Brussel - Hoofdstad Investeringsplan september 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Brussel - Hoofdstad Investeringsplan 2015-2025. 15 september 2014"

Transcriptie

1 Brussel - Hoofdstad Investeringsplan september 04

2 05-05 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

3 Samenvatting

4 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

5 05-05 Het Brussels Investeringsplan kadert in de uitvoering van de ordonnantie van 0 juli 0 tot wijziging van de ordonnantie van 9 juli 00 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Het heeft enerzijds betrekking op de versterkingen van de netcapaciteit en anderzijds op de projecten die de betrouwbaarheid van het net verzekeren. Het is gebaseerd op hypotheses die tegelijk rekening houden met een macro-energetisch referentiekader en met de vooruitzichten van verbruik en plaatselijke productie-eenheden die jaarlijks bij de netgebruikers worden verzameld. Wegens de economische en financiële crisis werden de algemene vooruitzichten voor de evolutie van het verbruik in België herzien en gecorrigeerd met een groeifactor van 0,79% die wordt toegepast op de vraag naar energie tot 07. Voorliggend Investeringsplan wordt echter hoofdzakelijk beïnvloed door de evolutie en de locatie van het plaatselijk verbruik. Zo heeft Elia rekening gehouden met de opkomst van de elektrische voertuigen en de verwachte bevolkingsgroei in de hoofdstad. Binnen het tijdsbestek van dit plan zal de impact van de elektrische voertuigen op het transmissienet van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vrij beperkt blijven, maar is de bevolkingsgroei, die voornamelijk langs het kanaal wordt verwacht, wel voelbaar. De zone is echter al goed uitgerust en in dit plan worden bijkomende versterkingen voorgesteld. AANSLUITING DECENTRALE PRODUCTIE-EENHEDEN Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft zich als doel gesteld om tegen 00 8% van zijn elektriciteitsproductie uit hernieuwbare energiebronnen op te wekken. Het geïnstalleerde elektrisch vermogen bedroeg eind 0 meer dan 76 MW (46 MW uit zonnepanelen en 0 MW uit warmtekracht). De beschikbare vooruitzichten leren ook dat de ontwikkeling van dit potentieel slechts tot weinig beperkingen op het regionaal transmissienet zou leiden, zeker als op middellange termijn een actief beheer van de distributienetten wordt opgezet. In het kader van de dimensionering van het Brusselse transmissienet en de detectie van de versterkingsnoden zal in de volgende Investeringsplannen niet alleen de impact van de decentrale productieeenheden in Brussel (voornamelijk de installatie van zonnepanelen), maar ook van de specifieke beperkingen gelinkt aan de hoofdstad (residentieel verbruik verschilt van het verbruik van de kantoren, klimaatregeling...) opnieuw beoordeeld worden. Door een gelijktijdigheidseffect (of ongelijktijdigheidseffect) van deze parameters zouden verbruikspieken zich naar andere tijdstippen van het jaar kunnen verplaatsen. VERSTERKING VAN DE NETCAPACITEIT Sinds de vorige editie van het Brussels Investeringsplan werden verschillende bouwprojecten afgewerkt: de versterking van het conventioneel leverbaar vermogen in het onderstation Voltaire (Josaphatpark) door een betere ventilatie; de realisatie van het nieuwe 50 kv-onderstation van Schaarbeek (Van Praetbrug); de verhoging van het conventioneel leverbaar vermogen van het onderstation Point-sud (Zavel); de renovatie van de MS-cabine van het onderstation De Greef (Ganshoren); Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04 5

6 05-05 de versterking van de as Woluwe - Zaventem via de plaatsing van een nieuwe 6 kv-kabel; de renovatie van de 6 kv-verbinding tussen Quai Demets en De Cuyper (deel «Zuid» van het kanaal Brussel-Charleroi). Dankzij deze investeringen kan de betrouwbaarheid van de bevoorrading van het net toenemen en kan de injectie in het distributienet worden versterkt. Het Investeringsplan beschouwt twee termijnen: de korte termijn die loopt tot eind 07 en de lange termijn die tot januari 05 loopt. De planning van de investeringen, zoals in de voorafgaande plannen aangekondigd, blijft van toepassing. Sommige investeringen hebben echter vertraging opgelopen. Zo noteren we op de korte termijn het uitstel van de 50 kv-projecten in Schaarbeek (Van Praetbrug) - Charles- Quint (Daillywijk) - Woluwe en onderstation Pacheco (administratieve wijk). Om de gevolgen van een eventuele bijkomende vertraging in de bouw van het nieuwe 50 kv-onderstation Charles-Quint zoveel mogelijk te beperken, besliste Elia ten tijde van het vorige Investeringsplan om los van de vooruitgang van de werken in het onderstation Charles-Quint door te gaan met de projecten voor de installatie van de nieuwe 50 kv-kabels Schaarbeek Charles-Quint en Charles-Quint Woluwe. Toen werd voorzien dat deze verbinding eind 04 - begin 05 in dienst gesteld zou worden. De omvang van de werken heeft een vertraging met zich meegebracht, maar de nieuwe verbinding zou op hetzelfde moment als het nieuwe onderstation Charles Quint in dienst gesteld moeten worden. In het kader van de realisatie van een nieuw 50 kv/ms-injectiepunt in het onderstation Pacheco hebben de conclusies van het BBP (Bijzonder bestemmingsplan) Elia ertoe gedwongen om beide varianten die aanvankelijk samen met de projectontwikkelaar werden bestudeerd opnieuw te evalueren. Na overleg met de ontwikkelaar werd er beslist om het nieuwe 50 kv-onderstation te installeren in een gebouw tegenover de Congreskolom. De indienststelling van het nieuwe 50 kv-onderstation Pacheco wordt niet voor 06 verwacht. Merk op dat het hoogspanningsmaterieel 6 kv en het middenspanningsmaterieel 5 en kv van het onderstation Pacheco het einde van hun levensduur bereiken en dat de vervanging ervan om economische redenen slechts zal kunnen plaatsvinden wanneer het huidige onderstation naar de nieuwe site van Pacheco zal zijn verhuisd (en de gerelateerde 50 kv-projecten gerealiseerd zijn). Het vele jaren langer in bedrijf houden van deze uitrusting kan de bevoorradingszekerheid van de zone aanzienlijk beïnvloeden. De langetermijnstudie (horizon 0 jaar) betreffende het stadscentrum en het westelijk deel van Brussel geeft een duidelijke, robuuste en voldoende flexibele toekomstvisie voor het elektrisch systeem van dit deel van de Belgische hoofdstad. Tijdens de studie werden drie hoofddoelstellingen nagestreefd, te weten: de vervanging verzekeren van de installaties die het einde van hun levensduur bereiken; tegelijk de bevoorradingszekerheid van de verschillende locaties verzekeren en daarbij rekening houden met een evenwicht in de twee grote 50 kv-lussen (vanuit de hoogspanningsstations Bruegel en Verbrande Brug); zich aanpassen aan de evolutie van de zwaartepunten van het verbruik met oplossingen die het globaal technisch-economisch optimum verzekeren. Dankzij deze studie wordt op termijn een optimalisatie van het 6- en het 50 kv-net van Brussel mogelijk, in het bijzonder dankzij de aanleg van nieuwe injectiepunten naar de middenspanning vanuit het 50 kv-net. De streefstructuur van de studie voorziet immers een 6 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

7 05-05 vermindering van de totale bekabelde lengte op 6 kv naar 0 km in plaats van de huidige 0 km, terwijl de lengte van het 50 kv-net toeneemt van naar 7 km. De exhaustieve lijst van de projecten in verband met deze herstructurering is in dit Plan beschreven. Momenteel wordt een gelijkaardige studie voor het oostelijk deel van Brussel uitgevoerd. PROJECTEN INZAKE DE BETROUWBAARHEID VAN HET BESTAANDE NET Elia heeft een strategie ontwikkeld die beoogt om het risico op incidenten optimaal te beheren. Deze strategie heeft als doelstelling om het vereiste niveau van betrouwbaarheid van het regionaal transmissienet van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te garanderen door een algemene veroudering van de netinfrastructuur tegen te gaan. Deze strategie bestaat uit: een programma van preventief onderhoud; een beleid om elementen met een verlaagde betrouwbaarheid te vervangen. De toegepaste methode voor de bepaling van de vervangingsnoden en prioriteiten, combineert modellering met de vaststellingen op het terrein en de binnen Elia opgebouwde expertise. DOELSTELLINGEN OP HET GEBIED VAN DUURTIJD VAN DEFECTEN EN STORINGEN OP HET NET Rekening houdend met de beperkte grootte van het regionaal transmissienet zijn de gegevens betreffende de betrouwbaarheidsindicatoren statistisch van weinig belang en moeten ze dan ook met de nodige omzichtigheid geïnterpreteerd worden. Daarom wordt de bepaling van de vervangingsnoden slechts in beperkte mate beïnvloed door de analyse van deze indicatoren en is deze veeleer gestoeld op de diepgaande analyse van ieder incident op het gewestelijke net. Elia ontwikkelt, onderhoudt en exploiteert het gewestelijk transmissienet van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest teneinde dit te handhaven op het gemiddelde betrouwbaarheidsniveau van het verleden zoals vermeld in het Investeringsplan Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04 7

8 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

9 05-05 Inhoudstafel Samenvatting AANSLUITING DECENTRALE PRODUCTIE-EENHEDEN 5 VERSTERKING VAN DE NETCAPACITEIT 5 PROJECTEN INZAKE DE BETROUWBAARHEID VAN HET BESTAANDE NET 7 DOELSTELLINGEN OP HET GEBIED VAN DUURTIJD VAN DEFECTEN EN STORINGEN OP HET NET 7 Inhoudstafel 9 Lijst van tabellen en figuren Inleiding 5 VOORWERP 7 WETTELIJKE CONTEXT 7 VIER DOELSTELLINGEN DIE AAN DE BASIS LIGGEN VAN DE ONTWIKKELING VAN HET ELEKTRICITEITSNET: BEVOORRADINGS ZEKERHEID, DUURZAME ONTWIKKELING, MARKTWERKING EN ECONOMISCH OPTIMUM 0 PRINCIPES EN CONTEXT VAN HET INVESTERINGSPLAN. evolutie van het systeembeheer 5. NIEUWE PRODUCTEN IN HET KADER VAN BEVOORRADINGS- ZEKERHEID EN ONDERSTEUNENDE DIENSTEN 7. AFSCHAFFING VAN DE 5 EN 6,6 kv-netten IN BRUSSEL GEZAMENLIJKE STUDIE 8.. CONTEXT ALGEMENE VISIE 9.. BETROKKEN ONDERSTATIONS 0.. CONCLUSIES. OVERDRACHT VAN DE CAB-ACTIVITEITEN 4.4 OPKOMST VAN ELEKTRISCHE VOERTUIGEN 5.5 BEVOLKINGSGROEI IN BRUSSEL 6.6 MOBIEL ONDERSTATION: EEN WAARDEVOLLE TOOL 6. Het netinvesteringsbeleid van Elia 9. ALGEMENE STRUCTUUR VAN HET GEWESTELIJKE TRANS- MISSIENET VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 4. HET ELEKTRICITEITSNET AFSTEMMEN OP DE PRODUCTIE- EN VERBRUIKSNIVEAUS 4 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04 9

10 DIAGNOSE VAN DE KNELPUNTEN EN DEFINITIE VAN DE VERSTERKINGSSCENARIO S 4.4 NETVERSTERKINGSBELEID VOOR HET GEWESTELIJK TRANS - MISSIENET VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 4.4. STIJGEND VERBRUIK IN HET MIDDENSPANNINGSNET 4.4. HERSTRUCTURERING VAN HET 6 kv-net 4.4. AANSLUITING VAN DECENTRALE PRODUCTIE-EENHEDEN 44.5 HANDHAVING VAN DE BETROUWBAARHEID VAN HET BESTAANDE 6 kv-net HET PREVENTIEF ONDERHOUD VAN HET ELIA-NET HET VERVANGINGSBELEID VAN ELIA 46.6 BESCHERMING VAN HET LEEFMILIEU 50.7 DOELSTELLINGEN INZAKE BEVOORRADINGSZEKERHEID 5.7. INDICATOREN INZAKE BEVOORRADINGSZEKERHEID 5.7. RICHTWAARDEN VAN DE INDICATOREN INZAKE BEVOORRADINGSZEKERHEID 5. Inventaris van de investeringsprojecten in het gewestelijke transmissienet tot en met Lijst van PROJEcTEN 58.. TABEL MET DE UITGEVOERDE INDIENSTSTELLINGEN 58.. TABEL MET DE AANPASSINGEN VAN HET REGIONAAL TRANSPORTNET 60. NETSCHEMAS 68.. Beschrijving net 6 kv gedeelte west - Referentienet 69.. Beschrijving net 6 kv gedeelte west - Geplande net in Beschrijving net 6 kv gedeelte oost - Referentienet 7..4 Beschrijving net 6 kv gedeelte oost - Geplande net in Beschrijving net 50 kv - Referentienet 7..6 Beschrijving net 50 kv - Geplande net in toelichtingen bij de projecten VERSTERKING VAN DE STROOMVOORZIENING VAN ZAVENTEM TRANSFORMATIE NAAR MIDDENSPANNING IN HET ONDERSTATION SCHAARBEEK VOLTAIRE: VERBETERING VAN DE VENTILATIE POINT SUD: VERSTERKING NAAR DE MIDDENSPANNING VERVANGING VAN DE MS-CABINE IN HET ONDERSTATION DE GREEF VERVANGING VAN DE VERBINDING DE CUYPER - QUAI DEMETS ONTWIKKELING VAN HET NET IN HET CENTRUM VAN BRUSSEL (VIJFHOEK) VERVANGING VAN DE VERBINDING DHANIS IXELLES 50 kv 80 0 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

11 RENOVATIE VAN HET 50 kv-onderstation IXELLES LANGETERMIJNSTUDIE BRUSSEL WEST NAPLES: VERSTERKING NAAR MIDDENSPANNING HERSTRUCTURERING VAN DE LUS NIEUW-IXELLES NAPLES - AMERICAINEE LA BOUCLE NOUVEL IXELLES NAPLES AMERICAINE HERSTRUCTURERING VAN DE ZONE HELIPORT POINT-OUEST MONNAIE HERSTRUCTURERING VAN DE ZONE BUDA-MARLY VERSTERKING EN RENOVATIE VAN DE TRANSFORMATOR IN HET ONDERSTATION ELAN RENOVATIE VAN HET ONDERSTATION DHANIS RENOVATIE VAN HET ONDERSTATION SCAILQUIN EN VAN DE VOEDINGSVERBINDINGEN RENOVATIE VAN HET 6 kv-onderstation SCHAARBEEK C-D VERVANGING VAN DE 6 kv-cabine IN HET ONDERSTATION HARENHEIDE RENOVATIE VAN HET ONDERSTATION JOSAPHAT VERVANGING VAN DE LAAGSPANNINGSUITRUSTING IN MIDI VERVANGING VAN DE LAAGSPANNINGSUITRUSTING IN WOLUWE VERVANGING VAN DE LAAGSPANNINGSUITRUSTING IN DROGENBOS VERVANGING VAN EEN TRANSFORMATOR IN ZAVENTEM VERVANGING VAN DE MS-CABINE EN VAN TWEE TRANSFORMATOREN IN MARCHÉ VERVANGING VAN DE MS-CABINE EN VAN EEN TRANSFORMATOR IN WEZEMBEEK VERVANGING VAN DE MS-CABINE EN VAN EEN TRANSFORMATOR IN VOLTA VERVANGING VAN DE MS-CABINE IN HET ONDERSTATION BOTANIQUE VERVANGING VAN DE MS-CABINE IN HET ONDERSTATION HOUTWEG VERVANGING VAN DE MS-CABINE IN HET ONDERSTATION CHARLES-QUINT VERVANGING VAN DE MS-CABINE IN HET ONDERSTATION DE CUYPER VERVANGING VAN DE MS-CABINE IN HET ONDERSTATION PÊCHERIES 90 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

12 05-05 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

13 05-05 Lijst van tabellen en figuren Figuur.: Geografisch beeld van de Elia-onderstations met injectie naar 5-6,6 kv Tabel.: Tabel.: Aantal cabines en lengte van de kabels in de distributienetten 5-6,6 kv situatie per 6/09/0 De transformatoren van Elia naar 5-6,6 kv en de geschatte uiterste data voor de uitstap uit 5-6,6 kv Figuur.: Mobiel onderstation Dhanis 7 Figuur.: Figuur.: Figuur.: Evolutie van de gemiddelde relatieve leeftijd van de installaties op het Brusselse gewestelijke net 49 Evolutie tussen 04 en 07 van de leeftijdspiramide van het transformatorpark in het gebied Brussel-Hoofdstad 50 Toont de jaarlijkse richtwaarden van de AIT, AIF en AID in vergelijking met de gerealiseerde waarden voor de voorbije 0 jaar 5 Tabel.: Tabel met de uitgevoerde indienststellingen 58 Tabel.: Tabel met de aanpassingen van het regionaal transportnet 60 Figuur..: Beschrijving net 6 kv gedeelte west - Referentienet 69 Figuur..: Beschrijving net 6 kv gedeelte west - Geplande net in Figuur..: Beschrijving net 6 kv gedeelte oost - Referentienet 7 Figuur..4: Beschrijving net 6 kv gedeelte oost - Geplande net in 05 7 Figuur..5: Beschrijving net 50 kv - Referentienet 7 Figuur..6: Beschrijving net 50 kv - Geplande net in Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

14 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

15 Inleiding

16 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

17 05-05 VOORWERP Het Investeringsplan heeft betrekking op het gewestelijke transmissienet voor elektriciteit in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest waarvoor Elia door de Brusselse overheid is aangeduid als netbeheerder. Het Investeringsplan betreft de periode van 0 jaar vanaf januari 05 tot januari 05. WETTELIJKE CONTEXT De openstelling van de elektriciteitsmarkt werd ingeluid door de richtlijn 96/9/EG van het Europees Parlement en van de Raad van 9 december 996 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne elektriciteitsmarkt. Deze richtlijn bevat kort samengevat de basisverplichtingen voor netbeheerders die relevant zijn voor hun investering in de ontwikkeling van hun netten. Deze richtlijn werd op juli 004 opgeheven en vervangen door Richtlijn 00/54/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende de gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit. Richtlijn 00/54 heeft deze verplichtingen aangevuld door naast de netontwikkeling tevens de koppeling met andere netten voorop te stellen, alsmede de zorg dat het net op lange termijn correct kan voldoen aan de vraag naar elektriciteit. Deze richtlijn werd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest omgezet door de ordonnantie van 9 juli 00 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en de daaropvolgende aanpassingen ( de elektriciteitsordonnantie ), alsook de uitvoeringsbesluiten ervan. De twee Richtlijnen 96/9/EG en 00/54/EG bepalen dat de netbeheerder instaat voor de exploitatie, het onderhoud en de ontwikkeling van het net. De nieuwe Europese regelgeving die in 009 werd goedgekeurd, is vandaag volledig in Brussels recht omgezet. Op juli 009 werd de richtlijn 009/7 betreffende de gemeenschappelijke regels voor de interne elektriciteitsmarkt op Europees niveau goedgekeurd waarmee de richtlijn 00/54 vervalt. De richtlijn 009/7 is door het Parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest omgezet in de ordonnantie van 0 juli 0 tot wijziging van de ordonnantie van 9 juli 00 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. De gewijzigde tekst van de elektriciteitsordonnantie werd in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd op 0 augustus 0 en is sindsdien van kracht. Voorliggend investeringsplan werd dus opgesteld rekening houdend met de nieuwe voorschriften die in de ordonnantie tot wijziging van de elektriciteitsordonnantie van 00 werden ingelast. Daarnaast zijn de volgende Europese verordeningen rechtstreeks van toepassing sinds 009: Verordening (EG) nr. 74/009 van juli 009 betreffende de voorwaarden voor toegang tot het net voor grensoverschrijdende handel in elektriciteit; L/5, van 4/08/009; Verordening (EG) nr. 7/009 van juli 009 tot oprichting van een Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulatoren, L/ van 4/08/009. Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04 7

18 05-05 Tenslotte werd recent, met name op 5 oktober 0, de Europese Richtlijn 0/7/EU betreffende energie-efficiëntie vastgelegd. Deze Richtlijn, bevat een veelheid aan bepalingen, waarvan er ook enkele betrekking hebben op de transmissie- en distributie van elektriciteit. In het bijzonder bepaalt art.5 dat De lidstaten ervoor zorgen dat, uiterlijk op 0 juni 05: a) een beoordeling wordt uitgevoerd van het potentieel voor energie-efficiëntie van hun gasen elektriciteitsinfrastructuur, in het bijzonder wat betreft transport, distributie, beheer van de belasting van het net en interoperabiliteit, en de aansluiting van installaties voor energieopwekking, inclusief de toegangsmogelijkheden voor micro-energiegeneratoren; b) concrete maatregelen en investeringen worden vastgesteld voor het invoeren van kosteneffectieve verbeteringen van de energie-efficiëntie in de netwerkinfrastructuur, met een tijdschema voor de invoering ervan. Na bespreking tussen netbeheerders binnen het overlegplatform Synergrid, en gezamenlijk overleg tussen enerzijds netbeheerders (Synergrid) en anderzijds alle regulatoren (FORBEG), werden de principes toegelicht en bepaald over de wijze waarop bovenvermeld artikel ten uitvoer zal gebracht worden. Er zal met name een eenmalige studie gemaakt worden, waarvoor de netbeheerders reeds in 04 een eerste aanzet zullen geven. Het finale document wordt opgebouwd door bijdragen van verschillende netbeheerders. De analyse zal zich toeleggen op twee centrale objectieven; vermindering van het gebruik van energie en efficiënter gebruik van de (net)infrastructuur. Aan de hand van drie verschillende maatregelen, met name investerings-, uitbatings- of gedragsmaatregelen zal bekeken worden hoe de objectieven optimaal bereikt kunnen worden. Deze maatregelen kunnen desgevallend aangepast zijn per marktpartij. Vervolgens kan in toekomstige investeringsplannen een overzicht opgenomen worden van de evolutie van deze maatregelen. De concrete uitvoering van heeft echter nog geen impact op onderhavig investeringsplan In Brussel werd art. 5 van de Europese richtlijn 0/7/EU al omgezet in de ordonnantie. Aan artikel 0bis, van dezelfde ordonnantie werd een nieuw punt toegevoegd, dat als volgt luidt: «Ervoor zorgen dat, uiterlijk op maart 05, een studie wordt gemaakt van het potentieel voor energie-efficiëntie van de gas- en elektriciteitsinfrastructuur in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in het bijzonder wat betreft gewestelijk transport, distributie, beheer van de belasting van het net en interoperabiliteit, en de aansluiting van installaties voor elektriciteitsopwekking; deze studie identificeert concrete maatregelen en investeringen voor het invoeren van kosteneffectieve verbeteringen van de energie-efficiëntie in de netwerkinfrastructuur, met een tijdschema voor de invoering ervan.» Tot slot zal ook rekening dienen gehouden te worden met richtlijn 009/8/EG van april 009 ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen. Deze richtlijn bevat eveneens bepalingen die een invloed zullen hebben op de ontwikkeling van elektriciteitsnetten. MEI 04 - Ordonnantie tot wijziging van de ordonnantie van 9 juli 00 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de ordonnantie van april 004 betreffende de organisatie van de gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, betreffende wegenisretributies inzake gas en elektriciteit en houdende wijziging van de ordonnantie van 9 juli 00 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 8 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

19 05-05 Zij werd omgezet in Brussels recht, door het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 6 mei 0 tot wijziging van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 6 mei 004 betreffende de promotie van groene stroom en van kwaliteitswarmtekrachtkoppeling (B.S. van 0 juni 0). In hetzelfde kader heeft de Brusselse regering in november 0 doelstellingen bepaald op het vlak van quota s voor groenestroomcertificaten voor de periode van 0 tot 05. Tegen 00 wordt het quota waaraan de leveranciers moeten voldoen bepaald op 8% en in 05 wordt het verhoogd tot %. De missies van de regionale transmissienetbeheerder worden in artikel 5 van de gewijzigde ordonnantie als volgt omschreven: de gewestelijke transmissienetbeheerder is verantwoordelijk voor de uitbating, het onderhoud en, in voorkomend geval, de ontwikkeling van het gewestelijk transmissienet, met inbegrip van de koppelingen met andere netten, om in aanvaardbare economische omstandigheden de regelmaat en de kwaliteit van de energievoorziening te verzekeren, met respect voor het milieu, en voor het rationeel beheer van het openbaar wegennet. De bevoegdheden van de regionale transmissienetbeheerder worden in meer detail beschreven in artikel 5 van de elektriciteitsordonnantie. In uitvoering van artikel 9ter van de elektriciteitsordonnantie heeft de Brusselse regering bij het besluit van juli 006 een technisch reglement aangenomen voor het beheer van het gewestelijke transmissienet voor elektriciteit («Technisch reglement»). Dit verduidelijkt de principes inzake het beheer van en de toegang tot het gewestelijk transmissienet. Dit technisch reglement is in werking getreden op de dag waarop het werd bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. Deze elektriciteitsordonnantie belast de gewestelijke transmissienetbeheerder via artikel met het opstellen van een Investeringsplan met het oog op het verzekeren van de veiligheid, de betrouwbaarheid, de regelmaat en de kwaliteit van de bevoorrading in het gewestelijk transmissienet. Als gevolg van de wijzigingen die in 0 aangebracht werden in de ordonnantie, dekt het Investeringsplan nu een periode van 0 jaar; het wordt elk jaar aangepast voor de volgende tien jaar (art. ). Als gevolg van de wijzigingen die in 04 aangebracht werden in de ordonnantie moet het Investeringsplan ook het beleid bevatten dat gevoerd wordt op het vlak van energie-efficiëntie. Een punt 0 wordt toegevoegd dat als volgt luidt: «een gedetailleerde beschrijving van de financiële aspecten van de voorziene investeringen». Op procedureel vlak wordt het voorstel tot investeringsplan op 5 september aan de Brusselse regulator BRUGEL voorgelegd. BRUGEL geeft vervolgens zijn advies. Daarna worden het ontwerp van investeringsplan en het advies van BRUGEL voor goedkeuring aan de Brusselse regering voorgelegd. 9 NOVEMBER 0 - Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot vastlegging van de quota van groenestroomcertificaten voor het jaar 0 en volgende. Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04 9

20 05-05 Het investeringsplan omvat minstens de volgende elementen: een gedetailleerde beschrijving van de bestaande infrastructuur, evenals van de belangrijkste infrastructuren die moeten worden aangelegd of die gemoderniseerd moeten worden gedurende de door het zogenaamde plan gedekte jaren; een schatting van de capaciteitsbehoeften, rekening houdend met de waarschijnlijke evolutie van verschillende parameters; een beschrijving van de ingezette middelen en van de te verwezenlijken investeringen om in de geschatte behoeften te voorzien, evenals een lijst van de belangrijke investeringen waartoe reeds besloten werd, een beschrijving van de nieuwe belangrijke investeringen die tijdens de eerstkomende drie jaar verwezenlijkt moeten worden en een kalender voor deze investeringsprojecten; 4 de vaststelling van de nagestreefde kwaliteitsdoelstellingen, in het bijzonder betreffende de duur van de pannes en de spanningskwaliteit; 5 het gevoerde beleid inzake milieubescherming en energie-efficiëntie; 6 de beschrijving van het beleid inzake onderhoud; 7 de lijst van dringende interventies die tijdens het afgelopen jaar zijn uitgevoerd; 8 de staat van de studies, projecten en implementaties van slimme netten en, in voorkomend geval, van slimme meetsystemen; 9 het beleid op het vlak van bevoorrading en noodoproepen, waaronder de prioriteit voor productie-installaties die gebruik maken van hernieuwbare energiebronnen en voor kwalitatieve warmtekrachtkoppeling. 0 een gedetailleerde beschrijving van de financiële aspecten van de voorziene investeringen. Elia is samengesteld uit twee wettelijke entiteiten die als één enkele economische entiteit werken ( Elia ): Elia System Operator, houder van de licenties van netbeheerder, en Elia Asset, eigenaar van het net. Het vermaasde net dat door Elia in België wordt beheerd, bestrijkt de spanningsniveaus van 80 kv tot en met 0 kv met inbegrip van de transformatie naar middenspanning en vormt, vanuit beheertechnisch oogpunt, één geheel. Het onderhavige Investeringsplan van Elia heeft in strikte zin enkel betrekking op de spanningsniveaus van 70 kv en lager in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. VIER DOELSTELLINGEN DIE AAN DE BASIS LIGGEN VAN DE ONT- WIKKELING VAN HET ELEKTRICITEITSNET: BEVOORRADIngs- ZEKERHEID, DUURZAME ONTWIKKELING, MARKTWERKING EN ECONOMISCH OPTIMUM Het Investeringsplan beschrijft de investeringen die noodzakelijk zijn om te voldoen aan de lange termijnbehoeften betreffende regionale transportcapaciteit en dit tegen de laagst mogelijke kostprijs voor de gemeenschap. De term kostprijs moet hier in een ruimere dan strikt 0 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

21 05-05 economische zin worden begrepen en omvat naast de economische ook maatschappelijke en milieuaspecten. De doelstelling is om die investeringen te kiezen, die de gemeenschap het meeste baat bijbrengen. Het beleid dat Elia voert betreffende netontwikkeling streeft naar het promoten van duurzame ontwikkeling. Het beleid past ook in het kader van het energiebeleid van de Europese Unie en van de Brusselse overheid 4. Het beleid dat Elia volgt steunt op volgende grote pijlers: Zekerheid van bevoorrading: Elia streeft naar een betrouwbare elektriciteitstransmissie op lange termijn, rekening houdend met de beschikbare productiemiddelen, het verbruik en met hun respectievelijke geografische spreiding en evolutie. Zekerheid van bevoorrading houdt tevens in dat het net gebouwd is om diverse productievormen mogelijk te maken en dat de nodige interconnectiecapaciteit is voorzien. Duurzame ontwikkeling: Elia opteert voor duurzame oplossingen, met een minimale impact op het leefmilieu en de ruimtelijke ordening. Het investeringsbeleid houdt rekening met de toename van hernieuwbare energie en warmtekrachtkoppeling. Hierbij gaat een bijzondere aandacht uit naar de decentrale productie-eenheden die worden aangesloten, zowel op het Elia-net als op het net van de distributienetbeheerder. Marktwerking: Elia bouwt een net uit dat bijdraagt tot een goede marktwerking. Dit betekent dat Elia werkt aan een vlotte toegang tot het net, zowel op het vlak van productie als op het vlak van afname, voor bestaande en nieuwe gebruikers. Elia ijvert via het ontwikkelen of versterken van interconnecties mee voor een grensoverschrijdend Europees elektriciteitsnet zodat een internationale marktwerking mogelijk is. Economisch optimum: Elia houdt rekening met het economische optimum voor de maatschappij. In overleg met de distributienetbeheerders gaat Elia na wie, waar en hoe moet investeren om de globale kost voor de eindverbruiker te beperken, met inachtneming van de voorgaande vereisten. Het zoeken naar een verantwoord evenwicht tussen die vier doelstellingen is de rode draad doorheen dit Investeringsplan. Het werd opgesteld vanuit het streven naar een optimale ontwikkeling van het net, gekenmerkt door: een betrouwbare en zekere transmissie van elektriciteit op lange termijn; een concurrentiële prijs voor de transmissie; een duurzame ontwikkeling met betrekking tot het leefmilieu, de ruimtelijke ordening en hernieuwbare energie; een beperking van de risico s inherent aan investeringsbeslissingen in de context van een onzekere toekomst. Green Paper: a European Strategy for Sustainable, Competitive and Secure Energy Commission of the European Community 8//006 geconcretiseerd met name door de Richtlijn 009/9 betreffende de promotie van het energiegebruik die vanaf hernieuwbare bronnen wordt geproduceerd. 4 Op november 00 heeft de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een plan uitgegeven voor een structurele verbetering van de kwaliteit van de lucht en de strijd tegen de opwarming van het klimaat; dit plan, Plan Air Climat, herneemt de maatregelen die moeten worden genomen voor de verbetering van de luchtkwaliteit en de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen; een specifiek hoofdstuk handelt over het energiebeleid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

22 05-05 PRINCIPES EN CONTEXT VAN HET INVESTERINGSPLAN Het Investeringsplan steunt op de principes die werden bepaald voor de vorige Investeringsplannen en die in het Investeringsplan worden uitgelegd. Wij nodigen u uit om het Investeringsplan te raadplegen voor alle gegevens over: de methodologie voor de ontwikkeling van het net en de dimensioneringscriteria van het gewestelijke transmissienet die in dit Investeringsplan werden aangewend; de methodologie voor het bepalen van de scenario s rond het verbruik en de productie van elektriciteit, die op een combinatie van macro- en micro-economische beschouwingen zijn gebaseerd. De micro-economische benadering resulteert uit een breed overleg tussen Elia, de distributienetbeheerder en de regionale transmissienetgebruikers. Dit jaarlijkse overleg maakt het mogelijk om de prognoses betreffende het lokale verbruik en de decentrale productie te actualiseren op lokaal niveau. De macro-economische benadering is gebaseerd op de meest recente macro-energetische vooruitzichten voor het aanbod van en de vraag naar elektriciteit die op het ogenblik van de uitwerking van de hypotheses beschikbaar zijn. Wat het regionaal transmissienet van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreft, is het de micro-economische benadering die het meest bepalend is voor de dimensionering van de infrastructuur. Voor het nationaal beheer van het net wordt Elia sinds 009 geconfronteerd met een groeivertraging van het elektriciteitsverbruik evenals met een stijging van het aantal aansluitingen van decentrale productie-eenheden. Daardoor wordt minder energie langs het transmissienet vervoerd. Dit verschijnsel in verband met de decentrale productie-eenheden is op het Brussels regionaal transmissienet nog niet duidelijk merkbaar. Dit heeft tot een grondige herziening van de vooruitzichten op het vlak van de evolutie van de belasting geleid. Om rekening te houden met de recente ontwikkeling van het verbruik worden voor de korte termijn de ramingen van het adviesbureau IHS CERA gebruikt. Voor de periode tot 07 wordt een groeicoëfficiënt van 0,79% op de vraag naar energie toegepast. Deze verminderde groei van het verbruik wordt nog versterkt door de stijging van het aantal aansluitingen van gedecentraliseerde productie-eenheden in de distributienetten. Indien het aantal en de grootte van deze eenheden vergelijkbaar zijn met de behoeften van het plaatselijke verbruik, wordt het transmissienet gedeeltelijk ontlast en kunnen de afnamevooruitzichten in neerwaartse zin bijgesteld worden. Daarentegen kan een belangrijke groei van de gedecentraliseerde productie aanleiding geven tot situaties met middenspanningsnetten waarin de productie groter is dan het lokale verbruik. In dit geval moet de beheerder van het elektriciteitstransmissienet ervoor zorgen dat dit productieoverschot naar andere verbruikers kan worden geëvacueerd, soms door de ontwikkeling van nieuwe netinfrastructuur. De samenwerking tussen Elia en de betrokken distributienetbeheerders speelt hierin een belangrijke rol voor de selectie van oplossingen die optimaal zijn voor de gemeenschap, op technisch en economisch gebied. 5 Dit document is beschikbaar op Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

23 05-05 De Europese Unie heeft zich ertoe verbonden om het aandeel van hernieuwbare energie tegen 00 op te voeren tot 0% van het eindverbruik van energie (tegenover 8,5% in 005). Om deze doelstelling te bereiken moet iedere lidstaat zijn verbruik (en dus zijn productie) van hernieuwbare energie in de sectoren elektriciteit, verwarming en koeling alsook transport verhogen. Voor België werd het verplicht aandeel van energie uit hernieuwbare bronnen in het eindverbruik van energie vastgelegd op %. Zelfs indien de verdeling van de nationale doelstelling nog niet door de federale entiteiten en de federale staat werd onderhandeld, zijn zij ieder verantwoordelijk voor het invoeren van ambitieuze beleidslijnen voor de ontwikkeling van de hernieuwbare energiebronnen. In het kader van het overleg van de Brusselse regering over het vaststellen van quota van groenestroomcertificaten die de elektriciteitsleveranciers moeten halen voor de periode na 0 heeft BRUGEL op 9 november 0 een voorstel uitgewerkt. Dit voorstel 6 onderzoekt drie realisatiescenario s (het BAU-scenario, het tussenscenario en het ambitieuze scenario) van het maximumpotentieel voor elektriciteit in Brussel, dat op 875, MW wordt geraamd. Het referentiescenario waarvan aanvankelijk werd uitgegaan om de quota voor de periode 0-05 te bepalen, is het tussenscenario dat berust op een geïnstalleerd elektrisch vermogen van 490,7 MW tegen 00, hetzij 56% van het maximumpotentieel. Deze projectie veronderstelt dat het huidige of op korte termijn geprojecteerde installatietempo een constante groei kent. Deze hypothese houdt echter geen rekening met grote projecten die mogelijk tijdens deze periode worden opgestart (bv.: grote fotovoltaïsche projecten op parkings). Indien het tussenscenario wordt ontwikkeld, waarbij het geïnstalleerd vermogen op 490,7 MW is vastgelegd, dan zou het aandeel van de groene stroom (hernieuwbare energie + kwaliteitswarmtekrachtkoppeling) in het totaal verbruik van het Gewest toenemen van,9% in 0 naar 9,6% in 00. Op 9 november 0 werden de quota van groenestroomcertificaten voor 0 en de volgende jaren vastgelegd in een besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke regering. Zij zijn hierna weergegeven in vijfjaarlijkse stappen vanaf 05: 4,5% voor 05; 8.0 % voor 00;,0% voor 05; Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft zich dus tot doel gesteld om tegen 00 8% van zijn elektriciteitsproductie uit hernieuwbare energiebronnen op te wekken. Het geïnstalleerde elektrisch vermogen bedroeg eind 0 meer dan 76 MW (46 MW uit fotovoltaïsche energie en 0 MW uit warmtekracht). Wat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreft, met name de perimeter van het huidige Investeringsplan 05-05, zou de ontwikkeling van het regionaal transmissienet niet in hoge mate beïnvloed mogen worden door de evoluties die hierboven worden beschreven, tenzij grote projecten worden ontwikkeld die momenteel nog niet bekend zijn. Samengevat is het energieverbruik in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vooral van residentiële en tertiaire aard en dus van nature minder gevoelig aan de internationale economische 6 Voorstel ) betreffende de quota van groenestroomcertificaten die de elektriciteitsleveranciers in Brussel moeten halen voor de jaren 0 tot 00. Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

24 05-05 conjunctuur. Bovendien is het potentieel voor hernieuwbare decentrale productie beperkt gezien de stedelijke beperkingen en het minder ontwikkelde industrieel weefsel. Ten slotte is de ontwikkeling van internationale interconnecties niet relevant voor het Gewest aangezien dit een ander deel van het net aanbelangt, zowel geografisch gezien als wat het spanningsniveau betreft. De doelstellingen van het Investeringsplan zijn: een stand van zaken geven van de investeringen die in de vorige Investeringsplannen werden gepland tegen 05; de investeringsbeslissingen tegen 07 voorstellen; een actualisering geven van de indicatieve investeringspistes en van de beslissingen over studieprojecten op langere termijn. De structuur van het Investeringsplan werd dit jaar gewijzigd om ze af te stemmen op de structuur van de andere gewestelijke investeringsplannen die Elia opstelt. Het plan zal niet langer 7 maar slechts 4 hoofdstukken tellen. In hoofdstuk wordt een bredere kijk gegeven op het Investeringsplan door gebeurtenissen uit de actualiteit te vermelden die een impact hebben of zullen hebben op de ontwikkeling van het Elia-net, met de nadruk op het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Hoofdstuk vermeldt kort de basisprincipes van het investeringsbeleid van Elia. Dit is een complex proces dat rekening houdt met technische, economische en ecologische criteria en dat de talrijke interacties tussen die gebieden evalueert. De doelstellingen van Elia voor het behoud van de betrouwbaarheid van het bestaande net en voor de duurtijd van defecten en storingen worden ook vermeld. De investeringsprojecten voor het net worden in alfabetische volgorde samengevat in twee tabellen in hoofdstuk. Voor elk project wordt de belangrijkste motivering voor de noodzaak ervan gegeven, samen met de voorziene datum van indienststelling. Wanneer het gaat over een project dat ook in het vorige Plan al vernoemd werd, wordt ook de eerder voorziene datum van indienststelling vermeld. Hoofdstuk 4 bevat gedetailleerde toelichtingen over alle projecten die in hoofdstuk vermeld worden. 4 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

25 . evolutie van het systeembeheer

26 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

27 05-05 Anticiperen op toekomstige ontwikkelingen, die het operationele beheer van de netten zouden kunnen veranderen, draagt ertoe bij dat de bevoorradingskwaliteit op lange termijn kan worden gehandhaafd en in bepaalde gevallen verbeterd. Eén van de belangrijke uitdagingen in dit verband betreft het stimuleren van de markt tot het participeren in de bevoorradingszekerheid en de ondersteunende diensten. Een eerste sectie gaat dan ook dieper in op enkele nieuwe producten die door Elia werden ontwikkeld in het kader van de bevoorradingszekerheid en ondersteunende diensten. Vervolgens worden enkele onderwerpen aangesneden die typerend zijn voor het Brusselse net: de toekomst van de 5-6,6 kv-netten; de overdracht van de CAB-activiteiten; de integratie van elektrische voertuigen en de bevolkingstoename in het stadscentrum. In de laatste sectie wordt dieper ingegaan op een bijkomende tool die Elia sinds kort ter beschikking heeft namelijk het mobiel onderstation.. nieuwe PRODUCTEN IN HET KADER VAN BEVOORRADINGS- ZEKERHEID EN ONDERSTEUNENDE DIENSTEN Hieronder worden twee actuele thema s toegelicht, dewelke niet rechtstreeks een invloed hebben op de netontwikkeling, maar eerder nieuwe uitdagingen vormen voor het systeem beheer door de netbeheerder. Enerzijds wordt het mechanisme van strategische reserves toegelicht, anderzijds, wordt het sinds vorig jaar ingevoerde type tertiaire reserve met dynamisch profiel ( RDP ) besproken. Strategische reserves De samenstelling van het productiepark wordt sterk beïnvloed door zowel het Klimaat- en Energiepakket als door nationale beleidsbeslissingen. De 00-doelstellingen hebben de ontwikkeling van hernieuwbare energie sterk aangemoedigd door middel van ondersteuningsmechanismen. De toenemende productie van hernieuwbare energiebronnen heeft als gevolg dat de traditionele gascentrales minder draaiuren hebben (hernieuwbare energie staat vooraan in de meritorder) en hun rentabiliteit in het gedrang komt. Dit, en ook een veroudering van het bestaande productiepark, leidt vandaag tot de (aankondiging van) definitieve en tijdelijke sluiting van verschillende klassieke thermische centrales. Deze evolutie in combinatie met de nucleaire uitstap brengt een grote uitdaging mee op het gebied van de bevoorradingszekerheid. Hoewel Elia niet verantwoordelijk is voor het bestaan van een productiepark dat gedimensioneerd is om de afname in alle omstandigheden te dekken, kunnen de voormelde evoluties een belangrijke impact hebben op de taken van Elia. In dat kader werd Elia via een aanpassing van de federale elektriciteiswet de bijkomende taak toegewezen om de strategische reserves te beheren. Deze strategische reserves zullen voor de winter van worden gevormd door gecontracteerde vermogens bij grote productie-eenheden die niet meer deelnemen aan de markt en bij netgebruikers aangesloten op het transmissienet. Voor de winters nadien zal Elia additioneel de mogelijkheid onderzoeken voor de deelname van flexibiliteit bij gebruikers aangesloten op het distributienet. Deze mogelijkheid is ingeschreven in de federale elektriciteitswet en wordt aangemoedigd door de CREG Hoewel de elektriciteitsmarkt een Europees gegeven is, en de Europese netbeheerders grensoverschrijdende coördinatieorganen opgezet hebben om het evenwicht op de Europese Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04 7

28 05-05 netten te bewaken, blijft Elia afhankelijk van het nationale productiepark. Dit park evolueert maar zonder Europese coördinatie, aangezien de lidstaten nog steeds de volledige autonomie hebben om hun eigen energiemix te bepalen en te voorzien in hun eigen bevoorradingszekerheid. Deze paradox moet zo spoedig mogelijk opgelost worden. De uitdaging bestaat erin om een Europese bevoorradingszekerheid te waarborgen waarbij de maatregelen van de verschillende lidstaten op elkaar afgestemd worden en zo weinig mogelijk invloed hebben op de werking van de Europese markt. Tertiaire reserve Dynamic profile Elektriciteit is een product dat niet als zodanig opgeslagen kan worden en daarom moet er altijd een evenwicht bewaard worden tussen injectie (productie en import) en afname (belasting en export). Het behoud van dit evenwicht zorgt ervoor dat de frequentie op 50 Hz gehandhaafd wordt. In tegenstelling tot de primaire en secundaire reserves die automatisch en zonder menselijke interventie geactiveerd worden, worden tertiaire reserves manueel gemobiliseerd. Dat wil zeggen dat ze na een specifieke beslissing van Elia geactiveerd wordt. Dit wordt verklaard door de ongewone aard van ernstige onevenwichten die ad hoc op gepaste wijze beheerd moeten worden. De tertiaire reserve is een vermogensreserve die bepaalde producenten, industriële grootverbruikers en ook aggregatoren aan Elia ter beschikking stellen. De tertiaire reserve Dynamic Profile (of RDP) helpt om het hoofd te bieden aan een aanzienlijk onevenwicht in de Elia- regelzone en om een grote frequentieschommeling te compenseren. Oorspronkelijk boden bronnen aangesloten op het Elia-net twee types tertiaire reserves: de tertiaire productiereserve, dat wil zeggen de injectie van bijkomend vermogen in het net (R productie); de tertiaire afnamereserve, dat wil zeggen de verlaging van de afname van het net door de gebruiker. Nu gebruikt Elia een nieuw type tertiaire reserve, de RDP, zodat decentrale energiebronnen kunnen deelnemen aan de ondersteunende diensten. RDP maakt het voor vele verschillende types deelnemers mogelijk om de markt voor ondersteunende diensten te betreden. Netgebruikers die aangesloten zijn op het distributienet en netgebruikers die aangesloten zijn op het transmissienet kunnen ofwel rechtstreeks deel- nemen als netgebruiker of deelnemen via een derde partij die verschillende netgebruikers aggregeert (de aggregator). De nieuwe rol van dynamic profile provider komt tot stand door de ondertekening van een RDP-contract. Deze dynamic profile provider kan een netgebruiker zijn, een ARP, een leverancier of een derde-provider op de markt voor ondersteunende diensten. De deelname van toegangspunten die op het distributienet aangesloten zijn, is onderworpen aan de contractuele en technische voorwaarden die door de betreffende distributienetbeheerder bepaald kunnen worden.. afschaffing VAN DE 5 EN 6,6 kv-netten IN BRUSSEL GEZAMENLIJKE STUDIE Elia en Sibelga hebben samengewerkt om aan de opstelling van een gezamenlijke strategie uit te werken om een gemeenschappelijke visie voor de ontwikkeling van het transmissieen distributienet voor elektriciteit tot uitvoering te brengen waarbij de spanningsniveaus 5 en 6,6 kv in Brussel uiteindelijk verlaten kunnen worden. 8 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

29 CONTEXT ALGEMENE VISIE De 5-6,6 kv-netten van Sibelga zijn aan het verouderen en Sibelga investeert niet meer rechtstreeks in deze spanningsniveaus. Ook al worden ze op 5-6,6 kv uitgebaat, zijn alle nieuwe elementen van het net (kabels of MS-schakelborden) geschikt voor kv, de referentiespanning voor de distributienetbeheerder. De visie van Sibelga voor de toekomstige structuur bestaat erin de MS-distributiespanningsniveaus te harmoniseren naar kv. De 5 en 6,6 kv-netten worden gevoed door respectievelijk zeven en twee verschillende koppelpunten voor een totaal conventioneel leverbaar vermogen van 75,8 MVA. De som van de maximumpieken die tijdens de periode 0 04 zijn opgetekend, bedraagt 6,8 MVA voor 5 kv en 0,6 MVA voor 6,6 kv, hetzij een daling met,4 MVA ten opzichte van de vorige evaluatie van de belasting. Op dit distributienet bevinden zich tal van verouderde klantcabines (cabines voor de aansluiting van een klant op het net) met laag vermogen. Daarnaast bestaan verschillende lussen uit kabels met kleine doorsnede en is hun traject niet optimaal. Dat heeft voornamelijk te maken met de verschillende herstructureringen van het net en de omschakeling van de cabines naar kv ter gelegenheid van de vernieuwing van de uitrusting (zie tabel. voor meer details). Het aantal gemotoriseerde cabines (op afstand schakelbaar) is zeer beperkt en heeft in dit geval dit een reële impact op zowel de exploitatieveiligheid als de hersteltermijn na een incident. De technische kenmerken van de apparatuur die aanwezig is in de grote meerderheid van de klantcabines en hun verouderde staat laten de overschakeling naar het kv-net niet toe. In de meeste gevallen is een complete renovatie nodig om de conversie naar kv te kunnen realiseren. Sibelga heeft een beleidslijn voor het beheer van deze netten gedefinieerd: de nieuwe cabines worden in het algemeen op kv aangesloten en indien dit niet mogelijk is (omdat het kv-net op die plaats niet beschikbaar is), wordt een omschakelbare transformator geïnstalleerd 7 en apparatuur die met kv verenigbaar is; in het kader van de renovatie van de cabines wordt de voorkeur gegeven aan de overschakeling naar het kv-net: alle geplande investeringen (vervanging van kabels en verouderde apparatuur) worden gerealiseerd in een optiek van evolutie naar kv. voor de klantcabines met een zeer laag geïnstalleerd vermogen of een zeer laag verbruik wordt een studie uitgevoerd en in relevante gevallen wordt aan de klant voorgesteld om de cabine af te schaffen en de aansluiting in LS te realiseren. Voor Elia is het verlaten van de 5-6,6 kv ook interessant, aangezien veel transformatoren van 6 kv naar 5-6,6 kv in de komende 0 jaar het einde van hun levensduur zullen bereiken. Met het oog op de standaardisering van haar transformatorenpark (actieve en reservetransformatoren) en om economische redenen verkiest Elia om de voeding naar kv waar nodig te versterken 7 Een omschakelbare TFO 6/-5 kv bestaat uit twee secundaire wikkelingen en kan twee verschillende spanningsniveaus op secundair niveau voeden, maar wel slechts één tegelijk. Om de secundaire spanning te veranderen is een manuele handeling nodig aan de wikkelingen van de TFO. Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04 9

30 05-05 in plaats van transformatoren naar 5-6,6 kv te vervangen. Door het verlaten van de 5-6,6 kv zal Elia op sommige plaatsen de vervanging van dure 6 kv-kabels of onderstations kunnen vermijden in het kader van een bredere herstructurering van zijn net. Op sommige plaatsen bevinden zich bovendien injectiepunten op zowel 5 of 6,6 kv als op kv en is er soms te weinig plaats om eventueel een bijkomende transformator te installeren. In dit geval is de uitstap uit 5-6,6 kv absoluut noodzakelijk indien het transformatievermogen naar kv moet worden opgevoerd (het onderstation Voltaire is daar een mooi voorbeeld van). Het afschaffen van 5-6,6 kv biedt dus zowel voor Sibelga als voor Elia voordelen. Daarom is het verstandig om een gemeenschappelijke visie te definiëren om de investeringen te optimaliseren en de kosten voor 5 en 6,6 kv te beperken. Elia en Sibelga hebben beslist om samen voor elk 5-6,6 kv-onderstation te onderzoeken of het verlaten van 5-6,6 kv de beste oplossing is en, in dat geval, de timing en de vereiste acties te bepalen om dit spanningsniveau te verlaten. De verschillende mogelijke acties om injectiepunten op 5-6,6 kv te sluiten, zijn: de belasting op 5-6,6 kv volledig overschakelen op kv (zo nodig via een versterking van het kv spanningsniveau); de belasting op 5 kv verplaatsen naar een ander nieuwer 5 kv-onderstation. In sommige projecten (bv. Pacheco 5 kv) worden belastingen gedeeltelijk en tijdelijk verplaatst om een 5 kv-onderstation volledig af te schaffen. Voeding van 5 kv door kv via /5 kv-transformatoren. Sibelga geeft echter de voorkeur aan de andere mogelijkheden die hierboven zijn beschreven. In sommige gevallen is de vervanging van transformatoren die het 5-6,6 kv-net bevoorraden door omschakelbare transformatoren een noodzakelijke voorwaarde om naar kv te kunnen overgaan. Het kan soms aangewezen zijn om in een omschakelbare transformator te investeren, zodat Sibelga wat meer tijd heeft om van het 5-6,6 kv-spanningsniveau af te stappen... BETROKKEN ONDERSTATIONS De figuur hierna geeft per 6 kv-deelnet een geografisch beeld van de Elia-onderstations met injectie naar 5 of 6,6 kv. Deze onderstations zijn verdeeld over vier 6 kv-deelnetten. Het 6,6 kv-net (onderstations aangeduid in groen) bevindt zich grotendeels in het noordoostelijke deel van de stad. Het 5 kv-net (onderstations aangeduid in rood) bevindt zich grotendeels in het centrum en het zuidoostelijke deel van de stad. 0 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest september 04

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20150702-207) Betreffende het Federaal ontwikkelingsplan van Elia voor de periode 2015-2025 en het verslag

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-201801205-275) Betreffende het Federaal ontwikkelingsplan van Elia voor de periode 2020-2030 en het bijbehorende

Nadere informatie

Brussel Hoofdstedelijk Gewest Investeringsplan 2014-2024. 15 september 2013

Brussel Hoofdstedelijk Gewest Investeringsplan 2014-2024. 15 september 2013 Brussel Hoofdstedelijk Gewest Investeringsplan 2014-2024 15 september 2013 2 investeringsplan brussels hoofdstedelijk gewest 15 september 2013 Samenvatting 4 investeringsplan brussels hoofdstedelijk gewest

Nadere informatie

het Federaal ontwikkelingsplan van Elia voor de periode en het verslag van de milieueffectenbeoordeling van dit plan

het Federaal ontwikkelingsplan van Elia voor de periode en het verslag van de milieueffectenbeoordeling van dit plan REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20100620-116) Betreffende: het Federaal ontwikkelingsplan van Elia voor de periode 2010-2020 en het verslag

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Beslissing (BRUGEL-BESLISSING-20190626-112) Betreffende het voorstel tot verlenging van de geldigheidsduur van de modelcontracten

Nadere informatie

Brussel Hoofstedelijk Gewest Investeringsplan

Brussel Hoofstedelijk Gewest Investeringsplan Brussel Hoofstedelijk Gewest Investeringsplan 2017-2027 15 september 2016 Investeringsplan Brussel Hoofdstedelijk Gewest 2017 2027 15 september 2016 1 2017 2015-2027 - 2018 Coverfoto : Levering van een

Nadere informatie

Inleiding Basisprincipes van het netversterkingsbeleid van Elia 17

Inleiding Basisprincipes van het netversterkingsbeleid van Elia 17 1 1 2 3 3 4 INHOUDSOPGAVE Inleiding 9 VOORWERP 11 WETTELIJKE CONTEXT 11 VIER PIJLERS AAN DE BASIS VAN DE ONTWIKKELING VAN HET ELEKTRICITEITSNET: ZEKERHEID VAN BEVOORRADING, DUURZAME ONTWIKKELING, MARKTWERKING

Nadere informatie

Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest I 15 september 2008 I

Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest I 15 september 2008 I Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2009 2016 I 15 september 2008 I 1 2 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2009 2016 I 15 september 2008 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

ONTWERPBESLISSING (B)150129-CDC-1402

ONTWERPBESLISSING (B)150129-CDC-1402 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: +32 2 289 76 11 Fax: +32 2 289 76 09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS

Nadere informatie

Brussel - Hoofdstad Investeringsplan september 2015

Brussel - Hoofdstad Investeringsplan september 2015 Brussel - Hoofdstad Investeringsplan 2016-2026 15 september 2015 2 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2016 2026 15 september 2015 2. Samenvatting 1 4 Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht 29 februari 2016 INHOUDSTAFEL 1 Voorwoord... 3 2 Elia, beheerder van het transmissienet

Nadere informatie

Investeringsplan voor elektriciteit, voorgesteld door de Brusselse gewestelijke transmissienetbeheerder voor de periode 2013-2023

Investeringsplan voor elektriciteit, voorgesteld door de Brusselse gewestelijke transmissienetbeheerder voor de periode 2013-2023 REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20121123-155) Betreffende het: Investeringsplan voor elektriciteit, voorgesteld door de Brusselse gewestelijke

Nadere informatie

Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014. Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans

Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014. Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014 Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans Overzicht 1.De rol van de Transmissienetbeheerder 2.Afschakelplan 2 1. De rol

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20151127-216) Betreffende het: Investeringsplan voor elektriciteit, voorgesteld door de Brusselse gewestelijke

Nadere informatie

Brussels Hoofdstedelijk Gewest Investeringsplan september 2012

Brussels Hoofdstedelijk Gewest Investeringsplan september 2012 Brussels Hoofdstedelijk Gewest Investeringsplan 2013-2023 15 september 2012 2 INvesteringsplan brussels hoofdstedelijk gewest 2013 2023 15 september 2012 Samenvatting 4 INvesteringsplan brussels hoofdstedelijk

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-981

BESLISSING (B) CDC-981 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012 Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen 2011-2020 10 september 2012 Agenda Doelstelling en algemene context Methodologie PV WKK Wind Resultaten Aansluiting Transformatiecapaciteit Capaciteit

Nadere informatie

Consultatiedocument Elia Users Group met betrekking tot het voorstel van Elia tot wijziging van de tariefstructuur

Consultatiedocument Elia Users Group met betrekking tot het voorstel van Elia tot wijziging van de tariefstructuur Consultatiedocument Elia Users Group met betrekking tot het voorstel van Elia tot wijziging van de tariefstructuur Inhoud Inleiding... 2 I. Krachtlijnen van de ontwikkeling van het voorstel van Elia tot

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20170908-248) betreffende de erkenningsaanvraag van de beheerder van het tractienet spoor ingediend door Infrabel

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20150424-204) betreffende het voorontwerp van besluit van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES op eigen initiatief (BRUGEL-ADVIES-20180823-269) Betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt teneinde

Nadere informatie

Goedkeuring plan Wathelet door kern

Goedkeuring plan Wathelet door kern Staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie, Mobiliteit en Staatshervorming Secrétaire d Etat à l'environnement, à l'energie, à la Mobilité et aux Réformes institutionnelles Melchior Wathelet Goedkeuring

Nadere informatie

(Z) mei Opgesteld met toepassing van art.23, 2, 2 van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt

(Z) mei Opgesteld met toepassing van art.23, 2, 2 van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt (Z)1752 17 mei 2018 Reactie op de openbare raadpleging die de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR organiseert over de methodologie, hypotheses en gegevensbronnen voor de dimensionering van de volumes voor de strategische

Nadere informatie

De plaats van de aansluitings- en interfacepunten wordt in het aansluitingscontract vastgelegd in overeenstemming met de gel-

De plaats van de aansluitings- en interfacepunten wordt in het aansluitingscontract vastgelegd in overeenstemming met de gel- Aansluiting De aansluiting op het Elia-net: een proces in verschillende stappen Sommige spelers op de Belgische elektriciteitsmarkt (producenten en industriële grootverbruikers) kunnen een aansluiting

Nadere informatie

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12 Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit Smart Energy Solutions 04/12/12 Inhoud Netinvesteringen Netaansluitingen Gesloten distributienetten Directe lijnen Nettoegang Flexibiliteit VREG

Nadere informatie

Bevoorradingszekerheid

Bevoorradingszekerheid Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen

Nadere informatie

Mededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 11 maart 2014

Mededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 11 maart 2014 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B-1000 Brussel Gratis telefoon 1700 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be

Nadere informatie

I. De tariefbepaling voor de toegang tot het net: de principes

I. De tariefbepaling voor de toegang tot het net: de principes Toegang Toegang tot het net: objectieve, transparante en gereguleerde tarieven De diensten voor toegang tot het net die Elia levert, omvatten de terbeschikkingstelling van de netinfrastructuur, het beheer

Nadere informatie

Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest 15 september september 2007 Investeringsplan

Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest 15 september september 2007 Investeringsplan Investeringsplan 2008-2015 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 15 september 2007 15 september 2007 Investeringsplan 2008 2015 1 2 Investeringsplan 2008 2015 15 september 2007 Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Nadere informatie

I Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest I 15 September 2011

I Investeringsplan Brussels Hoofdstedelijk Gewest I 15 September 2011 1 2 15 September 2011 3 INHOUDSOPGAVE Inleiding 7 VOORWERP 9 WETTELIJK CONTEXT 9 VIER PIJLERS AAN DE BASIS VAN DE ONTWIKKELING VAN HET ELEKTRICITEITSNET: ZEKERHEID VAN BEVOORRADING, DUURZAME ONTWIKKELING,

Nadere informatie

Vlaams gewest 30 juni 2014. Investeringsplan 2014 2017

Vlaams gewest 30 juni 2014. Investeringsplan 2014 2017 Vlaams gewest 30 juni 2014 Investeringsplan 2014 2017 2 INvesteringsplan vlaams gewest 2014 2017 30 JUNI 2014 Synthese 4 INvesteringsplan vlaams gewest 2014 2017 30 JUNI 2014 STABILISATIE VAN DE MAXIMALE

Nadere informatie

(B) juni Artikel 21bis, 4, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk

(B) juni Artikel 21bis, 4, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk (B)1764 14 juni 2018 Beslissing over de vaststelling van het door Infrax West toe te wijzen bedrag aan federale bijdrage elektriciteit voor de periode 1 januari 2009 tot 31 december 2017 Artikel 21bis,

Nadere informatie

ADVIES OVER HET WIJZIGINGSBESLUIT GROENE STROOM

ADVIES OVER HET WIJZIGINGSBESLUIT GROENE STROOM ADVIES OVER HET WIJZIGINGSBESLUIT GROENE STROOM Brussel, 12 maart 2003 031203_Advies_Groene_stroom 1. INLEIDING Op 24 februari 2003 heeft de Vlaamse minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. voor het jaar 2010

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. voor het jaar 2010 REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-2011020-119) betreffende: het verslag over de kwaliteit van de dienstverlening van de Gewestelijke Transmissienetbeheerder

Nadere informatie

Inleiding 7. 1 Basisprincipes van het investeringsbeleid van Elia 13. 1.1.1 Investeringen verbonden met de herstructurering van de 36 kvnetten

Inleiding 7. 1 Basisprincipes van het investeringsbeleid van Elia 13. 1.1.1 Investeringen verbonden met de herstructurering van de 36 kvnetten 1 2 3 4 INHOUDSOPGAVE Inleiding 7 VOORWERP 9 WETTELIJKE CONTEXT 9 VIER PIJLERS AAN DE BASIS VAN DE ONTWIKKELING VAN HET ELEKTRICITEITSNET: ZEKERHEID VAN BEVOORRADING, DUURZAME ONTWIKKELING, ECONOMISCH

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20151016-212) Betreffende het voorontwerp van besluit tot wijziging van het besluit van de Regering van het

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20121005-151) betreffende: het verslag over de kwaliteit van de dienstverlening van de Gewestelijke Transmissienetbeheerder

Nadere informatie

STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING TEGEN 2030 ADDENDUM

STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING TEGEN 2030 ADDENDUM STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING TEGEN 2030 ADDENDUM Januari 2015 2 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-AVIS-20130712-174) betreffende het Verslag over de kwaliteit van de dienstverlening van de Gewestelijke Transmissienetbeheerder

Nadere informatie

We are a team of dedicated professionals, accountable for keeping the lights on, by serving our customers and the community in an efficient way

We are a team of dedicated professionals, accountable for keeping the lights on, by serving our customers and the community in an efficient way Vlaams Gewest 30 juni 2006 1 2 Investeringsplan 2006 2009 30 juni 2006 We are a team of dedicated professionals, accountable for keeping the lights on, by serving our customers and the community in an

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt

Beslissing van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Beslissing van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt van 20 november 2018 met betrekking tot de aanvraag tot toelating van de aanleg van een directe lijn BESL-2018-100 De Vlaamse Regulator

Nadere informatie

Mededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 18 april 2006

Mededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 18 april 2006 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 79 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Mededeling

Nadere informatie

Regulering van en toezicht op het distributienetbeheer

Regulering van en toezicht op het distributienetbeheer Regulering van en toezicht op het distributienetbeheer Duurzame energienetten in Vlaanderen 23/03/2010 Dirk Marginet Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Inhoudsopgave Rol decentrale

Nadere informatie

Hernieuwbare energie in Brussel

Hernieuwbare energie in Brussel Hernieuwbare in Brussel Achtergrond en vooruitzichten Hernieuwbare in Brussel: welke opportuniteiten voor de bouwbedrijven? Afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Duurzame gebouwen F. Cornille 19/10/2017

Nadere informatie

Beslissing over het voorstel van Elia System Operator nv betreffende een wijziging van de regels die de energieoverdracht organiseren

Beslissing over het voorstel van Elia System Operator nv betreffende een wijziging van de regels die de energieoverdracht organiseren (B)1807 17 september 2018 Beslissing over het voorstel van Elia System Operator nv betreffende een wijziging van de regels die de energieoverdracht organiseren Artikel 19bis, 2 van de wet van 29 april

Nadere informatie

Gedeelde Aansluitingen

Gedeelde Aansluitingen Gedeelde Aansluitingen Voorstel van aanpak Users Group WG Belgian Grid 11/03/2013 PCAL Overzicht Definitie Gedeelde Aansluiting Inventaris Criteria Definitie 2 Doelstructuren Juridische Impact Next steps

Nadere informatie

georganiseerd door Elia 16 April Inleiding

georganiseerd door Elia 16 April Inleiding Antwoord van de openbare distributienetbeheerders (DNB s) in België op de Formele openbare raadpleging betreffende de voorstellen voor een aangepast federaal technisch reglement en algemene eisen RfG,

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20140821-193) betreffende het: Verslag over de kwaliteit van de dienstverlening van de Gewestelijke Transmissienetbeheerder

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST VERSLAG (BRUGEL-RAPPORT-20130823-16) over de uitvoering van haar verplichtingen, over de evolutie van de gewestelijke elektriciteits-

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFSTEDELIJK GEWEST Advies BRUGEL-ADVIES-071019-59 betreffende de Het investeringsplan voor elektriciteit voorgesteld door de Brusselse Distributienetbeheerder

Nadere informatie

TARIEVEN 2005 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN

TARIEVEN 2005 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN TARIEVEN 2005 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN De prijscondities voor het gebruik van het net en voor de ondersteunende diensten, zoals bepaald door de beslissing van de

Nadere informatie

(A) augustus Artikel 11 van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk

(A) augustus Artikel 11 van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk (A)1661 31 augustus 2017 Advies over een ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 19 december 2002 houdende een technisch reglement voor het beheer van het transmissienet

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-495

BESLISSING (B) CDC-495 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

TARIEVEN 2005 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN

TARIEVEN 2005 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN TARIEVEN 2005 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN De prijscondities voor het gebruik van het net en voor de ondersteunende diensten, zoals bepaald door de beslissing van de

Nadere informatie

Toelichtingen bij het opstellen van een afzonderlijk Technisch Reglement Plaatselijk Vervoernet van Elektriciteit

Toelichtingen bij het opstellen van een afzonderlijk Technisch Reglement Plaatselijk Vervoernet van Elektriciteit Toelichtingen bij het opstellen van een afzonderlijk Technisch Reglement Plaatselijk Vervoernet van Elektriciteit 1. Inleiding Conform artikel 4.2.1. van het Energiedecreet is de VREG gehouden om, na consultatie

Nadere informatie

TARIEVEN VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN

TARIEVEN VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN TARIEVEN 2012-2015 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN De tarifaire condities voor het gebruik van het net en voor de ondersteunende diensten, bepaald door de beslissing van

Nadere informatie

TARIEVEN 2005 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN

TARIEVEN 2005 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN TARIEVEN 2005 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN De tarieven van toepassing door Elia System Operator vanaf 1 januari 2005 tot en met 31 maart 2005 zijn bepaald door de beslissing

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. Methodologie Deel 2. Definities Elektriciteit

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. Methodologie Deel 2. Definities Elektriciteit REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Methodologie 2020-2024 Deel 2 Definities Elektriciteit Kunstlaan 46 avenue des Arts B-1000 Bruxelles/Brussel Tel.: 02/563.02.00 Fax:

Nadere informatie

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Winteractieplan Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Komt er een energieschaarste deze winter? Dalende productiecapaciteit Problemen met nucleaire centrales Invoercapaciteit is beperkt (investeringen

Nadere informatie

Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen. Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME

Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen. Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME INHOUD Voorstelling van Synergrid en de rol van de netbeheerders Integratie van elektrische voertuigen

Nadere informatie

ADVIES DIENST REGULERING

ADVIES DIENST REGULERING DIENST REGULERING ADVIES DR-20060228-42 betreffende Het voorstel van uitbreiding van het nachttarief tot het weekend voor netgebruikers die zijn aangesloten op het laagspanningsnet vanaf 1 januari 2007

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFSTEDELIJK GEWEST Advies BRUGEL-ADVIES-080521-063 betreffende Het bekomen van de elektrische aansluitingen op bouwterreinen in het Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

NOTA (Z) CDC-1507

NOTA (Z) CDC-1507 Niet-vertrouwelijk Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT

Nadere informatie

Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 2011 I 30 juni 2008 I

Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 2011 I 30 juni 2008 I 30 juni 2008 1 2 Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 2011 I 30 juni 2008 30 juni 2008 3 4 Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 2011 I 30 juni 2008 INHOUDSOPGAVE Inleiding 9 VOORWERP 11 WETTELIJKE CONTEXT

Nadere informatie

2003-2010 Westland Energie Infrastructuur b.v. DEFINITIEF

2003-2010 Westland Energie Infrastructuur b.v. DEFINITIEF CAPACITEITSPLAN ELEKTRICITEIT 2003-2010 Westland Energie Infrastructuur b.v. DEFINITIEF Inhoudsopgave: Inleiding 3 Toelichting op het Capaciteitsplan 4 1.1 Algemeen 4 1.2 Opbouw van het net 4 1.3 Invullen

Nadere informatie

ADVIES DIENST REGULERING. Het door de distributienetbeheerder voorgestelde investeringsplan voor gas voor de periode

ADVIES DIENST REGULERING. Het door de distributienetbeheerder voorgestelde investeringsplan voor gas voor de periode DIENST REGULERING ADVIES DR-20061110-49 betreffende Het door de distributienetbeheerder voorgestelde investeringsplan voor gas voor de periode 2007-2011 gegeven in toepassing van artikel 10 van de ordonnantie

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BESLISSING (BRUGEL-BESLISSING-20190109-81) Betreffende de aanpassing van de tarieven voor de doorrekening van de kosten voor het

Nadere informatie

Toepassing van tarieven voor injectie. op het distributienet

Toepassing van tarieven voor injectie. op het distributienet Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Toepassing van tarieven voor injectie op het distributienet Natalie Cornelis - Directie Controle prijzen en rekeningen 1 STUDIES VAN DE CREG

Nadere informatie

Informatie ten dienste van de markt

Informatie ten dienste van de markt Informatie ten dienste van de markt De elektronische publicatie van balancinggegevens: informatie ten dienste van de markt Om het evenwicht in zijn regelzone te kunnen handhaven, heeft Elia een balancingmechanisme

Nadere informatie

ADVIES DR DIENST REGELGEVING

ADVIES DR DIENST REGELGEVING DIENST REGELGEVING ADVIES DR-060601-46 betreffende de aanwijzing van de vennootschap SIBELGA als distributienetbeheerder voor elektriciteit en gas, voor een periode van 20 jaar 1 juni 2006 Dienst Regulering

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Advies BRUGEL-ADVIES-20100924-96 Betreffende Het verslag over de kwaliteit van de elektriciteitsdiensten verleend door de Brusselse

Nadere informatie

VERLAGING VAN DE DISTRIBUTIETARIEVEN VOOR GAS EN ELEKTRICITEIT IN HET BRUSSELS GEWEST

VERLAGING VAN DE DISTRIBUTIETARIEVEN VOOR GAS EN ELEKTRICITEIT IN HET BRUSSELS GEWEST Persbericht VERLAGING VAN DE DISTRIBUTIETARIEVEN VOOR GAS EN ELEKTRICITEIT IN HET BRUSSELS GEWEST Brussel, 2 december 2016 - BRUGEL, de Brusselse regulator voor energie, wijzigt de oorspronkelijk voor

Nadere informatie

(Z) januari 2018

(Z) januari 2018 (Z)1721 25 januari 2018 Nota over het voorstel van Procedure voor aanleg van strategische reserve geldig voor de aanbesteding in 2018 dat door de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR ter consultatie wordt voorgelegd

Nadere informatie

2012-2015 2 I Investeringsplan Vlaams Gewest 2012 2015 I 30 juni 2012

2012-2015 2 I Investeringsplan Vlaams Gewest 2012 2015 I 30 juni 2012 2 I Investeringsplan Vlaams Gewest 2012 2015 I 30 juni 2012 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 7 1.1 VOORWERP 9 1.2 WETTELIJKE CONTEXT 9 1.3 ALGEMENE PRINCIPES VAN HET INVESTERINGSPLAN 11 1.4 STRUCTUUR VAN HET

Nadere informatie

Bijlage 3. Doorrekening van de transmissiekosten. 1 Context. Deze bijlage is opgesteld op basis van:

Bijlage 3. Doorrekening van de transmissiekosten. 1 Context. Deze bijlage is opgesteld op basis van: Bijlage 3 Doorrekening van de transmissiekosten Deze bijlage is opgesteld op basis van: de verschillende antwoorden, ontvangen door de distributienetbeheerder (DNB = SIBELGA) tijdens de uitgevoerde tariefcontroles;

Nadere informatie

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Uitdagingen voor het distributienet Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Situering Eandis in energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-988

BESLISSING (B) CDC-988 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 F: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

Mededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 8 juni 2005

Mededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 8 juni 2005 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 79 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Mededeling

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BESLISSING (BRUGEL-Beslissing-20150220-23) betreffende de aanpassing van de tarieven voor de doorrekening van de kosten voor het

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Verslag BRUGEL-RAPP-20101008-11 over het jaarrendement van de uitbating van warmtekrachtkoppelingsinstallaties voor 2009 Opgesteld

Nadere informatie

TARIEVEN 2012 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN

TARIEVEN 2012 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN TARIEVEN 2012 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR DE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN De tarifaire condities voor het gebruik van het net en voor de ondersteunende diensten, bepaald door de beslissing van de CREG

Nadere informatie

Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement

Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement Infosessie POM-ODE 05/04/11 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Vaststellingen Net uitgebouwd vanuit centrale filosofie Centrale

Nadere informatie

Mededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 11 mei 2004

Mededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 11 mei 2004 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Mededeling

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 Fotovoltaïsche systemen in het BHG Een gewestelijke beleidsvisie inzake hernieuwbare energiebronnen Youssouf BADY Kabinet

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht I. Context en doelstellingen I. Doelstellingen II. Uitdagingen III. Actief netbeheer

Nadere informatie

ADVIES AR ALGEMENE RAAD COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS. over

ADVIES AR ALGEMENE RAAD COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS. over Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. : 02/289.76.11 Fax : 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS ALGEMENE

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20120827-144) over het verslag van de netbeheerder SIBELGA over de nietdiscriminerende maatregelen ten opzichte

Nadere informatie

Afschakelplan en Stroomtekort 2014

Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Komt het tot afschakelen? Wat is het afschakelplan / Ben ik erbij betrokken? Verloop van het afschakelplan 2 13. 225 MW De afnamepiek op het net van Elia in 2013: 13.225

Nadere informatie

BESLISSING COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS

BESLISSING COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.99 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

624 (2009-2010) Nr. 1 7 juli 2010 (2009-2010) stuk ingediend op. Voorstel van decreet

624 (2009-2010) Nr. 1 7 juli 2010 (2009-2010) stuk ingediend op. Voorstel van decreet stuk ingediend op 624 (2009-2010) Nr. 1 7 juli 2010 (2009-2010) Voorstel van decreet van de heren Bart Martens en Carl Decaluwe, de dames Liesbeth Homans, Michèle Hostekint en Tinne Rombouts en de heren

Nadere informatie

Investeringsplan voor elektriciteit, voorgesteld door de Brusselse distributienetbeheerder voor de periode 2016-2020

Investeringsplan voor elektriciteit, voorgesteld door de Brusselse distributienetbeheerder voor de periode 2016-2020 REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20151127-218) betreffende het Investeringsplan voor elektriciteit, voorgesteld door de Brusselse distributienetbeheerder

Nadere informatie

Opslag van elektrische energie:

Opslag van elektrische energie: : Regelgevend kader Luc Decoster 17/02/2016 Gebruik van opslag Optimalisatie van het verbruik door de netgebruiker: Optimalisatie van het eigen verbruik In combinatie met lokale productie-installaties

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 216 Samenvatting EINDVERSIE - OKTOBER 218 1. Samenvatting van de energiebalans 216 Elk jaar stelt Leefmilieu Brussel de energiebalans van het Brussels

Nadere informatie

TARIEVEN 2004 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR ONDERSTEUNENDE DIENSTEN

TARIEVEN 2004 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR ONDERSTEUNENDE DIENSTEN TARIEVEN 2004 VOOR HET GEBRUIK VAN HET NET EN VOOR ONDERSTEUNENDE DIENSTEN De tariefperiodes voor de toepassing van de tarieven zijn : «Peak», «Offpeak», «Weekend», zoals hierna bepaald. Winter maanden

Nadere informatie

Decentrale energieopwekking en slimme netten vanuit het perspectief van de regulator

Decentrale energieopwekking en slimme netten vanuit het perspectief van de regulator Decentrale energieopwekking en slimme netten vanuit het perspectief van de regulator Energie in de Noorderkempen 29/05/2010 Thierry Van Craenenbroeck Directeur netbeheer Vlaamse Reguleringsinstantie voor

Nadere informatie

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst Welkom 1 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Decentrale producenten elektriciteit Centrale producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders

Nadere informatie

A. Inleiding. De Hoge Raad had zijn advies uitgebracht op 7 september 2017.

A. Inleiding. De Hoge Raad had zijn advies uitgebracht op 7 september 2017. Advies van 20 december 2017 over het ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 12 november 2012 met betrekking tot de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 21 januari 2003 (28.01) (OR. en) 15528/02 ADD 1. Interinstitutioneel dossier: 2001/0077 (COD) ENER 315 CODEC 1640

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 21 januari 2003 (28.01) (OR. en) 15528/02 ADD 1. Interinstitutioneel dossier: 2001/0077 (COD) ENER 315 CODEC 1640 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 21 januari 2003 (28.01) (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2001/0077 (COD) 15528/02 ADD 1 ENER 315 CODEC 1640 ONTWERP-MOTIVERING VAN DE RAAD Betreft: Gemeenschappelijk

Nadere informatie

Capaciteitsplan ENET

Capaciteitsplan ENET Capaciteitsplan ENET Eindhoven, januari 2001 Inhoud: 1. Doelstelling van het plan 2. Omschrijving van het net 3. Wijzigingen in het net 4. Prognose van de capaciteitsbehoefte 5. Transportscenario( s) 6.

Nadere informatie

ADVIES (A) CDC-247

ADVIES (A) CDC-247 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS ADVIES

Nadere informatie