Caïro. Egypte november, december 2004

Transcriptie

1 Egypte november, december 2004 Caïro Caïro is een megastad met zo'n 25 miljoen inwoners. En ik zit er middenin. Het verkeer in deze stad is berucht. Er lijken geen regels te zijn, maar het recht van de sterkste komt dicht in de buurt. Om als voetganger de straat over te steken is een avontuur: ze rijden de vouw uit je broek, maar je moet goed kijken en vooral blijven lopen, anders sta je er de volgende dag nog. Als eerste naar het Egyptisch museum, waar bijna alle oudheidkundige schatten zijn verzameld. Een kwart van het enorme museum is ingeruimd voor de schatten die gevonden zijn in het graf van toutanchamon. Zijn doodsmasker is waarschijnlijk het bekendste beeld ter wereld. En het is daadwerkelijk prachtig om het in het echt te zien. Iets minder is de enorme drukte en gedrang in dit deel van het museum. Tourbussen rijden af en aan en droppen hun inhoud voor het museum. De gidsen leiden hun bezoekers recht naar deze highlight en beginnen op luide toon hun lesje af te rafelen. De bezoekers verdringen zich om niets te missen. Nog nooit zo'n druk en rumoerig museum gezien.

2 En vandaag naar de piramides. Eerst naar de oudste, die van Djoser die ruim 5000 jaar oud is. Deze heeft nog niet de bekende piramidevorm, maar heeft nog wat rafeltjes en stappen. De omliggende tombes waar je in binnen kunt kijken zijn rijk versierd met uitgehakte plaatjes en hiërogliefen. Erg indrukwekkend. En voor de bekende piramides heb ik me laten verleiden tot een kamelentochtje, en vervolgens laten droppen bij de grootste. Het heeft even nodig om de grootte (150 meter) en de ouderdom op je in te laten werken. Deze graftombes ware voor duizenden jaren de hoogste bouwwerken ter wereld tot de Eifeltoren in 1889 gereed kwam. Ik heb nog net het einde van de ramadan periode mee gemaakt en de straten zijn nog bomvol feestvierende mensen en er wordt volop gegeten en vuurwerk afgestoken. Mijn hotel ligt pal naast een moskee, en de hele dag

3 klonk er gebed, hetgeen al rond 4 uur s'nachts begon. Niet echt bevorderlijk voor de nachtrust. Maar de stad bruist :07 Suikerfeest Het is volop feest in Cairo en de rest van Egypte. Vanwege het einde van de ramadan is het 3 dagen suikerfeest. En alle schade van de ramadan wordt nu goedgemaakt. Bijna iedereen heeft vakantie. Er wordt massaal langs de Nijl en de grote winkelstraten geflaneerd. Overal zijn eetstalletjes waar voor bijna niets lekkernijen te koop zijn, die op straat worden genuttigd. Het normaal al chaotische verkeer in Cairo leidt aan een acuut verkeersinfarct. De claxons toeteren continu, maar er is geen beweging in te krijgen. Iedereen heeft de afgelopen dagen nieuwe kleding aangeschaft en loopt er op zijn best bij. De Cairenen zijn zeer verscheiden. Van extreem conservatief met burqa zodat alleen de ogen nog vrij zijn en zelfs zwarte handschoenen tot zeer modern. Maar met hoofddoek is in de meerderheid. De hoofddoek gaat bijna altijd gepaard met een rok tot op de grond, terwijl het ontbreken van de hoofddoek bijna garant staat voor een meer modieuze lange broek. De jongens lopen vooral in stoere groepjes en oefenen hun macho gedrag. Op de Nijl varen overal met felle TL buizen verlichte boten waarop mensen korte tijd aanmonsteren om onder luide muziek een paar dansstappen te maken. De stad zucht onder het vermaak. Het einde maak ik niet mee. Ik vertrek morgen naar de Siwa oase, 800 km verderop bij de Lybische grens. Ver de woestijn in om te genieten van de rust en de leegte, en naar het schijnt de mooiste scenerie van Egypte. Ik weet nog niet of ze daar ook internet hebben :32 Siwa oase

4 De Siwa oase is er een uit het plaatjes boek. Midden in de woestijn is opeens een groene oase met meertjes en palmbomen, heel veel palmbomen. In honderden kilometers omtrek is er alleen maar woestijn. Het is een dagje treinen en bussen vanaf Cairo. De bevolking is er oerconservatief. Op straat zie je alleen maar mannen en kinderen. De mannen onveranderlijk in lange witte gewaden. Soms zie je in donker gehulde omslagen figuren met hoofddoek en gordijn voor het gezicht, waarvan ik vermoed dat het de vrouwen zijn, maar die leiden een verder onzichtbaar leven. Ezelkarren zijn de norm. Alles wordt met de ezelkar vervoerd. En soms zijn er heuse opstoppingen. Dan sta je met je ezelkar in de ezelkarrenfile, tezamen met andere ezelkarren. En een enkele auto. Meestal van het mij welbekende type Toyota landcruiser, ook hier de koning onder de jeeps. Een 4wd is essentieel want er is overal woestijn Maar dan wel weer een generatie ouder dan de mijne in ozzie. Midden in het dorp Siwa, wat het middelpunt van de grote oase vormt, ligt een oud vervallen lemen fort waar gedurende honderden jaren even zovele mensen hebben gewoond om de rondtrekkende overvallers het hoofd te

5 bieden. In 1926 is het door 3 dagen aanhoudende regen zo zwaar beschadigd dat het aan zijn lot is overgelaten. s'avonds wordt het schitterend belicht, en geeft het een heel onwerkelijk beeld aan het verder slaperige plaatsje. Wel heel relaxed om vanaf het hoteldak te observeren. De afgelopen nacht heb ik in de woestijn doorgebracht. Met wat mede hotelgasten met een tourtje meegegaan die ons langs een enorm zoutmeer en natuurlijke bron/zwembad voerde. Vervolgens door de zee van zand die zich over honderden kilometers uitstrekt; zoals een woestijn moet zijn. Van de 13 gasten zat er 1 op het dak, en dat was ik. Wat een machtig mooi landschap. En de chauffeur had er duidelijk zin in in het zand. Hij was lekker aan het scheuren. En ik genoot mee op het dak. Na afloop vroegen de medereizigers bezorgd hoe ik het op het dak had overleefd; ze hadden verwacht dat ik er tijdens de capriolen af was gevallen. Maar het was enorm kicken. S'avonds lekker eten in de woestijn, kampvuurtje met lurken aan een gedeelde waterpijp en live muziek van een beroepsmuzikant die zijn instrument had meegebracht, met een water jerrycan als drums en veel geklap. Heerlijk geslapen onder de koude sterrenhemel en vanochtend weer terug. Een heel geslaagde tour. Ik blijf nog even relaxen :06

6 Alexandrie Alexandrie is na Cairo de grootste stad van Egypte. Met zo'n 5 miljoen inwoners nog altijd een hele grote stad. De stad is gesticht rond 300 voor onze jaartelling door Alexander de grote, die Egypte had veroverd en aan de middellandse zee een nieuwe hoofdstad stichtte. De stad bereikte grote faam als een van de 7 wereldwonderen en als culturele hoofdstad van de wereld. Het had de grootste bibliotheek ter wereld en de befaamde Cleopatra heerste vanuit deze stad. Daar is nu helaas weinig meer van over. Bijna alle oudheid is verdwenen en de stad is veeleer modern. Tot 1950 was het nog een bruisende stad doordat het een melting pot van culturen was met heel veel buitenlanders. Maar onder Nasser zijn die allemaal het land uit gejaagd en hun bedrijven genationaliseerd. Tegenwoordig scoort de stad niet zo hoog in de populariteitspolls. Maar ik heb er een indrukwekkend grieks-romeinse graftombe bezocht die zo weggelopen lijkt uit de tomb-raider films (of horrorfilms). Een schitterend ondergronds gewelf met uitgehakte graftomben en sprookjesachtige

7 tempeltaferelen. Met de juiste belichting en geluiden heel luguber. Verder het grieks-romeins museum bezocht, omdat de oudheid van de stad juist door die culturen is gevormd. Dus heel veel bustus van Griekse goden, Romeinse keizers en schitterende mozaïeken vloeren en natuurlijk de nodige mummies. Daar grossieren de musea in. Verder kun je er lekker verse vis eten en vanuit mijn hotel kijk ik uit over de middellandse zee en de drukte van het verkeer. Jammer dat het regende toen ik vertrok. Ik ben nu weer even in Cairo om morgenochtend direct door te gaan naar de volgende oase om de fenomenale white desert te bezoeken. En daarna ga ik gewoon naar Aswan en Abu Simbel en Luxor waar ook al die andere toeristen heen gaan. Nog meer graven en tempels bekijken :08 The white dessert Er is heel veel woestijn in Egypte. Soms is de woestijn saai, als hij alleen maar uit een stenen vlakte bestaat. Meestal is hij zeer aangenaam omdat er veel heuvelachtig terrein is of zandduinen. En soms is hij ronduit verbijsterend magnifiek zoals in de white dessert. Daar wordt het stuifzand afgewisseld met witte kalkrotsen die door de wind en het zand in de meest fantastische sculpturen zijn omgevormd. In de zon is het kalk spierwit. De beelden vormen net een enorme museumtuin, waar je met de fourwheeldrive heerlijk doorheen kunt rijden. Steeds weer andere sculpturen en in vele zijn met een beetje fantasie allerlei dieren of andere vormen te herkennen. Tegen zonsondergang verandert de kleur naar een zachtroze. Fantastisch. We kampeerden onder de blote sterrenhemel temidden van deze machtige sculpturen die ook bij het maanlicht goed tot hun recht kwamen. En bij zonopkomst was het helemaal feest. Langzaam aan kwamen de creaties tot leven en veranderen van

8 schaduwen in aangelichte, ontvlammende wezens. Onvergetelijk. Ik heb me helemaal lens gefotografeerd, maar daar moeten jullie nog even op wachten :29 Abu Simbel De tempel van Abu Simbel behoort tot de bekendste beelden van Egypte. De uit de rots gehakte 4 zittende, ruim 20 meter hoge beelden van farao Ramses II die de voorzijde van de tempel vormen zijn wereldberoemd. De tempel staat in het uiterste zuiden van Egypte, tegen de Soedanese grens. Hij stond langs de Nijl en diende om reizigers die over de Nijl het Egyptische rijk binnen voeren ontzag in te boezemen. En dat doen de beelden nog steeds. De Nijl veranderde gedurende de eeuwen van koers en het zand nam beslag van de beelden. Pas begin 1800 zijn de reusachtige beelden weer teruggevonden, waar nog slechts een bescheiden hoofd boven het zand uit stak. Vervolgens was het nog heel wat graven voor de toegang tot de tempel was gevonden. En ook daar staan nog meer indrukwekkende beelden, en alle muren zijn van fraaie uitgehakte illustraties en hiërogliefen voorzien. Heel indrukwekkend. Des te indrukwekkender om te bedenken dat deze hele reusachtige tempel zo'n 50 jaar geleden geheel is verplaatst. Door de bouw van de nieuwe stuwdam dreigde de tempel, tezamen met een aantal anderen, onder het water te verdwijnen. Door Unesco is een reddingsactie opgezet om de tempel te redden. Vervolgens zijn de enorme beelden en de complete uitgehakte tempel in stukken gesneden en een stuk hoger weer opnieuw opgebouwd, compleet met een kunstmatige berg. Een knap staaltje werk.

9 Minder leuk is dat de enige manier om bij de tempel te komen met een konvooi is. In Egypte zijn ze als de dood voor terreuraanslagen tegen de lucratieve en uiterst kwetsbare toeristenstroom. Het land is daartoe omgevormd tot een ware politiestaat. Ik heb nog nooit ergens zoveel politie en militairen op straat gezien als in Egypte, bewapent met mitrailleurs, kogelvrije schilden en afzettingen. Toen ik vanuit de woestijn naar de Nijl vallei buste, ben ik wel 10 wegafzettingen tegengekomen, waarbij me gevraagd werd welke nationaliteit ik had, en waar ik naar toe ging. Regelmatig werd er mobilofoon contact met onbekende instanties opgenomen. Gelukkig mocht ik steeds wel door. Toen ik echter in het noordelijke deel van de Nijl vallei aan kwam, welke als onveilig voor toeristen wordt aangemerkt, kreeg ik een persoonlijke militaire escorte van de bus naar mijn trein. En naar Abu Simbel moest ik dus georganiseerd met een toeristenbus, die samen met andere toeristenbussen een konvooi vormde. En omdat het hier in de zomer erg warm kan worden, vertrekt dat konvooi om 4 uur s'nachts. Dat was dus een korte nacht. En vervolgens kom je met 20 touringcars gelijkertijd aan bij de tempel. Niet echt bevorderlijk voor de persoonlijke beleving. Maar door iets langer te blijven dan de rest had ik uiteindelijk toch de tempel nog even voor me alleen. En vervolgens rennen naar de bus om niet te laat te komen voor het konvooi terug. Morgen vertrek ik weer uit Aswan om met een faluka, een typische Egyptische zeilboot, de Nijl af te glijden, op weg naar Luxor. Naar nog meer oude indrukwekkende stenen en tempels :44

10 Tempels Ik ben ondertussen een aardige expert op het gebied van faraonische tempels aan het worden. Naast Abu Simbel heb ik de eveneens verplaatste eilandtempel van Filae, de in uitstekende staat verkerende tempel van Edfu en de megalomane tempel van Karnak bezocht, en dat vergeet ik er ongetwijfeld nog een paar. Wat vooral opvalt is dat de tempels van onder tot boven en voor naar achter zijn voorzien van inscripties en hiërogliefen. Het zijn net stripverhalen waarvan je de tekstballontjes niet kunt lezen, omdat die ook weer uit plaatjes bestaan. Maar ze zijn wel heel indrukwekkend. Dat ze er überhaupt nog staan na al die duizenden jaren. Dat de inscripties nog zo helder zijn. Dat sommige kleuren al die tijd hebben overleefd. En wat een verschrikkelijke hoop werk er in is gaan zitten om ze te bouwen. Maar ik begin nu wel een beetje tempelmoe te worden.

11 Dus vandaag naar de vallei der koningen geweest, waar gedurende duizenden jaren de farao's zijn begraven in prachtige graven. Na de mummificatie werden de lichamen in rots uitgehakte tempelachtige graven geplaatst, die ook weer rijkelijk van illustraties werden voorzien. Met vaak lachwekkende figuren. Minder leuk was de drukte in het eerste graf. Daar werd ik helemaal plat gelopen door een hele horde opgeschoten Egyptische scholieren, die kennelijk ergens naar opzoek waren in de tombe, maar het nergens konden vinden. Ze keurden de illustraties geen blik waardig, maar liepen als dwaze stieren door de tombe het duurbetaalde plezier van anderen te bederven. Wat een verademing dat het in de andere graven lekker rustig was, op de enkele tourgroep na, die ook na enkele minuten al weer verdwenen zijn. Jammer genoeg waren de mooiste graven gesloten. Nu wordt het weer tijd voor verandering. Morgen ga ik op pad naar de rode zee om te snorkelen, te duiken, en misschien ook nog wat van de Sinai te gaan zien. Blub blub :17

12 Dahab Ik ben ondertussen aangekomen in Dahab, een door de toeristen overgenomen bedoeïnendorp aan de rode zee op het Sinai schiereiland. Een busreis van ruim 16 uur vanaf Luxor. Het grootste deel van de bustrip verliep in het donker. Het enige wat te zien was, waren de speelfilms in de bus, die deze keer eens niet de karakteristieke gewelddadige Egyptische films waren, maar stoere Amerikaanse. En de sterren, want we reden voor het grootste gedeelte langs de donkere rode zee, eerst omhoog via Hurghada en het Suez kanaal, en daarna weer naar het zuiden langs Sharm-el-sheik. Het Sinaï landschap is dramatisch met kale bergen in een donkere woestijn, met hier en daar war sporen van kleinschalige oliewinning. Hurghada en Sharam zijn rijkelijk voorzien van uitgestrekte toeristen resorts. En dan Dahab. Het is nog steeds een oase van rust na de drukte van Luxor en Aswan, maar met het echte Egypte heeft dit niets te maken. De kust is gevuld met kleine hotels en kampementen die om binnenplaatsen zijn uitgevoerd, met aan de zeezijde restaurantjes die op bedoeïenen wijze rijkelijk zijn voorzien van tapijten en matten om op te zitten. Toeristen doen zich tegoed aan de zon, fruitsapjes en in de avond de zoete geur van de Seesha's, de waterpijpen met appel tabak. Ieder hotelletje heeft zijn eigen duikschool, want iedereen komt om te duiken. Ik heb vandaag vast even kennis gemaakt met de onderwaterwereld door te snorkelen op een nabijgelegen rif. Het water was een beetje aan de frisse kant, maar ik heb al weer een aantal hele mooie vissen mogen aanschouwen. Morgen maar eens wat te duiken gaan regelen :22 De rode zee

13 Dahab heeft de reiziger niet zo veel te bieden. Het is echt een toeristenplaats. De afgelopen dagen ben ik geleidelijk van het reizen naar vakantie vieren veranderd. Ik heb maar weer een nieuw boek gekocht: ' Mathilde' van Tomas Ross en lig lekker geboeid te lezen in de sfeervolle bedoeïenen kussens pal aan de rode zee, met uitzicht op de heuvel van Saoedi-Arabië aan de overkant van het water. Lekker relaxed. Vandaag ook de eerste duiken gemaakt in de rode zee. Het waren vooral avontuurlijke tochten. De eerste was in de canyon, waarbij je eerst afdaalt naar 35 meter en dan door een smalle donkere canyon doorzwemt om wat hoger er weer uit te komen. Een machtige ervaring. Boven zie je nog overal de sporen van je uitgeblazen luchtbelletjes uit de grond rustig naar boven borrelen. Bovendien is het er heerlijk rustig met alleen mijn instructrice en mijzelf in het gebied. En natuurlijk de nodige kleurrijke vissen. De tweede duik was in de roemruchte blue hole. Hier daal je eerst af naar een soort van poort in het rif, terwijl aan de achterzijde het rif plots 1000 meter steil naar beneden valt. Alsof het oneindig doorloopt. Langs het rif zwemt een hele muur van kleine kleurrijke visjes, die bij gevaar als 1 geheel bewegen. Ook hier weer de schitterende kleine oranje visjes met de blauwe ogen, maanvissen met lange kuiven, leeuwevissen en talrijke andere soorten. De blue hole is een perfect rond gat pal aan de kust met een diepte van 100 meter. Ook hier bijna geen andere duikers in het water. Alleen een groep die bezig is een nieuw diepterecord te vestigen, en waarvan we de duikers met wel 8 zuurstofflessen uitgerust weer naar boven zien komen. Een fascinerend gezicht. Ik blijf nog een paar dagen relaxen, snorkelen en nog wat bijzondere duiken maken, alvorens af te reizen naar Cairo voor het laatste deel van de reis :50 Relaxed dagje

14 Vandaag was een relaxed dagje. In de ochtend lekker liggen lezen aan de rode zee bij de opkomende zon. Lekker ontbijtje in de kussens aan het water met gebakken eitjes, pannenkoekjes en toast met kaas en natuurlijk Egyptische thee. Het barst overal van de katten en als er wat te eten valt zijn ze er als de kippen bij. Ik zag er een zelfs melk uit een kannetje eten door steeds zijn voorpoot er in te stoppen en deze vervolgens af te likken. Ik had er wel 5 om me heen tijdens het ontbijt. Vervolgens gesnorkeld op een nieuwe locatie waarbij ik heerlijk mee deinde in de stroming tezamen met honderden kleurrijke visjes. De mooiste vind ik de fel geel en fluorescerend blauwe vlindervissen, die zich heel goed lieten bekijken. De roofachtige barracuda's bleven op veilige afstand. Verder vooral veel liggen lezen in mijn nieuwe boek op de ligbedden aan het water. En vanavond mousaka gegeten bij het kampvuur en afgesloten met een heerlijke sheesha, de waterpijp. En afscheid genomen van Cristian, een journalist bij het duitse journaal, waar ik de afgelopen week heel prettig mee heb samengereisd. Hij vertrekt morgen terug naar huis. Terwijl ik vanavond op de boot stap voor een aantal duiken in het ras mohammed park en een aldaar gelegen beroemd oorlogswrak. Morgenavond kom ik weer terug in het relaxte Dahab :56 Duiken Gisteren lekker een dagje op en onder water doorgebracht. Om 11 uur in de avond vertrok het minbusje vanuit Dahab richting Sharm-el Sheik. Even na twaalven arriveerden we in de haven en konden we aan boord van de boot. Het was een verrassend ruime boot, waar makkelijk een veelvoud van ons gezelschap van 8 op kon slapen en verblijven. We hadden dus geluk en alle

15 ruimte. Meteen na het klaarzetten van de duikuitrusting heb ik een hut uitgezocht en ben op kooi gegaan. Dankzij mijn reeds veelgebruikte oordopjes sliep ik dwars door het motorgeluid heen en ontwaakte pas toen het licht was, en we al lang aan het varen waren. De eerste 2 duiken waren op een in de tweede wereldoorlog gezonken engels oorlogsschip: de thistlegorm. Rond 1941 woedde de oorlog in alle hevigheid in noord Afrika. De Engelsen zaten in Egypte en de Duitsers rukten op vanuit Libië. Omdat de Duitsers en Italianen de middellandse zee beheersten moesten de Engelsen zich bevoorraden door helemaal om Afrika heen te varen. De thistlegorm zat boordevol splinternieuwe oorlogapparatuur als munitie, tanks, trucks en motoren. Maar voor ze hun lading konden lossen werden ze getroffen door een voltreffer van een Duitse bommenwerper en zonk. Vrij zuur voor de Engelsen. Maar nu is het een gewild duikobject. Het schip ligt op zo'n 30 meter diepte, en je kunt er zowel omheen duiken als er in. Binnen zie je nog alle trucks in de ruimen staan, vol beladen met wat eens nieuwe motoren waren, maar nu in de loop der jaren flink aangetast door het zoute water. Scholen vissen hebben er een veilige schuilplaats gevonden. Het was geweldig om hier op onderzoek uit te gaan. Zie ook deze link van Maurice klik. Vervolgens nog een duik gemaakt in het wereld befaamde ras mohammed nationale park, bekend om zijn rijkdom aan tropische vissen en schitterende koralen. Waanzinnige paarse koralen en vissen en echt alsof je in een aquarium zwemt. Alleen jammer dat zoveel andere duikers dat ook graag doen. Het was dus best wel dringen geblazen, wat het plezier wel een beetje bederft. OP de terugweg kwamen we nog een school dolfijnen tegen die met de boot opzwommen. Altijd weer geweldig. Terug in Sharm blijkt pas hoe populair het duiken in de rode zee is. Tegelijk met ons legden tientallen andere boten aan met duikers en snorkelaars, en er lagen minimaal honderd van die grote boten in de haven. Het was er een echt gekkenhuis. Een beetje te veel van het goede.

16 En zojuist heb ik mijn spullen gepakt om vannacht mount sinai te beklimmen, de berg waar volgens christenen, joden en moslims Mozes de 10 geboden ontving op de stenen tafelen. De zonopkomst schijnt fenomenaal te zijn. Ook daar schijnt het nogal druk en koud te kunnen zijn. Maar daar hoop ik morgen meer over te kunnen berichten :28 Mount Sinai Om 11 uur vertrok de minibus bij het hotel. Er was direct sprake van een deja vu gevoel, omdat het zo sterk leek op de duiktrip van 2 dagen geleden: zelfde tijd, minbus en sommige dezelfde personen. Eerst langs de politie voor de vergunning, vervolgens werden de passagiers van 2 busjes samengevoegd tot 1, en vervolgens op pad naar de binnenlanden van het Sinai schiereiland. Iets over 1 in de nacht werden we losgelaten en konden we op pad. De verwachte looptijd naar de top was ongeveer 2 uur, en de zon zou pas rond 6 uur op komen, dus alle tijd. Maar toch besloot ik meteen op pad te gaan om niet in de drukte terecht te komen, en een goede plek te vinden om de wachtende uurtjes door te brengen. Het was stikdonker. Gelukkig had ik 2 zaklampen bij, en die had ik nodig ook. Er stond geen maan. De ene begaf het al vrij snel. De batterijen waren niet opgeladen en de sterke straal van de maglite leek meer op een lucifer. En de petzl tika koplamp bleek een dusdanig diffuus licht te genereren, dat er nauwelijks hoogte mee te onderscheiden was, en zeker niet meer dan 5 meter vooruit gekeken kon worden. Af en toe knap lastig om het juiste pad te vinden. Een ouder Nederlands stel uit de bus bleek helemaal geen zaklamp bij te hebben. Die heb ik halverwege van een zekere ondergang gered door ze op sleeptouw te nemen en hun stappen bij te lichten. Ze waren me uiterst dankbaar. Boven op de top was het koud. Erg koud. Maar ik was er op voorbereid met bijna al mijn kleren, slaapzak, lakenzak en nog een dikke deken uit het hotel. Liggend op mijn rugzak en slaapzak kon ik de optrekkende koude van de rotsbodem voorkomen, en verstopt en gewikkeld in het deken kon ik de koude aardig buiten houden. Ik sliep zelfs even. Toen het licht begon te worden bleken zich ongeveer honderd andere nachtklimmers zich bij ons te hebben gevoegd, en was het vechten om een goed zichtplekje. De zonopkomst vond ik niet erg bijzonder, maar de gezamenlijke beleving wel weer grappig. De opkomende zon bracht een prachtig roze gloed over de omliggende ruige bergen. De terugreis verliep voorspoedig, maar ik was wel wat moe van de doorwaakte nacht :39

17 Egypte Ik ben weer thuis. Het zit er weer op. De maand Egypte. Ik vond het een opvallend veelzijdig en afwisselend land. Ik had gedacht dat de oude faroistische cultuur erg zou overheersen, maar dat viel reuze mee. Ook de huidige islamitische sfeer sprak me erg aan, evenals de woestijnen, de oases en de rode zee. Hoogtepunten waren ongetwijfeld de schitterende schatten van Toetankamun, de oase Siwa met zijn ezelskarren en oude fort, de witte woestijn met zijn schitterende creaturen, de reusachtige beelden van Ramses II in de tempel van Abu Simbel, de complete faraoische tempel van Edfu, snorkelen en duiken in de rode zee (Ras Mohammed NP) en de relaxte Bedoeïnensfeer van Dahab. De plaatjes volgen later deze week :25