFO VOOR PATIËNTEN ALVLEESKLIER OF PANCREAS INHOUD 01 Alvleesklier of pancreas 4 02 Alvleesklierkanker of pancreaskanker 6 03 Oorzaken en risicofactoren 6 04 Symptomen 7 05 Onderzoeken 8 06 Stadium en
Nadere informatieOnderzoek van de galwegen en alvleesklier ERCP
Onderzoek van de galwegen en alvleesklier ERCP Inleiding Uw arts heeft met u besproken dat er bij u een ERCP gedaan gaat worden. Dit is een onderzoek waarbij uw galwegen en de afvoer van de alvleesklier
Nadere informatieDieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier
VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Tijdens uw opname is de diëtist al bij u langs geweest voor uw ontstoken alvleesklier. Zij
Nadere informatieWat u moet weten over een ERCP-onderzoek
1263/834/7 - SA - oktober 2012 Wat u moet weten over een ERCP-onderzoek maag- en darmziekten secretariaat: tel. 03 443 36 57 verpleegafdeling: tel. 03 443 35 13 campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24
Nadere informatieInfectierisico na ERCP. Marcel Groenen MDL-arts
Infectierisico na ERCP Marcel Groenen MDL-arts Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium
Nadere informatieExocriene pancreasinsufficiëntie
Geen belangenverstrengeling Exocriene pancreasinsufficiëntie Annemarie Roele Verpleegkundig specialist HPB MDL scholing 27-03-2017 Inhoud Casuïstiek Exocriene pancreasinsufficiëntie Oorzaak Symptomen Gevolgen
Nadere informatieBij U is een ERCP voorgesteld als onderzoek en eventueel behandeling.
Infobrochure ERCP Geachte heer/mevrouw, Bij U is een ERCP voorgesteld als onderzoek en eventueel behandeling. Met deze brochure willen we u een beeld geven van de voorbereiding, het verloop en de risico
Nadere informatieOvermatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de. hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het
SUIKERZIEKTE Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het lichaam. U kunt hierbij denken aan slecht functionerende
Nadere informatieGalstenen. Interne Geneeskunde
1/5 Interne Geneeskunde Galstenen Inleiding In deze folder leest u alles over de galblaas en galstenen. Heeft u meer informatie nodig, dan kunt u hiernaar vragen bij de polikliniek Interne Geneeskunde
Nadere informatieERCP Onderzoek van galwegen en afvoergang van de alvleesklier
ERCP Onderzoek van galwegen en afvoergang van de alvleesklier Inhoudsopgave Wat is een ERCP... 1 Hoe verloopt dit onderzoek... 1 Direct behandelen... 2 Voorbereiding... 2 Medicatie... 3 Risico s en mogelijke
Nadere informatieInleiding Wat is de functie van de gal en de alvleesklier? ERCP Wat is een ERCP?
Endoscopie ERCP Inleiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een ERCP te doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument, de endoscoop, de binnenkant van de galgang en/of de afvoergang van de
Nadere informatieERCP. Onderzoek van galwegen en afvoergang van de alvleesklier
ERCP Onderzoek van galwegen en afvoergang van de alvleesklier Inhoudsopgave Wat is een ERCP... 1 Hoe verloopt dit onderzoek?... 1 Direct behandelen... 2 Voorbereiding... 2 Medicatie... 3 Risico s en mogelijke
Nadere informatieInformatiebrochure Endoscopische retrograde cholangio pancreaticografie (ERCP)
Informatiebrochure Endoscopische retrograde cholangio pancreaticografie (ERCP) Hier komt titel van persbericht Toepassingsgebied Gastro-Enterologie 1. Doel van het onderzoek Het E.R.C.P.-onderzoek (endoscopische
Nadere informatieERCP. Wat is een E.R.C.P? Hoe bereidt u zich thuis voor? De functie van de galwegen en de alvleesklier
ERCP Wat is een E.R.C.P? Uw behandelend specialist heeft voorgesteld bij u een E.R.C.P. te laten verrichten. Dit is een onderzoek waarbij met een endoscoop en door middel van röntgendoorlichting, de galwegen
Nadere informatieOm foto s voor de casus te verkrijgen zal een fotosessie met een icterische patiënt nodig zijn. Dit kan niet eenvoudig van te voren gepland worden.
Casus 05L Fase A Titel Mevrouw Klaassen Onderwerp Pancreaskop carcinoom Inhoudsdeskundige J.M. van Baalen Technisch verantwoordelijke S. Eggermont Literatuur Bestaande Cascoo casus. Multimedia materiaal
Nadere informatieERCP DIENST GASTROENTEROLOGIE GZA
ERCP DIENST GASTROENTEROLOGIE GZA Artsen: Dr. P. Borgers Dr. H. Fierens Dr. F. Van de Mierop Dr. Th. Botelberge Dr. I. Maurissen Dr. S. Van Outryve Dr. I. Buytaert Dr. D. Sprengers Dr. J. Wauters Dr. I.
Nadere informatieLevercirrose. Interne Geneeskunde
00 Levercirrose Interne Geneeskunde 1 De lever De lever is een groot orgaan dat rechtsboven in de buik ligt. De lever is te vergelijken met een chemische fabriek. Er worden veel stoffen aangemaakt, afgebroken
Nadere informatieERCP Endoscopisch onderzoek van de galwegen en pancreas
info voor patiënten ERCP Endoscopisch onderzoek van de galwegen en pancreas Inhoud 01 Inleiding... 04 02 Wat is een ERCP?... 04 03 Welke voorbereiding is nodig?... 05 04 Hoe verloopt het onderzoek?...
Nadere informatieINFORMATIEFOLDER GALBLAASOPERATIE. Dr Tom Vleugels
INFORMATIEFOLDER GALBLAASOPERATIE Dr Tom Vleugels Deze folder geeft u informatie over de galblaasoperatie. Hierin kan u nog eens nalezen wat met de chirurg besproken is. Verder leest u in grote lijnen
Nadere informatieEndoscopische Retrograde Cholangia Pancreaticografie (ERCP)
Endoscopische Retrograde Cholangia Pancreaticografie (ERCP) 2 ENDOSCOPISCHE RETROGRADE CHOLANGIA PANCREATICOGRAFIE (ERCP) Afdeling: Route: Melden bij: administratie van de verpleegafdeling Datum:. Tijd:.
Nadere informatieChirurgische behandeling van de alvleesklier en/of twaalfvingerige darm
Ruimte voor het noteren van uw vragen: Chirurgische behandeling van de alvleesklier en/of twaalfvingerige darm Volgens het herstelprogramma 5705p CHI.025/0216 Waarom deze folder? Deze folder geeft u informatie
Nadere informatieHHZH_INF_141.01(1116) h.-hartziekenhuis vzw Mechelsestraat Lier tel fax Patiënteninformatie ERCP
HHZH_INF_141.01(1116) h.-hartziekenhuis vzw Mechelsestraat 24 2500 Lier tel. 03-491 23 45 fax 03-491 23 46 www.hhzhlier.be Patiënteninformatie ERCP Voorwoord U heeft met uw behandelend arts afgesproken
Nadere informatieAutoimmune pancreatitis
Oorzaken van chronische pancreatitis TIGARO-classificatie T: toxisch (alcohol/roken) I: idiopatisch G: genetisch A: auto-immuun R: na ernstige acute O: obstructief Autoimmune pancreatitis IgG4-gerelateerde
Nadere informatieERCP. Endoscopische Retrograde Cholangio-Pancreaticografie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6
ERCP Endoscopische Retrograde Cholangio-Pancreaticografie T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken
Nadere informatieTractus digestivus externe secretie
Tractus digestivus externe secretie Spijsverteringskanaal: Mond Mond keelholte Slokdarm Maag Dunne darm Dikke darm Endeldarm Anus Spijsverteringsstelsel: Lever Galblaas Alvleesklier Wand van het spijsverteringskanaal
Nadere informatiebloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Galblaasoperatie
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Galblaasoperatie 01. Galblaasoperatie Binnenkort wordt tijdens een operatie uw galblaas verwijderd. Deze ingreep noemen we ook een cholecystectomie.
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Acute alvleesklierontsteking
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Acute alvleesklierontsteking De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke
Nadere informatieADDENDUM. Nederlandse Samenvatting
& ADDENDUM Nederlandse Samenvatting Addendum Wereldwijd neemt het aantal patiënten met type 2 diabetes ( ouderdom suikerziekte ) snel toe, wat voornamelijk komt door de toename in overgewicht. Diabetes
Nadere informatieWerking galblaas. Chirurgie
Werking galblaas Chirurgie Inhoudsopgave De algemene werking van de galblaas 4 Wat doet de galvloeistof? 6 Galzouten 6 Bilirubine of galkleurstof 6 Cholesterol 6 Hoe ontstaan galstenen? 7 Wanneer geven
Nadere informatieHEELKUNDE. PANCREASCHIRURGIE: patiënteninformatie. Dr Bomans Dr Van Belle Dr Messaoudi
HEELKUNDE PANCREASCHIRURGIE: patiënteninformatie Dr Bomans Dr Van Belle Dr Messaoudi 2 PRESENTATIE WAT IS DE PANCREAS? WAT DOET DE PANCREAS? 3 Heelkunde Site St-Elisabeth 02 614 27 20 Spoedgevallen 24
Nadere informatieEndo-echografie Inwendige drainage van de vochtcollectie bij de alvleesklier
Endo-echografie Inwendige drainage van de vochtcollectie bij de alvleesklier Endoscopie behandelcentrum Op.... dag..... om.... uur Verwachten wij u op: O afdeling 2B/223 MDL van Máxima Medisch Centrum,
Nadere informatieExocriene pancreasinsufficiëntie. Annemarie Roele Verpleegkundig specialist HPB MDL scholing 18-04-2016
Exocriene pancreasinsufficiëntie Annemarie Roele Verpleegkundig specialist HPB MDL scholing 18-04-2016 Inhoud Exocriene pancreasinsufficiëntie Oorzaak Behandeling Afstudeeronderzoek MANP EPIPS Casuïstiek
Nadere informatieAnatomie en fysiologie van de lever. Suzanne van Meer AIOS MDL, UMC Utrecht 5 april 2018
Anatomie en fysiologie van de lever Suzanne van Meer AIOS MDL, UMC Utrecht 5 april 2018 Disclosure Geen belangenverstrengeling Inhoud Doelen: - Kennis over de macro en micro anatomie van de lever - Kennis
Nadere informatieOnderzoek / behandeling van de galwegen en de alvleesklier (ERCP)
Onderzoek / behandeling van de galwegen en de alvleesklier (ERCP) Afspraak Mw./ Dhr.... U wordt verwacht op..dag Datum.20 Om uur U meldt zich nuchter bij het Opnamebureau van het HagaZiekenhuis, locatie
Nadere informatiePATIËNTENINFO. ERCP Galwegenonderzoek DIGESTIEF CENTRUM
PATIËNTENINFO ERCP Galwegenonderzoek DIGESTIEF CENTRUM Inhoud 1 Wat is een ERCP?... 5 2 Hoe verloopt een ERCP?... 5 3 Voorzorgen... 6 4 Nazorg... 7 5 Wat zijn de mogelijke risico s?... 7 6 Bestaan er
Nadere informatieWat is een ERCP? 2 Waarom een ERCP? 3 Een goede voorbereiding is belangrijk bij een
at is een ERCP? ERCP is een afkorting voor endoscopische retrograde cholangio- en pancreaticografie. Dit betekent een kijkonderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier. Met een ERCP kan
Nadere informatieGezonde Leefstijl: Alcohol
Gezonde Leefstijl: Alcohol 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Alcohol in je lichaam Ziektes door Alcohol Alcohol in de praktijk Alcohol en overgewicht Tips Alcoholgebruik Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Ruim
Nadere informatieInhoud. Inleiding 7. 1. Medische achtergrondkennis 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17
Inhoud Inleiding 7 1. 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17 2. De intake 23 - Ernst van de klachten 24 - Het intakegesprek 25 3. Geneesmiddelen 29 - Medicijnen tegen vermoeidheid 30 4. Medisch
Nadere informatiePassantentarieven Medisch Centrum de Veluwe Tarieven per 1 januari 2013
019999003 Meerdere dagbehandelingen bij Een infectieziekte 15B928 3.343,25 3.060,85 282,40 019999004 Maximaal 5 verpleegligdagen bij Een infectieziekte 15B929 3.816,23 3.540,83 275,40 019999005 Onderzoek
Nadere informatieGeschreven door Diernet Team zaterdag, 11 december 2010 15:44 - Laatst aangepast vrijdag, 17 december 2010 13:16
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Chronische diarree is een verandering in de frequentie, consistentie, of het volume van de stoelgang (ontlasting) voor meer
Nadere informatieSpijsverteringsstelsel. Anatomie. Mondholte Andere namen: Transportfunctie. Digestieapparaat Spijsverteringsapparaat
Spijsverteringsstelsel Andere namen: Digestieapparaat Spijsverteringsapparaat Transportfunctie Mond Keelholte Slokdarm Maag Darmen: dunne darm dikke darm Lever Alvleesklier Anatomie Mondholte 1 Tong Smaakpapillen
Nadere informatieGALBLAASOPERATIE GALBLAASRESECTIE. - Patiëntinformatie -
GALBLAASOPERATIE GALBLAASRESECTIE - Patiëntinformatie - 1 Beste, U wordt in AZ Oudenaarde opgenomen voor een galblaasoperatie. Deze folder geeft bijkomende informatie over de reden waarom de galblaas verwijderd
Nadere informatieEndoscopische Retrograde Cholangio Pancreaticografie (ERCP)
Endoscopische Retrograde Cholangio Pancreaticografie (ERCP) ENDOSCOPISCHE RETROGRADE CHOLANGIO PANCREA- TICOGRAFIE (ERCP) Afdeling: Melden bij: administratie van de verpleegafdeling Datum:. Tijd:. Graag
Nadere informatieERCP-onderzoek. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
ERCP-onderzoek Inwendig onderzoek van de galwegen en alvleesklier Informatie voor patiënten F0530-4380 februari 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan
Nadere informatieProbleem-georienteerde kliniek Icterus. W. Van Steenbergen
Probleem-georienteerde kliniek Icterus W. Van Steenbergen Arts 1, 2006-2007 Casus 1: Man, 53 jaar Raadpleging 06-09-2005 Sinds één week: Vermoeidheid Sclerale icterus, donkere urine, ontkleurde stoelgang
Nadere informatieSPIJSVERTERINGSKLACHTEN
DE VOEDINGSSUPPLEMENTEN VAN ALFA AAN JE GEZONDHEID BOUW JE ELKE DAG SPIJSVERTERINGSKLACHTEN ONDERSTEUNING VAN EEN VLOTTE MAAGWERKING DE SPIJSVERTERING, EEN INGEWIKKELD PROCES De spijsvertering bestaat
Nadere informatieEen goede voorbereiding is het halve werk. Erik Vegt Nucleair geneeskundige Antoni van Leeuwenhoek AVL symposium 2014
Een goede voorbereiding is het halve werk Erik Vegt Nucleair geneeskundige Antoni van Leeuwenhoek AVL symposium 2014 1. Werking van FDG PET en PET/CT 2. Nut van FDG PET 3. Voorbereiding van patiënten voor
Nadere informatieDE SLOKDARM DE SLOKDARM
DE SLOKDARM DE SLOKDARM De slokdarm (oesofagus) is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. Het grootste deel van de slokdarm ligt in de borstholte. De slokdarm loopt ongeveer midden door de borstholte
Nadere informatieWhipple-operatie. Volgens het herstelprogramma. Chirurgie
Whipple-operatie Volgens het herstelprogramma Chirurgie Waarom deze folder? Deze folder geeft u informatie die u nodig heeft om goed voorbereid te zijn op de operatie aan de alvleesklier en uw herstel.
Nadere informatieOnderwerpen. De lever en zijn functies PBC: oorzaak? Wat is het precies? Verschijnselen en klachten Natuurlijk beloop Behandeling Overlapsyndromen
Onderwerpen De lever en zijn functies PBC: oorzaak? Wat is het precies? Verschijnselen en klachten Natuurlijk beloop Behandeling Overlapsyndromen 1 De lever 2 De Lever 3 Functies van de lever Voedingsstoffen:
Nadere informatieEcho-endoscopie. Dr. Mike Cool. AZ Damiaan Oostende UZ Leuven. Echo-endoscopie
Echo-endoscopie Dr. Mike Cool AZ Damiaan Oostende UZ Leuven 1. Wat is echo-endoscopie? 2. Wat is de meerwaarde van echo-endoscopie? 3. Diagnostische toepassingen A. Oncologie 1. Slo kdarmcarcinoom 2. Maagcarcinoom
Nadere informatieInwendig onderzoek van de galwegen
Inwendig onderzoek van de galwegen ERCP Inleiding Binnenkort komt u naar het MCL voor een ERCP. Dit is een onderzoek van de galwegen en/of de afvoergang van de alvleesklier. In medische termen heet dit
Nadere informatieMucoviscidose. Hoe wordt mucoviscidose overgedragen?
Mucoviscidose Hoe wordt mucoviscidose overgedragen? Mucoviscidose is geen besmettelijke, maar een erfelijke ziekte. De oorzaak van de ziekte is nog niet precies gekend, maar we weten wel dat de schuldige
Nadere informatieWat is een ERCP? 2 Waarom een ERCP? 3 Een goede voorbereiding is belangrijk bij een
Wat is een ERCP? ERCP is een afkorting voor endoscopische retrograde cholangio- en pancreaticografie. Dit betekent een kijkonderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier. Met een ERCP kan
Nadere informatieERCP. Ziekenhuis Gelderse Vallei
ERCP Ziekenhuis Gelderse Vallei Wat is een ERCP? De afkorting ERCP staat voor Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie. In deze folder vindt u informatie over dit onderzoek. Een ERCP wordt
Nadere informatieINFO VOOR PATIËNTEN GALBLAAS- OPERATIE
INFO VOOR PATIËNTEN GALBLAAS- OPERATIE INHOUD 01 Inleiding 4 02 De galblaas 4 03 Redenen om de galblaas te laten verwijderen 5 04 De operatie 6 05 Mogelijke complicaties 8 06 Pijn 9 07 Verloop van de
Nadere informatieBT15 tm 1 toets BT15 tm 1 toets
1 2013-2014 BT15 tm 1 toets 2 SPIJSVERTERING 1. Waar mondt de ductus parotideus uit in de mondholte? A. Bij de 2 e molaar van de maxilla B. Bij de 2 e molaar van de mandibula C. Bij de 2 e premolaar van
Nadere informatie