Onderzoeksmethoden: Statistiek 1: Beschrijvende statistiek. Output gegevens. Kansrekening en statistiek in de informatica
|
|
- Henriette Verbeke
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Onderzoeksmethoden: Statistiek 1: Beschrijvende statistiek Peter de Waal (gebaseerd op slides Marjan van den Akker, Peter de Waal) Departement Informatica Beta-faculteit, Universiteit Utrecht Joepie, ons computerprogramma levert output... Joepie, we hebben gegevens uit onze enquete... Q: Wat doen we hiermee? Lecture 1: 1 / 49 Lecture 1: 2 / 49 Output gegevens Kansrekening en statistiek in de informatica 1 Valideren 2 Ordenen: 1 Tabellen 2 Grafieken 3 Statistieken 3 Mogelijke conclusie definieren: 1 Relaties en verschillen 2 Gebaseerd op je onderzoeksvraag, maar eventueel andere interessante fenomenen. 4 Hypotheses toetsen en analyseren mbv. Statistiek. Randomized algorithms Data-mining Bayesiaanse netwerken voor medische diagnose Planning met verstoringen Modellen voor bewegende karakters in spellen Testen computer-games Lecture 1: 3 / 49 Lecture 1: 4 / 49
2 Materiaal Wat is statistiek? Nel Verhoeven. Statistiek in stappen. Boom Lemma Uitgevers, ISBN Gedeeltelijk gebaseerd op slides van Wetenschappelijke Onderzoeksmethoden (INKU Bachelor) Leer en methode om door middel van cijfers inzicht te krijgen in massale verschijnselen,.. (van Dale) De wetenschap, de methodiek en de techniek van het verzamelen, bewerken, interpreteren en presenteren van gegevens. (Wikipedia) Lecture 1: 5 / 49 Lecture 1: 6 / 49 Kansrekening en Statistiek Vandaag: Beschrijvende statistiek Kansrekening: Theoretische basis: Hoofdstuk 4 Statistiek: Theoretische basis: Hoofdstuk 4 Beschrijvende statistiek: Hoofdstuk There are three kinds of lies: lies, damn lies, and statistics (Mark Twain) Toetsende statistiek: Hoofdstuk 5, 6, + 9 Lecture 1: 7 / 49 Lecture 1: 8 / 49
3 Enquetes Onderzoek Bron: nos.nl Lecture 1: 9 / 49 Onderzoek Lecture 1: 10 / 49 Lecture 1: 12 / 49 Definities Bron: De Pers, Lecture 1: 11 / 49
4 Vertekenende plaatsje Statistiek kan veel... Maar wees nauwkeurig! Manieren om fouten te maken: Garbage data Slechte steekproef Wisselende of onduidelijke definities Vertekenende plaatjes Verkeerde gevolgtrekkingen... Bron: UU Jaarbeeld 2012 Lecture 1: 13 / 49 Lecture 1: 14 / 49 Definities: Populatie en steekproef DATA VERVALSEN IS FRAUDE Populatie: verzameling van alle personen, objecten of gebeurtenissen waar een vraagstelling of onderzoek betrekking op heeft Steekproef: selectie van elementen uit de populatie Variabele: te meten/bepalen karakteristiek van persoon, object... Vraag: Hoe vaak gaan Utrechtse informatica-studenten uit? Variabele: aantal uitgaansavonden per maand Populatie: alle studenten ingeschreven voor de opleiding Informatica Utrecht. Steekproef: Remco, Maxime, Jelle, Jeanine, Timo, Falco, Bram, Jona, Rutger Lecture 1: 15 / 49 Lecture 1: 16 / 49
5 Definities: meetniveaus van variabelen Meetniveau: nominaal Nominaal meetniveau: Nominaal Ordinaal Interval Indeling in categorieen Indeling: Uitsluitend (mutually exclusive) Voorbeeld: Uitputtend (exhaustive) Ratio of Informatica of Gametechnologie Lecture 1: 17 / 49 Lecture 1: 18 / 49 Meetniveau: ordinaal Ordinaal meetniveau: Indeling in rangorde Voorbeeld: hoogste niveau van genoten vervolgopleiding: Meetniveau: interval Interval meetniveau: Rangorde, maar zegt ook iets over grootte van het verschil, afstand (geen natuurlijk nulpunt) Voorbeeld: Temperatuur in Celsius 1 Middelbare school 2 HBO 3 Universiteit Lecture 1: 19 / 49 Lecture 1: 20 / 49
6 Meetniveau: ratio Welke schaal? Ratio meetniveau rangorde, zegt iets over afstand en over verhouding, Gevolg: Natuurlijk nulpunt, geen negatieve waarden. Likert schaal: Op een bewering wordt gereageerd in termen van eens / oneens Voorbeeld Lichaamslengte Gewicht Looptijd algoritme Lecture 1: 21 / 49 Lecture 1: 22 / 49 Traveling Salesman probleem Descriptieve maten uit steekproef Achtergrond voor pizza-koeriers. Gegeven zijn N steden en hun onderlinge afstanden. Vind de kortste route waarbij je elke stad precies n keer bezoekt. Variabelen: Looptijd algoritme Lengte route Vraag: Welke schaal? Nulpunt? Steekproef één variabele: X 1, X 2, X 3,..., X N Verhoudingsmaten Centrummaten Spreidingsmaten Steekproef twee variabelen: X 1, X 2, X 3,..., X N en Y 1, Y 2, Y 3,..., Y N Relatiematen Lecture 1: 23 / 49 Lecture 1: 24 / 49
7 Verhoudingsmaten Frequentietabel Absolute frequenties: 7 (van de 12) Relatieve frequenties: 3 op de 100 3% 0.03 Frequentie Percentage Cumul. perc totaal Lecture 1: 25 / 49 Lecture 1: 26 / 49 Frequentieverdelingen: bar chart Frequentieverdelingen: histogram 10 tot 20 groepen met even groot domein. Lecture 1: 27 / 49 Lecture 1: 28 / 49
8 Scoreverdelingen: percentiel(score) Frequentietabel De score van het n e percentiel (P n ) is de score waarbij tenminste n% in de verdeling lager of gelijk scoort, en tenminste 100-n% hoger of gelijk. Bijvoorbeeld P 90 = 189 kan betekenen dat 90% van alle Nederlanders een lengte 189 cm heeft. Het meest gebruikte percentiel is de mediaan P 50 : 50% van de observaties liggen links van de mediaan. Soms wordt ook nog gebruikt: P25 (heet ook eerste kwartiel), P75 (heet ook derde kwartiel). Pas op bij frequenties groter dan 1. Wat is de mediaan? 7 Wat is P 25? 6 Frequentie Percentage Cumul. perc totaal Lecture 1: 29 / 49 Lecture 1: 30 / 49 Centrummaten: modus Centrummaten: mediaan Modus ( Eng: Mode ): de waarde in de distributie die het meest voorkomt; de categorie met de hoogste frequentie Ook mogelijk: Bimodaal (kameelverdeling) Multimodaal Het punt dat de waarnemingen door midden deelt, of De waarde die, in de ordening van laag naar hoog, hoort bij de middelste, of Het punt waarbij tenminste 50% lager of gelijk scoort, en tenminste 50% hoger of gelijk scoort. Voorbeeld A: 1, 2, 3, 5, 6 Voorbeeld B: 1, 2, 3, 5, 6, 7 Sorteer van klein naar groot: Bij oneven aantal getallen: kies middelste Bij even aantal getallen: kies gemiddelde van middelste 2 (Excel) Of kies het hele interval ([3,5]) in Voorbeeld B als mediaan. Lecture 1: 31 / 49 Lecture 1: 32 / 49
9 Centrummaten: gemiddelde Test Indicatie van het evenwichtspunt van de meetwaarden. De som van alle waarden, gedeeld door het aantal waarden Populatie: N i=1 µ = X i N Steekproef: n i=1 X = X i n Student Gevulde koeken Jesse 2 Jasper 4 Jordy 4 Jorrit 3 Jarno 2 Gemiddelde X = 3 Als X i heeft frequentie f i, dan fi X i X = n Q: Op welk meetniveau kunnen de centrummaten toegepast worden? Mediaan Modus Gemiddelde Nominaal? (Modus) Ordinaal? (Modus, mediaan) Interval? (Modus, mediaan, gemiddelde) Ratio? (Modus, mediaan, gemiddelde) Q: Welke centrummaat is gevoelig voor outliers (uitbijters)? Lecture 1: 33 / 49 Lecture 1: 34 / 49 Voorbeelden Spreidingsmaten Voorbeeld A: Gemiddelde =? 5 Mediaan =? 5 Voorbeeld B: Bereik Variantie Standaarddeviatie Gemiddelde =? 6 Mediaan =? 5 Lecture 1: 35 / 49 Lecture 1: 36 / 49
10 Spreidingsmaat: bereik of range Spreidingsmaten: Populatievariantie Hoogste waarde minus laagste waarde in een distributie Zegt niets over hoe het aantal scores verdeeld is binnen dat bereik. Gemiddelde kwadratische afwijking van het gemiddelde N σ 2 i=1 = (X i µ) 2 N Standaarddeviatie N i=1 σ = (X i µ) 2 N Student Gevulde koeken Jesse 2 Jasper 4 Jordy 4 Jorrit 3 Jarno 2 Lecture 1: 37 / 49 Lecture 1: 38 / 49 Spreidingsmaten: Steekproefvariantie Spreidingsmaten: Interquartile range Schatting voor populatievariantie σ 2 Gemiddelde kwadratische afwijking van het gemiddelde n s 2 i=1 = (X i X) 2 n 1 Standaarddeviatie n i=1 s = (X i X) 2 n 1 Vrijheidsgraden df = n 1 Student Gevulde koeken Jesse 2 Jasper 4 Jordy 4 Jorrit 3 Jarno 2 s 2 = (2 3) 2 +(4 3) 2 +(4 3) 2 +(3 3) 2 +(2 3) 2 4 = = 4 4 = 1 Herinnering: P 25 = eerste kwartiel (Eng: quartile) P 75 = derde kwartiel IQR = Interquartile range = P 75 P 25. Lecture 1: 39 / 49 Lecture 1: 40 / 49
11 Relaties tussen twee of meer variabelen Voor twee nominale variabelen: Kruistabel:Tweedimensionaal frequentiediagram. Voorbeeld Relatiematen Twee variabelen: X en Y, met Gemiddelden: X en Y Standaarddeviaties: sx en s Y Covariantie: cov(x, y) = (Xi X)(Y i Y) n 1 Correlatie: r = cov(x, y) s x s y, ( 1 r 1 Lecture 1: 41 / 49 Lecture 1: 42 / 49 Correlatie: voorbeeld Correlatiematrix uit Excel Student Blikjes Gevulde Regels Cola koeken Code Jesse Jasper Jordy Jorrit Jarno Cola vs code Koeken vs code Regels code Cola vs code Blikjes cola Regels code Koeken vs code Gevulde koeken Regels code Blikjes cola Regels code Gevulde koeken r dicht bij 1 of -1: lineair verband r Cola Koeken Code Cola 1 Koeken Code Lecture 1: 43 / 49 Lecture 1: 44 / 49
12 Verband correlatie Correlatie Causaliteit Redbull vs code Regels code Blikjes redbull Kwadratisch verband. Correlatie r = 0. Lecture 1: 45 / 49 Lecture 1: 46 / 49 Correlatie Causaliteit (2) Correlatie Causaliteit (2) Figure 2: The relationship between broadband speed and household income 10 Broadband speed (Mbps) South Africa Mexico Brazil China (urban) Germany France Italy Spain Japan UK Sweden US India ,000 40,000 60,000 Annual household income (USD PPP) Lecture 1: 47 / 49 Lecture 1: 48 / 49
13 Samenvatting Variabelen Meetniveaus Beschrijvende statistiek Volgende keer: Theoretische kansverdelingen Z-scores Normale verdeling Steekproefverdeling Centrale limietstelling Lecture 1: 49 / 49
Onderzoeksmethoden: Statistiek 1
0 123458898391081904749010998490849 074907079`794793784908`094389983.. Onderzoeksmethoden: Statistiek 1 Joepie, ons computerprogramma levert output Wat doen we hiermee? Marjan van den Akker 1 2 Output
Nadere informatieDe Collegereeks Statistiek. statistiek. Statistiek in het dagelijkse nieuws. Statistiek Hoorcollege 1. Descriptieve statistiek ttitik
9/8/009 De Collegereeks Statistiek Statistiek Hoorcollege 1 Descriptieve statistiek ttitik Informatiekunde Universiteit Utrecht Dr. H. Prüst (37): Descriptieve statistiek (H 1,,3) (HP) 3(38): Score & Kans
Nadere informatieVandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 3. Recap 2. Recap 1. Recap Centrale limietstelling T-verdeling Toetsen van hypotheses
Vandaag Onderzoeksmethoden: Statistiek 3 Peter de Waal (gebaseerd op slides Peter de Waal, Marjan van den Akker) Departement Informatica Beta-faculteit, Universiteit Utrecht Recap Centrale limietstelling
Nadere informatie5.0 Voorkennis. Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram:
5.0 Voorkennis Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram: De lengte van de staven komt overeen met de hoeveelheid; De staven staan meestal los van
Nadere informatieCollege 4 Inspecteren van Data: Verdelingen
College Inspecteren van Data: Verdelingen Inleiding M&T 01 013 Hemmo Smit Overzicht van deze cursus 1. Grondprincipes van de wetenschap. Observeren en meten 3. Interne consistentie; Beschrijvend onderzoek.
Nadere informatieCollege Week 4 Inspecteren van Data: Verdelingen
College Week 4 Inspecteren van Data: Verdelingen Inleiding in de Methoden & Technieken 2013 2014 Hemmo Smit Dus volgende week Geen college en werkgroepen Maar Oefententamen on-line (BB) Data invoeren voor
Nadere informatieData analyse Inleiding statistiek
Data analyse Inleiding statistiek 1 Doel Beheersen van elementaire statistische technieken Toepassen van deze technieken op aardwetenschappelijke data 2 1 Leerstof Boek: : Introductory Statistics, door
Nadere informatie5.0 Voorkennis. Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram:
5.0 Voorkennis Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram: De lengte van de staven komt overeen met de hoeveelheid; De staven staan meestal los van
Nadere informatieHoofdstuk 3 : Numerieke beschrijving van data. Marnix Van Daele. Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent
Hoofdstuk 3 : Numerieke beschrijving van data Marnix Van Daele MarnixVanDaele@UGentbe Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent Numerieke beschrijving van data p 1/31 Beschrijvende
Nadere informatieSPSS Introductiecursus. Sanne Hoeks Mattie Lenzen
SPSS Introductiecursus Sanne Hoeks Mattie Lenzen Statistiek, waarom? Doel van het onderzoek om nieuwe feiten van de werkelijkheid vast te stellen door middel van systematisch onderzoek en empirische verzamelen
Nadere informatieVandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 2. Basisbegrippen. Theoretische kansverdelingen
Vandaag Onderzoeksmethoden: Statistiek 2 Peter de Waal (gebaseerd op slides Peter de Waal, Marjan van den Akker) Departement Informatica Beta-faculteit, Universiteit Utrecht Theoretische kansverdelingen
Nadere informatieOnderzoeksmethodiek LE: 2
Onderzoeksmethodiek LE: 2 3 Parameters en grootheden 3.1 Parameters Wat is een parameter? Een karakteristieke grootheid van een populatie Gem. gewicht van een 34-jarige man 3.2 Steekproefgrootheden Wat
Nadere informatieStatistiek I Samenvatting. Prof. dr. Carette
Statistiek I Samenvatting Prof. dr. Carette Opleiding: bachelor of science in de Handelswetenschappen Academiejaar 2016 2017 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Statistiek, gegevens en statistisch denken... 3 De
Nadere informatieOnderzoek. B-cluster BBB-OND2B.2
Onderzoek B-cluster BBB-OND2B.2 Succes met leren Leuk dat je onze bundels hebt gedownload. Met deze bundels hopen we dat het leren een stuk makkelijker wordt. We proberen de beste samenvattingen voor jou
Nadere informatieStatistiek in de alfa en gamma studies. Aansluiting wiskunde VWO-WO 16 april 2018
Statistiek in de alfa en gamma studies Aansluiting wiskunde VWO-WO 16 april 2018 Wie ben ik? Marieke Westeneng Docent bij afdeling Methoden en Statistiek Faculteit Sociale Wetenschappen Universiteit Utrecht
Nadere informatieStatistiek voor A.I. College 1. Dinsdag 11 September 2012
Statistiek voor A.I. College 1 Dinsdag 11 September 2012 1 / 39 Literatuur Website: http://phil.uu.nl/statistiek/ Applied Statistics for the Behavioral Sciences - 5th edition, Dennis E. Hinkle, William
Nadere informatieHAVO 4 wiskunde A. Een checklist is een opsomming van de dingen die je moet kennen en kunnen. checklist SE1 wiskunde A.pdf
HAVO 4 wiskunde A Een checklist is een opsomming van de dingen die je moet kennen en kunnen. checklist SE1 wiskunde A.pdf 1. rekenregels en verhoudingen Ik kan breuken vermenigvuldigen en delen. Ik ken
Nadere informatieOefenvragen bij Statistics for Business and Economics van Newbold
Oefenvragen bij Statistics for Business and Economics van Newbold Hoofdstuk 1 1. Wat is het verschil tussen populatie en sample? De populatie is de complete set van items waar de onderzoeker in geïnteresseerd
Nadere informatieECTS-fiche. 1. Identificatie
ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is om een uitgebreid overzicht te krijgen van de invulling en opbouw van de module. Er bestaat slechts één ECTS-fiche voor elke module. 1. Identificatie Opleiding Graduaat
Nadere informatieFormules Excel Bedrijfsstatistiek
Formules Excel Bedrijfsstatistiek Hoofdstuk 2 Data en hun voorstelling AANTAL.ALS vb: AANTAL.ALS(A1 :B6,H1) Telt hoeveel keer (frequentie) de waarde die in H1 zit in A1:B6 voorkomt. Vooral bedoeld voor
Nadere informatieHoofdstuk 2 : Grafische beschrijving van data. Marnix Van Daele. Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent
Hoofdstuk 2 : Grafische beschrijving van data Marnix Van Daele Marnix.VanDaele@UGent.be Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent Grafische beschrijving van data p. 1/35 Soorten meetwaarden
Nadere informatieTIP 10: ANALYSE VAN DE CIJFERS
TOETSTIP 10 oktober 2011 Bepaling wat en waarom je wilt meten Toetsopzet Materiaal Betrouw- baarheid Beoordeling Interpretatie resultaten TIP 10: ANALYSE VAN DE CIJFERS Wie les geeft, botst automatisch
Nadere informatieVandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 4. Recap: Hypothese toetsen. Recap: One-sample t-toets
Vandaag Onderzoeksmethoden: Statistiek 4 Peter de Waal (gebaseerd op slides Peter de Waal, Marjan van den Akker) Departement Informatica Beta-faculteit, Universiteit Utrecht Recap: Hypothese toetsen t-toets
Nadere informatieDEEL II DOEN! - Praktische opdracht statistiek WA- 4HAVO
DEEL II DOEN! - Praktische opdracht statistiek WA- 4HAVO Leerlingmateriaal 1. Doel van de praktische opdracht Het doel van deze praktische opdracht is om de theorie uit je boek te verbinden met de data
Nadere informatieHoeveel vertrouwen heb ik in mijn onderzoek en conclusie? Les 1
Hoeveel vertrouwen heb ik in mijn onderzoek en conclusie? Les 1 1 Onderwerpen van de lessenserie: De Normale Verdeling Nul- en Alternatieve-hypothese ( - en -fout) Steekproeven Statistisch toetsen Grafisch
Nadere informatieInleiding Applicatie Software - Statgraphics. Beschrijvende Statistiek
Inleiding Applicatie Software - Statgraphics Beschrijvende Statistiek OPDRACHT OVER BESCHRIJVENDE STATISTIEK Beleggen Door een erfenis heeft een vriend van u onverwacht de beschikking over een klein kapitaaltje
Nadere informatieHavo A deel 1 H2 Statistiek - Samenvatting
Havo A deel 1 H2 Statistiek - Samenvatting Begrip 1. Staafdiagram Schetsje: zo ziet het er uit 2. Lijndiagram = polygoon 3. Cirkeldiagram = sectordidagram 4. Beeldiagram = pictogram 5. Stapeldiagram 6.
Nadere informatieStatistiek: Herhaling en aanvulling
Statistiek: Herhaling en aanvulling 11 mei 2009 1 Algemeen Statistiek is de wetenschap die beschrijft hoe we gegevens kunnen verzamelen, verwerken en analyseren om een beter inzicht te krijgen in de aard,
Nadere informatieStatistiek 2 deel A 30 minuten over statistisch toetsen
Statistiek 2 deel A 30 minuten over statistisch toetsen R.J. Baars, MSc Kruytgebouw N710 r.j.baars@uu.nl februari 2014 Opbouw van statistiek Statistiek 1 (periode 2: vandaag) Dit college + zelfstudie +
Nadere informatieStatistische variabelen. formuleblad
Statistische variabelen formuleblad 0. voorkennis Soorten variabelen Discreet of continu Bij kwantitatieve gegevens gaat het om meetbare gegeven, zoals temperatuur, snelheid of gewicht. Bij een discrete
Nadere informatieInhoud. Inleiding 15. Deel I Beschrijvende statistiek 17
Inhoud Inleiding 15 Deel I Beschrijvende statistiek 17 1 Tabellen, grafieken en kengetallen 19 1.1 Case Game 16 20 1.2 Populatie en steekproef 22 1.3 Meetniveaus 23 1.4 De frequentieverdeling 25 1.5 Grafieken
Nadere informatieA. Week 1: Introductie in de statistiek.
A. Week 1: Introductie in de statistiek. Populatie en steekproef. In dit vak leren we de basis van de statistiek. In de statistiek probeert men erachter te komen hoe we de populatie het beste kunnen observeren.
Nadere informatieStatistiek. Beschrijvende Statistiek Hoofdstuk 1 1.1, 1.2, 1.5, 1.6 lezen 1.3, 1.4 Les 1 Hoofdstuk 2 2.1, 2.3, 2.5 Les 2
INHOUDSOPGAVE Leswijzer...3 Beschrijvende Statistiek...3 Kansberekening...3 Inductieve statistiek, inferentiele statistiek...3 Hoofdstuk...3. Drie deelgebieden...3. Frequentieverdeling....3. Frequentieverdeling....4.5
Nadere informatieKansrekening en Statistiek
Kansrekening en Statistiek College 9 Woensdag 7 Oktober 1 / 51 Kansrekening en Statistiek? Bevordert luieren de fantasie? Psychologie 2 / 51 Kansrekening en Statistiek? Bevordert luieren de fantasie? Psychologie
Nadere informatieStatistiek: Spreiding en dispersie 6/12/2013. dr. Brenda Casteleyn
Statistiek: Spreiding en dispersie 6/12/2013 dr. Brenda Casteleyn dr. Brenda Casteleyn www.keu6.be Page 2 1. Theorie Met spreiding willen we in één getal uitdrukken hoe verspreid de gegevens zijn: in hoeveel
Nadere informatie8. Analyseren van samenhang tussen categorische variabelen
8. Analyseren van samenhang tussen categorische variabelen Er bestaat een samenhang tussen twee variabelen als de verdeling van de respons (afhankelijke) variabele verandert op het moment dat de waarde
Nadere informatieKwantitatieve methoden. Samenvatting met verwijzing naar Excel functies
Kwantitatieve methoden Samenvatting met verwijzing naar Excel functies I. Inleiding Statistiek is een gebied in de wiskunde dat zich bezighoudt met het samenvatten, beschrijven en analyseren van (grote
Nadere informatieVoorbeeldtentamen Statistiek voor Psychologie
Voorbeeldtentamen Statistiek voor Psychologie 1) Vul de volgende uitspraak aan, zodat er een juiste bewering ontstaat: De verdeling van een variabele geeft een opsomming van de categorieën en geeft daarbij
Nadere informatieExamen Statistiek I Feedback
Examen Statistiek I Feedback Bij elke vraag is alternatief A correct. Bij de trekking van een persoon uit een populatie beschouwt men de gebeurtenissen A (met bril), B (hooggeschoold) en C (mannelijk).
Nadere informatieHAVO 4 wiskunde A. Een checklist is een opsomming van de dingen die je moet kennen en kunnen....
HAVO 4 wiskunde A Een checklist is een opsomming van de dingen die je moet kennen en kunnen.... 1. rekenregels en verhoudingen Ik kan breuken vermenigvuldigen en delen. Ik ken de rekenregel breuk Ik kan
Nadere informatieInleiding Applicatie Software - Statgraphics
Inleiding Applicatie Software - Statgraphics Beschrijvende Statistiek /k 1/35 OPDRACHT OVER BESCHRIJVENDE STATISTIEK Beleggen Door een erfenis heeft een vriend van u onverwacht de beschikking over een
Nadere informatieData analyse Inleiding statistiek
Data analyse Inleiding statistiek Terugblik - Inductieve statistiek Afleiden van eigenschappen van een populatie op basis van een beperkt aantal metingen (steekproef) Kennis gemaakt met kans & kansverdelingen
Nadere informatieHoofdstuk 8 Het toetsen van nonparametrische variabelen
Hoofdstuk 8 Het toetsen van nonparametrische variabelen 8.1 Non-parametrische toetsen: deze toetsen zijn toetsen waarbij de aannamen van normaliteit en intervalniveau niet nodig zijn. De aannamen zijn
Nadere informatieFeedback proefexamen Statistiek I 2009 2010
Feedback proefexamen Statistiek I 2009 2010 Het correcte antwoord wordt aangeduid door een sterretje. 1 Een steekproef van 400 personen bestaat uit 270 mannen en 130 vrouwen. Een derde van de mannen is
Nadere informatieKansrekening en Statistiek
Kansrekening en Statistiek College 9 Dinsdag 18 Oktober 1 / 1 2 Statistiek Vandaag: Centrale Limietstelling Correlatie Regressie 2 / 1 Centrale Limietstelling 3 / 1 Centrale Limietstelling St. (Centrale
Nadere informatieVandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 4. Recap: Hypothese toetsen. Recap: One-sample t-toets
Vandaag Onderzoeksmethoden: Statistiek 4 Peter de Waal (gebaseerd op slides Peter de Waal, Marjan van den Akker) Departement Informatica Beta-faculteit, Universiteit Utrecht Recap: Hypothese toetsen t-toets
Nadere informatieOccasions bij Ben de Beun
8 Noordhoff Uitgevers bv Occasions bij Ben de Beun Een medewerker van een autotijdschrift doet een onderzoek naar de prijzen en eigenschappen van gebruikte auto s. Voor acht bekende modellen werd het aanbod
Nadere informatieInleiding tot de meettheorie
Inleiding tot de meettheorie Meten is het toekennen van cijfers aan voorwerpen. Koeien Koeien in een kudde, studenten in een auditorium, mensen met een bepaalde stoornis, leerlingen met meer dan 15 in
Nadere informatieS1 STATISTIEK. Tabellen & diagrammen Centrummaten & Spreiding
S1 STATISTIEK Tabellen & diagrammen Centrummaten & Spreiding TABELLEN & DIAGRAMMEN WELKE AUTO VIND JIJ HET MOOISTE? Kies 1,2,3,4 of 5 NUMMER 1 NUMMER 2 NUMMER 3 NUMMER 4 NUMMER 5 VERWERKING Tabel Cirkeldiagram
Nadere informatieSPSS. Statistiek : SPSS
SPSS - hoofdstuk 1 : 1.4. fase 4 : verrichten van metingen en / of verzamelen van gegevens Gegevens gevonden bij een onderzoek worden systematisch weergegeven in een datamatrix bij SPSS De datamatrix Gebruik
Nadere informatieHoe doe ik een onderzoeksproject
Hoe doe ik een onderzoeksproject Peter de Waal Gebaseerd op materiaal van o.a. Marjan van den Akker, Peter de Waal, Roland Geraerts 1 Dit verhaal! Eerst een paar (overbodige?) opmerkingen over samenwerking
Nadere informatieSamenvattingen 5HAVO Wiskunde A.
Samenvattingen 5HAVO Wiskunde A. Boek 1 H7, Boek 2 H7&8 Martin@CH.TUdelft.NL Boek 2: H7. Verbanden (Recht) Evenredig Verband ( 1) Omgekeerd Evenredig Verband ( 1) Hyperbolisch Verband ( 2) Machtsverband
Nadere informatieStatistiek. Beschrijvend statistiek
Statistiek Beschrijvend statistiek Verzameling van gegevens en beschrijvingen Populatie, steekproef Populatie = o de gehele groep ondervragen o parameter is een kerngetal Steekproef = o een onderdeel van
Nadere informatie2 Data en datasets verwerken
Domein Statistiek en kansrekening havo A 2 Data en datasets verwerken 3 Frequentieverdelingen typeren 3.6 Geïntegreerd oefenen In opdracht van: Commissie Toekomst Wiskunde Onderwijs 3 Frequentieverdelingen
Nadere informatieWISKUNDE A HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
WISKUNDE A HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de
Nadere informatieParagraaf 5.1 : Frequentieverdelingen
Hoofdstuk 5 Beschrijvende statistiek (V4 Wis A) Pagina 1 van 7 Paragraaf 5.1 : verdelingen Les 1 Allerlei diagrammen = { Hoe vaak iets voorkomt } Relatief = { In procenten } Absoluut = { Echte getallen
Nadere informatieProfessionaliseringstraject onderzoeksvaardigheden voor docenten. prof. dr. Saskia Brand-Gruwel
Professionaliseringstraject onderzoeksvaardigheden voor docenten prof. dr. Saskia Brand-Gruwel Leerdoelen Na het volgen van dit professionaliseringtraject: heeft u kennis en inzicht in de gehele onderzoekscyclus;
Nadere informatieOpen en Gepersonaliseerd Statistiekonderwijs (OGS) Deliverable 1.1 Requirements
Open en Gepersonaliseerd Statistiekonderwijs (OGS) Deliverable 1.1 Requirements Sietske Tacoma, Susanne Tak, Henk Hietbrink en Wouter van Joolingen Inleiding Het doel van dit project is om een aantal vrij
Nadere informatieINLEIDING FUNCTIES 1. COÖRDINATEN
INLEIDING FUNCTIES 1. COÖRDINATEN...1 2. FUNCTIES...2 3. ARGUMENT EN BEELD...3 4. HET FUNCTIEVOORSCHRIFT...4 5. DE FUNCTIEWAARDETABEL...5 6. DE GRAFIEK...6 7. FUNCTIES HERKENNEN...7 8. OPLOSSINGEN...9
Nadere informatiePopulatie: De gehele groep elementen waarover informatie wordt gewenst.
Statistiek I Werkcollege 1 Populatie: De gehele groep elementen waarover informatie wordt gewenst. Steekproef: Gedeelte van de populatie dat feitelijk wordt onderzocht om informatie te vergaren. Eenheden:
Nadere informatieChecklist Wiskunde A HAVO 4 2014-2015 HML
Checklist Wiskunde A HAVO 4 2014-2015 HML 1 Hoofdstuk 1 Ik weet hoe je met procenten moet rekenen: procenten en breuken, percentage berekenen, toename en afname in procenten, rekenen met groeifactoren.
Nadere informatie2 Data en datasets verwerken
Domein Statistiek en kansrekening havo A 2 Data en datasets verwerken 1 Data presenteren 1.3 Representaties In opdracht van: Commissie Toekomst Wiskunde Onderwijs 1 Data presenteren 1.1 Introductie In
Nadere informatieKansrekening en Statistiek
Kansrekening en Statistiek College 12 Vrijdag 16 Oktober 1 / 38 2 Statistiek Indeling vandaag: Normale verdeling Wet van de Grote Getallen Centrale Limietstelling Deductieve statistiek Hypothese toetsen
Nadere informatieCorrelatie = statistische samenhang Meest gebruikt = Spearman s rang correlatie Ordinaal geschaalde variabelen -1 <= r s <= +1 waarbij:
Correlatie analyse Correlatie = statistische samenhang Meest gebruikt = Spearman s rang correlatie Ordinaal geschaalde variabelen -1
Nadere informatie9. Lineaire Regressie en Correlatie
9. Lineaire Regressie en Correlatie Lineaire verbanden In dit hoofdstuk worden methoden gepresenteerd waarmee je kwantitatieve respons variabelen (afhankelijk) en verklarende variabelen (onafhankelijk)
Nadere informatieuitwerkingen voorbeeldexamenopgaven statistiek wiskunde A havo
uitwerkingen voorbeeldexamenopgaven statistiek wiskunde A havo uitwerkingen voorbeeldexamenopgaven statistiek wiskunde A havo - 5-6-205 lees verder Kijkcijfers maximumscore 4 Het toepassen van de formule
Nadere informatieDeel I : beschrijvende statistiek
HOOFDSTUK 1 TYPISCHE FOUTEN BIJ STATISTIEK Foute gegevens Fouten in berekening kans Foute interpretatie resultaten Statistiek : de wetenschap van het leren uit data & van het meten, controleren en communiceren
Nadere informatieOverzicht statistiek 5N4p
Overzicht statistiek 5N4p EEB2 GGHM2012 Inhoud 1 Frequenties, absoluut en relatief... 3 1.1 Frequentietabel... 3 1.2 Absolute en relatieve frequentie... 3 1.3 Cumulatieve frequentie... 4 2 Centrum en spreiding...
Nadere informatieintroductie populatie- steekproef- steekproevenverdeling pauze parameters aannames ten slotte
toetsende statistiek week 1: kansen en random variabelen week 2: de steekproevenverdeling Moore, McCabe, and Craig. Introduction to the Practice of Statistics Chapter 5: Sampling Distributions 5.1: The
Nadere informatieIn de praktijk gaat men eerder werken met numerieke codes. Aan de hand van een codeboek wordt per variabele een nummer aan een waarde toegekend.
Basisconcepten De statistiek heeft de studie van gegevens, die kenmerken van een bevolking beschrijven, tot object. Als je zelf onderzoek wil verrichten of de resultaten van het werk van een ander wil
Nadere informatieG0N11a Statistiek en data-analyse: project Eerste zittijd Modeloplossing
G0N11a Statistiek en data-analyse: project Eerste zittijd 2007-2008 Modeloplossing Opmerking vooraf: Deze modeloplossing is een heel volledig antwoord op de gestelde vragen. Om de maximumscore op een vraag
Nadere informatieCursus TEO: Theorie en Empirisch Onderzoek. Practicum 2: Herhaling BIS 11 februari 2015
Cursus TEO: Theorie en Empirisch Onderzoek Practicum 2: Herhaling BIS 11 februari 2015 Centrale tendentie Centrale tendentie wordt meestal afgemeten aan twee maten: Mediaan: de middelste waarneming, 50%
Nadere informatiedatavisualisatie Stappen 14-12-12 verzamelen en opschonen analyseren van data interpeteren hoorcollege 4 visualisatie representeren
Stappen datavisualisatie hoorcollege 4 visualisatie HVA CMD V2 12 december 2012 verzamelen en opschonen analyseren van data interpeteren representeren in context plaatsen 1 "Ultimately, the key to a successful
Nadere informatieHoofdstuk 4. Beschrijvende statistiek. 4.1 Beschrijvende statistiek voor één variabele
Hoofdstuk 4 Beschrijvende statistiek Alle commando s voor statistische berekeningen en analyse bevinden zich onder de optie Analyze in het hoofdmenu. Hieronder worden de verschillende commando s besproken
Nadere informatieHoofdstuk I De statistiek in het onderzoek Doelstellingen: Statistiek Beschrijvende statistiek Inductieve statistiek
Hoofdstuk I De statistiek in het onderzoek Doelstellingen: De student kent de diverse fasen van het onderzoek en begrijpt de rol van de statistiek in dat kader. De student begrijpt de besproken begrippen.
Nadere informatieDEEL 1 Probleemstelling 1
DEEL 1 Probleemstelling 1 Hoofdstuk 1 Van Probleem naar Analyse 1.1 Notatie 4 1.1.1 Types variabelen 4 1.1.2 Types samenhang 5 1.2 Sociaalwetenschappelijke probleemstellingen en hun basisformat 6 1.2.1
Nadere informatiebijspijkercursus wiskunde voor psychologiestudenten bijeenkomst 6 statistiek/gegevensverwerking los materiaal, niet uit boek [PW]
bijspijkercursus wiskunde voor psychologiestudenten bijeenkomst statistiek/gegevensverwerking los materiaal, niet uit boek [PW] procenten percentage: bv: van de 0 kinderen hadden er 7: hoeveel procent
Nadere informatieKansrekening en Statistiek
Kansrekening en Statistiek College 10 Dinsdag 19 Oktober 1 / 39 2 Statistiek Indeling: Maten Standaardscores Normale verdeling 2 / 39 Grapje http://abstrusegoose.com/54: 3 / 39 Vragen: Simpson paradox
Nadere informatie4 Domein STATISTIEK - versie 1.2
USolv-IT - Boomstructuur DOMEIN STATISTIEK - versie 1.2 - c Copyrighted 42 4 Domein STATISTIEK - versie 1.2 (Op initiatief van USolv-IT werd deze boomstructuur mede in overleg met het Universitair Centrum
Nadere informatiec Voorbeeldvragen, Methoden & Technieken, Universiteit Leiden TS: versie 1 1 van 6
c Voorbeeldvragen, Methoden & Technieken, Universiteit Leiden TS: versie 1 1 van 6 1. Iemand kiest geblinddoekt 4 paaseitjes uit een mand met oneindig veel paaseitjes. De helft is melkchocolade, de andere
Nadere informatieintroductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets introductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets
toetsende statistiek week 1: kansen en random variabelen week : de steekproevenverdeling week 3: schatten en toetsen: de z-toets week : het toetsen van gemiddelden: de t-toets week 5: het toetsen van varianties:
Nadere informatieD) Alle drie de variabelen kunnen zowel afhankelijke als onafhankelijke variabelen zijn.
Oefententamen 2012 1. In een onderzoek wordt gekeken naar het verband tussen sekse, leeftijd en sociale vaardigheden. Welke van deze variabelen kunnen in psychologisch onderzoek uitsluitend een rol spelen
Nadere informatieHoe doe ik een onderzoeksproject. Hans Bodlaender Marjan vd Akker
Hoe doe ik een onderzoeksproject Hans Bodlaender Marjan vd Akker 1 Dit verhaal Eerst een paar (overbodige?) opmerkingen over samenwerking in een groep Hoe doe ik een onderzoeksproject: Vraagstelling (Vandaag)
Nadere informatie8.1 Centrum- en spreidingsmaten [1]
8.1 Centrum- en spreidingsmaten [1] Gegeven zijn de volgende 10 waarnemingsgetallen: 1, 3, 3, 3, 4, 5, 6, 8, 8, 9 Het gemiddelde is: De mediaan is het middelste waarnemingsgetal als de getallen naar grootte
Nadere informatieUitgebreide inhoudsopgave: Werken met ken- en stuurgetallen DEEL I WAT ZIJN KEN- EN STUURGETALLEN?
DEEL I WAT ZIJN KEN- EN STUURGETALLEN? 1. Inleiding...3 2. Waarom is kwantificering noodzakelijk?...6 3. Ken- en stuurgetallen als instrument van personeelsmanagers...7 4. Enkele begripsomschrijvingen...10
Nadere informatieSchriftelijk examen statistiek, data-analyse en informatica. Maandag 29 mei 1995
Schriftelijk examen statistiek, data-analyse en informatica Maandag 29 mei 1995 Tweede jaar kandidaat arts + Tweede jaar kandidaat in de biomedische wetenschappen Naam: Voornaam: Vraa Kengetal g Blad 1
Nadere informatieMeten: algemene beginselen. Harry B.G. Ganzeboom ADEK UvS College 1 28 februari 2011
Meten: algemene Harry B.G. Ganzeboom ADEK UvS College 1 28 februari 2011 OPZET College 1: Algemene College 2: Meting van attitudes (ISSP) College 3: Meting van achtergrondvariabelen via MTMM College 4:
Nadere informatieGrafieken Cirkeldiagram
Er is onderzoek gedaan naar rouw na het overlijden van een huisdier (contactpersoon: Karolijne van der Houwen (Klinische Psychologie)). Mensen konden op internet een vragenlijst invullen. Daarin werd gevraagd
Nadere informatieFactor = het getal waarmee je de oude hoeveelheid moet vermenigvuldigen om een nieuwe hoeveelheid te krijgen.
Samenvatting door een scholier 1569 woorden 23 juni 2017 5,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Wiskunde Moderne wiskunde Wiskunde H1 t/m H5 Hoofdstuk 1 Factor = het getal waarmee je de oude hoeveelheid moet
Nadere informatieFasen in het onderzoeksproces
Fasen in het onderzoeksproces Gegevensbestand Controleren gegevens Bewerken gegevens Analyseren gegevens Interpreteren resultaten Nieuwe vragen? ja Onderzoeksverslag 1 Bestand opmaken Variabelen definiëren:
Nadere informatieEerst wordt ingegaan op de verschillende soorten data die we kunnen verzamelen en hoe datasets georganiseerd zijn.
HOOFDSTUK 1: DISTRIBUTIES Inleiding Statistiek is de wetenschap van kennis opdoen op basis van data. Data zijn numerieke (of kwalitatieve) beschrijvingen en gegevens van objecten om te bestuderen. Dit
Nadere informatieWISKUNDE C VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
WISKUNDE C VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de
Nadere informatieY = ax + b, hiervan is a de richtingscoëfficiënt (1 naar rechts en a omhoog), en b is het snijpunt met de y-as (0,b)
Samenvatting door E. 1419 woorden 11 november 2013 6,1 14 keer beoordeeld Vak Methode Wiskunde A Getal en ruimte Lineaire formule A = 0.8t + 34 Er bestaat dan een lineair verband tussen A en t, de grafiek
Nadere informatieOverzicht van tabellen 13. Overzicht van figuren 15. Voorwoord 17. Inleiding 19
Inhoudsopgave Overzicht van tabellen 13 Overzicht van figuren 15 Voorwoord 17 Inleiding 19 Ontwikkelingen in het Hoger Beroepsonderwijs 19 Praktijkgericht Onderzoek 21 De focus van dit boek 23 De structuur
Nadere informatie1 a Partij is een kwalitatieve variabele, kindertal een kwantitatieve, discrete variabele. b,c
Hoofdstuk 8, Statistische maten 1 Hoofdstuk 8 Statistische maten Kern 1 Centrum- en spreidingsmaten 1 a Partij is een kwalitatieve variaele, kindertal een kwantitatieve, discrete variaele.,c d kindertal
Nadere informatieStatistiek voor A.I. College 12. Dinsdag 23 Oktober
Statistiek voor A.I. College 12 Dinsdag 23 Oktober 1 / 20 2 Deductieve statistiek Orthodoxe statistiek 2 / 20 3 / 20 Jullie - onderzoek Wivine Tijd waarop je opstaat (uu:mm wordt weergeven als uumm). Histogram
Nadere informatieVaardigheden IV Delphine De smet 3 theorielessen 2 practica in groepen per 40, oefenen in SPSS
Vaardigheden IV Delphine De smet 3 theorielessen 2 practica in groepen per 40, oefenen in SPSS Examen: week 20-24 april: schriftelijk examen met toepassing SPSS, geen open boek, wel sterk toepassingsgericht,
Nadere informatieHet gebruik van Excel 2007 voor statistische analyses. Een beknopte handleiding.
Het gebruik van Excel 2007 voor statistische analyses. Een beknopte handleiding. Bij Excel denken de meesten niet direct aan een statistisch programma. Toch biedt Excel veel mogelijkheden tot statistische
Nadere informatieSOCIALE STATISTIEK (deel 2)
SOCIALE STATISTIEK (deel 2) D. Vanpaemel KU Leuven D. Vanpaemel (KU Leuven) SOCIALE STATISTIEK (deel 2) 1 / 57 Hoofdstuk 5: Schatters en hun verdeling 5.1 Steekproefgemiddelde als toevalsvariabele D. Vanpaemel
Nadere informatieData analyse Inleiding statistiek
Data analyse Inleiding statistiek 1 Terugblik - Inductieve statistiek Afleiden van eigenschappen van een populatie op basis van een beperkt aantal metingen (steekproef) Kennis gemaakt met kans & kansverdelingen»
Nadere informatie