Je kan de tijger uit de wildernis halen, maar je kan de wildernis niet uit de tijger halen.

Transcriptie

1 jeugdboekenweek 2016 lestips PAG 1 Je kan de tijger uit de wildernis halen, maar je kan de wildernis niet uit de tijger halen. Kader Jeugdboekenweek 2016 lestip 2 Titel Auteur Uitgeverij Meneer Tijger wordt wild Peter Brown Gottmer Jaar van uitgave 2014 Aantal pagina s 48 Leeftijd vanaf 6 jaar Korte samenvatting van het boek In de stad loopt alles zijn gewone gangetje. Iedereen vindt dat goed, precies zoals het moet. Behalve Meneer Tijger. Meneer Tijger wil lol maken. Dan krijgt hij een wild idee. Maar past zo n wild idee wel in de stad? Dit boek sluit aan bij jeugdboekenweek Dit boek is echt puur lees- en voorleesgenot. Het thema stad vs. natuur en orde vs. chaos of saai vs. spannend komt hier heel mooi aan bod, zowel in de verhaallijn als in de illustraties. Het is humoristisch en visueel zeer aantrekkelijk. Wil je graag muzisch aan het werk tijdens Jeugdboekenweek, kies dan voor dit boek. Voor het lezen Activiteit 1 Deftig en beleefd Hou een inlevingsmoment met de kinderen. Vertel hen dat je een uitnodiging hebt gekregen om te verhuizen naar een nieuwe stad, genaamd Deftig-em. In die uitnodiging staat dat daar alleen maar mensen wonen die zich deftig en beleefd kunnen gedragen. Vraag aan de kinderen wat dat volgens hen betekent. Hebben zij al situaties meegemaakt waarin ze deftig en beleefd moesten zijn? Vonden ze dat moeilijk? Hoe ben je deftig en beleefd, hoe gedraag je je dan? Wat mag je dan zeker niet doen? Heeft deftig zijn enkel met gedrag te maken? Is het nodig om af en toe eens deftig of netjes te zijn? Wanneer kan je eens niet netjes zijn? Kan je ook beleefd zijn zonder deftig te zijn? Misschien zie je het toch niet zitten om naar Deftig-em te verhuizen, want altijd maar deftig zijn, lijkt jou vermoeiend of saai of moeilijk. En je bent niet de enige. Meneer Tijger vond dat ook heel moeilijk. Toon de cover van het boek. Vinden de kinderen dat meneer Tijger er deftig uit ziet? Wat zou er gebeuren met Meneer Tijger nu ze de titel van het boek kennen? Sociale vaardigheden domein gespreksconventies 2 Wereldoriëntatie Mens en maatschappij 1 Mens Ik en de anderen: in groep 1.7

2 jeugdboekenweek 2016 lestips PAG 2 Eventueel een nepuitnodiging om te tonen in de klas Tijdens het lezen Activiteit 1 Een tijger met strepen en streken Lees het boek op voorhand door. Besteed zelf aandacht aan volgende punten doorheen het hele verhaal: het contrast in kleur tussen de stad en de wildernis, de gezichtsuitdrukking van meneer Tijger en de reacties van de andere dieren op het gedrag van meneer Tijger. Bekijk ook zelf even het filmpje over de manier van werken van Peter Brown ; je vindt het ook op zijn site. Tijdens het voorlezen kan je de aandacht van de kinderen even vestigen op deze punten. Doe dit op een manier die jou ligt: met handgebaren, door vragen te stellen, door een opmerking te maken, door stemgebruik, Zorg dat iedereen comfortabel zit en de prenten uit het boek goed kan zien. Het is immers belangrijk dat de kinderen ook naar details kunnen kijken, zoals gelaatsuitdrukkingen. Laat de kinderen op het einde van het boek spontaan reageren. Toon eventueel nog eens de illustraties die passen bij hun reacties. Hou nu een tweede lezing. Vertel het verhaal nog eens maar nu met je eigen woorden. Je geeft hierdoor meteen kinderen met een zwakkere taalkennis de kans om weer helemaal mee te zijn. Tijdens deze tweede lezing pauzeer je bij volgende stukken en stelt de bijhorende vragen: Kindertjes, pas op, we gedragen ons hier niet als wilde dieren. (Dit boek heeft geen paginanummers.) Vindt meneer Tijger het fijn om netjes te zijn? Hoe kan je dat zien? Kijk eens goed naar de kleuren van de illustratie. Valt er je iets op? Vind je het gek dat de mama aan haar kindertjes zegt dat ze zich moeten gedragen? En toen ging meneer Tijger een stapje te ver. Draai na deze zin de volgende bladzijde om. Op deze pagina staat meneer Tijger zonder kostuum afgebeeld. Zouden de andere dieren dit erg vinden? Vindt meneer Tijger het erg dat hij zijn kleren kwijt is? En dus besloot meneer Tijger om terug te keren Zou hij welkom zijn? Kijk eens goed naar de prent. Gaat meneer Tijger wel gelukkig zijn als hij terug naar dezelfde nette stad gaat? Nederlands 5 Strategieën Differentiatiemogelijkheid Dit is een ideaal voorleesboek. Je kan ook werken met duo-lezen, maar doe dit pas wanneer het boek gekend is. Tijdens duo-lezen kan je immers geen aandacht besteden aan sommige aspecten in het boek. Kinderen vinden het fijn om een boek nog een keer opnieuw te lezen op hun ritme met de nodige tijd om individueel de illustraties te kunnen bekijken.

3 jeugdboekenweek 2016 lestips PAG 3 Na het lezen Activiteit 1 Ik voel mij een beetje veel De kinderen staan verspreid in de ruimte. Zij zijn meneer Tijger. Meneer Tijger probeert in het begin zijn wild zijn te onderdrukken. Maar tijdens het verhaal barst het er helemaal uit. Leg uit dat de kinderen nu hetzelfde gaan doen. Je zegt luidop een emotie. Daarna tel je langzaam van 0 tot 10. De kinderen vergroten deze emotie uit naarmate jij omhoog telt. Bij 0 is de emotie dus nauwelijks zichtbaar, bij 10 is hij extreem uitvergroot. Daarna tel je terug zodat de emotie bij 0 gekomen weer nauwelijks zichtbaar is. Zo is er weer rust die het mogelijk maakt om een andere emotie aan te bieden. Doordat iedereen dit tegelijkertijd doet, zullen kinderen minder podiumvrees vertonen. Muzische vorming 3 Drama 3.5 Muzische vorming 4 Beweging 4.1 Activiteit 2 Meneer Tijger komt op de thee Toon de illustratie onder de zin Meneer Tijger was het beu om altijd maar netjes te zijn. Hierop zie je meneer Tijger op theevisite. Zet de stoelen in een grote kring. 1 kind gaat naar buiten. Dit is de gastvrouw of heer. Ondertussen duid jij 3 kinderen aan. Deze 3 kinderen zijn de tijgers. De gastvrouw komt terug binnen en doet alsof ze iedereen thee inschenkt. Alle kinderen drinken netjes van hun thee. Maar als de gastvrouw niet kijkt, mogen de tijgers even wild worden. Het is de bedoeling dat de gastvrouw de tijgers betrapt op hun wild gedrag en hen de wildernis in stuurt. Als de gastvrouw een tijger terug de wildernis in stuurt, kan een andere leerling diens plaats invullen. Muzische vorming 3 Drama 3.5 stoelen in een kring

4 jeugdboekenweek 2016 lestips PAG 4 Activiteit 3 Ik wandel op straten en tussen bomen Deel je kinderen op in 2 groepen. Eén groep voert de activiteit uit terwijl de andere groep toekijkt. Daarna wordt er gewisseld. De kinderen staan verspreid in de ruimte. Ze mogen elkaar niet aanraken en ze mogen geen geluid maken. Je zet een deftig muziekje op. Je laat de kinderen eerst luisteren naar de muziek. Daarna vraag je hen om deftig te bewegen. Ze zijn meneer Tijger in de stad. Vraag hen om tijdens het rondwandelen te focussen op verschillende lichaamsdelen. Hoe bewegen hun voeten zich? Wat doen hun armen? Hoe houden ze hun hoofd? Stop de muziek en hou een korte bespreking van wat ze gezien hebben: konden ze de deftige tijger goed zien? Waardoor? Waren er kinderen die superdeftig waren en hoe kwam het? Wissel van groep. Herhaal daarna deze oefening maar op een wilder muziekje. Nu zijn ze meneer Tijger in de wildernis. Hou ook hierna meteen een korte bespreking: was iedereen een wilde tijger? Waren er wildere tijgers dan de anderen en hoe kwam dat? Misschien was iedereen wel wild, maar bleven ze ook tijgers? Hoe zag je dat? Je kan nu andere muziek laten horen die nog andere gevoelens oproept. Laat hen bewegen volgens hun gevoel. Als afsluiting grijp je terug naar het boek. Bij welke muziek zal Meneer Tijger zich het beste gevoeld hebben? Waarom denken de kinderen dat? Bekijk samen nog eens de prenten. Kan je ook zien dat hij zich bij bepaald gedrag beter voelt? Muzische vorming 4 Beweging 4.1 het boek zelf verschillende soorten muziek om verschillende gevoelens op te roepen. Zo kan je Eye of the tiger gebruiken voor de wildere muziek en Ballade pour Adeline voor de deftige muziek. Activiteit 4 Wij worden Peter Brown Deze activiteit duurt langer dan 50 minuten. Voorzie hier een knutselnamiddag voor. Peter Brown is de schrijver en illustrator van het boek. Bekijk zelf, indien je dit nog niet gedaan hebt, voor deze les het filmpje over de werkwijze van Peter Brown. Je kan ervoor kiezen om dit samen met de kinderen te bekijken. Jij vertelt als leerkracht wat er gebeurt in het filmpje. Het begrijpen van zijn illustraties is essentieel voor de opdracht. In de stad is alles verticaal: de huizenblokken, de ramen, de schoorstenen, In de wildernis werkt Peter met organische vormen, met weerkerende organische patronen. Meneer Tijger valt telkens enorm op door zijn houding (horizontaal wanneer alles

5 jeugdboekenweek 2016 lestips PAG 5 verticaal is) en door zijn kleur (oranje wanneer alles groen is). Dit is noodzakelijke informatie voor je met de kinderen aan de slag gaat. De kinderen gaan nu zelf aan de slag als illustrator. Laat hen op een groot A3-papier met pandakrijt meneer Tijger tekenen. Je kan eventueel boeken meebrengen waarin tijgers staan: fotoboeken, natuurboeken, prentenboeken met tijgers in. Laat de kinderen goed kijken hoe ze een tijger KUNNEN tekenen. Hierna geef je de opdracht: ze tekenen HUN tijger! Daarna knippen ze hun tijger uit en schrijven hun naam op de achterkant. Vervolgens maak je met de kinderen stempels. Je kan ervoor opteren om stempels te maken met de helft van de klas, terwijl de andere helft de tijgers tekent. Je kan ook hulp inroepen van ouders. Stempels kan je eenvoudig maken met knutselrubber en houtblokjes maar als jij liever op een andere manier werkt, kan dat natuurlijk ook. Kies voor allerlei soorten papier (lichte kartonsoorten, gekleurd papier, behangpapier). Dit is makkelijk materiaal voor jonge kinderen om te hanteren. De kinderen moeten nu 2 eenvoudige vormpjes maken. Een vormpje moet stads zijn en de andere iets uit de wildernis. Laat hen nog eens goed kijken naar de illustraties in het boek. Toon hen de verborgen patronen die Peter Brown gebruikt. Je kan eventueel de papier découpés van Henri Matisse erbij halen om hen voorbeelden te tonen van grillige natuurvormen. Het stadse gedeelte bestaat dan weer uit rechte stroken, rechthoeken en blokken. Hou het verticale in het oog. In het tweede deel van deze activiteit, als alle tijgers en stempels klaar zijn, krijgen alle kinderen een nieuw A3-blad. Op de linkerhelft gaan ze de stad stempelen, op de rechterhelft komt de wildernis. Bespreek met de kinderen welke kleuren ze op welke helft mogen gebruiken. Blijf binnen het kleurenpalet van Peter Brown. Leg hen uit hoe ze verf kunnen mengen om lichtere en donkere tinten uit te komen. Motiveer hen om zoveel mogelijk stempels onderling uit te wisselen. Als de achtergronden droog zijn, wordt hun tijger in het midden geplakt. Hij zal er direct uitspringen door zijn horizontale houding en zijn felle kleur. Vergeet niet om de eindresultaten samen te beschouwen en eventueel te bespreken. Muzische vorming 1 Beeld Differentiatiemogelijkheid Ga groter! Werk in kleine groepjes, of als je reusachtig wil werken, met de hele klas. De ene helft van de klas maakt het strakke stedelijke deel en de andere helft het organische wildernisdeel. materiaal om zelf stempels mee te maken verschillende kleuren verf: wit, zwart, oranje, groen en geel 2 grote A3-tekenpapieren per kind pandakrijt of wasco s lijmstift per kind eventueel een aantal werken van Henri Matisse eventueel dit filmpje van Henri Matisse:

6 jeugdboekenweek 2016 lestips PAG 6 Info Wat suggesties voor andere boeken met tijgers: Kietel nooit een tijger, Pamela Butchart, Marc Boutavant, Imme Dros (Querido, 2015) O, wat mooi is Panama!, Janosch, M. van Marwijk Kooy (Lemniscaat, 2001) Winnie de Poeh, de complete verzameling verhalen en gedichten, A.A. Milne, E.H. Shepard (Van Goor, 2014) Wist je dat? Tijgers, Alain M. Bergeron, Michel Quintin, Sampar, Cees Rutgers (Zwijsen, 2013) Extra Voor de snelle werkers kan je gebruik maken van het activiteitenpakket dat de uitgeverij zelf aanbiedt. Je vindt dit op Het pakket bevat onder andere een memoryspel en een masker.