Veilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas: hoeveel nachtjes slapen nog? - Versie 2013

Transcriptie

1 veilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas Hoeveel? Versie 2013 Auteur: Josée Warnaar Kinderen verheugen zich enorm op het sinterklaasfeest. De tijd tot Sinterklaas is vol van spanning en leuke gebeurtenissen. Om kinderen inzicht te geven in het tijdsverloop van al die gezellige activiteiten is een aftelkalender een goed hulpmiddel. Op de aftelkalender kunnen ook allerlei geletterde activiteiten rond het sinterklaasthema een plaats krijgen. In deze thematip vindt u suggesties. Kies de activiteiten die in uw programma passen (vooral regio Noord, omdat het woordje piet pas op vrijdag 22 november wordt aangeboden). Aftelkalender Sinterklaas 2013 nachtje slapen stoomboot paard maandag 11 november dinsdag 12 november woensdag 13 november donderdag 14 november vrijdag 15 november zaterdag 16 november zondag 17 november pet veer noot zak dak schoen koek maandag 18 november dinsdag 19 november woensdag 20 november donderdag 21 november vrijdag 22 november zaterdag 23 november zondag 24 november mijter bak-piet rijm-piet dak-piet poets-piet inpak-piet wegwijs-piet maandag 25 november dinsdag 26 november woensdag 27 november donderdag 28 november vrijdag 29 november zaterdag 30 november zondag 1 december boek sint staf pak dag sint! maandag 2 december dinsdag 3 december woensdag 4 december donderdag 5 december vrijdag 6 december zaterdag 7 december zondag 8 december Veilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas 2013 Illustrator Gemma de Roos 1 Veilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas: hoeveel? - Versie 2013

2 Maandag 11 november Introductie van de aftelkalender Aftelkalender Sinterklaas (zie p. 5): voor elk kind een kopie op stevig papier Op maandag 11 november introduceert u de aftelkalender. Voordat u de aftelkalender uitdeelt, laat u de kinderen vertellen over Sinterklaas en Zwarte Piet. (Denk daarbij aan de tv-programma s die aandacht aan Sinterklaas besteden, aan de speelgoedgidsen die thuis in de brievenbus zijn gevallen en aan sinterklaasartikelen die in winkels uitgestald zijn.) Als de kinderen uitverteld zijn, vraagt u wanneer Sinterklaas aankomt in Nederland. Om de antwoorden te concretiseren deelt u de aftelkalender uit. Met de aftelkalender kunt u de volgende activiteiten doen: Laat de kinderen het vakje van maandag 11 november aanwijzen. De kinderen kleuren de vijf in het grote vak en het vakje daaronder met de tekst maandag 11 november. Vraag op welk plaatje je kunt zien dat de stoomboot aankomt. Laat de stoomboot kleuren. Bespreek op welke dag Sinterklaas aankomt. Is er school op die dag? Weten de kinderen al welke activiteiten op die dag plaatsvinden? (Een sinterklaasintocht in hun woonplaats, een tv-programma over de intocht, enzovoort.) Vraag de kinderen in tweetallen uit te zoeken hoeveel nachtjes ze moeten slapen voordat de stoomboot aankomt. De kinderen tellen en overleggen en daarna bespreekt u het antwoord. Wijs ze op de cijfers in de eerste vijf vakjes van de kalender. Die geven aan hoeveel nachtjes ze moeten slapen voordat Sinterklaas aankomt. Vertel de kinderen dat ze iedere dag een vakje van de kalender mogen kleuren. Op een vast moment van de dag wordt er telkens een dag ingekleurd. De kinderen bewaren de aftelkalender in hun laatje. Sinterklaasactiviteiten in school en buurt Als extra activiteit kunt u de aftelkalender op de themawand hangen. Rode draadjes verbinden een datum op de kalender met tekstkaartjes en tekeningen eromheen. Zo maakt de klas een eigen aftelkalender: Hoe laat en waar is de intocht van Sinterklaas in hun woonplaats? Hoe laat en op welke zender is het tv-programma over de intocht van Sinterklaas? Wanneer mogen de kinderen op school hun schoen zetten? Wanneer is het sinterklaasfeest op school? Wanneer zijn er buurtactiviteiten rond het sinterklaasfeest? Vrijdag 15 november Collage van de stoomboot Met deze voorpretactiviteit maakt u met de kinderen een collage van de stoomboot. Een papieren stoomboot, door uzelf gemaakt (formaat ongeveer cm, zie foto). Tekenpapier en stiften. Etiketteerkaartjes en letterstempels. Een flapover-vel en een dikke stift, in het midden van het vel is het woord stoomboot geschreven. Laat de kinderen de ogen dichtdoen. Vraag aan de kinderen om zich een stoomboot op zee voor te stellen. Hoe ziet de boot eruit? Wie staan er op het dek? Wat zie je als je door de raampjes kijkt? Wie bestuurt de boot? Wat doen de Pieten onderweg? Maak met de kinderen een woordveld over alles wat op de stoomboot te zien is. Wijs daarna op de stoomboot die op de themawand hangt. De boot is nu leeg, maar hij moet gevuld worden met alles wat op het woordveld staat. De kinderen gaan hiervoor zorgen: ze tekenen Sinterklaas, de Zwarte Pieten, de bagage, enzovoort; ze knippen alles uit en maken de onderdelen met een punaise vast op de stoomboot. Spreek af welk kind welk onderdeel van het woordveld tekent. Wijs de kinderen erop dat de tekeningen niet te klein mogen zijn en dat ze uitgeknipt moeten kunnen worden. 2 Veilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas: hoeveel? - Versie 2013

3 Laat de kinderen de uitgeknipte onderdelen in onderling overleg zelf op de stoomboot vastmaken. Kinderen die klaar zijn, stempelen etiketteerkaartjes bij de tekeningen. De schrijfwijze van de woorden vinden ze op het woordveld. De kaartjes worden bij de tekeningen gehangen. Het woordveld bij de stoomboot kan ook op de themawand gehangen worden. Maandag 18 november De kinderen kunnen als vervolgopdracht een Zwarte Piet tekenen en de woorden die ze al kunnen lezen erbij schrijven. Maandag 25 november De dagen van het weekend bespreken Laat de kinderen vertellen over hun sinterklaaservaringen van afgelopen weekend. De kinderen kleuren de plaatjes van het weekend en de maandag. De dagen van het weekend bespreken Laat de kinderen vertellen over hun sinterklaaservaringen van afgelopen weekend: Wat hebben ze op de televisie gezien? Wie heeft zijn schoen gezet? Wie heeft er een brief of tekening in zijn schoen gedaan? Welke liedjes zijn er gezongen? De kinderen kleuren de plaatjes van het weekend en de maandag. Dinsdag 19 november Pietentekeningen maken In deze activiteit wordt gekeken naar de plaatjes van de tweede rij. Over wie gaan de woorden die erbij staan? Deze woorden kunnen aanleiding zijn voor een woordveld en een tekenen schrijfopdracht over Zwarte Piet. Aftelkalender Sinterklaas. Een vergroting van Piet (zie p. 6). Een flap-overvel met stift. Tekenpapier, stiften of kleurpotloden. De kinderen leggen de aftelkalender klaar. Laat de woorden in de vakjes van de tweede rij lezen. Met wie hebben die woorden te maken? Met Zwarte Piet! De kinderen kleuren het vakje van dinsdag 19 november. Wijs de kinderen op de flap-over met Piet. Laat ieder kind vijf woorden in het hoofd nemen die met Zwarte Piet te maken hebben. Laat de woorden opnoemen en schrijf ze bij Piet: zak, lijst, riem, broek, jas, kraag, pet, veer, neus, oor, oog, noot. Dinsdag 26 november Verschillende soorten pieten Diverse boeken en tv-programma s hebben verschillende soorten pieten geïntroduceerd. De kinderen zullen het leuk vinden deze pieten op hun aftelkalender te herkennen en ze te helpen met hun werk. Aftelkalender Sinterklaas De kinderen leggen de aftelkalender klaar. Laat de woorden in de vakjes van de derde rij tot en met de wegwijspiet, lezen. Schrijf de woorden onder elkaar op het bord. Laat de kinderen vertellen wat de verschillende pieten allemaal doen. Herhaal het lezen van de woorden later op de dag een keer. De kinderen kleuren de bakpiet en het vakje met de tekst dinsdag 26 november. Extra activiteiten bij de pieten Dinsdag 26 november De kinderen helpen de bakpiet met pepernoten bakken. (Vraag voor het bakken van pepernoten hulp aan ouders of stagiaires.) De pepernoten worden in een mooi bakje mee naar huis genomen. Laat een bakje vouwen van een stevig vouwblaadje. Het bakje kan versierd worden met tekeningen van een pietenhoofd en een sinthoofd. Deze tekeningen worden uitgeknipt en op de zijkant van het bakje geplakt. Laat van een dun vouwblaadje een kleedje knippen. Dit kleedje wordt in het bakje gelegd en dan kunnen de pepernoten erin. Misschien kan het recept van de pepernoten ook mee naar huis. 3 Veilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas: hoeveel? - Versie 2013

4 Woensdag 27 november Help de rijmpiet met rijmen. Laat kinderen in tweetallen rijmwoorden verzinnen en opschrijven. Maak met de klas een lijst van de gevonden rijmwoorden. Misschien kunnen de kinderen daarna al korte rijmpjes verzinnen met de rijmwoorden. Laat enkele rijmpjes opschrijven en versieren. (Zie ook Sinterklaastip: vier rijmlesjes op Donderdag 28 november Oefenen als de dakpiet. Misschien kunt u, of de gymleerkracht, een les in pietengym geven. Vrijdag 29 november De poetspieten geven de klas een goede beurt. Dan ziet de klas er spic en span uit als Sinterklaas op school komt. De inpak- en wegwijspiet kunnen in het weekend aan de slag! Maandag 2 december Zaterdag, zondag en maandag bespreken De kinderen kleuren de plaatjes van zaterdag, zondag en maandag. Laat de woorden die erbij staan lezen en bespreek ze kort. Maak een boek voor Sinterklaas Naar aanleiding van het woord boek praten de kinderen over het grote boek van Sinterklaas. In dat boek schrijft hij alles op over de kinderen. Is het een leuk idee om met de klas een boek voor Sinterklaas te maken en hem dat te geven als hij een bezoek aan school brengt? Aftelkalender Sinterklaas. Tekenpapier, kleurpotloden of stiften. Eventueel gekleurde vellen van een iets groter formaat dan het tekenpapier. De kinderen leggen de aftelkalender klaar. Vraag de kinderen de laatste rij aan te wijzen. Wanneer brengt Sinterklaas een bezoek aan school? En wanneer is het pakjesavond? Laat de maandag aanwijzen. Welk woord staat erbij? Welk boek is hier getekend? De kinderen kleuren het plaatje van het boek en het vakje met de tekst maandag 2 december. Praat met de kinderen over de functie van het boek van Sinterklaas. Wat staat er, denk je, over jou in het boek van Sinterklaas? Focus op belangrijke dingen die dit jaar gebeurd zijn. (Zwemdiploma gehaald? Gezinsuitbreiding? Verhuisd? Leren lezen?) Bespreek het idee om samen een boek voor Sinterklaas te maken. Wat zou Sinterklaas leuk vinden? Schrijf de ideeën die de kinderen hebben op het bord. Laat elk kind op een tekenblaadje een blad voor het boek van Sinterklaas maken. Wie kan er al iets bij zijn tekening schrijven? Laat de resultaten met magneetjes op het bord hangen en bespreek ze. Kinderen die naar aanleiding van deze bespreking iets willen toevoegen aan hun blad mogen dit doen. Voor een mooi effect kunnen de resultaten op een iets groter formaat gekleurd papier worden geplakt. Bundel de resultaten en maak er een boek van. Woensdag 4 december Sinterklaastekening maken Benoem met de kinderen de plaatjes die specifiek bij Sinterklaas horen: paard, mijter, boek, en sint, en herhaal de les van dinsdag 20 november. In plaats van pietentekeningen, worden er sinterklaastekeningen gemaakt (gebruik een vergroting van Sint, zie p. 7). Omdat de woorden die bij de tekeningen van Sinterklaas geschreven kunnen worden vrij moeilijk qua schrijfwijze zijn, kunt u kant en klare woordkaartjes geven die de kinderen op de goede plaats op de tekening plakken. Donderdag 5 december Sinterklaas komt! Het is zover! Vandaag komt Sinterklaas op bezoek! Voor deze dag hebt u ongetwijfeld al activiteiten gepland. U ziet dat er na het vertrek van Sinterklaas enkele vakjes leeg zijn. Laat de kinderen hier eventueel zelf een invulling voor bedenken en bespreek deze. 4 Veilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas: hoeveel? - Versie 2013

5 Aftelkalender Sinterklaas 2013 nachtje slapen stoomboot paard maandag 11 november dinsdag 12 november woensdag 13 november donderdag 14 november vrijdag 15 november zaterdag 16 november zondag 17 november pet veer noot zak dak schoen koek maandag 18 november dinsdag 19 november woensdag 20 november donderdag 21 november vrijdag 22 november zaterdag 23 november zondag 24 november mijter bak-piet rijm-piet dak-piet poets-piet inpak-piet wegwijs-piet maandag 25 november dinsdag 26 november woensdag 27 november donderdag 28 november vrijdag 29 november zaterdag 30 november zondag 1 december boek sint staf pak dag sint! maandag 2 december dinsdag 3 december woensdag 4 december donderdag 5 december vrijdag 6 december zaterdag 7 december zondag 8 december Veilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas 2013 Illustrator Gemma de Roos

6 6 Veilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas: hoeveel? - Versie 2013 Illustrator: Gemma de Roos

7 7 Veilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas: hoeveel? - Versie 2013 Illustrator: Gemma de Roos